Haarlem's Dagblad Prijsbeheerschingsbesluit uitgevaardigd. Herinnering lan Watersnood. Vergaande voorschriften in verordeningenblad opgenomen. De Maan. Groote belangstelling Tijdelijke toelage aan Rijkspersoneel Luchtaanvallen op verscheidene gebieden van Engeland. Artikelen enz. 58e JAARGANG No. 17660 (iigave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant- lügaven en Algem Drukkerij N.V Bureaux: Groots loutstraat 93, bijkantoor Soendapiein 37. Postgiro- ijiensl 38810. Drukkerij: Zulder Buiten Spaarne 12. ilefoon: Directie 13082. Hoofdred 15054, Redactie Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724, I25 Soendapiein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hootdredecteur: ROBERT PEEREBOOM Dinsdag 14 Januari 1911 Abonnementen per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, losse nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35 Reclames ƒ0.60 per regel Regelabonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer 0.15 Groentjes zie rubriek. Het is vandaag een kwart eeuw geleden dat in en wilden stormnacht een groote watersnood in ons and ontstond. De Zuiderzee beukte de Noordhol- [ndsche dijken stuk en het water drong de lande- ijen in. Een groote oppervlakte, in hoofdzaak het «bied benoorden het IJ dat als „Waterland" wordt angeduid en dat in ijswinters zoo bij de schaat- inrijders in trek pleegt te zijn, viel er aan ten rooi. Vele kostelijke landerijen, vele vriendelijke orpen werden door „den waterwolf" overweldigd. In ook Noordelijker in onze provincie en in andere eelen des lands brak watersnood uit. Op Wierin- en, in de Geldersche Vallei, in het rivierengebied. Herinneringen wellen op. Als een der jongste ■dactieleden van een Amsterdamsch blad zat ik Den in den nachtdienst op de af deeling Buitenland n stond dus buiten het schokkend gebeuren. Maar j at duurde maar weinige uren, want Binnenland reeg 's morgens al tekort aan menschen en stuurde 1. 1 iij een taxi met een onvervaarden Amsterdam se ;hen chauffeur er op, met opdracht om te pogen 1 dam te .bereiken en daar de situatie te verslaan, ert fet was er spannend, want de dijken van den Zee- ang-polder schenen het nauwelijks te kunnen hou- len; de waterwolf vrat voort. En ik moest hard ijden, want de weg van Buiksloot naar Edam zou iet lang meer boven water blijven. Dat ras het begin van tien dagen reportage in den se ratersnood. Een spannend begin, want bij Buik- j |oot raakten we met die auto eerst beklemd in de rassa's koeien, die door de boeren naar het Zuiden H. edreven werden. Toen kwam er een spannend jde jgenblik bij het oude fort, waar een deel van den reg al onder water verdwenen was en een diepe .8 j! oei leek. Wij gingen ieder op een treeplank staan, e chauffeur stak een been naar binnen om het p ispedaal en een arm om het stuurwiel te bedienen j jf we waagden den sprong. Tweemaal wankelde de bijna sloeg hij om, maar wij kwamen er door. n toen werd het rennen naar Edam over een dijk aartegen het water steeds hooger opkroop en die en uur later geheel verdwenen zou zijn. Links en ichts zagen wij verlaten boerderijen in de binen- i oir* liggen, die de landerijen overstroomde. In Edam maakten wij den strijd der bevolking rEViee, om den Zeevangpolder te behouden. Het wa- ruk ir stond angstig-hoog tegen den dijk op, men erkte als paarden om hem met zakken zand en i ndere middelen te versterken. Hoopvol zag de Destand er niet uit. De verbeten strijd werd voort- p ïzet, heel den dag. Werd hij verloren, dan zou dam geïsoleerd liggen temidden der wateren. En do waarschuwde tenslotte de dijkgraaf ons, dat dl als wij er zeker van wilden zijn Amsterdam nog •ïb'e!e bereiken, wij nu in Noordelijke richting moesten icn Vegrijöen, door den bedreigden polder heen. Er iaaidV0]gde een tocht in het donker door een totaal- neiEÏiifgestorven gebied, waarin alleen opengelaten deu- htf en van schuren en huizen, die naargeestig in den 'br find stonden te klepperen, geluid gaven. Af en toe r- B! ceken wij uit of er nog niets te zien was, of het Ivater nog niet kwam. En de chauffeur was be- he? rauwd voor zijn taxi. Wij zouden wel ergens op een p ooizolder kunnen klimmen in zoo'n verlaten boer- san erij. Maar de taxi!Hij was verlicht toen wij urinerend bereikten en via de Zaan naar Am- •lubt terdam koers konden zetten. Later bleek dat de rijd om den Zeevang gewonnen was. De dijk hield fet, dank zij den versterkings-arbeid. Wie eenmaal >o'n echt-Hollandsch gevecht tegen de wateren eeft meegemaakt vergeet het schouwspel nooit f}Q leer: jong en oud zwoegend in volmaakte samen- "Irking, éen van wil, onvermoeibaar, zwijgend en ar. °Ppig en met die schittering in de oogen die toont: i* kunnen we vanouds, dit ligt ons na, het is de is ude kamp van Holland tegen de zee. ^°°r Was pas het begbl van tien d3?611 bl watersnood-avonturen. Want getweeën, beiden iorai 'nëe reporters van dat Amsterdamsche blad, trok- lal !en wjj er verder dag aan dag op uit per motorboot jrd. n gansch de Noordhollandsche overstroommg te erkennen. En den volgenden dag al huurden wij >1 v l Monnikendam een vrachtmotorschip en staken rns larmee de Gouwzee een waarlijke wilde zee e ,en over naar jjarten, waarmee de verbindin- !n verbroken waren. En waren de eersten die de van dit eiland ontdekten. Grootendeels was et onder water verdwenen, de hooge zee had het grj jdelijk tot drie of vier eilandjes verbrokkeld. Er aren bouten huizen van hun palen geslagen die id n "gekeerd, op hun daken, op de golven dobberden, te n zestien inwoners waren daarbij omgekomen. Het id as een vreemd, onwezenlijk schouwspel dat wij den °nden op het 's zomers zoo geliefde toeristen- loucl ia"d met zijn kleurige kleederdrachten, nu in icsc: üw en in opschudding temidden van een kokende "v !e' woonden een eerste bijeenkomst bij van m( jt inderhaast bijeengeroepen comité voor de hulp- srleening, op een zolder waar de netten hingen te en, jjOgen boven die ernstige groep mannen in Marker eedij, in hun kleurige costuums. Daar waren l°htige °UC*e b°PPen bij. Een petroleumlamp belichtte hen en het bleef eenj "J immer bij als één der aangrijpendste levende tter, ihilderijen, die ik ooit heb mogen aanschouwen, m P Er volgden later andere belevenissen: pogingen 1 it redding van katten en honden die hongerig, ieer "gstig schreeuwend en jankend op daken zaten die bile °g boven het water uitstaken in de polders. Er voor ons zelfs een stranding op een onder jf°°pen straatweg langs het Noordhollandsch ljjt a"aal één geworden met de nieuwe binnenzee ub toen wij het al te laat gemaakt hadden, de schip- er zich in het „beloop" van de boomenrijen in ,c„, e* donker vergiste en een bocht te laat taxeerde. toi was dien avond opnieuw gaan stormen, de oe cerstrooming werd een hoog-golvend meer en laar zaten wijniet aan den grond, maar op het i laveisel Een sleepboot van de marine kwam na |Ct ten uurtje voorbij. Die bracht tweemaal een tros me: jt. om ons eraf te slepen. Beide malen brak die. I ij de derde poging werd de motorboot eerst op zijn van ant ge*r°bken met een stalen tros wij hingen Abehagelijk aan de verschansing en daarna FIETSEN-„TENTOONSTELLING". De Amsterdamsche politie houdt voor gegadigden kijkdagen van gevonden rijwielen, die in de manége van het nieuwe hoofdbureau aan de Marnixstraat zijn ondergebracht en waar eventueele eigenaars hun karretje kunnen komen uitzoeken. (Foto Pax Holland.) Zooals reeds eerder werd aangekondigd, is de noodzakelijkheid gebleken niet alleen op het ge bied van de prijsvorming, welke bij de geleide eco nomie geheel in handen van de overheid moet be rusten, maar ook op dat van de handhaving en de gerechtelijke bescherming der prijzen, de prijsbe- heersching, bijzondere maatregelen te nemen. In het Verordeningenblad van Maandag is dan ook verschenen het prijsbeheerschingsbesluit, het welk is uitgevaardigd door de secretarissen-gene raal van de departementen van Handel, Nijverheid en Scheepvaart en van Justitie. GEBIED VAN HET BESLUIT. Het prijsbebeerschingsbesluit is een sanctie-be sluit, hetwelk zich uitstrekt over het geheele ge bied van de prijsvoorschriften. Het bestrijdt niet alleen de prijzen van artikelen, welke noodig zijn tot voldoening aan de eerste levensbehoeften, maar Een Italiaansche onderzeeër keert na een lang durige kruisvaart in een der havens aan de Middellandsche Zee-kust terug. (Foto Weltbild). lukte het. Wij kwamen eraf, de schipper zette zijn motor aanen er gebeurde niets, want de schroef was bij de stranding gebroken. Tenslotte sleepte een andere late motorboot ons naar Am sterdam. Wonderlijke avonturen in een polder. Het was niet al opwekkend avontuur voor jonge reporters. Wij moesten wel onder den indruk komen van de ellende en de schade die de watersnood in die nijvere, welvarende streek had aangericht. En met zekere ontzetting aanschouwden wij de enorme dijkbreuken, door het water veroorzaakt en staar den over de onafzienbare watervlakten, die zich daarachter uitstrekten.waar even tevoren groene weiden waren geweest. Het zou langen tijd en natuurlijk harden arbeid en groote kosten vergen deze ramp te overwinnen. Maar het geschiedde met Hollandsche energie en kracht. Dit zijn dan enkele herinneringen aan dien wa tersnood van 1916, die ons land midden in den we reldoorlog trof. Elders in dit blad vindt u er nog meer over. En ik zal u morgen nog eens vertellen, zooals ik het toen verteld heb in dat andere blad. van den ouden bruggewachter wiens brug-en- huisje een nietig eilandje in een zee waren gewor den en die toch zijn brug maar bleef ophalen er. neerlaten als er schepen voorbij kwamen, omdat hij dat altijd gedaan had en de Waterstaat hem niet opgedragen had zijn post te verlaten. Hij bleef met moeder de vrouw, op dat onnoozel kleine terpje midden in de golven, als een trouwe wachter. Dat moet ik u morgen nog eens apart vertellen, al is het nu al een kwarteeuw geleden. Want het is de treffendste herinnering van alle gebleven. R. P. ook de prijzen van de overige voortbrengselen van landbouw en industrie, het verkeer, het geldwezen, de huren, de pachten, de koopprijzen van onroe rende goederen, zoowel die een agrarisch karakter hebben als die, welke dit niet hebben, van bouw materialen, van aannemingen. Kortom het geheele terrein van de prijzen en van de daarvoor bestaan de en nog in het leven te roepen voorschriften. Het prijsbeheerschingsbesluit bestrijkt derhalve elk voorschrift, dat op prijzen betrekking heeft. DE SANCTIES. Overtredingen van prijsvoorschriften konden tot nu toe slechts op grond van de bepalingen van de prijsopdrijvings- en hamsterwet gestraft wor den. De nieuwe bepalingen van het prijsbeheer schingsbesluit zijn scherper. Opgelegd kan worden gevangenisstraf van ten hoogste tien jaren, geld boete tot een onbeperkt bedrag; bovendien ver beurdverklaring, niet alleen van de goederen waar mede of ten aanzien van welke het misdrijf is be gaan, maar ook van den geheelen goederenvoorraad. Voorts zal het vonnis kunnen worden openbaar gemaakt. In deze verscherping van de sancties, ligt echter nog geenszins het bijzonder karakter van het besluit. Dit komt meer tot uiting in het daarbij ingevoerde tuchtrecht. TUCHTRECHT. Bij de nieuwe tuchtstrafvordering is het niet de gewone rechter, en ook niet een bijzondere, bui tengewone rechter die de straf zal opleggen, doch de dienst van den gemachtigde voor de prijzen. Het kan wellicht zrin nut hebben in het kort uit een te zetten, waarom deze vorm van berechting is gekozen. De ervaring hier te lande en elders heeft ge leerd. dat de repressie van prijsovertredingen bij zondere moeilijkheden oplevert, zoodat daarin het beste door een speciale procedure kan worden voor zien. Nu de overheid zoo diep in het economische le ven ingrijpt, dat zij de prijsvorming in haar ge heel zelf ter hand neemt, is het een eisch van doelmatigheid, dat overgegaan wordt tot de instel ling van een door de administratie zelf uit te voe ren recht van tuchtstrafvordering. Zoodoende wordt zoowel de opsporing als de strafoplegging in één hand gebracht en kan het einddoel, de prijsbeheer- sching, steeds in het oog worden gevat. De admi nistratie immers kan geheel systematisch te werk gaan en zoowel het tempo als de volgorde waarin de zaken worden afgedaan regelen. Zij is niet al leen verantwoordelijk voor een juiste en nauw keurige toepassing van de wettelijke voorschriften, maar bovendien voor de prijsbeheersching zelf. De sancties van het tuchtstrafrecht zijn eensdeels van minder verre, anderdeels van verdere strek king dan die van het gewone strafrecht. Zij strek ken minder ver in zooverre daartoe niet behoort gevangenisstraf doch gaan verder, vermits naast de geldboete tot onbeperkt bedrag en de verbeurdver klaring van goederenvoorraden ook bedrijfsslui ting, ontzegging van de uitoefening van een beroep, reëele executie tot nakoming van de prijsvoor schriften en afdracht van genoten overwinst kan worden opgelegd. VERHOUDING RECHTERLIJKE STRAFVORDERING EN TUCHT- STR AFVORDERING. Ten aanzien van prijsovertredingen blijft de ge wone gerechtelijke strafvordering zooals tot dus verre bestaan. Zij zal echter alleen worden inge schakeld op vordering en dan indien die overtre dingen een ernstig misdadig karakter dragen. DE ORGANISATIE. Het spreekt vanzelf, dat de organisatie in over eenstemming moest zijn met de beginselen, waarop de tuchtstrafvordering berust. Er zal bij den dienst van den gemachtigde voor de prijzen een afdee- ling prijsbeheersching komen, waarvan het hoofd onder den gemachtigde voornoemd verantwoorde lijk is voor de prijsbeheersching. Vervolgens zuilen er vijf inspecties voor de prijs beheersching worden ingericht, met een inspecteur aan het hoofd. Deze zal verantwoordelijk zijn voor de prijsbeheersching in zijn inspectie. De aan hem toegevoegde inspecteurs zullen eveneens strafopleg- gende bevoegdheid hebben. De inspecties zullen overeenkomen met de rechts gebieden der gerechtshoven en in de zetelplaatsen van deze hoven zijn gevestigd, te weten te Amster dam, 's-Gravenhage, 's-Hertogenbosch, Arnhem en Leeuwarden. ^5 Wie schonk er vroeggj aandacht aan De schijngestalten van de maan, Waar die zich demonstreerden; Behalve dan het jonge paar, Dat in het maanlicht met elkaar Verkeerende verkeerde. Zij kwam een dichter soms te pas, Wanneer zij volgewassen was, Maar niemand had haar noodig; Als lichte weerschijn van de zon, Die zij nooit evenaren kon, Leek zij haast overbodig. Men sprak van Manus, veel respect Heeft zij als lichtbron nooit gewekt, Totdat zij in het heden Van Manusje van niets weleer Tot Manusje van alles, zeer Door allen wordt aanbeden. 't Is niet loop na a r, maar i n de maan, De maan maant ons om uit te gaan In 't avonduurlijk duister: Bewegend als wij huiswaarts gaan. Niet al s de maan, maar met de man, In haar hervonden luister. 't Is niet het paar slechts dat zich richt Vol dank naar 't vollemaansgezicht, Ook ieder die alleen is, En men kan ook zoo oud niet zijn. Of men verheugt zich in den schijn, Die werkelijkheid meteen is. C000TE H0UTSTBQQT (MOST UiXOnf** (Adv. lngez. Med.) voor Haarlem's Centrale Keuken Voor Woensdag ruim 3100 porties aangevraagd Naar wij vernemen bestaat er voor de voedsel- verstrekking do.or de Centrale Keuken te Haar lem groote belangstelling. Zooals men weet, is er Maandag gelegenheid geweest de knipkaarten te koopen en het eten te bestellen. Voor de eerste uit reiking welke morgen plaats heeft zijn ruim 3100 porties aangevraagd. Woensdagmorgen om 11 uur zal de eerste zen ding eten naar de acht uitreiklokalen worden ge zonden, waar dan om half twaalf met de verstrek king aan het publiek zal worden begonnen. Mits salaris niet hooger wordt dan f 1900.v Verhooging van de minimum kindertoelage Het Verordeningenblad bevat een besluit van den secretaris-generaal van de departementen van Financiën en van Binnenlandsche Zaken be treffende toekenning van een tijdelijke toelage aan het rijkspersoneel en verhooging van het minimum van de kindertoelage. Deze beschikking luidt als volgt: Artikel 1. Met ingang van 1 December 1940 wordt aan het gehuwde rijkspersoneel in vasten en tijdelijken dienst of op arbeidsover eenkomst naar burgerlijk recht werkzaam, een tijdelijke toelage verleend van zes ten honderd van de bruto-wedde of het brutoloon, vermeerderd met deze toelage, een bedrag van f 1900 's jaars niet overschrijdt. Het bovenstaande is niet van toepassing, wanneer ingevolge een algemeene loonsver- hooging na 31 December 1937 de wette of het loon van vorenbedoeld rijkspersoneel is ver hoogd. Artikel 2. Met ingang van 1 Januari 1941 wordt, bij wijze van tijdelijken maatregel, het minimum bedrag van de kindertoelage, be doeld in artikel 21, eerste lid. onder a, én in artikel 24, zevende lid, van het bezoldigings besluit burgerlijke rijksambtenaren 1934, van f 60 's jaars, f 1.15 per week of f 5 per maand, per kind, opgevoerd tot f 75 's jaars. f 1.45 per week of f 6.25 per maand, per kind. Plymouth bestookt. Talrijke branden in de haven en andere doelen. BERLIJN. 14 Januari. (D.N.B.) Het Duit sche luchtwapen heeft in den nacht van 13 op 14 Januari de haven en andere voor den oor log belangrijke doelen van Plymouth aange vallen. Het weer was gunstig, zoodat de bom men bij goed zicht neergeworpen konden wor den. Er ontstonden een aantal branden, waar van er eenige een grooten omvang aannamen. Stad in het kustgebied van Zuidwest Engeland zwaar getroffen. NEW-YORK, 14 Januari (D.N.B.) In den loop van gisteren en in den afgeloopen nacht heeft het Duitsche luchtwapen, volgens berich ten van de Amerikaansche persagentschappen te Londen, in verschillende gebieden van Enge land aanvallen ondernomen. Bijzonder hevige aanvallen werden gedaan, aldus Associated Press, op oen stad aan de kust van Zuidwest-Engeland Taltrijke brand- en brisantbommen werden neergeworpen.' Ook uit Liverpool en het gebied van de Mersey worden aanvallen gemeld. De vliegtuigen die meer naar het binnenland doorvlogen, bevonden zich ook boven de Noordoostkust van Engeland. In den loop van Zondag hebben drie Engelsche Lockheedmachines, naar het D.N.B. verneemt, een Duitsch patrouillevaartuig op de Noordzee met bommen en torpedo's aangevallen. Alle bommen en torpedo's misten haar doel. Als gevolg van het doel treffend afweervuur van het Duitsche patrouille vaartuig draaiden de vijandelijke toestellen om. zonder den aanval te hervatten. Een even scherpe terechtwijzing viel aan twee Britsche jagers ten deel, die aan de Kanaalkust patrouillevaartuigen en havenbeschermingsbooten poogden aan te vallen. Twee Hurricanes werden hierbij door de luchtafweerartillerie neergeschoten. Duitsch weermachtsbericht. Bommen op Londen en de Engelsche Zuidkust. BERLIJN. 13 Januari (D.N.B.) Het opperbe vel van de Duitsche weermacht maakt bekend: Zondag heeft het luchtwapen verkenningen uitge voerd boven Groot-Brittannië. In den nacht van Zondag op Maandag hebben vrij sterke formaties gevechtsvliegers voor den oorlog belangrijke doelen in Londen aangevallen. Uit de waarneming bleek, dat hevige'branden ontstaan waren in het aange vallen gebied ten Noorden en ten Zuiden van de bocht van de Theems, benevens een groote brand met veel rookontwikkeling in het zuidoosten van de stad. Bovendien zijn militaire doelen aan de Engelsche zuidkust met bommen bestookt. Ook zijn weer mijnen gelegd voor Engelsche havens. Zondagmiddag deed de tegenstander met zwakke strijdkrachten opnieuw een poging, boven het be zette gebied door te dringen; hierbij werden twee Engelsche vliegtuigen door luchtdoelgeschut en één door jagers neergeschoten. Maandagochtend vroeg hebben afzonderlijke Engelsche vliegtuigen enkele bommen op Zuid- Duitschland laten vallen, o.a. op de stad Bayreuth. De tegenstander heeft Zondag vier vliegtuigen ver loren. DE OPERATIES BOVEN DE THEEMSBOCHT. De Britsche hoofdstad, zoo deelt het D.N.B. na der mede, is iii den nacht van 12 op 13 Januari het doel geweest van aanvallen van sterke formaties Duitsche vliegtuigen. Vroeg in den avond startten verscheidene golven gevechtsvliegtuigen die hun bomihen bij helder zicht konden neerwerpen. De aanval was gericht op de ten noorden en ten zuiden van de Theemsbocht gelegen voor den oorlog be langrijke bedrijven die ook voor een deel met succes konden worden getroffen. Een reeks branden met sterke rookontwikkeling kon in dit gebied worden waargenomen Het Engelsche luchtafweervuur was zoo slecht dat het de Duitsche vliegtuigen op geen enkele wijze hinderde. Alle Duitsche toestellen keerden zonder verliezen terug. Behalve Londen zijn ook steden aan de Engel sche zuidkust met succes aangevallen. URENLANGE AANVAL. BERLIJN. 14 Januari. (D.N.B.) Volgens een in Londen bekend gemaakte officieele mededeeling heeft een stad in Zuidwest-Engeland vannacht een luchtaanval te doorstaan gehad, welke twee tot drie uur duurde. Het bericht spreekt van „talrijke branden" en „groote schade aan gebouwen". Voorts wordt gemeld dat personen gedood of gewond zijn. Vliegtuigramp in Zuiil-Afrika. Zestien dooden. LISSABON, 14 Januari (D.N.B.) Uit Johannesburg wordt gemeld dat een vlieg tuig van het Zuid-Afrikaansche luchtwapen is neergestort. Zestien leden van de be manning kwamen hierbij om het leven. HEDEN: 8 PAGINA'S R. P.: Herinnering aan watersnood. vag. P. Gasus: De: Maan. pag. 1 C. J. v. T.: Op ontdekkingsreis in de M arbeidssfeer van den nachtwaker, g pag. 3 jg Hana Schabo: Wat een meisje wor- p den kan: maatschappelijk werk- ster. pag. 3 1 Flitsen: Probeeren pag. 3 J Voor lange avonden. pag. 5

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1941 | | pagina 1