Haarlem's Dagblad
Twee Zilveren
Raadsleden.
Sterrengewicht.
Krijgsgevangenen in
Haarlem terug.
De Krijgsgevangenen.
Nog niet teruggekeerde
militairen.
De Post.
STALHOUDERIJ.
57e Jaargang No. 17478
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groote
Houtstraat 93. bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
(jlanst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaame 12.
telefoon: Directie 13082. Hoofdred 15054, Redactie
1060Ü, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Woensdag 12 Juni 1940
Abonnementen per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10,
per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels
ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per
regel Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer
0.15 Groentjes zie rubriek.
In dezen bewogen tijd doet zich ten Prinsenhove
het zeldzame feit van een dubbel gemeenteraads-
jübileum voor Het zal a.s. Zaterdag, 15 Juni, vijf-
•twintig jaar geleden zijn dat de heeren W. J. B.
van Liemt (R.-K.), wethouder van Sociale Zaken
Sinds 1931, en G. Wolzak Hzn. (A.-R.) voor het
eerst tot leden van den Raad gekozen werden, hetr-
geen zij sindsdien zonder onderbreking gebleven
lijn. Een overzicht van de loopbaan der beide
kwarteeuwers", vermeldend ook hetgeen zij op
ander maatschappelijk terrein hebhen gedaan, is
al in dit blad verschenen. Maar daar kan het toch
niet bij blijven. Vooral niet omdat beiden hun ge
meentelijke taak steeds met grooten ernst en toe
wijding hebben vervuld en die allerminst als een
eerebaantje hebben opgevat maar als een hen op
gelegde taak, die groote plichtsvervulling vergt.
Geen van beiden heeft het ooit in het houden
van vele en lange redevoeringen gezocht en van
wethouder Van Liemtom met hem te beginnen
kan zelfs getuigd worden dat zijn kortheid van
betoog spreekwoordelijk is. Lange uitweidingen lig
gen hem heelemaal niet. Hij is kort en zakelijk,
deze geboren Haarlemmer, gelijk dat past bij een
man die uit het zakenleven voortkomt. Van
den politieken orator heeft hij al heel weinig. Maar
al zijn zijn openbare redevoeringen kort, het is zijn
lot geworden, vooral als wethouder, tallooze be
sprekingen te moeten voeren over tallooze aan
gelegenheden. Het wethouderschap van Sociale Za
ken kenmerkt zich door veelheid van onderwer
pen, kleinere en grootere. En vaak zijn zij zeer
triest.
De wethouder heeft het niet getroffen met het
oogenblik, waarop hij tot deze taak geroepen werd.
In October '29 begon aan de beurzen de wereld
crisis, die in 1930 in ons land nog weinig gevolgen
had maar in het daarop volgende jaar haar fnui-
kenden invloed begon te doen gelden en sindsdien
op noodlottige wijze ging doorwerken. De vraag
stukken, die werkloosheidsbestrijding en armen-
lorg stelden, groeiden hand over hand en ook de
Haarlemsche wethouder kreeg er zijn volle deel
van. Het liet hem geenszins onberoerd, want hij is
een man met een warm en vriendelijk hart. En
het moet van hem getuigd worden dat hij steeds
hard gewerkt heeft voor al diegenen die in nood
kwamen te verkeeren, zoo vaak heelemaal buiten
hun schuld. En dat hij zich heeft uitgesloofd om
menschen aan werk en verdiensten te helpen en
de steun-uitkeeringen met zooveel mildheid toe te
passen als een reeds zwaarbelaste gemeenschap dat
kon dragen.
Ook in Den Haag heeft hij zich veel moeite ge
geven in het belang der misdeelden. En toen
indertijd de ziekte van nu wijlen wethouder mr. J.
Gerritsz hem de waarneming van diens functie er
bij bezorgde heeft hij ook dien last op de schou
ders genomen met de opgewektheid en werklust,
hem eigen. Indertijd is van hem in dit blad ge
tuigd dat hij als wethouder de langste dagtaak ten
gtadhuize had. Ik geloof niet dat hij er zich ooit
over heeft beklaagd; klagen ligt niet in zijn aard.
Maar zijn toewijding is wel opgemerkt en gewaar
deerd en zijn vriendelijke persoonlijkheid zal voor
velen een reden te meer zijn om hem a.s. Zaterdag
met echte hartelijkheid de hand te gaan drukken.
Een opgewekt en actief man is zijn mede-jubi
laris, notaris Wolzak, eveneens. Hij is aanmerkelijk
plechtstatiger in zijn redevoeringen dan de ge
moedelijke wethouder maar toch ook allerminst
een veelprater. Hij spreekt alleen als hij dat nood
zakelijk acht en daarbij is altijd gebleken dat hij
uitstekend op de hoogte is van de aanhangige za
ken en de stukken en wat daaróp verder betrekking
moge hebben grondig heeft bestudeerd. Hij zou
geen notaris zijn als financiëele aangelegenheden
hem niet na aan het hart lagen en daarvan is dan
ook vaak gebleken. Waarbij het onderwerp zuinig
beheer in hem een trouwen voorvechter vond. Er
is ook een verwantschap vast te stellen met
het werk van den heer Van Liemt, want als lid
vars den Armenraad en lid van de Raadscommissie
Voor de Armenzorg heeft ook de heer Wolzak
zich het lot der misdeelden sterk aangetrokken en
veel voor hen gedaan. Hij is in Alkmaar geboren en
kan dus het onvervalschte Haarlemmerschap van
wethouder Van Liemt niet evenaren. Maar reeds
in 1910. kwam hij hier als candidaat-notaris (tien
jaar later werd hij notaris) en een dertigjarig ver
blijf heeft hem, die veel voor de gemeente heeft
gedaan, dan toch zeker wel tot Haarlemmer ge
stempeld. Ook hem zullen vele en verdiende ge-
jlukwenschen op den komenden juibleumdag ten
deel vallen.
Laat ons hopen dat beiden nog veel voor Haar
lem zullen kunnen doen. Hun arbeid gedurende
een kwarteeuw verdient hartelijke erkenning.
R. P.
Groot was de menigte, die gisteren voor het Haarlemsche station tezamen
dromde om de krijgsgevangenen uit Duitschland, die hun thuis hebben in
Haarlem en omstreken, te verwelkomen.
(In een wetenschappelijk tijdschrift
wordt verklaard, dat de sterren
op den duur aan gewicht ver
liezen.)
Als je in de avonduren
Van de mooie zomermaand
Naar de sterren staat te turen,-
Fonklend aan den hemel staand;
In de wolkenlooze nachten
Zichtbaar in millioenental,
Dan verliezen je gedachten
Zich in 't machtige heelal.
Dan besef je, elk dier sterren
Is een wereld op zichzelf,
Nietig schijnend van zoo verre,
Als een glimp aan 't wijd gewelf.
Maar je zult niet zoo aanvaarden,
Dat zoo'n flonkrend puntje licht,
Ver verwijderd van de aarde
Machtig ook-is van gewitht.
Het lijkt daar, zöo hoog verheven,
Luchtiger haast dan een veer,
Stil te hangen of te zweven,
Gloeiend transparant en teer
Maar je moet het dus gelooven,
Want het is eenvoudig waar,
Zulk een kleine ster daar boven.
Is in wezen groot en zwaar.
Nog een feit dat is bevonden
Zulk een ster wordt door den tijd
Lichter, lichter dan in ponden.
Niet in 't licht dat zij verspreidt
Intressant en 'k wil wel zeggen,
Dat een ster niet veel gewicht
Voor mij in de schaal kan leggen,
Ik tel sterren thans heel licht.
Zoo gewichtig is thans d' aarde,
Dat zij in beteekenis,
Strict figuurlijk te aanvaarden,
Alles „overwegend" is.
het evenals de demobilisatie. En ook nu weer willen
wij de hoop en verwachting uitspreken dat werk
gevers al het mogelijke zullen doen om al die terug
gekeerden uit Duitschland, die na de ondervonden
oorlogsbeproeving een tijd van spanning en onzeker
heid hebben doorgemaakt, weer aan arbeid en daar
mee aan verdienste te helpen. Zij zijn met groote
vreugde in het vaderland verwelkomd; laat die blij
de ontvangst haar voortzetting en bevestiging
vinden in den heilzamen arbeid in de bekende om
geving van kantoor, fabriek of landbouwbedrijf
waarnaar zij in hun wekenlange gevangenschap
allen zullen hebben verlangd.
Groote drukte voor het station.
Gisteren in den loop van den dag zijn op het
station te Haarlem vele krijgsgevangenen uit
Duitschland in onze stad weergekeerd. Zij kwa
men niet in groote groepen, doch in kleine ge
zelschapjes aan. Voor den uitgang van het station
heerschte .omstreeks half vier een groote drukte.
Het was namelijk bekend geworden dat de heer
van Gink, directeur van Haarlem's Bloei een tele
gram uit Enschedé had ontvangen, waarin de aan
komst van een extratrein .met krijgsgevangenen
voor Haarlem uit Enschedé werd gemeld. Deze
zouden om 3.30 uur arriveeren. Wethouder W. J. B.
van Liemt was ter opwachting op het perron aan
wezig doch er arriveerde geen extratrein. Om
half vier stapten uit den normalen trein een klein
aantal krijgsgevangenen, dat hartelijk verwelkomd
werd door de familie. Zulke tafereeltjes waren
gisteren aan de orde van den dag want eigen
lijk met eiken trein kwamen weer een paar sol
daten thuis. Allen waren zeer tevreden over de
behandeling, welke zij gedurende hun krijgsgevan
genschap in kampen bij Berlijn en Brunswijk
hadden ondervonden. Vele familieleden hadden
bloemen meegenomen ter verwelkoming van hen,
die zoo noode uit den huiselijken kring werden ge
mist.
Het is een groote vreugde voor de mannen zelf
en niet minder voor hun families geweest dat de
duizenden Nederlandsche krijgsgevangenen, die in
kampen in Duitschland vertoefden, uit die gevan
genschap ontslagen zijn en naar Nederland hebben
tnogen terugkeeren. Zij hebben een goede behande-
ondervonden; van eenige vijandige houding
jegens hen is ook geen sprake geweest. En wij we
ten het: er zijn zooveel krijgsgevangenen van andere
nationaliteit die aan weerszijden nog in gevangen
schap verkeeren, zonder uitzicht op bevrijding eer
de oorlog uit is. Zoo kunnen wij uit dezen loop van
zaken niet anders afleiden dan dat de Nederlanders
bij de Duitschers een streepje voor hebben gehad.
Hetgeen ons, in de omstandigheden waarin ons volk
is komen te verkeeren, verheugt. Wij waardeeren
Inzameling van Haarlem's Dagblad
voor liet „Hulpcomité 1940".
Derde verantwoording.
Fam. C. ƒ5.—; C. S. ƒ1.—; H. C. M. ƒ10.—;
M. M.—L. ƒ2.50; B. v. K.—L. ƒ2.50; A. B. C.
ƒ1.—; C. K. T. te H. ƒ2.50; N. N. ƒ10.—; B. M.
H. 10.—; A. G. B. 20.—; J. v V. 10—; M. J
K. 1.—; M. B. H. 25.—; Mevr. Wed. J. F. C.—
S. ƒ5.—.
In onze eerste verantwoording stond abusieve
lijk G. v. T. 1.50; dit moet zijn J. v. T. 1.50.
Thans is in het geheel bij ons blad binnen
gekomen ƒ724.
Giften kunnen worden afgegeven aan onze
bureaux Groote Houtstraat 93 en Soenda
plein 37 of overgeschreven worden op onze post
girorekening No. 38810 onder vermelding „Voor
Hulpcomité 1940" en onder opgave, hoe men zijn
gift verantwoord wenscht
Geeft nu met extra milde hand.
Want er is in ons Nederland
Veel steun en hulp van noode;
Voor 't groote constructieve doel
Is nu de kracht en 't meegevoel
Van heel ons volk geboden.
Ook gij. dat weet ik wel, ook gij
Zijt niet van druk en zorgen vrij,
Maar gij hieldt goed en have,
Godlof nog gaaf en ongerept.
Geeft dankend voor wat gij nog hebt
Daarom naar kracht uw gave.
Het ANP meldt dd. 11 Juni uit 's-Gravenhage:
„De terugkeer van duizenden Nederlandsche
militairen uit de Duitsche krijgsgevangenschap
heeft zeer velen gerustgesteld; in duizenden huizen
heerschen vreugde en dankbaarheid.
In andere gezinnen echter en bij andere ouders
is de onzekerheid dubbel drukkend geworden, om
dat van hun man of zoon nog niets is vernomen.
Van bevoegde zijde verklaart men met nadruk,
dat in deze gevallen voor bijzondere ongerustheid
geen aanleiding bestaat.
Uit bepaalde Duitsche kampen voor krijgsgevan
genen zijn thans de Nederlanders teruggekeerd. Er
zijn er echter nog in andere Duitsche kampen on
dergebracht: de bedoeling is, dat ook dezen binnen
kort de vrijheid zullen krijgen naar huis terug te
keeren. Bovendien zijn er Nederlandsche militairen
teruggeweken naar Frankrijk. Over hen zijn uiter
aard niet onmiddellijk inlichtingen te verkrijgen,
doch men mag hopen, dat ook zij te eeniger tijd
zullen terugkeeren.
In ieder geval is er dus geen reden voorbarige
conclusies te trekken ten aanzien van het lot van
die Nederlandsche militairen, wier verblijfplaats
op het oogenblik onbekend is".
Er is vertraging, maar
er wordt getracht die
te beperken.
Het is niet te ontkennen zoo zei de directeur
van het Postkantoor te Haarlem in een onder
houd dat wij met hem hadden dat het post
vervoer niet zoo goed is als voor den oorlog. Dat
komt doordat er nu veel minder treinen rijden
en vooral omdat de nachttreinen zijn vervallen.
Voorheen was wat de eerste bestelling aangaat
het postvervoer geheel ingesteld op de nacht
treinen. In een reclame schreef de Post indertijd
„wij doen het werk terwijl u slaapt". En dat was
ook zoo. 's Avonds deponeerden de menschen,
zelfs in de uithoeken des lands, hun brieven in
de bus en den volgenden morgen werden die
overal voor of omstreeks 8 uur bij den geadres
seerde besteld.
Dat gaat nu niet meer. Het treinverkeer is ge
ducht ingekrompen, 's Avonds 9 uur komt de
laatste trein uit Amsterdam het station Haarlem
binnen en dan duurt het weer tot den volgenden
morgen 6 uur voor de eerste trein uit Amsterdam
hier arriveert.
De brieven die voor 8 uur 's avonds in Amster
dam ter post bezorgd zijn, komen te Haarlem den
volgenden morgen in de eerste bestelling, maar
het is onmogelijk gebleken ook de post die 's mor
gens om 6 uur te Haarlem aankomt, nog in de
eerste bestelling mee te nemen. De bestellers
gaan namelijk al om 7 uur uit; er zou dus een
uur zijn om de post te sorteeren, maar dat is te
kort en in de practijk gaat er van dat uur nog
wat af, o.a. omdat de trein nog al eens over
tijd is.
Nu stonden wij voor de vraag of wij de eerste
bestelling moesten verlaten om in de gelegenheid
te zijn daarin de eerste postzending uit Amster
dam mee te nemen, maar bij onderzoek is geble
ken. dat daaraan ook veel nadeelen verbonden
zijn. In Haarlem en omgeving willen de men
schen namelijk voor zij om 8 uur het huis ver
laten hün post in de bus hebben.
Kantoren en bedrijven die veel belang bij de
ochtendpost hebben, vinden die stukken zoo
vroeg mogelijk in de box. Nu er vertraging in de
verzending gekomen is. zouden de zakenmenschen
die nog geen box hebben er goed aan doen er
alsnog een te nemen dan hebben zij hun post
eerder dan bij bestelling aan huis. De kosten te
Haarlem zijn slechts f 2.50 per kwartaal. Voor
het afhalen der post kan men een keuze doen
tusschen het Postkantoor aan de Ged. Oude
Gracht en aan het Station.
Ook hebben wij zoo vervolgde de directeur
de mogelijkheid overwogen de tweede bestel
ling, die nu 's middags omstreeks 2 uur uitgaat
eenige uren te vervroegen. Een beslissing is even
wel nog niet genomen, want dan heeft men weer
het nadeel dat daarin niet opgenomen worden
de stukken die tusschen 11 en 12 uur per trein
aankomen en daaronder zijn juist eenige belang
rijke verbindingen.
Maar het postverkeer kan pas weer normaal
worden als het treinverkeer in zijn vollen om
vang hersteld wordt. Voorloopig is nog niet te
rekenen op de nachttreinen, maar wel bestaat
de verwachting dat binnen korten tijd de trein
verbindingen met Zeeland, Friesland en Gro
ningen verbeteren zullen.
Als nu een reiziger nog bijna een dag noodig
heeft voor een reis naar Zeeland, is het te begrij
pen. dat een brief, die met dezelfde treinen ver
zonden moet worden, het niet vlugger doet.
Het is nu voor de Post een tijd van aanpassen.
Elke verbetering die er in het treinverkeer komt,
wordt uitgebuit om het tekort in den Postdienst
zooveel mogelijk te verkleinen. Het publiek kan
er van verzekerd zijn. dat alles gedaan wordt \vat
mogelijk is.
Een ongemak is dat ook de Post met de benzine-
schaarschte rekening moet houden Het is ook niet
meer mogelijk gebleken de brievenbussen te laten
ledigen door een postman met een auto. Alles wordt
nu per fiets gedaan, maar die dienst is zoo geor
ganiseerd, dat er toch geen vertraging door ont
staat.
Tenslotte vroegen wij of de Post sterk geleden
heeft door den oorlog.
De directeur antwoordde: Wat de briefpost aan-
gaat( brieven en briefkaarten) is het nog al mee
gevallen. Voor den oorlog verwerkte de Transor-
ma (de sorteermachine) te Haarlem 90.000 stukken
per dag, nu is dit gedaald tot ruim 70.000. De ach
teruitgang is dus ongeveer 20 pet. Daarbij moet
evenwel bedacht worden, dat er zoo goed als geen
post uit het buitenland komt, terwijl ook verschil
lende handelskantoren veel minder zaken doen dan
vroeger.
In de laatste dagen is de daling briefpost sterker
dan de zooeven genoemde 20 procent, ver
moedelijk omdat nu een groot gedeelte van ons
leger gedemobiliseerd is. Er is weinig correspon
dentie van de militairen overgebleven. Toen ons
leger nog op sterkte was werd er veel door de
soldaten zelf geschreven en zij kregen ook veel
brieven en briefkaarten. De sterkste achteruitgang
boekt de post in de afdeeling drukwerken. Er
wordt veel minder handelsdrukwerk en reclame
verstuurd dan voorheen. Ook kwamen er veel min
der tijdschriften en periodieken uit, maar juist in
de laatste weck is te constateeren, dat de uitgave
van tijdschriften en periodieken zich wat gaat her.
stellen.
Het Residentietooneel geeft hedenavond in Den Haag de eerste opvoering van
„Camera Obscura", Hildebrand's meesterwerk, dat in het bijzonder den Haar
lemmers nauw aan 't hart ligt. Hier zien we een sccne „De Koekwinkel".
Het woord is aan
Santayana:
Zichzelf te begrijpen is de klassieke
vorm van troost; zichzelf te ontvluchten
de romantische.
Telefoon- en telegraafdienst
bijna normaal.
Slechts enkele netten nog niet in orde.
Het geheele land op 1 plattelandsnetje bij
Nijmegen en eenige kleine netten in Zeeuwsch.
Vlaanderen na is weder telefonisch bereik
baar. Het automatisch distrïctsverkeer en ook
circa 75 procent der automatische interdistficts-
verbindingen, zooals deze vóór den oorlog be
stonden, is thans weder hersteld. Aan de ver
betering van het lange-afstandsverkeer wordt
hard gewerkt. Hoewel op enkele lijnen reeds
een aanzienlijke verbetering is tot stand ge
bracht, moet, vooral wat de verbindingen met
Zeeuwsch-Vlaandex-en en enkele grensgebie
den betreft, nog met groote vertraging gerekend
worden. Ook het telegraaf verkeer beweegt zich
wederom in meer normale banen. Het wordt
thans weder geheel langs den draad (tele
grafisch, resp. telefonisch) afgewikkeld. De
telegrammen voor Zeeuwsch-Vlaanderen en
andere grensgebieden ondervinden nog steeds
vertraging, welke vertraging zich echter tot
enkele uren beperkt. (A.N.P.)
Landarbeiders vallen buiten de
steunregeling.
(Speciale berichtgeving)
UTRECHT, 12 Juni. Naar wij van bevoegde
zijde vernemen, is dezer dagen vanwege het de
partement van Sociale Zaken aan alle gemeente
besturen een aanschrijving verzonden, waarin
wordt bepaald, dat voortaan alle landarbeiders
buiten de rijksregeling vallen, aangezien voor
deze categorie voldoende werkgelegenheid aan
wezig moet worden geacht. Onder bepaalde om
standigheden kan van deze verbodsbepaling
echter ontheffing worden verleend.
FILMVOORSTELLINGEN VOOR DE
TERUGGEKEERDE KRIJGSGEVANGENEN.
Dc directies der Haarlemsche bioscooptheaters
hebben voor de teruggekeerde krijgsgevangenen uit
Haarlem en Omstreken een aardige verrassing in
petto. Hun wordt n.l. Donderdagmorgen om 11 uur
in deze theaters (Frans Hals, Luxor, Palace, Rem
brandt en Spaarnebioscoop) een filmvoorstelling
aangeboden. Ook de familieleden der militairen zijn
welkom
Ongetwijfeld zullen de genoodigden deze attentie
op hoogen prijs stellen.
Het eerste Italiaansche legerbericht.
Optreden van land-, zee- en luchtstrijd
krachten.
HOOFDKWARTIER VAN HET ITALLAANSCHE
LEGER. 12 Juni (Stefani). Officieel Ita-
liaansch legerbericht no. l. Te middernacht van
den tienden Juni was de voorgenomen op-
marsch van de strijdkrachten te land en ter zee
en van de luchtstrijdkrachten geheel voltooid.
Eenheden van bommenwerpers der Italiaansche
luchtstrijdkrachten, die door formaties van
jachtvliegers vergezeld waren, hebben bij het
aanbreken van den dag en bij zonsondergang
hevige bombardementen op militaire objecten
op Malta, met klaarblijkelijke resultaten uitge
voerd en zijn daarna ongedéerd naar hun bases
teruggekeerd. Inmiddels hebben andere een
heden verkenningsvluchten boven het Noord-
Afrikaansche rechtsgebied en de havens ge
maakt. Aan de grens van Cyrenaïca werd een
poging van de Britsche luchtstrijdkrachten. Ita
liaan sch rechtsgebied binnen te vliegen, ver
ijdeld Twee vijandelijke vliegtuigen zijn neer
gehaald.
Amerikaanscli oorlogsmateriaal
naar de geallieerden.
Senaat keurt voorstel van Roosevelt goed.
WASHINGTON, 12 Juni. (D.N.B.) De Senaat
heeft gisteren gevolg gegeven aan een verzoek van
President Roosevelt en met 67 tegen 18 stemmen
een aanvulling goedgekeurd op een voorstel, waar-
Ij- het ministerie van oorlog gemachtigd wordt bij
fabrikanten z.g. verouderd geschut tegen nieuw in
te ruilen. r
H. J. FEYE
Tel. 11292, Haarlem
RAVELINGSTEEG 13
(Adv. Ingez. Med.)
HEDEN: 8 PAGINA'S.
Artikelen^
R. P.: Twee zilveren raadsleden.
pag. 1
Hoe getracht wordt de vertraging
bij de Post te beperken. pag. 1
J. T.: Aardbeien. pag. 2
„Onze voeding in dezen tijd", pag. 3 j
J. H. de Bois: Kunst in Haarlem en
daarbuiten. pag. 3 I
Flitsen: Tafelmanieren. pag. 3
Voor de Vrouw. pag. 4
mwHMïi
