Haarlem's Dagblad
ederlandsche Humor.
Verrassing.
De Haarlemsche
Brandweer
Engelsche luchtaanval
afgeslagen.
De bioscopen.
Ongeregeldheden
in Amsterdam
Haarlem's Dagblad
J^extieikaactr
Britsche vliegtuigen
boven Duitsch gebied.
Actiketeii em.
5c JAARGANG No. 17685
gave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant
gaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groote
jtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
nst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
efoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054, Redactie
Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
25. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
WOENSDAG 12 FEBRUARI 1941
Abonnementen per week 0.25, per maand 1.10,
per 3 maanden ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentlën: 1-5 regels
2.elke regel meer 0.40. Recltfmes 0 65 per
regel Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.70, elke regel meer
0.171/4. Groentjes zie rubriek.
is dezen winter een boek verschenen, gewijd
den humor in de Nederiandsche letterkunde,
opent met een loodzware beschouwing over de
ag wat humor eigenlijk is, een beschouwing die
als een teveel kan aanduiden, en sluit met een
'|ort. Want het gaat niet verder dan Piet Paai
en negeert dus al wat er sindsdien aan geest
humor op Nederlandsch blank papier gewrocht
j Hetgeen een halve eeuw bestrijkt en niet alleen
best door ons verstaan wordt, maar bovendien
rijke periode omvat: een periode van groei. Het
lanvichtige boek heeft bovendien onder het
•k. dat het 'tezamen bracht, uitingen gerangschikt
men niet zonder verbazing onder zulk een be
ling aantreft. Er zou iets heel anders tot stand
irengen zijn, door menschen die den nationalen
nor van het Nederland van de twintigste eeuw
repen. En zij zouden niet zoozeer bij onze
liciëele" dichtkunst en romanlitteratuur te gast
ïten gaan, die helaas altijd nog arm aan humor
als wel bij die vele auteurs die den moed heb-
anders te zijn, maar zich in de keuze van hun
erwerpen gemeenlijk buiten het genre van den
ïan, althans van den erkenden roman, bevinden,
jar is een ware rijkdom aan humor en zelfs
uitingen van speelschen geest te vinden bij
zoo vaak als bedachtzaam en zwaartillend af-
childerden Nederlander. Die op dit gebied toch
indig veel meer tot stand gebracht heeft dan bij-
rbeeld de Scandinaviërs, die (behoudens de uit-
deringen) ons wel zeer zelden een gimlach ont
ken kunnen. Zoowel uit het Nederiandsche boek
in de Nederiandsche journalistiek' van deze
w kan men een waren schat van humor en geest
üenbrengen en ik hoop dat weldra eens de man
ionden zal worden, die hem bijeenbrengt, zon-
zich uit letterkundige traditie genoopt te voelen
Huygens, Hooft en de Genestet als historische
irloopers bij te halen. En met den durf, er
ingen bij aan te halen van menschen die wellicht
n leden zijn van de Maatschappij voor Letter-
ïde en niet in geleerde beschouwingen vol uit-
nische woorden door letterkundige collega's be
oken worden, maar die niettemin iets te zeggen
>ben en het op eigen en bijzondere wijze doen.
Iet humor bedoel ik niet de moppen die de een
andere beroeps-grappenmaker van zijn vaste
lia af, met gewaarborgd succes de zaal inwerkt
evenmin de schoonmoeder- en verstrooide pro-
;or-grappen van het een of andere humoristische
ïkblad, maar iets heel anders.
!n zonder mij aan een analyse van het begrip te
llen wagen ben ik wel geneigd even een zoo de-
Uk werk als de Encyclopaedic van Winkler Prins
citeeren, die zegt: Humor beteekent eigenlijk:
bepaalde menging van de vochten in het men-
elijk lichaam, die volgens de oude geneeskun-
en iemands temperament beheerschte, zijn hu
ur en bepaaldelijk opgewekte stemming. Het
ikt uit een bepaalde soort geestigheid, nl. oog
gevoel voor stillen lachlust opwekkende tegen-
ijdigheden tusschen voorkomen en 'bedoeling 'of
eekenis van een zaak of gebeurtenis, of tusschen
oriderdeelen daarvan. Humor is dus streng te
leiden van het eenvoudig komische en nog veel
er van het boertige.
in verder: Het is niet een toeval, dat de humor
de letterkunde van een bepaald tijdvak tot een
irt cultus wordt, want hij past als glimlachend
ïvaarden der menschelijke tekortkomingen met
ondertoon van weemoed, omdat het. zoo en
t anders kan zijn, geheel bij de romantische ge-
iligheid van die periode.
llisschien geven deze enkele zinnen niet minder
ed dan velerlei lange beschouwingen aan, wat
n onder humor verstaat. En het is zeker dat
:e tijd, die immers ook op kunstgebied een nieuwe
iging naar de romantiek toont, er sterk ontvanke-
voor is. Is ook in onze tegenwoordige roman-
eratuur, waarmee ik dan die van den allerlaat-
n tijd bedoel, al niet een ontwaken van den
mor te bespeuren?
Ir zijn in elk geval buiten het gebied van den
aar-doorwerkten psychologischen roman en van
familieroman met de triestheid en de stille
chten voorbeelden te vinden. En onze litteratuur
verrijkt met een Henriëtte van Eyck, een Chari-
rius een Leonard Huizingaik noem maar
cele namen en zal niet aan een opsomming begin-
n. Het is een gebied waarop een genre van fijn-
roelige auteurs, dat steeds meer lezers en steeds
er erkenning vindt, een ontwikkeling tot stand
eft gebracht en verder zal doen groeien die
lieuw die domme menschen beschamen zal dfe
enen dat zoo velerlei waar een buitenlandsch eti-
moet dragen om van hoog gehalte te zijn.
R. P.
erwarming van schoollokalen
te Haarlem.
Drie scholen op één centrale
verwarming
7oor de verwarming van de schoollokalen te
larlem worden verschillende systemen ge
nikt, centrale verwarming, gas en kachels,
rwee jaar geleden is reeds door den raad een
idiet van f 32.400 toegestaan om de H.B.S. A,
U.L.O. A en de le H.B.S. B (die dicht bij
aar gelegen zijn) van één centraal punt
te verwarmen. De overtuiging bestond dat
ardoor een belangrijke bezuiniging verkregen
a worden.
eze plannen zijn evenwel door de tijdsomstan-
[heden niet tot uitvoering kunnen komen,
lar wel moest tot een gedeeltelijke vernieuwing
n het materiaal worden overgegaan, waarvoor
tgaven tot een bedrag van f 5000 noodig waren,
let ligt in de bedoeling van B. en W. als de
dsomstandigheden dit weer veroorloven, dat
I dus zeggen als de benoodigde materialen
er beschikbaar gesteld kunnen worden het
ide plan tot wijziging der bestaande verwar-
Ingssystemen in meer economischen zin op-
euw ter hand te nemen.
Dit is nu eens een klas waar. in weerwil van griep-akeligheid elders, niet gekucht
en niet geniesd wordt en waar geen enkele plaats onbezet blijft, een voorrecht
inlusschcn, dat niet tot deze enkele klas beperkt blijft maar waarin de geheele
school deelt. Welke school dit is toont reeds een oppervlakkige beschouwing van
bovenstaande foto. Want ofschoon het half Februari is staan zoo goed als alle
vensters wijd open: het is de Haarlcmsche Dagopenluchtschool aan den Midden
weg in Haarlem-Noord, waar de laatste weken de absentielijst schoon is gebleven,
iets, dat vermoedelijk op geen enkele andere Haarlemsche onderwijsinrichting
zal zijn voorgekomen, zoodat deze school, dff^door 150 over 't algemeen toch niet
lichamelijk sterke kinderen wordt bezocht, wel een unicum in den griep-tijd
genoemd mag worden.
(Foto Stevens)
Ik durf maar heel voorzichtig vragen:
Wat zei u wel van die paar dagen?
Een blauwe hemel en een zon,
Die alweer warmte geven kon:
Geen sneeuw, geen hagel en geen regen,
Maar droge zonbespatte wegen;
Een tikje modder hier en daar,
Maar welke druiloor keek daarnaar?
Ik zag al een paar open ruiten. -
Ik hoorde een oud heertje fluiten,
En dat klonk in mijn ooren als
Een weldaad, al was 't nog zoo valsch;
Zijn hoed zat schuinsweg op zijn haren,
Die nog maar schaars aanwezig waren;
Ik hoorde hoe een slagersjong
Luid jubelend een liedje zong;
Ik zag nog heel wat mannen loopen
In winterjassen, maar dan open,
Terwijl hun dikke wollen das
Voor 't eerst weer thuis gelaten was.
Ik zag, en voelde meer nog, dingen,
Die noodigden tot fluiten, zingen,
Tot lachen om de flauwste grap,
Tot een versnelden vluggen stap.
Ik weet niet wat voor koude nachten
En dagen zelfs, ons nu nog wachten,
Maar 'k heb een echte zon gezien
Die je nog voelde bovendien
En zachtjes tusschen ons gesproken:
Hebt u het voorjaar ook geroken?
P. GASUS.
Behoudt haar vrijwillig karakter
Eenige maanden geleden werd medegedeeld, dat
het voornemen was de gemeenten met 100.000 en
meer inwoners te verplichten een beroepsbrandweer
in te voeren.
Daaronder zou dus ook Haarlem (met ongeveer
145.000 inwoners) vallen.
Wij vernemen evenwel van den heer C. J. van
den Broek dat hij van de autoriteiten in Den Haag
de mededeeling ontvangen heeft, dat de vrijwillige
brandweer te Haarlem niet behoeft te worden ge
reorganiseerd. Bij de inspectie te Haarlem heeft
men de overtuiging gekregen, dat die zoo uitstekend
is ingericht, dat geen nieuwe maatregelen genomen
behoeven te worden. Alleen was aanbevolen de
kern van beroepspersoneel die nu uit 6 man be
staat uit te breiden tot 18 man. Dan zouden, daar
een 3 ploegenstelsel bestaat, geregeld niet 2, maar
6 mannen beschikbaar zijn. Nu de luchtbescherming
evenwel de beschikking heeft over 81 man (3 ploe
gen van 27 man) is die verandering onder de tegen
woordige omstandigheden niet noodig.
Dit is een voor Haarlem zeer belangrijke be
slissing, die bovendien een compliment inhoudt
voor de goede organisatie van de vrijwillige brand
weer te Haarlem.
Britsche vliegtuigen poogden Calais
te naderen.
Het D.N.B. meldt: Dinsdagmiddag trachtte
een groep Britsche vliegtuigen in de nabijheid
van Calais de Fransche kust te naderen. De
Duitsche afweer dwong hen evenwel nog boven
het Kanaal terug te keeren. Volgens tot dusver
ontvangen berichten hebben de Duitsche jagers
reeds bij de eerste botsing met de Britten drie
vijandelijke vliegtuigen neergeschoten. Nadere
berichten ontbreken nog.
Financiëele zorgen der exploitanten.
Verlaging van de Vermakelijkheids
belasting?
Het bioscoopbedrijf maakt moeilijke tijden door.
Het bezoek is, vergeleken bij den tijd voor den
oorlog, sterk achteruitgegaan. Een der Haarlemsche
exploitanten -deelde ons daarover mede: Als je
vroeger beslag kon leggen op een schlager, was
je zeker van een uitverkochte zaal. Had je een
middelmatige film, dan kon je toch nog rekenen
op een goed bezette zaal. Nu is het zoo dat je bij
een schlager al tevreden moet zijn met een „be
hoorlijk" bezette zaal.
Door het verminderde bezoek zijn natuurlijk de
recettes lager geworden. Daarop had ook nog in
vloed het feit, dat door de tijdsomstandigheden
menschen die vroeger op de duurste rangen zaten
nu een plaats op een goedkoopere rang nemen.
En dait zoo vervolgde onze zegsman
niettegenstaande onze vaste onkosten niet gedaald
zijn. Integendeel; die nemen nog steeds toe. Daar
is nu weer de omzetbelasting. Officieel is die slechts
2'/2 Pet., doch wij betalen heel wat meer. Op de
kaar ten verkoop is het wel 2l/2 pet., maar wij moeten
datzelfde percentage op een heele boel andere
dingen bovendien nog betalen. Ik noem: electriciteit
fibns die wij huren, brandstof, reclame, en nog
meer. In de practijk beteekent die 2>/2% omzet
belasting ongetwijfeld 10 pet. stijging van onze on
kosten, misschien zelfs nog meer. Daartegenover
valt de verhoogïng op de entréeprijzen van 5 ct.
vrijwel in het niet, maar wij konden toch niet ver
der gaan.
Geen wonder zoo besloot deze bioscoopexploi
tant dat in ons bedrijf met ernst wordt ge
streefd naar een verlaging van de vaste lasten. Er
wordt aan gedacht, aan de gemeenten een verlaging
van de Vermakelijkheidsbelasting te vragen. In
de meeste gemeenten, ook Haarlem, bedraagt die
thans 20 pet. Voor een verlaging tot 15 pet. pleiten
billijkheidsoverwegingen.
EEN HAM ZONDER BON GEKOCIlf.
Een rijwielhandelaar in Haarlem-Noord had
Dinsdagmiddag van een onbekende een ham van
23 pond zonder bon gekocht. Toen hij er mee naar
huis ging. werd hij aangehouden door ambtena
ren van den Crisisdienst, die hem meenamen naar
het politieposthuis aan den Rijksstraatweg. Hier
bleek dat de ham niet gekeurd was; zij werd in
beslag genomen en naar het Openbaar Slachthuis
gebracht. De rijwielhandelaar kon naar huis te-
rugkeeren zonder ham, maar met een proces-ver
baal wegens het vervoeren van ongekeurd vleesch.
Duitsch
weermachtsbericht
33 Britsche vliegtuigen
vernietigd.
Twee schepen in het Suez kanaal
gezonken.
BERLIJN, 11 Februari. (D.N.B.) Het opper
bevel der weermacht deelt mede:
Gewapende verkenningsvliegtuigen hebben
bomtreffers geplaatst op de havenwerken eener
stad aan de Engelsche Oostkust.
Gevechtsvliegtuigen hebben in den afgeloopen
nacht Britsche vliegvelden aangevallen, Elf op
den beganen grond staande vijandelijke vlieg
tuigen werden vernield en een aantal bescha
digd. Het leggen van mijnen voor Britsche ha
vens werd voortgezet.
In het Middellandsche Zeegebied heeft de
Duitsche luchtmacht met succes aanvallen on
dernomen op militaire inrichtingen op het eiland
Malta en op een haven aan de kust van Cyre-
naica. Verkenningsvliegtuigen hebben waar
genomen, dat in het Suez-kanaal als gevolg
van het optreden van gevechtsvliegtuigen twee
koopvaardijschepen gezonken zijn.
Pogingen van den vijand, overdag met door
jagers beschermde gevechtsvliegtuigen het be
zette gebied aan de Kanaalkust binnen te vlie
gen, mislukten als gevolg van de krachtige af
weer door jagers en luchtdoelartillerie. Behalve
eenige slachtoffers onder de burgerbevolking
ontstond slechts geringe schade in woonwij
ken.
Bij deze aanvallen verloor de vijand zes vlieg
tuigen in luchtgevechten en drie door het af
weergeschut. In de avonduren en in den nacht
herhaalde vijandelijke aanvalspogingen had
den geen succes.
Britsche oorlogsschepen, die in den nacht de
Vlaamsche kust beschoten, werden door kustbat-
terijen van het leger gedwongen, het vuren te
staken en zich te verwijderen.
De vijand heeft in den nacht van 10 op 11
Februari op 9 plaatsen in Noord-Duitschland,
waaronder ook Hannover, hoofdzakelijk brand
bommen geworpen. De branden, welke uitbra
ken, konden snel gebluscht worden. Er is geen
schade aan voor den oorlog belangrijke bedrij
ven of militaire schade ontstaan. De aanval heeft
echter een aantal dooden en gew:onden onder
ae burgerbevolking geëischt. De nachtelijke af
weer bleek bijzonder doeltreffend. Nachtjagers
hebben 8 en het luchtdoelgeschut 4 der aanval
lende vliegtuigen neergehaald. Marine-artillerie
heeft aan de Noorsche westkust een vijandelijk
vliegtuig neergehaald.
De verliezen van den vijand bedroegen dus
gisteren en in den afgeloopen nacht in totaal 33
vliegtuigen. Twee eigen vliegtuigen worden ver
mist.
Luitenant-kolonel Moelders heeft voor de 56e
maal in een luchtgevecht de overwinning op
zijn tegenstander behaald.
Een nader D.N.B.-bericht deelt mede:
Over het in het Duitsche weermachtsbericht
reeds in het kort vermelde succes der Duitsche
kustbatterijen in Vlaanderen in den nacht van
Maandag op Dinsdag verneemt het D.N.B. nog
dat de Engelsche oorlogsbodems die de kust bij
Oostende probeerden te naderen op een afstand
van 20 tot 25 kilometer onder vuur genomen
werden. Na een kort artillerie-duel staakten de
Engelschen het vuren. Zij keerden om en ver
dwenen in het duister van den nacht.
Naar verder van bevoegde Duitsche zijde
wordt medegedeeld hebben de Duitsche ge
vechtsvliegtuigen met grooten actieradius Maan
dag bij hun aanval op een Britsch konvooi 500
K.M. bewesten de Portugeesche kust nog een
koopvaarder van 5000 b.r.t. tot zinken ge
bracht. Daarmee wordt het totaal van de bij
dezen aanval tot zinken gebrachte tonnage ver
hoogd tot 19.500 b.r.t.
Naar voorts bekend wordt zijn Maandag en
in den nacht van Maandag op Dinsdag nog vijf
Britsche vliegtuigen neergeschoten en wel vier
gevechtsvliegtuigen en een jager.
Het totaal aantal Maandag door het Duitsche
luchtwapen neergeschoten Britsche toestellen
komt daarmee op 38.
DE MAANDABONNEMENTEN DER
N.Z.H.T.M.
Naar wij vernemen heeft de mededeeling van de
N.Z.H.T.M., dat zij op de trajecten Amsterdam-
Haarlem—Zandvoort en Amsterdam—Haarlem-
HeemstedeBennebroekHillegom geen nieuwe
maandabonnementen meer zal uitreiken eenige dei
ning veroorzaakt onder hen, die in het bezit zijn
van zulk een abonnement. Zij vreezen, dat zij na
afloop van dit abonnement geen nieuw meer zul
len kunnen krijgen, maar deze opvatting is onjuist,
want de bedoeling van den maatregel der tram
maatschappij is slechts geweest, dat nieuwe aan
vragers, zij die vroeger geen maandabonnement be
zaten, zouden worden afgewezen. De oude abonnés
echter kunnen op normale wijze na afloop van het
thans geldige abonnement een nieuw krijgen.
Koning George van Engeland tijdens zijn bezoek aan de industriestad Coventry,
die tengevolge van de Duitsche luchtaanvallen zwaar geteisterd werd.
(Foto Weltfcild.)
Uitdagend optreden
tegenover de Duitsche
Weermacht dadelijk
bestraft
Het A.N.P. meldt:
DEN HAAG, lv Februari. Op last van den
•militairen bevelhebber hier te lande is gisteren
een bekende lederzaak te 's-Gravenhage gesloten.
De leider dezer zaak en de schuldige personen
zijn in bewaring gesteld.
Deze maatregel is genomen op grond van bru
taal en uitdagend optreden van de betreffende
personen op den voorafgeganen dag tegen leden
van de Duitsche weermacht.
DEN HAAG, 12 Februari. Naar aanleiding van
gedurende de laatste dagen in Amsterdam plaats
hebbende onregelmatigheden, welke zekere politie
maatregelen hebben noodig gemaakt, vernemen wij
dat van politiezijde naar deze gebeurtenissen een
diepgaand onderzoek wordt ingesteld.
Het ligt in het voornemen na beëindiging daar
van een officieel communiqué te publiceeren.
(A.N.P.)
J. A. A. OCHTMAN.
Naar wij vernemen is de heer J. A. A. Ochtman,
directeur van het Gemeentelijk Gasbedrijf te Haar
lem in het St. Elisabethsgasthuis opgenomen. De
heer Ochtman is lijdende aan longontsteking.
Bü de eerste textielregeling verkochten
wij 13.500 Haarlem's Dagblad Textiel-
kaarten.
Nu er een gewijzigde regeling is geko
men hebben wij opnieuw zulk een kaart
beschikbaar gesteld, nog uitgebreider cn
dus van grooter formaat.
De prijs is 4 cent per stuk, afgehaald
tusschen 9 v.m. en 5 n.m. aan onze kan
toren Groote Houtstraat 93 en Soenda
plein 37. Zaterdags 9 v.m.-l n.m.
Aan militaire doelen geen belangrijke
schade aangericht. Slachtoffers
onder de burgerbevolking.
BERLIJN. 12 Februa i (D.N.B.) Wederom
hebben Engelsche luchtstrijdkrachten ge
poogd in den nacht van 11 op 12 Februari
naar het D.ND. verneemt het rijksgebied
aan te vallen. Krachtig, welgericht afweervuur
verhinderde de Engelsche machines haar bom
men bij het neerwerpen te richten en dwong
ze voor het bereiken van haar doelen van koers
te veranderen. Militaire of voor den oorlog
economisch belangrijke schade is nergens ver
oorzaakt. In een stad in Noord-Duitschland
werd schade van gering belang aangericht aan
gebouwen en op het land ontstonden kleine
branden. Ook pogingen van den tegenstander tot
aanvallen op industrieele installaties in Noord
west Duitschland hadden geen succes. Alleen
zijn er verscheidene dooden en gewonden onder
de burgerbevolking te betreuren.
HEDEN: 8 PAGINA'S
R. P.: Nederiandsche humor. pag. 1
P. Gasus: Verrassing, pag. 1
De Haarlemsche brandweer behoudt
haar vrijwillig karakter. pag. 1
De bioscopen in dezen tijd. pag. 1
Verwarming van schoollokalen te
Haarlem. pag. 1
Flitsen: Gemakkelijk zitten, pag. 3
J. H. de Bois: Kunst in Haarlem en
daarbuiten pag. 3
Eigenaardigheden in Haarlem en
Omgeving. pag. 3
Afrikaansche kunst in het Koloniaal
Museum te Amsterdam. pag. 3
K. de Jong: H. O. V. Volksconcert.
pag. 6
