Moord op kasteel Entzberg Reizen en avonturen van Mijnheer Prikkebeen KORT NIEUWS. V R IJ D A G 7 FEBRUARI 1941 rr "A AR EE WS 15 A 'G B E A VOOR DE KINDEREN Het vijftigjarig bestaan van de Incassobank. Krans gelegd op het graf van den heer K. G. Gocdewaagen. Donderdag was het vijftig jaar geleden, dat de Incasso-bank N.V. haar loketten opende in het ge bouw, waarin de toenmalige firma Goedewaagen en Co. haar kantoor'hield, n.l. op het Rokin nc. 111 te Amsterdam. De tegenwoordige directie achtte het met het oog op de tijdsomstandigheden niet geraden dit feil openlijk te vieren, doch in besloten kring heeft Donderdag in de aula van de oegraaf- plaats Zorgvlied te- Amsterdam een korte herden kingsplechtigheid plaats gehad voor den oprichter der bank, wijlen den heer K. G. Goedewaagen, waarna een krans op het graf werd gelegd. In de aula heeft de heer R. Willemse, onder directeur der bank, het woord gevoerd. Hij zcide den lof, die allerwegen den verscheiden oprichter •was toegezwaaid, volkomen verdiend te achten. Hij toch, aldus spreker, was de man, die niet alleen het initiatief nam tot de oprichting, maar ook ge durende 34 jaren de stuwende leiding had. Hij was dag en nacht bekig de belangen onzer instel ling te behartigen. Voorts wees spreker er op hoe de heer Goedewaagen het kleine stekje dat in 1891 •werd uitgezet tot een boom mocht zien uitgroeien, wier vertakkingen door het geheele land verspreid waren. En thans ruim zestien jaren na zijn ver scheiden, zijn nog vele takken daaraan toegevoegd. Thans telt de bank 75 vestigingen in den lande en de twaalf personen, die het beginpersoneel vorm den., zijn uitgebreid tot 1600 employés. Spr. herinnerde voorts aan het pensioenfonds, tot welks oprichting de heer Goedewaagen den stoot had gegeven en waarvan het kapitaal thans vijf millioen gulden bedraagt. Spr. zeide dit met dank baarheid te gedenken, ook namens de vele gepen- sionneerden, die niet aanwezig konden zijn. Vervolgens begaf men zich naar het graf van den heer K. G. Goedewaagen, waar de heer Wil lemse met eenige toepasselijke woorden een krans neerlegde. Ook de Incassobank verhoogt het dividend. Naar het A.N.P. verneemt is in de vergade ring van 6 dezer van den Raad van Commissa rissen der Incassobank N.V. besloten, aan de op 27 Februari a.s. te houden algemeene ver gadering van aandeelhouders voor te stellen om over het jaar 1940 een dividend uit te'keeren van 5 pet. (vorig jaar 4 pet.) Overdracht van Nederlanrlsclie zeeschepen zonder vergunning verboden. De secretaris-generaal van het departement van Handel, Nijverheid en Scheepvaart heeft de be schikking van den toenmaligen minister van econo mische ?aken betreffende verbod van overdracht van zeeschepen in dien zin gewijzigd, dat daarin verva'llen de woorden „voor zoover betreft over dracht aan niet-Nederlanders of naar het buiten land". Daarmede is thans ook overdracht van Neder- landsche zeeschepen aan Nederlanders verboden zonder vergunning. (A.N.P.) Het departement van Volks voorlichting en Kunsten. En het departement van Opvoeding, Wetenschap en Cultuurbescherming. Het komt herhaaldelijk voor, dat stukken, be stemd voor het departement van Opvoeding, We tenschap en Cultuurbescherming, worden gericht aan het departement van Volksvoorlichting en Kunsten en omgekeerd. Ter informatie van belanghebbenden wordt er op gewezen, dat onder het departement van Op voeding, Wetenschap en Cultuurbescherming res sorteeren alle zaken, welke voorheen behoorden tot het terrein van het voormalige departement van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, met uitzondering van de zaken betreffende de levende kunst. Onder het departement van Volksvoorlichting en Kunsten ressorteeren alle zaken betreffende het perswezen, het radiowezen, het filmwezen, de muziek, het tooneel, de kunstdans, de bouwkunst, de beeldende kunst, de kunstnijverheid, het boek wezen en de cultureele ontspanning. Het departement van Opvoeding, Wetenschap en Cultuurbescherming is gevestigd: Oostduin- laan 2 te 's-Gravenhage. Het departement van Volksvoorlichting en Kun sten is gevestigd: Prinsessegraoht 21 te 's-Gra venhage. (A.N.P.). Mta MARKT nm Uil BERECHTEN Jig BARNEVELD Donderdag. Pluimveemarkt. Oude kippen f 1,40—f 2.50. Oude hanen jfl.50f2,30. Jonge hanen flf2. N.H. Blauwen per K.G. f 1,50—f 3. Jonge hennen f 1,80—f 2,40. Duiven, per paar f 0.40—f 0,60. Tamme eenden f 0,90—f 1,40. Ganzen f 6—f 9. Kalkoenen per K.G. f 7,50—f 10. Tamme konijnen f2,50 f4, Wilde konijnen f 1,40—XI,80. Aanvoer 5000. Handel vlug. Eiermarkt. Witte eieren f 1,07 per K.G. Eendeneieren 15,80—f 7,30, Aanvoer 89.000. Handel matig. Veemarkt. Zeugen f 100—f 200. Schrammen f 32—f 43. Biggen fis—f22. Nuchtere kalveren f 5—f 20, Aanvoer 60. Handel zeer kalm. DOOR PETER PAUL BERTRAM. 1 31) Ditmaal duurde het bijna een uur, voor Buschroit- trver terugkwam. Wat Vahoda nog nooit van hem gehoord !had, hoorde hij nu. Buschroitner vloekte. „Een pech dat we hebben!" riep hij. „Natuurlijk hadden ze daar een kaart van hem. Was een be rucht vechtersbaas. Maar toen hij als gesneuveld gemeld weiidi, hebben ze zijn kaart met vingeraf drukken vernietigd. De duivel zal hem halen!" „Maar is er wel eer. geweest?" vroeg Vahoda. „Geweest!" zeide Busohroitner. „Wat hebben we daaraan. Nu hebben we er een noodig". „Maar we zouden toch...." Vahoda begon snel te spreken. Buschroitner hoorde toe. „Verdraaid, mijnheer Vahoda", zei hij tenslotte, fjdat is een gevaarlijk experiment.. Mogen we dat •wel probeoren?" Hij dacht na. „U heeft geen andere keus!" pleitte Vahoda. „En dan kunt u toch direct zien, of onze verdenking juist is. En als u niet absoluut overtuigd bent dat we ons vergissen, dan kunt u hem vasthouden om te confronteeren". „Zou ik niet liever den officier in den arm ne men?" Vahoda. als door den duivel bezeten, spotte: „Den officier vragen' Onzin? Die zal antwoorden, dat u blij mag zijn, dat de moord hier zoo goed opgehel derd is en dat u om hemelswil geen nieuwe com plicaties moet uitlokken". „Neen, neen",'protesteerde Buschroitner, „zoo is j3e officier niet". „Maar hij kan van Lienz uit toch niet beoordee- len, hoe die zaak staat. Dat kunt u door de telefoon toch niet verklaren", drong Vahoda aan. „U moet op eigen verantwoordelijkheid handelen, commis saris. Des te grooter zal uw roem zijn". Een tijd lang was Buschroitner onzeker maar toen, met een berustend schouder ophalen, stond hij op. „Goed dan", zei hij, „we zullen het pro beoren". Busohroitner, Vahoda en hoofdinspecteur Lech- perger werkten tot den laten namiddag aan de voorbereidingen. Maar tenslotte waren ze zoo ver. „Er op los", zei Buschroitner. „Meer dan den kop kan het ons niet kosten." Ze gingen gedrieën de trap af naar de hall. Het hart klopte Vahoda in de keel. Hij was verschrik kelijk bang, maar wilde het niet toegeven. Op de eerste verdieping ging Buschroitner op de kamer van Maxwell af en klopte aan. „Binnen!" klonk Maxwell's stem. Buschroitner opende de deur en trad gevolgd door Vahoda en Leehperger binnen. „Goeden avond, commissaris", begon Maxwell, maar keek verbaasd op, toen hij ook Vahoda en den hoofdinspecteur zag. Buschroitner trad op hem toe. Anton Maxner, in naam der wet arresteer ik u wegens moord op den Roetheenschen priester Stanislaus Wienciewicz en den misdienaar Pawel Krezenski, wegens moord op Felix von Ghetaldi en Otto Duschinsky". Maxwell stond onbewegelijk. Geen spier van zijn gezicht vertrok. Hij was slechts lijkbleek geworden. Toen, na een kort oogenblik dwong hij zijn ge zicht tot een glimlach. ij „Ik vrees, commissaris", zei hij, en zijn stem klonk heesch, „dat ik u slecht verstaan heb. Of beteekent dit een misplaatste grap?" „Ontkennen is nutteloos", zei Buschroitner kortaf. „Leehperger, neem zijn vingerafdrukken". Maxwell kreeg een rood hoofd. „Commmissaris", zei hij scherp. „U schijnt te vergeten, dat ik op een diplomatenpas reis. Zoo'n behandeling duld ik niet". Buschroitner haalde de schouders op. „U reist op een heel gewone Chineesche pas", antwoordde hij. „De andere heeren hebben diplomatenpassen. Bo vendien is uw pas waarschijnlijk valsch, ten minste de gegevens er op. Wilt u vrijwillig uw vingerafdrukken laten nemen, of moet ik geweld laten gebruiken?" „Ik protesteer", zei Maxwell. „Dat kunt u", zei Buschroitner koelbloedig. „Als u werkelijk onschuldig bent, dan blijkt dat in enkele minuten. Dus?" Maxwell liet zich zwaar in een stoel vallen. „Goed", zei hij bijna toonloos. „Tegenstand is nut teloos". Leehperger opende een koffertje en nam er de benoodigdheden uit voor het nemen van vingeraf drukken. Haberler kwam binnen en begon de kamer te doorzoeken. „Een kwartier geleden", zei Buschroitner tegen Maxwell, „is uw strafkaart uit Schechat gekomen. En aan den trekker van Duschinsky's revolver hebben wij den afdruk van uw rechter wijsvinger gevonden. Ja, Maxner, drie moorden kunnen we u bewijzen. En de vierde, die op Von Ghetaldi, dien u per abuis vermoord heeft, wordt een proces met aanwijzingen als bewijs. Maar dat speelt geen rol" Inspecteur Haberler bracht den commissaris twee doorslagen van brieven. Beide waren gericht aan de Schweizerische Kreditanstalt, filiaal Genève. De eene was twee dagen, de andere een dag geleden gedateerd. De eene bevatte de op dracht, bepaalde effecten te verkoopen en de op brengst van ongeveer zeventien duizend francs op de postgirorekening nr. 42056 van Otto Duschinsky over te schrijven. De tweede brief herriep deze opdracht. „Zeventien duizend francs", zei Buschroitner, „dat zijn ongeveer twintig duizend schillings. Hm. Maar daar zou het niet bij gebleven zijn. Den brief met de opdracht heeft u eergisteren in tegen woordigheid van Duschinsky geschreven, die hem waarschijnlijk zelf gedicteerd heeft. Den tweeden heeft u gisteren geschreven, nadat u hem vermoord heeft. Heel onvoorzichtig Maxner, dat alleen had u vroeger of later den kop al gekost". Hoofdinspecteur Leehperger had inmiddels Maxwell's afdrukken genomen. Hij vergeleek ze nu met een oude, wat vergeelde kaart, waarop eveneens dactyloscopische afbeeldingen ston den. „Geen twijfel mogelijk, commissaris", wendde hij zich na eenigen tijd tot Buschroitner. „Iden tiek". Buschroitner knikte. „Wel, Maxner, wilt u een bekentenis afleggen?" Maxwell zweeg. Dikke zweetdruppels stonden hem op het voorhoofd. Hij had zijn handen om de leuningen van den stoel geknepen. Inspecteur Haberler zette zijn schrijfmachine klaar op de tafel. Alles verliep rustig. Nog steeds zweeg Maxwell. Inspecteur Haberler gaapte en zette langzaam een vel papier in de machine. Leehperger had zijn boeltje weer ingepakt. „Als we den afdruk van den wijsvinger hier op den revolver vergrooten", zei hij halfluid tegen den commissaris, „dan kunnen we ze op de rechtzitting projecteeren als lantaarn plaatjes". „Lang geen slecht idee". Buschroitner knikte in stemmend. Hij wendde zich tot Maxwell. „Maxner, hoe is het, wilt u nu bekennen of zullen we u naar de gevangenis in Lienz laten overbrengen'' „Gevangenis?", schreeuwde Maxwell. „Goed!", zei Buschroitner koek „Handboeien aandoen en door twee man met gevelde bajonetten naar Lienz laten brengen". „Jawel, commissaris", zei Leehperger en wendde zich naar de deur. „Neen, neen!", schreeuwde Maxwell, terwijl hij opsprong. Haberler, de hand in de pistooltasch, liep op hem toe. Maxwell zakte in de fauteuil terug, een gebroken man. „Ik wil bekennen", stamelde hij. HOOFDSTUK XIII. De directeur van den Geneeskundigen Dienst dr. Wachter stak een sigaret aan en wendde zich tot den officier van Justitie mr. Urban. „Dus morgen komt de touringcar van kasteel Entzberg terug?" Hij nam het pak kaarten op, dat zijn buurman, de bankier Weigelsberger, hem toegeschoven had. „Dat moet ik zien. Dus die Buschroitner, die zich zoo geblameerd heeft...." De officier van Justitie, een kleine man met een wit Henri IV baardje, kreeg een kleur. „Van blameeren kan geen sprake zijn", zei hij geprikkeld. „Buschroitner is een nauwgezette, voor zichtige ambtenaar, mijn knapste medewerker. Hij zou waarschijnlijk Duschinsky ook ontmaskerd heb ben. En als die buitenstaander er niet tusschen gekomen was dan zou hij waarschijnlijk het noodige materiaal gevonden hebben en den zelf moord verhinderd hebben". Hij nam zijn kaarten op en sorteerde ze haastig. „Wie heeft gegeven?" „Ik", zei Weigelsberger. „Een schoppen". „Twee ruiten", bood de diepe bas van mr. Schwaiger, den notaris. Op dat oogenblik kwam de dienster en riep mr. Urban aan de telefoon. q „Pardon", zei hij én stond op. „Ik ben dadelijk d weer terug". (Slot volgt). HAARLEMSCHE RECHTBANK. 53. Bij 't zien der schuchtere boerin Brandt onze held van zoete min: Hij nadert, hoffelijk en teeder, Hij stelt zich voor en knielt dan neder En zégt: „Mejuffrouw, hoor mij aan: Wilt gij met mij door 't leven gaan?" 54. De lieve, vroolijke boerin Vindt dit een wonder-vreemd begin. Toch voelt zij zich het hart doorboren. Zij zegt: ,,'k Mag zulke taal niet hooren: 'k Ben nog te jong, geloof me ga! Maar wacht spreek toch maar eerst met Pa!" Donderdagmiddag stond voor de Haarlemsche Rechtbank terecht een jonge blosmenkweeker uit Ter Aar, die verdacht werd meineed gepleegd te hebben. Zijn broei- moest zich in begin Februari wegens diefstal van een fiets voor den Politierech ter verantwoorden, waarbij de bloemenkweeker als getuige was gehoord. In strijd met de waarheid had hij toen onder eede verklaard, dat de be trokken fiets niet op slot had gestaan. Dit was wèl het geval. De President onderhield den verdachte en wees hem er op, dat hij blijkbaar het gewicht van den eed niet begrepen heeft. ..Waarom moést u in deze onbelangrijke zaak nu liegen? Nu loop je zelf er veel erger tegen aan, dan je broer". Verdachte antwoordde niet. De Officier achtte meineed bewezen en eischte een half jaar gevangenisstraf. De verdediger, Mr. B. E. van Tijn, verklaarde aanvankelijk ook niet begrepen te hebben, waar om verdachte zich in dit onbeduidende zaakje aan meineed had schuldig gemaakt. Toen hij echter een onderzoek instelde, werd het hem onmiddellijk duidelijk, want het bleek hem, dat deze verdachte niet schrijven, lezen en rekenen kan. „Hij is een van de weinige analphabeten, die Nederland nog bezit. Zijn slechte ontwikkeling is te wijten aan zijn ziekelijlten toestand". Pleiter las brieven van twee patroons van ver dachte voor, waaruit bleek, dat de jongen niet oneerlijk, vlijtig, maar achterlijk was. De tweede patroon had hem zelfs 2jaar in dienst gehad. Deze schetste hem als een goed werkman, maar nerveus en achterlijk, waarom hij hem moest ont slaan. Pleiter meende dus, dat geen element van opzet in deze zaak aanwezig was. Hij vroeg daarom vrijspraak of een psychiatrisch onderzoek. MISHANDELING. Vervolgens stond een expediteur uit IJmuiden terecht. Volgens de dagvaarding had hij in No vember als bestuurder van een auto in Velserbeek te Velsen eenige wielrijders, die hinderlijk vóór hem reden en hem 't passearen belteten, een klap om de ooren gegeven. Een der wielrijders werd als getuige gehoord. Hij verklaarde,, dat ze niet, zooals verdachte be weerd had, met z'n drieën naast elkaar hadden ge reden. De President vroeg hem of hij den verdachte soms een scheldwoord („schorum" of „schoft") had toegevoegd. Getuige ontkende dit. Hij had alleen geroepen „Kalm aan!" „Waarom?" „Omdat hij zoo aanhoudend achter ons toeter de". „Was er voldoende ruimte voor den verdachte om te passeeren?" „Ook dat". De verdachte hield vol, dat de wielrijders met hun drieën naast elkaar hadden gereden. Boven dien stond er nog een bakfiets aan den kant van Noor I I A Com.rnfur Ralten en at onIuren van Mijnheer Prtlkebeea Teelenlng van AarI fan Ewtjh. J81 den weg. „Een der jongens had mij of mijn zo< (dat weet ik niet precies meer) uitgescholden vi schooier". Getuige ontkende dit. „Verdachte heeft mij, to< hij uit zijn auto stapte, eèn draai om de ooren geven" De President zei tegen verdachte, dat deze blijl baar erg opgewonden was geweest, anders zou 1 niet uit de auto zijn gestapt. Verdachte antwoordde, dat hij alleen een duw h; gegeven. „De chauffeur krijgt altijd de schuld a wat gebeurd is'", zei hij. „Zooals die jongei reden, moesten er ook ongelukken van komen", ic! ,.U was hier de oudste", zei de President: ,jje had dus de wijste moeten zijn". „Zeker, daar hebt u gelijk in, maar ik moclkei toch de jongens er op wijzen, dat ze niet m ijl '.'n drieën naast elkaar mochten rijden" ,.Ja, dat mocht, maai- méér niet". De tweede getuige sprak in denzelfden gee io| als de eerste. Tenslottte werd de zoon van verdache, die ook live de auto had gezeten, als getuige gehoord. Dej ,o; merkte op, dat zijn vader geen klap gegevi nl had. De Officier eischte tegen verdachte f 25 boe >ei of 15 dagen hechtenis. Verdachte hield nog eens zijn onschuld vol. Hrer deelde mee, dat hij ook een aanklacht tegen va drie wielrijders had ingediend. Hij vroeg wanneine deze zaak behandeld zou worden. De President maakte hem duidelijk dat h|tei daarover, inlichtingen aan den Ambtenaar bij h Kantongerecht moest vragen. „Dat zal ik zeker doen", zei verdachte; „i^ol wil m'n recht, net als een ander!" Uitspraken over veertien dagen W. Fehres. 10 Februari 60 jaar. GEVONDEN VOORWERPEN EN DIEREN. M Inlichtingen aan het Bureau van Politie Smede- straat te Haarlem, uitsluitend tusschen 11 en l!;a uur. !e Armband, Heek, Kruisweg 2224; armband, D< Wijs, Dr. Schaepmanstraat 46; bril, Sohoorl, Saenn< redamstraat 36; kerkboekje, Campfens, Oudewef10 79; duimstok, Ligtenberg, Zuider Buiten Spaarnf 148; étui met vulpen en vulpotlood, Staphorst" Graafschapstraat 17; gewicht, v. d. Aar, Kedoe- straat 7; heerenhandschoenen, Fibbe, Bloemveld- laan 39; heerenhorloge, v. Galen, Dr. Schaepman 0 straat 17; hondje, Hartel, Deckerstraat 17; hond Müller, Zijlweg 115 p.a. Kate; hond, de Kluk, Kort» Parkweg 1 Bloemendaal klompen, Overbeek Spaarnhovenstraat 78; portemonnaie m.i., Winnu'bst n( de Ruijtcrweg 15; rijwielplaatje, Boogaart, 2e Zuic Polderstraat 79; vulpen, N. J. Jansen, Uit den Boscli' straat lfe, wanten, Tol, Pijlslaan 31. Kachelbrandhout mag niet meer kosten rlan 4.— per 100 K.G, Amsterdamsche politie bekeurt overtreders. Het komt den laatsten tijd zeer veel voor, dat kachelbrandhout aangeboden en verkocht wordt boven den maximumprijs van f 4 per 100 K.G., welke prijs bij het prijsbeheerschings- besluit is vastgesteld. Thans heeft de Amster damsche politie tegen verschillende personen we gens dit besluit proces-verbaal opgemaakt. HET DUITSCHE ARBEIDSFRONT. De leider van het Duitsche Arbeidsfront in Ne derland de heer B. Casselmann richt den volgenden oproep aan alle rijks-Duitschers in Nederland: „Alle rijks-Duitsche werkenden, die geen lid van het Duitsche arbeidsfront zijn, worden ver zocht om ten dienste van de sociale verzorging omgaand hun preciese adres aan het bureau van het Duitsche Arbeidsfront, Joh. de Wittlaan 46 te 's Gravenhage, te melden". (A.N.P.) De 83-jarige C. Tromper, gewoond hebbende in de Boelstraat te Rotterdam, is uit het venster op straat gevallen. De oude man liep zoodanige verwondingen op, dat hij vrij spoedig overleed. De achtjarige scholier M. R. is op den Hertog singel te Maastricht bij het uitgaan der school door een vrachtauto aangereden. De knaap word zwaar gewond naar het ziekenhuis gebracht en is daar overleden. Door ambtenaren van den crisiscontroledienst werd tegen een inwoner van Dedemsvaart proces verbaal opgemaakt wegens het frauduleus slachten van varkens. Bij een ingesteld onderzoek werd thuis niets aangetroffen, doch wel werd 350 K.G. vleesch op de begraafplaats gevonden. Als onderdeel van het Ned. Agrarisch Front, streek Amsterdam, is te Amsterdam gesticht: „Het Amsterdamsche Bakkersgilde". Als leider van dit gilde is aapgesteld de heer W. J. C. Thomass. (Archief H. D.) p VI Een bekend Haarlemmer, de heer W. Fehres, oudiei chef van het bureau Burgerlijken Stand en Be vol ta king, wordt 10 Februari 60 jaar. Al woont de hee le Fehres na zijn pensionneering (in Maart 1939) t ot Zeist, hij vergeet Haarlem niet en de Haarlem )e mers vergeten hem evenminDe heer Fehres ha< e voor hij den gemeentedienst verliet zijn 40-jarlf fl julbilé gevierd, waarbij hij hartelijk gehuldigde; is voor zijn werk in het belang der gemeent a: verricht. Als jongen kwam hij op de secre ir tarie, door ijver, plichtsbetrachting en bekwaam le heid klom hij steeds hooger, tot hij tenslotte he ai hoogste bereikte wat mogelijk was: chef eene la' groote en belangrijke afdeèling. ni iel ""'IB Het carillon voor het Leidsche Stadhuis aangeboden. Het geschenk van de burgerij, studenten ei_ reünisten voor het nieuwe stadhuis, bestaand* uit een carillon met toebehooren in den torei[| van het Leidsche stadhuis is door het comitf tot aanbieding van het geschenk aan de ge< meente Leiden aangeboden en door het gemeen tebestuur aanvaard. Na de plechtigheid wert het carillon door een bespeling ingewijd. Het ca- rillon zal evenals vroeger in den ouden torer eiken Woensdag en Zaterdag van 1112 uui worden bespeeld. Ook het speelwerk bij heel- half- en kwartslag is met ingang van Donder s dag in werking gesteld. De bespeling van he 'x carillon is opgedragen aan den heer R. Hee' o ring. Het Friesche dorpje Lippenhuizen genoot deze week de attractie van een hard rijderij met arresleden. Twee rivalen in den strijd. (Foto Pax Holland.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1941 | | pagina 6