Haarlem's Dagblad
Brandstof Hïaac&chumMp
Het Stedelijk
Welzijn.
le Soort
De Haarlemsche
huishouding.
De maanvisch.
V.S.V.—HAARLEM
Actikele.it enz.
zmdec bon-!
Electr. Brandhoutzagerij
Firma de Clercq van Lennep
Winterhulp te Haarlem
58e JAARGANG No. 17637
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Aigem Drukkerij N V Bureaux: Groote
Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37 Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij: Zuider Bulten Spaarne 12.
Telefoon. Directie 13082, Hoofdred 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825 Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Zaterdag 14 December 1940
Abonnementen per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10,
per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels
ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per
regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer
0.15 Groentjes zie rubriek.
Dat wordt door meer instellingen nagestreefd,
met het gemeentebestuur voorop, maar geen enkele
heeft het zoo nadrukkelijk in haar vaandel geschre
ven als de Stichting Haarlem's Bloei. Toen zij vier
jaar geleden met overheidssteun en -leiding ge
vormd werd uit de afdeehng van Vreemdelingen
verkeer, werd in den nieuwen naam een zoo breed
mogelijk opgezet programma tot uitdrukking ge
bracht. Daarvan is helaas tot dusver niet veel ver
wezenlijkt, al heeft de Stichting nuttig werk gedaan
en doet zij dat nog. Der tijden loop is niet bepaald
parallel gegaan met haar ambities en een zeer
groote teleurstelling werd haar deel toen de
grootsch-opgezette plannen voor de viering van het
eeuwfeest der Camera Obscura en van dat der Spoor
wegen wegens het uitbreken van den oorlog opgege
ven moesten worden. Velen zullen zich met mij den
prachtigen opzet van den optocht, door den schilder
Herman Moerkerk ontworpen en in beeld ge
bracht, herinneren. Voor Moerkerk, wiens zuivere
en fijngevoelige artistieke arbeid zoowel als zijn on
vermoeide toewijding in die dagen grooten indruk
op ons allen maakten, moet het wel de grootste
teleurstelling geweest zijn.
Haarlem's Bloei heeft pas vergaderd; het rapport
van zijn werkzaamheden en van de gehouden be
sprekingen hebt u in ons vorige nummer kunnen
lezen. Tijdens die besprekingen werd critiek uitge
oefend op gebrek aan steun van de zijde der bur
gerij en werden wenschen geuit. Die twee punten
lijken mij de belangrijkste; zij hangen trouwens
nauw met elkaar samen, want zonder grooteren
steun van de bevolking zal de vereeniging in de
toekomst weinig wenschen kunnen verwezenlijken.
Nu is het wel duidelijk dat de mislukking van de
Eeuwfeesten, door omstandigheden die buiten de
macht van het bestuur lagen, op de bloedarmoede
van Haarlem's Bloei van grooten invloed is ge
weest. Er bestaat in Haarlem een zeker scepticisme
ten aanzien van de mogelijkheden om het vreem
delingenverkeer, het „vertier" in de stad en al wat
daarmee samenhangt te bevorderen. Scepticisme
kan men nooit afdoende bestrijden met argumen
ten alleen, al zijn ze ook nog zoo logisch en over
tuigend. Er moeten daden komen. Het Eeuwfeest
zou een daad geweest zijn, die velen aangetoond
zou hebben wat er te bereiken is en de Stichting
van hun steun zou hebben verzekerd. Daarom is
het begrijpelijk dat er nu naar een nieuwe daad
gestreefd wordt.
De heer Van Weerden wil zich niet tot een enkele
gebeurtenis bepalen maar er een jaarlijksch evene
ment van maken. Hij stelde ter vergadering voor,
een jaarlijksehen „hoogtijdag" voor Haarlem in te
stellen evenals Leiden die bezit in zijn derden Oc
tober. En natuurlijk zou de onze, niet aan een histo-
rische gebeurtenis verbonden, zich moeten concen-
treeren op het begrip Bloemenstad en zich dus die
nen te kenmerken door een bloemencorso, gevel
versieringen, een étalagewedstrijd en dergelijke.
Het dagelijksch bestuur antwoordde dat het dit
denkbeeld in overweging zal nemen. Ik hoop dat
het tot werkelijkheid zal worden. Het zou wellicht
meteen de gelegenheid bieden den geheel ontwor
pen optocht van de Camera Obscura nog eens in.
het plan te betrekken, zij het dan slechts ten deele.
Waarom zou dat niet kunnen? Uitstel behoeft geen
afstel te zijn; alleen force majeure heeft de uitvoe
ring verhinderd en waarom zou men zich een
schoone en kunstzinnige gebeurtenis laten ontnemen
door de statistieken van Vader tijd? Het zijn ten
slotte slechts tijdrekeningen; het wezen der zaak
tasten zij niet aan.
De omstandigheden zijn nog steeds zeer moeilijk
en de toekomst is nog in menig opzicht duister. Dit
neemt niet weg dat men opnieuw een plan kan ont
werpen, voor den komenden zomer, de waarheid
indachtig dat de aanhouder wint en dat moeilijke
tijden althans-deze prettige eigenschap hebben, dat
zij zich in het algemeen goed eigenen voor het op
touw zetten van nieuwe ondernemingen. Het men-
schelijk initiatief kan zich trouwens nimmer ver
oorloven in te slapen. Het moet steeds werkzaam
blijven en zijn kansen, goede of slechte, weten te
nemen.
Ter vergadering is opgemerkt dat maar f 2000 per
jaar van begunstigers werd ontvangen. Als elke
middenstander maar f2,50, ja slechts een gulden
per jaar voor Haarlem's Bloei offerde zou veel meer
gedaan kunnen worden. De heer Hooy merkte daar
bij op dat men niet alleen aan den middenstand iets
moet vragen. Als maar f 2000 ontvangen wordt van
begunstigers is dat niet veel, maar draagt alleen de
middenstand daarvan de schuld?
Ik geloof dat die vraag terecht gesteld is. De mid
denstand heeft veel belang bij Haarlem's Bloei,
maar in het wezen der zaak heeft de geheele be
volking dat. Als men maar dooi-gaat met pogingen
om tot daden te komen zal men haar op den duur
wel voor de zaak winnen. Het is een kwestie van
doorzetten. Gebleken is al dat men de*ware men-
schen voor zulke actie gevonden heeft. En dat is
een groot ding.
R. P.
De korenmolen „De Eersteling" te Hoofddorp,
molen in de Haarlemmermeer,
dateerend uit 1856, de eenige nog in tact zijnde
wordt met slooping bedreigd. iFoto Pax-Holland)
Haard- en Kachelblokken
Geschikt voor alle stookdoeleinden. Franco huis
vanaf 35.per 1000 K.G.
Uit voorraad leverbaar.
JONKERS Houtzagerij en Houth.
Transvalastraat 5, Telef. 20549. Na 6 uur 26998
(Adv. Ingez. Med.)
Engelsche verliezen ter zee.
Duitsche duikboot brengt drie
gewapende koopvaardij
schepen tot zinken.
Het D.N.B. meldt: Een kleine Duit
sche duikboot heeft drie gewapende vijan
delijke koopvaardijschepen, met in totaal
15.800 b.r.t. inhoud in den grond ge
boord.
Voorts meldt het D. N. B. dat Mackay
Radio een draadloos bericht heeft opge
vangen van het Engelsche vrachtschip
„Orari" (10.350 b.r.t.), dat meldde op 750
mijl van de Fransche kust getorpedeerd
te zijn.
Blijkens een bericht uit Londen heeft
de Britsche Admiraliteit officieel mede
gedeeld, dat de gewapende koopvaardij krui
ser Forfar" getorpedeerd en daarop ge
zonken is.
Onderhoud van wegen, straten wandel
plaatsen en plantsoenen.
Als wij nagaan wat de gemeente Haarlem 10
jaar geleden uitgaf en wat zij nu uitgeeft aan het
onderhoud van straten en wegen alsook voor het
onderhoud van wandelplaatsen en plantsoenen, dan
komt daarin zeer sterk de toegepaste bezuiniging
tot uiting.
Tin jaar geleden werd f 250.000 gevoteerd voor
het in orde li ouden van de straten en de wegen. Nu
is dit bedrag gedaald tot f 113.000.
Er wordt dus thans, vergeleken bü 10 jaar ge
leden, veel minder dan de helft uitgegeven
voor liet onderhouden van straten en wegen en
dat niettegenstaande het aantal vierkante me
ters plaveisel in dien tijd niet onbelangrijk is
toegenomen.
In den gemeenteraad is van de tafel van B. en
W. meermalen toegegeven, dat het bedrag, dat nu
voor dit doel kan worden uitgegeven, niet voldoen
de is om alle wenschen in te willigen. De toestand
van de gemeentelmaner ën dwingt evenwel tof de
uiterste zuinigheid, zoodat door de colleges die op
het financieele beheer der gemeente toezicht hou
den (Gedeputeerde Si at en van Noord-Holland er.
de interdepartementale commissie in Den Haag)
aangedrongen is ook dezen post zooveel te beper
ken. Hel beschikbare geld wordt zoo werd doc-r
B. en W. verzekerd zoo goed en oordeelkundig
mogelijk besteed. Daarom moet in het bijzonder de
aandacht besteed worden aan de groote verkeers
wegen en de straten die veel gebruikt worden.
Inderdaad zal elk moeten toegeven dat, hoewel
er natuurlijk veel straten en wegen op te sommen
zijn die dringend een opknappertje noodig hebben,
de toestand der bestrating in Haarlem minder on
gunstig is dan de hierboven gegeven financiesle
vergelijking zou doen veronderstellen. Dat is dus
een compliment aan het adres var' Openbare Wer
ken.
Voor het onderhoud van wandelplaatsen en
plantsoenen (den Hout inbegrepen) wordt nu uit
gegeven f 117.500, tegen f 167.000 juist 10 jaar ge
leder. Op dit gebied is de bezuiniging dus wat min_
der streng geweest, maar toch hebben wij de over
tuiging, dat ook door den dienst voor den Hout en
de Plantsoenen alleen het strikt noodzakelijke kan
worden gedaan. In die 10 jaar is de Hout niet klei
ner gewerd er. maar de plantsoenen zijn wat aantal
en oppervlakte aangaat, belangrijk uitgebreid.
Vooral in verschillende buitenwijken zijn in den
loop der laatste jaren plantsoenen aangelegd. Een
der belangrijkste aanwinsten op dit gebied is na
tuurlijk het Noorder sportpark. En alles moet zijn
onderhoud hebben. De boomen moeten op tijd ge
snoeid worden en als de dienst het rooien van
boomen overlaat aan den storm is dat niet alleen
gevaarlijk, maar dsr is het publiek ook licht ge
neigd om te gaan stormen. Gazons zijn een sieraad
voor een plantsoen, mits zij op tijd gemaaid en ge
rold warden.
Bij het. onderhoud van straten en wegen speelt
de post materiaal ook een belangrijke-rol, bij den
dienst van den Hout en de Plantsoenen worden
vrijwel alleen arbeidsloonen uitbetaald. Vandaar
ook dat het percentage der bezuiniging op den post
onderhoud van wandelplaatsen en plantsoenen niet
zoo hoog kan worden opgevoerd. Het „toilet" van
Haarlem moet immers toonbaar blijven!
Extra-rantsoen van
tweemaal 125 gram Kaas.
's-GRAVENHAGE 13 Dec. De secretaris-ge
neraal van het departement van Landbouw en
Visscherij deelt het navolgende met betrekking tot
de distributie van kaas mede.
Het is mogelijk gebleken naast het rantsoen
kaas, dat aangeschaft kan worden tegen afgifte van
de reeds voor het. tijdvak van 2 tot en met 29 De
cember as. aangewezen bonnen van het algemeen
distribut.eborboekje, welke elk recht geven op het
koopen van 100 gram kaas, een extra rantsoen kaas
beschikbaar te stellen. Gedurende het tijdvak van
Maandag 16 tot en met Zondag 29 December a.s.
zal de met ,35" genummerde bon van het algemeen
Cistributiebonboekje recht geven op het koopen van
125 gram kaas. De geldigheidsduur van bon „35"
eindigt op 29 December a.s., zoodat deze bon na
dien datum niet meer gebruikt kan warden.
Het ligt in het voornemen voor het tijdvak van
30 December tot en met 12 Januari a.s. naast de
bonnen ter verkrijging van het gebruikelijke rant
soen van 100 gram wederom een bon aan te wijzen
ter verkrijging van een extra rantsoen kaas van 125
gram.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat in den
handel nog een voorraad smeerkaas in verpakkin
gen van 125 en 250 gram verkrijgbaar is. Door het
aanwijzen van bon ,35" voor het koopen van 125
gram kaas, is thans de gelegenheid geopend smeer
kaas in deze verpakkingen te koopen. Voor smeer
kaas in verpakkingen van 250 gram dienen na
tuurlijk twee bannen „35" te worden afgegeven.
De aandacht van detaillisten wordt gevestigd op
de in een officieele publicatie vermelde bijzonder
heden betreffende het inleveren van bonnen.
(Nederlandsche visschers hebben in
hun netten een soort maanvisch op
gehaald, die in. de Indische wateren
thuishoort.)
Hebt u dit nieuwtje al vernomen?
Een maanvisch is naar hier gedwaald,
Hij is droef aan zijn eind gekomen,
Hij heeft zijn eindje niet gehaald.
Wat heeft het arme dier bewogen,
Behalve vinnen en zijn staart,
Dat hij zoo ver is weggetogen
Van zijn gewone plaats op aard.
Wat voerde hem uit warme tropen
Naar onze winterskoude zee,
Welk stil verlangen of welk hopen,
Ik heb zelfs niet het vaagst idee
Als velen, uit om te ontdekken,
Ver weg van het vertrouwde huis,
Kreeg hij voor zijn gevaarlijk trekken,
Zijn trekken hier wel leelijk thuis.
Wat heeft hem tot dit verre toeren
Naar onbekende zee gevoerd,
Hij had geen vin moeten verroeren,
Want nu is hij erin getoerd.
Kwam hij hier slechts nieuwsgierig kijken,
Op avontuur naar zee en land,
Dacht hij de maan soms te bereiken.
Waaraan hij zich zoo voelt verwant?
Men gist slechts naar de overweging,
Waarom hij hierheen is gegaan,
Maar toen het visschersnet in zee ging,
Toen ging de maanvisch naar de maan.
P. GASUS.
%skatten Qeopend.
Bij doorgaand vriezend weer zijn de
ijsbanen BREDERODE en EINDENHOUT
MORGEN, ZONDAG, GEOPEND.
Misschien zelfs nog hedenmiddag.
(Adv. Ingez. Med.)
ZONDAG a.s. 2 uur
(Adu. Ingez. Med.)
HEDEN: 12 PAGINA'S.
R. P.: Het Stedelijk Welzijn, pag. 1
P. Gasus: De Maanvisch. pag. 1
Uit de Pers. pag. 11
D.: Studentenzangen voor 100 jaar.
pag. 3
J. H. de Bois: Litteraire lcantteeke-
ningen. pag. 3
Voor de Vrouw pag 4
Dr. Jac. P. Thysse: Burdet's Film
werk. pag. 7
Filmschouw pag. 6
v. H.: De worsteling en de Kunst.
pag. 6
Reïmerswaal pag. 11
J. B. Schuil: „Het huis der gebroken Ij
harten". pag. 11 |j
Flitsen: Nou, dag! pag. 3 g
Onderhoud van straten en plantsoe- H
nen te Haarlem. pag. 1 j
Laatste Berichten op pagina 2 1
TELEFOON 10677
DREEF 32
TELEFOON 25424
SOENDAPLEIN 5
Het is ons gebleken, dat met misbruik van onzen naam
HOUT van mindere kwaliteit en van minder gewicht
wordt verkocht.
Men lette dus goed op onzen naam, op onze telefoon
nummers, op onze bestelwagens met geijkte weegschaal.
In twijfelgevallen belt U even onze zaak op.
l Adv Inyez M i'd.i
Italiaansche versterkingen
aan het Albaansche front.
Luchtmacht bestookt
Grieksche stellingen.
BELGRADO, 14 December (D.N.B.) Van het
noordelijke front rondom Pogradec wordt gemeld
dat het weer Vrijdag na de ongewoon hevige koude
van de laatste dagen, beter is geworden. De zware
sneeuwval en de aanhoudende storm hadden het
onmogelijk gemaakt de voorposten van munitie en
levensmiddelen te voorzien. Dank zij het fraaie
weer heeft men de voorposten thans kunnen af
lossen. waarna de strijd geopend is. Van Joego-
Slavisch gebied uit heeft men kunnen constateeren
dat de bedrijvigheid van de luchtmacht en van de
artillerie terstond weer zeer hevig was.
Naar men voorts verneemt hebben de Italianen
in den loop van den nacht van Donderdag op Vrij
dag aanzienlijke versterkingen aangevoeld. Uit het
Joego-Slavisehe grensklooster Svetinaum aan den
zuidelijken oever van het Ochrida-meer wordt ge
meld dat Vrijdagmiddag dertig Italiaansche vlieg
tuigen boven Pogradec en de dorpen Tsjerova en
Starovo, waar de kern van de Grieksche troepen
zich bevindt, bommen hebben laten vallen. Een
aantal vliegtuigen heeft vervolgens op geringe
hoogte vlak boven de Grieksche stellingen om
Pogradec gevlogen en deze plaats met een groot
aantal bommen bestookt.
De winnaar van de Prix de Rome voor beeldhouw
kunst. de Haarlemmer J. Limpers (rechts) bij
zijn bekroonde werk, dat thans in de Rijks
academie voor Beeldende Kunsten te Amsterdam
wordt tentoongesteld. Links de winnaar van den
zilveren penning. P. d'Hondt.
(Foto Pax Holland.)
Weldadigheid naar Verinogen
VERPLAATST naar
GROOTE MARKT 2.
Telefdoon No. 11855
Postgiro No. 212793
DENKT AAN ONZE GEZINNEN
(Adv. Ingez. Med.)
Wat de zee terug gaf. Op het strand van Ostende spoelden dezer (lagen eenige reusachtige tanks aan,
die door de kustwacht zorgvuldig onderzocht en geledigd werden. (Foto Weltbild)
In Haarlem fs thans ƒ17.000 binnen
gekomen. Uitreiking eerste uit-
keeringen in elk geval nog deie
maand. Er zijn veel aanvragen.
Meer steun is noodig. De
tweede collecte wordt voorbereid.
Wij ontvangen het volgende communiqué:
Vrijdagmiddag had ten Stadhuize, onder voor
zitterschap van den Burgemeester in zijn kwaliteit
van Directeur der Plaatselijke Afdeeling Winter
hulp. een vergadering plaats van het Comité van
Bijstand en Advies.
De Burgemeester gaf een uiteenzetting van het
geen tot dusverre is geschied en wat de resultaten
daarvan waren. Daarbij bleek, dat de collecte
rond f 6500 heeft opgebracht en dat tot op heden
aan inschrijvingen bij den penningmeester is in
gekomen een bedrag van f 10.500, zoodat er mo
menteel in Haarlem voor Winterhulp is binnen
gekomen rond f 17.000. Daarbij Is geen rekening
gehouden met de stortingen, die rechtstreeks op
het hoofdkantoor in Den Haag hebben plaats
gevonden, al dan niet op uitnoodiging van de
Centrale Leiding aldaar.
De aanstaande collecte zal plaat-s hebben op 28
December a.s. en waarschijnlijk (dit staat nog niet
vast) ook op 27 December. Om deze zooveel moge
lijk te stimuleeren zal op verschillende wijze pro
paganda worden gemaakt. Voor de collectanten
en de verdere medewerkers staat iets bijzonders
op het programma, hetgeen zeker zeer zal worden
gewaardeerd.
De ontwerp-richtlijnen voor de verdeeling van
de beschikbare gelden voor deze maand zijn door
kruist door nieuwe bepalingen omtrent het hon
den van collectes door kerkelijke instellingen eiï
lichamen, die zich tot dusverre in het bijzonder
met Kerstuitdeelingen belastten. De Voorzitter
zei evenwel toe. dat alles er op wordt gezet om de
beschikbare gelden zoodra mogelijk, en in ieder
geval vóór het einde van het jaar. aan de daar
voor in aanmerking komenden te verstrekken.
Het aantal aanvragen om hulp is reeds buiten
gewoon groot, zoodat een sterke selectie zal moe
ten worden toegepast.
Uit het bovenstaande blijkt de groote behoefte,
die bestaat, en waarin in eerste instantie door
Winterhulp zeker niet zal kunnen worden voor
zien. Ieder wordt derhalve nogmaals opgewekt,
zijn bijdrage zoo spoedig mogelijk te bezorgen bij
den penningmeester, dat is de Gemeente-Ont
vanger, Pandpoort 2. te Haarlem, of deze te stor
ten door overschrijving op de rekening van den
Penningmeester van de Afdeeling Haarlem Win
terhulp Nederland, postgiro 395300. j