KENNISGEVING
De vorige distributietijd
TYPIST (E)
Aanm. geopend
Secretaresse
Steno-Typist(e)
Corr. St. Typ.
INST.PONT
18 Rijksstraatweg
GEHEEL GEBIT
vanaf ƒ35.-
LUXE AUTO
ENGELSCH
Huis te koop gevraagd
GEVRAAGD
In Hotel „Trocadéro" te Zandvoort
WILL HILDERING'S Dans Orkest
Opleiding Radio-Technicus
VEILING Inboedel en Meubilair
W PENS DAG 24 JULI 1940
HAARLEM'S DAGBLAD
Herinneringen over Haarlem.
Zoo er ergens groeikracht in zit, dan is het wel
in de Distributie. Toen in het najaar van 1939 de
öoriog uitbrak werd al heel gauw door de ge
meentebesturen overgegaan tot de instelling van
distributiekantoren.
Aanvankelijk was het voor den buitenstaander
of de ambtenaren niets, of slechts heel weinig te
doen hadden, want naar buiten bleek niet veel. Er
kwamen in den eersten tijdnl. heel weinig artikelen
in de distributie. Maar de autoriteiten, die lessen
geput hadden uit den vorigen wereldoorlog, wa
ren doordrongen van de noodzakelijkheid, dat
distributievoorbereidingen t ij d i g genomen dienen
te worden. Den vorigen keer werd in het algemeen
pas tot distributie overgegaan als er een te kort
aan een zeker artikel of product kwam. Dit had
tengevolge, dat men vrijwel met alles te laat
kwam. Een ander nadeel van het toen gevolgde
systeem was, dat door de schaarschte de prijzen
onrustbarend opliepen, waardoor de kosten van het
levensonderhoud met sprongen naar boven ging,
zoodat de werkgevers duurtetoeslagen aan hun per
soneel moesten geven.
Daarom werd nu onmiddellijk ingegrepen,
om het mogelijk te maken dat men tot rant
soeneering overging op een tijdstip, dat de be
schikbare voorraad nog niet was uitgeput. Dit heeft
ontegenzeggelijk een goeden kant, ook al merkte
het publiek thans veel gauwer den knellenden
band van het distributie-keurslijf dan in 19141918.
Een geijkte term is „de geschiedenis herhaalt
zich". Toch hopen wij niet, dat dit ook volledig
zal opgaan voor zoover het de distributie betreft,
want dan staan ons nog heel wat zorgen en onaan
genaamheden te wachten. Wij willen er evenwel
meteen bijvoegen, dat er, juist door dit tijdige in
grijpen van de overheid, veel kans is, dat wij voor
die uitersten uit het vorige distributie-tijdvak be
spaard zullen blijven.
Thans hebben wij 285 gram brood per dag. Zij
die veel eten (en geen toeslag krijgen omd'at zij
zwaar werk moeten verrichten) zeggen: „het is
niet veel". Maar er zijn er ook die aan het einde
van de week nog broodbonnetjes overhouden. In
den vorigen oorlog begonnen wij met een brood
rantsoen van 400 gram, maar dit daalde geleide
lijk, zoodat wij tenslotte slechts 200 gram over
hielden. Laten wij hopen en de autoriteiten
hebben goede hoop daarvoor gegeven dat wij nu
die 285 gram blijven houden!
Het oorlogsbrood dat wij nu eten is bovendien
van een veel betere kwaliteit dan het baksel uit
den vorigen oorlog.
Distributie van v 1 e e s c h hebben wij nog niet,
maar er zijn reeds verschillende mededeelingen
gekomen waaruit heel duidelijk bleek, dat die in de
komende maanden wel te verwachten is. In het
laatst van 1918 hadden de slagers heel weinig meer
te doen. Allen hadden als regel de winkels geslo
ten, want als er iets te öistribueeren viel, werd dit
over de slagerijen verdeeld. Een slager kon dus
slechts af en toe zijn winkeldeuren openen. In 1918
was het vleeschrantsoen gedaald tot 2 ons per
week, maar vaak gebeurde het dat het niet mogelijk
bleek dat rantsoen toe te kennen. Men moest soms
uren in de rij staan om per persoon een ons paar-
denvleesch te mogen koopen. Om een ons gekookt
vleesch te krijgen moest een wandeling naar het
Openbaar Slachthuis gemaakt worden, wat een
heele zorg was voor een huismoeder uit het Scho
terkwartier!
Ook om een pondje soepbeenderen te krijgen
moest men in de rij gaan staan. Evenzoo voor bloed
en leverworst.
In den laatsten tijd werd geen vleesch meer ge
distribueerd, maar alleeneenheidsworst. Alles
wat vleesch genoemd kon worden werd daarin ver
werkt! Het geheim van het recept is nooit verraden.
Geen der slagers heeft het gewaagd, toen de
distributietijd eenmaal tot het verleden behoorde,
die worst aan zijn klanten nog te blijven leveren!
In dien tijd werd er veel vleesch gesmokkeld.
Op het platteland werd stilletjes een koe, kalf of
varken geslacht. De distributiedienst en ook de
keurmeester werd er buiten gehouden. Dat vleesch
werd dan voor veel geld de prijzen varieerden
van een rijksdaalder tot vijf gulden per pond!
in het schemeruur aan den man gebracht. De ver-
koopers liepen het gevaar dat zij door de ambte
naren van den distributiedienst betrapt werden, de
koopers hadden de kans, dat zij zich een ziekte op
den hals haalden, want het was immers gevaarlijk
ongekeurd vleesch te eten, temeer omcat natuurlijk
niet de beste beesten werden uitgezocht om clan
destien te slachten Het is wel voorgekomen dat een
dier dat een natuurlijken dood gestorven was Werd
opgegraven om alsnog geslacht te worden!
Geitenvleesch werd een lekkernij geacht. Er
werd in dien tijd gemompeld, dat soms wel eens
buiten de distributie hondenvlee/:'n werd verkocht,
maar dan werd het er natuurlijk niet bij gezegd!
Er werd in den vorigen oorlog veel v i s c h ge
geten. Visschen op zee was toen een gevaarlijk
werk, veel Nederlandsche visschers vonden dan
ook den dood in de golven. Maar er werd ontzet-
terd veel geld verdiend, voor IJmuiden waren het
dan ook „gouden" jaren. Verschillende gemeente
besturen openden vischwinkels, o.a. Amsterdam,
Haarlem betrok de visch ook wel in de distrbutie,
maar tot openen van winkels is het niet gekomen.
De gemeente Haarlem dreef wel een handeltje in
Spekbokking, die tegen 15 cent van de hand gezet
werden.
Nu kunnen onze visschers op de Noordzee niet
varen, zoodat wij vrijwel zonder zeevisch zitten.
Af en toe komt een partijtje visch uit Denemarken
naar IJmuiden.
De schaarschte aan brandstoffen was op
het laatst van den vorigen oorlog zeer sterk ge
stegen. Elk gezin kreeg een hoeveelheid brand
stoffen die voldoende werd geacht om een kamer te
verwarmen. Het was evenwel, vooral als men een
flinke kamer had, een heele toer om met die 11
H.L. anthraciet tóe te komen. Wie kamers verhuur
de kreeg een kleine toeslag.
Buiten de distributie werd een levendige handel
gedreven in hout. Beuken- en eikenhout leent zich
het beste om te stoken, maar het aantal van die
boomen is niet groot. Er werd in dien tijd
vooral dennenhout gebruikt. Toen het vellen van
boomen een al te grooten omvarg nam, werd er
voor verschillende gebieden een kapverbod uitge
vaardigd.
Het is nog niet bekend hoeveel brandstoffen wij
nu zullen ontvangen, maar wel weten wij, dat de
rantsoeneering niet per gezin gaat, maar naar de
hoeveelheid die men het vorige jaar heeft ver
stookt.
Gas en electriciteit waren toen ook zeer
sterk gerantsoeneerd. Een gezin mocht niet meer
gebruiken dan 1 M3. per dag ook al moest dat die
nen voor koken, verlichting en bad. Het was dan
ook heel gewoon dat in de huiskamer een kachel
gezet werd waarop ook gekookt kon worden. Niet
zelden zag men de menschen 's avonds in de kamer
zitten schemeren bij een kaars! Op den duur wer
den de kaarsen ook zeldzaam.
Er werden in dien tijd centrale keukens opge
richt, waar men voor weinig geld warm eten kon
halen, om zoodoende brandstof voor het koken
thuis uit te sparen. Voor de wasch haalden de
huismoeders voor 2 of 3 centen emmers warm wa
ter aan de wagens die de gemeente liet rondrijden.
Daarvoor waren de sproeiwagens omgebouwd.
Het bote rrantsoen was karig, temeer omdat er
bij de slagers ook geen vet te krijgen was. Nu heeft
men nog het voordeel, dat voor het braden van
vleesch door de slagers vet geleverd mag worden.
Kaas werd ook gedistribueerd. Er werd meestal
20 kaas gegeven, die dus arm aan vet was. De
kaas kostte 0,40 per pond,'voor 40 -f kaas moest
f 0t80 betaald worden.
Melk-was in den laatsten tijd vrijwel alleen be
schikbaar voor zieken en kinderen. In het tekort in
ons huishouden kon gedeeltelijk voorzien worden
door gecondenseerde melk en melkpoeder.
Aardappelen werden door de distributie in
vrij groote hoeveelheden beschikbaar gesteld. In
veel gezinnen moest, omdat er een tekort was aan
ander voedsel, vaak twee keer per dag warm eten
gebruikt worden. De veenaardappelen waren in het
algemeen slecht, de huismoeders waren blij als er
kleiaardappelen verkrijgbaar werden gesteld.
Zeep was op het laatst ook alleen op de bonnen
verkrijgbaar. Er werden veel surrogaten gebruikt,
die weinig verdiensten hadden als reinigings
middel.
In de distributie kostte een klosje naaigaren...
80 cent!
Behalve schoenen werden ook klompen gedistri
bueerd.
Er mocht „volksbiscuit" gemaakt worden die voor
f 1,50 per K.G. verkocht werd.
De gemeente Haarlem verkocht chocoladereeper,
voor 12 cent per stuk.
Tegen het eind van den oorlog was er geen thee
meer om te distribueeren, de Haarlemmers kregen
slechts l/2 ons koffie per maand.
Er is een groot verschil in de wijze van organi
satie van de distributie die wij nu kennen en die
uit den vorigen oorlog. Toen had de regeering
slechts wat algemeene maatregelen genomen, ter
wijl de uitwerking geheel aan de gemeentebesturen
werd overgelaten. Het broodrantsoen was uniform,
maar de toewijzingen voor andere levensmiddelen
was bijna overal verschillend. De gemeenten kregen
zekere hoeveelheden uit Den Haag toegewezen, die
zij aanvulden met partijen die zij uit den vrijen
handel kochten. Zoo beleefde men het eigenaardige
'dat er een vrij groot verschil was in de rantsoenen
voor de inwoners van Haarlem, Heemstede en Bloe-
mendaal.
Nu zijn de distributiebepalingen gelijk voor de
inwoners van het geheele land. Dat is natuurlijk
veel beter.
v. T.
HET JAARBOEK 1939 VAN „HAERLEM".%
In het heden verschenen Jaarboek 1939 van de
vereeniging „Haerlem" worden een zestal in 1939
verscheiden Haarlemmers en oud-Haarlemmers
herdacht en wel ds. C. J. van Paassen door dr. J.
Weener, dr. L. C. Proot door dr. J. F. M. Sterck,
J. W. A. Beynes door J. Heerkens Thijssen, J.
Willems door nu wijlen G. D. Boerlagen, C. J.
Posthuma door J. J. Swens en A. H. G. Fokker
door J. Dozy.
Mej. dr. G. H. Kurtz wijdt een herinnering aan
de Nijverheidstentoonstelling die in 1825 te Haar
lem gehouden is en waarbij de prijsuitreiking in
de Groote Kerk plaats vond. Mevr. j. M. Sterck
Proot zet haar mededeelingen over buitenplaatsen
in de buurt van Haarlem voort met een verhande
ling over Leyduin en hoe in de jaren 17861788 de
Patriotten te Haarlem triomfeerden en vervolgens
een nederlaag leden beschrijft dr. H. C. Prinsen
Geerligs. Ten soltte levert mr. J. M. Fuchs aan de
hand van een jaar interessante illustraties een cau
serie over het beurtveer AmsterdamHaarlem.
Oudere Haarlemmers kunnen voorts hun hart
ophalen aan herinneringen, die ditmaal aan de
Kruisstraat gewijd zijn. En tenslotte draagt de heer
W. P. J. Overmeer oudergewoonte met zijn kroniek
een levendige opsommingen bij van wat het vorig
jaar te Haarlem is voorgevallen.
AMSTERDAMSCHE VEEMARKT.
Ter veemarkt waren heden aangevoerd:
269 Vette kalveren: le kwal. 6672 c., 2e kwal.
5862 c., 3e kwal. 5056 c. per K.G. levendge
wicht. 66 Nuchtere kalveren f 10f 14 per stuk.
Opl. met spec, daarv.
vervaard, gramofoonpl.
Doorloopend aanvang
nieuwe cursussen.
v d in Sept aanv cursussen
Prosp op aanvr O. Gracht 71
Tandheelk. Instituut
Haarlem-N. Telef. 16726
Spreekuren:
lederen morgen van 912,
Behalve Donderd.
Dinsdag- en Donderdagavond
van 78V£.
Pijnloos trekken inbegrepen.
CEVR. LEERAAR M.O.
in één of meer mod. talen: be
kend met handelscorresp.
tevens gevr. Leeraar M.O.
Boekh. Br. nr. 4049 Bur.v.dBl.
Noorderbad, Zandvoort, vraagt
voor direct
WERKMEISJE
Loon 10.— p. week met kost.
Door het verbindend worden
der eenige uitdeelingslijst heeft
het faillissment van J. BACK-
HTJYS, wonende te Bloemen-
daal, een einde genomen.
Curator: Mr. A. BRUCH,
Kruisweg 63, Haarlem.
GEVRAAGD EN AANGEBODEN
Vr. Dienstpersoneel, o.m. keu
ken-werkmeisjes, 2de-, alleen-
en dagmeisjes, v.g.g.v. Adres te
vernemen BOOGAARD'S Plaat
singbureau, Jansstraat nr. 56,
Telef. 14170.
WRINGER BOK K EN
in alle prijzen kunt U beter in de
KL03IPENCENTRALE
koopen.
Heden overleed plotse-
ïng, na een kortstondige
riekte, in het Diacones-
senhuis te Haarlem, tot
mze diepe droefheid,
onze lieve Vrouw, zorg
zame Moeder, Dochter,
Zuster, Behuwd-Zuster
en Tante
Maria Johanna
Booiman
geb. MENTJOX,
in den ouderdom van 33
jaar.
M. BOOIMAN.
SJUUL BOCIMAN.
ATIE BOOIMAN.
Haarlem, 23 Juli 1940.
Gibraltarstraat 12.
De teraardebestelling
zal plaats hebben op Za
terdag 27 Juli a.s. te 11.45
uur op de Algem. Be
graafplaats, Kleverlaan,
te Haarlem.
Vertrek van het Zieken
huis te 10.50 uur.
Mijn lieve, beste Man
Johannes Gerardus
Thomas Broekmeijer
Officier van de Wasa-
Orde van Zweden,
Oud-gezagvoerder der
K.P.M.
is heden, in den ouder
dom van 82 jaar, zacht
en kalm van mij heen
gegaan.
Namens wederzijdsche
familie:
A. W. BROEKMEIJER-
DE IONGH.
Heemstede, 23 Juli 1940.
Pieter de Hooghstr. 39.
Liever geen bloemen.
De verassching zal plaats
hebben Vrijdag 26 Juli
a.s. te Westerveld, na
aank. van trein 15.15 uur.
JONGE DAME CEVR.
voorl. als volontaire ter oplei
ding: bij gebleken geschikth.
vaste aanst.; bij voorkeur bek.
met steno en typen en opl. H.
B. S. Uitv. br. met leeft. enz.
nr. 4048 Bur. van dit Blad.
Geeft Uw vrouw 'n trap
De Klompencentrale
verkoopt ze.
TE KOOP GEVRAAGD
niet ouder dan 1938. Schrifte
lijke aanbieding FR. WEIJERS,
Raadhuisplein 2, Haarlem-N.
OFFICIEELE PUBLICATIE VAN
HET DEPARTEMENT VAN
HANDEL, NIJVERHEID EN
SCHEEPVAART
WOLPRIJZEN
De Secretaris-Generaal, waar
nemend Hoofd van het Departe
ment van Handel, Nijverheid en
Scheepvaart maakt bekend, dat
met ingang van 15 dezer geduren
de 2 maanden den schapenhouders
anderen houders van wol,
scheer 1940, vergunning wordt ge
geven de in hun bezit zijnde wol
te verkoopen aan de daarvoor
aangewezen handelaren, inge
schreven bij het Rijksbureau voor
Wol en Lompen.
Aan de schapenhouders wordt
hierbij medegedeeld, dat zij
slechts de wol mogen afleveren
tegen afgifte van een geteekende
bon, vermeldende het aantal K.G.
en den daarvoor betaalden prijs.
De hiervoor benoodigde bonboek
jes worden vanwege het Rijksbu
reau aan de ingeschreven hande
laren verstrekt.
De richtprijs is bepaald op
maximaal voor:
Kwaliteit 0 f 1.80 per K.G. on-
gewasschen.
Kwaliteit I f 1.70 per K.G. on-
gewasschen.
Kwaliteit II f 1.60 per K.G. on-
gewasschen.
Voor rendementen beneden 58
pet. mag een procentueele ge
wichtskorting worden toegepast.
Voor afwijkende wollen is be
doelde richtprijs f 2.25 per K.G. op
gewasschen basis.
Voorts wordt de aandacht van
de schapenhouders gevestigd op
hetgeen vermeld is op de keer
zijde van de bon, welke zij bij
aflevering van hun wol zullen
ontvangen.
S.,
De Directie van den Hoofdzetel der Kon. Erk. Pitmanscholen, 's-Graven-
iage, maakt bekend dat 1 Augustus a.s. te Haarlem wordt geopend een
MIEUWE AFDEEUNG aan het adres WILHELMINASTRAAT 47.
Onderricht wordt gegeven in de vak ken STENOGRAFIE, MACHINESCHRIÏ-
VEN, MODERNE TALEN, HANDELSCOR RESPONDENTIE, BOEKHOUDEN en
HANDVERBETEREN KANTOOR- en H ANDELSOPLEIDING opleiding voor
BEROEP en PRACTDK MIDDENSTANDSCURSUS.
Geleid door het principe van degelijkheid en de veeljarige practische er
varing, daarbij gesteund door de beste leerkrachten, vertrouwt zij dat ook
deze Inrichting een daadwerkelijke steun zal beteekenen voor hen, die
wenschen carrière te maken of hun positie willen verbeteren.
Gelet op het bovenstaande, zal het groote succes dat zij uit dien hoofde
in andere voorname plaatsen reeds heeft mogen boeken, er zeker toe bij
dragen, dat ook de Haarlemsche Inrichting zich spoedig het vertrouwen
van haar leerlingen zal weten waardig te maken.
PROSPECTLS KOSTELOOS OP AAM RAGE.
De inschrijving van leerlingen is van heden af dagelijks geopend aan het
adres WILHELMINASTRAAT 47, op de spreekuren 10—1, 25 en 710.
De Dir. Gen. der Scholen
T VAN DER VEEN.
NEDERLANDSCH FABRIKAAT
N.V. PRODENTA AMERSFOORT
Geeft Uw man 'n schop
De Klompencentrale
verkoopt ze.
Opl. Mercurius.
W. C. DREES, Verspronckweg 32
Brieven met prijs onder nr.
B 1640 Bureau van dit Blad.
TE HUUR OF TE KOOP
een PERCEEL in den prijs
van 28—f 30 per maand.
Br. nr. 4046 Bur. v. d. Blad.
STOELEN
in groote verscheidenheid ver
koopt de
KLOMPENCENTRALE
speelt eiken <3ag tot 1.30 en
Zaterdags tot 2 uur 's Nachts
COMPAGNON met 1000-/ 1500.-
GEVRAAGD, liefst Timmerman, Meubelmaker of Hout
bewerker. Br. nr. 4050 Bureau van dit Blad.
Biedt zich aan in net Chr. gezin een
ERVAREN HUISHOUDSTER,
gev. leeftijd, tegen kl. vergoeding. Goede refer. Brieven nr. 4045
aan het Bureau van dit Blad.
NAAISTERS GEVRAAGD.
Voor TIJDELIJKE werkzaamheden is voor DIRECT plaats
voor EENIGE NETTE MACHINENAAISTERS.
Aanmelding: Bloemhofstraat 14.
Radio Technische School „Haarlem"
ZIJLWEG 23
Dagschool-Avondschool. Prosp. kosteloos
INSCHRIJVING GEOPEND.
WEER MINDER PETROLEUM!
Onze Petroleumstelbrander helpt U uit de zorgen
Kan in eik Petroleumstel aangebracht worden.
Prijs van den brander 1.05. - Inzetten GRATIS.
1. KORT's Ijzerhandel, Kl. Houtstraat 17, Haarlem,
CRONJéSTRAAT 29 - SPAARNWOUDERSTRAAT 85 -
HEEMSTEDE BINNENWEG 138.
Mode-academie Suze Huntelaar
KLEVERPARKWEG 150 TELEF. 14802
OPLEIDING EXAMENS Ned. Modevakbond,
als Costumière, Coupeuse en Leerares.
CLUB- en PRIVéLESSEN ter vervaardiging
van EIGEN KLEEDING.
SPECIALE CURSUS in patroonteekenen.
AANM. LEERLINGEN NA 20 AUGUSTUS.
ALGEMEEN
NIEUWE GRACHT 74
VERKOOPLOKAAL
Makelaar P. HOOGEVEEN li.
VRIJDAG 26 JULI A.S., waarbij o.m. antieke Dekenkist, modern
Eetkamer-ameublement, vaste Waschtafels, Badkuip, Gas
fornuis, Closet met reservoir, Fongers Heeren- en Damesrijwiel,
Kristal, Porcelein, Linnengoed, miniaturen Schilderstukken,
Handnaaimachine, inzlnkbare Trapnaaimachine. Cylinder-
bureau, Piano etc.
Voorts wegens liq een zeer mooie partij NIEUWE KAR
PETTEN in diverse dessins en maten. w.o. enkele groote maten
3x4 M-, Hallkleedjes etc.
KIJKDAGMORGEN (Donderdag) van 104 uur.
