Haarlem's Dagblad
Jetwis-seizaw 1941
vrijdag 28 februari 1941"
De Tiende Boekenweek.
De nieuwe bonnen
h. o. v.
Een boompje.
De persoonsbewijzen
te Haarlem
Luchtaanvallen
op Engeland.
Rackets
G*e
de
Champignons
Bekendmaking.
Vogelzaden
Qelc. Veeninya
Artikelen enz.
58e JAARGANG No. 17699
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groote
Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Abonnementen per week 0.25, per maand 1.10,
per 3 maanden ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse
nummers 6 cent per ex. Advertenllën: 1-5 regelt
ƒ2.—, elke regel meer ƒ0.40. Reclames ƒ0.65 per
regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.70, elke regel meer
ƒ0171,4. Groentjes zie rubriek.
Morgen begint de tiende Boekenweek, georga
niseerd door de oude vereen i ging met den langen
naam. De ouderdom is boven de 125 jaar, de naam:
„Vereen iging ter bevordering van de belangen des
Boekhandels". Aan de moderne wijze van bekorting
is deze titulatuur tot dusver ontsnapt, vermoede
lijk omdat Vetebévedebédebo niet aardig genoeg
klinkt, zelfs niet met een paar aceenten er op,
waarmee ik mijn best heb gedaan.
Dat Nederland zeer goed organiseert heeft ook de
ontwikkeling van de Boekenweek bewezen. Zij is
in haar negenjarig leven tot een algemeen bekende
en aanvaarde instelling gegroeid en haar leiders
hebben dan ook met bekwaamheid en zelfs virtuo
siteit het wapen der reclame gebezigd. Op de mede
werking van materieel-belanghebbende groepen
konden zij daarbij natuurlijk rekenen. En niet
alleen uitgevers en boekhandelaren maar ook
schrijvers en schrijfsters zijn er ruimschoots aan
te pas gekomen. Afgedaald uit hun „ivoren torens"
als die in werkelijkheid zolderkamertjes zijn,
wordt de romantiek er niet minder op zijn velen
hunner op velerlei podia geklommen, niet slechts
jn concertzalen en schouwburgen maar ook in win
kels en warenhuizen. Zoodat hun getrouwe lezers
niet alleen met 'hun aardschen aanschijn kennis
konden maken in de pure werkelijkheid, die toch
interessanter is dan taet beste portret op een „fol
der", maar bovendien het contact met hun ge-
sohreven-en-gedrukte woord uitbreiden tot con
tact met het gesprokene. Meestal bleek dat wel ge
slaagd en zeker als het den geboren vertellers gold.
Want als iemand de gave deelachtig is, goed op
schrift te kunnen vertellen doet hij of zij het als
regel ook mondeling op zeer boeiende wijs.
Zoo is het in den loop van tien Boekenweken ge
gaan en steeds beter gegaan. Zoo zal het ook nu
weer wezen. Ditmaal is het succes beter gewaar
borgd dan ooit tevoren, omdat tooneelvoorstellin-
gen, concerten en andere menschelijke levensver
vullingen in vrije uren door de tijdsomstandigheden
zoozeer in aantal verminderd zijn. Het Boek, niet
aan tijd en plaats gebonden, onafhankelijk zelfs
yan seizoenen, heeft in deze vrijheden nu een be
paalden voorsprong op zijn concurrenten verwor
ven. En bovenjdien hebben die zelfde tijdsomstan
digheden de neiging tot rustig genieten va.n goede,
schoone, soms speelsche gedachten, tot verrijking
van kennis en verdieping van inzicht, gestimuleerd.
Waarbij de mannen van de oude vereeniging met
den langen naam en gansch het legioen van schrij
vers en schrijfsters, uitgevers en boekhandelaren
zich meer dan ooit bewust zullen zijn van het feit,
dat zij een zeer goede en zelfs verheven zaak löiie-
nen. Dat doen zij dan ook. Het moet hen zeer ster
ken in hun levenstaak en het verklaart het toe-
mend welslagen der Boekenweken in dieper zin
dan de knappe organisatie en de handige reclame,
al zijn die laatste onmisbaar.
Een zeer goede vondst is indertijd de instelling
van het Geschenk geweest. Dat jaarlijks-versohe
nen boek, om niet uitgereikt aan ieder die in de
groote week een gering bedrag aan boek-aankoop
besteedt, is nu al tot een oplaag van 67000 exem
plaren gestegen, 17000 meer dan verleden, ja ar. Zoo
dient het als graadmeter van stijgend succes. Maar
bovendien heeft zijn zorgvuldig samengestelde in
houd de waarde van een appetijt-wettend voorge
recht, dat tot volgende gangen (naar den boekwin
kel) aanspoort. x
Het Geschenk anno 1941 kenmerkt zich door een
gelukkige en tevens stoutmoedige keuze. Want be
houdens een drietal novellen van waarde bevat het
een dertigtal gedichten van in totaal 24 dichters,
meerendeels behoorend tot de litteraire jeugd. Onze
medewerker de Bois zal het morgen, op den eersten
dag van de Boekenweek dus, in dit blad bespreken
en ik zal mij onthouden van epnigerlei poging om
hem het letterkundige gras voor de voeten weg te
maaien, maar signaleer toch even dezen veldtocht
voor de dichtkunst. Zij is 'geenszins aan „oplagen"
gewend in ons land. Welke Nederlandsche dichter
uit vroeger tijden heeft zich ooit in een van 67000
stuks vermenigvuldigd gezien? Mochten er onder
de 24 zijn, die inderdaad ook door vele begiftigden
gelezen zullen worden en een snaar in hun zielen
tot trilling brengen, zoodat zij naar meer zullen
hunkeren, dan zou zich een nieuwe toekomst voor
de vaderlandsche poëzij openen. Nog altijd is haar
aanhang kleineen verspreide kleine groep ver
geleken bij de massa, die den (lijvigen) roman aan
hangt. En ook de novelle heeft nog veel te ver
overen in ons land, zoodat op het drietal daartoe
uitverkorenen eveneens een zware verantwoording
rust. Het is overigens schoon dat de commissie voor
de Boekenweek zulk een durf toont en men kan
aannemen dat dit geschiedt in het bewustzijn van
stijgend succes en bij het aanschouwen van velden,
wit om te oogsten. Dat die verwachtingen verwe
zenlijkt zullen worden wensoh ik haar vati harte toe.
R. P.
De berichten over dc bonaamvijzingen vindt
men heden bij uitzondering op Pag. 2.
Een publicatie over de rijwielbanden vindt men
op pag. 6.
Het concert hedenavond gaat door.
Het leden-concert dat voor hedenavond 7.30 uur
was vastgesteld, onder leiding van Marinus Adam
en als solist Gijs Beths, viool, gaat door.
Het concert zal te kwart voor zeven beginnen.
Het zal zonder pauze worden uitgevoerd, zoodat
het tijdig beëindigd is.
HET BACHCONCERT.
Het Bachconcert, dat a.s. Zondagmiddag in de
Gem. Concertzaal te Haarlem zou plaats hebben,
vindt geen doorgang.
Ik heb een heel klein tuintje,
Daar staat een boompje in,
Een boompje met een kruintje,
Al is dat nog wat min.
't Heeft ook een stam, een echte,
Al lijkt die op een paal,
En takken, kromme, rechte,
Nog vochtig, zwart en kaal.
Er zal wel groen aan komen,
Als ik geduldig wacht,
Net als aan groote boomen,
Straks in een voorjaarsnacht.
Het krijgt ook nog wel knoppen
En bloesems zelfs misschien,
Die kan het niet verstoppen,
Ik zal ze daadlijk zien.
Ik kan 't niet sierlijk noemen,
Zelfs niet decoratief,
Ik kan er niet op roemen,
Maar toch heb ik het lief.
Want was 't eerst sikkeneurig,
In' 't wintersche getij,
Opeens staat het haast fleurig,
Haast feestelijk erbij.
Het toont nog geen symptoompje,
Van eigen voorjaarsgroei,
Maar onder aan mijn boompje
Staan sneeuwklokjes in bloei.
P. GASUS.
De opbrengst van
„Winterhulp" stijgt.
In Februari het beste resultaat
bereikt.
Het A.N.P. meldt uit s-Gravenhage: De voorloo-
pige landelijke uitkomst van de straat- en huiscol
lecten van Winterhulp in de maand Februari wijst
een totaalopbrengst aan van f 592.979.96.
Dit beteekent een aanmerkelijke verbetering ten
opzichte van de 'collecte in Januari, en zelfs ten
aanzien van de December-collecte. In December
1940 bracht de huis- en straatcollecte f 481.952.40
op. Men mag dus wel aannemen, dat het sociale
doel van Winterhulp-Nederland steeds in breedere
kringen van het Nederlandsche volk ingang begint
te vinden.
Vermelding verdient nog, dat de naast genoemde
collectes ontvangen, regelmatige giften voor Win
terhulp-Nederland niet in bovengemelde bedragen
zijn inbegrepen.
De griep.
Thans vrijwel geweken.
Wij vernemen van Dr. W. B. Smit, directeur van
■den Gemeentelijken Geneeskundigen Dienst te
Haarlem, dat dé griep in. Haarlem en omgeving
thans vrijwel als geweken kan worden beschouwd.
Er zijn nog wel wat patiënten maar het aantal
nieuwe gevallen dat er bij komt heeft geen be-
teekenis meer.
Aanvankelijk was de griep te Haarlem van vrij
onslhuldigen aard. In den laatsten tijd zijn er even
wel eenige gevallen van complicaties met longont
steking voorgekomen. Gelukkig behoort dit nu
weer tot het verleden.
Twee pakhuizen, gelegen „Onder de Boompjes" te Hoorn, welke dateeren uit
den tijd van de Vereenigde Oost Indische Compagnie, worden onder leiding van
den Rijksgebouwendienst en met gelden uit het werkfonds gerestaureerd.
(Foto Pax Holland)
Voor on- en minvermogenden
Het is bekend, dat binnenkort te Haarlem,
evenals elders, begonnen zal worden met de uit
reiking van de Persoonsbewijzen.
De kosten bedragen een gulden.
Onvermogenden krijgen de kaart 'kosteloos,
minvermogenden moeten de helft betalen.
Degenen die voor ontheffing of vermindering
van betaling in aanmerking willen komen, moe
ten daarvoor formulieren afhalen aan de daarvoor
aangewezen gebouwen. Voorloopig moeten alleen
de ingezetenen met de geslachtsnamen A. tot en
met D. deze formulieren afhalen.
Voor 5 Maart moeten de formulieren ingeleverd
worden.
De Haarlemselie Uitbreidings
plannen.
Het „geraamteplan" goedgekeurd.
Voor eenige jaren heeft de Haarlemsche Ge
meenteraad besloten tot intrekking van negen ge
deeltelijke uitbreidingsplannen in het Noorden en
Oosten van de gemeente en het daarvoor in de
plaats stellen van een zg. „Geraamte plan".
Eigenaren van gronden bij de Rustenburgerbrug
en in Haarlem-Noord hebben destijds bij Gedepu
teerde Staten tegen het raadsbesluit hun bezwa
ren kenbaar gemaakt, met het gevolg, dat Ged.
Staten het Raadsbesluit hebben goedgekeurd even
wel met uitzondering voor wat de beide uitbrei
dingsplannen betreft, hierboven bedoeld.
De gemeente Haarlem is van deze beslissing in
beroep gegaan. Thans is een besluit genomen door
den Secretaris van het departement van Binnen-
landsche Zaken, waarbij de beslissing van Gedepu
teerde Staten is vernietigd, zoodat het Raadsbe
sluit in zijn geheel is goedgekeurd en daarmede dus
ook het „Geraamteplan" is aangenomen en goed
gekeurd.
DE CENTRALE KEUKEN.
Mocht het eten de eerste dagen, dat de nieuwe
installatie aan het Slachthuis te Haarlem werkte,
wat laat zijn, thans kan worden medegedeeld, dat
sinds het begin van de week alle bezwaren zijn
overwonnen en het eten punctueel op tijd is.
Naar wij vernemen werkt de nieuwe Centrale
Keuken tot volle tevredenheid en laat de kwaliteit
van het voedsel als trouwens te verwachten
was niets te wenschen over.
Als nu nog de localiteit aan de Van Oosten de
Bruijnstraat door een wat royaler wachtruimte kan
worden vervangen, zou er niets meer te verlangen
zyn.
voor Fruit en Delicatessen
IJH
CR. HOUTSTRAAT 128 - TEIEF. 19248
BLOED Sinaasappelen, Manda
rijnen, niet bevroren.
Champagne Reinetten, Para
dijs rood Goudreïnetten,
Jonathans.
DRUIVEN.
(Adv. Ingez. Med.)
Het „Groentenhuis" anno 1890
voor GROENTEN, AARDAPPELEN en
eigen GEZOUTEN GROENTEN.
Jean BerthoJée Sr.
Lange Heerenstraat 11, bij den Kruisweg.
Telef. 14268.
(Adv. Ingez .Med.)
Vliegvelden gebombardeerd
Het D.N.B. meldt Gisteren in den loop van den
dag zijn twee vliegvelden in het oostelijk gedeelte
van Midden-Engeland door Duitsche gevechtsvlieg
tuigen aangevallen, waarbij op ondubbelzinnige
wijze kon worden waargenomen dat bommen op
twee groote hangars terecht kwamen en een andere
hangar door twee voltreffers die tijdens een duik
vlucht van zeer geringe hoogte werden geplaatst,
getroffen werd. De cokesafdeeling van een gasfa
briek werd bij een handig uitgevoerde scheervlucht
door verscheidene bommen getroffen. In verschil
lende plaatsjes werden watertorens met de boord-
wapens zoó doeltreffend aangevallen dat door de
bemanningen der vliegtuigen kon worden waarge
nomen hoe het water wegstroomde.
tY\*
A*!*-
Dank zij ons systeem om de frames
zelf te besnaren, kunnen wij U thans
nog leveren
Engelsche
Fransche
Hongaarsche
voorzien van de origineele TRACEY-
en EDWARDS snaren. Gaarne zullen
wij U onze collectie, varieerend in
prijzen van 8.50 tot f 42.75 voor
leggen. Nieuwe bespanningen van
f 6.50 tot 17.50. Reparaties 30, 40
en 45 ct. per snaar. LAAT ONS UW
TENNISBALLEN BEHANDELEN
1.50 per dozijn.
(Adv. Ingez. Med.)
WINTERHULPEN EDERLAND
Afd. Haarlem.
De collecte op a.s. Zaterdag.
LEG NU REEDS IETS OP ZIJ.
De plaatselijke directeur van Winterhulp te
Haarlem, de burgemeester dr. J. E. baron de Vos
van Steenwijk. schrijft:
Waarschijnlijk ten overvloede wensch ik aan den
vooravond van de collecte op Zaterdag 1 Maart a.s.
nog een opwekking te richten tot het Haarlem
sche publiek om wel zijn volle medewerking te
willen verleenen voor het welslagen van deze in
zameling.
Haarlem heeft tot nu toe bij de opbrengst van
de collecten een redelijk figuur geslagen in ver
houding tot andere gemeenten. Ik heb het vertrou
wen, dat het nu weer het geval zal zijn. Voor dit
vertrouwen heb ik reden, die hierin gelegen is,
dat, met de uitkeering, die op het oogenblik aan
den gang is, in Haarlem een bedrag van ongeveer
f 40.000.aan behoeftigen is ten goede gekomen.
Dit moet ieder, die iets van den nood der tijden
verstaat, tot opwekking strekken en hem ertoe
brengen ook een offer voor dit mooie sociale werk
te brengen.
Aan de collectanten en verdere medewerkers, die
zich groote moeite en opofferingen getroosten voor
het welslagen van het Winter hulp werk, breng ik
hierbij, mede namens den Directeur-generaal, har
telijk dank voor hun belangrijke diensten, waarop
ik ook in de toekomst moge rekenen.
Het schijnt meermalen voor te komen bij de
huiscollecte, dat de huisgenooten niet weten welk
bedrag mag worden gegeven. Vandaar mijn opwek
king om dit van tevoren wel te willen overleggen
enreeds nu iets opzij te leggen.
Zij die hun bijdrage willen gireeren, gelieven dat
te doen op het nummer van den penningmeester
van Winterhulp, afd. Haarlem, no. 3-9-5-3-0-0.
Duitsch
weermachtsbericht
Bommen op Londen en Cardiff
Aanzienlijke schade op het
vliegveld Lympne.
De aanvallen op Malta.
BERLIJN, 27 Februari. (D.N.B. Het opper
bevel der weermacht deetl mede:
„Een motortorpedoboot heeft aan de Engelsche
kust een bewapend koopvaardijschip van 4.500
bruto ton tot zinken gebracht.
Bij luchtaanvallen op schepen in het zeegebied
rond Engeland werden een patrouillevaartuig en
een koopvaardijschip van 2.000 bruto ton tot zin
ken gebracht. Een groot koopvaardijschip werd
zwaar beschadigd. Een aanval van lichte gevechts
formaties op het vliegveld Lympne in Zuid-Enge-
land richtte aanzienlijke verwoestingen aan.
Sterke formaties gevechtsvliegtuigen en duik
bommenwerpers van het Duitsche vliegercorps in
Italië, onder leiding van den generaal der vliegers
Geisler. hebben onder bescherming van Duitsche
en Italiaansche jagers een geslaagden luchtaanval
ondernomen op het vliegveld Luca, op het eiland
Malta. Tien vijandelijke bommenwerpers -werden
op den beganen grond vernield; een aantal werd
zwaar beschadigd. Twee vliegtuighangars, gebou
wen, barakken en brandstofopslagplaatsen gingen
in de vlammen op. Bij luchtgevechten hebben Duit
sche jagers vier en Italiaansche jagers twee vijan
delijke jachtvliegtuigen neergeschoten.
In de Middellandsche Zee hebben Duitsche ge
vechtsvliegtuigen een vrachtschip van 5000 bruto
ton tot zinken gebracht en een torpedo jager in de
haven van Tobroek in bramd geworpen.
In den nacht van Woensdag op Donderdag heb
ben sterke formaties gevechtsvliegtuigen geslaagde
aanvallen op Londen en Cardiff ondernomen.' In
beide havens braken zware branden uit. Bij aan
vallen op vliegvelden in Zuid-Oost Engeland wer
den verscheidene vijandelijke vliegtuigen op den
beganen grond vernield en twee Britsche vliegtui
gen boven hun eigen vliegveld neergehaald. Jacht-
vliegers en luchtdoelgeschut hebben Woensdag een
poging der Engelschen, een luchtaanval op Calais
te ondernemen, verijdeld. Hierbij verloor de vijand
zes vliegtuigen In luchtgevechten.
In den nacht van 26 op 27 Februari heeft de
vijand op eenige plaatsen in West-Duitschland luk
raak bommen geworpen, hoofdzakelijk op dorpen.
Er ontstond slechts geringe materieele schade aan
met-militaire gebouwen. Eenige burgers werden
gedood of gewond.
In het tijdvak van 23 tot 25 Februari heeft de
Duitsche luchtmacht 33 vijandelijke vliegtuigen
vernield, caarvan 18 in luchtgevechten en 3 door
luchtdoelgeschut. De rest werd op den beganen
grond vernield. In dezelfde periode gingen 10
eigen vliegtuigen verloren.
Luitenant-kolonel Mölders heeft Woensdag zijn
60e overwinning in de lucht behaald".
CfiOOTE H0UTST0QQT (tlflOST LUXCBP
fAdu. Ingez Med.)
DAGELIJKS VERSCHE AANVOER.
RAMAKERS' FRUITPALEIS
GASTHUISVEST 45
Telefoon 16458
(Adv. Ingez Med.)
TENTOONSTELLING
Snippers uit Neertands
Historie tot 1880
VAN 1—8 MAART.
Boekhandel H. de Vries
INGANG JACOBIJNESTRAAT 3
(Adv. Ingez .Med.)
AMSTERDAM, 27 Februari.
De Höhere SS- und Polizeiführer maakt in
overeenstemming met den bevelhebber in den
Luftgau Holland bekend:
Ten eerste: Het is verboden aan werknemers,
die op 25 of 26 Februari 1941 hebben gestaakt,
over de dagen waarop werd gestaakt, loon uit
te betalen.
Ten tweede: Werkgevers, die dit bevel over
treden, zullen bestraft worden.
Ten derde: Het is geoorloofd arbeiders, die
op 25- of 26 Februari 1941 hebben gestaakt,
te ontslaan.
De besprekingen te Batavia.
Blijven gunstig verloopen.
BATAVL4, 28 Februari. (Domei). De confe
renties tusschen den Japanschen consul-generaal,
den heer Isjizawa en het hoofd van het economi
sche departement te Batavia, den heer van Hoog
straten, duren voort, hetgeen een aanwijzing is,
dat de besprekingen een vlot verloop hebben. Men
verneemt, dat de heeren Woensdag gedurende
drie uur geconfereerd hebben en gisteren een
nieuwe bespreking hadden. In welingelichte krin
gen wordt gezegd, dat Isjizawa en van Hoogstraten
de volgende week de besprekingen zullen voortzet
ten.
DISTRIBUTIE
Voor GEREGELDE levering
(naturalisten)
JACOBIJNESTRAAT 10-18 TELEFOON 13265
(Adv. Ingez Med.)
HEDEN: 10 PAGINA'S.
R. P.: De tiende Boekenweek, pag. 1
P. Gasus: Een boompje. pag. 1
D.: Over boeken. pag. 3
Flitsen. pag. 3
Eigenaardigheden in Haarlem en
Omgeving. pag. 3
W.: De kerkklokken. pag. 3
M. S.-v. G.: In de tram. pag. 3
De Nederlandsche inzending op de
Leipziger Messe. pag. 5
Voor onze Jeugd. pag. 6
H. D. Vertelling: „Angst" door Jaap
Bekkers. pag. 7
Criticus: Alleen hinderlijk buitenspel
moet gestraft worden. pag. 7