Haarlem's Dagblad
Luchtmachten slaags boven het Kanaal
Britten verliezen 89 vliegtuigen.
Ernstige schade aan Britsch convooi
Geen controle op
rijwielplaatjes
Engelsche bommen vielen
ons 'land.
De eerste punfen-dag.
Beroep op de Zon.
58e JAARGANG No. 1/5.30
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem Drukkerij N.V. Bureaux: Groote
Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij: Zuldei Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdred 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825 Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Maandag 12 'Augustus 1940
"Abonnementen per week 0.25, per maand ƒ1.10,
per 3 maanden ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels
ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per
regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer
0.15 Groentjes zie rubriek.
De oorlogshaven Portland
gebombardeerd
De Duitsche luchtmacht ontplooide Zondag
een intensieve activiteit boven het Kanaal,
waar het tot een feilen luchtslag kwam eiv
Engelsche convooien aangevallen werden, en
boven de oorlogshaven Portland aan de zuid
kust van Engeland.
Op grond van de aanwezige berichten zoo
meldt het D.N.B. maakte het opperbevel van
de Duitsche weermacht Zondagavond laat hier
over het volgende bekend:
„Behalve succesvolle aanvallen op de Britsche
oorlogshaven Portland, waar de petroleumtanks
en havenwerken met bommen in brand gestoken
en 57 vijandelijke vliegtuigen werden neergescho
ten, behaalden onze vliegereenheden verdere suc
cessen bij een aanval op een convooi Oostwaarts
van Harwich. Drie koopvaardijschepen met on
geveer 17.000 ton inhoud werden tot zinken ge
bracht. een torpedojager en drie koopvaardij
schepen werden door voltreffers zwaar bescha
digd.
Bij deze gelegenheid schoten onze eenheden
jacht- en gevechts-vliegtuigen zeventien vijan
delijke vliegtuigen omlaag. Op een andere plaats
werden nog acht vijandelijke vliegtuigen neer
gehaald. Bij Dover ondernamen onze jagers bo
vendien een aanval op versperringsballons. Van
de 18 ballons werden er acht vernietigd. Zeven
Britsche jachtvliegtuigen werden daarbij neerge
schoten.
De totale verliezen van den vijand op den
dag van gisteren bedragen daarmede 89 vlieg
tuigen, waar het verlies van zeventien eigen
toestellen tegenover staat."
Het D.N.B. deelde nader mede: Van den lucht-
''aanval op het groote convooi in het Kanaal is
Zondagavond de eerste afdeeling gevechtsvlieg
tuigen zonder eigen verliezen teruggekeerd. De
bemanningen van deze afdeeling rapporteerden,
dat verscheidene vijandelijke schepen getroffen
werden.
Een bom van het zwaarste en twee bommen
van middelmatig kaliber veroorzaakten brand in
een schip van 8.000 ton. Het schip zonk terstond
daarna. Een ander schip van gelijke grootte bleef
met slagzij liggen. Het staat in brand.
Behalve de van de landzijde gekomen Spitfire
jachtvliegtuigen vlogen twee afdeelingen Hur
ricane jagers ter bescherming van het convooi
mede. Hiervan werd een Hurricane neergescho
ten, die in het water stortte
De schade te Portland.
Over den aanval op Portland meldt het D.N.B.:
Duitsche bommenwerpers en duikbommenwerpers
hebben Zondag de kade- en haveninstallaties
De maand Augustus
is nog vrij
De wnd. secretaris-generaal, wnd. hoofd van
het departement van financiën, deelt mede, dat in
verband met de omstandigheid, dat de aanmaak en
verzending van rijwielbelastingmerken voor het loo-
pende belastingjaar ecnige vertraging ondervindt,
gedurende het tijdvak van 9 lot en met 31 Augus
tus 1940 geen controle op rijwiclbelasting zal wor
den gehouden.
van de Engelsche oorlogshaven Portland met
succes gebombardeerd. De herstelwerkplaatsen
van de Britsche staatswerf, de tankinstallaties
alsmede de plaatselijke kustbatterijen aangeval
len. In de tankinstallaties en op den dam, die de
eenige verbinding vormt tusschen het vasteland
en het schiereiland, waarop de tankinstallaties
zich bevinden, werden zonder eenigen twijfel
groote branden waargenomen. In de ketel- en
machineloodsen in de haven zijn hevige ontplof
fingen gezien. De in de haven liggende schepen
werden bijna alle totaal vernietigd.'
Duitsche verkenningsvliegtuigen hebben de uit
werking van de bomaanvallen op de marine en
haveninstallaties vastgesteld. De radioberichten
van de gevechtstoestellen en Stuka's zijn beves
tigd.
op
Talrijke broeikassen
te Aalsmeer vernield.
In den nacht van Vrijdag op Zaterdag hebben
wederom Engelsche vliegtuigen getracht het Ne-
ierlandsche luchtgebied binnen te vliegen, hetgeen
door het Duitsche luchtafweergeschut grootendeels
is verhinderd.
Een vliegtuig, dat nabij Walcheren de Schelde
/rachtte te naderen, is door het luchtafweergeschut
verdreven. Een brandbom viel daarbij in het wa
ter. Een burger, die zoo onverstandig was geen
dekking te zoeken, werd door scherven van het af
weergeschut licht gewond.
Nabij Alphen in Noord-Brabant nabij de Belgi
sche grens zijn twee zware bommen in een bosch
gevallen waarbij een bux-ger is gedood en eenige
schade aan burgerlijk eigendom werd aangericht.
In de omgeving van Aalsmeer viel een twaalftal
bommen, waarbij een huis zwaar en een licht be
schadigd werd en talrijke broeikassen werden ver
nield.
In de omgeving van Venlo is een aantal huizen
licht beschadigd.
Moord in Albaneesch-Gricksch
grensgebied.
Albancesch nationalist het slachtoffer.
Stefani meldt uit Tirana dat in het Albaneesch-
Grieksche grensgebied van Ciamura door Grieken
een politieken moord is bedreven, waarvan het
slachtoffer is een zekere Daut Hoggia. een oud
voorvechter van het Albaneesche „irredentisme".
De daders hebben het hoofd van Hoggia mee
genomen naar Griekenland en aan de autoritei
ten aldaar overhandigd, die er sinds jaren een
hoogen prijs op gesteld hadden. Naar Stefani
verder meldt is het hoofd van den vermoorde op
bevel van de plaatselijke Grieksche overheid van
dorp tot dorp gedragen en als waarschuwing in
het openbaar tentoongesteld.
Daut Hoggia heeft jarenlang onder zijn lands
lieden voor de vereeniging van zijn stamprovin-
cie met Albanië geijverd. Hij is, naar Stefani ver
klaart. niet het eenige slachtoffer van de Griek
sche onderdrukkingspolitiek. Eenige maanden ge
leden is op een niet ver van Ciamura vermoorden
Albanees een briefje gèvonden met de woorden:
..Hetzelfde lot zal alle Albaneezen treffen, die op
een bevrijding van hun vaderland van de Griek
sche heerschappij hopen".
Stefani meldt tenslotte, dat de bewoners van
het gebied Ciamura 50.000 echte Albaneezen
minder dan ooit bereid zijn te buigen voor de
Grieksche onderdrukking. Als de liefde tot hun
stamland hun vertrouwen jarenlang heeft doen
handhaven en wel in een tijd dat het lot van
Albanië duister was. dan hebben zij thans, nu
het moederland herboren is, veel sterkere redenen
om te hopen.
Moeilijkheden in winkels en op de
Maandagmarkt te Haarlem.
Nadat de winkels xn textielgoederen de vorige
week hun deuren gesloten hadden moeten houden
voor de verplichte inventarisatie, werd vandaag de
verkoop hervat. Maar nu op punten.
Voor het eerst moest men nu op de punten
van de textielkaart zijn inkoopen doen.
Dat wil zeggen dat nog slechts een deel van de
ingezetenen daartoe in staat was, want ongeveer de
helft van de menschen wacht immers nog op de
puntenkaart, daar ook deze week met de uitreiking
gemoeid is.
Wie zou denken dat de kaarten-houders onmid
dellijk met hun bonnen naar de stad trekken om
hun punten te besteden, heeft misgerekend. Er was
in de textielwinkels en ook op de Maandagmarkt te
Haarlem heel weinig te doen. Een groote winkelier
zei ons: „wij hadden de zaak wei langer gesloten
kunnen houden, want er komen toch nog geen klan
ten''.
Blijkbaar willen de menschen hun inkoopen nog
eens kalm overwegen om den voorraad punten dien
zij kregen zoo goed mogelijk te besteden. Een markt
koopman had al een groot reclamebord opgehangen
met de raadgeving: „Besteed uw punten zoo goed
mogelijk, koop daarom bij mij". Misschien hoopte
hij dat nog niet alle koppers doordrongen zijn van
het feit, dat de prijzen wel kunnen verschillen,
maar dat elke koopman zich precies moet houden
aan het voorgeschreven aantal punten voor elk ar
tikel. Als er een klant was die vond, dat voor een
artikel veel punten gevraagd Werden, bleek elke
koopman in het bezit te zijn van de officieele lijst
waarop alles precies slond aangegeven.
Maar het was vooral voor verkoopers van lappen
stof (voor japonnen, overhemden, enz.) moeilijk om
sommige klanten voor te rekenen hoeveel punten zij
moesten afstaan, omdat die berekend worden naar
de oppervlakte van het goed. Een huismoedertje
zichtte: „ik avou dat ik wat meer van mijn school
tijd onthouden had, nu zal ik mijn kinderen nog
moeten meenemen als ik een lapje stof wil koo-
pen".
Een koopman in kousen had het gemakkelijker,
hij had op elk vakje kousen een biljet geplakt 5, 6
of 8 punten naar de soort. Een man mopperde dat
hij 6 punten voor zijn sokken moest afstaan, terwijl
voor dameskousen, die eens zoo lang zijn, slechts
5 punten gevraagd worden.
De kooplieden die artikelen hadden die buiten de
distributie vallen verkondigen dit met vette letters.
Het bleek dat velen meenden dat de zomergoe-
deren, die in de laatste maanden zonder stam
kaart gekocht konden worden, ook nu buiten de
punten-telling vielen. Dat is evenwel onjuist. Alle
zomergoederen vallen er onder, ook de kunstzijden
japonnetjes. Zomermantels (ook wintermantels)
mogen zelfs niet op bonnen verkocht worden, daar
voor is een speciale vergunning van het distributie
kantoor vereischt.
In het algemeen blijkt er onder vele huismoedei-s
en zelfs onder sommige winkeliers en kooplieden
nog geen duidelijk inzicht te zijn over alle details
van de fextiel-distributio. Toen wij ons met eenige
vragen tot de afdeeling textielgoederen van het
Haarlemsche distributiekantoor wendden ki'egen wij
ten antwoord: „wij weten niet meer dan er in de
couranten heeft gestaan". Vermoedelijk zullen er in
de eerste dagen wei verschillende vragen over dé
tails der distributie rijzen die aan het Centraal Bu
reau in Den Haag ter beslissing voorgelegd moeten
worden. Het is voor allen een belang dat de ver-
koopei's precies weten waaraan zij zich moeten hou
den. Dan kan het niet voorkomen, zooals nu he
denmorgen op de markt, dat de eene koopman stof
voor een zomer japon aanbood zonder punten, ter
wijl een ander daarvoqr punten eischte.
In de winkels wordt ook in de etalages veel ge
werkt met kaarten „vrij van de distributie". Alle
kleeding voor kinderen beneden de 3 jaar valt bij
voorbeeld buiten de distributie. Ouders van kin
deren die klein van stuk zijn er zijn wel kin
deren van 4 die in kleeren van kinderen van 3 jaar
rondloopen boffen er dus bij.
Om het den koopers te vergemakkelijken hebben
te Haarlem enkele winkeliers in stoffen in de étala
ges niet alleen de prijzen vermeld, maar ook het
aantal punten dat per el of meter moet worden af
gestaan. Per meter varieerden de stoffen van 3 tot 14
punten. Er waren ook winkeliers die op de costumes
aangaven het aantal punten. In een winkel zagen
wij in één etalage de heerencostuums staan met
kaarten „70 punten". De andere etalage was voor de
dames: dunne jurken 20 punten, wollen jurken 36
punten, deux pièces 50 punten.
Een kijker'vroeg: waarom komen de dames er zoo
veel voordeeliger af?
Een metgezel antwoordde: de dames moeten vaker
wat nieuwe hebebn, daarmee houden de ambtenaren
van de distributie natuurlijk rekening!.
De eex'ste dag van den textielgoederenverkoop op
punten ging stroef. Verkoopei-s en' koopers stonden
er nog wat „onwennig" tegenover, het is hier een
quaestie van aanpassen. Op den duur zal het dan
ook wel vlotter loopen.
O zon! 't is nog geen half Augustus,
Dus doe nu nog eens goed je best,
En geef ons allen nog gerust es
Voor 't beetje zomer dat ons rest.
Wat extra van je schoonen schijn,
Die nog zoo werkelijk kan zijn.
Laat ons nu nog eens lekker braden,
In bosch of hei of aan de zee,
In weelde, zon en water baden.
Dat geeft ons wat reserve mee.
Voor het seizoen dat gauw zal zijn.
Waarin je niet meer bent dan schijn.
De jeugd wil nog vacantie houden.
Zend haar nog van je gouden gloed
En maak haar niet, als nu, verkouden.
Kom, span je in en maak wat goed,
Verjaag die storm en nattigheid,
Niet passend in vacantietijd.
Er resten minder dan zes weken.
Dan' is de zomer officieel
Weer voor drie verreljaar bekeken,
Geef ons nu nog eens flink ons deel,
Aan warmte uit je rijke bron
van vreugde en van licht, o zon!
P. GASUS.
De broodrantsoejieeriiig.
Halve kinderrantsoenenminder krentenbrood.
Vandaag hebben we eens geïnformeerd naar
den toestand in het bakkersbedrijf te Haarlem.
Nu de brood-rantsoeneering alweer een week of
zes funetionneert heeft men uit den aard der
zaak ervaring opgedaan, zoowel wat de bakkerij-
techniek betreft als wat de reactie van het pxibliek
aangaat. Gestabiliseerd is de toestand nog niet,
aldus werd ons medegedeeld. Dat zou misschien
anders zijn. wanneer niet sinds kort het brood
rantsoen voor jonge kinderen gehalveerd was,
Tot dusver kreeg een kind hetzelfde rantsoen
als een volwassene. Daar profiteerde de bakkerij
van. Immers in gezinnen met jonge kinderen had
men het geheele rantsoen aan wittebrood niet
noodig en het bonnen-overschot werd dan nogal
eens des Zaterdags voor krentenbrood of iets
dergelijks gebruikt. Dat zal nu voor een goed deel
afgeloopen zijn. De bakkers zullen voortaan min
der krentenbrood slijten.
Dit moge nu de bakkerij op het einde der week
wat werkbesparing géven, er staat tegenover, dat
de winstmarge op krentenbrood e.d, grooter is
dan op wittebrood, zoodat een en ander wel een
kluitje uit de bakkerspap is.
Om nog even bij het krentenbrood te blijven:
men zal zich wel eens afvragen, hoe het in dezen
tijd met zijn schaarschte aan zuidvruchten, die
immers de hoofdingrediënten vormen bij kren
ten- en rozijnenbrood, mogelijk is, aan de toch
niet geringe behoefte te voldoen, Het antwoord
daarop luidt, dat voor den verkoop van zuid-
vruchten, die overigens verboden is, dispensatie'
perioden zijn ingesteld, gedurende welke de bak
kers hun voorraden kunnen aanvullen. Dit werkt
bevredigend, zoodat men hier nog geen groote
moeilijkheden heeft ontmoet. Natuurlijk zijn de
prijzen gestegen, doch een deel van het meerdere
komt ten goede aan slachtoffers van de tijdsom
standigheden in de zuidvruchtenbranche fRot-
terdamsche firma's, werklooze reizigers e.d.) een
maatregel, die waardeering verdient.
En het wittebrood? Over het algemeen kan men
zeggen, dat het publiek vrijwel geen klachten
over de kwaliteit laat hooren. maar dat neemt
niet weg. dat het den bakker allesbehalve gemak
kelijk valt. een goed. smakelijk product van de
hem verstrekte grondstoffen te bakken, zoodat hij
al zijn vakkennis behoeft, om zijn reputatie te
handhaven.
Het kleine brood is goeddeels verdwenen, en
ook hier heeft de zaak twee kanten. De service
eischt in normale tijden, dat een bakker een vrij
groot aantal kleingoed-soorten in voorraad heeft
en maar afwachten moet. of daar voldoende
vraag naar is. Dat vergemakkelijkt zijn bedrijf
dus niet. Maar, net als bij krentenbrood, de winst
marge op klein brood is in verhouding grooter
dan op het gewone brood en terwille van deze
grootere winst nam men den extra arbeid en het
verkoop-risico dus op den koop toe.
Een sneetje roggebrood tot besluit: Roggebrood
is zwaar en bijgevolg schafte men het af, toen
iedere vijftig gram meedeed. Maar de autoriteiten
waren menschelijk en troffen de bekende rege
ling, waardoor men voor een gelijk aantal punten
meer roggebrood dan wittebrood kan koopen en
sindsdien is de omzet in roggebrood weer geste-
Dc Rottcrdamsche kinderen, welke le Haarlem verblijven, hebben Zaterdag een
tocht gemaakt per pony-wagen, naar een speeltuin aan de Amsterdamsche Vaart.
De kinderen, in een vijftal pony-wagentjes gezeten, onderweg.
Heclitcnisstraf wegens niet goed
verduisteren.
Heden. Maandagmorgen stonden voor het
Haarlemsche kantongerecht twee Haarlemsche
caféhouders terecht, die zich niet goed aan de
verduisteringsvoorschriften hadden gehouden.
Zij hadden zich bovendien onhebbelijk jegens de
luchtbeschermingscontroleurs gedragen. De kan
tonrechter veroordeelde hen tot 'n hechtenisstraf
van 4 dagen. De eïsch van den ambtenaar van
het O-M. luidde 14 dagen hechtenis.
Twee caféhouders die zich eveneens hadden
schuldig gemaakt aan slecht verduisteren, doch
die wel behoorlijk tegen de controleurs waren
opgetreden werden resp. beboet met f 40, subs.
10 dagen en f 20 subs. 10 d.
Orgelbespeling te Haarlem.
Een Nederlandsch programma.
Er wordt een orgelbespeling gegeven in de
Groote- of St. Bavo Kerk te Haarlem op Dinsdag
13 Augustus 1940, door den heer Albert de Klerk,
organist aan de St. Jozef kerk in de Jansstraat,
die een Nederlandsch programma zal afwerken.
Het is volgt samengesteld:
1. Fantasia. A. Kerckhoven (15....16....)
2. a. Gavotte, Dieudonné Raick 1764).
b. Adagio, Jozef Hector Fiocco (169017.
c. Aria, JanBaptist Loeillet (1680—1730).
3. Ricercare over een spalmenmelodie, Andries
de Braai (1909—
4. Kleine Toccata, thema met variaties, Jan Mul
(1911—....)
5. Passacaglia. Jacob Bijster (1899
6. Prelude en Fuga, Albert de Klerk (1917
7. Sonata da Chiesa, thema con variazioni e
finale, Hendrik Andriessen (1892
Mijn ontploft te Noordwijk aan Zee.
Ruiten van winkels en woonhuizen gesprongen.
Vanochtend omstreeks half tien is te Noordwijk
aan Zee een mijn aangespoeld en tot ontploffing
gekomen. In de hoofdstraat sprongen alle ruiten van
de winkels en woonhuizen. Persoonlijke ongeluk
ken hebben zich niet voorgedaan Strand en bou
levard waren tijdig afgezet. (A. N. P.).
Gevaarlijk heerschap achter slot en
grendel.
Koffers vol gestolen goed te Wcesp in beslag
genomen.
(Van onzen correspondent).
WEESP, 12 Augustus. Nadat de Weespet
politie op het spoor was gebracht van een serie
diefstallen, waarbij tevens de plaats was aange
duid, waar zich de koffers met het gestolen goed
moesten bevinden, is zij overgegaan tot arrestatie
van den 26-jarigen F., die te Leidschendam bij der
opbouwdienst werkzaam was.
De in verzekerde bewaring gestelde verdacht»
woonde eertijds als commensaal bij een arbeiders
gezin te Amsterdam, dat echter in October 1931
naar Weesp verhuisde, waarbij F als commensaa
ingeschreven bleef. Inmiddels was de mobilisatii
afgekondigd en F. naar Den Haag vertrokken
Als hij verlof kreeg, kwam hij dikwijls ook naai
Weesp.
Eenigen tijd vóór hij uit Weesp zou vertrekken,
bracht F. in de woning van zijn hospita een
tweetal koffers, welke, naar hij verklaarde, eigen
dommen van hem bevatte, welke hij graag voor»
loopig bij de familie wilde achterlaten Dit ge
schiedde, maar het viel de familie op, dat F., nadat
de koffers in de woning waren gebracht, zich zeer
zenuwachtig gedroeg.
Nadat F. weer naar Den Haag vertrokken was,
om bij den opbouwdienst te gaan werken, hoorde
de familie niets meer van hem. Echter werd de
hospita, toen zij zich kort geleden op straat bevond,
door een Weesper politie-agent aangesproken, die
haar mededeelde, dat hij de koffers van den ver
trokken commensaal eens zou komen inspecteeren.
Dit is dan ook geschied en wel door den politie,
chef, den heer P. Vos, vergezeld van een agent,
waarbij bleek, dat de sleuteltjes, welke op de koffers
pasten, geheel onder in een kist van F. waren ge
borgen, waarin zich ook gereedschap van den voor-
maligen bankwerker bevond.
Men kan zich de verwondering van de familie
voorstellen, toen de koffers geopend werden en
daaruit te voorschijn kwamen. tal van militaire
kledingstukken, schoeisel, enz. Dit alles was van
diefstal afkomstig. Maar het ernstigste was nog,
dat ook eenige matrijzen werden aangetroffen,
welke kennelijk moesten dienen, om valsch geld
te maken. Het bleek dus wel duidelijk, dat de
politie een waardevollen tip gekregen had.
Het kostte, daar de naam en de verblijfplaats
van F. volledig bekend waren, weinig moeite, hem
aan te houden, waartoe dan ook zoo spoedig moge
lijk werd overgegaan. Hij werd eerst naar Weesp
overgebracht, waar hij op 't politiebureau verhoord
werd. De man nam, toen hij bemerkte, dat er geen
ontkomen aan was, een vrij onverschillige houding
aan en bekende ook, zich aan de verschillende dief
stallen te hebben schuldig gemaakt.
De verdachte is j.l. Zaterdag op transport gesteld
naar Amsterdam en voor den Officier van Justitie
aldaar geleid.
HEDEN: 8 PAGINA'S.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiifiiiiiiiiiii
Artikelen-
Moeilijkheden op den eersten „pun-
tendag". pag. l
Het broodrantsoen in de praktijk.
pag. 1
Circus in den Haarlemmerhout.
pag. 3
De athletiekkampioenschappen van
Nederland. -pag. 6
Flitsen pag. 3
j§ Laatste Berichten op pagina 2
V"-'"T-VTU