De Winterhulp Nederland.
FLITSEN
De directeur-generaal geeft een uiteenzetting
DONDERDAG 31 OCTOBER 1940
HSAREEM'S DAGBDAD
3
Opruimen
NIEUWE SERIE No. 141
De Gemeentebegrootingen voor 1941
Belangrijke wijziging in de samenstelling.
De samenstelling der gemeentebegrootlng voor
1941 zal, naar ons van bevoegde zijde wordt mede
gedeeld, voor het overwegend grootste aantal ge
meenten, in belangrijke mate afwijken van de wijze,
waarop de laatste jaren het gemeentelijk huishoud
boek werd ingericht.
Sinds de instelling van het Werkloosheids-
Subsidiefonds werd jaarlijks aan de gemeenten,
welke daarvoor, in verband met haar finaneiecle
positie, in aanmerking wenschten te komen, uit dat
fonds een extra bijdrage verstrekt, tot dekking van
de kosten, voortvloeiende uit de werkloozenzorg.
Behalve het percentage, dat volgens een bepaalde
schaal aan de gemeenten, welke met het werk-
loozenvraagstuk te kampen hadden, jaarlijks door
het Rijk werd uitgekeerd, bestond voor sommige
gemeenten de mogelijkheid, voor een hoogere uit-
keering in aanmerking te komen, welke zelfs gaan
kon tot 99 pet. van het totaalbedrag, dat de be
trokken gemeenten aan werkloozenzorg uitgaven.
Maar behalve de vorenvermclde extra uitkeering,
konden tal van gemeenten ook rekenen op een be-
lastingbijdrage uit het genoemde fonds, dat o.a.
gevormd werd door storting van een deel der be
lastinggelden, welke tevoren ten bate der gemeente
kas kwamen, in dat fonds. Teneinde de gemeente-
financiën niet al te zeer te ontwrichten, werd door
het Rijk aan de gemeenten, welke daarop aan
spraak wilden maken, een deel der belastinggelden
uitgekeerd, welke uitkeering als belastingbijdrage
bekend staat.
Hoewel de extra bijdrage voor de werkloozen
zorg, zoowel als de belastingbij drage, dienen moes
ten, om de begrootingen in zéér vele gemeenten
sluitend te maken, stempelde de uitkeering dier
beide bijdragen door het Rijk, de betrokken ge
meenten nog niet tot de categorie dier „nood
lijdende" gemeenten. Als noodlijdend werden al
leen die gemeenten aangemerkt, welke, behalve de
reeds genoemde uitkeeringen, bovendien nog een
bijdrage in de gemeentelijke huishouding uit de
rijkskas ontvingen.
Bij de samenstelling der gemeente-begrootingen
voor 1941 zullen, naar Gedeputeerde Staten aan de
betrokken gemeentebesturen hebben doen weten,
voorloopig géén bedragen geraamd mogen worden
voor extra-bijdrage in de kosten voor de werk
loozenzorg, noch voor de belastingbij drage. Een
onmiddellijk gevolg hiervan zal dus zijn dat in
het overwegend grootste aantal gemeenten van ons
land onze deskundige zegsman taxeerde het op
circa drie-vierde van het aantal Nederlandsche ge
meenten de begrooting voor 1941 een belang
rijk tekort zal aanwijzen. Hoe daarin van rijkswege
zal worden voorzien, staat op dit oogenblik nog niet
vast.
Haarlem had op de begrooting voor 1940 extra
bijdragen uit het Werkloosheidssubsidiefonds ge
raamd tot een gezamenlijk bedrag van f 1.400.000.
Wijziging in Haagsclie verkeers
regeling.
Groen sein voor oversteken van voetgangers
vervalt.
Bij het tot stand komen van de automatische
verkeersseinen met drempel-regeling werd ten
behoeve van het voetgangersverkeer een afzon
derlijke phase ingelascht, waarin het rijverkeer
van alle richtingen werd stopgezet en voor de
wandelaars een veilige periode tot oversteken
werd geschapen. Het moment van oversteken
werd kenbaar gemaakt door het groene sein in de
voetgangerslamp.
De ervaring heeft echter geleerd, dat de over-
groote meerderheid van de voetgangers zich aan
de voor hen bestemde seinen in het geheel niet
stoort. Men steekt eenvoudig over, als men meent
een kansje te zien.
Het groene voetgangerssseïn komt dan ook te
vervallen, doch het roode blijft bestaan en geeft
aan, dat oversteken positief gevaarlijk is. Het
blijft branden, zoolang de stroom van rijverkeer
op den weg, dien men wil oversteken, in beweging
is. Die oversteekt in strijd met het roode sein,
handelt geheel op eigen risico.
Het oversteken kan betrekkelijk veilig geschie
den, als men, evenwijdig aan het oprijdende ver
keer, oversteekt. Weliswaar kan eenig gevaar ont
staan, als een voertuig rechtsaf gaat, doch hier
op moeten zoowel de voetgangers als de bestuur
ders van voertuigen bedacht zijn.
Het voetgangerssein wordt gedoofd zoodra over
steken, met inachtneming van de noodige voor
zichtigheid, mogelijk is.
PERSONALIA.
Geslaagd voor het voorloopig diploma motor-
bedrijf tlandmachinist) J. Nieuwdorp, Heemstede.
1. Bergt deugdzaam zijn
albums en lijm op, zich
herinnerend dat moeder
gezegd heeft dat ze bezoek
krijgt.
4. En zelfs nog weer beter
met een bezem.
2. Besluit om het nu eens
keurig te doen en haalt
een stoffer.
5. Haalt een dweil om ge
morste waterverf te ver
wijderen.
3. Voelt, dat hij het nog
beter kan doen met stof
fer en blik.
6. Gaat uit met het ge
voel, dat moeder nu toch
wel verrukt over hem zal
zijn.
's-GRAVENHAGE, 30 October. De nieuwbe- i
noemde directeur-generaal van de Winterhulp Ne
derland, de heer C. Piek, heeft in een persconfe
rentie mededeelingen gedaan over de Winterhulp
Nederland.
De organisatie van de Winterhulp Nederland is
in den vorm van een stichting vastgelegd. Zooals
bekend is, zal het hoofdbureau in Den Haag ge
vestigd zijn. Provinciale kantoren zullen in elke
provincie worden ingericht terwijl de plaatselijke
organen gevormd worden door de „plaatselijke bu
reaux".
Aan het hoofd van de provinciale organisaties
zullen provinciale directeuren staan en aan het
hoofd der plaatselijke organisaties plaatselijke di
recteuren.
Een verheugend verschijnsel noemde de heer
Plek het dat reeds thans een stroom van aanmel
dingen is binnengekomen van menschen die zich
aanbieden om mede te werken. Dit enthousiasme
wil de heer Piek zoo gauw mogelijk opvangen. Het
is daarom van belang dat zoo spoedig mogelijk de
plaatselijke organisaties in werking treden en daar
om heeft de directeur-generaal bepaald, dat voor
loopig de burgemeesters der gemeenten zullen op
treden als plaatselijke directeuren. Er zal een op
roep uitgaan aan de burgemeesters, waarin zij wor
den aangespoord de plaatselijke zorg op zich te ne
men of met toestemming van den directeur-gene
raal plaatsvervangers daarmede te belasten. Het is
de bedoeling dat het leeuwendeel van den arbeid
op de plaatselijke directeuren komt te rusten. De
plaatselijke directeuren zullen zich de medewer
king moeten verzekeren van personen uit alle ge
ledingen van het volk. Immers het moet helder
vaststaan dat de arbeid van Winterhulp Nederland
een arbeid voor allen door allen moet zijn.
Het noodige geld zal de Winterhulp trachten te
verkrijgen door huis. en straatcollecten. Ook giften
in natura zijn welkom terwijl overschrijvingen op
De restauratie van de Cunera-kerk te Rhenen is
in vollen gang. Een der reusachtige ramen wordt
onder handen genomen.
(Foto Pax Holland.)
Directeur-generaal Winterhulp
bezoekt slachtoffers bomaanval.
's-GRAVENHAGE, 30 October. Met A.N.P.
meldt:
De directeur-generaal van de Winterhulp Neder
land heeft vanmorgen een bezoek gebracht aan de
slachtoffers van de Engelsche bomaanvallen in Den
Haag, waarbij hij zich van de schade op de.hoogte
heeft gesteld. Hij heeft er tevens voor gezorgd dat
aan de slachtoffers van deze immoreele. oorlog
voering een eerste schadevergoeding wordt uitge
keerd.
FAILISSEMENTEN.
(Opgegeven door afd. Handelsinformaties
v. d. Graaf en Co. N.V., Amsterdam).
Uitgesproken:
28 October: C. J. Soeterbroek, schilder, te Pijn-
acker, Stationsstraat no. 98, R.-c. mr. A. Ikman
van Burck, Cur. mr. A. de Gidts, Den Haag.
Gedeponeerde uitdeelingslijsten:
A. Los, te Hilversum. Geëindigd door het ver
bindend worden der eenige uitdeelingslijst.
N.V. tot exploitatie van Onroerend Goed Jalema,
den Haag. Idem.
P. W. v. d. Ham, schilder, Den Haag. Idem.
Kettinghandel in koffie en thee
ontdekt.
Aantal arrestaties te Groningen.
GRONINGEN, 30 October. Naar aanleiding
van de ontdekking van een groote hoeveelheid kof
fie in een café te Delfzijl stelde de hamsterbrigade
van de politie te Groningen een onderzoek in,
waarbij vele onregelmatigheden aan het licht
kwamen.
Het bleek, dat men te doen had met een grooten
kettinghandel in koffie en thee. Een spoor leidde
naar een belangrijken diefstal van koffie uit een
der grootste bedrijven te Groningen. Een andere
firma te Groningen bleek een flinke partij koffie
niet te hebben aangemeld. Deze beide partijen
werden tegen zeer hooge prijzen verhandeld, en
gelijk te verwachten verleende daarbij een reeks
van tusschenpersonen, onder wie vele bekenden
uit de smokkelwereld, tegen hooge winsten hun
tusschenkomst.
De caféhouder R. de G. te Groningen werd in
verband met deze zaak gearresteerd en ter be
schikking van de justitie gesteld. Verder werden
aangehouden de 28-jarige fabriekschef G. D., de
44-jarige winkelier H. S., de 47-jarige G. van V.,
de 29-jarige H. S. van beroep grossier in gloei
lampen en de 26-jarige L. K., allen te Groningen.
Een gewezen agent van politie, D„ die sedert jaren
met pensioen is, werd aangehouden wegens heling.
Hij kocht n.l. gestolen koffie en thee van den 22-
jarïgen J. K., die als expeditieknecht in de gelegen
heid was diefstal te plegen ten nadeele van zijn
patroon.
Voorts zijn nog eenige andere personen aange
houden, in verband waarmede het onderzoek wordt
voortgezet. Eenige honderden kilo's koffie en thee
zijn in beslag genomen. (A.N.P.)
postgiro 5553 natuurlijk eveneens worden toege
juicht.
Aangezien de opbouw van de provinciale en lan
delijke organisaties slechts geleidelijk zal geschie
den zij zijn nu eenmaal niet uit den grond te
stampen zullen de plaatselijke organisaties voor
al aanvankelijk de belangstelling van het publiek
moeten opvangen.
Het is de bedoeling dat bij den opbouw der ge
heel nieuwe organisatie van de sociale verzorging
wordt uitgegaan van den bestaanden toestand. De
heer Piek wil dan ook reeds bij den aanvang den
z.i. juisten weg volgen door raad in te winnen bij
maatschappelijk hulpbetoon en armenzorg. Er wordt
dus niet los van de bestaande organisaties gewerkt.
Wel is het de bedoeling dat de uitkeeringen door
Winterhulp geschieden, en wel door de plaatselijke
bureaux, doch de bronnen van informaties over
voorkomende noodtoestanden zullen voor een groot
deel gevonden worden in maatschappelijk hulpbe
toon. en armenzorg.
De heer Piek heeft echter gevoeld dat dan toch
een groote groep van menschen, juist de stille ar
men, niet bereikt wordt. Daarom zal Winterhulp
Nederland aan ieder gezinshoofd de vraag voorleg
gen welke nooden hij heeft. Over de bestaande in
stanties heen zal iedere Nederlander aldus zijn
omstandigheden kunnen uiteenzetten. Zij, die niet
in aanmerking meenen te komen, behoeven het
antwoordformulier natuurlijk niet in te zenden. Op
deze wijze hoopt de heer Piek een bron van gege
vens te verkrijgen, waarop hij kan verder bouwen.
Het is het plan bij de jonge organisatie een eigen
stijl te volgen en een eigen controle in te voeren
en ook verzorging te brengen voor die gezinnen,
die hun armoede verbergen.
Vanzelf zal zich de behoefte voordoen gedurende
de Winterhulpactie de andere collectes zooveel mo
gelijk te beperken. Er wordt wel eens te veel ge
collecteerd. Het gevend publiek moet weten waar
het aan toe is en in vreugde en overtuiging kunnen
geven. Dat ook de bedelarij, die tot aanstootelijke
tooneelen en tevens tot onbillijke verdeeling aanlei
ding geeft, moet worden tegengegaan is wel dui
delijk.
Een bijzonderheid van de Winterhulpcollectes is
hierin gelegen dat de te verkoopen insignes van
blijvende waarde zullen zijn: zij zullen nl. bestaan
in molentjes van lichtgevende stof, met het op
schrift „Winterhulp Nederland", met welke molen
tjes men tijdens de donkere uren met veel genoe
gen zal kunnen loopen.
Met bij zonderen nadruk legde de heer Piek het
doel van de actie der winterhulp vast. Het deed
hem leed te hebben moeten vaststellen dat reeds
thans twijfel omtrent dit doel is geuit.
De Winterhulp Nederland is een verzorging van
Nederlanders door Nederlanders. Het heeft geen
nut daar veel over te praten, want wie niet ge-
looven wil, zal daardoor niet overtuigd worden.
Veeleer is er aan gedacht het onmogelijk te maken
dat iemand zich van zijn verantwoordelijkheid te
genover het Nederlandsche volle kan afmaken door
valsche voorwendsels. Er zijn waarborgen te over
geschapen om een goede besteding van de verkre
gen gelden te verzekeren. In het eere-comité heb
ben zitting de secretarissen-generaal van Alge-
meene en Buitenlandsche Zaken, van Binnenland-
sche Zaken en van Sociale Zaken, de commissaris
sen der provincies en een groot aantal vooraan
staande mannen. In de financieele commissie, welke
het toezicht op financieel gebied houdt en welke
recht heeft op accountantsonderzoek, zitten de se
cretaris-generaal van Financiën, mr. Trip, wellicht
ook de voorzitter der Algemeene Rekenkamer en
vier of zes vooraanstaande figuren uit de bankwe
reld. Voorts is opzettelijk vermeden, dat de Win
terhulp zelf inkoopen doet en is besloten waarde
bons in te voeren, welke zullen worden uitgereikt
aan behoeftigen, die gedurende den geldigheids
duur dezer bonnen de daarop genoemde goederen
en hoeveelheden kunnen krijgen. Het verstrekken
van deze waardebons heeft natuurlijk psychologi
sche bezwaren, juist met het oog op de stille armen,
doch juist om verdachtmakingen af te snijden, zijn
deze nadeelen op den koop toe genomen.
Wanneer er in Nederland, aldus de heer Piek,
onverhoopt toch menschen mochten zijn die zich
verschuilen achter het voorwendsel niet te weten
waar het geld naar toe gaat, dan wil hij opmerken
dat niemand zich onder welke omstandigheden ook
zal mogen onttrekken aan den plicht voor de volks
gemeenschap te zorgen. Als het schip in nood is,
kan de reddingsboot.niet tot betere tijden wachten
met uit te varen. Daarom moet thans een ieder zijn
beste krachten geven. Laat er geen misverstand zijn
omtrent het doel: het doel is het verstrekken van
extra hulp in de wintermaanden. De Winterhulp
Nederland raakt niet aan de bestaande organisaties
op weldadigheidsgebied. Alle vormen van sociale
verzorging gaan hun eigen weg verder. Nederland
is inderdaad voorzien van een groot aantal prach
tige organisaties. Waarom thans dan dit nieuwe?
omdat de Winterhulp van anderen aard is: zij wil
extra-hulpverleening geven, die den menschen niet
alleen het strikt noodige verstrekt, maar hun het
leven vreugdevoller maakt.
(A.N.P.)
De bladeren vallen van de boomen en dit jaarlijks terugkeerende symptoon van den naderenden winter verschaft weer vele handen
werk, want ze vormen uitstekende mest voor het nieuwe gewas. (foto Gazendam).
(Adv. Ingez. Med.)
De brandstoffendistribulie.
Vele vragen beantwoord.
's GRAVENHAGE, 30 October Van bevoegde
zijde wordt het volgende medegedeeld:
Naar aanleiding van diverse vragen, welke
blijkens allerlei uitlatingen betreffende de
brandstoffendistributie zijn gerezen wordt hier
onder aan de belangrijkste ervan aandacht ge
schonken.
Voor velen was het een vraag, wat onder een
„eenheid" brandstof moest worden verstaan. Daarop
is thans een duidelijk antwoord gekomen. De
basis van de eenheid wordt gevormd door 1 ILL.
anthraciet, steenkolen, industrie- of eierbriketten,
Hiermede is gelijkgesteld 2y2 H.L. kolenslik, 2 ILL.
cokes, 275 K.G. cokesgruis of cokesbries, 110 K.G.
bruinkoolbriketten en voor wat betreft turf: 200
K.G. bagger-, 195 K.G. pers-, 175 K.G. fabrieks-,
275 K.G. turf afkomstig uit de Peel en 200 K.G.
van alle overige soorten turf. Met een bon, die
recht geeft op een „eenheid" brandstoffen, kan
men dus naar keuze één der genoemde soorten
koopen.
Op deze „eenheid" berust ook de korting, welke
is toegepast op de brandstoffenkaart. De voorraad
op 29 September j.l. is omgerekend in „eenheden"
en voor elke eenheid is één bon afgescheurd, dus
bijv. de kaart van een verbruiker, die in voorraad
had 1 H.L. anthraciet, 2 H.L. cokes en 450 stuks
baggerturf 'is gekort met 3 bonnen. Verder is nog
rekening gehouden met den voorraad huisbrand
olie, waarvan 1 L. is gelijkgesteld met 0.018 een
heid.
Een nijpende vraag is voor velen geweest, hoe
hun positie zou zijn, indien zij om de een of andere
reden vóór 1 October de beschikking niet hadden
kunnen verkrijgen over 1/5 geeelte van hun ver
bruik over het vorige jaar. Dit probleem is dooi
de na 9 October j.l. in werking getreden regeling
als ht ware automatisch tot een oplossing ge
komen. Doordat de kaart, welke is uitgereikt, is
gekort met den voorraad op 29 September en de
bonnen telkens voor een bepaalde periode van het
stookseizoen gelden, komen in October slechts zij
in aanmerking voor het ontvangen van brandstof
fen, die hun 20 pet. nog niet in huis hebben. De
verbruikers, welke dit quantum op 29 September
reeds in hun bezit hadden, hebben geen bonnen
voor de maand October. Deze zijn van hun kaart
verwijderd.
Ter voorkoming van misverstand zooals dit bij
sommigen inderdaad schijnt te heerschen zij
nog eens ten overvloede opgemerkt dat de ver
strekking van brandstoffen, over het geheele stook
seizoen genomen, niet beperkt zal blijven tot ge
noemde 20 pet. Na October zullen nieuwe bonnen
geldig worden verklaard, waardoor iedereen in
staat zal gesteld worden zijn brandstoffenvoorraad
aan te vullen.
Verder zijn moeilijkheden ondervonden door hen,
die om de een of andere reden (bijv. verhuizing)
van leverancier wilden veranderen. Het ligt voor
de hand, dat nu van een betrekkelijke schaarsch-
te van brandstoffen moet worden gesproken
elke brandstoffenhandelaar aan zijn oude klanten
den voorrang geeft en het is in het algemeen
aanbevelenswaardig, dat niemand zonder groote
noodzaak van leverancier verandert. Niet verande
ren bevordert een vlotte afwerking der distributie.
Het zal echter thans ook voor nieuwe verbruikers
niet meer zoo moeilijk vallen een leverancier te
vinden. Mocht het toch niet gelukken een handelaar
te vinden, dan staat altijd nog de mogelijkheid open
zich tot den plaatselijken distributiedienst te wen
den, die allicht via de brandstoffencommissie wel
een oplossing zal weten te vinden.
Vervolgens is de regeling voor kamerverhuurders
blijkbaar niet aan een ieder duidelijk geweest. Deze
vallen onder de z.g.n. groep c., waarin zijn onder
gebracht winkels, hotels, enz. Voor de kamer(s).
welke men heeft onderverhuurd, wordt een afzon
derlijk rantsoen brandstoffen ter beschikking ge
steld. Dit rantsoen wordt vastgesteld door de
brandstoffencommissie, die rekening houdt met de
grootte der te verwarmen ruimte en ook met den
omvang van het verbruik in den vorigen winter.
Wel kan worden opgemerkt, dat de voor deze groep
ter beschikking gestelde hoeveelheden zuinig zijn
uitgemeten. Pensiongasten moet dan ook worden
aangeraden ten opzichte van de verwarming van
door hen gehuurde vertrekken inschikkelijkheid te
toonen.
Sommige bezitters van centrale verwarmings
installaties blijken Speciaal een verlangen te heb
ben naar anthraciet nootjes 4 en 5. Aan dit ver
langen zal slechts in zeer beperkte mate kunnen
worden voldaan. De nootjes 5 komen namelijk in
de eerste plaats ter beschikking als z.g.n. auto-
anthvaciet voor het stoken van gasgeneratoren ter
besparing van benzine. Verder zullen zij, die vóór
1 April 1940 anthracietnoojes 4 en 5 hebben ge
stookt, voorkeur krijgen. In dit geval kan, ten
einde teleurstelling te voorkomen, geen betere raad
worden gegeven dan over te gaan op een andere
brandstoffensoort, zooals bijv. de grootere afmetin
gen cokes.
Van plattelandszijde is vooral de vraag naar
voren gekomen, in hoeverre kolen voor kookdoel-
einden ter beschikking zouden worden gesteld. Hier
op moet thans worden geantwoord, dat voor kook-
doeleinden voorloopig geen extra-rantsoenen wor
den uitgereikt, zoodat men de fornuiswannte zoo
doelmatig mogelijk zal moeten trachten te benut
ten. Wel dient er de aandacht op te worden ge
vestigd, dat de uitgereikte bonkaarten gelden voor
het stookseizoen tot 1 Mei 1941 en daarna voor
koken in de zomermaanden nieuwe rantsoenen
zullen worden vastgesteld.
Van verschillende kanten kwam de vraag naar
voren, in hoeverre het mogelijk zou zijn op een
toewijzing voor cokes ook andere brandstoffen te
ontvangen. Voorloopig is dit inderdaad het geval:
onder de bonnen, waarop men in October een
eenheid brandstoffen naar keuze kan verkrijgen,
zijn ook gebracht, die waarop vermeld staat
„cokes".
Uitspraken Haarlemsche Rechtbank
Op 31 Maart reed onder de gemeente Haarlem
mermeer op het viaduct Kruisweg een door een
dame bestuurde auto door de viaductleuning heen
en stortte van 6 meter hoogte omlaag. Een der in
zittenden werd zeer ernstig gewond.
De bestuurster, verdacht van schuld aan dit on
geluk, werd hedenmorgen, door de Arr.-rechtbank
veroordeeld tot een geldboete van f 50 subs. 15
dagen en 1 jaar ontzegging van de bevoegdheid tot
het besturen van motorrijtuigen.
De pleiter .mr, Prinsen Geerligs, had vrijspraak
gevraagd subs, heropening van het vooronderzoek.
De Officier had een boete van f 500 subs. 3
maanden geëischt.
De zoon van een caféhouder te Wormerveer, die
veertien dagen geleden voor de Arr.-rechtbank te
Haarlem terecht stond, verdacht van diefstal en he
ling van olie en vet, werd bij uitspraak van heden
morgen terzake van heling veroordeeld tot 3 maan
den gevangenisstraf met aftrek van preventief en
terzake van diefstal tot 5 maanden gevangenisstraf.
De eisch van den Officier was resp. 4 maanden
met aftr. van prev. en 8 maanden.
Tegen den nachtwaker, die aan den diefstal had
deelgenomen, werd een gevangenisstraf geëischt
van 1 jaar. Hij werd veroordeeld tot 8 maanden ge
vangenis met aftrek van, preventief.
De schipper, die de vaten vervoerd had, werd
vrijgesproken,
Mr. Felhoen Kraal had vrijspraak gevraagd.
