Jiunsf FLITSEN Laten bellen DE VEILINGEN IN HET WESTLAND. Verstopping WOENSDAG 31 TULT 1940 HAARDE M'S D A' GBC A D NIEUWE SERIE No 62 Uaten 2. Sluit de oogen en besluit kalm te laten bellen, het zal toch wel een vriendje van Jan zijn. 4. Staalt zich, al piekerende wie het kan zijn, in de gedachte dat ze geen slavin van de bel is. 6. Besluit zuchtend, toch te gaan, ziet niemand en kan niet meer in slaap komen door het getob, wie het zou kunnen geweest zijn. De behandeling der Duitschers in Indië. 's-GRAVENHAGE, 30 Juli. Het A.N.P. meldt: Legationssekretar dr. H. Wissemann heeft in 'n pers conferentie opnieuw mededeelingen gedaan over de behandeling van de Duitschers in Indië tijdens de eerste oorlogsdagen. De mededeelingen zijn af komstig van drie leden eener paleontologische expe ditie en zijn langs diplomatieken weg naar Berlijn gezonden. De drie Duitschers zijn op 10 Mei in hun pension (pension Lohe te Bandoeng) samen met den hospes geïnterneerd. De beambten die de interneering uit voerden en met revolvers gewapend waren, waren in civiel. De overbrenging naar Batavia-Tandjong Priok geschiedde in een coupé derde klasse en die van Priok naar Onrust in het laadruim van een K.P.M.-boot. Op Onrust bleef de bagage onuitge- parkt. Meubilair ontbrak in de quarantainebarakken, zoodat de geïnterneerden op den betonvloer moesten slapen. Er was per barak voor 75 menschen slechts één waterkraan. De eerste dagen werd slechts ccnig karig belegd brood uitgedeeld, :erst op 12 Mei 's avonds k,-eeg men een warmen maaltijd. Onder de geïnterneerden waren behalve Duit schers ook genaturaliseerde ex-Duitschers en Ne- derlandsche N.S.B.-ers. De consuls Drexler en Probst waren er bij, een Duitsche zendeling, een pas herstelde typhuslijder. ook de gedelegeerd commissaris van Aneta F. Brandenburg van Olts- ende. Een der geïnterneerde artsen was bij een bevalling weggehaald zonder dat hem een termijn werd toegestaan. Op Onrust hebben de drie zegslieden verschillende malen oude personen, die het blijkbaar niet kon den uithouden, op baren zien wegdragen Aanvankelijk droogden de geïnterneerden hun wasch aan de prikkeldraadversperringen, later kwam een verbod af om de heiningen aan te raken. Toen dit zonder zonder eenige kwade bedoeling toch geschiedde, werd tweemaal zonder waarschuwing geschoten. Een schot ging mis, op een tweede schot werd iemand onder een doek op een baar weg gedragen, waarna een begrafenis volgde Het is voorgekomen, dat inlandsche soldaten de geïnterneerden schopten, omdat zij niet in den pas liepen. De blanke kampcommandant heeft een maal een waarschuwing gegeven, dat de geïnter neerden, als zij 's nachts buiten sliepen, niet aan de prikkeldraadheiningen moesten komen, «..iders zou een inlandsche soldaat kunnen meenen te moeten schieten. De geneeskundige verzorging geschiedde door drie geïnterneerde Joodsche artsen. Tweemaal daags werden kleinere wonden verbonden, alleen voor de ernstigste gevallen stond het lazaret open. De drie zegslieden zijn na eenige dagen naar Soerabaja gebracht en zijn vrijgelaten. Tijdens het transport zijn zij met geweren en revolvers be dreigd en hebben de reis Batavia-Soerabaja derde klasse moeten maken, voor de oogen van de in landsche reizigers met handboeien aan. Hun films en wetenschappelijke instrumenten zijn in beslag genomen. Hetzelfde is geschied met de archieven der Aus- landsdeutsche organisatie. De in het pension Lohe vertoevende vrouwen zijn gedwongen in de hal samen te komen en mochten zich een tijdlang niet naar hun bezigheden, resp. schreiende kinderen begeven. Eenige vrouwen zijn in hechtenis gesteld. Ook de consul in Soerabaja, de heer Von Plessen» is geïnterneerd en daarbij met revolvers bedreigd. De heer Wissman'n zeide nog, dat de getroffen represailles zullen aanhouden tot de Duitsche ge- intemeerden in Indië zullen zijn vrijgelaten. De restitutie bij liet koopen van boter op vetkaartcn. Bij beschikking van den secretaris-generaal van het departement van landbouw en visschorij is bepaald, dat te rekenen van 29 Juli 1940 af. aan dengene. die tegen inlevering van bepaalde nader aan te wijzen bonnen van de z.g. vetkaarten boter koopt, uit het landbouw-crislsfonds, gedeeltelijke restitutie van heffing zal worden verleend tot een bedrag van f 0.10 per 250 gram boter. Voorts Is bepaald, dat de gelden, benoodlgd voor de uitvoering van deze beschikking, gesteld wor den ter beschikking van de stichting Nederland- sche Zuivelcentrale, gevestigd te 's-Gravenhage, welke de restitutie zal uitkeeren door bemidde ling van de Nederlandsche Middenstandsbank N.V.. gevestigd te Amsterdam, overeenkomstig "nader door of namens den secretaris-generaal te geven aanwijzingen, met dien verstande dat de centrale tot een en ander haar saldo zal kunnen aanwenden. Bedoelde beschikking kan worden aangehaald onder den titel: „Crisis-restitutiebeschikking 1940 boterdistributie)(A.N2.) 1. Gaat juist, doodmoe, even liggen voor een dutje, als de deurbel klinkt. 3. Gaat twijfelen, maar troost zich met het idee dat degeen die belde, nu wel weg zal zijn. op welk oogenblik de bel weer klinkt. 5. Wou, dal ze hem nog maar eens hoorde, dan zou ze in vredesnaam maar gaan kijken. Mr. Rost van Tonningen en de S. D. A. P. Jongen vischte een pak aandeelen op Eigenaar ervan onbekend. Omzet tot 30 Juni 1940 bijna 3 ton ninder dan in 1939. Juli bracht ichter uitkomst. Aardbeien en komkommers vielen sferk legen. Dinsdag meldde zich aan het politiebureau Stadhouderskade te Amsterdam een ongeveer vijftienjarige jongen met een groot pak onder den arm. dat een vermogen bevatte. De jonge man had dit pak, toen hij Vrijdag j.l. op de Nieuwe Meer kanode drijvende gevonden. Uit nieuwsgierigheid had hij het opgevlscht en in de kano meegenomen. Toen hij het opende, kwam hij tot de welhaast schrikbarende ontdekking, dat het pak 197 aandeelen van een Ned.-Indische Exploratie Maatschappij met een oorspronkelijke waarde van honderd gulden en 137 aandeelen van een industrieele en landbouwbank te Tiel. ïr.et een nominale waarde van f 1000 bevatte. Wel zijn deze aandeelen thans niet meer van die waarde, doch de totale hoeveelheid aandeelen vertegenwoordigt nog steeds vele honderden guldens. Aan het politiebureau Stadshouderskade ver wees men den jongen naar het bureau Over toom. waar men de vondst in bewaring heeft ge nomen. De eigenaar heeft zich nog steeds niet ge meld. (A.N.P.) De veiling in Poeldijk (Westland) is in vollen gang. Schuit na schuit, volgeladen met groente en fruit, vaart door de nauwe vaargeul langs den „afslager" en de kooplustigen. (Van een specialen verslaggever). Hoe reilt en zeilt 't Westland op dit oogenblik? Ijle zijn de vooruitzichten? Is er reden voor opti- lisme? Ziedaar de drie, achter elkaar gestelde vra- en, die de interviewer op den voorzitter van den Bond Westland", den heer J. Barendse afvuurt. Zij itten in het moderne gebouw te Poeldijk ruim K.M. van Den Haag waar honderden hun fruit n groente per schuit aanvoeren voor de veiling minuten geleden stonden zij samen te kijken sar het veilen, zagen zij hoe schuit voor schuit Soor de smalle opening het veilinggebouw binnen- oer, langs de steile tribune, waar de kooplustigen ich bevinden. Thans benutten zij de stilte voor het vraag-en-anlwoord-spel. dat nieuwsgierige journa listen nu eenmaal plegen aan te wenden om dat gene te weten te komen wat zij van belang achten. De heer Barendse. een doorgewinterde Westlan der, begint met het overleggen van cijfers, welke den veilingomzet van de 12 Westlandsche veilingen tot en met 30 Juni 1940 aangeven. En daaruit trekt hij de conclusie dat deze bijna 3 ton minder is dan in 1939. De omzet is berekend met inbegrip van den vergoedingsprijs, die voor het doorgedraaide pro duct is uitbetaald, aldus voegt de voorzitter van den „Bond Westland" hieraan toe. En daarbij overhan digt hij het staatje, dat op de 12 veilingen betrek king heeft en dat er als volgt uitziet: Veilingen 1939 1940 meer minder f 598.558.02 f 92.958.05 694.846.15 f 4.863.26 474.077.16 78.501.36 's-Gravezande 468.460.19 505.764.78 37.304.59 494.988.82 f 62.394.00 469.988.82 89.137.69 Monster 342.467.67 350.191.97 7.724.30 233.072.58 36.459.28 Zwartendijk 101.982.55 104.616.64 2.634.09 181.990.55 12.674.42 165.338.62 20.025.00 113.190.68 8.543.70 Men ziet het: ultimo Juni was de opbrengst 282.768.42 minder dan in 1939. Gelukkig is in Juli en dit geeft aanleiding om met eenig optimisme e toekomstige ontwikkeling af te wachten den ebterstand ingehaald. „Een moment-opname van den toestand kan ik nmogelijk geven", zoo zegt de heer Barendse. En ij licht meteen toe, waarom dit niet gaat. „Het Festland heeft 2 hoofdproducten: tomaten en ruiven. En die beginnen juist op dit oogenblik vol- p aan de markt te komen. Met de stooktomaten ijn we aan den schralen kant gebleven. Nu komen e tomaten van den kouden grond aan de beurt. Re- Ent men er mede, dat in totaal 17 a 18000 ton (17 18 millioen K.G.!) druiven geveild moeten worden a 35000 ton (35 millioen K.G.!) tomaten, waar- an de groote hoop nog moet komen, dan begrijpt idereen. dat er op dit oogenblik nog niets gezegd an worden. Alleen voor de stookbedrijven is de be- lissing gevallen En de opbrengst daarvan is iraaltjes. In hoeverre dit goed gemaakt zal wor- sn kan niemand zeggen. Want niemand weet wat e tuinders straks zullen moeten betalen voor de ingen die zij noodig hebben. De prijs van 't hout is Igestegen. En hoe zal 't gaan met de kunstmest en e kolen? Zullen daarvan wel voldoende hoeveel eden te krijgen zijn? De Westlanders hebben in voorjaar een goeden prijs gemaakt voor de sla iun commentaar is dan: ziezoo, dat hebben we! léér zeggen zij niet. Want hun gedachten zijn al reer bij de tomaten en de druiven en de andere oorten fruit en groente, vooral nu bekend is ge- torden, dat er op het oogenblik veel fruit uit Italië «gevoerd wordt, zooals roode pruimen, die tegen tóer behoorlijke prijzen verkocht worden, perziken n citroenen Daardoor wordt meteen al weer een lieuw probleem toegevoegd aan de vele, waarop het ntwoord nog moet komen. Een paar van die problemen noemen? In de eer- 1? plaats is er het feit, dat de aardbeienoogst, waar- sn de aanvoer toch al niet met veel ootimisme te- emoet gezien werd. heel erg tegenviel In totaal ftn er in 1939 ruim 111.000 KG. aan de Westland- :he veilingen gebracht. En nu? Nog geen kwart. Dch, 't voorjaar is nu niet zoo bijzonder mooi ge feest. Veel vorstschade. lange dooi. Is voor den geringen aanvoer van aardbeien dus iog wel een oorzaak aan te wijzen, een puzzle is e: met de komkommers geweest. Berkel leverde 12000. Pijnaeker 24 a 25000. Delft met honderd- bizenden ramen ook maar weinig. Wal daarvan de «zaak kan zijn? Wij weten het niet 't Eenige dat bekend is, is 't feit, dat er verleden jaar meer fen l'ó millioen komkommers geveild zijn en in 138 dito dito En zoo zijn er meer dingen dien den Westlanders foor onverwachte moeilijkheden plaatsen. Neem 't fraagstuk van den export, b.v. van tomaten. Er is Sn prachtige aanvoer te verwachten Zal mef name Juitschland door veel vraag invloed op den prijs DE MOORDAANSLAG IN DEN HAAG. Dader te Utrecht aangehouden. 's GRAVENHAGE, 30 Juli. Naar wij vernemen Is de dader van den moordaanslag op de 34-jarige vrouw M. B.H., in de Groenesteinstraat te dezer stede, de zeventienjarige A. S., hedenavond laa' te Utrecht aangehouden, op aanwijzing van een burger, die het signalement van den vluchteling in de krant had gelezen. Toen hij den jongeman op den Catharijnesingel lag loopen viel het hem op. dat diens uiterlijk sterk overeenkwam met dit signalement, waarna hij fen jongen eenigen tijd volgde en een agent van Politie op hem attent maakte De jongen werd over gebracht naar het hoofdbureau van politie bij een volledige bekentenis aflegde. De toestand van de zwaargewonde vrouw was hedenavond nog onveranderd ernstig. (A.N.P.) f 85.225.66 f 367.994.08 uitoefenen? 't Is op dit moment nog niet te bekij ken. Ik hoop en met mij 't geheele Westland er het beste van. Voor het oogenblik richten wij ons nog op 't binnenland En wij verwachten ten aanzien van den export, dat ook deze niet zal te genvallen, vooral wat de prijs betreft. (Nadruk verboden). in Haarlem en daarbuiten. ACTUEEL ALLERLEI. Als voorloopig laatste nummer van de Vrije Bla den (uitgave van H. P. Leopold's Uitg. Mij., Den Haag) verscheen zoo juist een cahier, waarin 'met een aantal illustraties, door S. P. Abas „Het Volk in onze hedendaagsche schilderkunst" beschouwd wordt. Een interessante verhandeling, waarin de schrijver aan de voor hem belangrijkste Holland- sche schilders onzer dagen, die zich mei de beelding van het volk, in al zijn geledingen, bezig houden, een diep gaande aandacht gewijd heeft. Over Sluy- ters, Van Wijngaerdt, Van Herwijnen, Charley Toorop en Chabot, en in kleineren omvang over Kruyder en Leo Gestel, vindt men hier opmerkin gen en karakteriseeringen, die tot een inzicht in de kunst dezer schilders kan bijdragen, voor zoover dan deze zich met hel schilderen van volk, van figuur, met nog andere dan visueele ontroering alleen, heb ben bezig gehouden In de kunst die aan deze onmiddellijk voorafging (Haagsche School, Barbizon) ging het tenslotte (schrijft Abas) weinig om den mensch. Zeker in het landschap, doch even duidelijk bij de figuur in het binnenhuis, is de laatste nooit meer ddh „een accent in het tonale-atmosferische geheel" „Met de Aardappeleters van Vincent van Gogh, waarover de socialist Adama van Scheltema veront waardigd en ontdaan was, waarbij Just Havelaar sprak van genadeloos realisme en de vraag stelde of „de karikatuur grotesker gestalte heeft gekend dan den aapachtigen kerel die mee prikt in den wasemenden schotel aardappels" werden de sluiers verscheurd en de sluieringen verdreven" Inderdaad Met de figuur, zooals Van Gogh die ondergaat en uitbeeldt wordt de sluier van den droom vernietigd en de waarachtige waarheid over den mensch bloot gelegd. Althans de waarheid, zoo als hij die, volkomen eerlijk en openhartig aan vaardt en die zich, met zijn geweldige capaciteit voor mede-lijden, in de figuur van zwoegers en mis- deelden, laat uitspreken. In de ethische Calvinistisch getinte kunst van Van Gogh is een uitgangspunt te vinden voor de schilders dei op hem volgende gene ratie, en die ook op de schilders, in deze brochure behandeld, nawijsbaar is. Natuurlijk zal bij dezen, die een kwart eeuw na Van Gogh's dood tot wasdom gekomen waren of juist belangrijk begonnen te wor den, nog velerlei andere invloed zich hebben doen gelden tusschen Van Gogh's dood en 1914 was het één stuk woeligheid in de kunstinzichten van Europa doch de predikantszoon uit Nuenen heeft zeker op wat men de Hollandsche modernen wil noemen, zijn vertraagden invloed niet gemist. Het is in dit verband opmerkelijk ook in Abas' be toog wordt er op gewezen dat van de besproken schilders de ietwat oudere en academisch gevorm de schilders als Sluyters en Van Wijngaerdt de ethische noodzakelijkheid van hun arbeid niet de- monstreeren of er hun puur schilderlijke ontroering voor opofferen. Zij blijven daardoor toch nog eenigs- zins afzijdie staan van de meer be'toogende kun stenaars als Chabot. van Herwijnen of Charley Toorop, welke laatste wel weer een geheel eigen, met koppige zekerheid verdedigde plaats inneemt. Zij heeft de laatste jaren door een aantal portret- AMSTERDAM, 30 Juli. Naar aanleiding van een bericht van het A.N.P., betreffende een melding van het Nederlandsche perskantoor, houdende, dat de leider van de weerafdeeling te Dusseldorp, Kohier, op een groote vergadering te Hamburg, belegd door den Nationaal-socialisti- schen Bond van Nederlanders in Duitschland. zou hebben verklaard, dat mr. Rost van Tonningen weldra de overgroote meerderheid der sociaal democraten tot het nationaal socialisme zou bekeeren, deelt de heer Rost van Tonningen ons mede, dat zijn opdracht zich in overeenstemming met zijn radiorede beperkt tot het behoud dei- socialistische waarde in de voormalige S.D.A.P. (A.N.P.) Amsterdainsche politie rekent gevaarlijk heerschap in. AMSTERDAM, 30 Juli. (A.N.P.) De politie van het bureau Warmoesstraat heeft Dinsdagavond de hand op een gevaarlijk heerschap kunnen leggen. Deze man was in het begin van dit jaar aangehou den wegens overtreding van art. 432 ten derde van het wetboek van strafrecht en in het huis van be waring ingesloten. In den oorlog was hem de vrij heid teruggegeven wegens gebrek aan plaatsruimte in het huis van bewaring. Korten tijd geleden moest hij zich voor de rechtbank verantwoorden. Het was echter niet mogelijk den man op te sporen en hij is derhalve bij verstek veroordeeld tot een gevan genisstraf voor den tijd van drie jaar. Hoe de politie ook speurde, het was niet moge lijk den man, die op den Zeedijk een zekeren „roem" genoot te vinden. Totdat Dinsdagavond be kend werd, dat hij in een café aan de Lange Nietzel was gezien. Onmiddellijk trok een aantal agenten naar het bewuste café, waar alle aanwezigen wer den verzocht mede te gaan naar het politiebureau, om zich te legitimeeren. Het bleken allen brave burgers te zijn, zoodat zij weer naar huis konden gaan. De gezochte had tijdig de lucht van de politie gekregen en hield zich in den kelder van het café verbolgen. Toen later het huis grondig doorzocht werd, trof men hem daar aan. Hij werd natuurlijk onmiddellijk gearresteerd, maar zag op een gegeven oogenblik kans te ontsnappen Dank zij het stout moedig optreden van een brigadier werd de man direct daarna weer gegrepen Hij is thans veilig op gesloten in het bureau en zal een dezer dagen naar de gevangenis worden overgebracht, om zijn straf uit te zitten. Aambeien Huiduitslag Overtollig vet? DAN Pr. Schieffer's Stof wisse lings zout Men voelt zich vrijer en gezonder. Flacon f 1.06. Dubbele flacon f 1.7S bi] apothekers en vakdrogisten. (Adv Ingez Med.) Reeds meer dan een half millioen aanmeldingen. Velen scharen zich achter „De Nederlandsche Unie". Het aantal aanmeldingen bij „De Nederlandsche Unie" stijgt zeer snel. Volgens „De Tijd" was hel aantal menschen dat zich Maandagavond reeds ach ter het driemanschap mr. Linthorst Homan, prof De Quay en mr. Einthoven had geschaard het half millioen reeds gepasseerd. groepen, die veel bewondering gevonden hebben, de aandacht getrokken. In haar stugge wijze van teekenen. haar als uit hout gesneden beelding vart koppen van intellectueelen, boeren en handwerks lieden, het herhalen van een lineair motief, deed zij soms aan den Zwitser Ferdinand Hodlcr denken, hoewel die in zijn kleur altyd nog iets lichter, le- vensblijder bleef. Aan de schilderij van Charley Toorop. Westkap- pelsche Boeren, uit het Centraal .Museum in Utrecht, wijdt Abas een aantal regels, die wij ons veroorloven hier over te nemen, omdat ze, zoowel van zijn beschouwingswijze een idee. als tot de kunst van Toorop's dochter een inzicht opleveren. „Er is altijd weinig doek tusschen portret, figuur or groep en de lijst. Er is ook altijd een „samendrin gen" van de figuren in een groep met vele en soms harde oversnijdingen van de eene door de andere figuur. Wel nemen de figuren ruimte in. maar nooit meer dan zij noodig hebben om tot hun eigen ruim telijk-plastische ontwikkeling te komen, die vooral later zoo sterk werkt als drongen zij het schilderij uit op den beschouwer aan. Het is alsof haar figu ren zélf expansieve ruimte-vormen zijn die met groote kracht op de ruimte ageeren omdat zij aan hun eigen ruimte niet genoeg hebben. De ruimte (om hen heen) wordt dan nog veelal door het schil derij-vlak meer schematisch-denkbeeldig dan door de kleur beeldend suggestief aangegeven. Het sterkst typeerende voorbeeld hiervan is het schilderij der vijf Walchersche boeren waar inderdaad de ruim te-werking in veel en veel mindere mate is te dan ken aan de zeer smalle strook lucht boven en ter weerszijden van de massa der gedrongen koppen, dan aan de plastiek der koppen zelve en aan de openmakende richtingen van schoffel en zeis. Van een compositie als deze kan men dan ook niet meer zeggen dat zij den mensch m het centrum van de aandacht stelt, want zij stelt inderdaad niets anders in de aandacht. Zoo kan men eigenlijk evenmin spreken van het ageeren der figuur (figu ren) op de ruimte want deze is door de figuur en haar plastiek zélf uitgedrukt". Tenslotte zij deze laatste brochure der Vrije Bla den in de aandacht van den lezer aanbevolen. Ze verdient het in verschillend opzicht. Voor-verleden week is in München de bekende Duitsche schilder Fritz Erler overleden. Hij werd 71 jaar oud en genoot ook in ons land voor den we reldoorlog van 1914—1918 bekendheid, door zijn medewerking aan het weekblad Jugend, waaraan veel kunstenaars van naam schetsen en teekeningen leverden. Er was een décoratieve kant aan zijn werk. dat verwantschap met dat van Albert Bes- nard, zelfs een weinig met dat van Klimt vertoonde In 1910 zag ik een tentoonstelling zijner schilde rijen in het Kunsthaus Brakl in München. waarvan een groote charme, om de kleur, den vorm, de ge heele houding tenslotte, uitging. Hij was een ty pisch vertegenwoordiger van de kunst der Isar-stad in die dagen, waar hij met zijn medeleden van de kunstenaarsgroep Die Scholle een genoegelijk café leven met een ernstige arbeids- en expositiebedrij vigheid wist te vereenigen. Voor de laatste stelde de gewezen operazanger Brakl zijn kunsthuis, een prachtige groote villa aan den voornaamsten rand der stad, steeds beschikbaar. Met Erler is een luxueuze herinnering aan München's kunstleven in een vroeger tijdperk, heengegaan. J. H. DE BOIS Charley Toorop: Boeren van Westkapelle.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1940 | | pagina 5