Haarlem's Dagblad
Haagsch Concert.
Nieuwe bonnen
voor vaste
brandstoffen.
Bekendmaking.
PALMBEACH
Wintervoorspelling.
Duitsche luchtaanvallen
Grieksch gezant
verlaat Rome
Italianen 90 k.m. op
Grieksch gebied
doorgedrongen
AdifkeCeu enz.
58e JAARGANG No. 17599
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V Bureaux: Groote
Houtstraat 93, bijkantooi Soendaplein 37. Postgiro-
dienst 3881 d! Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdred 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Donderdag 31 October 1940
Abonnementen per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10,
pei 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels
ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35 Reclames ƒ0.60 per
regel Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer
ƒ0.15 Groentjes zie rubriek.
Een Haagscth concert geeft zijn bijzondere in
drukken, zooals al wat van onze keurigste stad is.
Gisteravond, of moet ik zeggen gistermiddag, be
zorgde het mij evenwel een on-Haagsdhe gewaar
wording in zijn aanvangsuur. Want dat was half
zes. Waar de tijden al niet toe brengen! Een derge
lijke verstoring van de erkende en als goede toon
aanvaarde dagindeeling zou de veronderstelling
moeten doen rijzen, dat de Hagenaars wegbleven.
Want hun huiselijke orde, met inbegrip van hun
etenstijd, moet wel een krassen ingreep ondergaan
door een concert dat van half zes tot half acht
duurt, waarna men in duisternis kan gaan zoeken
naar trams, sdhaarsohe bussen of nog schaarscher
taxi's. Maar neen: zij hebben zioh geschikt. De
groote zaal van het Gebouw voor Kunsten en We
tenschappen vermoedelijk wel de grootste concert
zaal in ons land, was lang niet vol maar dan toch
goed bezet. En dat wil al heel wat zeggen in een
dergelijke ruimte.
Zij is in de laatste jaren opgeknapt, die zaaL Zij
heeft grauwer dagen gekend. Grauw is nu wel het
laatste woord dat op haar van toepassing zou kun
nen zijn. Zij is, integendeel, verguld. En hoe! De
voorzijden van alle drie de groote galerijen, die
haar aan drie zijden omspannen, blinken ervan.
Het is misschien de beste oplossing in haar bouw
stijl, die van de vorige eeuw is, maar het herinnert
er wel erg sterk aan dat wij in Nederland geen
groot modern concertgebouw bezitten. Nergens.
Amsterdam's voornaamste muziektempel is ook
van een architectonisch tijdperk, dat ons weinig
schoonheid heeft nagelaten en dol was op blinde
ramen en componisten-namen in zoetelijk-mooiïge
lijstjes, van Botterdam valt niets te zeggen,
Utrecht's Tivoli is oud en niet schoon en hebben wij
den moed, over Haarlem's gemeentelijke Concert
zaal te gaan snoeven? Ik mis hem. Wel is het zeker
dat als wij op ons verlanglijstje voor een (hopelijk
nabije) toekomst een groot modern gebouw voor
uitvoeringen en congressen zetten, wij niet de
■eenigen zijn. De gedachte aan zulk project moet
in vele Nederlandsche steden leven.
Den Haag's Gebouw voor Kunsten en Weten
schappen heeft overigens zijn deugden. Het is in
vele opzichten royaal van opzet. Het bezit een
ruime vestibule, een groote hal, breede gangen en
vestiaires en een grooten foyer, waarvoor oude
menschen alleen maar wat veel trappen moeten
klimmen. In de zaal zijn de plaatsen ruim en is de
acoustiek goed en als concertgebouw zou men er
niet veel grieven tegen kunnen inbrengen als
het.... nu ja, maar mooi was en eenige intimiteit
bezat in plaats van leelijk te wezen en hol. Op het
vervaarlijke podium, dat zelfs een groot orkest
maar voor een klein deel bezet, blijken nog steeds
de zeven magere palmen te prijken, die iederen
vroegeren bezoeker van Haagsche concerten wel
bijgebleven moeten zijn. Het zijn geen kamer-,
maar zaalpalmen en hun levenskracht moet hard
nekkig zijn. Want ik kan mij toch niet voorstellen
dat iemand ooit nieuwe is gaan koopen bij het ver
scheiden van een vorige reeks. Dit moeten nog
eltijd de oude wezen: hoog, schraal en stoffig.
Het is duidelijk dat dit geen concert-recensie is;
op die bijzondere paden der journalistiek mogen
zich alleen de mannen van het vak begeven. Toch
wil de leek getuigen dat het Residentie-Orkest ook
in zijn eigen omgeving hem heeft geboeid en schoon
heidsbeleving geschonken door een zeer mooi en
zeer verzorgd concert, zoodat alle verguldsel, alle
holheid en ook de zeven palmen ganschelijk uit
zijn gedachten verdwenen, nadat hem als H.O.V.'er
weer eens een echt-locaal-patriottische gedachte
geworden was. Want daar verscheen de eerste diri
gent en directeur van het Residentie-Orkest en die
is Frits Sohuurman, die zeven jaar lang den schep-
ter over ons orkest zwaaide. Ga naar het Amster-
damsche Concertgebouw en ge hebt groote kans
Eduard van Beimum, naast Mengelberg eveneens
eerste dirigent, en Schuurman's voorganger in
Haarlem, te zien heerschen over de breede schare,
terwijl ge te midden der eerste violen twee ex-
concertmeesters van de H.O.V., Vonk en Bijvanck,
zult ontwaren. De Haarlemsche invloed op ons or
kestleven is voorwaar niet gering.
Schuurman's levende, frissche vertolking van
Haydn's blijde symphonie „Die Uhr" werd gevolgd
door het vioolconcert van Glazounov en de vrouw
van den dirigent, Maria Neuss, gaf van dit tech
nisch zoo veeleischende werk een brillante en tem
perament-volle vertolking die zelfs de Hagenaars
boven hun als vanouds loom-klaterend applaus
deed uitstijgen. Waarop hetzelfde zich voordeed na
de vier Bauernstücke onder den verzamelnaam
„Georgica", naar Beiersche volksmelodieën gecom
poneerd door den levenden Duitsohen componist
Werner Egk, dirigent van de Berlijnsche stads-
opera. Een merkwaardig stuk, door het programma
aangeduid als „elementaire" en „rechtstreeksdie"
rhuziek, kernachtig, boeiend en verrassend van
vorm vond ik het, hopend dat het spoedig ook eens
op een Haarlemsch programma zal verschijnen.
Ook na Haagsche concerten doolt men nu in het
duister. Het is niet Haagscher dan het onze. Het is
zwart en niet behagelijk. Ge ontdekt hoeveel minder
ge van de ligging van trottoirbanden weet in an
dere steden dan in uw eigene. En hoe goed het is
een gastheer te hebben, die er meer van weet en
in vage nachtlichtjes, wiebelend in een donker ver
schiet dat aan een plein doet denken, bussen en
zelfs een enkele taxi weet te herkennen. Maar het
genotene stemt verheugd en ge zoudt voor een mooi
concert, als dat noodig ware, desnoods veel verder
reizen en veel meer duisternis ondergaan. Hetgeen
doet begrijpen hoe onze voorouders zich wisten te
schikken. R. P.
REGELING HERFSTVACANTIE LAGER
ONDERWIJS
Aan de Hoofden der gemeentelijke Scholen voor
gewoon-, buitengewoon- en voorbereidend lager
onderwijs te Haarlem hebben B. en W. van Haar
lem medegedeeld, dat de herfstvacantie voor de
scholen, welke normale schooltijden hebben, als
mede voor de klassen welke geheele dagen wei-ken
van de andere scholen, dit jaar zal worden gehou
den van 4 tot en met 9 November a.s.
De scholen of klassen welke halve dagen werken,
hebben dus dit jaar geen herfstvacantie.
SCHOOLTIJD IN DEN WINTER. De leerlingen van een der Haagsche buiten
scholen zetten de lessen ondanks de frissche temperatuur in de openlucht voort.
De dikke kleeding blijkt een welkome beschutting.
(Foto Schimmelpenning!!.)
's GRAVENHAGE, 30 October. De secretaris
generaal, waarnemend hoofd van het departement
van handel, nijverheid en scheepvaart deelt het
volgende mede:
Gedurende de maand November geven de
met 04, 05, 06 en 07 gemerkte bonnen van de
„bonnenkaart distributie vaste brandstoffen
haarden, kachels", alsmede de met 07, 08,
09, 10, 11, 12, 13, en 14 gemerkte bonnen van
de „bonnenkaart distributie vaste brandstoffen,
centrale verwarming" en voorts de met brand
stoffen één eenheid 2e periode" en met „cokes
één eenheid, tweede periode", en de met „cokes,
één eenheid, tweede periode", gemerkte
bonnen elk recht op het koopen van één een
heid vaste brandstoffen.
Verder geven gedurende de maand November
de met 08, 09, 10 en 11 gemerkte bonnen van
de „bonnenkaart distributie vaste brandstof
fen haarden, kachels", elk recht op het
koopen van één eenheid turf.
Met nadruk wordt er echter de aandacht op ge
vestigd, dat de met 08, 09, 10 en 11 gemerkte
bonnen in den loop van het stookseizoen alsnog
zullen worden aangewezen voor het koopen van
steenkolen of andere vaste brandstoffen. Men heeft
dus de keus hierop'thans turf of later andere brand
stoffen te betrekken.
De geldigheidsduur van de met 01, 02, 03 ge
merkte bonnen van de „bonnenkaart distributie
vaste brandstoffen haarden, kachels", van de met
01, 02, 03, 04, 05 en 96 gemerkte bonnen van de
„bonnenkaart distributie centrale verwarming",
en van de met „brandstoffen, één eenheid, 1ste
periode", alsmede de met „cokes, één eenheid, 1ste
periode" gemerkte bonnen wordt verlengd tot en
met 14 November 1940. De geldigheidsduur der
met „brandstoffen" of „cokes" gemerkte toewijzin
gen, welke tot 13 November of een vroegeren
datum zijn geldig verklaard, wordt eveneens ver
lengd tot en met 14 November 1940.
Zooals reeds eerder is bekend gemaakt, wordt
onder één eenheid vaste brandstof verstaan: het
zij 1 H.L. anthraciet of steenkolen, of industrie of
eierbriketten (maximum 75 K.G.), hetzij 110 K.G.
bruinkoolbrikettten, hezij 2 H.L. cokes, hetzij 175
K.G. fabriekssturf, hetzij 195 K.G. persturf (300
stuks), hetzij 200 K.G. bagggerturf (450 stuks), het
zij 200 K.G. overige soorten turf.
ZWITSERLAND CHARTERT NOG EEN
VRACHTSCHIP.
BAZEL, 29 October (EPE) Naar de Zwitser-
sche pers bericht, zal midden November nog een
door Zwitserland gecharterd schip voor den export
van Zwitsersche producten worden gebruikt. Het
inladen der goederen, die voor New-York bestemd
zijn, zal weer te Genua plaats hebben.
Vrijstelling van uitgaansverbod
voor vitale bedrijven.
's GRAVENHAGE, 30 October. De
commissaris-generaal voor de openbare
veiligheid bil den Rijkscommissaris voor het
bezette Nederlandsche gebied maakt bekend,
dat hij, teneinde storingen in het economische
leven te vermijden en den voortgang van de
vitale bedrijven ook des nachts te waar
borgen, aan de Nederlandsche politie-organen
de volgende aanwijzingen heeft gegeven:
Aan diegenen, die verbonden zijn aan
vitale bedrijven (zooals spoorwegen, bin
nenvaart, sluiswerken, mijnen, gas- en
electricitcitsfabrieken, wapenindustrie en
dergelijke) in het Nederlandsche gebied,
waarvoor ingevolge de verordening no 151
van den Rijkscommissaris (Verordeningen
blad blz. 460) nog niet de daarin genoemde
verkeersbeperkingen golden, doch waarvoor
ingevolge de verordening no. 188 van den
Rijkscommissaris (Verordeningenblad blz.
542) wel het uitgaansverbod van kracht is
geworden, moet tot en met 15 November
1940 stilzwijgend ook in den tijd tusschen
24 en 4 uur worden toegestaan, zich zonder
speciale vergunning bnitenshuis te bevin
den.
Na 15 November 1940 moeten ook de aan
bovenbedoelde bedrijven en ondernemingen
verboden personen in 't bezit van zulk een-
bijzondere vergunning (Sonderausvveis)
zijn.
HET SPECIAAL HUIS
VOOR KOUSEN
EN LINGERIES
BARTELJORiSSTRAAT 7
KOOPT NU VOOR UW
NIEUWE PUNTEN
WARME WOLLEN PYAMA'S
EN NACHTHEMDEN
ZONDER PUNTEN
WOLLEN BEDJASJES
(Adv Ingez. Med.)
De Engelsche bomaanvallen op
ons land.
Vijftien dooden.
's-GRAVENHAGE, 30 October. Het A.N.P.
meldt:
De Engelsche bomaanvallen van den afge-
loopen nacht hebben in verschillende plaatsen
van ons land in het geheel 15 dooden ge-
eischt.
De oogst van Woensdag.
Weer 82 wielrijders bekeurd.
De Haarlemsche politie gaat nog steeds voort
met het bekeuren van wielrijders, die zich niet aan
de verkeersregels hielden. Niet rechts rijden 27;
18 hadden geen behoorlijk verlichte of afgescherm
de lantaarn en 13 gaven geen teeken van richting-
veranderen. Verder kregen er nog eenige wielrijders
'n proces-verbaal wegens overtredingen van anderen
aard.
De aanwezigheid langs de Friesche
kust van een ongewoon groot aan
tal wilde zwanen wijst, volgens de
kustbewoners op een te verwach
ten strengen winter.)
Nou, daar zijn we dan weer, vrinden,
Onlangs heb ik u verteld.
Dat naar wijs en slim- bevinden
Van ons blijkbaar goedgezinden,
'n Zachte winter werd voorspeld.
Dat heb ik toen aangenomen,
Dankbaar, maar nog niet voldaan,
Want je kunt er wel van droomen,
Maar voor zooiets uit wil komen.
Pleegt het nog vaak om te slaan.
En ziedaar, reeds is gebleken.
Dat het nog zoo vast niet staat,
Want nu is er weer een teeken,
Waaruit anders wordt bekeken,
Hoe het voor ons worden gaat.
Wilde zwanen in getale,
Zooals niet gewoon meer is,
Zijn uit Noordelijker dalen
Naar ons landje komen dwalen
En als teeken is dat mis.
Daaruit wil men constateeren,
Dat het winterhard zal gaan,
Menschen, die het bestudeeren,
Kunnen ons die wijsheid leeren,
Uit dit wilde-zwaan-kleef-aan.
Nou, ik heb ook dit gelezen,
Maar geloof 't daarom nog niet,
Hoe veelzeggend het mag wezen,
Ik stel enkel vast bij dezen,
De deskundigen zijn quitte.
Het is zaak maar af te wachten,
We zijn erg nog aan 't begin,
Onderwijl is mijn gedachte,
't Wordt geen strenge en geen zachte,
Maar zoo'n beetje tusschenin.
op Oost- en Noordoost Engeland.
Mededeeling van officiëele
Engelsche zijde.
Reuter publiceerde gisteren het volgende com
muniqué van de Britsche ministeries van Lucht
vaart en binnenlandsche veiligheid:
Na zonsondergang hebben vijandelijke vliegtui
gen verscheidene aanvallen gedaan op Oost- en
Noordoost-Engeland. Er werden bommen gewor
pen en de straten werden herhaaldelijk met machi
negeweren beschoten. Gebouwen werden bescha
digd en eenige personen werden gedood. De voor
naamste aanvallen waren gericht tegen het Zuid
oosten. Het gebied van de Mersey stond aan een
korten aanval bloot. Bij het aanbreken van den dag
namen de bombardementen in hevigheid af. Op
twee steden in de Midlands werden talrijke brand
bommen geworpen.
Ook op Londen werden in den nacht van Dins
dag op Woensdag bomaanvallen gedaan. Op een
bepaalde Londensche streek „regende" het brand
bommen.
HET OPTREDEN DER
ITALLAANSCHE LUCHTMACHT.
ERGENS AAN HET KANAAL, 30 Oct. (Stefami).
Voor het eerst heeft gistermiddag een formatie
Italiaansche bommenwerpers, geëscorteerd door
jagers, op klaarlichten dag, na de versperring van
het vijandelijk luchtafweergeschut gepasseerd te
zijn, de haar aangewezen doelen in Zuid-Engeland
bereikt en een doeltreffend bombardement ver
richt, waarvan de uitwerking terstond geconsta
teerd werd. Ondanks de ongunstige weersomstan
digheden vervulden de formaties van de Italiaan
sche luchtmacht de haar toevertrouwde opdracht op
schitterende wijze. Zij vielen den vijand krach
tig aan en troffen de voorgeschreven doelen met
bommen van middelbaar en groot kaliber. Toen de
bemanningen verslag uitbrachten over de bijzon
derheden van de tenuitvoergelegde actie, toonden
zij het grootste enthousiasme en ongeduld om nieu
we aanvallen op vijandelijk gebied te ondernemen.
AANVAL OP BRITSCH VRACHTSCHIP.
BERLIJN 31 October (D. N. B.) Eeu Duitsch
vliegtuig, dat Woensdagmiddag tot den Atlanti-
schen Oceaan was doorgedrongen, zag plotseling
beneden zich een Britsch vrachtschip van ongeveer
5000 ton. Ondanks het slechte weer en de lage
bewolking gaf de commandant van het vliegtuig,
een jeugdige luitenant, het bevel tot den aanval en
wierp in twee duikvluchten verscheidene bommen
vlak naast de scheepswand. De hevige ontploffin
gen reten de zijkanten van het schip open. Er ont
stond een geweldig lek en na enkele oogenblikken
dook het vaartuig onder en verdween, zoodat de
bemanning nauwelijks tijd had in de booten te
gaan.
OP HET STRAND TE SCHEVENINGEN. Ongezadelde paarden der Duitsche
cavalerie worden afgericht. In vollen galop door het mulle zand.
(Foto Schimmelpenning!!.),
Geen landing van Engelsche
troepen in Griekenland.
Het D. N. B. meldt uit Rome De Grieksche
gezant te Rome Politis, heeft de Italiaansche
regeering om zijn paspoort verzocht.
Onder deze omstandigheden zal, naar men
te Rome verneemt, de Italiaansche regeering
volgens het normale diplomatieke gebruik
stappen ondernemen tot uitwisseling van het
wederzijdsche diplomatieke personeel.
Voorts verneemt het D. N. B. uit Rome: De in het
buitenland in omloop zijnde" en voornamelijk uit
Engelsche bron geputte tendentieuze geruchten
omtrent Engelsche troepenlandingen in Saloniki,
op Korfoe en bij andere Grieksche steunpunten
worden van bevoegde Italiaansche zijde als onjuist
gebrandmerkt en tegengesproken. Even onjuist en
ongegrond worden de tendentieuze geruchten ge
noemd betreffende een opmarsch van Grieksche
troepen naar Albanië. Ten slotte wordt van wel
ingelichte Italiaansche zijde vastgesteld, dat de ge
ruchten omtrent opstanden in Albanië en dergelijke
gebeurtenissen volkomen verzonnen met een be
paald doel uitgegeven berichten zijn. In werke
lijkheid heeft het bericht van het Italiaansche
ingrijpen in Griekenland in geheel Albanië geest
drift gewekt.
Ook een D. N. B.-bericht uit Athene meldt dat
nog geen berichten ontvangen zijn over de landing
van Engelsche troepen in Griekenland of op de
Grieksche eilanden. Wel kwam er Dinsdag te
Phaleron bij Athene een Engelsch militair vlieg
tuig aan, dat gistermorgen weer vertrokken is. Ook
Engelsche oorlogsschepen zijn, volgens tot dusver
ontvangen berichten, nog niet aangekomen.
BELGRADO, 31 October (D.N.B.) De
„Vreme" meldt uit Saloniki dat de Italiaansche
troepen 90 K.M. zijn opgerukt op Grieksch ge
bied, tot St. Nicola.
Volgens de laatste berichten is de tegenstand
der Grieksche troepen in dezen sector Woens
dagavond bezweken.
Van de Joego-Slavisch-Grieksche grens, uit het
plaatsje Dragosj, meldt de „Vreme" dat de strijd
tusschen Italiaansche en Grieksche troepen voort
duurt. Het kanongebulder is ook Woensdag hoor
baar geweest in de Joego-Slavische grensgebie
den.
Terwijl de grens van Joego-Slavië langs Grie
kenland is gesloten en er geen enkel contact meer
bestaat met de bevolking aan den anderen kant,
is de grens naar Albanië nog steeds geopend. Ook
het autobusverkeer functionneert normaal.
De „Politika" publiceert een bericht uit de grens
stad Kressnitz (Vremenica), volgens hetwelk Woens
dagmiddag de artilleriestrijd nog voortduurde. De
Grieksche onderdanen in het buitenland zijn voor-
loopig van mobilisatie vrijgesteld.
Op de spoorlijn Bitolj-Monastir-Saloniki is het
verkeer nog steeds stopgezet. De Joego-Slavische
treinen rijden nog slechts tot aan het grensstation.
Voorts wordt bekend, dat het Grieksche grensdorp
Beos Karkazos door de bevolking is verlaten.
GRIEKSCH LEGERBERICHT.
ATHENE, 30 October. (D.N.B.) Het Dinsdag
avond gepubliceerde Grieksche legerbericht ver
meldt dat er in den loop van den nacht van 28 op
29 October plaatselijke gevechten ontstaan zijn en
dat de vijand in den loop van 29 October in den
Epirus sterke strijdkrachten, die gesteund worden
door zware en lichte artillerie, in het veld heeft
gebracht.
Vernomen wordt nog dat de Grieksche gezant In
Londen instructie heeft gekregen in opdracht van
den Griekschen minister van Handel vrij over de
Grieksche koopvaardijvloot beschikken.
Patras opnieuw gebombardeerd.
Bij het eerste bombardement vielen 100 dooden
en 250 gewonden.
BELGRADO, 31 Oct. (D.N.B.) Het Griek
sche ministerie voor de veiligheid heeft volgens
de „Politika" medegedeeld dat Woensdag de
aanvallen van Italiaansche vliegtuigen op Pa
tras zijn voortgezet. Het totaal aantal slacht
offers in Patras op den eersten dag van het
bombardement bedroeg ongeveer 100 dooden
en 250 gewonden. In Naupaktus aan de Golf
van Korinthe is een persoon gedood en vielen,
acht gewonden.
Verliezen der Britsche vloot.
LONDEN, 30 October. De Britsche admiraliteit
deelt mede dat de patrouillevaartuigen „Waveflo-
wer" en „Joseph Buxton" door vijandelijke mijnen
tot zinken zijn gebracht. De naaste familieleden van
de slachtoffers zijn verwittigd.
Naar uit Ottawa wordt gemeld is aldaar officieel
medegedeeld dat de Canadeesche hulpmijnenveger
„Bras d'Or" verloren is gegaan. Van Canadeesche
zijde wordt het waarschijnlijk geacht dat de mijnen
veger tijdens een storm is vergaan. (DNB)
Laatste Berichten.
HEDEN: 10 PAGINA'S.
R. P.: Haagsch Concert. pag. 1
P. Gasus: Wintervoorspelling. pag. 1
Flitsen: Opruimen. pag. 3
Dirk Volkertszoon Coornhert.
pag. 7
Voor de Jeugd. pag. 8
1 kaatste Berichten op pagina 7
N-—mimi*
