C R A Ml A
De positie van den gulden.
DOET UW VODRDEEL
EN KOOPT
Uit de Pers.
2
HXÏREEM'S dagbeac
9
Zondagmorgen zijn de leden van de Finsche ambulance weer in ons land terug
gekeerd. Aan het station S.S. te Den Haag werden de zusters met bloemen
verwelkomd. Tweede dokter van rechts de leider der ambulance, dr. Meihuizen.
(Foto Pax Holland.)
Crematie D. Kooiman.
Druk bezochte plechtigheid op Westerveld.
Toen Zaterdagmiddag in de aula op Westerveld
baar met het stoffelijk omhulsel van wijlen
m heer D. Kooiman, oud-lid van Gedeputeerde
aten van Noord-Holland werd neergelaten en
tonen van Gez. 229 „Daar is uit 's werelds,
te istere wolken" plechtig door het gebouw klon-
n, waren alle aanwezigen diep onder den in-
ut, Zeer talrijk waren degenen, die naar Wes-
rveld waren gekomen om den ontslapene naar
laatste rustplaats te brengen. Onder de be-
ïgstellenden merkten wij o.a. op de heeren Mr.
Slingenberg, oud-minister van Sociale Zaken,
Best Nzn., burgemeester van Berkhout, J.
oonenburg, burgemeester van St. Pancras, C.
van Staveren, burgemeester van de Rijp, H.
.Koek, burgemeester van Wijde Wormer, G. C.
n Baar, burgemeester van Edam, P. Kikkert,
rgemeester van Purmerend, J. de Boer, burge-
lester van Assendelft, F. P. Vermeulen, A. J.
n Leusen, leden der Provinciale Staten, Mr. L.
van Dam, C. Thomassen en KL de Vries, oud
den der Prov. Staten, mr. N. A. Stufkens, grif-
r der Staten, H. Westerman, ir. C. Thomese,
odfingenieur-directeur van den Provincialen
aterstaat van Noord-Holland, J. Versteeg,
aam. dijkgraaf van Holland's Noorderkwartier,
van Rossum du Chattel, inspecteur van de
jkswerkverschaffing in Noord-Holland, D.
intel, oud-hoofdopzichter van De Vier Noorder-
ggen, directie en bestuur van Maatschappelijk
ilpbetoon in Purmerend, G. K. Oud, bestuurslid
n de Kamer van Koophandel en Fabrieken van
ist-Friesland, W. Posthuma, gemeente-archi-
i van Purmerend, G. Elout, directeur der Pur-
erender Veiling, zeer vele leden van het perso-
el van het Hoogheemraadschap, J. W. R. F. van
enen, oud-gemeentesecretaris van Beverwijk,
Feringa, inspecteur L. O. in de Inspectie den
jlder, G. J. Vrijburg, gemeentesecretaris van
rmevend, J. Kaaij, dijkgraaf'van den Eilands-
lder, ir^P. T. Poppen, ingenieur van het Hoog-
emraadschap, ds. H. A. Enklaar, den Helder,
t bestuur van de Purmerender Veiling, enz.
Voordat de kist daalde ^prak de oudste zoon,
R. Kooiman eenige treffende woorden. Hij
ies er op, dat het de uitdrukkelijke wensch van
n vader was, dat er niet gesproken zou worden,
eze wensch, zeide hij, typeerde volkomen het
rakter van zijn vader. Ofschoon hij zich door
n werk een positie had verworven, die hij zelf
et verwacht had, is hij de eenvoudige man ge-
even die hij was. Hij hield niet van eerbetoon.
Aan het einde der plechtigheid dankte mr.
wiman alle aanwezigen voor hunne belang-
elling.
scheiding. U moet niet vergeten, dat er door de
scheiding sedert 1839 op den duur ook vele ver
schillen tusschen Noord en Zuid gegroeid zijn,
welke zich uiten op vrijwel alle gebied. Zoo was er
m.i. te veel verschil in cultuurniveau ontstaan,
dat een samengaan zonder de grootste wrijvin
gen zou mogelijk blijken. Vergeten wij evenmin,
dat er een confessioneel bezwaar was. Ik zeg met
nadruk „was", want in een leidersstaat, waarin
het getal geen rol meer speelt, is als de leider
de rechte man is het gevaar voor overheer-
sching door een bepaalde confessioneele politiek
vanzelf opgeheven.
Wat mijn eerstgenoemde bezwaar betreft, dat
van het verschil in cultuurniveau, weegt dit op
het oogenbiik ook veel minder zwaar. In de eerste
plaats zal door het wegvallen Van de democratie
al heel wat geharrewar voorkomen worden. Doch
bovendien is Groot-Nederland thans historisch
aan de orde; gelet op de huidige ontwikkeling
ligt principieel gesproken Groot-Nederland thans
voor de hand. Fractisch gesproken, zullen er nog-
wel allerlei moeilijkheden te overwinnen zijn,
maar deze zouden wellicht het beste geëlimineerd
kunnen worden door, als eerste phase van de aan
eensluiting, Noord en Zuid in een federatief ver
band bijeen te brengen. Hoe het ook zij, een her
haling van 1830 moet bij voorbaat worden uit
gesloten-I
PROF. DR. A. A. v. SCHELVEN.
Toegetreden tot Nationaal Front
ZIJN DENKBEELDEN OVER GROOT
NEDERLAND
!Prof. Dr. A. A. van Schelven te Haarlem, hoog-
eraar aan de Vrije Universiteit te Amsterdam,
"toegetreden tot Nationaal Front.
De persdienst van Nationaal Front zendt ons
n verslag van een onderhoud dat hij met Prof.
an Schelven had.
Daaraan ontleennen wij:
De vraag, waarmee dit onderhoud werd ge
pend, lag voor de hand: „Welke beweegredenen
ebben er u toe geleid tot Nationaal Front als
d toe te treden?"
- Waarschijnlijk zal ik u op deze vraag het
este van antwoord kunnen dienen, door u eerst
iteen te zetten, wat ik eigenlijk zoek. In de eer-
te plaats dan, handhaving van de christelijke
Edities van ons volksleven, echter zoo, dat er
en einde komt aan de verpolitieking der kerken,
ie in de laatste jaren èn de politiek èn de kerk
eeft ontwricht. Verder een Nederlandsch leven.
&t zijn eigen aard handhaaft tegenover alle om-
ngende volken, maar er daarbij een eer instelt
5 een brug de tegenstellingen tusschen de buur-
aten hun scherpte te ontnemen. Oók acht ik
et noodzakelijk de overtuiging bevorderd te
en, dat Nederland niet ophoudt waar sedert
!39 zijn Zuidgrenzen liepen, daar naar mijn in-
icht öe volksgemeenschap nu eenmaal gaat bo
en den staat. En tenslotte is het dringend ge-
oden, dat de huidige, verziekte democratie radi
aal worde opgeruimd, immers deze had van Ne
erland "een soort van bondgenootschap van drie
vier volken gemaakt, ieder geregeerd door
enige partijhoofden, die terwille van de macht
an hun groep, aan bekwaamheid en integriteit
iet die waarde meer konden hechten, welke er
'i. aan gehecht behoort te worden, en in de
tanier, waarop zij denkbeelden en handelingen,
'elke hun niet pasten, ten koste van recht en
illijkhtid ten onder trachtten te houden, de
ecadentie van het systeem eiken dag duidelijker
swezen. Wat ik zoek, kan in het kort dus wor-
an geformuleerd als volgt: geen reactie, geen
srvreemding, maar nationale wedergeboorte,
Welnu! In Nationaal Front meen ik daarvoor
ft meeste begrip te vinden. En daar ik geloof,
at „wait and see" tot de vrede in Europa tot
hnd zal zijn gekomen geen verstandige tactiek
i. ben ik dus met deze beweging medegegaan.
Jn het antwoord op onze eerste vraag zeide u,
at Nederland niet mag ophouden waar sedert
139 zijn Zuidgrenzen liepen. Met andere woor-
®n, U huldigt het principe „Eén volk, één staat"
t nog anders gezegd, u staat de Grootnederland-
abe idee voor. Nu was ons dit laatste natuurlijk
liet onbekend, maar stond u vroeger niet op het
landpunt, dat Groot-Nederland meer een cultu
re kwestie was?"
Inderdaad was het vroeger mijne meening.
at wij Groot-Nederland niet politiek moesten
itameeren, daar dit "moest uitloopen op een re-
olutie, of voeren tot slechts een bestuurlijke
De BURGEMEESTER van HAARLEM
maakt bekend, dat in verband met de
bijzondere maatregelen ten aanzien
van het verkeer op straat, met ingang
van heden alle voor het publiek toe
gankelijke localiteiten, waarvoor een
vergunning voor den verkoop van
sterken drank in het klein geldt of een
verlof krachtens de drankwet is ver
leend, alle herbergen en andere voor
het publiek toegankelijke plaatsen
waar men gelagen zet, van des na
middags 9j4 uur tot des morgens
7 uur voor het publiek moeten zijn
gesloten.
Haarlem, 9 September 1940.
De Burgemeester voornoemd,
3. E. DE VOS VAN STEENWI3K.
Door den toestand geheel
gewijzigd.
Naar
een
stabiele binnenlandsche
koopkracht.
(Adv. Ingez. Med.)
De „Diplo" over den troonsafstand
van koning Carol.
„Slotstreep onder een politiek van illusie".
Het D.N.B. deelt mede: De troonsafstand van
koning Carol beteekent de slotstreep onder
een politiek van illusie, waarvan de zwaar
wegende gevolgen noodzakelijk tot uiting
moesten komen op het oogenbiik, waarop de
werkelijkheid gebiedend haar recht verlangde.
Tot deze conclusie komt de „Deutsche Diplo
matische Politische Korrespondenz" in een
commentaar op de troonswisseling in Roe-
Als een der meest bevoordeelde vruchtgebruiken
van de Parijsche voorstadverdragen heeft Roe
menië, naar de „Diplo" schrijft, een politiek ge
kozen, waarbij alles gezet werd op de kaart van
de toenmalige overwinnaars en hun systeem.
„In deze politiek, die belichaamd werd in den
naam Titulescu, meende men in Boekarest een
hechten grondslag te hebben om voor alle tijden
en naar alle zijden de conjunctuurwinst voor zich
te kunnen behouden. Wanneer ondanks alles be
paalde realiteiten zich baan konden breken, dan
bleef dit beperkt tot het gebied van h cono-
mische leven. Desondanks bleef echter de eigen
lijke politieke richting de oude: De Westelijke
mogendheden golden ook verder voor den Roe-
meenschen slaat als het fundament, waarop men
tenslotte de veiligheid van den staat gewaarborgd
achtte. De formeele garantie, die men van Enge
land aanvaardde, de intriges van een Tilea, die
men rustig toeliet en tenslotte de geheimhouding,
waarmede men eerst te Boekarest de ernstige Brit-
sche sabotagepogingen dacht te verdoezelen, waren
onbetwistbare getuigenissen van een houding, die
reeds lang niet meer in overeenstemming was met
een gezonden werkelijkheidszin.
Verzet tegen deze politiek, alsmede tegen hen,
die van. het „internationalisme" van de Geneefsche
soort profiteerden, werd niet geduld. Koning Carol
zelf echter droeg de verantwoordelijkheid ook voor
de gevolgen. Toen in Europa de door de toenmalige
vrienden van Roemenië ontketende oorlog uitbrak,
bleek spoedig hoe wrak het geheele fundament
was, waarop de Roemeensche politiek gebouwd was.
De Britsche garantie bleek een door een oplichter
opgesteld waardeloos papier te zijn".
Thans -is voor Roemenië dit verleden afgesloten.
Er hebben zich aan het hoofd van het land nieuwe
krachten gesteld, die reeds lang de vernieuwing
van den staat, ook naar binnen, geëischt en daar
voor tot dusver vergeefs gestreden hebben. Ook
de buren van Roemenië hopen en wenschen een
gelukkige wending. Het Roemeensche volk, zoo
besluit de „Diplo", heeft alle kansen om na de
zelf gekozen reorganisatie aan zijn staat een zoo-
danigen vorm te geven, dat hij door zijn consoli-
deering niet slechts het welzijn en de wederge-
E positie van onzen gulden is wel zóó
radicaal gewijzigd, dat het ieder bij
eenige nadere beschouwing moet op
vallen. Vóór den oorlog' stond en viel
onze gulden met het handhaven van den gouden
standaard, hetgeen hetzelfde was als het hand
haven van de internationale pariteit van de ver
schillende goudvaluta's. Door deze politiek werd
verkregen, dat de wisselkoersen vrijwel stabiel
bleven en de internationale koopkracht van den
gulden op vrijwel gelijk peil bleef. Daarop viel
het accent: op de internationale koopkracht van
den gulden. En via het intermediair van de dis
conto-politiek werd op die wijze ook invloed uit
geoefend op de credietverleening in eigen land
en de voorziening met betaalmiddelen. Het stelsel
van den gouden standaard, gold reeds jaren en
had goed gewerkt zoolang men het goud het werk
liet doep, welke het van nature was toegewezen
n.l. die van waardebewaarder, waardemeter of
ruilmiddel. Toen men evenwel met monetaire
experimenten ging trachten verbetering te bren
gen in de door crisissen geteisterde economie,
liep het mis.
Nu staat de zaak anders. Het stelsel van de ge
leide economie heeft zijn intrede gedaan. En de
gulden is voor ons de normale gulden gebleven
en zal dat blijven zoolang de overheid in staat Is
de binnenlandsche koopkracht op peil te houden.
Thans is dat op de eerste plaats komen te staan,
Daarbij wordt niet gevraagd naar de stof waar
van de gulden is gemaakt, zilver of papier, naar
een zekere dekking in goud, neen. de eenige
vraag is: wat kan ik voor den gulden koopen?
Zoolang deze binnenlandsche koopkracht onge
veer gelijk blijft, zoolang blijft het economisch
leven stabiel. Vóór den oorlog was ons land ge
voelig voor prijsveranderingen in het buitenland,
voor het internationale conjunctuurverloop, nü
is het er ongevoelig voor geworden. Thans is het
internationale vertrouwen niet beslissend voor de
positie van onzen gulden, maar het nationale.
Zoolang het vertrouwen in den gulden bestaat
zal hij waardevast zijn. Dit laatste houdt niet in,
dat de levensstandaard dat in zulk geval ook moet
zijn. Dat was vroeger reeds niet zoo en is nu ook
niet zoo. De levensstandaard kan stijgen èn kan
dalen zonder dat dit op de waardevastheid van
ons ruilmiddel eenigen invloed uitoefent. De eene
waardevastheid waarborgt niet volkomen de an
dere, maar wel is het natuurlijk van het grootste
belang voor de waardevastheid van den gulden,
dat er geen groote schommelingen zijn in den
levensstandaard. Omgekeerd geldt dit in dezelfde
mate voor de waardevastheid van den levens
standaard.
In het stelsel van de geleide economie wordt
die stabiliteit van het economisch leven verkregen
door het voeren van een juiste prijzenpolitiek,
welke gecombineerd moet worden met een juiste
loonpolitiek. Het goede samengaan van die beide
moet leiden tot de verkrijging van wat men dooi
de geleide economie o.m. hoopt te bereiken: een
stabiel binnenlandsch economisch leven. Alles
wat daarin eenige stoornis kan brengen zal dan
ook worden vermeden. Om die reden kan bij het
stelsel van de geleide economie de vrije prijs
vorming niet blijven bestaan. Deze vrije prijs
vorming zou b.v. aanleiding, kunnen zijn tot prijs
stijging en prijsstijging beteekent een verstoring
van de stabiliteit, wat niet mag voorkomen.
Zooals men uit het bovenstaande ziet. is er een
urincipieele wijziging gekomen in ons economisch
bestel en een totale verandering iii de positie van
den gulden, zonder dat deze laatste iets van haar
waardevastheid heeft verloren. Daarvoor mag bij
sommigen aanvankelijk vrees heoben bestaan,
doch feitelijk was deze vrees overbodig. Want als
men het oog had gericht op Duitschland' en op
wat daar in de voorbijgegane jaren is geschied dan
had men geweten dat het onnoodig was bezorgd
te zijn over de positie van den gulden. In Duitsch
land is zonder gouddekking en tijdens oorlogs
omstandigheden het vertrouwen van het Duitsche
volk in de Mark niet verloren gegaan. De Mark
heeft haar binnenlandsche koopkracht weten te
bewaren.
Voorzoover thans te beoordeelen valt, zijn er
geen factoren, welke mogen doen veronderstellen,
dat het met den gulden anders zal gaan Er is
geen reden te vinden, waaruit te concludeeren zou
zijn, dat in de toekomst onze gulden geen ver
trouwen meer zal verdienen. Vergelijkingen met
wat in den vorigen oorlog is geschied gaan niet
op, want er zijn niet veel punten tot vergelijking
In 1914 is de bankbiljetten-circulatie in enkele
maanden tij ds met ruim 50 procent toegenomen
en nu heeft die stijging slechts ruim 20 procent
bedragen. Een zeer aanmerkelijk verschil dus.
L.
Voor een prima bril
van eerste klas materiaal, in
onze zoo bekende nauwkeurige
uitvoering van het nieuwste
model en daarbij tegen buiten
gewoon billijken prijs, daarvoor
moet U zijn bij:
VAK-OPTICIEN
met diploma Vakschool voor
Opticiens.
Kleine Houtstraat 7
Men lette op
't juiste adres
J|T Zaak
met gr. portiek
boorte van de eigen natie bevordert, doch ook in
het nieuwe Europa als een waardevol geacht lid
aan den komenden gemeenschappelijken opbouw
medewerkt;
DE BRIEF VAN ANTONESCU
AAN CAROL.
De Roemeensche minister-president Antonescu
aldus het D.N.B. heeft in een officieele be.
kendmaking mededeeling gedaan van de tekst
van den brief, waarin hij op 6 September, om 4
uur 's ochtends, koning Carol's aftreden heeft ge-
eischt. Deze brief luidt als volgt:
„Majesteit. Ik heb mij verplicht met mijn ver
leden, mijn eerlijkheid en mijn leven het land -en
de troon te verdedigen. Mijn pogingen menschen
te vinden, die waarachtige patriotten en deskun
digen zijn, met wier hulp ik een nieuwe bewe
ging tot vernieuwing van den staat en tot ver
zoening van Uwe Majesteit met het land in het
leven zou kunnen roepen, leden schipbreuk. Alle
eischen thans, dat Uwe Majesteit aftreedt. Met het
oog op dezen toestand en gelet op het streven, dat
men niet in stroomen bloed kan onderdrukken, om
het land in een burgeroorlog te drijven en een
vreemde bezetting uit te lokken, voel ik mij ver
plicht Uwe Majesteit de stem des volks ook schrif
telijk te doen weten. Wie iets anders beweert be
gaat een misdaad. Ik richt ernstig de opmerkzaam
heid van Uwe Majesteit op die zware verantwoor
delijkheid, die voor eeuwig op U.we Majesteit zal
drukken, indien zij aan mijn wensch, die ook de
wensch van het leger en het land is, niet onmiddel
lijk zonder aarzelen het oor leent",
!get. Fenreaal ANTONECU.
minister-president.
Officieel wordt voorts uit Boekarest medege-
deelt dat op bevel van minister-president Anto
nescu het officieele dagblad „Romania" zal op
houden te verschijnen.
De voorzitter van de vroegere liberale partij
Constantin Bratianu, heeft tot zijn aanhangers een
oproep gericht, waarin hij hen oproept in dezen
moeilijken tijd dé régeering Antonescu hun vollen
steun te geven en zich te onthouden van alle open.
i bare demonstraties.
in de Meubeltoonkamers, meu
belverkoop direct van fabriek,
uitsluitend het betere genre.
VILLA KLEINWESTERHOUT,
Westerhoutpark 8, bij Wagenweg
Nog eenige zeer aparte model
kamers, o.a. Slaapkamers, eet
kamers en Salons, Perzische ta
pijten zoo lang de voorraad
strekt.
Geopend van 9 tot 8 uur
Tel. 18840.
1291 1312 1341
1624 1637 1657
1913 1915 2038
42e HACO-TREKKING
3e KLASSE. Ie LIJST
TREKKING VAN MAANDAG 9 SEPTEMBER 1340
HOOGE PREMiËN
25.000.— 18673
1000.— 12031 19752
400.— 8280 8661
200.— 4882 6886 13608 15681 18400
100.— 971 4792 5811 6059 11803 18829
PREMIËN VAN ƒ45.—
51 52 78 92 133 302 304 308 335 3:
386 392 398 402 405 424 466 470 497 5
516 522 550 585 618 623 668
919 936 940 1168 1171 1196 1210
1350 1433 1452 1525 1540 1606 1615
1660 1679 1764 1788 1813 1887 1899
2057 2152 2155 2175 2199 2265 2333 2366 2419 2431
2448 2457 2467 2470 2473 2531 2544 2578 2631 2644
2648 2698 2758 2765 2811 2815 2819 2865 2898 2953
3003 3007 3034 3087 3123 3142 3184 3194 3221 3242
3303 3307 3335 3336 3401 3423 3468 3471 3488 3512
3517 3523 3558 3559 3574 3599 3678 3709 3769 3801
3828 3868 3894 3896 3983 4095 4112 4145 4161 4179
4207 4266 4332 4382 4386 4419 4459 4465 4470 4482
4508 4515 4527 4541 4551* 4554 4580 4581 4595 4601
4607 4645 4702 4705 4746 4758 4759 4796 4805 4817
4832 4886 4892 4896 4919 4926 4941 4980 4988 4995
4997 5042 5062 5063 5115 6157 5222 5223 5250 5253
5258 5291 5331 5333 5342 5364 5366 5406 5429 5450
5466 5479 5662 5692 5726 5772 5797 5847 5893 5904
5961 5970 5973 6015 6079 6137 6149 6179 6221 6229
6237 6238 6280 6288 6350 6351 6375 6401 6409 6456
6461 6488 6502 6506 6515 6609 6754 6768 6769 6802
6823 6838 6918 6919 6996 7005 7026 7035 7041 7065
7071 7106 7116 7156 7159 7185 7201 7205 7226 7239
7262 7263 7264 7371 7373 7472 7506 7530 7544 7613
7620 7621 7649 7662 7697 7760 7769 7805 7810 7832
7838 7840 7877 7904 7933 7963 8041 8048 8052 8059
8069 8127 8136 8153 8230 8244 8245 8268 8292 8322
8324 8408 8424 8493 8505 8526 8584 8611 8637 8658
8741 8758 8764 8768 8780 8785 8804 8812 8847 8865
8883 8951 8991 8994 8996 9013 9029 9039 9046 9047
9058 9078 9093 9106 9134 9187 9202 9231 9296 9310
9348 9352 9401 9420 9430 9431 9446 9509 9515 9527
9533 9548 9569 9598 9644 9653 9671 9673 9686 9727
9735 9740 9762 9795 9821 9864 9966 9995 10003 10013
10027 10042 10090 10107 10134 10268 10285 10317 10366 10388
10392 10393 10400 10439 10442 10488 10560 10578 10581 10612
10699 10750 10753 10773 10776 10798 10821 10852 10877 10881
10883 10884 10904 10920 10986 11005 13009 11024 11079 11091
11125 11126 11144 11147 11152 11188 11233 11266 11268 11349
11370 11401 11414 11421 11423 11467 11506 11516 11724 11754
11795 11926 11937"11946 12016 12026 12063 12095 12097 12099
12123 12141 12223 12276 12302 12332 12334 12369 12462 12468
12534 12545 12647 12651 12679 12690 12774 12789 12812 12833
12885 12927 12976 13008 13063 13068 13156 13174 13183 13201
13318 13341 13377 13393 13411 13416 13428 13455 13471 13481
13502 13549 13592 13633 13652 13653 13755 13818 13820 13929
13934 13969 14033 14053 14104 14137 14158 14173 14248 14280
14287 14307 14335 14411 14458 14464 14503 14518 14532 14562
14566 14658 14661 14667 14717 14735.14756 14823 14824 14855
14885 14918 14919 14921 14956 14962 14998 15004 15018 15038
15051 15091 15122 15150 15183 15204 15223 15230 15300 15319
15363 15443 15477 15479 15491 15525 15618 15683 15688 15694
15704 15719 15774 15785 15788 15326 15832 15834 15845 15853
15867 15880 15881 15913 15960 15991 16007 16076 16121 16134
16158 16178 16192 16229 16248 16301 16359 16409 16422 16576
16584 16598 16601 16666 16680 16690 16694 16713 16792 16814
16912 16935 16941 16996 17002 17005 17010 17025 17194 17203
17204 17210 17263 17269 17320 17326 17334 17344 17434 17440
17450 17539 17547 17572 17576 17583 17593 17618 17667 17686
17715 '17730 17811 17845 17854 17883 17894 17897 17923 17952
17957 17977 17993 18007 18010 18016 18045 18053 18059 18076
18088 18373 18382 18402 18406 18451 18455 18553 18579 18586
18593 18731 18774 18782 18783 18793 18813 18840 18856 18892
18948 18950 18954 18966 18978 19009 19011 19020 19030 19062
19080 19084 19112 19143 19159 19167 19171 19192 19225 19286
19319 19326 19367 19381 19384 19498 19529 19547 19549 19576
19618 19623 19644 19681 19692 19702 19730 19778 19792 19809
19832 19834 19836 19901 19905 19926 19947 19976 20003 20005
20006 20043 20065 20071 20105 20199 20200 20208 20218 20223
20263 20302 20358 20359 20378 20383 20493 20494 20542 20566
20584 20590 20596 20639 20673 20898 20739 20758 20787 20859
20864 20866 20911 20938
Verzorging van locaal telefoon
verkeer door het rijk.
Verordening voor de telefoonnetten van
Amsterdam, Rotterdam en Den Haag.
's GRAVENHAGE, 9 September. Het
heden verschenen Verordeningenblad bevat
een verordening van den Rijkscommissaris
voor het bezette Nederlandsche gebied betref
fende de openbare gemeentelijke telefoon
netten te Amsterdam, Rotterdam en 's Gra
venhagen
Hierin wordt bepaald, dat de verzorging
van het locale telefoonverkeer te Amsterdam,
Rotterdam en 's Gravenhage met ingang van
15 September 1940 door het rijk gesvehiedt.
De voor de uitvoering hiervan noodige voor-'
schriften worden door de secretarisssen-generaal
van de departementen van binnenlandsche zaken
en van financiën vastgesteld.
In aansluiting hierop bevat het Verordenin
genblad een beschikking van de secretarissen-
generaal van de departementen van binnenland
sche zaken en van financiën over de gemeentelijke
telefoonnetten te Amsterdam, Rotterdam en
's Gravenhage.
Hierin wordt bepaald dat de openbare ge
meentelijke telefoonnetten te Amsterdam, Rotter
dam en 's Gravenhage op 15 September 1940. op
den voet van artikel 15 van de aan deze gemeenten
bvergaan en met ingang van den genoemden da
tum in beheer' bij het Staatsbedrijf der Posterijen.
Telegrafie en Telefonie komen.
De vereffening van de vorderingen, die de ge
meenten door deze vermogensoverdracht ver
krijgen. zal geschieden door overneming door het
Rijk van een overeenkomstig gedeelte van den
dienst der leeningen van de gemeenten.
Het personeel der gemeente, dat op den 15den
September 1940 werkzaam is bij de genoemde ge
meentelijke telefoonbedrijven, treedt met ingang
van dien dag in dienst van het rijk.
Op dit personeel zijn, met inachtneming van een
ter verkrijging van de noodige soepelheid te tref
fen overgangsregeling, van toepassing de arbeids
voorwaarden van het rijkstelefoonpersoneel.
De directeur-generaal der posterijen, telegrafie
en telefonie treft de noodige regelingen ter uit
voering van het in deze artikelen bepalade. Hij
gaat eveneens met de gemeenten de overeenkom
sten aan, die de vermogensrechten regelen, Voort
vloeiende uit de overdracht van de plaatselijke
telefonnetten. De overeenkomsten behoeven 'de
godkeuring van den secretaris-generaal van het
departement van financiën.
Het volk wil daden zien.
Wilhelm Liske schrijft in de „Deutsche Zeitung in
den Niederlanden" onder bovenstaanden titel:
„De Berlijnsche boekdrukker Litfass heeft zeker
niet gedroomd, dat de naar hem 'genoemde .reclame
zuilen nog eens in zoo'n grooten omvang tot dra
gers van politieke wils-uitingen zouden worden,
daar zij oorspronkelijk tot meer gewone doel
einden waren bestemd. Hoe meer zich echter
en niet alleen in Duitschland de veel-partijen-
staat ontwikkelde, destemeer werden ook deze zui
len gebruikt om de politieke gedachten vorming van
het volk te beïnvloeden. Wij herinneren ons nog zeer
goed den tijd van vóór 1933 toen deze zuilen met
oproepingen van iederen aard bezaaid waren, het
dichtste vlak voor de Rijksdagverkiezingen. Sedert
dien is een lange tijd verstreken en de reclame
zuilen dienen heden ten dage bijna alleen nog voor
alledaagsche aanprijzingen, want wij Duitschers zijn
in tusschen een volk geworden, niet meer
door krachtige slagzinnen 'aan zijn plichten moet
worden herinnerd.
Hoe anders daarentegen staan deze dingen in
Nederland, Wat wij in Duitschland reeds lang zijn
vergeten, n.l. de papieren waarde van twee dozijn
partij programma's, dat staat thans weer duidelijk
voor onze oogen, wanneer wij over de plakaatzuilen
onze blikken laten gaan. Woorden, beelden en sym
bolen van allerlei soort roepen de Nederlanders op.
zich bij de één of andere partij of groep aan te
sluiten. Iedere partij heeft zich ten doel gesteld: de
eenheid van het volk en den vernieuwden vorm van
zijn toekomst en toch schijnt de ééne groep door
werelden van de andere gescheiden te zijn. Strijd
der partijen voor de „volk-wording" der Nederlan
den of strijd dec partijen tegen de partijen welke
bedoeling moeten wij als kalm toeziende opmerkers
uit al deze oproepingen opmaken?
Wij Duitschers hebben dit alles al reeds eens be
leefd. Weinige jaren geleden nog was ook bij ons de
één de vijand van den ander; waren ook bij ons de
reclamezuilen bezaaid met oproepingen van derge-
lijken aard. Achter al deze hoogdravende aanbeve
lingen der partij echter stond, zooals wij intusschen
hebben geleerd, niets anders dan de vrees voor
dien dag, die éénmaal het vereende Duitschland zou
verwerkelijken en aan de partijen een plotseling
einde zou maken. Daar het, zooals wij vermoeden,
in Nederland wel niet veel anders zal zijn, omdat
de beide volken in -velerlei opzicht verwante trek
ken dragen, kunnen wij Duitschers slechts naden
kend gestemd zijn wanneer wij heden ten dagen
voor Nederlandsche reclamezuilen staan. Want wij
gaan onze eigen ervaringen na en herinneren ons
gelijktijdig het woord uit Faust, hetwelk deze situa
tie het scherpste formuleert: „Ik kan het wóórd
onmogelijk schatten"(Ich kann das Wort so
hoch unmöglich schatzen).
Dat is het inderdaad: Wat wij hooren en lezen,
zijn woorden, met overleg uitgezochte parolen, en
toch niets anders dan alleen woorden. Verder we
ten wij heel goed, dat het Nederlandsche volk zeer
ernstig om den vernieuwenden vorm van zijn leven
strijdt, dat het niet alleen naar vreemde voorbeel
den kijkt, maar dat het ook aan zijn eigen denken
gestalte wil geven en eigen -wegen wil zoeken. Maar
nog regeert het woord in dit uur, het woord, over
welks resultaat de Nederlanders wel zelf van mee
ning zullen verschillen. Want. nog teekent zich ner
gens ook maar slechts de omlijning van een prac-
tisch resultaat al dezer woorden af."
Na te hebben geconstateerd dat de beweging van
Adolf Hitler het Duitsche volk in al zijn lagen om
vatte, gaat de schrijver door:
„Zeker speelt het woord in dezen strijd, geschre
ven of gesproken, een zeer groote rol. Maar met het
woord alleen zou óók de Führer het niet gekund
hebben om zijn worsteling met een overwinning
te beëindigen, want het Duitsche volk had reeds te
veel woorden gehoord om niet op gebiedende wijze
om daden te roepen. En niemand verstond de
zen roep van het volk beter dan Adolf Hitler, die
niet één oogenbiik verzuimde op de woorden ook
de daad te laten volgen. Van 't begin af aan
heerschte in de.rijen zijner beweging het praeïi-
sche socialisme, dat na de overneming der macht
door het geheele volk werd omhelsd. Vrouwen
zorgden voor hen, wier bloed in den strijd om de
vrijheid der straat was gevloden, de bezittende
deelde met den armen partijgenoot dikwijls het
laatste brood. Door grootscheepschc hulpacties
werd de drukkende nood te lijf gegaan, die juist
in de rijen der besten en meest trouwe strijders
heerschte, Die vrouwen en kinderen werden ge
holpen. wier mannen en vaders achter kerkermu
ren zaten. De jeugd, zonder werk evenals de vol
wassenen, werd systematisch tot werk en lichame
lijke flinkheid gebradht. Strijdlustige geest greep
alle leden der beweging aan, de geest dier kame
raadschap waarin heden het gehoole Duitsche volk
leeft.
Dit practische socialisme was het centrale punt
der beweging in de strijdperiode, het is het heden
in den tijd van opbouw, slechts met dit onder
scheid, dat heden gemeengoed van het geheele volk
is, wat voör 1933 sléchts den aanhangers van den
Führer als opperste wet gold. De d a a d heeft Adolf
Hitler tot overwinning gebracht, niet het woord,
dat hem altijd slechts een middel tot het doel. maar
nooit doel op zichzelf was. Omdat het volk zag,
dat Adolf Hitler het niet bij woorden liet, maar
daarop dadelijk de daad liet volgen, schonk het zijn
vertrouwen aan den Führer. En hoe grooter dit
vertrouwen werd en dit door en bij nieuwe verkie
zingen groeide, totdat langs legalen, wettelijken,
weg de macht in zijn handen kwam, des te meer
kon hij de daad tot het richtsnoer voor het toe
komstige leven van zijn volk maken. Uit dezen wil
tot de daad resulteerde Duitschland's bevrijding
van de boeien van Versailles, het weerbaar maken,
van het volk, de opheffing der werkloosheid
kortom alles waarop het Duitsche volk heden met
trots en bevrediging terug ziet.
Door daden werden wij een volk, niet door
woorden. Hot Duitsche voorbeeld geldt (hoewel het
nationale socialisme door zijn eigen aard teger»
iederen namaak beschermd is) in dit opzicht voor
ajle andere volken, die zich thans in geestelijken
overgang bevinden, Ook zij zullen, wanneer de
tijd rijp geworden is, tot do erkenning van Faust
komen, dat men het woord onmogelijk zoo hoog
kan schatten, maar dat aan het begin van iedere
inspanning de daad moet staan!" ->
