Haarlem's Dagblad
BRANDHOUT
)e Spoorwegen.
Auke Adema
De wet op de
Amerikaansche hulp
aan Engeland
De nieuwe bonnen
Struiseieren.
Artikelen ent.
58e JAARGANG No. 17681
Ugave Lourens Coster, Maatschappij" voor Courant-
Hgaven en Algem. Drukkerij N.V Bureaux: Groote
outstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgïro-
ienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
ilefoon Directie 13082, Hoofred. 15054, Redactie
Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
iS25 Soendaplein 12230.
Het is nog maar kort geleden dat er heel wat
icepticisme bestond over de toekomst van de Ne-
Icrlandsche Spoorwegen, die niet alleen groote te-
torten maakten en steeds meer vervoer verloren
hun grooten concurrent het autoverkeer
naar bovendien hun populariteit bij het publiek
verspeeld schenen te hebben. Nieuwe onderne
mingsgeest bracht groote verbetering in dien toe-
[tand. Technisch leidde die tot electrificatie van
wn belangrijk deel van het net, tot invoering van
Diesfcltrehen op sommige trajecten en daarmee tot
versnelling van het spoorwegverkeer, die het
veer in een voordeeliger positie tegenover de auto
bracht. Moderne bedrijfsleiding bewerkte niet
aüeer. dat men in Nederland tot pionierswerk op
het gebied der techniek kwam, hetgeen op zich
zelf de belangstelling van het publiek in de Spoor
wegen sterk deed herleven, maar ook dat men zich
allerlei opzichten veel sterker om de wenschen
van den klant ging bekommeren. Dit kwam tot
uiting in velerlei vondsten betreffende reisbiljetten
korter en langer termijn, in de invoering van
een goeden inlichtingendienst voor het publiek, in
vlotte en sprekende moderne reclame.
Nu er oorlog is en ons land bezet gebied, nu de
vercuisteringsmaatregelen nog steeds hun invloed
doen gelden hebben de spoorwegen hun diensten
vel sterk moeten inbinden, en dat juist terwijl hun
concurrent-op-den-weg tijdelijk nog veel sterker in
a bewegingen gefnuikt is, maar de fut blijft er
en men kan niet zeggen dat het ontbreekt aan
goeden wil om het publiek zooveel mogelijk ter-
wille te zijn. De stemming onder de passagiers, ook
in propvolle treinen en bij langdurig wachten op
«Utions, pleegt daar dan ook wel een beeld van te
o_ en: men aanvaardt den toestand met goedmoe
digheid en is erkentelijk voor de houding van het
ipoonvegpersoneel, dat zijn moeilijke taak met op
gewektheid vervult en zeer hulpvaardig is.
Met belangstelling zal men vernomen hebben dat
(T nu alweer plannen in den maak zijn voor de
declrificatie van een aantal Brabantsche spoor
lijnen, nl. de trajecten Dordrecht—Roosendaal,
Lage ZwaluweBreda, RoosendaalBredaTil-
burg—Den Bosch en Tilburg—Boxtel. Ofschoon
niet vaststaat wanneer met dit werk begonnen
kan worden en nog minder wanneer het gereed zal
i, getuigt de opzet al van durf en vooruitzienden
blik. En Ir. W. Hupkes, directeur der N.S., heeft in
interview met de Tel. verklaard, dat hij hoopt
jat de electrificatie der lijnen Amsterdam—Amers
foort en Utx-echtAmersfoort, die den forensen in
bet Gooi de voordeelen van electrische tractie zal
teorgen, i-n Mei 1942 gereed zal zijn.
Hij heeft met groote ingenomenheid gesproken
over de beteekenis van het electrische middennet
der spoorwegen. Die „electrische spin" in het cen
trum is in dezen tijd van ontzaglijk voordeel voor
reizigersvervoer gebleken te zijn. De directeur
noemde het een prettig soepel apparaat, waarmee
elles kan worden gedaan en dat in dezen tijd zijn
voordeelen dubbel en dwars oplevert. Want een
electrisch motorrijtuig legt per dag veel meer kilo
meters af dan een locomotief, ofschoon het veel
minder diensturen heeft. Een locomotief eischt meer
onderhoud, moet water nemen, zijn oven laten
schoonmaken en vergt nog meer zorgen. Ook zijn
vertragingen op het electrisch middennet altijd
minder in aantal en kunnen zij sneller worden in-
Celoopen. De electrische treinen zijn daarbij op
zichzelf- natuurlijk sneller. Bovendien is de electri
sche tractie zuiniger in kolengebruik en minder
afhankelijk van het soort kolen dat gebruikt wordt.
Derhalve is het begrijpelijk dat wij in de toekomst
de electrische tractie nog over veel grooter af
standen in het land zullen zien uitbouwen dan nu
worden genoemd, en dat zal het publiek waardee-
ren door grooter comfort, sneller rijden, verdwij
ning van rook en stank
Ir Hupkes heeft natuurlijk gezegd dat het moei-
ike tijden voor de Spoorwegen zijn. Het goederen
vervoer stelt hooge eischen die ondervinden zoo
wel menschen als materieel. Dit gaf hem aanleiding
zijn bewondering te uiten voor de wijze, waar-
het personeel zijn werk verricht. Van hoog tot
laag wordt hard gewerkt en er zijn onderdeelen
van het bedrijf waarin geweldige prestaties worden
Verricht: dingen, die men vroeger nauwelijks mo
gelijk zou hebben geacht.
Het doet goed dit te vernemen uit den mond
van een leider van een zoo groot en voor ons land
zoo belangrijk bedrijf. Het is weer een staaltje van
het feit dat de Nederlander ook in moeilijke en
bijzondere omstandigheden zijn bedaardheid en
zijn arbeidslust weet te behouden en zijn taak goed
te vervullen. De belangrijke plannen voor electri
ficatie bewijzen dat men ook bij de leiding den
woed erin heeft gehouden en dat in de laatste
jaren-een beleid is gevoerd dat voor de toekomstige
ontwikkeling van ons spoorwegnet het beste belooft
w van scherp en juist inzicht getuigt.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon-
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM
en Feestdagen
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
VRIJDAG 7 FEBRUARI 1941
Abonnementen per week 0.25, per maand 1.10,
per 3 maanden ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels
2.elke regel meer 0.40 Reclames 0.65 per
regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.70, elke regel meer
0.17V£ Groentjes zie rubriek.
DE ELFSTEDENTOCHT, De deelnemers op weg door het Friesche landschap.
(Foto Pax Holland.)
wint den Elfstedentocht.
Auke Adema, de man. die den Elfstedentocht
won.
(Foto Pax Holland)
De Friesche Elfstedentocht is gewonnen door
Auke Adema uit Franeker. Tweede werd J. J. Bos
man (Breukelen) en derde Lo Geveke (Leeuw
arden).
Voor uitvoerige bijzonderheden zie men pag. 6.
GDOOTE HOUTSTOOQT [nOQST LUXOof
(Adv. Tngez. Med
Jongen door het ijs gezakt.
Door burgers gered.
Dank zij het kordaat ingrijpen van eenige bur
st's is het gelukt den 11-jarigen Jan v. d. Putten
uit de Sophiastraat 6 rooc te Haarlem het leven
te redden toen hij onder de brug tegenover de
Kathedrale Kerk door het ijs van de Leidschevaart
Z2kte. Het was op dat moment juist zeer stil en zijn
Harig broertje riep aanvankelijk tevergeefs om
ht'lp. Spoedig echter passeerde een voorbijganger,
vie te hulp schoot en met den reddingshaak van
de brug af trachtte den jongen te bereiken. Dit
ïelukte echter niet en daarom gingen twee man-
ten. die juist met een kolenwagen kwamen aan
rijden op het ijs en schoven op hun buik naar het
*ak. Met behulp van een zweep wist men den jon-
E^n. die zich nog maar ternauwernood boven wa-
kon houden, te redden. Begrijpelijk zijn de
♦uders den onbekenden redders zeer dankbaar.
Republikeinsch amendement
aangenomen
Het D.N.B. meldt uit Washington, dat het repu-
blikeinsche voorstel, volgens hetwelk de volmach
ten voor president Roosevelt op grond van de wet
op de hulp aan Engeland bij eenvoudig besluit
van het congres kunnen worden opgeheven Don
derdag door het Huis van- Afgevaardigden met
148 tegen 141 stemmen is aangenomen. De oppositie
heeft daarmede haar eerste succes bevochten. Wel.
aldus de Associated Press, bestaat natuurlijk de
mogelijkheid, dat het voorstel bij latere stemmin
gen toch nog verworpen wordt.
Met 109 tegen 78 stemmen is het tweede repu-
blikeinsche amendement verworpen. Hierin werd
geëischt, dat de chefs van leger en vloot voor den
afstand van bewapeningsmateriaal advies gevraagd
moest worden en dat zij hun toestemming moesten
geven.
VOLMACHTEN VOOR VIJF JAAR.
De democratische leden van de commissie voor
buitenlandsche zaken van het Huis hebben be
sloten tot amendementen op de wet op de hulp
aan Engeland, teneinde de aanvaarding van de
wet in het congres te vergemakkelijken. Zoo be
pleitten zij een amendement, waarbij de volmach
ten van den president beperkt worden tot vijf jaar.
Wat het gebruik van Amerikaansche schepen voor
convooi-doeleinden betreft, werd besloten dat niets
van deze wet zoo geïnterpreteerd zal worden, dat
aan Amerikaansche schepen het bevaren van oor
logsgebieden in tegenstelling tot de neutraliteitswet
van 1939 toegestaan zou zijn. De voorzitter van de
commissie Bloom, verklaarde dat men de geld
middelen niet wilde beperken. Wel zijn de beraad
slagingen over deze kwestie nog niet geëindigd.
De secretaris-generaal van het departement
van Landbouw en Visscherij deelt het volgende
mede:
BOTER EN VETTEN.
Gedurende het tijdvak van Maandag 10 Febru
ari tot en met Zondag 16 Februari aanstande
geeft de met „02" genummerde bon van de
laatst uitgereikte boter- en vetkaarten recht op het
koopen van 250 gram boter of margarine of 200
gram vet.
De met „29" en „30" gemerkte bonnen van de
„oude" boter en vetkaarten en de met „01" ge
merkte bonnen van de „nieuwe" boter en vet
kaarten zullen niet geldig worden verklaard en
kunnen derhalve worden vernietigd.
De met „02" genummerde bonnen, die op 16
Februari nog niet gebripkt zijn, blijven voorts nog
geldig tot en met Zondag 23 Februari a.s.
BROOD EN GEBAK.
Gedurende het tijdvak van Maandag 10 Februari
tot en met Zondag 16 Februari a.s. geeft elk der
met „02" genummerde bonnen van de nieuw uit
gereikte. broodkaarten recht op het koopen van on
geveer 100 gram brood-
Voorts geeft elk der met „02" genummerde
broodbonnen recht op het koopen van een rant
soen gebak. Dit omvat voor de hierna genoemde
bakkerij producten telkens ten minste het daar
achter geplaatste aantal grammen: beschuit 75
gram, biscuits en wafels 90 gram, speculaas 140
gram, andere koekjes 200 gram, koek 160 gram,
cake 300 gram, gevuld klein korstgebak (bijv.
amandelbroodjes) 400 gram gevuld groot korst
gebak (bijv. boterletter) 500 gram, taart en ge
bakjes 600 gram.
Voor geheel of ten deele uit meel of bloem ge
bakken producten, welke hierboven niet genoemd
zijn, geldt, dat een rantsoen een hoeveelheid om
val, waarin 70 gram meel of bloem is verwerkt.
De op 16 Februari nog niet gebruikt bonnen
blijven voorts nog geldig gedurende de week
van 17 tot en met 23 Februari a.s., met dien ver
stande, dat zij gedurende laatstgenoemde week
niet mogen worden gebruikt in hotels, restaurants
e.d..
EIEREN.
Gedurende het tijdvak van Maandag 10 Februari
tot en met Zondag 16 Februari a..s geeft de met
,,04" genummerde bon van de nieuw uitgereikte
„bonkaart algemeen" recht op het koopen van één
ei. De bonnen, welke op 16 Februari nog niet ge
bruikt zijn, blijven geldig tot en met Zondag 23
Februari a.s. met dien verstande, dat zij gedurende
de week van 17 tot en met 23 Februari niet ge
bruikt mogen worden in hotelsj restaurants e.d.
Vervallen
distributie-bonnen
De secretaris-generaal van het departement
van Landbouw en Visscherij deelt het volgende
mede:
Nu de uitreiking van de nieuwe distributiekaar
ten voltooid is, ligt het in de bedoeling in den ver
volge uitsluitend op de bons van deze nieuwe serie
kaarten distributiegoederen beschikbaar te stellen.
In verband hiermede zulen dus de nog niet geldig
verklaarde bons van de oude kaarten niet meer
worden aangewezen. De overgebleven bons van
deze kaarten kunnen derhalve in tegenstelling
met hetgeen in sommige dagbladen werd gepubli
ceerd vernietigd worden.
Volledigheidshalve volgt hieronder een opsom
ming van de bonnummers der oude kaarten, welke
nog niet zijn aangewezen en dus thans kunnen
worden vernietigd:
Algemeen distributiebonboekje bons: „1" tot en
met „13", „96", „97", „101", „106", „107" en „112".
Boterkaart bons: ,.29" en „30".
Velkaart bons: „29" en „30".
Vleeschkaart bons: „17". „18", „19" en „20".
Voorts zullen de met „01" gemerkte bons van de
nieuw uitgereikte boterkaarten, zoowel als van de
vetkaarten, eveneens niet worden aangewezen, zoo
dat ook deze vernietigd kunnen worden.
Gaat de N. Z. H. langer rijden?
Er bestaat uitzicht op een gunstige beslissing.
Het is bekend dat de tramdirecties in Den Haag
en Amsterdam eenigen tijd geleden toestemming
ontvangen hebben om 's avonds langer te rijden.
De N.Z.H. moet tot heden 's avonds half negen
op haar tramlijnen te Haarlem den dienst staken,
de laatste tram gaat dan ook ongeveer 8 uur uit
Heemstede.
Naar wij van de directie der N.ZJT. vernemen
bestaat er thans uitzicht op een gunstige be
slissing der autoriteiten op haar verzoek ook
's avonds later mogen rijden.
Een definitieve beslissing is evenwel nog niet
genomen.
(Een Haagsche winkelier heeft in
z\jn etalage een mandje met twee
struiseieren gezet met de aandui
ding: eieren zonder bon.)
Een vindingrijke Hagenaar
Die grapjes maken kon,
Zet in zijn etalage klaar
Struiseieren zonder bon.
En inderdaad, dat is een grap,
Daar liggen z' in een mand,
Een struisei is zoo'n flinke hap,
Dat j' ervan watertandt.
Hoewel ik er nog nooit een at
Heb ik toch zoo 't idee,
Zoo'n halfzacht eitje is je wat,
Welhaast een heel diner.
Of 't lekker smaakt vraagt u me daar,
Dat weet ik heusch niet, hoor,
Ik heb er thuis, dat is 't bezwaar,
Geen eierdopjes voor.
Zoo 'n struisei is naar legbegrip
Een soort van monument,
Een krachtprestatie, die een kip
Niet- kan en zelfs niet kent,
Toch. in dat Haagsche winkelraam
Is 't heel wat, wat je ziet,,
Maar 't is alleen een ei in naam,
Want inhoud heeft het niet.
En als u het dus vraagt aan mij,
Houd ik het hier maar op;
Toch beter 't klein half kippig ei
Dan 'n lecge struische dop.
De komende straatcollecte voor
Winterhulp.
En de medewerking van politie en brandweer.
's-GRAVENHAGE. 7 Februari. Zooals ge
meld zullen bij de komende straatcollecte voor
Winterhulp Nederland op 14 en 15 Februari
ook politie en brandweer medewerking verlee-
nen.
Ten einde deze collecte zoo goed mogelijk te
den slagen, heeft Winterhulp zich in verbin
ding gestfeld met de heeren A. W. de Koningh,
inspecteur-generaal van de Nederlandsche po
litie, P. L. van Boven, hoofdinspecteur van het
brandweerwezen en A. van Batenburg, Rijks
inspecteur voor. de bescherming der burgerbevol
king tegen luchtaanvallen.
Dze heeren hebben met het plan om politie
en brandweer te doen samenwerken met de
Winterhulp, hun volle instemming betuigd
en hun wensch daartoe doorgegeven aan de
plaatselijke bevoegde instanties en reeds
thans is gebleken, dat van alle kanten veel
medewerking wordt ondervonden.
Ten einde de gedachte van deze samenwerking
meer ingang bij het publiek te doen vinden is
in verband met de komende collecte mede een
verkeersweek georganiseerd, gedurende welke
in tal van plaatsen demonstraties zullen wor
den gehouden van politie en brandweer.
In het kader van deze verkeersweek zullen ook
verschillende radioreportages worden gegeven,
waarvan Donderdag reeds de eerste heeft
plaats gehad en wel over de opleiding voor be
roepsbrandweer in Rotterdam, terwijl Zaterdag
8 Februari om 19.45 uur voor de radio een vraag
gesprek wordt gehouden met den Haagschen
hoofdcommissaris mr. Hamer over de samen
werking van politie en Winterhulp gevolgd door
een reportage over het verkeersonderrïcht aan
de jeugd, hetwelk gehouden is in het school
museum in Den Haag.
Maandag 10 Februari om 18.45 uur komt mr.
Hamer opnieuw voor de microfoon met een rede
over de taak der politie ten dienste van het pu
bliek.
Tenslotte heeft op Donderdag 13 Februari,
eveneens om 18.45 een radio-interview plaats
met de heeren Van Boven en Van Batenburg
over de groote lijnen van de nieuwe organisa
tie van brandweer en luchtbescherming.
Het doel van deze reportage is om politie en
brandweer zoodanig in het middelpunt der be
langstelling te plaatsen, dat bij de komende col
lecte voor Winterhulp een zekere sfeer van
contact met het publiek wordt geschapen, waar
bij de verwachting mag worden uitgesproken,
dat ieder op 14 en 15 Februari, wanneer de
politiemannen hun collectebus zullen aanbieden,
met milde hand zal offeren ten bate van het
noodlijdende deel onzer bevolking.
Deze twee wakkere jongedames vonden het
niet onaangenaam dat er zooveel sneeuw ge
vallen is Zij wachten op het Stationsplein te
Haarlem op de autobus, die hen naar de duinen
nabij Kraantje Lek zal brengen, teneinde daar
de heerlijke ski-sport te beoefenen.
(Foto J. A. Stevens)
Voor Haard, Kachel en Centrale
Verwarming vanaf 31 cent p. kg.
Ook aanmaakhout verkrijgbaar
Transvaalstraat 5 - Tel. 20549 - Na 7 u. 26998
(Adv. Ingez. Med.)
Duitsch
weermachtsbericht
Op 4 en 5 Februari verloren
de Britten 21 vliegtuigen.
Luchtaanvallen op strategische
doelen in Zuidoost-Engeland.
BERLIJN. 6 Februari (D.N.B.) Het opperbe
vel der weermacht deelt mede:
„De poging van den vijand in den namiddag
van den 5en Februari onder bescherming van
jachtvliegtuigen met verscheidene golven van ge
vechtsvliegtuigen het bezette gebied aan het Kanaal
binnen te dringen, is, naar reeds gemeld, door de
onmiddellijk in actie komende afweer verijdeld.
De tegenstander verloor 17 vliegtuigen, waarvan
er 14 door jagers werden neergeschoten en drie
door de luchtdoelartillerie vernietigd.
Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben yeldver-
sterkingen ten Zuid-Westen van Harwich en
scheepsdoelen voor de monding van de Theems
met succes met bommen bestookt. Een schip van
3000 b.r.t. werd tot zinken gebracht, een groot
koopvaardijschip zwaar beschadigd en in brand ge
stoken. Een lange-afstandsgevechtsvliegtuig heeft
op 450 K.M. ten Westen van Ierland een koop
vaardijschip met bommen en met de boordwapens
aangevallen. Het schip bleef stuurloos liggen.
Aanvallen der luchtmacht in den afgeloopen
nacht waren gericht op strategische doelen in Zuid-
Oost Engeland. Er ontstonden talrijke branden in
de havenwerken van een kuststad. De vijand heeft
noch boven het Duitsche rijksgebied, noch boven
de bezette gebieden gevlogen.
Het luchtdoelgeschut heeft den 4en Februari nog
een vijandelijk vliegtuig bij Brest neergehaald, zoo
dat de verliezen van den tegenstander op 4 en
5 Februari tot 21 vliegtuigen in totaal gestegen zijn-
Drie eigen vliegtuigen worden vermist.
Bij de luchtgevechten van gisteren heeft kapi
tein Oesau, groepscommandant in een jachteskader
zyn 40e overwinning behaald".
DE LUCHTSLAQ BOVEN
DEN KANAALKU ST.
Het D.N.B. meldt voorts: In welingelichte krin
gen te Berlijn wordt er de aandacht op gevestigd
dat het Britsche ministerie van luchtvaart in zijn
communiqué van Woensdagavond over de pogingen
der Royal Air Force het Fransche kustgebied bin
nen te dringen, het verlies van 5 Engelsche jagers
meldt. Daartegenover wordt erop gewezen, dat de
werkelijke Britsche verliezen 17 machines bedra-
gen.
Het D.N.B. verneemt verder dat de vernietigde
Engelsche machines bestonden uit 4 Hurricanes,
12 Spitfires en een Bristól-Blenheim.
Een nader D.N.B. bericht meldt:
De Londensche Berichtendienst heeft gis
termiddag toegegeven dat van de actie der Brit
sche luchtmacht boven Noord-Frankrijk 7
Britsche jagers niet teruggekeerd zijn.
Nederlandsche versterkingswerken.
Particulieren mogen niets wegnemen.
De Commissaris van Politie te Haarlem verzoekt
ons plaatsing van het volgende:
Door het hoofd van het afwikkelingsbureau van
het departement van Defensie wordt de aandacht
er op gevestigd, dat de bevolking zich niet overal
voldoende rekenschap geeft van het feit, dat mate
rialen, afkomstig van vroegere Nederlandsche ver-
sterkingswerken, zooals hout, metalen enz., eigen
dom zijn van den Nederlandschen Staat of van de
Duitsche weermacht. Het wegnemen of verkoopen
daarvan door particuliere personen is derhalve
niet geoorloofd en stelt hen, die zich daaraan schul
dig maken, aan het gevaar van strenge bestraffing
bloot.
HEDEN: 8 PAGINA'S
R. P.: De Spoorwegen pagr. 1 g
P. Gasus: Struiseieren. pag. 1 Ij
Schaatsprestatles pag. 3 g
Gaat de N. Z. H. langer rijden? pag. 1 g
Flitsen: Het opstel pag. 3 g
Eigenaardigheden in Haarlem en g
omgeving. pag. 3 g
v. T.: In de automatiek. pag. 3 g
Over Haarlemsche boekdrukkers en §8
boekverkoopers. pag. 3 g
J. B. Schuil: Anna Sablairolles pag. 7 J
K. de Jong: Haarlemsche Politie Mu- g
ziekvereeniging pag. 7 g
