Haarlems Dagblad Annam. Bijenmarkt. Comité 0. en 0. te Haarlem. Ernstig ongeluk in de duisternis. Frankrijk krijgt een nieuwe grondwet. Bonnen 58e JAARGANG No. 17503 Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant- Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro- dienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082, Hoofdred 15054, Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724, 0 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Donderdag 11 Juli 1940 Abonnementen per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, losse nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15. Groentjes zie rubriek. Er is een Engelsch bericht geweest dat de keizer van Annam, Bao-Dai, zou zijn vermoord en dat bericht is weldra weer tegengesproken, hetgeen ons voor Z. M. verheugen kan, ofschoon wij in 1 Europa andere dingen aan ons hoofd hebben dan zijn welstand. Toch hebben wij even gedacht aan dat verre Oostersche land en verreweg de meesten. onzer zullen daarbij de hiaten in hun aardrijks kundige kennis gevoeld hebben. Ik tenminste wel. Als der Amerikanen onwetendheid over de kaart van Europa weer eens bleek heb ik wel eens be seft hoe moeilijk het was zich in Europa de onder linge ligging voor te stellen van de 48 staten, die de V. S. vormen, en zich voor den geest te roepen waar in dat groote land zoo ongeveer New-Orleans, Denver, Detroit, Cleveland om nu maar eens willekeurig enkele steden te noemen liggen. Begint men over den loop der voornaamste ge bergten, rivieren, spoorwegen te denken dan wordt het nog veel moeilijker. Alleen kaarten en ency- clopaedieën kunnen redding brengen. Annam heb ik opgezocht. Het behoort tot een groot Fransch koloniaal gebied, Indo-China, maar zelf is het een Fransch protectoraat en keizer Bao- Dai is de erfgenaam van een erfelijke absolute monarchie. Hij is pas zeven-en-twintig en regeert al sinds 1926, dus sinds zijn dertiende jaar. Ergens heb ik hem afgebeeld gezien, dragend een rok- achtig gewaad tot even beneden de knieën. Het is met juweelen en borduursels bezet en ziet er zeer Oostersch uit, maar er rijst een Westersch-aan- doende militaire kraag uit en des keizers pantalon doet ook Westersch aan. Hij is in Frankrijk opge voed. Hij houdt van autorijden en van vliegen, dat hij geleerd heeft van den piloot Detroyat, maar ook van water-skren op de rivier Hué, hetwelk beduidt Bloemenrivier en dus poëtische gedachten wekt. Er zijn meer poëtische gedachten aan An nam te verbinden, want beduidt de naam des lands niet „Rust van het Zuiden" en doet zulk een naam niet weldadig aan, vooral in de vacantiemaanden des jaars? Het land ligt aan dé Oostkust van Achter-Indië. Landmeters hebben er nog een taak te volbrengen, want zijn afmetingen zijn een beetje onzeker: de opgaven varieëren tusschen aantallen vierkante kilometers die vier a vijf maal de grootte van Ne derland aanduiden. En de bevolking is zoowat 5j/£ millioen, slechts een derde van het totale aantal Annamieten. De meerderheid woont elders in Indo- China. Als de landmeters ooit tot de nauwkeurige op meting willen komen zullen zij moedige en ook welbewapende mannen dienen te zijn want tot het Annamietische dierenrijk behooren olifanten, tij gers, rh inocerossen, krokodillen en reuzenslangen. Maar ook milder diersoorten zooals apen, buffels, paarden, pauwen, fazanten, papegaaien. Nu wordt de gedachte aan Annam al weer kleuriger en zij kan zich verder prettig vermeien in de edelgesteen ten die er gevonden woeden: topazen, smaragden, robijnen, in het goud en zilver die er worden gedol ven nevens grimmiger mineralen als koper, ijzer, zink en steenkolen. Een rijk land moet het zijn. Het brengt rijst en maïs voort, cassavewortels, aardnoten, velerlei peul- en boomvruchten, kaneel, peper, suikerriet, katoen, koffie, koksnoten, wel riekend adelaarshout en uitmuntende soorten tim merhout. De zijderups wordt er geteeld. Er waaien Velerlei winden, sommige grimmig, die vele zacht- zmgende namen dragen zooals gio-dong en gio-bac en gio-nom. En de bevolking is sterk met Chineesch bloed vermengd. Het zijn kleine menschen, de Annamie ten, gemiddeld maar 1 M. 60 lang, maar goed ge- proportionneerd, slank en vlug. Zij varieeren in huidkleur van vaalgeel tot chocoladebruin. Hun neuzen zijn plat, hun oogen staan schuin, hun hoofdhaar is zwart en dicht. Zij dragen veelkleu rige wijde broeken en katoenen, laag-afhangende opperkleeden. En er bestaat een geborduurde staatsiekleedij. Zij wonen in leemen hutten met rie ten daken en in houten huizen met pannen daken, aan berghellingen gebouwd en door zuilen omgeven dit hel uitspringende dak torsen. En zij spreken een éénlettergrepige taal, met veel Chineesche woorden doorweven. Het Hof spreekt een afzonderlijke taal. Zij zijn Boeddhisten en de aanzienlijken hangen de leer van Confucius aan. Dit alles en nog meer heb ik gelezen over Annam, waar de twaalf provincies elk onder leiding van een gouverneur of tongdoc staan en de rechtspleging niet zachtaardig is, want tot de gewone straffen behooren stokslagen en het dragen van een houten halsband Maar vroeger was zij harder want toen bestond er zelfs verminking en verplettering onder olifants booten. Nu heb ik dit alles maar eens weergegeven in mijn eigen woorden omdat het de taak van een krant is algemeene voorlichting te geven, dus ook op aard rijkskundig gebied, omdat niet alleen de toekomst van Europa maar ook die van zijn koloniën, pro tectoraten en mandaatgebieden in het geding is en tenslotteomdat wij onze gedachten ook wel eens even naar zoo'n ver Oostersch land kunnen laten vlieden, en even droomen en fantaseeren over al die kleuren en juweelen en de Rust van het Zuiden en de Bloemenrivier, waarop een'keizer water-skï't R. P. Anli-Jootlsche maatregelen in Litauen. Zionistische organisaties verboden. KAUNAS 11 Juli. Alle Zionistische organisa ties, schoolvereenigingen, het Palestina-fonds en het Palestina-bureau voor Litauen zijn door een decreet van den minister van binnenlandsche zaken Gedvalis als reactionaire en voor het volk schade- li'ke instellingen verboden. Volgens berichten uit betrouwbare kringen heeft Augustinas Woldemaras het staatsburgerschap van de Sovjet Unie verworven en een leerstoel voor Latijn aan een Russische universiteit verkregen Woldemaras, die in de eerste omwentelingsdagen toevallig uit Italië terugkeerde, werd destijds ge arresteerd. (United Press). Op den dijk? Het zijn de geweldige puinhoopen, welke op het Land van Hoboken te Rotterdam gestort worden voor de ophoogingswerkzaamheden. (In het dorp Veenendaal, dat ge ïnundeerd en geëvacueerd is ge weestis de jaarlijksche bijen- markt weer gehouden. Er waren wel minder korven, maar de handel was levendig en tegen goede prijzen.) Veenendaal kon zich met bijen Weer, als ieder jaar, vermijen. Zij 't niet in zoo groot getal. Als er andre jaren kwamen. Maar het was toch zoo tezamen Weer een aardig bijgeval. D' imkers mogen vast vertrouwen, Dat hun bijen blijven bouwen, En een bij bijt nimmer mis; Dus zij mogen tevens hopen. Dat hun werk wel vlot zal loopen, 't Bijwerk, dat hun hoofdwerk is. Er is mooglijk bakkeleien Tusschenbeien tusschen bijen, Maar neemt u maar aan van mij, Dat men van de bij kan leeren, Van bijlessen profiteeren, Bijbegrippen accepteeren, Bijverdiensten bestudeeren. Door zich op hem t' inspireeren, Onder het parool: wees bij! P. GASUS. Ontbinding van het Comité. 4400 gulden ter beschikking gesteld van de commissie voor hulp aan in den oorlog vermink te militairen Op de gistermiddag door het Comité Ontwikke ling en Ontspanning van Militairen te Haarlem ten stadhuize gehouden vergadering is besloten het comité in verband met den geheel gewijzig- den toestand te ontbinden. De presidente, me vrouw de Baronesse J. W. de Vos van Steenwijk van Royen, stelde nog eens in het licht, wat het comité en wel speciaal de verschillende sub comités en het Bureau van O en O. voor de te Haarlem gemobiliseerde militairen hadden ge daan. Ook dankte zij de pers voor de steeds on dervonden medewerking. Dat het werk van O. en O. ook door de mili tairen ten zeerste gewaardeerd is geworden, is wel duidelijk gebleken uit een door het Comité van den Garnizoens-Commandant. den luitenant kolonel H. Polis, ontvangen schrijven, waarin deze commandant in de meest warme bewoordingen dank zegt aan het comité en de burgerij voor al den arbeid en de moeite, welke men zich getroost heeft om het leven der gemobiliseerden in Haar lem. die huis en gezin ten dienste van het va derland moesten verlaten, te veraangenamen. Op voorstel van het Dagelijksch Bestuur is be sloten het r^eteerende saldo zijnde een bedrag van f 4400 gulden, over te dragen aan het comité, dat onder voorzitterschap van den oud-minister van oorlog Mr. Dr. Deckers zich ten doel stelt in den oorlog verminkte militairen te helpen, met de restrictie, dat voor dit bedrag in de eerste plaats Haarlemsche militairen zullen worden geholpen. Wagen met 3 paarden op de Amsterdamschevaart aangereden. Een doode en een ernstig gewonde. Het Haarlemsche Politierapport deelt mede: Woensdagavond laat is in het duister op de Amsterdamschevaart ter hoogte van de Liede- brug nabij Haarlemmerliede een ernstig ongeluk gebeurd. Daar reed een met drie paarden be spannen wagen, beladen met kisten levensmid delen en bestuurd door den 68-jarigen P. de Graaf uit de Lange Wijngaardstraat te Haarlem. De wagen, die onverlicht was, werd van achteren aangereden door een auto, bestuurd door den heer J. W. L., wonende aan den Wagenweg te Haarlem. Door den schok viel De Graaf van den bok en bleef dood liggen. Het gespan rende zonder voerman verder in de richting van Haarlem. Ter hoogte van het politie posthuis aan de Amsterdamschevaart zag de 25- jarige opperman P. Steffens Middeling, wonende aan" de Koolsteeg 12 te Amsterdam, het gevaarte naderen. Niettegenstaande de duisternis bedacht hij zich geen oogenblik; hij sprong op het voor ste paard toe en klemde zich aan den hals van het dier vast. Zoo gelukte het den moedigen man, de paarden op de Lange Heerenvest tot staan te brengen, nadat de wagen ook nog een ijzeren mast van de electrische tram geraakt had. die licht beschadigd werd. Onmiddellijk gingen politie en leden van den Ongevallendienst op onderzoek uit. Bij de Liede- brug vond men het lijk van De Graaf. De heer L. had lichte inwendige kneuzin gen gekregen. Hij werd voorloopig verbonden en naar de Maria-Stichting vervoerd. De 37-jarige heer G. Terwal, die blijk baar ook gepoogd had, de paarden tot stilstand te brengen, waartoe hij naast het voorste paard ge- loopen had, was echter nabij de Nagtzaamstraat gevallen; hij kreeg ontvellingen aan handen en knie. Door leden van den Ongevallendienst werd hij in het politieposthuis aan de Amsterdamsche vaart verbonden. De paarden kregen geen letsel. De toestand van den heer L., die lichte inwendige kneuzingen heeft opgeloopen is vrij goed. Inzameling van Haarlem's Dagblad voor de nationale hulp aan de getroffen districten. Vijf en twintigste verantwoording. W. M. ƒ0.25; P- J. B. ƒ1.50; Mej. M. v. d. B. 5.—: F. S. 3.— Mej. N. 1.—; Bridgepot H. V. ƒ2.—; Van Strafgevangenis ƒ4.60; F. W. S. /10._; L. W. S- ƒ10.—R. D. ƒ7.50; Dames v. H. 2.50. Totaal zijn thans bij ons blad binnengekomen 458 giften tot een bedrag van 5373.03. Giften kunnen worden afgegeven aan onze bureaux Groote Houtstraat 93 en Soendaplein 37 of overgeschreven worden op onze postgiroreke ning No. 38810, onder vermelding „Hulpcomité 1940" en onder opgave, hoe men zijn gift ver antwoord wenscht. Nationale Vergadering aanvaardt het volmachtenontwerp. Het D.N.B. meldt uit Genève: De Fransche Nationale Vergadering heeft gisteravond, naar uit Vichy wordt gemeld, met groote meerder heid het volmachtenontwerp aangenomen, dat de regeering machtiging geeft tot uitwerking van een nieuwe grondwet. Daarmede heeft het laatste parlement van de derde republiek ook zijn eigen afdanking on derteekend. De machtiging voor de regeering Pétain tot uitwerking van een nieuwe grondwet is volgens Havas aangenomen met 569 stemmen tegen 80. Een groot aantal der parlementsleden heeft zich reeds reisvaardig gemaakt. Wellicht vloeien uit de voorstellen van senator Reibel en afgevaardigde Tixier-Vignancourt nog eneige discussies voort. Beiden hebben in hun voorstellen de regeering uit- genoodigd om zonder verwijl de opsporing ter hand te nemen en de bestraffing van degenen, die verantwoordelijk zijn voor het ontstaan, de leiding en de voortzetting van den oorlog. Overigens is thans echter het woord aan de regeering. Zij zal de nieuwe grondwet opstellen volgens de beginselen, die in de reeds aan het parlement voorgelegde motiveering zijn samengevat. In Vichy zullen alleen de in aanmerking komende parlementaire commissies de regeering ter raad pleging ter beschikking staan en aldus de achter hoede vormen van het scheidende parlement. Het D.N.B. meldt voorts: Bij den aanvang dei- zitting der Fransche Nationale Vergadering heeft de voorzitter van de kamer, Herriot» volgens een bericht uit Vichy verklaard dat de afwezige parle- mensleden indertijd op instructie van de regeering vertrokken waren en dat hij, Herriot, in het be zit was van den tekst dezer instructie. Zij hadden zich ingescheept op het stoomschip „Massilia", dat hun door de regeering ter beschikking was ge steld. Herriot verklaarde stappen te hebben onder nomen om hun den tijdïgen terugkeer naar Vichy mogelijk te maken, doch hij had hiermede geen succes gehad. De plaatsvervangende minister-president Laval bevestigde dat de regeering er over gedacht heeft haar zetel naar Perpignan te verplaatsen. Maar schalk Pétain had toen echter beslist dat de re geering in Frankrijk zou blijven. Laval verklaarde daarop dat het waar was dat de regeering met het vertrek van de „Massilia" accoord ging. Hierop las Laval het eenige artikel van de machtigingswet voor, welke op zijn voorstel werd voorgelegd aan een speciale commissie, bestaande uit de leden van de Senaatscommissie voor bur gerlijke wetgeving en de kiesrechtcommissie van de Kamer. De speciale commissie nam het ontwerp met 47 tegen 4 stemmen aan. Daarop werd. naar reeds is gemeld, de machtigingswet door de na tionale vergadering in geheime zitting met 56! tegen 80 stemmen aangenomen, waarna de zitting werd opgeheven. De machtigingswet luidt: „De machtigingswet geeft aan de regeering der republiek onder de handteekening en het gezag van maarschalk Pétain alle volmachten om de nieuwe grondwet van den Franschen staat af te kondigen. De grondwet moet de rechten van den arbeid van het vaderland en van het gezin waarborgen. Zij zal door de natie geratificeerd en door de vertegenwoordigende lichamen, in de oprichting waarvan zjj voorziet» toegepast worden". Het optreden der Duitsche lucht macht. Duitsche pers bespreekt de jongste actie tegen de Britten. BERLIJN. 11 Juli (D.N.B.1 De Woensdag door het opperbevel van de weermacht gemelde nieuwe groote successen van het Duitsche lucht wapen men zie elders in dit nummer worden in de Duitsche pers levendig bespro ken. De Berliner BÖrsen-Zeitung herinnert aan de Britsche beweringen, dat de kwaliteit van bemanningen en materiaal van het Britsche luchtwapen geweldig superieur is aan die der Duitschers en merkt op dat ook de Engelschen langzaam zullen bemerken wat van deze tira de waar is. Hun vliegers weten het al lang. Zeer vaak kregen zij geen gelegenheid die we tenschap te verspreiden, omdat geen hunner naar huis terug keerde, zooals eergisteren bij Stavanger, waar van twaalf aanvallers twaalf werden neergehaald. Dat onze vliegers echter niet alleen superieur zijn aan de vijandelijke bommenwerpers, maar ook aan de jachtvlieg tuigen, waarop Albion zoo trotsch is. bewijst het bijzondere resultaat der luchtaanvallen in het Kanaal, waar tien Engelsche jagers wer den neergeschoten. Hun taak. het reeds door oorlogsschepen zwaar beschermde convooi te beveiligen, hebben zij niet kunnen vervullen. De aanval van onze gevechtsvliegtuigen werd een triomfantelijk succes, want opnieuw is de Britsche vloot twee kruisers armer. Weer heeft Engeland moeten Inzien dat de Kanaal- kust in de Duitsche hand niet alleen een doo- delijke bedreiging voor het eiland is, want die bedreiging wordt tot werkelijkheid zoodra En geland probeert te varen door het thans door Duitschland beheerschte zeegebied. Waar Duitschland's luchtwapen komt. heeft Enge land afgedaan". De ..Deutsche Allgemeine Zeitung" schrijft „Het is van de grootste beteekenis dat de Ita- liaansche luchtmacht en marine gelijktijdig in de Muldellandsche Zee omvangrijke en suc cesvolle gevechtshandelingen tegen twee Brit sche vlooteenheden heeft uitgevoerd. De op- marsch van Alexandrië en van Gibraltar in de richting van Italië is even gevaarlijk. Enge land wordt door de moderne met bijzondere dapperheid gehanteerde wapenen der verbon den as-mogendheden verslagen waar zijn strijdmacht zich vertoont". Mijnen tusschen Orkaden en IJsland Mededeeling van de Britsche Admiraliteit. Londen 11 Juli (Reuter). De Admiraliteit deelt rnede dat de wateren tusschen de Orkaden en IJs land gevaarlijk zijn. Schepen, die zich van den Atlantischen Oceaan naar Europeesche havens wil len begeven, moeten tuschen Orthona en Kaap Wrath en door de Pentland-Firth tot Kirkwall varen, waar zij nieuwe instructies zullen verkrijgen. Het woord is aan Simonides: Schilderkunst is zwijgende poëzie; poëzie is sprekende schilderkunst. Hitier ontvangt Hongaarsche ministers. In het bi.jzijn van graaf Ciano. Het D.N.B. meldt uit München: De Führer heeft Woensdagochtend in aanwezig heid van den rijksminister van buitenlandsche za ken, Von Ribbentrop, en den sedert Zondag op uit- noodiging van de rijksregeering in Duitschland ver- toevenden Italiaansehen minister van buitenland sche zaken, graaf Ciano, in den Führerbau op het Koninklijke Plein den op uitnoodiging van de rijks regeering in München aangekomen Hongaarschen ministerpresident, graaf Teleki, en den Hongaar schen minister van buitenlandsche zaken, graaf Csaky, ontvangen. De bespreking werd In den geest der traditioneele vriendschappelijke betrek kingen tusschen de drie staten gevoerd. Na de receptie bij den Führer heeft de rijks minister Von Ribbentrop den Hongaarschen gas ten en den Italiaansehen minister van buiten landsche zaken graaf Ciano, een déjeuner aan geboden, gevolgd door een tocht naar het Chiem- meer. In het rusthuis aan het meer vertoefden de rijksminister en zijn gasten eenige uren in het gezelschap van hier ter genezing aanwezige ge wonde soldaten. Om 19 uur 15 vertrokken de Hongaarsche premier, graag Teleki en de Hon gaarsche minister van buitenlandsche zaken, graaf Csaky. met een specialen trein uit Salz burg. Kort daarop vertrok ook graaf Ciano na hartelijk afscheid tc hebben genomen van den rijksminister van buitenlandsche zaken. De be volking van Salzburg juichte de vertegenwoordi gers der met Duitschland bevriende staten Italië en Hongarije bij hun rit door de stad en aan het station geestdriftig toe. De binnenlandsche politiek van Frankrijk. Bevoegdheden van Kamer en Senaat belangrijk ingeperkt. GENèVE 11 Juli (D. N. B.) Over de toekoms tige staatsinrichting van Frankrijk worden thans nadere bijzonderheden bekend uit de laatste bijeen komst van de Nationale Vergadering te Vichy. Naar erluidt zal de regeering Pétain nog deze week een besluit uitvaardigen, waardoor de voorloopige sa menwerking tusschen de regeering en het huidige parlement tot het van kracht worden van de nieuwe grondwet wordt geregeld. De bevoegdheid en de activiteit van Kamer en Senaat zullen door dit be sluit belangrijk worden ingeperkt. Reeds staat vast dat de nieuwe grondwet door de regeering zal wor den afgekondigd. De volksstemming over de grond wet, die de beteekenis eener ratificatie zal hebben en de verkiezingen van de vertegenwoordigende lichamen, waarin door de grondwet wordt voorzien, zullen niet samen vallen, maar zullen achtereen volgens en onafhankelijk van elkaar worden ge houden. BENOEMING VAN KNOX BEVESTIGD. WASHINGTON 11 Juli (D. N. B.) De Senaat heeft gisteren met 66 tegen 16 stemmen de benoe ming van Knox tot minister van marine bevestigd. die thans geldig zijn BROOD. Bons 41 tot en met 50 (broodboni>oekje). Geldig lot en met 11 Juli, recht gevende op totaal 2000 gram brood. Bons 51 tot en met 60 (broodbonbockje) Geldig: van 8 tot en met 14 Juli. KOFFIE OF THEE. Bon 85 uit het Algemeen distributieboekje Geldig: Tot en met 2 Augustus. Recht gevend op: 1/2 pond koffie of 1/2 ons thee. SUIKER. Bon 80 uit het Algemeen distributieboekje. Geldig: Tot en met 25 Juli. Recht gevend op: 1 kg. suiker. BLOEM OF BAKMEEL Bon 75 uit het Algemeen distributieboekje. Geldig tot en met 12 Juli Recht gevend op: 1/2 pond tarwebloem of 1/2 pond zelfrijzend bakmeel. PETROLEUM (alleen voor hen, die uitsluitend op petro leum kunnen koken). Zegel „Periode 2" Geldig: Tot en met Zondag 14 Juli. Recht gevende op: 2 Liter. HEDEN: 8 PAGINA'S. prWC!"?T,":T,r,TT'TT!|,,k4t!!i"' nr Artikelen^ R. P.: Annam. pag. 1 Flitsen: In bed blijven. pag. 3 H. D. Vertelling: Opium. pag. 4 Prof. dr. Hunke: Europeesche econo mie op nieuwen grondslag. pag. 5 Sport in 't Kort pag. 6 De eerste herstellenden zijn op het „Kareol" aangekomen. pag. 7 Laatste Berichten op pagina

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1940 | | pagina 1