Haarlem's Dagblad
!BanaMtudl(img)
aoox boiec
VULPENHOUDERS!
Baron Röell j*
QfftiSkutiSuBfca
Rooseveit gaat op reis.
De Commissaris dezer
provincie overleden
2luciaeckg.eUed
Hij komt... hij komt.
Op bon 21 ook
slaolie verkrijgbaar
Londen weer
zwaar bestookt.
Aztiheien enz.
-V
58e JAARGANG No. 17625
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Aigem. Drukkerij N.V Bureaux: Groots
Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij.' Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdred 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825, Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Zaterdag 30 November 1910
Abonnementen per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10,
per 3 maanden 3,25, franco per post 3.55, losse
nummers 6 cent per ex Advertentiën: 1-5 regels
ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35 Reclames ƒ0,60 per
regel Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer
0.15 Groentjes zie rubriek.
Vrijdagavond te half zeven is de Commissaris der
Provincie Noordholland, mr. dr. A. baron Röell,
zijn ambtswoning aan de Nieuwe Gracht te Haar
lem plotseling overleden. Hij had dien dag nog een
ambtelijk bezoek aan Amsterdam gebracht. Daar
van pas teruggekeerd, wijdde hij zijn aandacht aan
ambtelijke stukken die zijn onderteekening ver-
eischten. Midden in dat werk overviel hem plotse
ling de Dood. Hij is, en het kenmerkt zijn onver
moeid arbeidzaam leven, in het harrenas gestorven.
Zijn plotseling heengaan zal op de zeer velen in
de provincie Noordholland, die hem persoonlijk
kenden en hoogachtten, diepen indruk maken. En
het meest zal deze slag gevoeld worden, behalve
door familie en vrienden, in den kring van zijn
naaste medewerkers ten Provinciehuize, door de
ambtenaren zoowel als door de leden van het col
lege van Gedeputeerde Staten. Voor hen allen be-
teekent dit verscheiden het plotseling verlies van
hun voortreffelijken, zeer bekwamen president en
van een voorname persoonlijkheid, wiens optreden
eerbied en hertrouwen wekte en wiens werkkracht
een stimuleerend voorbeeld voor allen was.
Hij heeft den hoogen leeftijd van zesenzeventig
jaar bereikt. Weinig menschen staan op zulken
leeftijd nog midden in hun arbeidstaak. De meesten
hebben zich daaruit dan allang teruggetrokken en
hun werk aan jongeren overgegeven. In het alge
meen is dat ook goed en gewenscht. Maar er is geen
regel zonder uitzonderingen. Enkele dagen geleden
werd daarover op deze plaats juist geschreven ten
aanzien van een tijdgenoot van baron Röell, den
componist dr. Johan Wagenaar, wiens nieuwste
werk zijn onverminderde, jeugdige scheppings
kracht had getoond. Zoo was het met den Com
missaris ook. Zijn scheppende energie bleef onge
schokt tot het laatst en dat hij ook na zijn zilveren
jubileum in Januari van dit jaar, toen hem zulle een
algemeene waardeering en erkenning gewerd, nog
op zijn post bleef was dan ook het gevolg van een
uit Den Haag gekomen wensch: men wilde deze
uitzonderlijke persoonlijkheid, gesterkt door een
zoo lange en diepgaande ervaring, zoo lang moge
lijk behouden. En hij bleef, na een loopbaan waarin
de hoeveelheid werk en de mate van stuurmans
kunst die het hooge ambt vereischte steeds waren
toegenomen. Zelfs na den tienden Mei bleef hij,
toen nog grooter zorgen en verantwoordelijkheid zijn
deel werden. Het vaderland had hem noodig en aan
die roepstem zou hij gehoor blijven geven zoolang
zij tot hem klonk. Zoo was hij en men erkent dit
met ontroering en dankbaarheid jegens een man, die
tot de groote Nederlanders gerekend mocht worden
door zijn gaven, zijn onkreukbaarheid, zijn hooge en
strikt onpartijdige opvatting van zijn taak en zijn
zelfopoffering. Want de verleiding, van een meer
dan verdiende rust te gaan genieten, moet meer
malen tot hem gesproken hebben en hij heeft haar
weerstaan omdat Nederland hem noodig had.
Hij was een geboren regent in den besten zin van
het woord. Waarmee ik bedoel dat hij geboren was
tot regeeren, tot het leiding geven aan zijn mede-
menschen, hetgeen een kunst, een gave is die veel
meer dan schoolsche vorming vereischt, die bovenal
een bijzonder karakter en persoonlijkheid vraagt en
slechts aan weinigen in hooge mate ten deel valt
Het is een begaafdheid die verschillende kwaliteiten
in zicht bergt. Hij bezat die alle, ook als geboren
redenaar en in zijn omgang met menschen, tot de
eenvoudig9ten toe. Nevens eerbied wekte hij ook bij
hen vertrouwen en onbevangenheid in hun uitingen.
Hij was samengegroeid met zijn ambt, de belangen
van de groote provincie die onder zijn leiding stond
en die van haar bewoners hadden steeds zijn warme
belangstelling en zijn volle toewijding. Dat hij in de
laatste week van zijn leven nog een persoonlijk plei
dooi tot de bevokin.g richtte om degenen die in nood
verkeeren te helpen steunen en dat dit woord in zijn
kortheid trof door zijn eenvoud en warmte, ken
merkte hem. Maandag leidde hij nog een vergadering
van de provinciale commissie voor dit werk; later in
de week presideerde hij nog de vergadering van Pro
vinciale Staten, die as. Dinsdag zal voortgezet wor
den, maar er dan voor bestemd zal worden om hem
te herdenken.
De uitbreiding van de taak van het Provinciaal
Bestuur is gedurende zijn bijna 26-jarige ambts
periode in Haarlem groot geweest en heeft zich op
velerlei gebied doen gelden. Ik noem de electriciteits-
en watervoorziening, de landaanwinst met al de
daaruit volgende nieuwe bestuursproblemen van de
Wieringermeer, de ingrijpende herziening van het
provinciale wegennet, de tallooze zaken betreffende
verkeers-, waterstaats-, drankwet- en andere aan
gelegenheden die voor Gedeputeerde Staten kwamen
en tenslotte, wat wel de meeste zorg vereischte: het
zeer sterk verscherpte toezicht van het college op de
financiën der gemeenten, dat diepgaande kennis van
zaken vereischte en voortdurend overleg vergde. In
al deze dingen heeft de Commissaris leiding gegeven
en daarbij zijn belangrijke representatieve taak
steeds tenvolle vervuld. Men kende hem overal in
Noordholland, men zag hem overal verschijnen:
steeds pittig, levendig, scherpzinnig, kort en helder
in zijn betoog, nooit ondanks zijn hoogen leeftijd
in lange uitweidingen vervallend.
Elders in dit nummer vindt men een overzicht
van zijn loopbaan waarin behalve zijn vroegere
ambtelijke functies als burgemeester van Leeuwar
den, Arnhem en Amsterdam (1910-1915) ook
zijn velerlei andere maatschappelijke werkzaamhe
den in herinnering worden gebracht. Eén daarvan
wil ik hier extra releveeren: zijn voorzitterschap
van het Amsterdamsche Concertgebouw. Hij droeg
de muziek een zeer warm hart toe en heeft er veel
voor gedaan. Daarom had het nog meer zin, hem
hierboven even te vergelijken met een onzer groot
ste muzikale kunstenaars die evenals hij zijn werk
kracht en scheppingskracht bleef behouden.
Nederland zal baron Röell in dankbaarheid her
denken. De provincie Noordholland en de provin
ciale hoofdstad Haarlem zullen dat in het bijzonder
doen.
Hij heeft hard gewerkt, gewerkt zoolang het dag
was, als een waar Nederlandsch edelman.
Hij ruste in vrede.
R. P.
Winterhulp-collecte in
historische omgeving.
Een bejaarde bewoon
ster van het Karthui-
zer-hof je te Amsterdam
liet haar werk aan de
pomp even in den steek,
om de collectrice met
milde band ten ant
woord te staan.
(Foto Pax-Holland)
Wij hebben een ENORME
sorteering van ALLE merken
DE VULPENDOKTER.
ZIJLSTRAAT 90-92, Telef. 11161
(Adv. Ingez. /Wed.)
Bezoek aan West Indië.
WASHINGTON, 30 November (D. N. B.)
President Roosevelt heeft gisteren in de pers
conferentie verklaard dat hij een lange reis
denkt te gaan maken. Hij wil echter aan den
regel vasthouden zich niet verder dan 12 uur
reizen van Washington te verwijderen. Wan
neer hij echter de volgende week op reis gaat,
bereidt hij zich ditmaal voor op een terugreis
per vliegtuig ïnplaats van per trein, zoodat hij,
ook indien hij zich ver verwijdert, desnoods ter
stond naar Washington kan terugkeeren.
De president wensch te niet mede te deelen wat
het doel van zijn reis is. In Washington neemt
men echter aan dat hij op een Amerikaansch oor
logsschip naar West-Indië wil reizen. Roosevelt
heeft sinds 1932, toen hij voor de aanvaarding van
zijn candidatuur voor het presidentschap, per vlieg
tuig naar den partijdag in Chicago ging, niet meer
door de lucht gereisd.
Betreffende het bewapeningsprogram zeide de
president dat de vooruitgang over het algemeen
bevredigend is, doch dat er op bepaalde punten
moeilijkheden bestaan, die men thans wil weg
nemen. Zoo is er een gebrek aan werktuigmachines
bij den bouw van torpedojagers. De vraag of dit
wellicht iets te maken had met den eventueelen af
stand van nog meer torpedojagers aan Engeland,
beantwoordde Roosevelt ontkennend. Hij zeide al
leen dat de sinds 1939 in opdracht gegeven tor
pedojagers veel te lange levertijden hadden en dat
men die thans wilde verminderen.
Vrijdagavond is mr. dr. A. Baron Röell, Commis
saris der provincie Noord-Holland, in zijn ambts
woning te Haarlem op 76-jarigen leeftijd overleden.
(Een uitvoerige levensbeschrijving van dezen ma
gistraat, die zoovele jaren zijn beste krachten aan
het bestuur dezer provincie heeft gewijd, vindt men
op pag. 2).
,Op
Heeft VAN NIEL -zijn meet ga niet!"
Gfoofe Hautstr. 86 Tel. 10371
(Adv. Ingez. Med.)
(Des mwigeiis oóóc 12 uur'
zijn de winkels niet leeg. Toch is
het dan minder druk dan in den
namiddag. U kimt in den morgen
dus rustiger koopen en beter slagen
dan later op den dag.
Sinterklaas neemt de gedachten
Weder hevig in beslag.
Want zijn komst is weer te wachten
Op een zeer nabfjen dag.
Overal, in alle kranten
Toont hij zich weer druk in druk,
Met zijn knecht, als afgezanten
Voor het kinderlijk geluk.
Sinterklaas, de oude wijze
Onvolprezen kindervriend,
Sinterklaas, de meer dan grijze
Heeft nog lang niet uitgediend.
Hij zal niet zijn schimmel rijden
Daar verduistring dit verbiedt.
Dat is slechts gevolg der tijden,
Want beschimmeld is hij niet.
Kindren droomen van verlangen
Naar zijn komst, en wij staan klaar,
Om hem hartlijk te ontvangen.
Dit jaar zooals ieder jaar.
Sint en Piet doen weer de ronde,
Goed bepakt en goed bezakt,
Hebt u hen nog niet gevonden?
Zoek dan onverwijld contact.
Ook de politie draagt haar steentje bij tot een
goed resultaat van de Winterhulpcollecte in
Haarlem.
(Foto De Haas.)
Gedurende het tijdvak van Zaterdag 30 No
vember 1940 tot en met Vrijdag 6 December 1940
geeft, naar de secr.-gen. van Landbouw en Vissche-
rij meedeelt de met „19'' genummerde bon van de
boterkaart en van de vetkaart recht op het koopen
van een half pond boter of een 'A por.d margarine of
twee ons vet naar keuze, voor zoover voorradig. De
aan de bonnen „17" en „18" der boterkaart ver
bonden faciliteit, dat deze desgewenscht ook recht
geven op margarine, blijft derhalve ook voor bom
19 gehandhaafd, terwijl bovendien op dien bon naar
keuze vet beschikbaar wordt gesteld, zulks met
dien verstande, dat het vetrantsoen geen half pond,
doch twee ons bedraagt, aangezien het vetgehalte
en dus de voedingswaarde van vet grooter is dan
die van boter en van margarine.
De met „19" genummerde bonnen, die op Vrij
dag 6 December nog niet gebruikt zijn, blijven
voorts rog geldig tot en met Vrijdag 13 December.
In verband met de vaststelling van het vetrant
soen op 2 ons, zullen de producenten in den ver
volge uitsluitend vet in verpakking van 200 gram
of veelvouden daarvan vervaardigen. De op 29
November 1940 reeds bij de producenten of in den
handel aanwezige voorraden in verpakking var 250
gram mogen tegen inlevering van één met „19"
genummerde bon van de boterkaart of de vetkaart
worden uitverkocht, aargezien het niet mogelijk is
deze alsnog te doen ompakken.
Voor het tijdvak van Zaterdag 7 December 1940
tot en met Vrijdag 13 December 1940 zal wederom
een bon van de boterkaart en van de vetkaart voor
het koopen van boter of margarine of vet aange
wezen worden.
Gedurende het tijdvak van Zaterdag 14 Decem
ber 1940 tot en met Vrijdag 20 December 1940 zal
voorts de met „21" genummerde bon van de bo
terkaart en van de vetkaart recht geven op het
Tijdvak
30 Nov. t.e.m. 6 Dec. (bon blijft geldig t.e.m.
13 December).
7 December t.e.m. 13 December (bon blijft gel
dig t.e.m. 20 December)
14 December t.ejn. 20 December (bon blijft
geldig t.e.m. 27 December, slaolie mag wor
den afgeleverd t.e.m. 31 Januari).
21 December t.e.m. 27 December (bon blijft
geldig t.e.m. 3 Januari).
28 December t.e.m. 3 Januari (bon blijft geldig
t.e.m. 12 Januari).
In een publicatie zijn nadere bijzonderheden,
ceerd.
THANS BOTER, MARCARINE
OF VET VERKRIJGBAAR
koopen van naar keuze een half pond boter of een
half pond margarine of een halve flesch slaolie.
De met „21" genummerde bonnen, die op Vrij
dag 20 December nog niet gebruikt zijn, blijven
voorts nog geldig tot en met Vrijdag 27 December
1940. Is de bon gebruikt voor het koopen van sla
olie. dan mag de slaolie ook rog in het tijdvak van
28 December 1940 tot en met 31 Januari 1941 wor
den afgeleverd.
Aangezien de detaillisten momenteel over geen
of zeer geringe voorraden slaolie beschikken, die
nen de consumenten, die te zijner tijd de met „21"
genummerde bon wenschen te gebruiken voor het
koopen van slaolie, dezen reeds thans bij den win
kelier ir te leveren. Deze zal dan in het tijdvak van
14 December tot en met 31 Januari 194i aan de
klanten, van wie hij één of meer bonnen 21 heeft
ontvangen, slaolie afleveren.Met nadruk wordt er
de aandacht op trevesfigd. dat het detaillisten ver
boden is vóór Zaterdag: 14 December a.s. slaolie op
de ingeleverde bonnen 21 aan liet publiek af te le
veren.
Het zal aanbeveling verdienen, dat de detaillisten
aan de klanter, die een of meer met „21" genum
merde bonnen bij hen inleveren, teneinde daarvoor
t.z.t. slaolie te ontvangen, een ontvangbewijs af
geven.
Het ligt voorts in de bedoeling voor het tijdvak
van 21 tot en met 27 December 1940 een bon voor
boter of margarine en voor het tijdvak van 28 De-
-ember 1940 tot en met 3 Januari 1941 een bon j
voor boter of margarine of vet naar keuze, voor
zoover voorradig aan te wijzen.
Resumeerende zal dus de distributie van boter,
margarine en vet gedurende het tijdvak van 30 No
vember 1940 tot en met 3 Januari 1941 verloopen
volgens onderstaand schema:
bon rantsoen
19 250 gr. boter of 250 margarine of 200 gr.
vet (oude voorraden 250 gr. vet).
250 gr. boter of 250 gr. margarine,
of 200 gr. vet (oude voorraden 250 gr. vet).
21 250 gr. boter of 250 gr. margarine of y3
flesch slaolie.
250 gr. boter of 250 gr. margarine.
250 gr. boter of 250 gr. margarine of 200
gram vet
welke voor de detaillisten van belang zijn, gepubli-
Talrijke branden na
nachtelijke aanvallen.
STOCKHOLM, 30 November. (D.N.B.).
Naar Reuter toegeeft heeft Lorden in den af-
geloopen nacht een luchtaanval beleefd, die
-naar Reuter zelf constateert een der
zwaarste was, die sedert eenïgen tijd op de
Engelsche hoofdstad is gericht. Het ministerie
van Luchtvaart en het ministerie voor de Bin-
net: landsche Veiligheid melden vanochtend dat
talrijke branden zijn ontstaan. Verder wordt
gemeld dat ook bommen op eenige plaatsen in
Zuid-, Zuidoost- en Oost-Engeland, benevens
op een plaats in het Zuidwesten zijn gewor
pen, waar eveneens branden zijn ontstaan en
schade is aangericht.
Het D.N.B, meldt nog: In den loop van Vrijdag
hebben lichte Duitsche gevechtsvliegtuigen fa
brieken en ravitailleeringsbedrijven in de Bocht
van de Theems succesvol met bommen be
stookt. In de luchtgevechten, die hierbij ont
stonden werd een Hurricane neergeschoten, ter
wijl de Duitsche jagers zonder verliezen naar
hun thuishaven terugkeerden.
De verslagen der Duitsche gevechtsvliegers over
den grooten aanval van het Duitsche luchtwapen in
den nacht op 29 November op LiverpoolBirken
head zijn volkomen eensluidend in hun uiteenzet
tingen betreffende de vele groote brandhaarden, die
in alle deelen van het havenbekken en aan beide
kanten van de Mersey zijn ontstaan. De groote
droogdokinstallaties en de tankinrichtingen zijn door
een geweldigen brand aangetast en in het stads
deel Birkenhead zijn ontelbare graansilo's en maal
derijen getroffen en vernield, zoodat het Engelsche
ravitailleeringsbedryf wel voor maanden gestoord
zal zijn.
BESCHONKEN MAN TE WATER
Onder dit hoofdje deelden we in ons nummer
van Vrijdag mede, dat een man, die onder den in
vloed van sterken drank verkeerde, door de duis
ternis misleid in het water van den Burgwal la
Haarlem was geloopen en dat hij met behulp van
een reddingsbaak door een politieagent en een paar
burgers op het droge werd gebracht.
Naar aanleiding van dit bericht wordt ons mede
gedeeld dat de heer P. Bogaardt, Spaanschevaart-
straat 29, zich daarbij heeft onderscheiden. Hij hing
aan de Hagebrug en stond tot aan zijn middel in
het water, om een dreg onder den arm van den
drenkeling, die zich in grooten angst aan hem had
vastgeklampt, te bevestigen, Eerst toen kon de
drenkeling worden opgetrokken.
Bommen op Londen. Ruïnes in een der indus
triewijken van de Engelsche hoofdstad, welke
zwaar te lijden heeft van de aanvallen van het
Duitsche luchtwapen.
(Foto Weltbild).
HEDEN: 16 PAGINA'S
R. P.: Baron Röell. f pag. 1
Oude scheepsmodellen. pag. 3
J. H. de Bois: Litteraire kantteeke-
ningen. pag. 3
P. v. d. Hem: Het Zwarte Piet-pro
bleem. pag. 3
Flitsen: Sinterklaas Senior, pag. 3
Voor lange avonden. pag. 5
P. Gasus: Hij komt.hij komt. S
pag. 1 gf
J. B. Schuil: Nieuwe tooncelstukken ff
pag. 6 jf
Filmschouw pag. 6 M
W. S.; Monumenten van weldadig- g
heid. pag. 7
Het gasverbruik te Haarlem en om- B
streken. pag. 7
K. de Jong: Ledenconcert der H.O.V. fj
pag. 8 U
W. Retera: Het boek is uw huisge- 1!
noot en vriend, pag. 8
Schaakrubriek. pag. 13 g
Tijdsomstandigheden en de finan- B
ciën van Heemstede. pag. 14 3
Laatste berichten op pagina 14 -