3. C. 3taan~
AmeuUenteateu-
V acaetie
in eiöee laed
WIJ
r
Eet- Zit- en
Slaapkamer
Parfu
merie
H. V.D. VLERK ZN.
Stofzuiger- en Motorspecialist
met
STUDIE VOOR CANDIDAAT NOTARIS
WASSERIJ „DE TOEKOMST"
W. C. BERGISCH, BANDAGIST
REPAREEREN
GOEDEN KIJKER
ADR. KAT - Opticien
Werkt U mede aan den Opbouw?
7. AT ER DAG 13 JUEI 194Ö
H A A R E E M'S D A G B E A D'
Een mooie, rustige streek in Noord-Holland
Grove dennen in de duinen.
E omstandigheden dwingen ons dit jaar
binnen de grenzen te blijven en dit heeft
ook weer zijn goeden kant. Vacantie-ko-
lonies voor de jeugd, Jeugdherbergen
voor alle leeftijden, Natuurvriendenhuizen, kamp
huizen, kampeerterreinen, hotels en pensions ze
zijn overal te vinden en voor ieders beurs.
Laat ik in dit artikel de streek van Egmond en
Bergen behandelen waar we niet ver vandaan wo
nen waar het rustig is, waar zee, zon, zand en
bosschen elkaar prettig afwisselen en waar wij vrij
kunnen wandelen.
Er zijn een viertal vacantiekolonies: Kerdijk en
Zwartendijk te Egmond, Zeeduin en het Bio-Va-
cantieoord te Bergen aan Zee. In het laatste ge
bouw zitten nu Rotterdamsche kinderen en de vol
gende ploeg zal uit Zeeuwen bestaan, kinderen uit
Middelburg, die er behoefte aan hebben op te
knappen.
De duinen ten zuiden van Egmond behooren aan
het Provinciaal Waterleidingbedrijf en zijn tegen
geringe betaling vrij. Er zijn breede paden ge
maakt die uit de verte nauwelijks zichtbaar zijn
in het landschap. De „verharding" bestaat uit een
zode duingras, en het eenige onderhoud bestaat
daaruit dat de zandige plekken die mochten ont
staan met gemaaid helm bedekt worden en de wat
ruige begroeiing met de zeis afgemaaid wordt.
De konijnen zijn er uitgeroeid zoodat de plan
tengroei van deze duinen zeer weelderig is en on
danks de waterleiding zijn er nog plekjes met
moeras-flora: Parnassia en Orchideeën. Maar om
dit te vinden moeten we enkele kilometers van
Egmond zijn, want dichtbij zijn alle laagten inge
nomen door aardappelland, iets waar we vooral in
deze tijden niet tegen mopperen kunnen. Langs die
aardappelvelden groeien trouwens ook weer plan
ten die je verder het duin in niet vindt: Toorts en
Teunisbloem, die geel in 't landschap brengen en
een onaanzienlijk steppen-plantje uit Zuid-Oost-
Europa. de Geoorde Silene. En verder een lange
reeks bloemen van zandige akkerranden die, mits
met donker weer gesneden, de vazen vullen in de
vacantie-kolonies.
Ten noorden van Egmond zijn de duinen „ver
boden toegang" maar bij Bergen geven de eigena
ren kaarten uit. Dan volgen de Staatsduinen bij
Schoorl die geheel vrij zijn.
Het duin-complex Bergen-Schoorl is, na de
Haarlemsche duinen het grootste aaneengesloten
duinterrein dat we hebben.
Wel loopt er een spoor- en klinkerweg door, van
de Franschman naar Bergen aan Zee en ligt er.
een provinciale Waterleiding.
Ook zijn de uitgestrekte Staatsbosschen aange
plant. Maar wie zelfs dit resultaat van mensche-
lijke vlijt onprettig aandoet, vindt, meer naar zee
en ten zuiden van Kamperduin een groote opper
vlakte maagdelijk duin, een natuurreservaat, met
zandstuivingen, plassen en heidevelden en op de
hoogten brengen de Zilvermeeuwen hun tweede
broedsel groot. Het eerste is namelijk systematisch
verstoord omdat de zilvermeeuwen te talrijk wer
den en andere vogels dreigden te verdringen.
Die heidevelden zijn een merkwaardigheid in
de duinen. Het zand is van andere herkomst dan
in onze buurt, het bevat even weinig kalk als hei
dezand en spontaan ontwikkelde zich dezelfde flora
als op de Geldersche heide.
De grens van deze heideduinen en van de kalk-
duinen met bramen en duindoorn is vrij scherp te
trekken en ligt tusschen Bergen aan Zee en de
Franschman. Maar het merkwaardige is dat in de
laatste 25 jaar die grens wel een kilometer naar
het Zuiden gegaan is. Op het overgangsgebied, dat
toch altijd wel een kilometer breed is, is de grond
armer geworden aan kalk en nu groeit de heide al
talrijk in de verbrande Pan waar deze' vroeger zeer
schaarsch was.
In diezelfde duinpan groeit een groote zeldzaam
heid. de Vogelnest-orchis een bruine, bladerlooze
orchidee, die van afgevallen bladeren leeft.
Landschappelijk behoort deze duinvallei met de
zuidelijker gelegen Bokkenweide die geen weide
is, tot de mooiste duinen van Noord-Kennemer-
latid. Vlak daarbij woont de heer Bijleveld, gepen-
sionneerd leeraar uit Alkmaar. Deze kent er ieder
grassprietje. Hij vond er jaren geleden, geheel
nieuw voor ons land de Koraalwortel, een ver
kleinde uitgave van de Vogelnest-orchis maar meer
een plant van het hooggebergte en het noorden.
Komt u den heer Bijleveld eens tegen in de dui
nen, vraag hem dan naar de rozenhelling. Daar
Natuurmonument „De IJsbeer", bij- Schoorl.
groeien vier soorten wilde rozen: de honds-, ka
meel-, duinroos en de egelantier broederlijk bij
elkaar. Er groeit nog veel meer maar ik verklap
niet alles.
Wij zullen niet nalaten uit Bergen en Schoorl
de Staatsbosschen in te gaan. Wie meent daar den
netjes op rijen te zien en verder niets vergist zich.
De dennen, die daar sinds het einde van de vorige
eeuw geplant zijn, staan ruim en zijn doorplant
met loofhout.
Breede laneai en paden, ook fietspaden, maken
het makkelijk er te komen. De oorspronkelijke
flora is natuurlijk verdwenen maar wij kunnen er
nu studie maken van den Oostenrijkschen den met
zijn breede groeiwijze, bestand tegen zeewind; van
den Corsicaan met zijn slanke kroon, die al hei
palen oplevert; van de Zeeden die waardeloos is en
ondanks zijn veelbelovenden naam niet bestand
tegen den zeewind. Ook de strenge winters schij
nen hem in onze streek meer kwaad te doen dan
in Overijsel. Waarschijnlijk groeien de loten in het
najaar te lang door, zijn zij minder afgehard en de
laatste winters en niet alleen de allerstrengste
maakten dat overal doode takken ontstaan. De
stam is krom en waardeloos, alleen de groote ke
gels zijn geschikt om in een open haardje te bran
den. Daar vlammen en knetteren ze dat het een
aard heeft. Misschien dat deze soort nog dienst kan
doen om hars van te winnen want daar is gebrek
aan. Verder hebben we nog de struikachtige berg-
den en een enkelen keer zien we ook den groven
den dezelfde uit het Oosten van ons land, maar
ongeschikt voor het zeeklimaat. Maar, vreemd ge
noeg, dichter bij zee hebben ze zichzelf gezaaid en
vormen ze schilderachtige, bijna over den grond
kruipende exemplaren.
De grootste merkwaardigheid in de Staatsdui
nen is de dennen-orchis, een wit, spiraalvormig
orchideetje dat juist nu bloeit. Bijna dei'tig jaar
geleden werden de eerste exemplaren gevonden, door
den wind of door de vogels gebracht.
En nu staan er tienduizenden en het aantal breidt
zich steeds uit tot in het Zuiden bij de Fransch
man.
Het merkwaardige is, dat men op de Veluwe,
waar de plant het eerst gevonden is, geen vooruit
gang kan bespeuren. Daar is de zomer te droog en
te warm voor deze plant van koele streken.
In Drente en Friesland gaat het al beter, maar
nergens is zoo'n uitbreiding te constateeren
als bij Schoorl, waar de nabijheid van de zee de
zomerwarmte matigt.
Ook later in den tijd, tot in den winter, kunnen
we dit orchideetje herkennen aan zijn typische
nervatuur met dwarsnerven, soms iets geteekend
op de leerachtige altijd groene blaadjes.
Wie van vogels houdt kan ook in deze duinen
zijn hart ophalen. De zoetwaterpiassen en de hoof
den, die de kust beschermen en schaaldieren op
leveren bevorderen den vogelstand zoodat zelfs de
schuwe griel hier schijnt voor te komen.
Op een strandwandeling zien we de kleine vlugge
strandloopertjes, die zoo snel tippelen, dat je de
pootjes niet meer ziet. De scholekster met zijn
roode snavel ontbreekt natuurlijk ook niet en wie
geluk heeft als ik, kan waarnemen hoe een school
van een zevental bruinvisschen zich van Zuid tot
Noord vlak langs de kust verplaatste. Ieder oogen-
blik wentelen de glimmende lichamen zich even
boven het water om even naar lucht te happen
want de bruinvisch is een zoogdier en ademt door
longen.
Spoelt er één aan dan constateeren de jutters
dat het meer„verken" dan visch is en dat heb
ben ze goed gezien.
Van onze stad naar Bergen aan Zee is 35 K.M.
Wie over het strand wil fietsen van Wijk aan
Zee af kan dit doen met laag water en wind mee.
De gewone weg over Bakkum is ook zeer afwis
selend. Bij Egmor*d-binnen is herbouwd de St.
Adalbertus Priory, een klooster van de Paters Do
minicanen, door den architect Kropholler in ouden
stijl ontworpen.
't Ligt iets van den hoofdweg af maar het is wel
de moeite waard er even voor om te fietsen.
In Bergen kan men de oude ruïne zien, midden
in 't dorp en een herinneringsmonument aan den
inval van de Russen, gestuurd om Napoleon te
verdrijven.
Wij zijn daar ver van asphaltcultuur, snelver
keer, lippenrood en al wat onrust en ergernis
geeft. En wie geheel en al in de stemming komen
wil neme „Onkruid"' mee van VanEeden, „In de
duinen" van Heymans en Thijsse of „Twaalf
eeuwen Kennemer Historiën" van dr. Prinsen
Geerligs.
Die behandelen, ieder op hun wijze het heden
en verleden van Noord-Kennemerland, een streek
die dunner bevolkt is dan het Zuiden van ons ge
west, rijker aan eenvoud en aan smalle weggetjes,
boerderijtjes met kakelende kippen en anderhalv
geit.
Het treintje AlkmaarBergen aan Zee is
denzelfden stijl geconstrueerd; het heeft groote
moeite de hoogte op te komen en krijgt pas gang
als het de helling afgaat.
En wie deze streek overziet, op een hoogen
duintop, ziet Alkmaar met z'n kerk die even aan
onze Groote Kerk doet denken, het §tadje dat een
belangrijk centrum is van het Noorden van onze
provincie, met zijn typische kaasmarkt op Vrijdag,
zijn oude grachten, zijn Heilo'er bosch (natuur
monument) en de rijen molens het Noorden in, tal
rijker dan langs de Zaan.
Daar is „Holland" nog niet verdrongen door
techniek en modernisatie! C. S1PKES.
Barteljorisstraat 39-41 - Tel. No. 10250
Permanente Meubeltentoonstelling
BARTELJORISSTRAAT 34
RUIME KEUZE IN
ONZE BEKENDE
ARTIKELEN.
PAARLAARSTEEG 5—5—7
GRCOTE HOUTSTRAAT 179
HAARLEM - Telef. 11077
y^HAAE
Volledige opleiding door de Stichting tot Bevorde
ring der Universitaire Opleiding van Candidaat-
Not-arissen te Leiden, onder alg. leiding van
J. C. H. MELIS, cand.-notaris, privaat-docent voor
Notariaat a/d Leidsche Rijks-Universiteit en met
medewerking van Prof. Mr. E. M. MEYERS en Prof.
Mr. R. P. CLEVERINGA. Prosp. en inl.: Prinsen-
weg 105. Wassenaar, Telef. 2528. Voor deel 3
schriftelijke cursus door J. C. H. MELIS vrn. privé.
WAST HELDER
tegen navolgende prijzen contant:
5 tot 10 K.G. 20 cent per K.G. 10—15 K.G. 18 cent per K.G.
15 tot 20 K.G. 17 cent p. K.G. boven 20 KG. 16 cent per K.G.
MINIMUM 5 K.G.
Kennemerstraat No. 1 Telefoon 12194.
Vanaf ƒ50.-; ambten, en vast pers.
pers. tot maandinkomen ZONDER
BORG. Wettel, tarief. Vlug en
discr. Inl. mondei, en schriftel.
(Postz. voor antwoord.)
Sarphatistr. 36, Amsterdam-C.,
Telef. 50669. Dagel. 9—5, Za. 9—1,
bovendien Di. en Vr.-av. 79 uur.
Hebt gij een MaatcorsetBuik- of Breukband
nood ia?
U koopt dan natuurlijk bij onze speciaalzaken, want dan zijt gij
zeker van VAKKUNDIGE BEDIENING.
HAARLEM, NIEUWE GRACHT 33, Telef. 11288.
HAARLEM-NOORD, RIJKSSTRAATWEG 86e, Telef. 19408.
ZIJLSTRAAT 5 b d BRUG Telefoon 13554
ELECTRISCHE ZONNEKLOKKEN JUNGHANS
KLOKKEN ENGELSCHE TAFELKLOKKEN
Alléénverkoop ZENTRA - HORLOGES.
HOOG IN KWALITEIT - LAAG IN PRIJS
SPECIALE REPARATIE-INRICHTING
Opgericht 1888.
MIDZA-BONNEN.
/fomy&eei
/(/ec/ên
Een ras-kampeerder heeft
niet véél kleren nodig. Die
moet hij immers allemaal
maar meedragen! Maar de
kleding die hij meeneemt,
moet dan ook in alle opzich
ten af zijn.
KAMP-BROEKJES
prima jeans
KAMP-SHIRTS
met lange mouw
2.60 2.20
PAARLAARSTEEG I - HAARLEM -TEL. 1284 2
STOFZUIGERS (alle merken)
MOTOREN
DYNAMO'S
STARTERS
TRANSFORMATOREN
en alle andere ELECTRISCHE APPARA
TEN - GOED - BILLIJK EN ONDER
GARANTIE.
KENNEMERSTRAAT 21 SCHOTERWEG 57
TELEF. 16990 17696.
KRUIDBERGERWEG 51 SANTPOORT.
OVERDAG ZOOWEL ALS 's NACHTS
kunt U pleizier hebben van een
Wij hebben ze in alle prijzen voorhanden
Ook in ZONNEBRILLEN zijn wij goed gesorteerd
GENERAAL CRONJéSTRA AT 63.
PHILIPS BOUWBEDRIJF HAARLEM-SANTPOORT
doet het ook
Vraagt prijsopgave voor alle BOUW-,
VERBOUW- en HERSTELWERKEN.
TWDNDERSLAAN 9 - HAARLEM - Telef. 15902
