Haarlem's Dagblad Hardleersche wielrijders Bommen op Groningen Artikelen,- Terzijde. DANSSCHOOL KWEKKEBOOM Land en Water. 58e JAARGANG No. 17516 Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant- Uitgaven en Algem Drukkerij N V Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro- dienst 38810. Drukkerij- Zuider Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082 Hoofdred 15054, Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Vrijdag 26 Juli 1940 Abonnementen per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, losse nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15. Groentjes zie rubriek. Twee dooden en een zwaar gewonde GRONINGEN. 26 Juli. In den afgeloopen nacht zijn bij een bombardement door Engelsche vliegers bommen neergekomen op een dichtbe volkte woonwijk, waarbij twintig huizen deels zwaar deels licht zijn beschadigd. In de Jansen- straat is door twee voltreffers aanzienlijke schade aangericht, waarbij een man is gedood. Een derde bom viel in de Rozensteinlaan, waarbij een kind van 11 jaar om het leven kwam en een ander kind zwaar gewond is. Een bom die op een weide terecht kwam veroorzaakte door luchtdruk schade aan negen huizen in de nabije Rozensteinlaan. In de omgeving van de stad zijn een aantal niet-ontplofte projectielen neergekomen. Daar men niet weet of men met tijdbommen te doen heeft is de omgeving afgezet. Eenige lichte bran den konden in korten tijd worden gebluscht. Ook op andere plaatsen van het land zijn En gelsche bommen neergekomen. De schade beperkt zich daar tot eenige gedoode koeien, gebroken vensterruiten en dakpannen. (A.N.P.) Het Argentijnsche standpunt inzake afstand van Amerikaansche gebieden. HAVANNA, 26 Juli. Argentinië heeft be sloten op de Pan Amerikaansche conferentie een verklaring voor te stellen met betrekking tot de Europeesche koloniën in Amerika, in welke ver klaring de tegenstand van de Amerikaansche mo gendheden tegen den afstand van deze gebieden aan andere Europeesche mogendheden tot uitdruk king komt en waarin voor een dergelijk geval voor zien wordt in een consultatie tusschen de Ameri kaansche repubuieken over de instelling van een collectief mandaat. (United Press). De Amerikaansche vliegtuig- leveranties aan Engeland. Extra-levering van 3000 toestellen per maand. Het D.N.B. verneemt uit Washington: De minister van financiën, Morgenthau, heeft, naar Associated Press meldt, medegedeeld dat de regeering der Vereenigde Staten zich verplicht heeft Engeland op alle manieren te helpen en het per maand 3000 militaire vliegtuigen te verkoopen buiten de reeds vroeger geplaatste opdrachten. Voor dit doel zullen groote fabrieken worden gebouwd. Engeland heeft beloofd de kosten van het bouwen en de productie te betalen. De Engelschen schijnen, zoo voegde Mor genthau hieraan 'toe, over rijkelijke geldmiddelen te beschikken, daar de hiervoor benoodigde bedra gen geweldig zijn. De Engelschen hebben een on middellijke actie verlangd ten einde in de jaren 1941 en 1942 per maand drie duizend vliegtuigen te krijgen. Beroep op President Roosevelt. Van het Comité ter totstandkoming van een vredesconferentie in Den Haag. AMSTERDAM, 26 Juli. (ANP) Het Nederlandsche Comité ter totstandkoming eener internationale vredesconferentie in Den Haag heeft net volgende telegram aan President Roosevelt gezonden: ,,Wij doen een beroep op u om gedachtenwisse- ling voor eervollen vrede tusschen Engeland en Duitschland tot stand te brengen. Wij bidden u al les te doen om een vernietiging van een der twee broedervolken te voorkomen in naam der men- schelijkheid." De hittegolf in Amerika. Nog steeds stijgt het aantal slachtoffers. NEW-YORK. 26 Juli. (D.N.B.l. De hittegolf ln de Vereenigde Staten maakt steeds meer slachtoffers. Tot dusver zijn 150 menschen aan een zonnesteek overleden. 214 menschen zijn bij het baden verdronken. U bent dom, als U nog niet weet. hoe geweldig GEZELLIG het lederen ZONDAGAVOND in „DE LEEUWERIK" is. KOM en DANS!! (Adv. Ingez. Med.) HEDEN: 10 PAGINA'S. R. P.: Land en water. pap. 1 Thee met.... leverworst. pag. 3 Flitsen: Binnen blijven. pag. 3 Criticus: Motoren daverden in het Stadion; Zwartepoorte wint den stayerstïtel. pag. 4 De geheime taal der Oostersche ta pijten. pag. 4 De wereldoorlog en de oorlog van nu jj pag. 6 Voor de Vrouw pag. 6 H. D. Vertelling: De verhuizing van meneer Kruimel. pag. 7 K. de Jong: Opera-concert der H. O. V. pag. 9 G. J. Kalt: Orgelbespeling in de Ned. Herv. Kerk te Bloemendaal. g pag. 9 |t Laatste Berichten op pagina 8 S ^mÊÊÊmÊKÊmÊKmwMKvtmnmMÊmmMmmÊJ Achttien jeugdige inwoners en inwoonsters van Wageningen zijn Donderdag te Ilpendam aangekomen, waar ze gastvrij ontvangen werden. De burgemeester, de heer W. A. van Oorschot bracht de kinderen persoonlijk per boerenwagen naar de plaats van bestemming. (Bij liet natuurhistorisch museum Het Tinholthuis te Santpoort is op initiatief van eenige natuurvrien den een bloemenschuur ingericht als spinnerij voor zesduizend zijde rupsen.) 'k Weet niet hoe u het beoordeelt, Ik vind dit een prachtig voorbeeld Van die vrienden der natuur; Zijderupsen zijn merkwaardig En zij spinnen vlug en vaardig, Zij aan zij en uur na uur. Het kan u, dat laat zich hooren, Als gedachte niet bekoren, Dat gij 't „spinhuis" in zoudt gaan; Maar in dit soort, waarde vrinden, Is iets intressants te vinden En dat trekt u mooglijk aan. 't Is wel aardig deze zijde Zoo ter zijde 'n blik te wijden. Ga er heen met uw gezin; Laat u even zijwaarts leiden, Door een zijpad in te rijden En aan 't eind de zijdeur in. Ik durf reeds bij voorbaat zeggen, Dat g' er iets op zij zult leggen, Zij 't geen rups en ook geen „pop"; Maar gij zult er zij bij spinnen, Door er kennis bij te winnen. Zijdelings steekt gij iets op. P. GASUS. ZONDAGAVOND-SOIREE weder gewone tijd 811 uur. (Adu. Ingez. Med.) Laatste ernstige waarschuwing De Commissaris van Politie te Haarlem richt hiermede een laatste waarschuwing tot de wiel rijders. stipt de hand te houden aan de verkeers- voorschriften. Dit betreft voornamelijk het wiel- rijden zoover mogelijk rechts van den weg en het tijdig geven van een teeken bij verandering van richting. Tegen deze voorschriften, die er ln de eerste plaats zijn voor de veiligheid van de wielrijders zelf. wordt nog herhaaldelijk gezondigd: daarom heeft de Commissaris van Politie thans aan het politiepersoneel opgedragen, zeer streng toe te zien op de naleving van deze voorschriften en bij overtreding zonder pardon proces-verbaal op te maken. Men zij gewaarschuwd!! Overtreding wordt zwaar gestraft!! Duitsch leger bericht. Groote belangstelling voor de Nederlandsche Unie. 's GRAVENHAGE. 25 Juli. - Welke weerklank het goede Nederlandsche appèl van het drieman schap der Nederlandsche Unie gehad heeft in de harten van vele goede vaderlanders is vandaag gebleken op het voorloopige kantoor der Unie aan de Alexanderstraat 20. waar de lijsten voor adhaesiebetuiging ter teekening liggen. In den ochtend was de toeloop zoo groot, dat zich voor het gebouw een file vormde. Het nog geringe personeel kwam handen te kort om de groote stapels telegrammen met aanmeldingen en bewij zen van instemming uit het geheele land te orde nen. (A.N.P.) Aanvallen op Britsch scheep vaartverkeer en industrie installaties. BERLIJN, 25 Juli (D.N.B.) Het opperbe vel van de weermacht maakt bekend'. „Bij een aanval op de Engelsche Zuidkust heeft een van onze motortorpedöboóten, ten zui den van Portland, met een torpedo een gewa pend vijandelijk koopvaardijschip van 18.000 br. r. t. tot zinken gebracht. Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben, on danks den slechten weerstoestand, het Britsche scheepvaartverkeer ui het Kanaal' en aan de kust van Oost-Enegeland aangevallen, evenals industrie-installaties in Zuid-Óost-Engeland en Schotland. Naar reeds bekend gemaakt is daarbij een convooi van 5 koopvaardijschepen met een to talen inhoud van 17.000 br. r.t. vernietigd. Bo vendien kregen nog drie verdere koopvaardij schepen zoo zware bomtreffers, dat zij wel als verloren kunnen worden beschouwd. Aangeval len werden verder o.m. de vliegtuigfabrieken van Vickers bij Weybridge. waar op het fa- brieksveld vier vijandelijke vliegtuigen op den grond vernield werden, verder industrie-instal laties bij Great Yarmouth en bij Glasgow. Bij den aanval op de Britsche convooien kwam het op verschillende plaatsen tot hevige luchtge vechten tusschen onze en Britsche jachtvlieg tuigen, in den loop waarvan 6 vijandelijke vlieg tuigen werden neergeschoten. In den nacht van 24 op 25 Juli hebben vijan delijke vliegtuigen wederom vluchten ge maakt naar Noord-Duitschland. Schade werd door bomaanvallen niet aangericht. De totale verliezen van den tegenstander bedroegen gis teren tien vliegtuigen, zes daarvan werden bij luchtgevechten, vier op den beganen grond ver nield. Zes eigen vliegtuigen worden vermist". FRONTBERICHT. Het frontbericht van het D.N.B. van Don derdag luidt als volgt: De Duitsche snelle boo ten hebben de laatste weken herhaaldelijk kun nen bewijzen dat zij buitengewoon geschikt zijn voor den oorlog ter zee. Zooals het legerbericht van vandaag meldt hebben zij thans een nieuw succes van bijzondere beteekenis behaald. Zij zijn er in geslaagd aan de Britsche Zuidkust ter hoogte van Portland een zwaar gewapend vijandelijk koopvaardijschip van 18.000 ton met torpedo's tot zinken te brengen. Het ligt voor de hand. dat juist voor de snelle booten het bezit van de Fransche Kanaal- en Atlantische kust bijzonder voordeelig is. Zij kunnen daardoor opereeren in de wateren, die tevoren slechts konden worden bereikt door de Duitsche duikbootvloot in verre tochten. Ook de lucht macht heeft, in weerwil van het zeer slechte weer, den handelsoorlog tegen Engeland kun nen voortzetten". Bestrijding van de aardappelziekte noodig. 4 De Plantenziektekundige Dienst deelt mede, dat thans op zeer veel plaatsen in het aardap pelloof de gewone, aardappelziekte, veroor zaakt door de zon, phytophthora infectans op treedt. Het is daarom met het oog op onze voedsel voorziening zeer gewenscht, ja noodzakelijk, dat de aardappelen ten spoedigste met de be kende Bordeauxsche of Bourgondische pap of een der vervangmiddelen daarvan worden be spoten. Wie deze middelen niet kent kan daarovei nlichtingen inwinnen bij den Plantenziekte- kundigen Dienst te Wageningen en de bij de zen dienst werkzame ambtenaren, zoomede bij de rijksland- en tuinbouwconsulenten. De aardappelziekte veroorzaakt op de blade ieren zwarte rottige plekken. Door de bespui- •;ng met calciumarsenaat tegen den Colorado- terver ontstaan zulke vlekken niet. Men kan calciumarsenaat met Bordeauxsche n Bourgondische pap vermengen en aldus c'e oespuitingen tegen aardappelziekte en tegen den Coloradokever combineeren. (A2LP.) Fransch schip, met 1300 militairen aan boord, getorpedeerd. Duitschèrs wijzen Engelsche beschuldiging af. Britsche verantwoordelijkheid vastgesteld. Het D. N. B. meldt: De Engelsche minister van Marine, Alexander, heeft in het Lagerhuis verklaard dat een Duitsch oorlogsschip het Fransche stoomschip „Meknes", dat met 1300 Fransche officieren en soldaten op weg was van Engeland naar Frankrijk, getorpedeerd heeft. De Fransche regeering was, naar Alexander verklaarde, van het transport in kennis gesteld zoodat zij bij de Duitsche regeering om een vrijgeleide kon verzoeken. Het schip voerde de Fransche vlag, die ook op de zijden van het schip was geschilderd. Dit schip was, naar Alexander zeide, identiek met het schip van 18.000 ton waarvan in het Duitsche legerbe richt gemeld wordt, dat het tot zinken was ge bracht Naar aanleiding hiervan wordt van bevoegde zijde aan het D.N.B. medegedeeld: Het ligt in de lijn van de Engelsche tactiek dit voorval als propagandamiddel tegen Duitschland te gebruiken. Het „Kleine" verschil tusschen het door Duitschland tot zinken gebrachte schip van 18.000 ton en de uit elk scheepsregister blijkende tonnage van de „Meknes" welke slechts 6000 ton bedraagt, speelt natuurlijk voor den heer Churchill geen rol Het is algemeen bekend dat de Britsche ad miraliteit reeds eenigen tijd geleden liet mede- deelen dat Engeland alle Fransche koopvaar dijschepen in beslag zou laten nemen om ze on der Bntsche vlag te laten varen. Die Fransche schepen, welker Fransche be manning zich voor den dienst ter beschikking stelde, moesten onder Fransche vlag varen. Naar aanleiding van deze officieele mededee- ling moest de Duitsche regeering natuurlijk door den wapenstilstand ter kennis van de Fransche regeering brengen dat Duitschland onder deze omstandigheden ook de onder Fran sche vlag varende koopvaardijschepen van den 23sten Juli af als vijandelijke schepen moest behandelen en dat de Duitsche oorlogsschepen dienovereenkomstige bevelen hadden ontvan gen. Voor schepen, die in dienst of in opdracht van de wettige Fransche regeering zouden va ren, was een speciale regeling getroffen. Het was in verband hiermede plicht der Britsche regeering geweest de Fransche regeering er van te verwittigen dat het voornemen bestond, Fransche soldaten terug te transporteeren en te wachten op een antwoord, waaruit bleek of het gevaarlijke transport door het operatiegebied ter zee op een vrijgeleide kon rekenen. In dit verband moet uitdrukkelijk worden vastge steld dat de Duitsche regeering van zulk een Engelsche aanvrage nooit iets bekend geworden is. Het lijdt derhalve niet den geringsten twij fel dat de volle verantwoordelijkheid voor deze gebeurtenis enkel en alleen de Britsche regee ring zelf treft. Zij heeft weer eens den dood van Fransche soldaten, die op dit schip naar hun vaderland terug willen keeren, op haar ge weten. Want de Britsche regeering kent zeer goed het gevaar, dat het varen in de Britsche kustwateren tegenwoordig met zich meebrengt. Het geval van het s.s. „Meknes" vormt derhal ve de voortzetting van de snoode traditie, die met het geval van de „Athenia" begon en in Oran haar hoogtepunt vond. Ondergang van de „Lancastria". Van 5300 opvarenden van het Engelsche schip 2477 gered. GENéVE. 26 Juli. fD.N.B.i. Met aanzienlijke vertraging deelt Reuter mede dat thans gemeld kan worden, dat op 17 Juni het passagiersschip „Lancastria" van de Cunard White Star Line ter hoogte van St. Nazaire door Duitsche vliegtuigen gebombardeerd en tot zinken is gebracht. Aan boord bevonden zich ongeveer 5300 personen, waarvan er 2477 gered zijn. Volgens verdere be richten over dit achteraf toegegeven verlies diende de ..Lancastria" als transportschip voor de evacuatie van die Britsche troepeneenheden, die als achterblijvers in de groote vlucht over Duinkerken, vla St. Nazaire naar Engeland zou den terugkeeren. De troepeneenheden aan boord van het schip waren voornamelijk speciale com mando's en étappen troepen. LOFZANG OP HET POLDERLAND. Dezer dagen heb ik weer eens een langen roei tocht gemaakt. Het was in de omgeving van Leiden, waarvan sommige menschen beweren dat er niet veel moois in is. Pas heeft een het mij nog gezegd. Niet veel moois! Ei- namen veertig roeiers en roeisters in twaalf gieken en wherries aan dien tocht deel en na afloop was de lofzang algemeen. Ik breng hem hier dan ook alleen maar wat verder, in mijn eigen woorden en in dankbare herinnering. Alle niet-Leidenaars onder de deelnemers aan dien tocht hebben de leden van „Die Leythe"'benijd om hun prachtige veelheid en afwisseling van woel water". Maar bovendien hebben wij allen opnieuw gevoeld hoe mooi en kleurrijk en levend dit Hol- land-van-ons-allen is. Hoe eigen en vertrouwd, hoezeer behoorend bij onzen volksaard. Dit zien en genieten wij niet slechts als bewonderaars van het schoone maar in het bewustzijn: het is in ons zelf, wij beleven er de kleur en de schittering en de intimiteit van zooals geer; ander dat ooit zou kunnen doen. Ik heb herinneringen behouden aan een smalle vaart tusschen vlakke weiden, die vol waterlelies was en waarop windvlagen net water telkens op joegen ip kleine van zonlicht schitterende golven. En steviger moesten wij dan aan stuurboord halen om niet aan lager wal te belanden en daarmee zoo veel waterlelies te verpletteren. Want zij die de roertouwen hanteerden poogden voortdurend het midden te hqjiden ondanks den sterken zijwind, om al die bloemen te sparen. Er leven andere herinneringen aan een klein dorp was het Hoogmade? dat vlak op het wateï scheen te liggen in kleine bosschages en vol pit tige, kleurige kleine huizen was met een stillen, slanken, donkeren kerktoren die daar ernstig uit oprees als wilde hij dat spëelsche kleine dorp een rustiger en ernstiger aspect geven. Als. sprak hij d« naderenden toe: „Hier ben ikhiér woont niet alleen al die intieme kleine kleurigheid, hier wonen ook de rustige, stevige Hollanders die haar gemaakt hebben en die eigenlijk veel te ernstig zijn om een speelschen indruk-te maken. Kijk dus ook naar mij". Dan was er Rijpwetering. Ik kende het wel van vroeger maar het verrukte mij opnieuw. Het is het kleurigst van alle dorpen en vol kleine bruggen. Met de lichte slanke booten van de roeivereenigin- gen hebt ge nog alle stuurmanskunst en handig heden met riemen noodig om er doorheen te kunnen varen. Maar ge denkt heelemaal niet aan tijdver lies, want het is winst dat ge uw oogen den kost kunt geven aan zooveel intieme bekoorlijkheid. Natuurlijk zijn we op de Kaag geweest. Er was Kaagweek en een echte, want het woei hard tot vreugde der zeilers en toen wij van de Koppoel op het Zweiland kwamen rolden de bruisende golven ons tegemoet, recht op den boeg aan, en moesten wij hangen aan onze slanke lichte riemen. Maar daar was een feestelijk gevoel van echte Holland- sche sport en onze boot die even Hollandsch, den naam van een stoomgemaal draagt bewees weer haar goede bouwljjnen en sneed niet door den golf i maar gleed over de deining heen. Wij maakten weinig of geen water, als we maar recht in den wind bleven. Een enkel golfje brak op een outrigger en spoelde wat water binnen. En de Kaag, vol vlaggen en vol zeilen, vol van die wonderlijke verscheidenheid van klasse-jachten en fantasie- scheepjes die ge alleen in ons land vindt, van jollen en tjotters en Vrijbuiters en de nieuwe „Valken" tot trotsche 45 quadraat-meters en indrukwekken de boeiers toe, was op haar schoonst en levendst. Als immer. Wij voelden ons er thuis. Als Hollan der voelt men zich zoo thuis op de meren in den polder, vooral als het hard waait en de golven hoog gaan en de wolleen jagen en de zon even wegsschuilt om een regenbui zijn kans te geven, maar dan weer terugkomt, door een feilen windvlaag begroet. Sa men glijden ze over het rulle watervlak: het licht en de vlaag, Mat het fonkelt en bruist tegelijk. Maar ik moet ook nog denken aan de stille statig heid van het oude daar bij het vergulde Warmonder Hek, aan de geur van teer bij een rommelige scheepswerf waar een schip in aanbouw zijn slanke romp liet bewonderen, aan de intieme oude gracht jes en bruggen van Leiden, dat zelf zooveel moois heeft en zoo diep-Hollandsch is. Wij hebber! veel om trotsch op en blij mee te zijn. R. P. Engelsch convooi lijdt ernstige verliezen. Elf koopvaardijschepen bij vliegeraanvallen tot zinken gebracht. Het D.N.B. meldt: Duitsche gevechtsvliegtui gen en duikbommenwerpers hebben Donderdag middag en Donderdagavond in het Kanaal we derom een belangrijk succes behaald. Volgens de tol dusver ontvangen berichten werden van een door zee- en luchtstrijdkrachten krachtig beschermd Britsch convooi van 23 schepen, elf koopvaardijschepen met een totale tonnage van 43.000 br.t. tot zinken gebracht. Drie andere koopvaardijschepen van in totaal 12.000 br.t. geraakten in brand of werden zoo ernstig be schadigd dat zij als totaal verloren kunnen wor den beschouwd. Bovendien gelukte het, een modernen Britschen torpedojager in brand te werpen en een andere ernstig te beschadigen. Ambassadeur Kennedy naar Amerika terug? STOCKHOLM. 26 Juli (D.N.B .i. Naar Dagens Nyheter" uit Londen meldt zou de Amerikaansche ambassadeur te Londen, Kennedy, binnenkort vertrekken. Naar verluidt zou hij den persoonlijken wensch geuit hebben een post in Amerika zelf te krijgen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1940 | | pagina 1