[HAAS Statistiek van den omvang der Vakbeweging. FLITSEN 11 wK AGENDA. DONDERDAG 3 OCTOBER Ï9'4<3 TT "A" A REE H'S D "A 'G B E A 3 De herstellingswerkzaamheden aan het eeuwenoude en historische orgel in de Westerkerk te Amsterdam, die thans zoover gevorderd zijn, dat het instrument binnen afzienbaren tijd weer voor kerkdiensten en concerten in gebruik kan worden gesteld. (Foto Pax Holland.) De subsidies aan Amsterdamsche Kunstinstellingen. Concertgebouworkest eischt het meeste op. Hoewel B. en W. van Amsterdam er van door drongen zijn, dat in deze tijden bij het doen van uitgaven de grootste soberheid geboden is, zijn zij anderzijds er van overtuigd, dat de instandhouding van de voornaamste kunst instellingen in de tegenwoordige omstandig heden ook voor de overheid van het hoogste belang is: niet in de laatste plaats door den stand van zijn wetenschappen en door het peil van zijn kunstbeoefening bewijst een land zijn reden van bestaan. De financieele omstandigheden der gemeente Am sterdam noodzaken evenwel, den steun tot de doen om het Concertgebouw, voorzoover in haar rein der kunstbemoeiingen, van de gemeente zal in geen geval kunnen worden uitgebreid, zoodat aan het verleenen van nieuwe subsidies niet zal kunnen worden gedacht. Vele aanvragen, die B. en W. bereikten en welker inwilliging bij een gunstiger stand der ge- meentefinanciën wellicht zou kunnen worden over wogen, moesten ter zijde worden gelegd. HET CONCERTGEBOUW. Nederlands voornaamste muziekinstelling, het Concertgebouw, ziet zich voor het komende seizoen voor bijzondere moeilijkheden geplaatst, doordat verschillende bronnen van inkomsten belangrijk minder zullen opbrengen. De op de overgelegde begrooting geraamde bedragen zijn in het algemeen uitermate onzeker. De voorloopige verlies- en winstrekening over het boekjaar 1939/40 sluit met een tekort van ruim 4000. In het crediet is echter een bedrag van 20.000 geboekt wegens van particulieren ont vangen bijdragen, zoodat het eigenlijke exploitatie tekort 24.000 bedraagt. De begrooting van 1940/41 wijst met de bestaande overheidssubsidies tengevolge van de lagere raming der inkomsten een tekort van ongeveer 75.000 aan. Het bestuur heeft hierin aanleiding gevonden, bij het rijk en bij de gemeente Amsterdam een krediet aan te vragen boven de bestaande subsidies, met de bedoeling, dat uit dit krediet ie dekking van een mogelijk tekort geput kan worden. Het zal zich bovendien nog met een dergelijk verzoek tot de pro vincie Noord-Holland wenden. Het probleem, waarvoor de leiding van het Con certgebouw zich in verband met de onzekerheid van de inkomsten gesteld ziet, doet zich bij alle Nederlandsche orkesten voor en heeft eenigen tijd geleden een punt van bespreking uitgemaakt in een door den secretaris-generaal van het departement van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen met vertegenwoordigers van de besturen der Neder landsche orkesten gehouden bespreking. Deze heeft daarna voor de orkesten een regeling tot stand weten te brengen, volgens welke het rijk, boven de tot dusverre verleende subsidies, voor acht maan den van het seizoen 1940/41 20 pCt. van de sala rissen van de orkestleden garandeert, mits de be sturen der orkesten (eventueel met steun van de plaatselijke overheid) voor het andere deel daarvan opkomen. Ten opzichte van het Amsterdamsche Concert gebouw beteekent deze regeling, dat het rijk voor deze instelling een garantie van ten hoogste f 35.200 uittrekt. De gemeente Amsterdam zal volgens B. en W. op voorbeeld van het rijk het hare moeten moeten doen om het Concertgebouw, voozoover in haar vermogen ligt, in dezen moeilijken tijd te steunen. Rekening houdende met het feit. dat de gemeente aan het Concertgebouw een subsidie van 100.500 verleent, en bovendien ten bate van het pensioen fonds voor de orkestleden een aantal regelingen heeft getroffen, welke de gemeente voor het seizoen 1940/41 op een financieele bijdrage van ca 20.000 komen te staan, meenen B. en W. dat een extra garantie op ten hoogste 22.000 kan worden be paald. Het dan nog ontbrekende bedrag zal het be stuur van het Concertgebouw op andere wijze moe ten trachten te dekken. Daartoe zal het o.m. een garantie aanvragen bij de provincie Noord-Holland B. en W. geven den raad derhalve in overweging, aan het Concertgebouw voor het seizoen 1940 41 onder door hen te stellen voorwaarden een subsidie van 100.500 te verleenen en bovendien een ga rantie van 20.000 in een mogelijk tekort in uit zicht te stellen. Aan het subsdie en de garantie zouden B. en W. behalve de gebruikelijke bepalingen in zake volks concerten e.d., de voorwaarde willen verbinden, dat het Concertgebouworkest kosteloos zijn medewer king verleent aan 23 van de bijzondere kunst manifestaties, welke dit seizoen in den stadsschouw burg zullen plaats hebben. Op deze wijze zullen de bedragen, welke de gemeente voor de instand houding van het orkest uittrekt, tevens dienstbaar gemaakt worden om de voorstellingen van de opera- en ballet- en tooneelgroepen, bij deze kunstmanifestaties betrokken, op een zoo hoog mo gelijk plan te brengen en een samenwerking tus- schen de voornaamste Amsterdamsche kunstinstel lingen mogelijk te maken. NEDERLANDSCHE OPERA STICHTING, j Voor de Nederlandsche Opera Stichting stellen B. en W. den raad voor over 1940/41 een subsidie j van 10.000 te verleenen, waaraan zij de voor waarde zouden willlen verbinden, dat te"Amsterdam alle in te studeeren werken in een nader door hen te bepalen aantal voorstellingen zullen worden opgevoerd. Aan de stichting Amsterdamsch Conservatorium willen B. en W. van de hoofdstad 400 geven.. Tenslotte verzoeken B. en W. den raad te be sluiten aan den Amsterdamschen Kunstkring voor allen ten hoogste 6000 subsidie toe te kennen en ten behoeve van de afdeeling Amsterdam van de Maatschappij tot bevordering der Toonkunst, de oratoriumvereeniging, de zang- en muziekvereeni- gingen, aangesloten bij een der plaatselijk georga niseerde zang- en muziekvereeniging, tezamen ten hoogste 9500. Het totaal aantal georganiseerde werknemers. Het Centraal Bureau voor de statistiek schrijft: Nu de vakbeweging in ons land in het teeken staat van de reorganisatie, is het wel van belang iets over haar ontwikkeling en tegenwoordigen omvang te weten. Het zoo juist bij de firma Al- bani te 's-Gravenhage verschenen jaarlijksch over zicht van het Centraal Bureau voor de statistiek geeft hiertoe de gelegenheid. Blijkens deze statistiek bedroeg het aantal georganiseerde werknemers bij het begin van dit jaar 809.000. Op zichzelf be schouwd een respectabel cijfer, doch als men weet, dat het totaal aantal werknemers ruw geschat te gen de 2 3/4 millioen bedraagt, dan kan men daar uit afleiden, dat het leger der ongeorganiseerden toch nog altijd dubbel zoo groot is als dat der ge- organiseerdenEchter is deze verhouding niet over de geheele linie dezelfdë. Zoo is b.v. het percen tage georganiseerden in belangrijke branches als de bouwvakken en de metaalindustrie op ongeveer 50 te stellen. Voor het personeel in rijks- en ge meentedienst beloopt dit cijfer pl.m. 67. voor on derwijzers en leeraren zelfs bijna 90. Een zeer laag percentage heeft daarentegen de kleedingindustrie (pl.m. 10), een iets minder laag de landbouw (plm. 20). Het aantal georganiseerden is al eens hooger ge weest dan thans, nl. 845.000 bij het begin van 1933. Onder invloed van de economische crisis is het daarna teruggeloopen tot 729.000 in het najaar van 1936. Na de depreciatie van den gulden en de daar op gevolgde grootere bedrijvigheid, begon een nieuwe periode van groei, welke het aantal op het bovenvermelde cijfer van 809.000 bracht. DE RICHTINGEN. De zoo vaak besproken verscheidenheid in rich ting der vakbeweging komt tot uitdrukking in de 8 vakcentralen, die óegin 1940 bestonden. Van deze 8 tellen slechts 3 meer dan 100.000 leden, nl. het N.V.V. (322.000), het R.-K. Werkliedenverbond (191.000) en het Chr. Nat. Vakverbond (120.000). Daarop volgt de Nederl. Vakcentrale, het Verbond der Neutrale Organisaties, met 50.000. Tezamen omvatten deze vier centralen ongeveer 85 pet. van de geheele vakbeweging. Onder de overige 15 pet. vielen de vier kleinere centralen, waarvan het in middels opgeheven Links-Socialistische Nat. Ar beidssecretariaat met 10.000 leden de grootste was en voorts een groep van organisaties, die geen deel van een vakcentrale uitmaken. Deze groep om vatte bij het uitbreken van den vorigen oorlog, toen de vakcentraler nog pas in opkomst waren, 50 pet. der georganiseerden, welk percentage al lengs tot 13 is geslonken; zij is thans in hoofdzaak beperkt tot organisaties van overheidspersoneel en onderwijzers. Van dé vele vereenigingen onder laatstgenoemde is er één, nl. de Bond van Nederl. Onderwijzers, bij een vakverbond aangesloten. Uit de volgende cijfers blijkt de groei der vak centralen sedert 1914: Aantal leden: 1914 1940 N.V.V86.000 322.000 R.-K. Werkl. Verbord 29.000 191.000 Chr. Nat. Vakverbond 11.000 120.000 Nederl. Vakcentrale 4.000 50.000 Merkwaardig verschillend is de samenstelling der vier centralen. Terwijl het NVV., het R.-K. Werk liedenverbond en het Chr. Nat. Vakverbond per 100 leden resp. 78, 81 en 75 handarbeiders tellen, bestaat de Nederl. Vakcentrale voor 92 pet. uit hoofdarbeiders en personeel in openbaren dienst en voor slechts 8 pet. uit handarbeiders. AANTAL GEORGANISEERDEN IN VERHOUDING TOT DE BE VOLKING. Het aantal georganiseerden procenten van de to tale bevolking is te Utrecht 18 pet., te Leiden 16 pet., te Dordrecht en Schiedam 15 pet., te Gronin gen, Eindhoven en Delft 14 pet., te Amsterdam 12 pet., te Rotterdam 11 pet., te 's-Gravenhage is het ongeveer gelijk aan het rijksgemiddelde, te Maas tricht en Nijmegen evenzoo, te Apeldoorn blijft het daar beneden (8 pet.). Het hooge Utrechtsche cij fer is o.a. een gevolg van de aanwezigheid van veel spoorwegpersoneel, dat voor het groote meerendeel georganiseerd is. Overigens bedenke men bij deze cijfers dat zij onderling niet vergelijkbaar zijn, (Adu. Ingez. Med.) omdat de economische structuur der steden sterk uiteenloopt. Feitelijk zou men het aantal georgani seerden moeten vergelijken met het aantal werk nemers, doch hierover zijn geen voldoende gegevens beschikbaar. Voor de provincies loopen de cijfers veel min der uiteen dan voor de steden.Noord-Holland, Utrecht en Groningen zijn met 10 pet. het hoogste. Drente is met 6 pet. het laagste. De statistiek geeft ook een overzicht van de ledenaantallen der afzon derlijke vakbonden en van hun instellingen. Middenstandsorganisaties concentreeren zich. Ned. Middenstands Centrale opgericht "s GRAVENHAGE, 2 October (A.N.P.) De drie Nederlandsche Middenstandsbonden de K. N. M. B., de N. R. K. M. en de C. M. B. wisten reeds jaren geleden te komen tot een samenwer king aanvankelijk in een commissie van overleg, later in een contact-centrale die geleidelijk voerde tot een gezamenlijke behandeling van be langrijke aangelegenheden. De Middenstandsbonden hebben uiteraard ook in de huidige situatie aanleiding gevonden zich rekenschap te geven van de eischen, die de maat schappelijke ontwikkeling aan de organisatie vavn den middenstand stelt. Zij hebben voor de vakorga nisaties, die zich tot dusver niet bij een der drie middenstandsbonden aansloten, gemeend die aan sluiting in centraal verband gemakkelijk te moe ten maken. Zij hebben besloten door verinnigde samenwer king rechtstreeks te streven naar de verwezenlij king van die eenheid in de organisatie van stand en vakken, die als het uiteindelijke doel van iedere concentratie noodzakelijk moet worden geacht. Voorop staat daarbij de onafwijsbare eisch, dat zoowel in den middenstand als geheel, als in ieder vak afzonderlijk aanwezig zij het allen vertegen- digend orgaan, dat bij uitsluiting en zelfstandig be voegd is handelend op te treden in de economische en sociale aangelegenheden van stand en bedrijf Dq middenstandsbonden hebben besloten tot een samenstel van maatregelen, waardoor die eensge zindheid in stand en vakken rechtstreeks zal wor den verwezenlijkt en alle levende krachten in het organisatieleven van een middenstand harmonisch zullen worden samengebonden. Besloten is tot oprichting van de Nederlandsche Middenstands-Centrale, welke uiteraard onder ver antwoordelijkheid aan alle samenstellende deelen, zelfstandig en uitsluitend bevoegd zal zijn tot handelend optreden ten aanzien van sociaal-poli tieke en sociaal-economische aangelegenheden. De middenstandsbonden zullen hun bevoegdheid tot beslissen en tot handelen in al deze aange legenheden volledig overdragen aan dit centraal orgaan. Een zelfde vergaande samenwerking, overdracht van bevoegdheden en samenbundeling van krach ten, zullen de middenstandsbonden bevorderen in de onderscheidene vakken in het middenstands-be drijfsleven door deze te adviseeren aan alle bij hen aangesloten vakbonden. In alle takken van kleinbedrijf zal aldus door de vakbonden een representatief orgaan kunnen worden gevormd, dat, onder verantwoordelijkheid aan de samenstellende bonden, zelfstandig en uit sluitend bevoegd zal zijn tot beslissen en tot han delen in de sociaal-politieke en sociaal-economische aangelegenheden van het bedrijf. Op korten termijn zullen aldus alle takken van kleinbedrijf zich kunnen brengen op het peil van organisatie, waarop de best georganiseerde bran ches, als' bijv. het grafisch bedrijf, zich hier te lande bevinden. Daardoor zal de grondslag worden gelegd voor een grootscheepsche opvoering van het aantal ge organiseerde bedrijfsgenooten bij de organisatie hunner keuze. In het verband van de Nederlandsche Midden standscentrale zal de meest innige samenwerking tusschen de zelfstandige vakorganisaties worden bevorderd. Onder bepaalde omstandigheden staan de confes- sioneele middenstandsbonden niet afwijzend tegen het doen vormen van een vakorganisatie, mits nader door de drie bonden uitgestippelde waar borgen in den eenen vakbond aanwezig zijn. Echter zal de meest innige samenwerking niet naar een vast cliché uitgevoerd kunnen worden, doch zal rekening gehouden dienen te worden met de bijzondere omstandigheden en zullen de bestaande vakorganisaties in een vak een oplossing moeten vinden. De middenstandsbonden hebben voorts besloten de behartiging der belangen van de bij hen aan gesloten vakbonden te centraliseeren binnen het verband van de Nederlandsche Middenstands- Centrale door de vei trouwensmannen der repre sentatieve vakorganen op te nemen in een aantal kamers: bijv. voor ambacht, kleine nijverheid, zelf standig winkelbedrijf en grossierderij. Via deze kamers zal het vakelement in het algemeen vertegenwoordigd zijn in de leiding der Nederlandsche Middenstands-Centrale. Het ligt voorts in de bedoeling een wijziging te bevorderen van het erkenningsbesluit van den middenstandsraad, waardoor via de benoemde kamers het vakelement ook rechtstreeks in den middenstandsraad tot vertegenwoordiging zal wor den gebracht. De kamer voor het zelfstandige winkelbedrijf zal uit den aard der zaak in contact moeten staan met de organisaties van groot-winkelbedrijf, ver- bruikscoöueratie en markt- en straathandel. Beoogd wordt dit contact ook in de hoogste NIEUWE SERIE No. 117 Buurtverkeer Van Epscheuten is een te oud habitué van den forensentrein om zich te laten beïnvloeden door het gerommel, dat den goederentrein van 8.03 aankondigt. instantie tot uitdrukking te brengen, door aan den middenstandsraad een afdeeling detailhandelsraad te verbinden. In den geest van de noodzakelijke nationale samenwerking heeft de Nederlandsche middenstand gemeend te moeten overgaan tot een nieuwe acti veering en een harmonische samenbundeling van alle levende krachten in zijn organisatieleven. Hij vertrouwt daarin de van zijn kant verwachte waardevolle bijdrage te hebben geleverd tot de sluitende organisatie van het Nederlandsche be drijfsleven in dén geest, waarin en op het plan, waarop deze tijd die vraagt. Tuinbouwexport aanzienlijk gestegen. Omzet op veiling te Naaldwijk sterk toegenomen. Dat onze Nederlandsche tuinbouw zich thans in een ander stadium bevindt dan vóór den oorlog, blijkt duidelijk uit de heden bekend gemaakte om zetcijfers van de groote Westlandsche veiling te Naaldwyk. Alleen over de afgeloopen maand zette deze vei ling bijna een halve ton meer om, dan in September 1939. De veiligcijfers spreken een duidelijke onopge smukte taal en wijzen erop, dat onze tuinbouw zich geleidelijk saneert. Dit kan thans, dank zij de export van tuinbouw producten naar het Groot-Duitsche rijk. De omzet der coöp. fruit- en groentenveiling „Naaldwijk" bedroeg over September 1940 f 672.694, tegen f 190.893 over September 1939. Tegen 823.801 K.G. tomaten en 1.421.675 K.G. druiven over September 1940, werd vorige jaar September aan deze veiling slechts aangevoerd: 104.203 K.G, tomaten en 749.688 K.G. druiven. GOEDE VANGST DER HAAGSCHE POLITIE. De Haagsche politie heeft eèn opkooper en twee jonge mannen gearresteerd, die aan vele fietsendief stallen en aan heling schuldig zijn en bovendien gebruik hebben gemaakt van loopers om fietsen- sloten te openen. BUITEN GEBRI IKSTELLING VAN POSTZEGELS Met ingang van 1 Januari a.s. worden buiten gebruik gesteld en derhalve voor frankeering on geldig de in 1935 uitgegeven zomer- en kinderpost zegels (frankeerwaarde V/s, 5, 6 en 12y2 cent). Driejarig meisje bij aanrijding gedood. Woensdagmiddag te ongeveer 3 uur had in de Terletstraat te 'sGravenhage een doodelijk ongeval plaats. De 29-jarige J. W. S. uit Hazerswoude reed daar met zijn vrachtauto bij het maken van een bocht aan de linkerzijde van den weg. Tengevolge van te groote snelheid kwam de wagen echter op het lin kertrottoir terecht, waarbij de 35-jarige wielrijd- ster mevr. M. H. uit de Hulshorststraat werd aan gereden. Mevr. H. vervoerde in een mandje achter op de fiets haar 3-jarig dochtertje Francisca, dat ten gevolge van de aanrijding uil het mandje werd ge slingerd en onder het achterwiel van de auto geraakte. De daarbij bekomen verwondingen waren van zoo ernstigen aard, dat het kind nog ter plaatse is overleden. Het lijkje is naar het ziekenhuis aan den Zuidwal overgebracht. De vrachtauto werd door de politie in beslag ge nomen, terwijl op grond van verklaringen van getuigen inzake het links van den weg rijden de chauffeur voorloopig in bewaring is gesteld. Jhr. Mr. M. P. M. van Karnebeek nam afscheid van Zuidlaren. Woensdagmiddag heeft de heer jhr. mr. M. P. M. van Karnebeek in een speciaal daartoe belegde raadsvergadering afscheid genomen van de burgerij der gemeente Zuidlaren, wegens zijn vertrek naar Zwolle. De scheidende burgeméester, die op 15 December 1937 de taak, welke hij nu beëindigde, begon, richtte zich met een toespraak tot de raadsleden en verdere aanwezigen, waarbij hij zeide, dat het hem zwaar viel zijn plaats nu aan een ander te moeten afstaan. Hij heeft de nieuwe taak, welke hem wacht, niet gezocht, doch meende zich aan zijn plicht jegens het vaderland niet te mogen onttrekken. Hij dankte voor de ondervonden vriendschap. De heer van Karnebeek werd vervolgens toege sproken. Nadat de heer van Karnebeek de sprekers had bedankt, werd in hótel Van Ess een druk bezochte receptie gehouden. Bij den aanvang van de bijeenkomst deelde de heer van Karnebeek mede, dat de Commissaris der provincie Drente met de tijdelijke waarneming van het burgemeesterschap van Zuidlaren heeft belast den heer G. Nijhuis, burgemeester der gemeente Gieten, ctZujn -rrvt&tèAjcL (Adv. Ingez. Med.) TENTOONSTELLING VAN RUSSISCHE IKONEN. Zaterdag 12 October a.s. zal in het gebouw der R.K. Openbare Leeszaal en Bibliotheek, Nieuwe Gracht, te Haarlem een tentoonstelling van Rus- slische Ikonen geopend worden, ingericht door den Conservator van den Amstelkring, den heer C. W. H. Baard. Ruim een zestigtal Ikonen uit de zeld zame collectie van den heer L. J. M. Bouvy te Overveen zal worden tentoongesteld alsmede nog enkele voortbrengselen van oud-Russische reli gieuze kunst. Het betreft hier een unieke verzameling oud religieuze kunst die door het publiek in ons land slechts hoogst zelden kan worden bezichtigd. SPEELTUINVEREENIGING ..WELTEVREDEN". De speeltuinvereeniging „Weltevreden" te Haar lem houdt op Zaterdag en Zondag 5 en 6 October een fancy-fair ter versterking van haar kas om de clubwerken voor de komende wintermaanden te kunnen financieren en daardoor de jeugd weer met vele en nuttige werkzaamheden menig gezellig uur tje te kunnen bezorgen. BEGROOTINGEN PROV. BEDRIJVEN. Ged. Staten bieden Prov. Staten ter vaststelling aan de begrooting van het Provinciaal Waterleiding bedrijf van Noord-Holland voor 1941, sluitende met een bedrag aan inkomsten en uitgaven van 2.998.500. De buitengewone ontvangsten en uit gaven sluiten met 203.000. De begrooting van lasten en baten der exploi tatie van het Prov. Electriciteitsbedrijf sluit met een bedrag van 10.254.000 en die van de buiten gewone inkomsten van hetzelfde bedrijf met 3.260.000. HAARL. TOONEELVEREEN. ..VRIENDSCHAP ZIJ ONS DOEL". Bovengenoemde tooneelvereeniging opent Zater- 5 October a.s. het seizoen met een eenacteravond in gebouw St. Bavo, Smedestraat, te Haarlem, die des avond om 9 uur begint. Daarna is er bal tot 4 uur. Ook het beeldhouwwerk van het in restauratie zijnde orgel in de Westerkerk te Amsterdam wordt grondig onderhanden genomen. (Foto Pax Holland.) ZILVEREN JUBILEUM. Vrijdag a.s. hoopt de heer L. C. Keijzer te Haar lem den dag herdenken waarop hij 25 jaar geleden al.-- bankwerker in dienst kwam bij de Ned. Spoor wegen. Heden: DONDERDAG 3 OCTOBER. Groote Kerk: Orgelbespeling, 34 uur. Frans Hals Theater: Circusreizigers, 2.30 en 7 uur. Cinema Palace: De 3 Codona's, 2, 4.45 en 7 uur, Luxor Theater: Zoölogica, 2.30 en 6.309 uur doorloopende voorstelling. Rembrandt Theater: Mijn zoon de minister, 2.30, 4.45 en 7 uur. VRIJDAG 4 OCTOBER Bioscoopvoorstellingen des middags en des avonda (nieuw programma).

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1940 | | pagina 5