Alle prijsverhoogingen verboden.
Een gezellig boekje
De Huisvrouw van 1940
Prijs vijftig cent
M A ANDAG 29 TULI 1940
TT X X Tl TJ E M'S D A 'G T? C 'A D
3
HUIZEN
TE KOOP GEVRAAGD
5000.-.
Makelaarskantoor J. P. v. VEL5EN.
Kleverlaan 174. Haarlem. Telef. 12840.
EÏÏÏN so Treinamusement
(Adv. Ingez. Med i
Vier dooden bij auto-ongeluk.
Auto in het IJ gereden.
Het A. N. P. meldt uit Amsterdam: Vannacht om
tien minuten over half een is bij de pont Valkenweg
in Amsterdam-Noord een zeer ernstig ongeluk ge
beurd, dat aan vier Duitsche militairen het leven
heeft gekost.
Een gesloten personenauto van de Duitsche lucht
macht, waarin vijf militairen zaten, is, komende van
de Meeuwenlaan, te water gereden. Het was om dien
tijd zeer duister en het regende. De bestuurder heeft
waarschijnlijk niet gezien, dat hij reeds op den op
rit van de pont reed. De pont was juist vertrokken en
halverwege het IJ. De auto, die een vrij groote snel
heid moet hebben gehad, sloeg over den kop en ver
dween onder water. Zij kwam op het dak te liggen.
Drie der inzittenden wisten een ruit te verbrijzelen
en een deur te openen, waardoor zij uit de auto kon
den komen. Een van hen, een 28-jarige Oberge-
freiter, die verwondingen aan hand en hals had, wist
zich zwemmende boven te houden. Gelukkig meerde
juist de tweede pont. die van de de Ruyterkade kwam
Een 36-jarige varensgezel. Pieter Riedeman. wist
den Obergefreiter met de hulp van den politieagent
Schouwen op den wal te brengen. Den beiden an
deren militairen die de auto hadden weten te verla
ten, kon echter geen hulp meer worden geboden.
Een van hen is nog gezien, doch waarschijnlijk door
de strooming, veroorzaakt door het schroefwater
van de meerende pont, onder de remmingsbalken
van het westelijke pontveer geraakt en verdronken.
Inmiddels -waren G. G. en G. D., brandweer en
politie gewaarschuwd. De geredde was reeds met
een particuliere auto naar het zittingslokaal van den
G. G. en G. D. aan den Wingerdweg gebracht, al
waar hij is verbonden. Later is hij naar het Wil-
helmina gasthuis vervoerd en aldaar opgenomen.
De brandweer arriveerde met een kraanwagen
van de kazerne Achtergracht. Om half twee kon de
i verongelukte auto op den wal worden gebracht.
De lijken van een vliegerluitenant en van een Ge-
ireiter konden .worden geborgen. De beide andere
slachtoffers waren eveneens een luitenant en een
Gefreiter.
De behandeling van Duitschers in
Ned.-Indië.
Het A. N. P. meldt: De Indische regeering heeft
het plan opgevat een excursie van journalisten te
organiseeren, ten einde te laten zien dat de geïnter
neerde Duitschers in Indië goed zijn ondergebracht
en over sportvelden en ontspanningsterreinen be
schikken.
In bevoegde Duitsche kringen betoogt men echter,
dat het Indische gouvernement zich vergist, als het
meent op deze wijze rekenschap voor zijn houding
te kunnen afleggen. Van Duitsche zijde zijn ontel
bare pogingen gedaan om langs ambtelijken weg,
rechtstreeks of door bemiddeling van een neutrale
mogendheid, contact met de Indische autoriteiten te
krijgen. Deze pogingen zijn onbeantwoord geble
ven. De Indische regeering heeft de Duitschers in
quarantainestations opgesloten en door inlanders la
ten mishandelen. Thans heeft de Duitsche regee
ring represailles gesteld, welke zoo lang zullen du
ren als de intemeering der Duitschers in Indië.
De discrimineering van de Duitschers in Indë in
de oogen der inlandsche bevolking moet volgens de
meening van Duitsche kringen beschouwd worden
als een slag in het gezicht van het blanke ras.
AFGESTUDEERDEN VAN MIDDELBARE
TECHNISCHE SCHOLEN.
In de Zaterdag gehouden vergadering van ver
trouwensmannen van de vereenigingen van af
gestudeerden van door het rijk gesubsidieerde
M.T.S.-en in Nederland is besloten tot de oprich
ting van een vereeniging, waarin alle afgestu
deerden van deze scholen zijn opgenomen.
De plannen waren al eenigen tijd in voorbe
reiding en hebben thans hun beslag gekregen.
De diverse plaatselijke vereenigingen blijven
zelfstandig, de algemeene vereeniging overkoe
pelt deze vereenigingen. Een commissie van drie
bestaande uit de heeren ir. H. van Couwelaar
M. I. van Engelen en J. Smits, is met de voor-
loopige leiding belast.
Het secretariaat postbus 759 Amsterdam-C. zal
degenen, die inlichtingen wenschen, in verbin
ding brengen met de plaatselijke vereenigingen.
(A..NJ».).
1. Junior wordt wat
ongedurig tijdens de
voor hem te lange
reis.
5. Man kijkt op en
tracht Junior met
zelf staren te inti-
mideeren, echter
zonder succes.
2. Klimt op de bank
en staart den man
die achter hem zit
aan.
6. Man wordt
zenuwachtig en
vraagt zich af, of
zijn das scheef zit,
of zijn haar vreemd.
7. Man tracht de
betoovering te ver
breken door rare
gezichten te trek
ken.
8. Junior gaapt en
gaat zitten. Man
voelt zich onnoozel
Nieuwe richtlijnen uitgegeven.
maar tevens een uiterst NUTTIG
boekje.
Betreffende producenten- en groothandels-
prijzen: voor industrieele grondstoffen en
meten' dp rijksbureaux voor de nijverheid:
voor landbouw-. vret-elt- en visscherijproducten
'waaronder alle voedingsmiddelen': het rijks-
bv->—ui voedselvoorziening in oorlogstijd.
Eptvefferde de detailprijzen: de afdeeling
middenstand van het departement van handel,
nn-erbeid en scheepvaart.
Onvoldoend' gedocumenteerde verzoeken kun
nen ivc' in behandeling worden genomen.
Ook de controle op de naleving van de prijs-
vooi.vvuvften is aan bovenvermelde instanties
opgedragen. De controle op de detailprijzen zal
voorts hij cl" politie berusten.
In dit verband worden producenten en han
delaren nog gewaarschuwd tegen het niet af
leveren uit voorraad van goederen ln normale
hoeveelheden aan normale afnemers tegen de
toegestane priizen. tenzii ten aanzien van de
aflevering krachtens de distributie- of hamster-
wet beperkingen zijn voorgeschreven. In derge
lijke gevallen zal de burgemeester der gemeente,
waar de voorraad zich bevindt, deze zonder
eenicc formaliteit in bezit kunnen doen nemen,
waarna de goederen ter beschikking van de be
volking. van ondernemingen of personen zullen
Worden gesteld.
3. Man zegt: dag
ventje en glimlacht.
4. Junior blijft zwij
gend staren en
man keert tot zijn
krant terug.
Prijzen van 9 Mei j.l. als basis
genomen.
Het A.N.P. meldt: De secretaris-generaal, waar
nemend hoofd van de departementen van handel,
nijverheid en scheepvaart en van landbouw en
visscherij, maakt bekend, dat krachtens de „Prij-
zenoeschikking 1940 no. 1" alle tot heden van
kracht zijnde beschikkingen betreffende de prij
zen van roerende goederen en diensten zijn ver
vallen met uitzondering van de beschikkingen
van. 20 Februari 1940 betreffende den prijs van
hooi. van 23 Mei 1940 betreffende den prijs van
aardappelen en van 6 Juni 1940 betreffende den
prijs van weidegras, lucerne- en roode klaver.
Krachtens de „Prijzenbeschikking 1940 no.
1" is het thans verboden goederen te koop
aan te bieden, te verkoopen, te huur aan te
bieden of te verhuren en ten aanzien van
diensten deze te verrichten tegen prijzen,
welke honger zijn dan de op 9 Mei berekende
prijzen. Onder den op 9 Mei voor een goed
of dienst berekenden prijs dient te worden
verstaan de prijs, "welke bij het meerendeel
van de op dien datum afgesloten transacties
werd berekend. Indien evenwel op 9 Mei
géén transactie heeft plaats gevonden of de
op dien datuni berekende prijs als een uit
zonderlijke moet worden beschouwd, mag de
leverancier ten hoogste een prijs in rekening
brengen, welke bij het meerendeel van de
door hem in de periode van 9 April9 Mei
afgesloten transacties betreffende soortge
lijke goederen of diensten in rekening werd
gebracht. Voor het geval voormelde trans
acties betrekking hebben op andere hoeveel
heden of kwaliteiten dan die waarop de thans
te sluiten transactie betrekking heeft, dan
mag ten hoogste een prijs worden berekend,
welke toentertijd in rekening zou zijn ge
bracht. In het geval de leverancier ook in
laatstgenoemde periode geen enkele transactie
heeft afgesloten, zal ten hoogste de op 9
Mei algemeen gebruikelijke prijs kunnen
worden berekend.
Volgens deze beschikking moet eveneens
als prijsverhooging worden beschouwd iedere
directe of indirecte vermindering van de
tegenprestatie, bijvoorbeeld de verandering
van de hoeveelheid, het gewicht, de kwaliteit
of van de betalings- en leveringsvoorwaarden.
Onder de bepalingen van de „Prijzenbeschik
king 1940 no. 1" vallen niet: goederen, waarvoor
op grond van de land'oouwcrisiswet 1933 prijzen
zijn of worden vastgesteld, alsook goederen uit
het buitenland afkomstig, voorzoover deze nog
niet in den eigendom van Nederlandsche afne
mers zijn overgegaan. Tevens zijn van de voor
schriften uitgezonderd: tarieven of prijzen voor
het vervoer van personen of goederen en ar-
beidsloonen; ten aanzien hiervan, alsmede voor
alle andere prijzen gelden voorshands de door
den opperbevelhebber van de Duitsche weermacht
terzake vastgestelde bepalingen.
TRANSPORTKOSTEN.
In afwijking van bovenstaande regeling is in
verband met de huidige vervoersmoeilijkheden
bij do „transportkostenbeschikking" bepaald, dat
bij franco levering de daarmede samenhangende
extra-transportkosten in rekening' mogen wor
den gebracht. De leverancier zal evenwel duide
lijk op de betreffende facturen het verschil in
vracht moeten vermelden en deze aan de hand
van vrachtnota's en dergelijke moeten kunnen
staven. Deze uitzonderingsregeling geldt echter
met voor de bezorgkosten van detaillisten binnen
hun normaal afzetgebied.
DETAILPRIJZEN.
Bij de „detailprijzenbeschikking" is voorts
epn algemeene dispensatie verleend van het
verbod tol prijsverhooging der detailprijzen
met dien verstande, dat de detailhandelaar
de prijs welke hij op 9 Mei berekende, mag
verhoogen met ten hoogste het bedrag, waar
mede zijn inkoopsprijs als gevolg van een
door een bevoegde instantie goedgekeurde
verhooging is toegenomen, althans voorzoo-
ver het goederen betreft, welke tegen dezen
hongeren prijs werden ingekocht. HET BE
GINSEL DER VERVANGINGSWAARDE
WORDT DUS NIET AANVAARD, terwijl ook
de winkeliersmarge, in geld uitgedrukt, niet
mag toenemen.
Indien zich ondanks deze dispensatieregelin
gen groote moeilijkheden mochten voordoen,
zullen ten aanzien van bepaalde goederen of
wei ten aanzien van bepaalde ondernemingen
afzonderlijke regelingen kunnen worden ge
steld Verzoeken daartoe kunnen, mits van
een gedocumenteerde toelichting, waaronder
een Uitgewerkte kostprijscalculatie, voorzien,
door de volgende instanties in behandeling
worden genomen;
Verschillende textielartikelen
mogen tijdelijk niet verkocht
worden.
's-GRAVENHAGE, 27 Juli. (A.N.P.)De se
cretaris-generaal. waarnemend hoofd van het
departement van handel, nijverheid en scheep
vaart deelt mede, dat met ingang van heden de
verkoop en aflevering van de navolgende arti
kelen door de textielindustrie, groothandel en
kleinhandel aan consumenten is verboden.
Deze artikelen zijn:
Regenjassen, regenmantels en regencapes (niet
uit gummi of gegummeerde stoffen gemaKkt);
wollen of halfwollen costuums (jas. broek en
vest); afzonderlijke wollen of halfwollen jassen
(colbert-, jacquet-, sportjas e.d.)afzonderlijke
wollen of halfwollen broeken (inbegrepen rijbroe
ken en plus-fours); wollen gebreide slipovers en
pullovers (met mouwen); idem zonder mouwen
of met 1/4 mouwen; wollen gebreide vesten en
jumpers (met mouwen»; idem zonder mouwen
of met 1/4 mouwen; wollen en halfwollen japon
nen en jurken; wollen en halfwollen rokken,
rokbroeken en broeken van stof; idem tricot of
gebreid; wollen en halfwollen mantelpakken;
wollen en halfwollen complets; truien; vierkante
meter wollen en halfwollen stoffen voor boven-
kleeding.
Dit verbod geldt tenzij inmiddels een afwij
kende regeling wordt gepubliceerd tot Maan
dag 12 Augustus a.s.
Inventarisatie van textielprodueten.
Van 5 tot 11 Augustus a.s. zal een algemeene
inventarisatie plaats vinden van bij de textiel
industrie, groothandel en kleinhandel aanwe
zige voorraden textiel-producten..
Ondernemingen en handelaren, die na afloop
van de bovengenoemde periode niet in het bezit
van een vergunning van het rijksbureau voor
de distributie van textielproducten zijn, zullen
door de industrie en andere leveranciers niet
meer mogen worden bediend. (ANP)
ARCHITECTEN BIJ DEN WEDEROPBOUW.
's-GRAVENHAGE, 27 Juli De Haagsche
architectenclub heeft in een brief aam den
regeringscommissaris voor den wederopbouw
erop aangedrongen, dat de opdrachten voor het
ontwerpen van nieuwe gebouwen, boerderijen
enz. in de gebieden, welke door verwoestingen
zijn geteisterd, zooveel mogelijk tijdelijk zullen
worden verdeeld over de in den lande gevestigde
architecten. (A.N.P.)
Op de niet-nakomine van de hierboven
bedoelde bepalingen zijn door de priis-
opdriivings- en hamsterwet /ware vriiheids-
straffen en ge'dboeten gesteld. Bovendien
stelt men zich in dat geval aan het gevaar
bloot, dat toewiizingen of vergunningen,
welk" op rrond van de d's'r'butiewet of
lan^Muwcrisiswet ziin verleend, /uilen wor
den 'ngetrnkken. Aangezien in de afgeloo-
pen weken ondanks het algemeene verbod
tot pri'Sverhooging in sommige gevallen
toch prijsverhoog'ngen hebben plaats gehad,
wordt den betrokkenen dringend aangeraden
deze verhoogingen, voorzoover zii in strijd
met de bovenstaande richtlijnen ziin,
ongedaan te tv ('"i ~n do «w Hoofde
te vee' v-o .>r»n b"o at«nmers
te rost:tuecren.
Tenslotte wordt er op gewezen, dat ook de
kooper, de huurder of opdrachtgever, die
Voor hei eerst sinds vele jaren ,.M.. ue deuicn van hel groote wigel in ui .«ituwt iverk u unsleiuo,.. negens werkzaamheden gesloten en daar
mede is de door Van Bronkhorst geschiderde voorzijde zichtbaar geworden.
Fusie van journalistenorganisaties.
's GRAVENHAGE, 27 Juli. (ANP) Een delegatie
uit de bestaande persorganisaties en vormende de
z.g. contactcommissie, waarin zijn vertegenwoordigd
de Nederlandsche Dagblad Pers (de vereeniging van
[directeuren van Dagbladen), de Nederlandsche Jour-
I nalistenkring en de R.K. Journalistenvereeniging.
I heeft dezer dagen een onderhoud gehad met den
commissaris-generaal voor bijzondere aangelegen-
heden, den heer Fr. Schmidt.
I Tusschen het bestuur van den Nederlandschen
•Journalistenkling en dat van de R.K. Journalisten
vereeniging is overeenstemming verkregen omtrent
fusie der beide organisaties.
opzettelijk bewerkt of medebewerkt of aan
wiens schuld het te wijten is, dat de hier-
bedoelde voorschriften niet worden nageko
men. op gelijke wijze als de verkooper. de
verhuurder of als degeen, die den dienst
verricht, gestraft zal kunnen worden.
Het is dus in het belang van het publiek zelf.
indien men nlet-toelaatbare verhoogingen ter
kennis van de bevoegde instanties brengt.
Op de bovenstaande prijsverordening heeft de
prijsreferent in den staf van den Rijkscommis
saris. dr. Trabold, de volgende toelichting gege
ven:
In de nieuwe prijsverordening worden alle vra
gen beantwoord die zich tot nu toe tengevolge van
de uitvoering van het verbod van prijsverhooging
hebben voorgedaan. Het is in beginsel verboden
de prijzen van roerende goederen alsook van alle
voorwerpen van het dagelijksche leven, te ver
hoogen boven die van 9 Mei. Hetzelfde geldt voor
het verhuren van goederen en het verrichten van
diensten. Het prijspeil van den laatsten termijn
dag mag in geen geval worden overschreden.
Daartegenover is het te allen tijde toegelaten er
beneden te blijven. De grondslag voor dit prijs
peil is de op den laatsten termijndag werkelijk
betaalde prijs, dus de kostprijs en niet de prijs
van wederaanschaffing. Betreffende de vaststel
ling van den maximumprijs zijn uitvoerige rechts
voorschriften uitgegeven. Wanneer iemand op den
laatsten termijndag wel gelijksoortig waren, doch
in andere hoeveelheid of van andere kwaliteit dan
op den negenden Mei. aangeboden of verkocht
heeft, dan mag hij hiervoor den prijs berekenen,
dien hij op 9 Mei 1940 berekend zou hebben.
Wanneer hij op 9 Mei 1940 in het geheel geen
verkoopen gedaan of hiervoor een uitzonderlijken
prijs berekend heeft, dan mag hij voor zijn ver
koopen na den termijndag den prijs berekenen,
dien hij in de laatste vier weken voor dien dag
hoofdzakelijk verkregen heeft. Als hij ook in dezen
tijd geen gelijksoortige verkoopen heeft gedaan,
dan mag hij de prijzen vragen, die voor deze
waren op den termijndag algemeen gebruikelijk
waren. Daarmede is een duidelijke grondslag ge
legd voor de vaststelling van den toelaatbaren
hoogsten prijs in al die gevallen, waarin geen
overeenkomstige verkoopen op den termijndag
geschied zijn. Om iedere twijfel uit te sluiten, dat
iedere ontduiking van de prijsvoorschriften niet
wordt geduld, verbiedt de verordening uitdrukke
lijk iedere directe of indirecte vermindering der
prestatie. De voorwaarden voor de prestatie, als
b.v. de betalingsvoorwaarden, kunnen dus na den
termijndag niet meer ten nadeele van den afne
mer worden veranderd.
Het vaststellen der prijzen op die van een be
paalden dag. kan in afzonderlijke gevallen on
billijkheden meebrengen. De verordening maakt
daarom een machtiging van den secretaris-gene
raal mogelijk, om in een enkel geval uitzonde
ringen toe te laten of afwijkende prijzen vast te
stellen. Het spreekt vanzelf, dat slechts in zeer
Dat is
door
E. E. DONKHEIDPEEREBOOM
Verkrijgbaar in den boekhandel
en bij de kantoren van Haarlem's
Dagblad.
VJ
bijzondere gevallen van deze machtiging gebruik
kan worden gemaakt als een firma niet in staat
is haar maximumprijzen te handhaven, zonder
in ernstige moeilijkheden te geraken. Voor zoo
ver de firma in haar winstmarge een toereiken
de reserve voor het dragen der kosten bezit, heeft
het indienen van een verzoek om uitzondering
geen zin.
De prijsverordening 1940 no. 1 omvat in haar
regeling alle roerende goederen, het verhuren
van goederen en het verrichten van diensten.
Voor gevallen dat de prijsverordening niet voor
ziet, blijft het door den Duitschen opperbevel
hebber afgevaardigd verbod van prijsverhoo
ging van kracht. Dit geldt in het bijzonder voor
huur- en grondprijzen, voor verkeerstarieven,
voor renten en voor premietarieven. Ook de loo-
nen mogen niet worden verhoogd. Daar het ver
bod van prijsverhooging echter slechts betrek
king kan hebben op het Nederlandsche binnen-
landsche verkeer, was het noodzakelijk voor bui-
tenlandsche waren een uitzondering te maken.
De verordening geldt daarom niet voor buiten-
landsche waren, voor zoover zij niet eigendom
zijn geworden van de Nederlandsche afnemers.
Het verhoogen van den prijs daarentegen van
buitenlandsche waren welker prijs sinds 9 Mei
is gestegen, door den Nederlandschen afnemer,
is slechts met bijzondere toestemming van den
secretaris-generaal van het bevoegde departe
ment toegestaan, die deze toestemming voor
bijzondere gevallen of algemeen kan geven.
Ter uitvoering van de prijsverordening 1940 no.
1 zijn tegelijkertijd nog twee verordeningen
uitgevaardigd. De verordening betreffende de
kleinhandelsprijzen machtigt de kleinhande
laren de door den secretaris-generaal toegestane
prijsverhoogingen den verbruikers met het ab
solute bedrag in rekening te brengen, voor zoo
ver geen tegenovergestelde regeling getroffen
wordt. De kleinhandelaar mag (Jus de tot nu
toe bestaande kleinhandelsmarge niet veran
deren en slechts werkelijk ingetreden kostenver-
hooging leggen op zijn tqt nu toe geldeden
verkoopsprijs. De verordening betreffende
transportkosten staat toe de door de tegenwoor
dige transportmoeiijkheden ontstane kostenver-
hoogingen in rekening te brengen. Deze veror
dening zal echter naar alle waar schijnlijkheid
slechts tijdelijk gelden. Ook is voorgeschreven,
dat de in rekening gebrachte prijsverhoogende
bedragen op de verkoopsfacturen moeten wor
den aangeteekend en te allen tijde aan de hand
van vrachtbrieven of dergelijke stukken aange
toond moeten kunnen worden.
Opmerking verdient nog dat de verordening
geen toepassing vindt voor de vrij-aan-huis-le-
vering van den kleinhandelaar binnen zijn nor
male afzetgebied.
De organisaties der Nederlandsche beeldende
kunstenaars hebben hun leden opgeroepen om
atelierbehoeften uit eigen bezit af te staan voor
hun collega's, die door den oorlog getroffen zijn.
Bij „Arti et Amicitae" te Amsterdam werd reeds
een groote hoeveelheid bezorgd.
Dr. A. DE GRAAFF HOOFDREDACTEUR
„UTRECHTSCH NIEUWSBLAD".
Met ingang van 1 Augustus a.s. is tot, hoofd
redacteur van het Utrechtsch Nieuwsblad be
noemd dr. A. de Graaff. De heer De Graatf was
van 1 Januari 1937 tot het afkondigen van de
mobilisatie schrijver van de rubriek „toestand"
in de Nieuwe Rotterdamsche Courant en leider
van haar afdeeling buitenland.
