Haarlem's Dagblad Engelschen deden verscheidene landingspogingen te Dakar. Beroepskeuze. ActikeCen- De vleeschdistributie TANDEN DES TIJDS. VADEMECUM Haarlem's Dagblad De legitimatie-plicht. De verplichting tot legitimatie 58e JAARGANG No. 17568 Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant- Uitgaven en Algem Drukkerij N V Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro- dienst 38810. Drukkerij- Zuider Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082 Hoofdred 15054, Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724, 14825 Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Woensdag 25 September 1940 Abonnementen per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, losse nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35 Reclames ƒ0.60 per regel Regelabonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer 0.15 Groentjes zie rubriek. De Senaatsrede van den Delftschen rector-magni- ficus, prof. Van Nieuwenburg, die daarin zoo'n scherp oordeel uitsprak over de ongeschiktheid van een bedenkelijk hoog percentage der studenten voor academische vorming, heeft mij tot verdere over denking gebracht. Want ik herinnerde mij een lijvig rapport, vier jaar geleden verschenen in meer dan zeshonderd pagina's druks en gewijd aan de toe komst der academisch gegradueerden. Dat zijn dus degenen, die wel voldoende geschiktheid bezitten om den eindpaal der academische vorming te bereiken. Het was uitgebracht door een commissie met een zeer langen naam, zooals in zulke zaken gebruikelijk is. Ik zou hem u besparen als hij niet zulk een goede omschrijving van het onderwerp gaf. Het was dan „de Commissie ter bestudeering van de toenemende bevolking van Universiteiten en Hoogescholen en de werkgelegenheid voor academisch gevormden". Sommigen zullen zich haar rapport nog wel herin neren. Het maakte vooral indruk door zijn sombere conclusies betreffende de toekomstige werkgele genheid voor zoovele afgestudeerden. Men vroeg zich na lezing van die slotsommen af hoe vele ge gradueerden in sommige vakken, die zes of zeven jaar of nog langer voor hun examen geblokt hadden-, ooit hun moeizaam-verworven kennis in de practijk moesten brengen. Want er waren vakken bij waar in men het aantal beschikbare plaatsen als leeraar, als assistent, op laboratoria nauwkeurig kon vaststellen. En dat bleef ver beneden het aantal afgestudeerden. Ten aanzien van andere beroepen waren de mogelijkheden minder nauwkeurig op te geven maar duidden de cijfers toch reeds op een overvoerde markt. En ik herinner mij dat ik mij, toen dat rapport verscheen, verbaasde over het merkwaardig optimisme waarmee sommigen in dien tijd maar weer zoo'n studie aanvingenen over het gebrek aan ordening in deze zaken. Nu ver scheen dat rapport midden in crisistijd (die overi gens sindsdien niet is geluwd). Maar zelfs voor „normale" tijden scheen de studie-liefhebberij in sommige vakken de mogelijkheden ver te over treffen. En hoe is het nu? Wij zijn er van overtuigd dat wij naar een geleide economie toe gaan. Zal zich daarbij niet de noodzaak aansluiten, het aantal toe latingen tot de universiteiten en hoogescholen te gaan beperken tot de practische werkmogelijkheden? Het schijnt logisch en een voordeel voor alle be trokkenen. Voor den staat, omdat die op iederen student jaaiiijks een heele som gelds toelegt. Voor de professoren, omdat zij hun doceerenden arbeid zullen kunnen beperken tot degenen die werkelijk geschikt zijn en een zekere maatschappelijke toe komst hebben. Het kleinere aantal zal de nuttige uitkomst van het onderwijs bevorderen. En tenslotte zullen alle jonge menschen ermee gebaat zijn, die beter een ander beroep kunnen kiezen omdat zij voor de academie minder geschikt zijn of omdat er geen maatschappelijke kans voor hen inzit tegen over anderen, hooger begaafden, die de beschikbare plaatsen zullen veroveren. De overbevolking van onze universiteiten en hoogescholen wordt, geloof ik, sterk beïnvloed door de zeer Nederlandsche gedachte dat academische opleiding een bijzondere glorie beduidt, zoowel voor den opgeleide zelf als voor zijn familie. Is dat niet erg eng bekeken? Het feit doet zich voor dat slechts een minderheid van het menschdom de werkelijke geschiktheid voor academische opleiding bezit. Waarom moeten anderen er zich dan tegen heug en meug doorworstelen, met de kans dat zij „sjeezen" zooals velen overkomt en het resultaat dat zij het toch niet ver brengen in een vak, dat hun niet ligt, als zij na lang tobben den academischen finish halen? Zijn zooveel andere beroepen, die min der theoretische voorbereiding vergen, daarom min derwaardig? Ik zie niet in waarom. Ik geloof zelfs dat die veronderstelling kant noch wal raakt. De waarde van een mensch wordt niet bepaald door zijn studievermogen, maar door zijn karakter eigenschappen en zijn nut voor de gemeenschap. En een gesjeesde student heeft een leelijlcen duw in zijn zelfrespect gekregen en een massa tijd verloren en geld gekost, een slechte leeraar of onbekwame advocaat of dokter is veel minder waard voor de samenleving en heeft een veel ongelukkiger bestaan dan een bekwame landbouwer, winkelier, handels man, fabrikant of laat ik mijn eigen beroep er maar bij noemen journalist. De titel mr. of dr. of ir. geeft toch niet voldoende bevrediging op zich zelf om een mislukte beroepskeuze te vergoeden? Wie zou dat willen beweren! Het onderwerp is van temeer belang omdat in een tijd, waarin men zooveel studie van beroepskeuze is gaan maken, er blijkbaar op dit terrein nog veel meer vergissingen gemaakt worden dan vroeger. En daarom heb ik het maar eens aangesneden. Voor ons ouders is het van belang maar voor onze kin deren nog veel meer. Want wij kunnen hun levens geluk het best dienen door hun specifieken aanleg to helpen bevorderen bij hun beroepskeuze, door hun de waarde van eiken nuttigen arbeid voor de samenleving voor te houden en door niet éénzijdig te wezen in een soort intellectueel snobisme, dat geen redelijken grondslag heeft en eigenlijk nogal mal is. R. P. HEDEN: 8 PAGINA'S R. P.: Beroepskeuze. pag. 3 J. H. de Bois: Kunst in Haarlem en daarbuiten. pag. 3 A. J. D.: Achilleia. pag. 6 Flitsen: Looples. pag. 3 Laatste Berichten op pagina 2 Het bezoek van Von Ribbentrop in Rome. De Duitsche minister van Buiten- landschc Zaken in gezelschap van Mussolini en den Italiaanschen minister van Buitenlandsche Zaken, graaf Ciano, tijdens de -ontvangst door den Duce. (Foto Weltbild.) Alle door de Fransche strijdkrachten afgeslagen. Hevige bombardementen gingen met de Britsche vlootactie gepaard. GENèVE 25 September (D. N. B.) Bij het ministerie van marine te Vichy zijn nadere be richten ontvangen over den Engelschen aanval op Dakar. Daaruit blijkt dat Engclsche een heden reeds Maandagmiddag verscheidene lan dingspogingen hebben ondernomen en deze hebben herhaald tot laat in den nacht. De Fran sche strijdkrachten hebben deze pogingen met succes verijdeld. In den nacht op Dinsdag en Dinsdagochtend zijn de landingspogingen her vat, telkens vergezeld van hevige bombarde menten van het lange-afslandgeschut der Brit sche vlootformaties. Dc aanvallen der Engel schen vormen een gecombineerde actie van viool en marineluchtmacht. Drie Engelsche bommen werpers zijn volgens deze berichten neerge schoten. Een Engelsche kruiser werd door een Fransch bombardementsvliegtuig zwaar ge troffen. De Fransche admiraliteit heeft gisteravond laat een communiqué uitgegeven omtrent de gevechten. In dit communiqué wordt medegedeeld, dat de in Dakar gestationneerde Fransche duikboot „Persée" in den grond werd geboord toen zij op het punt stond een aanval op een Engelschen kruiser te ondernemen. Het grootste deel der bemanning van de duikboot kon worden gered. De Engelsche kruiser is bij den aanval door de duikboot nog getorpedeerd. United Press verneemt uit Vichy: Nadat Dakar en de in de nabijheid gelegen kust- dorpjes zeven uur lang door de Britsche oorlogs schepen waren beschoten, waarbij ongeveer 100 personen werden gedood en meer dan 400 werden gewond, eischte de Engelsche admiraal in een tweede ultimatum het recht om troepen aan land te zetten. De gouverneur-generaal Boisson en admiraal La- croix wezen dezen eisch af, waarop de Engelschen een poging ondernamen om bij Rufisque ongeveer 2000 man aan land te zetten. De Engelschen wilden landen in de nabijheid van de groote olieopslag plaats van Rufisque, waar de Franschen sedert het uitbreken van den oorlog verscheidene batterijen hebben opgesteld, welke de Engelsche oorlogssche pen beschoten. Nadat deze landingspoging was mis lukt, aldus gaan de berichten voort, hervatten de Engelschen de beschieting van de kust. De Fransche verdedigingsstellingen zouden intact zijn gebleven. Volgens mededeeling van bevoegde Fransche zijde liggen in de haven van Dakar de 10.50C ton metende kruiser „Georges Leygues", twee torpedobootjagers en eenige duikbooten. De zes Britsche transport schepen voor Dakar hebben ongeveer 7000 man aan boord, die aan de landingspogingen hebben deel genomen. De Fransche ministerraad heeft geen speciale besluiten genomen op grond van der Engelschen aanval, hierover is 'en minste niets bekend gemaakt. Volgens een officieel communiqué heeft de minister raad een wetsotwerp bestudeerd betreffende instel- In verband met de verduistering worden de stoepen van het Haarlemsche Postkantoor wit geschilderd. Een goede maatregel I ling van een krijgsraad, die de zaken zal behandelen tegen alle aanhangers en propagandisten van De' Gaulle. Communiqué der Fransche Admiraliteit. BERN, 25 September. (D.N.B.) De Fransche admi raliteit publiceert inzake de gebeurtenissen bij Da kar het volgende communiqué: Op 23 September verscheen een Britsch eskader bestaande uit twee pantserkruisers, verscheidene kruisers en torpedojagers en troepentransportsche pen voor Dakar. Toen de Fransche autoriteiten geen gevolg wenschten te geven aan den eisch van den vroegeren generaal De Gaulle om de stad over te geven en het door hem gestelde ultimatum was af gewezen, opende het Britsche eskader het vuur op Dakar. Tijdens den strijd werd een van pnze duik booten, de „Persée" tot zinken gebracht toen zij op heldhaftige wijze tot den aanval op een Britschen kruiser overging. Deze kruiser werd getroffen. Het grootste deel van de bemanning der duikboot kon gered worden. Op bevel van De Gaulle werden vier landingspo gingen in Rufisque en twee andere meer ten oosten van Dakar ondernomen. Al deze pogingen werden verijdeld. Daarop richtte de Britsche admiraal Dins dag om 1.30 uur een tweede ultimatum aan de Fran sche overheid, waarin hij verklaarde zich genood zaakt te zullen zien zelf met de Britsche strijdkrach ten Dakar aan te vallen, indien de stad zich niet r 24 September 6 uur in den ochtend zou heb ben overgegeven. De vestingwerken zouden vernield en de stad bezet worden. De gouverneur heeft op dit ultimatum geantwoord: „Frankrijk heeft mij Dakar toevertrouwd en ik zal het tot het uiterste verde digen." (Men zie ook elders in au nummer). (Adv. Ingez. Med.) Te Haarlem wordt thans meer schapenvleesch gegeten. Zooals bekend is het paarden- en schapen- vleesch vrijgesteld van de vleeschdistributie. Als gevolg daarvan is, naar wij vernamen, in Haar lem en omgeving een zeer sterke toeneming van het gebruik van dit soort vleesch, vooral van schapen, te constateeren. Dr. F. P. Keijser, di recteur van het Slachthuis te Haarlem, dien we naar aanleiding daarvan inlichtingen vroegen, erkende de juistheid daarvan. „Het aantal scha pen", zei hij „dat nu per week geslacht wordt, bedraagt meer dan het dubbele van dat in nor male tijden. Zoo zijn hier de vorige week niet minder dan 520 schapen geslacht. Anders va- neeren de cijfers van 220 tot ongeveer 270. Paar- denvleesch wordt thans niet noemenswaard méér gegetende vorige week werden in het Haarlem sche Slachthuis 17 paarden geslacht; dat is on geveer het normale aantal". Sommige varkens- en runderslagers zijn nu ook schapenvleesch gaan verkoopen. X»e directeur bevestigde voorts, dat verscheidene slagers de laatste dagen zonder osse- en vai-kens- vleesch zaten, zoodat zij dit niet aan hun klan ten. hoewel die in het bezit van bonnen waren, konden leveren. „Dat komt", zei de directeur, „omdat er de vorige week een slachtverbod was, maar dat is juist gisteren opgeheven, zoodat ook dit euvel wel weer gauw verholpen zal zijn. We hebben tenminste voor deze week weer o.a. 84 koeien voor de slacht gekregen." (In Amerika heeft een 89 jarig man voor de derde maal tanden gekregen.) Wanneer je neegnentachtig bent, Ben je wel aan 't idee gewend, Tenminste naar 'k mij voor kan stellen, Dat je je tanden wel kunt tellen. En dat het uit is bovendien Dat je je tanden flink laat zien. Dus als je eensklaps moet ervaren, Dat j' op die overrijpe jaren Weer nieuwe krijgt, lijkt het gepast, Dat je ten zeerste wordt verrast. Je dacht jezelf maar te parkeeren Bij de aftandsche oude heeren. En 't is of vader Tijd je paait Je 'n tandrad voor de oogen draait, En je gemoedelijk wil zeggen: r 't Is nog geen tijd het af te leggen, Ik help je aan een nieuw begin, Leef, en zet er je tanden in, Je kunt weer op je tanden bijten En weer een nieuw gebit verslijten. Zoo ging 't dien ouden baas daarginds, Hij werd weer kinderlijk (niet kindsch) Die oudjes, met den mond vol tanden, Zijn er wel meer, met dien verstande, Dat het zich dan bepaalt tot kunst, Hier zijn het echte, da's een gunst, Zoo zeldzaam en zoo zeer bijzonder, Dat dit geval wordt tot een wonder, De tand des mans ontnam ditmaal, Den tand des tijds de zegepraal. P. GASUS. U kent het van nu wel uit onze beschrijvingen. Maar hebt U het ook al gezien? Loop eens ons kantoor binnen en bekijk het. Dat verplicht U tot niets. Maar tientallen hebben het naar aanleiding van deze kennis making „van aangezicht tot aan gezicht" reeds besteld. 40.000 a 45.000 Haarlemmers hebben al hun kaart. Met 1 October moeten, zooals bekend is, alle Ne derlanders van 15 jaar en ouder in het kustgebied een legitimatiekaart bij zich hebben als zij zich op straat begeven. Van de ongeveer 100.000 Haarlemmers die zoo'n identiteitsbewijs van het bureau voor de Bevolking moeten ontvangen hebben nu onge veer 40.000 a 45.000 aan de oproeping voldaan. 55.000 a 60.000 moeten dus nog op de restee- rende dagen geholpen worden. In de eerste dagen kwam ongeveer de helft der opgeroepen en op de voor hen vastgestelde dagen aan de drie daarvoor ingestelde bureaux om hun stamkaart of ander document te laten verheffen tot legitimatiekaart. In de laatste dagen was er een veel betere opkomst en. werd zelfs de 75 pet. over schreden. Blijkbaar zijn nu meer menschen er in geslaagd in het bezit te komen van een foto. De groote drukte bij de fotografen te Haarlem is nu al weer afgeloopen. Men ziet voor de ateliers geen rijen wachtenden meer. Het is dus wel aan te nemen, dat in de restee- rende dagen elk die nog geen foto heeft er in kan 1 slagen er alsnog een te laten maken. De menschen die in de afgeloopen dagen door overmacht o.a. door het feit dat zij nog geen foto hadden niet in de gelegenheid waren hun legitimatiekaart in orde te laten maken kun nen daarvoor zich alsnog vervoegen in de Staten zaal (ingang Pandpoort). De dagen daarvoor vast gesteld zijn: Donderdag 26 September letters A tot en met C. Vrijdag 27 September DG. Zaterdag 28 Septem ber HK. Dit geldt dus voor de achterblijvers. De ingezetenen die op de drie gewone bureaux moeten komen zijn alsvolgt verdeeld: O t.m. Roor Woensdag 25 September Roos t.m. Smi Donderdag 26 Smo t.m. T Vrijdag 27 U t.m. V Zaterdag 28 W t.m. Z Maandag 30 Onder den geslachtsnaam van een gehuwde vrouw of weduwe wordt verstaan haar meisjesnaam. Die bureaux zijn Linnaeusschool Wilgenstraat 81 (Noord), school Wilhelminastraat 43a (Centrum) en Floraschool Florapark 14 (Zuid), Controle in de kuststreek begint op 1 October a.s. Voor overige deel van het land op I November. 's GRAVENHAGE, 24 September (A.N.P.) De commissaris-generaal voor de openbare veilig heid en hoogere S.S. en politieleider, deelt officieel het volgende mede: De verordening nr. 129,40 van de secreta rissen-generaal van binnenlandsche zaken en van justitie, betreffende de verplichting tot legitimatie, treedt voor de Wadden-eilanden en in het kustgebied van het bezette Neder landsche gebied, begrensd door de lijn Den Helder, Noord-Hollandsch Kanaal, Alkmaar, Uitgeest, Beverwijk, Velsen, Santpoort, Haar lem, Heemstede, Bennebroek, alsmede voor de geheele provincie Zuid-Holland en in de pro vincie Noord-Brabant ten westen van de spoorlijn, loopend van de grens der pro vincies Gelderland, Noord-Brabant over Orten, 's Hertogenbosch, Vught, Boxtel, Best, Acht, Eindhoven, Valkenswaard in de richting Neer. pelt, op 1 October 1940 in werking. Voor het overige bezette Nederlandsche gebied zal vóór 1 November 1940 geen controle op de legi timatieverplichting worden uitgeoefend. Duitsche luchtmacht bestookt Engelsche fabriekssteden Treffers op industriëele installaties te Newcastle. Ook de Tilbury Docks weer aangevallen. Het D.N.B. deelt over de luchtaanvallen op En geland mede: Duitsche vliegtuigen hebben Dinsdagochtend de Tilbury Docks aangevallen en overvloedig met bom men bestookt. Hierbij konden talrijke branden wor den waargenomen. Bij den terugtocht kwam het tot luchtgevechten tusschen Duitsche en Britsche vlieg tuigen. Des middags hebben zich eveneens luchtgevechten boven het Zuid-Engelsche gebied voorgedaan. 4 Duitsche gevechtseenheden deden toen succesvolle aanvallen op een aantal voor den oorlog belang rijke Engelsche steden en installaties. Een vliegtuigenfabriek te Southampton werd ge bombardeerd, waarbij zware treffers konden wor den waargenomen. De industrieele installaties van Newcastle kregen eveneens zware bomtreffers. In verscheidene voor den oorlog belangrijke objecten ontstonden groote branden. Van verre af zichtbare rookwolken han gen boven de vernielde plaatsen. Andere Duitsche bommenwerpers wierpen een groote munitieopslag plaats bij Great Yarmouth in brand. Geweldige ont ploffingen, vergezeld van reusachtige steekvlam men toonden de Duitsche afdeeling het succes van de neergeworpen bommen. Bij de luchtgevechten zijn volgens de tot dusverre ontvangen berichten achttien Britsche toestellen neergeschoten. Een Duitsch vliegtuig wordt ver mist. Reuter meldde Dinsdag: Ook in den afgeloopen nacht was Londen het hoofddoel der Duitsche lucht aanvallen Elders in het land is een klein getal bommen gevallen. Te Londen strekten de aanvallen zich wederom over talrijke wijken uit. Verscheidene gebouwen,zijn getroffen: er is 'n zeker aantal slacht offers. In een stad in Zuidoost Engeland zijn eenige huizen vernield en een zeker aantal personen om gekomen. Ook in het Noordwesten van het land zijn bommen gevallen. In een district zijn huizen beschadigd, terwijl er ook slachtoffers zijn ge vallen. WEDEROM EEN ENGELSCHE POGING TOT EEN AANVAL OP BERLIJN. BERLIJN, 25 September (D.N.B.) In den nacht van 24 op 25 September hebben eenige Britsche vliegtuigen wederom een poging ondernoRien om Berlijn aan te vallen. Krachtig luchtafweervuur verhinderde den aanvaller om gericht zijn bommen neer te wer pen. In verschillende buitenwijken echter werden eenige woonhuizen door bommen ge troffen, waardoor slachtoffers vielen onder de bevolking. Brandbommen vielen op een ziekenhuis, maar richtten door het krachtdadige ingrijpen der veilig heids- en hulpdiensten geen schade aan. Verdere bijzonderheden omtrent den omvang der schade kunnen op het oogenblik nog niet worden mede gedeeld. DE LONDENSCHE RADIO OVER DE JONGSTE AANVALLEN. STOCKHOLM, 25 September (D.N.B.) Precies bij Zonsondergang, zoo deelt de Brit sche radio mede, zijn de Duitsche eskaders zooals gebruikelijk tot hun nachtelijken aan val overgegaan. Pas tegen het aanbreken van den ochtend kon het luchtalarm worden opge heven. De vijand heeft onverstoorbaar zijn aanvallen voortgezet, of wel met afzonderlijke machines, ofwel in kleine groepen. De meeste branden, welke des nachts ontstaan waren, had men voor den ochtend kunnen blusschen, doch een deel daarvan vlamt nog voort. Het D.N.B. verneemt vorts uit Stockholm. De Duitsche vergeldingsaanvallen op Engeland gaan voort. Onophoudelijk hebben de militaire doelen van het eilandenrijk een uiterst zwaren bommenregen te doorstaan. Ondanks de strenge Britsche censuurmaatregelen valt uit de berichten over de Duitsche aanvallen oa Londen op te maken dat de slagen der vergelding toenemen en dat de aangerichte schade zich steeds krachtiger doet gevoelen. Duitsche luchtstrijdkrachten hebben Londen met een waren hagel van brand- en brisantbommen bestookt. Boven de monding van de Theems heeft een reeks „verschrikkelijke luchtslagen" plaats gehad. Ondanks het zeer hevige doelgeschut waren de Duitsche aanvallers door de Londensche versperring heen gedrongen. In een bericht uit Londen van „Stockholms Tid- ningen" wordt gemeld dat de Duitsche luchtaan vallen op Londen de laatste 24 uur zijn verscherpt. De „Daily Mail" van 24 September bevestigt in een bericht dat de doelen der Duitsche aanvallen op Londen van militairen aard zijn. De Duitsche bommen, schrijft het blad, zijn bijna steeds in de buurt van havenwerken, brugggen, spoorlijnen electrische centrales, telefooncentrales, wegkrui- singen, pakhuizen en regeeringsgebouwen ge vallen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1940 | | pagina 1