u
u
Wil
Appels en Peren
in den Winter
HET PUPENHUIS
HUWELIJK
BALTÜSSEN
E"
IBesteC het
Collectie
LAMSVEL JASJES
„TILCO"
DE SPECIAALZAAK
Wat zijn
de avonden lang!
Vademecum
„TRIPLEX-BOARD"
Zaanlandsche Houthandel
At**"
Mo»* j
A. J. VAN DER PIGGE
GIERSTRAAT 3
GISTEREN
Ce hebt een bril noodig
Firma FEDERMANN
LEVERT ALLE KANTOORMACHINES
ZATERDAG 12 OCTOBER Ï940
HAA'REEM'S D5GBCÏD
13
(Vervolg van de vorige pagina)
uitgespreid maanden lang bewaard kan wor
den.
En als er nu zoovelen de zaden verzamelen van
deze drie boomsoorten is het ook wel goed zich
eens rekenschap te geven wat die te beteeke-
nen hebben.
Dan staat de eik weer bovenaan, als echt
Europeesche taaie en onverwoestbare boom.
Het is een langzame groeier maar de kwaliteit
van het hout is er des te beter door. In de Griek-
sche en Germaansche Godenleer speelt de eik
een groote rol.
In ons land groeit de eik ook op drogere gron
den al houdt deze wel van een nat voetje, maar
naar mate we meer in Zuid-Oost-Europa komen
groeit onze gewone eik meer langs rivier-oevers
en komen er andere soorten, de Behaarde en de
Mos-eik op de drogere gronden.
In ons land wordt tegenwoordig veel de win-
ter-eik gezaaid. Deze groeit op enkele plaat
sen in Gelderland en Limburg en verder veel in
het Duitsche Middelgebergte. Deze lijkt veel op
onzen gewonen zomer-eik maar het blad loopt
vroeger uit in het voorjaar en het is langer ge-
steeld.
Vroeger werd de bast geklopt en gebruikt
om leer te looien, maar dit is met de chemische
preparatie van leer in onbruik geraakt.
Door de schaarschte aan chemikaliën komt er
weer vraag naar eikenbast en door de schaarsch
te aan benzine komt er vraag naar klein-ge-
zaagd eiken- en'beukenhout voor hout-gas-ge-
neratoren. De auto's loopen dan op kool-mo-
noxyd, op de giftige „kolendamp" die we kennen.
Ze loopen wel langzamer dan op benzine, maar
ze gaan vooruit, zoolang de motor niet teveel
vervuild is en dat is in deze dagen al veel
waard.
Beukenhout wordt ook voor de auto-vergassers
gebruikt en dit is tegelijk het beste brandhout.
De beuk is na den eik de sterkste boom, ver
draagt evenveel droogte en nog meer scha
duw, maar stelt hooger eischen aan de kwaliteit
van den grond, wortelt niet diep, zoodat de grond
in een beukenbosch gemakkelijk verzuurt.
De namen Bukowina, Albuch, (Schwaben) en
vele anderen zijn van een beuk afgeleid. De
beteekenis van het Grieksche „Phègos" was
waarschijnlijk „boom met iets eetbaars" dat dan
op beukenoten sloeg.
Herten, geiten, hazen en konijnen eten graag
beukenbast en beukenblad.
De paarden-kastanje is geen West-Europeesche
boom maar kwam uit de zuidelijke Balkan-lan
den. In 1565 werd de eerste afbeelding en be
schrijving gemaakt van dezen boom, dien een
Vlaamsche dokter Quackelbeen uit Konstanti-
nopel ontvangen had.
In 1633 kwamen er zaden naar Leiden en
daarna verspreidde deze weinig eischende en
snel groeiende Balkan-bewoner zich met men-
schelijke hulp snel in parken en tuinen en
cultuurbosschen. Alleen op arme zandgronden
groeit de paardenkastanje niet.
Wie vroeg in het voorjaar, des noods midden
in den winter frisch groen in huis wil hebben,
zet enkele takken bij den kachel in het water.
Het hout is van weinig waarde en zeer zacht,
zoodat het voor houtsnijwerk gebruikt wordt.
Door den prachtigen bloei in Mei is deze boom
en sieraad van de stadsparken. In onze stad
staan er prachtige exemplaren bij de Zijlbrug.
Door het verzamelen van de kastanjes door de
jeugd voor ze afvallen en vooral door „de Ina-
nier waarop" worden er opzettelijk gevuldbloe-
mige exemplaren van aangeplant, die nooit
vruchten geven.
Dit merkwaardige drietal boomen wordt door
velen nu anders aangekeken dan vroeger. Moge
ook in normale jaren de gewoonte blijven be
staan het waardevolle niet verloren te laten
gaan.
In onze streek hebben we geen boschbessen als
op de Veluwe en weinig Lepeltjehei als op Ter
schelling. Het bramenzoeken is echter een bij
de Haarlemsche jeugd populaire bezigheid, die
minder mogelijk werd naarmate de duinen
meer afgesloten raakten.
En nu is plotseling het verzamelen van kas
tanjes en eikels gekomen.
Veel succes er mee!
C. SIPKES.
Die droegen groote pruiken op
Hun ouden, harden, houten kop....
(Foto Archief H. D.)
Het bewaren door particulieren
EN vorige maal zagen wij, dat het oogsten
van appels en peren vaak wel te wenschen
overlaat. Met het bewaren van het fruit
is het niet veel beter gesteld. Of eigenlijk
moet het ons verwonderen, dat slecht geoogst
fruit, dat bovendien nog onvoldoende of in het
geheel niet gesorteerd wordt, ten spijt van een
hoogst onpractische bewaarplaats nog zoo lang kan
duren. Dit geldt dan echter maar van enkele zeer
houdbare winterappels en -peren. Doch het overige
fruit moet dan vaak toch veel te vroeg en haast
hals over kop worden verbruikt, wil men er althans
nog eenige profijt van hebben.
Wij hebben zelf meermalen waargenomen, dat
het van de boomen geschudde fruit gewoon in kis
ten, tonnen of korven werd gestort, welke een
plaats in de schuur krijgen. Hoeveel appels en pe
ren voor het betrekkelijk vroeg verbruik reeds ge
heel of ten deele verrot waren, is in zoo'n geval
gemakkelijk te begrijpen.
Nu waren er gelukkig gunstige uitzonderingen.
Wij hebben boerinnen gekend, die volgens een
eigen methode lang genot van het geoogste fruit,
vooral van appels hadden. Men ging dan als volgt
te werk. Van de beste appelsoorten, vooral goud-
reinetten, bellefleur, blauwe zoete e.d., zocht men
een hoeveelheid der mooiste vruchten uit. Als be
waarplaats daarvoor diende vaak een ouce karn,
op den bodem kwam een laag droog wit zand. hier
op een laag appels, dan weer een laag zand etc.
totdat de karn vol was. Deze kreeg dan een plaats
in den koelen kelder. Zoo was het mogelijk 's Zon
dags en bij bijzondere gelegenheden tot in het
voorjaar nog enkele goede appels op tafel te bren
gen.
Hoe goed ook bedoeld, dit was echter nog lang
niet de goede werkmethode. En hierin kan met
een beetje goeden wil reeds veel verbetering wor
den gebracht.
Wanneer men al het fruit op den juisten tijd met
de hand plukt en direct daarna alle minderwaar
dige vruchten er uit sorteert, heeft men reeds een
stap in de goede richting gedaan. Maar van min
stens even groot belang is het zorgen voor een
goede bewaarplaats, waar het niet te warm en ook
niet te koud is, en waar geen bedorven lucht
heerscht, die dikwijls een schimmeligen smaak aan
de vruchten geeft. Als is de soort nog zoo best,
door slecht bewaren op een onfrissche plaats ver
liezen de vruchten haar waarde.
Op de boerderijen beschikt men veelal over een
grooten, koelen, en frisschen kelder, welke vol
doende gelucht kan worden. Wanneer men in zoo'n
kelder van latten eenvoudige rekken maakt, dan
kunnen hierin de winterappels en -peren zeer goed
bewaard worden. Na het plukken laat men dit win-
terfruit eerst eenigen tijd op een luchtige plaats
uitgespreid liggen om eenigszins te kunnen uitwa
semen. Door het vochtverlies wordt het suikerge
halte grooter en de smaak beter. Vruchten met
ruwe schil moet men liefst dadelijk opbergen, daar
deze andere spoedig rimpelig worden.
Daarna legt men de vruchten op dc rekken niet
stijd tegen elkaar aan, doch zoo, dat elke vrucht
juist vrij ligt, met den steel naar boven.
In zoo'n vorstvrijen kelder, waar de tempera
tuur vrijwel constant is, kunnen de vruchten lang
bewaard worden. En een groot voordeel daarbij is,
dat de op rekken gelegde vruchten gemakkelijk op
vaste tijden, bijv. éénmaal per week, kunnen wor
den nagezien, om de eenigszins minderwaardige
voor direct gebruik uit te zoeken. Zoo blijven dan
steeds de beste vruchten over, waardoor men tot
ver in het voorjaar onafgebroken van smakelijk en
gezond fruit kan genieten.
HAARLEM'S DAGBLAD
De distributie- en andere over
heidsmaatregelen voor U geordend
in een keurige map.
Kom het eens op ons kantoor
inzien.
Dat verplicht U tot niets.
HANDELSINSTITUUT
JANSWEG 42
TELEF. 15568 - HAARLEM.
Opleiding tot alle
PRAKTIJK
EXAMENS
LESSEN in
Boekhouden
Nederlandsch
Fransch
Duitsch
Engelsch
Spaansch
Zweedsch
Deensch
Italiaansch
Steno - Typen
Opleiding voor
Belasting-
Consulent.
Vraagt gratis Prospectus!
UITSLUITEND GEDIPLO
MEERDE KRACHTEN.
■r STOFZUIGER ran
\K.AH.DE WILDE
TURFMARKT^ KAMPERVEST
TEL. 11525
Wederom ontvangen
RUBLI no. 4, f 38.50
Gaarne toonen
wjj U onze
collectie geheel
vrijblijvend
kunt nu tegen inlevering van 'n
Wintermantel. Costuum of
Wollen Deken, een vergunning
verkrijgen tot het koopen van
een Wintermantel.
spaart hierdoor Uw punten en
doet tevens een goed werk.
hebben nog een groote sortee
ring in de mooiste qualiteiten,
prima afwerking en voorzien
van de edelste bontsoorten
tegen prijzen, die U zullen
meevallen.
MODEMAGAZIJNEN
GR. HOUTSTRAAT
HOEK ANEGANG
Opgericht 1888
"l'nimir- -i-i! rsr i'M-;i ni i
Neemt voor verduistering
en tegen scherven
Hoogerwoerdstraat 8-12, Tel. 22730
Ramplaan 35, Tel. 19321
y w ontvingen wij de nieuwe
met bijpassende Hoedjes en Kapjes
WOLLEN JURKJES,
JASJES, PAKJES,
SLOBBROEKEN,
TRUITJES, BROEKJES
Ruim honderdvijftig jaar worden in Haarlem verkocht
DE SLIJMPILLEN van
DE ERVEN G. METZ
Zij zijn bekend als een zacht en
uitstekend werkend laxeermiddel
IN DOOSJES VAN 40 STUKS 35 CENT
kon ik het nog lezen Vandaag gaat 't moeilijker
Dan opgepast. Verwaarloos Uw oogen niet.
Wij leveren U deze gaarne en hebben een groote
sorteering.
GROOTE HOUTSTRAAT 37 TELEF. 11059
Leverancier van alle Ziekenfondsen
stalen Bureau-artikelen en Meu
belen, Schrijfmachinelinten; Carbon;
Stencils; Cyclostyle-inkten in alle
kleuren en voor alle machines. Cyclo
stylepapier in alle kleuren en for
maten en in diverse dikten.
ZIJLSTRAAT 41, HAARLEM, TEL. 17156
Maar wat zijn ze kort met een HEERLIJK PIJPJE
en goede tabak. De grootste en beste sor
teering. Geen gebrek aan vuur, wanneer U
een GOEDE AANSTEKER heeft. Het JUISTE
adres voor deze artikelen is en blijft:
ANTOON OOMS, Gr. Houtstraat 135. Haarlem
Dames en Heeren, die een gelukkig harmonisch huwelijk
wenschen te sluiten en hiermede in hun omgeving niet
kunnen slagen, schrijven vol vertrouwen naar het
Bemiddelingskantoor „HILVERSUM",
VAARTWEG 147, Ie HILVERSUM - Telel. 7091.
Ons kantoor heeft zeer veel goede en beschaafde relaties
in alle kringen.
Heeren zonder positie of inkomen verleenen wij onze
bemiddeling niet.
U kunt verzekerd zijn van de striktste geheimhouding,
want dit is voor ons een eerezaak.
Schrijft U ons Uw wenschen en wij stellen ons geheel
met alle krachten voor U beschikbaar.
Alle inlichtingen kunt U kosteloos in blanco couvert
ontvangen. Postzegel s.v.p. voor antwoord insluiten.
