Jiuasf
WOENSDAG 17 JUEI 1940
HAARLEM'S DAGBLAD
Aan een struik zoo vol beladen, mist men een framboosje niet. De pluk van
deze bijzondere vruchten is in de Baronie in vollen gang.
Verbod van roombereiding geldt
tot 1 Januari.
Nadere bijzonderheden over het betreffende
besluit.
's GRAVENHAGE, 16 Juli. Bij besluit van
den secretaris.generaal van het departement van
landbouw en visscherij is bepaald, dat het verbod
van bereiden van alle soorten room, naast het in
de betreffende beschikking genoemde geval mede
met geldt, indien daartoe schriftelijk vergunning is
verleend door of vanwege de Nederlandsche Zui-
velcentrale, afd. zuivel, hierna te noemen centrale,
welke vergunning slechts wordt verstrekt voor de
bereiding van room bestemd voor zieken.
Voorts is bepaald dat het afleveren of vervoeren
van room is verboden.
Dit geldt echter niet, indien wordt aangetoond,
dat de room bestemd is voor de bereiding van
boter, kaas, gecondenseerde melk en en melkpoeder
of indien de room gedekt is door een schriftelijke
vergunning afgegeven door of vanwege de centrale
ten behoeve van zieken.
Het voorhanden of in voorraad hebben van een
inrichting of werktuig tot het bereiden van room
Is verboden.
Dit verbod geldt niet:
voor degene, die gerechtigd is boter, kaas en
melkproducten te bereiden of indien de bedoelde
Inrichting of het bedoelde werktuig onbruikbaar
is gemaakt of door een der ambtenaren, genoemd
in artikel 31 van de landbouw-crisiswet 1933 is
verzegeld.
Het is verboden een op room gelijkende waar uit
boter of melkproducten te bereiden.
Het voorhanden of in voorraad hebben van een
inrichting of werktuig, waarmede de bedoelde waar
bereid kan worden, is verboden.
Dit verbod geldt niet, indien de inrichting of het
werktuig onbruikbaar is gemaakt of door een dei-
bovengenoemde ambtenaren is verzegeld.
Dit besluit kan worden aangehaald onder den
titel „Crisiszuivelbesluit 1940 II" (room en treedt in
werking met ingang van 15 Juli 1940; 't eindigt met
ingang van 1 Januari 1941. (A.N.P.)
Overgang beroepsmilitairen naar
den dienst der invoerrechten en
accijnzen.
Het departement van financiën maakt bekend
dat de werving van tijdelijke hulpkommiezen op
18 en 19 Juli a.s te Utrecht niet zal plaats hebben
in het gebouw van Asch van Wijckkade 28, doch
in de aula van de Rijk's Universiteit aan het Dom
plein te Utrecht.
De voor overgang naar den dienst der invoer
rechten en accijnzen in aanmerking komende be
roepsmilitairen (capitulanten daaronder begrepen),
die nog geen vragenlijst hebben ingevuld en inge
zonden, kunnen zich eveneens op 18 en 19 Juli
op het Domplein aanmelden. (A.N.P.)
BLOEMEN BIJ HET GRAF VAN REMBRANDT.
Dinsdagmorgen zijn door de stichting werkge
meenschap „Door Arbeid Welvaart" te Dordrecht
bloemen gelegd bij de gedenkplaat van Rembrandt
In de Westerkerk te Amsterdam. (A.N.P.)
De houtpositie van ons land.
Betalingsmoeilijkheden behefrschen de
markt.
In de aandeelhoudersvergadering van de N.V.
Houthandel v.h. William Pont te Zaandam kwam
de houtpositie van ons land ter sprake. Medege
deeld werd, dat verwacht mag worden dat de par
tijtjes. die nog in Zwedem van de aankoopen van
verleden jaar opgeslagen liggen, binnenkort per
kustvaarder naar Nederland gebracht zullen wor
den. Deze hoeveelheid is echter nietig klein in ver
gelijking met de behoefte aar hout. die hier te lan
de bestaat. Voor normalen aankoop is het wachten
momenteel op een betalingsregeling met de expor-
teerende landen. Deze kwestie beheerscht den in-
Voerhandel van hout. Zelfs de vervoerkwestie is in
vergelijking hiermede van ondergeschikt belang.
(A.N.P.)
Meer dan 6000 kinderen naar de
Ostmark.
Naar het A.N.P. verneemt zal het oorspronkelijk
vastgestelde maximum van 6000 voor de uitzending
van Nederlandsche kinderen naar de Ostmark vrij
aanzienlijk mogen worden overschreden.
Tot welk getal dit maximum zal kunner worden
verhoogd, staat intusschen nog niet vast. De Duit-
zche autoriteiten achten de groote belangstelling
voor deze uitzending zeer verheugend.
Het eerste transport van deze kinderen zal op
Zaterdag 20 Juli vertrekken.
Officieren als leeraar?
Commissie moet voorstellen doen.
Bij beschikking van den secretaris-generaal,
waarnemend hoofd van het departement van On
derwijs is irgesteld een commissie, die zal hebben
te onderzoeken, welke maatregelen kunnen worden
genomen om de kans op aanstelling in een leeraars
betrekking voor jonge officieren te vergróoten. In
deze commissie zijn beroemd:
Tot lid en voorzitter: dr. S. Elzinga, inspecteur
van het M. O. te Haarlem;
tot lid en onder-voorzitter: dr. E. H. Renkema,
inspecteur van het V.H.O. en het M.O. te 's-Gra
venhage;
tot leden: J. van Andel, inspecteur van het V.
H. O. en M.O. te 's-Gravenhage; C. de Bruyn, in
specteur van het M.O. te Zwolle; dr. W. van den
Ent, inspecteur van het M.O. te 's-Gravenhage; ir.
J. Govers, majoor van den generalen staf te Den
Haag; A. Koning, kapitein der infanterie te Zeist;
A. *H. Nijhoff, luitenant-kolonel bij den generalen
staf te 's-Gravenhage, en M. v. d. Weyst, inspec
teur van het M.O. te 's-Hertogenbosch.
(A.N.P.)
Buitenlandsche diplomaten hebben
ons land verlaten.
Hedenmorgen met twee treinen uit Den Haag
vertrokken.
's GRAVENHAGE, 16 Juli. (ANP) Met twee
treinen, één in oostelijke en één in zuidelijke
richting, zijn vandaag in den vroegen morgen
de in den Haag geaccrediteerde diplomaten met
hun familie en het meerendeel van het legatieper-
soneel uit ons land vertrokken.
Precies op het vastgestelde tijdstip, 6.06 uur, zette
de gewone D-trein naar Duitschland zich op het
staatsspoorstation in beweging. De voorste beide wa
gens waren voor de legaties gereserveerd, hierin
hadden o.m. plaats genomen leden van het gezant-
schapspersoneel van de Vereenigde Staten, Dene
marken, Zweden, Japan, Cuba, Chili, China en Bra
zilië. Enkele diplomaten en gravin Teleki, de zuster
van den Hongaarschen minister-president. Door
vrienden en bekenden werd het niet zeer groote ge
zelschap uitgeleide gedaan en nagewuifd door de
achterblijvenden verdween het in oostelijke richting.
Een gezelschap van aanmerkelijk grooteren om
vang, ongeveer 150 personen groot, vertrok even
over zeven uur met een extra-trein van het station
Hollandsche Spoor naar Bern. Onder hen bevonden
zich de gezanten en legatiepersoneel van de Ver
eenigde Staten, Uruguay. Roemenië. Venezuela. Por
tugal, Argentinië, Brazilië, China, Zwitserland, Italië
en Mexico en het personeel van het Permanente Hof
van Internationale Justitie. Dit laatste werd uitge
leide gedaan o.m. door den president van het Hof,
den heer Guerrero, en den rechter jhr. mr. van
Eysinga.
Voorts werden op het perron opgemerkt de oud
ministers van buitenlandsche zaken jhr. mr. A. C. D.
de Graaff en mr. J. A. N. Patijn, de secretaris-gene
raal, waarnemend hoofd van het departement van
buitenlandsche zaken jhr. mr. A. M. Snouck Hur-
gronje, de chef van de afdeeling diplomatieke zaken
van het departement dr. J. H. van Roijen en de chef
van het protocol jhr. mr. G. C. J. van Reenen.
Van Duitsche zijde waren ten afscheid aanwezig
de gezant dr. Otto Bene, de legatiesecretarissen dr.
Wissmann en dr. Zapp en de gezantschapsattaché
dr. Kampf.
Het boter rants oen voor kinderen.
In het vorig nummer stond in het door ons
van het A. N. P. ontvangen bericht over het
boterrantsoen, dat kinderen die hun vierde
levensjaar nog niet voltooid hebben, een rant
soen van 125 graip per week krijgen
Het Gemeentelijk Distributiebedrijf te Haarlem
vestigt er onze aandacht op. dat de betreffende
circulaire spreekt van kinderen, die op 1 Juli j.l,
nog geen vijf jaar oud waren, zoodat in het
A. N. P.-bericht 'sprake had moeten zijn van
kinderen, die hun vijfde levensjaar nog niet
voltooid hebben.
VOORSTELLING VAN „DON QUICHOT"
AFGELAST.
De voor Donderdag a iangekundig>Ae voorstel
ling van „Don Quichot" in den Stadsschouwburg
te Amsterdam gaat niet door.
(A.N.P.)
in Haarlem
en daarbuiten.
KUNSTENAARS ZWERFTOCHTEN.
Het by ons Haarlemmers zoo bekende tooneelis-
ten echtpaar Royaards-Hagendoom was uit zijn
woonstee Antwerpen vertrokken, om voor de sol
daten afleiding in goede kunst te gaan brengen.
Het werd door de ontwikkeling der feiten ach
terhaald en meegesleurd met een vluchtende
menigte, waarna het weinige dagen zoek raakte
en zoek bleef. Het zal den velen vrienden van het
echtpaar in onze stad genoegen doen te vernemen
dat zij thaTs terecht en op weg naar huis zijn. Dat
zij tot ver in het Zuiden van Frankrijk, tot Nar-
bonne getrokken zijn, voordat de moeilijke tocht
huistoe kon worden begonnen, het is een Odyssée
dae hun niet spoedig uit het geheugen zal gaan
doch waaraan thans gelukkig een einde kwam.
Laten wij 'hopen dat even prettige berichten ons
binnenkort bereiken over twee groote Belgische
kunstenaars, die in Holland zeer bekend zijn en er
reeds vele jaren waardeering vonden: den beeld
houwer George Minne en den schilder Valerius de
Sadeleer. Beiden zijn de zeventig reeds gepasseerd.
Zij zijn voor zoover ons bekend nog niet bij hum
vreedzame penaten teruggekeerd. In den vo-
rigen oorlog, toen zoo vele Belgische kunstenaars
in Holland een toevluchtsoord zochten, behoorden
zij beiden tot de groep die over het Kanaal, in
Londen en daarbuiten een verblijfplaats vonden:
de vrijwillige ballingschap was toen iets minder
riskant dan thars en hun physieke weerstand waar
schijnlijk grooter.
Hun lot brengt mij thans de ontmoetingen in
herinnering die ik in vroeger jaren met hen mocht
hebben. Beiden behoorden ze tot die groep van
kunstenaars, die onder de benaming van het dorpje
Sint Agathe's Laethem werden saamgevat. Minne,
De Sadeleer, Van de Woestijne, De Montald waren
er de mannen die ook buiten België bekend waren
Het in de buurt van Gent gelegen dorpje dankte
aan de toevallige aanwezigheid dier kunstenaars een
kunsthistorische reputatie als bij ons Oosterbeek
of in het begin Laren bezat, hoewel De Sadeleer
er feitelijk de eenige landschapschilder was. De
oorspronkelijke Laethemsche groep is, zooals dat
gewoonlijk gaat, verstrooid geraakt. Minne, die zijn
woonhuis in de Holstraat in Gent steeds aanhield,
had im Laethem zoo te zeggen zijn zomerverblijf
en werkplaats. De Sadeleer was naar Etichove, aan
de andere zijde der heuvelen, verhuisd en ontving
er in een groot huis, prachtig gelegen op den top
van een heuvel, op zeer ken-merkende Vlaamsche
wijze de gasten, die er voor hem of voor het
schoone weefwerk zijner even schoone dochters
kwamen. Die meiskes hadden zich in dat weven tij
dens het Engelsch verblijf vervolmaakt. Vader De
Sadeleer, De Montald en anderen ontwierpen de
teekeningen voor haar zeer bijzondere wand
tapijten en kleinere weefsels.
Een tijdlang scheen het zelfs of daar in Etichoye
een kunstnijverheidswerkplaats zou ontstaan die
een eigen faam van aparte, degelijke schoonheid
7-ou verkrijgen. De Sadeleer leefde in dien tijd ge
heel met de ambities zijner dochters mee; hij, le
bon géant, de goedmoedige reus, was een echt Jor-
daens-type, wiens tafel steeds overladem met spij-
Opsporing van vermiste rijwielen.
's GRAVENHAGE. 16 Juli. Het A N.P. meldt:
Teneinde te komen tot meer centralisatie bij de op
sporing van in en door den oorlog verloren ge.
raakte rijwielen heeft de secretaris-generaal, wnd.
hoofd van het departement van justitie, in een
buitengewoon politieblad eenige richtlijnen ver
strekt aan de procureurs-generaals, fungeerend
directeur van politie.
Daarbij wordt uitgegaan van het volgende:
Eenerzijds beschikt de politie over verschillende
gegevens van rijwielen, die als vermist zijn aan
gegeven.
Anderzijds hebben verschillende hoofden van
plaatselijke politie rijwielen in beheer, waarvan de
respectievelijke eigenaren onbekend zijn.
De hoofden van plaatselijke politie zullen de
signalementen zoowel van de als vermist opgegeven
rijwielen als van de rijwielen, die zij onder hun
beheer hebben en waarvan de eigenaren onbekend
zijn, moeten opzenden aan den procureur-generaal
fungeerend directeur van politie, tot wiens ressort
zij behooren.
Bestaat er reden om aan te nemen dat een be
paald rijwiel uit een ander ressort dan dat, waar
toe het betrokken hoofd van plaatselijke politie be.
hoort, afkomstig is dan dient de sïgnalementop-
gave bovendien aan den desbetreffenden procureur-
generaal, fungeerend directeur van politie te wor
den ingezonden.
Aan de hand van de aldus verkregen gegevens
dient te worden nagegaan'welke rijwielen aan hun
•echtmatigen eigenaar kunnen worden terugge
geven.
Uitbreiding: van de politie in
Den Haag.
B. en W. van Den Haag stellen den raad voor
het politiecorps uit te breiden met 300 agenten, 10
brigadiers en 10 inspecteurs, welke zullen worden
gerecruteerd uit gedemobiliseerde militairen.
Voor aanstelling, uniformeering en uitrusting van
dit personeel is tot 1 Januari a.s. noodig 385.400,
welk bedrag B. en W. voorstellen te putten uit
het reservefonds van de productiebedrijven, dat
nog rond 2 millioen gulden bevat. (A.N.P.)
NOORD- EN ZUID-HOLLANDSCHE REDDING
MAATSCHAPPIJ.
AMSTERDAM, 16 Juli (A.N.P.) De secretaris
der N.Z.H.R.M., de heer H. Th. de Booy, is be
noemd tot secretaris-penningmeester dier maat
schappij.
Wanneer je vroeg wou eten en er komen nog
late gasten, die eens echt rustig gaan zitten en
er blijkbaar geen idee van hebben, hoe laat het
al is.
FA. TONNEMA CIE. SNEEK Fabrikanten van
KING pepermunt en andere kwaliteitsartikelen
(Adv. Ingez. Med.)
Landarbeider door mijnontploffing
gedood.
OOLTGENSPLAAT, 16 Juli (A.N.P.)
Dinsdag was de landarbeider L. Neels bezig
met het rietsnijden aan den Stijgerdijk, toen
hij vermoedelijk op een magnetische mijn
stootte, welke tot ontploffing kwam. De man
was onmiddellijk dood. Hij was 29 jaar oud en
laat zeven kinderen achter.
Vakkundige reparatie van alle merken stofzuigen-
(Adv. Ingez. Med.)
zen en vruchten gereed stond. Hij had een dusda-
nigen omvang dat tijdens mijn bezoek de jongste
dochter hem bij het aantrekken der schoenen be
hulpzaam moest zijn omdat hij niet gemakkelijk,
over den buik heen, zijn veter bereiken kon. In
huis liep hij dan ook gemakshalve op wijde vilten
sloffen, waar geen veters aan te pas kwamen. Hoe
vaak hebben wij onder elkaar geglimlacht als wij
over den schilderenden Goliath van Etichove spra
ken, die zonderlinge tegenstelling zijn mo-
dern-Breughelsche Vlaamsche landschappen juist
op tamelijk kleine paneeltjes zat te penseelen, met
de uitvoerige zorgvuldigheid van een miniaturist.
De oppervlakkige beschouwer had hem in zijn
werk een zekere mate van eenvormigheid, van
eentonigheid kunnen verwijten. Wie idat werk beter
kenden wisten dat het steeds varieerende zangen
waren op dat ééne thema dat hem lief was: de af
gesloten innigheid van het Vlaamsche land in alle
seizoenen, maar vooral in de schoone stilte van den
sneeuw-wirter. In zijn zelf-verkoren beperktheid
heeft hij iets van den Hollander Eduard Karsen;
dat die beperktheid nog vele kanten vertoont wordt
slechts den ernstigen beschouwer duidelijk.
George Minne's beelden en teekeningen de
laatste echte beeldhouwersteekeninge<n zijn ten
onzent bekend. Men vindt er van in het Kröller-
Müller Museum, in het Haagsch Gemeentemuseum
en in vele particuliere collecties. Op de Belgische
tentoonstelling, thans in het Rijksmuseum geopend,
is in de zaal der plastieken een vrij uitgebreide
collectie er van te bewonderen. Tegenover den
gullevenden Sadeleer is Minne een haast ascetische
figuur, een in bedwongen hartstocht verteerde
door de liefde voor de Gothiek, waarvan hij vorm
en uitdrukking in eigen taal van den eigen tijd
wist om te zetten. Tegenover het lumineuse ver
blijf van den schilder van Etichove staat de somber
strenge woning van den Gentschen beeldhouwer,
in beide is herinnering aani wat op verschillende
wijze een belangrijke periode in de Vlaamsche
kunst vertegenwoordigt. Mogen beiden spoedig
naar huis en arbeid teruggekeerd zijn, beider le
vensavond kan voor de kunst nog van beteekenis
wezen.
J. H. DE BOIS.
Theaterdirecteur pleegde fraude.
N.V. werd nooit opgericht.
Voor de Rotterdamsche rechtbank, gepresi
deerd door mr. B. F. Verveen heeft de 32-jarige
orgelbouwer, A. W. J. St. te Rotterdam zich Dins
dag moeten verantwoorden wegens oplichting,
verduistering en valschheid in geschrifte.
Eind 1937 kocht verd. voor ruim f 50.000 het
variététheater Arena te Rotterdam. Verd. wilde
een N.V. stichten, die het theater zou beheeren.
Hij wilde de koopsom in aandeelen uitzetten. Hij
plaatste eenige advertenties, waar J. W. Dalmeyer,
boekhouder te Zandvoort en F. H. M. van der
Laan. eveneens boekhouder, op af kwamen. Er
werd in de advertentie iemand gevraagd, die een
administratieve functie in de N.V. wilde vervul
len en tevens bereid was een bedrag van omstreeks
f 10.000 in de zaak te storten. Verd. vertelde beide
heeren dat hij reeds een vijftiental aandeelen had
verkocht en er zelf vijftien had genomen.
Mr. N. J. C. M. Kappeyne v. d. Copello was. naar
hij mededeelde, president commissaris der N.V. en
had ook 5 a 10 aandeelen gekocht. Zoowel Van
der Laan als Dalmeyer stortten geld in de zaak
doch de N.V. kwam nooit tot stand.
Een ander misdrijf, aan verd. ten laste gelegd,
was. dat hij van 1 Maart tot en met 24 Mei 1938
de cassarapporten, welke aan het B.U.M.A. te Am
sterdam moesten worden opgezonden, door zijn
bureaulist C. J. van A. te laag had laten invullen
en hierdoor te weinig aan auteursrechten had
betaald.
Voorts had verd. van verschillende relaties geld
los gekregen, onder voorwendsel een importzaak
van kolen op te richten, doch ook deze kwam niet
tot stand. In den loop van 1938 stelde de politie
een onderzoek in naar de handelingen van S.
waarbij noe eenige oude feiten van oplichting
aan het licht kwamen.
Als beheerder van het te Antwerpen gevestigde
filiaal van de orgelfabriek van zijn vader te
Schiedam had verd. zich 47.780 Belg. frs, toege-
eigend, welk bedrag hij als loon voor gefingeerd
personeel in de boeken had opgevoerd, en een
bedrag van B. frs. 11.760, welke hij voor een ver
bouwing van het orgel van een te Antwerpen ge
vestigd theater had ontvangen.
Ook had hij zich een bedrag aan kasgeld van
800 B. frs. van het filiaal te Antwerpen toege-
eigend. Tijdens het politie-onderzoek verdween
S. uit Rotterdam naar België, waar eenige Rot
terdamsche rechercheurs tevergeefs naar hem
zochten. Midden Juni 1939 wist de Belgische po
litie. aan wie zijn aanhouding was verzocht, hem
te arresteeren en naar Nederland uit te leveren.
Dinsdagstond hij terecht. Verd. bekende niet.
maar ontkende evenmin Na verhoor van een
groot aantal getuigen werd de zitting tot Vrijdag
geschorst, omdat één getuige niet was versche
nen. (A.N.P.).
L. L. EBELS OVERLEDEN.
In den ouderdom vam zeventig jaar is overleden
de heer L. L. Ebels, oud-lid van Provinciale Staten
van Groningen.
De overledene was in zijn vroegere woonplaats
Nieuw Beerta een zeer geziene figuur, die groote
werkzaamheid op sociaal-economisch gebied ont
plooide. Zoo ijverde hij voor de verbetering van
den vaarweg Wir schotenGroningen, voor ont
ginningen, enz.
Hij was een der oprichters van den Vrijzinnig-
Democratischen Bond.
(A.N.P.)
Valerius De Sadeleer Winter.
WAARSCHUWING VOOR DE KOOL
VERBOUWERS.
AMSTERDAM 16 Juli (A. N. P.) De Plan-
tenziektenkundigen dienst schrijft ons: Den kool
verbouwers wordt medegedeeld dat thans de tweede
vlucht van de koolgalmug gevaarlijk wordt.
Daarom wordt dringend aangeraden terstond
weder te spuiten. 2 maal per week, met de bekende
middelen, n.l.: 1/10 procent nicotine of 2 procent
pyridine, beide in l'/2 procent zeepwater, zoowel op
de plantenbanen als op het veld en op bloemkool,
roode, witte en gele (ook saoye) kool.
Er wordt dit jaar, in de Noord-Hollandsche kool
streek tenminste, ernstiger aantasting dan dc vorige
jaren verwacht, zoodat stipt op tijd spuiten raad
zaam is.
Reeds gesloten (kroppende) sluitkool en bloem
kool, waarin de bloemknop zich reeds ontwikkelt,
behoeft niet meer gespoten te worden.
UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM.
De faculteit der wis- en natuurkunde der Am-
sterdamsche universiteit stelt studenten, die in den
afgeloopen cursus gedurende langeren of korteren
tijd gemobiliseerd zijn geweest, in dezen vacantie-
tijd zoo veel mogelijk in de gelegenheid verzuimde
practica in te halen. Zij kunnen zich tot de betref
fende docenten wenden en zich reeds nu voor den
volgenden cursus doen inschrijven, wanneer zij in
den afgeloopen cursus nog in hef geheel niet zijn
ingeschreven. (A.N.P.)
