Zeegevecht nabij Malta
Uit de Pers.
MXANDAG '14 OCTOBER 1940
H S AR HEM'S DAGBCAD
5
Duitsch legerbericht van Zaterdag:
Duitsche luchtmacht doet
aanvallen op Londen en
verscheidene andere plaatsen.
BERLIJN, 12 October (D.N.B.) Het opper
bevel der weermacht deelt mede:
„Bommen, uitgeworpen door formaties lichte
gevechtsvliegtuigen, hebben gisteren in de Britsche
hoofdstad omvangrijke verwoestingen aangericht.
Branden, die hierdoor waren ontstaan, ontwik
kelden zich op eenige plaatsen tot groote vuur
haarden, die bij den aanvang der duisternis aan
formaties zware gevechtsvliegtuigen den weg wezen
voor hun vergeldingsaanvallen. Talrijke bommen
van middelzwaar en zwaar kaliber deden tusschen
de bocht van de Theems en Leyton zeer groote
brandhaarden ontstaan. Ook konden in de streek
van het Battersey-park en aan den Theemsoever
talrijke inslaande bommen waargenomen worden.
Een andere groote aanval was gericht op het
haven- en industrie gebied van Liverpool-Birken
head en Manchester. Hier ontstond in de koel
huizen rondom de Alexandrahaven en ten Oosten
van de Canada-docks een groote brand, die zich
snel uitbreidde. Eveneens konden verscheidene
groote branden tusschen de Stanleyhaven en de
Canada-docks worden waarngenomen. De doek-
installaties van Liverpool-Bootle kregen eveneens
verscheidene voltreffers en raakten in brand. Tal
rijke afzonderlijke aanvallen werden gericht op
spoorwegwerken en rails in Zuid-Engeland. Ook
verscheidene bewapings- en ravitailleeringsbe-
drijven in Middden Engeland en aan de Oostkust
van Schotland werden met succes gebombardeerd.
Een belangrijke wapenfabriek aan de Oostkust
brandde volkomen af.
Batterijen verdragend geschut van leger en
marine namen in den nacht een Engelsch convooi
aan de kust bij Dover onder vuur en joegen het
uiteen.
In het zeegebied voor de Schotsche Oostkust
viel een Duitsch vliegtuig een convooi van ver
scheidene gewapende koopvaardijschepen in lagen
aanval aan. Een schip van 8000 brt. bleef met
zware rookontwikkeling stil liggen. Een ander
krachtig beveiligd convooi werd ten Zuiden van
de Hebriden met bommen bestookt. Twee schepen
werden zoo getroffen, dat zij niet verder konden
varen.
Een duikboot heeft in korten tijd drie schepen
met een inhoud van rond 21.000 b. r. t. die in
een vijandelijk convooi voeren, tot zinken ge
bracht.
Het Britsche luchtwapen heeft in den nacht ter
reuracties tegen talrijke Nederlandsche plaatsen
uitgevoerd, waarbij vrij zware persoonlijke en
materiéele schade werd aangericht. Overigens be
paalde de aanvalsactiviteit van den tegenstander
zich tot eenige nachtelijke vluchten naar de Duitsche
bocht en het Noord-Duitsche kustgebied.
In den nacht van 10 op 11 October trachtten
kleine eenheden der Britsche marine Cherbourg te
beschieten. Zij werden na drie minuten vuren van
de kustartillerie gedwongen weg te varen. Een
kort daarop bij het aanbreken van den dag
Cherbourg naderende zware Britsche kruiser werd
tijdig door luchtverkenning ontdekt en onder vuur
genomen, waarop hij wegvoer nog voor hij zelf
tot_ vuren kon komen. Militaire schade is noch in
de haven, noch in de stad Cherbourg aangericht.
Er werden echter eenige Fransche woonhuizen ge
troffen.
De tegenstander verloor gisteren in totaal 13
vliegtuigen, waarvan 10 bij luchtgevechten, 3 door
luchtafweervuur. Een Duitsch vliegtuig wordt ver
mist".
Duitsch legerbericht van Zondag:
Waterloo-Station te
Londen door bommen
zwaar beschadigd
BERLIJN, 13 October (D.N.B.) Het opper
bevel van de weermacht maakt bekend:
-,De aanvallen van het Duitsche lucht
wapen op Londen en op talrijke andere
plaatsen op het Engelsche eiland, zijn des
nachts en overdag met steeds sterker uitwerking
voortgezet. Te Londen was het gebied ten Noorden
van de Theemskromming en van de East India-
docks, evenals het gebied aan weerszijden van
London Bridge hoofddoel van de aanvallen van
de afdeelingen Duitsche oorlogsvliegers. Ook in het
gebied ten Oosten van het Victoriapark zijn goede
treffers waargenomen. Waterloo-station is door
talrijke bommen zoo zwaar beschadigd, dat reke
ning dient te worden gehouden met groote storin
gen in het verkeer.
De 's nachts aanvallende afdeelingen Duitsche
gevechtsvliegers konden in het centrum van de
Britsche hoofdstad van verre de branden zien, die
het gevolg waren van de actie, die overdag was
gevoerd.
In Zuid-Engeland deden afzonderlijk optredende
gevechtsvliegtuigen, voor een deel in duikvlucht
aanvallen op twee troepenkampementen. In het
onderkomens werden ernstige verwoestingen aan
gericht. Verdere aanvalsdoelen waren twee haven
steden in Zuid-Engeland. Te Hastings zijn spoor
wegen vernield en talrijke gebouwen werden ver
woest.
In den loop van den nacht deden sterke af
deelingen gevechtsvliegtuigen aanvallen op ver
schillende bewapeningsindustrieën in Midden-
Engeland. Sterke ontploffingen en branden toon
den hiervan de uitwerking aan. Een duikboot heeft
vijf gewapende vijandelijke koopvaarders van in
totaal 25741 br. reg.v ton tot zinken gebracht.
En andere duikboot meldt het tot zinken bren
gen van 16300 br. reg. ton vijandelijke handels-
scheepsruimte.
Zooals gewoonlijk onthield de vijand zich
overdag van alle aanvallen op het rijksgebied. Eerst
's nachts drong hij op verschillende punten bin
nen boven Duitschland en bereikte o.a. met enkele
machines Berlijn. De hier geworpen bommen heb
ben geen materïeele schade aangericht. Eenige
personen, die zich buiten de schuilkelders op
hielden, werden gewond. Aanvallen van het Brit
sche luchtwapen op verschillende industrïebedrij-
ven in West- en Noord-Duitschland bleven zonder
resultaat. Materiéele schade van meer beteekenis
werd alleen berokkend aan woonhuizen en aan
een pakhuis. Hier zijn acht dooden en gewonden
te betreuren. Talrijke Britsche bommen vielen weer
op Nederlandsche plaatsen. Militaire schade werd
daarbij niet aangericht, doch een aantal woningen
werd gedeeltelijk zwaar beschadigd. De vijand
heeft gisteren in verschillende luchtgevechten 21
jachttoestellen verloren; zeven Duitsche vliegtui
gen zijn van de vlucht naar den vijand niet terug
gekeerd"
FROXTBERICHT.
Het frontbericht van het D.N.B. van Zondag luidt
als volgt:
„Volgens de bekentenis in de jongste rede van
den Britschen luchtmaarschalk Sir. Ph. Joubert.
zijn intusschen de Zuid-Engelsche vliegvelden naar
achteren verplaatst en bevinden zich in het kust
gebied alleen nog maar kustverdedigïngsstellingen.
Dit officieel erkende feit bevestigt dat de vijand
zich, ook volgens de gisteren opnieuw bevestigde
waarnemingen, nog meer dan voorheen in de ver
dediging gedrongen ziet. De hoofdstad van het Brit
sche imperium is door het verplaatsen van de tot-
dusverre voor de hoofdstad liggende vliegvelden
naar het binnenland nog meer blootgesteld aan de
aanvallen van het Duitsche luchtwapen. Daarom
voelde Londen ook in den loop van gisteren en in
den nacht van Zaterdag op Zondag het totale ge
wicht van het Duitsche „zwaard aan den hemel"
De zwaarste slagen kregen het gebied ten noorden
van de bocht in de Theems en de East India docks,
alsmede het gebied aan weerszijden van London
Bridge. In het met silo's, fabrieken en revitaillee-
ringsbedrijven bezaaide en reeds dikwijls geteis
terde gebied hebben lichte gevechtséenheden van
het Duitsche luchtwapen de vernieling van voor
den oorlog belangrijke doelen voortgezet en hebben
zij den vijand de zwaarste schade berokkend.
London Bridge is een der voor 't verkeer belang
rijkste bruggen over de Theems en ligt dichtbij
de Tower en de haveningangen, ten oosten van het
Victoria Park, verder noordelijk van de Bocht in
de Theems, waar zich groote goederenstations be
vinden, konden eveneens goede treffers worden
waargenomen.
Verscheidene bommen vielen op hét Waterloo-
Station, een van de belangrijkste stations in het
centrum van de stad. Hierdoor werden de reeds
aanzienlijk belemmerde verkeerstoestanden ont
redderd. Bemanningen van terugkeerende vlieg
tuigen hebben een beschrijving gegeven hoe Londen
tijdens de nachtelijke aanvallen door het schijnsel
der branden daghelder verlicht was. Rookwolken
dreven over de dikwijls beroete huizenzee en be
dekten geheele stadsdeelen. Uit de opwarrelende
rookwolken sloeg op vele plaatsen een helle vuur
gloed omhoog. Door deze voor het zicht en het
oriënteeren bijzonder gunstige voorwaarden wer
den de uitgekozen doelen ook in de nachtelijke uren
door een regen van bommen van alle soorten ka
liber bestookt. Het optreden van afzonderlijke ge
vechtsvliegtuigen boven Zuid-Engeland heeft even
eens groote successen opgeleverd. Hier werden op
nieuw in een drieste duikvlucht twee troepenkam
pen aangevallen en werd in de onderkomens zware
schade aangericht. Verder verschenen Duitsche
vliegtuigen boven twee havensteden in Zuid-
Engeland. waaronder Hastings, dat een belangrijke
haven- en industriestad is. De daar liggende olie
voorraden en werven zijn voor de Engelsche ver
dediging zeer belangrijk".
ftaliaansch legerbericht van Zaterdag:
Doelen in Egypte
gebombardeerd.
Italiaansch legerbericht van Zaterdag:
ROME, 12 Oct. (Stefani). Het hoofdkwar
tier van de weermacht maakt bekend:
„In Noord-Afrika heeft een van onze gemoto
riseerde verkenningscolonnes twee pantserwa
gens buitgemaakt, die door den vijand met de
volledige uitrusting in den steek waren gela
ten.
Ons luchtwapen heeft ten oosten van Sidi el
Barrani de vliegtuig- en spoorweg-installaties
van Maat Bagush en militaire installaties van
den vijand bij El Ouasaba gebombardeerd.
Al onze vliegtuigen keerden terug.
De vijandelijke luchtmacht heeft de steden
Benghasi, Bardia en Sidi Berrani gebombardeerd,
hetgeen in totaal vijf gewonden kostte. Aan
woonhuizen en aan de kathedraal van Benghasi
werd aanzienlijke schade aangericht. Overigens
slechts lichte schade.
In Oost-Afrika hebben vijandelijke lucht
aanvallen op Burgavo in Somaliland, Negehlli,
Asmara, Goera, Adi Oegri en Assab geringe
schade, maar geen slachtoffers veroorzaakt".
Italiaansch legerbericht van Zondag:
Engelsche kruiser tot zinken gebracht
andere eenheden beschadigd,
Italianen verliezen drie
torpedobooten.
ERGENS IN ITALIë, 13 October (Stefani)..
Legerbericht 128 van het Italiaansche hoofd
kwartier luidt:'
„Onze torpedobooten, die patrouilleerden in
de Straat van Sicilië, hebben in den loop van
den nacht van 11 op 12 October nabij Malta
belangrijke Engelsche zeestrijdkrachten aange
vallen. Een vijandelijke kruiser, waarschijnlijk
van het type „Neptune", is tot zinken gebracht,
aan andere vijandelijke eenheden werd ernstige
schade berokkend. Deze tegenstanders hebben
zich daarna, de een na den ander, verwijderd.
Wij hebben twee torpedobooten, elk van zes
honderd ton, verloren, evenals een torpedo-
bootjager van 1400 ton. Het grootste deel van
de opvarenden is gered.
In de vroege uren van den ochtend zijn afdee
lingen van onze luchtmacht opgestegen om de een
heden van den vijand op te sporen. Deze werden
aangetroffen terwijl zij zich in oostelijke lichting
bewogen en werden intensief gebombardeerd. On
danks de heftige artillerieafweer van de schepen
en het vuur van de vliegtuigen, die van een vlieg
tuigmoederschip opstegen, dat deel uitmaakte van
een vijandelijk eskader, en ondanks ook de weers
omstandigheden, die voor de luchtactie niet gun
stig waren, heeft onze luchtmacht belangrijke
resultaten kunnen boeken. Het vliegtuigmoederschip
werd in den boeg getroffen door een oom van
zwaar kaliber en een zware kruiser is aan zijn
linker flank beschadigd. Twee vijandelijKe jacht
vliegtuigen zijn neergeschoten; een van onze vlieg
tuigen is niet teruggekeerd.
In Noord-Afrika zijn onze snelle colonnes door
gedrongen tot op dertig kilometer ten oosten van
Sidi el Barrani. Zij hebben daar slag geleverd en
hebben kleine eenheden van vijandelijke tanks en
pantserwagens teruggeslagen. Onze luchtmacht
bombardeerde gedurende den nacht de luchthaven
van Maat Bagush en de installaties van Daba, ten
oosten van Mersa Matroeh, met veel succes On
danks de hevige luchtafweer zijn al onze machines
teruggekeerd. Vijandelijke vluchten boven Bard'a
en boven de havens van Derme en Tobroek heb
ben geringe materïeele schade veroorzaakt. Er zijn
geen slachtoffers. Onze jachtvliegtuigen, die boven
Tobroek patrouilleerden, vingen een afdeehng van
de vijandelijke luchtmacht op en schoten een ma
chine van het type Blenheim neer, terwijl twee
andere vijandelijke machines ernstig werden ge
troffen.
In Oost-Afrika hebben onze patrouille vijande
lijke gemotoriseerde troepen, die zich naar dé
richting van de grens van Eritrea bewogen, terug
geworpen. Onze luchtmacht heeft de vijandelijke
vestingwerken te Loddar, ten westen van het
Rudolfmeer, gebombardeerd, evenals de installaties
van het vliegveld van Wajir en een .vijandelijken
kruiser van tienduizend ton, die een convooi be
geleidde. Al onze vliegtuigen zijn teruggekeerd.
Vijandelijke machines hebben bommen geworpen
op Goera Neghelli, Asmara en El Oeak. Er zijn
geen slachtoffers en de materieele schade is ge
ring".
GEZONKEN BRITSCHE KRUISER
MAT 6 a 7000 TON.
Stefani meldt nader:
Naar aanleiding van de zee- en luchtgevechten,
die gisteren werden gevoerd, herinnert men er
aan dat de Engelsche kruiser van het type „Nep
tune", die Zaterdag door de Italiaansche zeestrijd
krachten tot zinken is gebracht, tot een klasse be
hoort tusschen 6 a 7000 ton. Tegenover dit vijande
lijk verlies staan Italiaansche verliezen van in
totaal 2600 ton. Bij de Engelsche verliezen moest
men tevens nog meerekenen de schade door de
Italiaansche vloot berokkend aan andere Engelsche
schepen. Een zware kruiser werd door Italiaansche
bommen in zijn flank geraakt, terwijl het Britsche
vliegtuigmoederschip ernstig werd getroffen aan
den boeg.
NADERE BIJZONDERHEDEN
OVER HET ZEEGEVECHT.
Een bijzondere correspondent van Stefani meldt
de volgende bijzonderheden over het in het Ita-
liaansohe weermachtsbericht vermelde zeegevecht.
Op den ochtend van 11 October ontdekte een pa
trouille van versdheidene Italiaansche torpedoboo
ten een Engelsch eskader in de Straat van Sicilië.
De voorste boot van de patrouille voer terstond tot
op 700 meter afstand van een zwaren Engelschen
kruiser op en schoot drie torpedo's af, terwijl ge
lijktijdig uit alle stukken op den vijand gevuurd
werd. De torpedo's en ook het geschutvuur troffen
het vijandelijke schip zoo ernstig, dat het weldra
begon te zinken. De kleine Italiaansche torpedo
boot moest evenwel ook het zware geschutvuur
van den vijand ondergaan. Desondanks streed zij
tot het uiterste en de commandant gaf, alvorens de
kleine roemvolle boot verging, koelbloedig de noo-
dige bevelen om zijn geheele bemanning in de
reddinig9booten te bergen en het resultaat van het
vergaan van den vijandelijken kruiser te rappor
teeren. De schipbreukelingen werden kort daarop
door een andere Italiaansche torpedoboot opgeno
men. De strijd ging nog geruimen tijd verder.
Aan Italiaansche zijde gingen daarbij, zooals
reeds gemeld, twee kleine torpedobooten verloren,
terwijl een torpedojager door het vijandelijke vuur
onbestuurbaar werd gemaakt.
Dit vaartuig' wer deerst door een anderen torpe
dojager op sleeptouw genomen, doch later, toen
het niet kon doorvaren, door de eigen bemanning
tot zinken gebracht. Op den ochtend van 12 Octo
ber keerden de vijandelijke zeestrijdkraChten in de
ridhting van him steunpunten terug.
Westelijk Halfrond omvat ook
Atlantischcn en Stillen Oceaan.
Roosevelt sprak te Ohio.
Het D.N.B. meldt uit Columbus (Ohio). 13 Oc
tober. Ter gelegenheid van zijn inpsectie-
reis langs de Amerikaansche .verdedigingswer
ken heeft president Roosevelt hier Zaterdag
het woord gevoerd. In zijn rede zei de presi
dent o.a. dat wanneer Amerika spreekt over de
verdediging van het Westelijk Halfrond, het daar
mee niet alleen het gebied bedoeld van Noord-
Centraal-, en Zuid-Amerika en van de onmid
dellijke aangrenzende eilanden. Want ook het
recht op een vreedzaam gebruik van den At-
lant. en van den Stillen Oceaan behoort daartoe.
De Vereen. Staten zijn van opvatting dat de be
veiliging, van deze Oceanen uiterst belangrijk is
bij de verdediging en de bescherming van de
eigen territoriale integriteit. Roosevelt zeide we
derom dat de Vereenigde Staten in het vervolg
Engeland alle hulp zullen verleenen, zoolang
daarvan niet het deelnemen van Amerika aan
den oorlog afhangt. In verband met de Ame
rikaansche bewapening stelde Roosevelt vast:
Wij bewapenen om onszelf te verdedigen. Ame
rika wenscht geen oorlog met welk land ook. De
bestaande gevaren hebben deVereenigde Sta
ten echter gedwongen den bouw te ondernemen
van een" oorlogsvloot en van een luchtmacht, die
sterk genoeg zijn om alle Amerikaansche be
langen tegen elke combinatie van vijandelijke
machten te verdedigen.
Op de puinhaopen van een der Lonocnsche industriewijken, welke aoor de
Duitsche bombardementen ernstig geteisterd werd.
(Foto Weltbild.).
BRANDSTOF VOOR VLUCHTEN NAAR VIJANDELIJK GEBIED. De benzine
tanks van de Stuka's worden op een der Duitsche vliegvelden gevuld.
(Foto Weltbild.)
CV HET BUITENLAND.
Tusschen Hongarije en Roemenië is eenige
wrijving ontstaan. Hoewel beide partijen de be
palingen van de Conferentie van Weenen, waar
bij de kwesties der grenswijziging en die der uil
wisseling van bevolkingsgroepen werden geregeld,
aanvaard hebben en de uitvoering daarvan zich
aanvankelijk ook regelmatig en in volle orde vol
trok, is het oude struikelblok der minderheden
opnieuw in zicht gekomen.
De Roemeensche regeering heeft den Hongaren
een memorandum doen toekomen waarin zij
zegt beslissende beteekenis toe te kennen aan de
oplossing van het minderhedenvraagstuk. De
Hongaarsche delegatie, die thans met Roemeen
sche afgevaardigden te Boedapest beraadslaagt,
wordt .verweten dat zij onderhandelingen over de
minderheden kwestie voortdurend sleepende
heeft gehouden om ten slotte op 2 October mede
te deelen dat de Hongaarsche regeering niet in
staat was te onderhandelen over de oplossing van
de minderhedenkwestie in verband met de span
ning, die tusschen Hongarije en Roemenië was
opgetreden. De achteruitgang van den toestand
wordt in het memorandum geweten aan de om
standigheid, dat zich overvallen hebben voorge
daan in het aan Hongarije afgestane deel van
Zevenburgen en dat alle Roemeensche voorstellen
om deze gebeurtenissen te doen onderzoeken door
gemengde Roemeensch-Hongaarsche commissies
door de Hongaarsche regeering zijn afgewezen.
Van Hongaarsche zijde, is inmiddels ontkend
dat er eenige vervolging van Roemenen in Hon
garije zou hebben plaats gehad en op haar beurt
beschuldigde daarop de Hongaarsche regeering
den Roemenen van soortgelijke feiten jegens de
in Roemenië achtergebleven Hongaren, waarop
ook van Boekarest uit prompt een dementi kwam.
Uit een in de Hongaarsche hoofdstad gedane
mededeeling blijkt verder dat men daar, op grond
van een 22-jarige ervaring, weinig hoop hééft dat
een in te stellen commissie de moeilijkheden uit
den weg zou kunnen ruimen. Daarom is men er
hier toe overgegaan omdat de situatie zich den
laatsten tijd aanmex'kelijk heeft toegespitst
krachtens de scheidsrechterlijke uitspraak van
Weenen de aandacht van de beide spil-mogend-
heden op deze zaak te vestigen.
Inderdaad zal een beroep op Rome en Berlijn,
indien door onderlinge bespreking een oplossing
onmogelijk is, wel 't beste middel blijken te zijn.
Om veel toekomstig leed te voorkomen kan de
minderheden-koe niet krachtig genoeg bij de
horens gepakt worden.
GEEN OVERSPANNING DER
CORPORATIEVE GEDACHTE.
De corporatieve gedachte- die thans weer aan
de orde van den dag is, en wordt aanbevolen als
verweermiddel tegen velerlei euvelen, verdient
ook onzerzijds steun, mits men haar toepgsse met
inachtneming van de ervaring, in den loop der
eeuwen opgedaan", aldus schrijft „De Stan
daar d".
Het blad wijst erop, dat hoezeer ook het Cal
vinisme van den aanvang af krachtig is opgekomen
voor passende volksvrijheden, het nooit zelfs
maar één stap heeft gedaan op den weg van een
valsch individualisme. Tegenover het individua
listisch kiesrecht dat van het „hedendaagsche
staatsburgerschap" uitging, stelde dr. Kuyper zijn
huismanskiesrecht als organische gedachte. Op het
terrein van de staatsorganisatie verlangde hij o.m.
een vertegenwoordiging van het corporatief maat
schappelijk leven. Het blad waarschuwt ervoor dat
men zich in een sterk bewogen tijd als waarin wij
thans leven, zich zal moeten hoeden voor een
overspanning der corporatieve gedachte.
De geschiedenis geeft hier een ernstige waar
schuwing. Dat het humanistisch individualisme,
vooral in de 18de eeuw, in zoo breeden kring bij
val kon vinden en later tot opperheerschappij kon
komen, spruit juist voort uit het feit, dat voordien
de corporatieve gedachte, die heel de middeleeuwen
en ten deele nog lang daarna de geesten had ge
boeid en de levenspractijk had beheerscht, veel te
strak was doorgevoerd. Het op zichzelf gerecht
vaardigd verzet daartegen heeft toen geleid, in plaats
van tot regelmatige en stelselmaige hervorming,
tot de Fransche revolutie met haar noodlottigen na
sleep, ook in andere landen. Zoo werd op zijn
beurt het individualisme tot een ongebreiderde heer
schappij gevoerd. Thans verzet zich wederom de
herleefde corporatieve gedachte daartegen. Dat
verzet berust op goede en juiste gronden. Maar men
wake, dat in den ijver van dit verzet niet op
nieuw een richtig evenwicht uit het oog worde
verloren. Dat tegenover alle persoonlijk of groeps
egoïsme de corporatieve eenheid der volksge-
voortreffelijke zaak, mits daarbij niet de eigen be-
meenschap op den voorgrond wordt gesteld in een
teekenis van persoon en groep geheel te loor ga.
Op die eigen, beteekenis het oog gevestigd te
houden is van belang juist voor den duurzamen
bloei der volksgemeenschap zelf".
DE INTERXEERIXGEN.
Over de ïnterneering van een aantal Nederlan
ders schrijft „De Tijd" o.m.:
„De reeds gearresteerde, resp. nog te arresteeren
Nederlanders kunnen voor het meerendeel moeilijk
worden gemist op de plaats, die zij in ons maat
schappelijk leven innemen. Hun interneering be-
teekent in elk geval een gevoelig maatschappelijk
verlies: om van het aan hen zelve en hunne hier te
lande bestaande betrekkingen berokkende leed nog
maar niet te spreken.
Deze wetenschap kan in Indië aanleiding geven
tot het stellen van de vraag, of niet op eenigerlei
wijze een diplomatiek contact dient te worden ge
legd. Al ware het slechts om onnoodige schade aan
het bezette gebied te besparen. In elk geval mee-
nen wy van het Indische gouvernement te mogen
verlangen, dat het de kwestie van alle kanten, dus
niet slechts van haar formalistische zijde grondig
bestudeert.
Overigens kunnen wij den getroffenen en hunne
betrekkingen in den lande slechts den moreelen
steun van ons oprecht en innig medeleven mee
geven op den ongetwijfeld zwaren gang naar het
Duitsche interneeringskamp. En kunnen wij slechts
bidden, dat zij dit leed waardig en moedig zullen
weten te aanvaarden."
,.D e Nederlander" wijst op de ingewikkelde
wijze, waarop allerlei mededeelingen van over-
heidszijde worden geformuleerd, en oppert de mo
gelijkheid, dat in de dagbladen wordt volstaan met
een weergave van de getroffen regeling, „in groote
trekken in verstaanbaar Nederlandsch afgedrukt,
en de bijzonderheden (die toch altijd nader aan de
belanghebbenden moeten uiteengezet) in een af
zonderlijke circulaire, in correspondentie of met
de zakenlieden persoonlijk te behandelen."
„Er is nog een materie, waarvan grootendeels
hetzelfde te zeggen is: de distri butjeregeling. Wij
weten, dat deze moeilijk is, wij erkennen dankbaar,
dat zij als geheel goed verloopt. Het is ook verre van
ons, de ambtenaren der distributiekantoren, wier
geduld en toewijding bij het oplossen van duizend
en één puzzles wij hebben leeren bewonderen, orga
nisatorische smetten aan te wrijven. Maar mogen
wij de verantwoordelijke instanties in gemoede vra
gen, of zij b.v. de regeling voor de kolendistributie,
die op verscheidene dagen in de couranten werd
gepubliceerd, een voorbeeld van duidelijkheid vin
den? Wij althans konden er na een aandachtige
lezing geen touw aan vastknoopen, en staan daarin
niet alleen. Een onzer collega-bladen heeft een spe
ciale rubriek, waarin tal van vragen op dit gebied
beantwoord, of liever gesteld worden. Er zijn na
melijk veel gevallen, waarin ook de deskundige
schrijver van die inlichtingenrubriek de handen in
gedachten ten hemel heft, en meer of minder
rechtstreeks: Ik weet het ook niet! moet antwoorden.
Laten wij besluiten met een enkele vraag: ver
dient het geen aanbeveling, dat overheidsorganen,
die gewichtige mededeelingen hebben te doen, die
ook voor de eenvoudigen in den lande verstaan
baar moeten zijn, de redactie van hun publicaties
opdragen aan menschen, die een zekere scholing
hebben verkregen in het op eenvoudige wijze for
muleeren van vrij ingewikkelde zaken? Men kan
moeilijke dingen niet licht gemakkelijk maken,
maar wel kan vermeden worden, dat vrij eenvoudige
onderwerpen door de formuleering spinrag worden."
TEGEN DE CONCESSIE.
Volk en Vaderland schrijft in verband met
een artikel in het Alg. Handelsblad, waarin
werd aangedrongen op het plegen van overleg, van
welk overleg volgens het blad niemand zou be
hoeven te worden uitgesloten die het Nederlandsch
belang boven het belang van prestige, boven détail-
verlangens en boven eigen leiderschap willen
stellen:
„We gelooven evenwel niet, dat we ons in het
verleden hebben doen kennen als een beweging, die
bereid is concessies te doen. Onze strijd was juist
gericht tegen de concessie, het kenmerk van het
democratlsch-parlementaire stelsel, dat in lijnrechte
tegenspraak is met de drijvende kracht van het ko
mende Europeesche stelsel: eenhoofdig leiderschap
en persoonlijke verantwoording. Voor ons is de
Leider juist de drager van het algemeen belang en
den algemeenen wil des volks, dat zich zelf in en
door hem leert denken en zeggen, wat het wézen
lijk zèif wil.
En dat is de kern der zaax in een paar duidelijke
en niet-uilheemsche woorden gezegd. Dat is onze
stijl. Negen jaar pal staan en ondanks terreur op
den ingeslagen weg voortgaan. En nü concessies
doenNooit!
Wij gebruiken alleen maar duidelijke taal en
schenken klaren wijn".
PROGRAMMA
DINSDAG 15 OCTOBER 1940.
JAARSVELD 414.4 M.
KRO-uilzcnding.
8.Nieuwsberichten A.N.P. 8.15 Wij beginnen
den dag. 3.30 Gramofoonmuziek. 10.— VPRO: Mor
genwijding. 10.15 Gramofoonmuziek. 11.30 Gods
dienstige causerie. 12.Gramofoonmuziek. 12.15
Paul Victoria en zijn orkest (12.45—1.00 Nieuws-
en economische brichten A.N.P. 1.00—1.15 Gra
mofoonmuziek.) 1.45 Gramofoonmuziek.. 2.—
Vrouwenuur. 3.Gramofoonmuziek.. 4.Gewijde
ukzending. 4.30 Gramofoonmuziek. 5.Sociale
causerie. 5.15 Nieuws- ën economische berichten
A.N.P. 5.30 ..Figaro Hochzeit", opera (7.157.45
Vragen van den dag-A.N.P. en nieuwsberichten A.
N. P.) In de pauzes: Mozart als opera-componist,
lezing). 9.10 Nieuwsberichten A. N. P. Slui
ting.
KOOTWIJK 1875 M.
N.C.R.V.-uilzending.
7.— Berichten (Duitsch). 7.15 Berichten
(Engelsch). 7.30 Gramofoonmuziek. 3.Nieuws
berichten A.N.P. 8.10 Schriftlezing, Meditatie. 8.25
Gewijde muziek (gr.pl.) 8.35 Gramofoonmuziek.
(9.009.15 Berichten Duitsch). 9.30 Cello, piano en
gramofoonmuziek. 10.15 Gramofoonmuziek. (11.15
11.30 Berichten Engelsch. 12.00—12.15 Berichten.
12.30 Berichten Duitsch. 12.45 Nieuws- cn econo
mische berichten A.N.P. 1.Amsterdamsch salon
orkest en gramofoonmuziek. 2.Berichten Duitsch
2.15 Amsterdamsch salonorkest. 3.Gramofoon
muziek. 3.30 Berichten Engelsch. 3.45 Zang met
pianobegeleiding en gramofoonmuziek. 4.35 Gra
mofoonmuziek. 5.Berichten Duitsch 5.15 Nieuws
en economische berichten A.N.P. 5.30 R. V. U.:
Cyclus „Vier schilders uit de 15e en 16e eeuw".
6.Gramofoonmuziek (6.156.30 Berichten
Engelsch). 6.45 Berichten. 7.Vragen van den
dag (A.N.P.) 7.15 Berichten 7.20 Gramofoonmuziek.
7.30 Berichten Engelsch. 7.45 Reportage of muziek.
8.Berichten Duitsch. 8.15 Nieuwsberichten A. N.
P. en gramofoonmuziek. 8.30 Berichten Engelsch.
8.45 Gewijde muziek (gr.pl.) 9— Nieuwsberichten
A.N.P. sluiting.
