m
mmI
pis
Op Ontdekkingsreis
STOFZUIGERS
FLITSEN
ONS DACELIJKSCH BROOD
- S -
1
M
W M J
JS9B
LANGS DE STRAAT.
TER DAG 15 MAART 1941
KAART:EM'S DAGBIAD
in de arbeidssfeer van...
ESTIG jaar, en nog steeds een opge
wekt werker! Met de els prikt hij
gaten In het leer, dat tusschen de
naaispaan geklemd is, en door die
ien haalt hij van twee kanten met een
laid het garen erdoorheen. Iets verderop
etikt de naaimachine, die het zeildoek
omt, en aan de overzij in het met een nijvere
eer vervulde vertrek zet een man de groote
haar in het leer. waaruit een tasoh gemaakt
ordt.
t. de heer Hoffman heeft op zijn winkel aan
Spaarne wel staan: „Zeilmakerij-zadelmake-
maar- eigenlijk komt er in het bedrijf veel
r kijken dan deze woorden doen vermoeden,
et is bij grootvader begonnen met een zadel-
;erij alleen de paarden kwamen er toen
aan te pas daarna richtte de vader er een
nakerij bij op, die zich dus het lot van de
:epjes en schepen aantrok, en de zoon dient
ns niet slechts paard en schip, doch ook
mensch! Want het maken van riemen in
rlei formaten, en tasschen groot en klein vormt
belangrijk onderdeel van het bedrijf, zooals
thans geworden is.
elijkvloers doen hypermoderne machines haar
ht. Aan den eenen kant wordt een stuk leer
gestopt, en aan de andere zijde komt een
gereifeld en voorzien van gaatjes, kortom
t en klaar, eruit. En des zeilmakers zoon of
zadelmakers kleinzoon, die nu een bedrijf
ft, dat niet meer met één naam kernachtig
te duiden is, vertelt me dat hij binnenkort
machine erbij krijgt, die de kanten van het
rond maakt en verft.
och bij al 'dit moderne heeft het handwerk
roemvol weten te handhaven. Want de zes-
trige oom Hoffman, bij wien ik deze ontdek-
isreis in de arbeidssfeer begonnen ben, heeft
geen machine iets te maken en verricht zijn
k van A. tot Z. met beide handen.
!n meneer" vertrouwt de chef mij toe, „hij
kt hier eigenlijk de dingen, die erg solide
iten zijn omdat er hooge eischen aan gesteld
den. Voornamelijk de paardentuigen, en ban-
voor gymnastiekwerktuigen, die veel te lijden
ben".
n wat die paardentuigen betreft voelt oom
fman zich weer echt den zadelmaker uit den
den ouden tijd. En menige jonge machinewer-
die bij zichzelf gedacht heeft: „Die is ook
k uit den tijd met z'n els en zijn naaispaan"
nu de vlag moeten strijken, want de zadel-
fcer van weleer is heden ten dage weer een zeer
dige figuur in onze samenleving geworden,
et wordt intusschen tijd dat ik u uiteenzet
of eigenlijk zoo'n „Naaispaan" is, en dat
dt me gemakkelijk gemaakt wanneer u van
uit een voorstelling bezit van een nijptang,
naaispaan is een groote nijptang van hout,
irbij u zich echter het element „tang" niet
ijnig toegekromd moet denken doch eerder
chuldig klapperend als de twee snaveldeelen
s lepelaars. Het element „nijp", bestaande uit
e beenen, die met de hand toegeknepen wor-
opdat de tang zich sluit, wordt echter bij de
ispaan door des zadelmakers beenen tezaam-
rukt. aangezien de zadelmaker tegelijkertijd
banden noodig heeft om het stuk leer, dat
in den tang of beter: den lepelaarssnavel,
dt vastgeklemd, te bewerken met zijn els. En
is nu weer een els? Dat is eenvoudiger te
gen. Met een els prikt men namelijk gaatjes,
door die gaatjes wordt het met pek ingewre-
zeilgaren getrokken. Doch moge het didac-
he van den arbeid de sfeer ervan niet over-
keren! we gaan nu eens een kijkje elders
nen. Daar is voorts de man, die het zeildoek
mt onder de venijnige steeds weer te voorschijn
Bende naald van de naaimachine, die me doet
iken aan het zich bliksemsnel uit-en-in trek-
sde tongetje van een slang, of. wilt ge een
eistrale beeldsnraak. aan het op en neer den-
ende heiblok Ik weiger dezen arbeider te ver-
jken met uw huisnaaister, lezeres, want
Bch. wij mannen zijn, ook waar oogenschijnlijk
reenkomst met het vrouwelijke te bespeuren
t. tot massaler dingen in staat dan het zwakke
lacht. Immers, brengt uw naaister het hoog-
us tot een jurk van één meter zooveel lang,
e zeildoeknaaier voegt het taaie (de sub-
ntie. waarvan bier sprake is. drukt ook al weer
er het mannelijke uit dat de soepele zijde, die
naaister ver.wei-kt) zeildoek tezamen tot groote
e meters lange en breede doeken, die de kost-
e ladingen van dekschuiten en vrachtwagens
chutten, en mevrouw, uw huisnaaister verzinkt
irlijk in het niet. wanneer we hooren dat de
makerij van den heer Hoffman het gebracht
ft tot een tent voor 5000 personen en een
uitzeil voor de Moerdijkbrug van eventjes 15000
rkante meters!
Ook de zeiltjes voor de kano's van de gebroe-
rsEntrop die de wereld zijn rondgevaren, heb-
hun oorsprong in deze zeilmakerij gevonden,
t Is met zoo'n scheepszeil weer een heel an-
:ezaak dan met een dekzeil. Het doek voor een
lip bestaat uit kleine deeltjes, die aan elkaar
uaaid zijn. Dit moet zoo omdat er „coupe" in
tscheepszeil behoort te zijn, zooals dat ook bij
te kleeren het geval Is. Bij onze kleeren is de
ipe echter meer een kwestie van mode. bij het
lip is de coupe van practische beteekenis, met
t oog op den meest voordeeligen windvang,
erigens, zoo'n mooi-bollend zeiltje op een no-
ioo, dansend in het met zon besprankelde
'ter. Is ook een genot voor ieder voor schoon-
id ontvankelijk oog!
De tasschenmaker werkt met gesplit leer. De
sineele huiden zijn te dik en worden eerst ge
ilt en gewalstmocht één der lezers in de
lening verkeerd hebben dat die aardige ader-
is, die in het leer van een tasch zitten, van
ture daar ingekomen zijn. dan kan ik hem
abij uit den droom helpen, want diverse „pa
tionen" van zulke adertjes zijn in het vlak der
walsen aangebracht en worden zoo in het leer ge
drukt. Ik meen eens een juffrouw te hebben
hooren beweren dat zulke breede aderen in
het leer bewijzen dat het van een koe afkomstig
is, en dat de smallere adertjes duiden op het
kalf als het dier van herkomst, doch u weet nu
dat in beide gevallen de wals de oorzaak is!
De tasschenmaker is een kunstenaar met schaar
en naald en wanneer u hem even aan het werk
zoudt zien bestond er voortaan bij u meer waar
deering voor uw tasch, die u in een hoek pleegt
te smijten tik bedoel natuurlijk mijnheer, want
mevrouw is in dit geval het tegendeel van een
zorgelooze
Langs de wanden van de werkplaats hangen aan
spijkers de riemen, die doen denken aan afhan
gende Chineesche snorren, kistjes met etiketten
erop, waarin vroeger sigaren zaten en waarin nu
gereedschappen en materialen rusten tot de
arbeider hen noodig heeft. Lappen leer en zeil
doek, bruin voor de dekken en wit voor de sche
pen, liggen op de banken om bewerkt te worden
tot producten, die de deur uit en de wereld in
gaan en dan blijven op den vloer de meest fantas
tisch gevormde stukjes goed over: het afval. Men
krijgt de neiging om er bij te gaan zitten en die
dingen als legkaart in elkaar te zetten. Maar ze
zouden niet passen, want de stukken, waar ze aan
vast gezeten hebben, zijn als volwaardige pro
ducten de deur uit: zeiltjes en zeilen, tasschen,
leidsels, schoften, hoofdstellen, koppelriemen,
riemen voor broeken en riemen voor jassen, en
ook riemen om kranten tezamen te binden (oom
Hoffman maakt die met de hand!) en één zoo'n
riem heeft ook de krant omvat, waarin u dit
stukje leest ofniet.
v. H.
45 BEKENDE MERKEN - Ook in Duurkoop
DE STOFZUIGER CENTRALE H A G E M A N
ÜED OUDE GKACHT 52 - TELEF. 12762
(Adn. inarz Med.)
Zeldzaam geval.
Geen werkloozen in Nieuwveen.
Op het oogenblik doet zich in de gemeente
Nieuwveen het bijzondere verschijnsel voor dat
alle werkloozen werk hebben gevonden. Niemand
staat thans als werkzoekende op de arbeidsbeurs
ingeschreven.
Reorganisatie van het muziekleven.
Op het departement van Volksvoorlichting
en Kunsten te 's Gravenhage heeft een bijeenkomst
plaats gehad, waaraan op uitnoodiging van den
secretaris-generaal Dr. T. Goedewaagen, ongeveer
twintig vooraanstaande musici deelnamen. De se
cretaris-generaal en het hoofd van de afdeeling
muziek, de heer J. G. Goverts, hebben een uit-
eenzettting gegeven omrent de richtlijnen, welke
bij de reorganisatie van het Nederlandsche muziek
leven gelden.
l-l-,uZLHF7ö%
OMSTERDOMwjjuo
P0RDPPP-GROENTE -VIEESCH
EEN REEKS VPN SCHOTELS. OVERTREFT I
DUES! GEEN FOOIEN. BEDIENING 10%
(Adv. Ingez. Med.)
No. 254
Oude postzegels
1. Doet de la open om
een postzegel voor zijn
brief te zoeken.
2. Vindt een oude post
zegel gered van een
retour envelop.
3. Besluit zuinig te zijn
en zoekt naar een plak
middel.
4. Vindt het, maar ont
dekt dat de lijm uitge
droogd is.
5. Probeert het met lik
ken, er lijkt nog een
beetje gom op te zitten.
6. Drukt postzegel vast,
maar rechterbovenhoek
kleeft niet.
7. Likt rechterhoek uit
drukkelijk waarop lin
kerhoek loslaat.
8. Oefent sterken duim-
druk gedurende lai
tijd.
9. Verwijdert duim
waarop postzegel geheel
loslaat: zucht en neemt
een nieuw zegel.
tm
i e:
7 T,'/:» I
:'A
r' v 1 s
ng
Het Vraagstuk der Spelling.
Neen, lezer, dit wordt geen detective-verhaal,
maar de beschrijving van een simpele gebeurtenis
uit de arbeidssfeer van de groote stad.
Het was een klein, onaanzienlijk winkeltje in
een Amsterdamsche volksbuurt, waarvan de éta
lage getuigde van een zoo groote gevarieerdheid
•an de artikelen, die in het winkeltje verkrijgbaar
waren (als vulpotlooden, armbanden, stukjes zeep,
cigarettenpijpjes. fleschjes odeur, broches en wat
u nog maar meer wilt) dat dit „magazijn" ten volle
aanspraak mocht maken op den naam „bazar".
En voor dit onaanzienlijke winkeltje stond de
schilder in zijn eens witte, doch thans ten zeerste
besmeurde, lange schildersjas op een der hoogste
treden van een trap en legde de laatste hand aan
zijn werk: het met-het-penseel-teek enen van letters
op glas.
Hij deed zijn werk volgens de regelen der kunst
Hij hanteerde zijn penseel met vaardigheid en zijn
rechterhand steunde daarbij op een stokje, dat hij
in de linkerhand hield, terwijl het andere uiteinde
tegen de ruit rustte, opdat geen afwijkingen, ver
oorzaakt door de een of andere lichamelijke on
zekerheid. het kunstproduct zouden ontsieren.
Daar prijkte het dan fier op de winkelruit, het
opschrift ..Bazar Emma", in negen fraaie hoofd
letters. Met een licfkoozenden blik bekeek de
schilder het nog eens. daalde toen van de trap af en
verdween in den winkel.
Een oogenblik later kwam hij met een dikken
man in hemdsmouwen, ongetwijfeld de eigenaar
van den bazar, weer buiten.
„Kijkt u nu eens, of het zoo naar uw zin is", zei
hij, merkbaar vol vertrouwen in den uitslag van
het onderzoek.
Het was naar den zin van den dikkerd. Hij toon
de zich bijna opgetogen.
„Netjes hoor!" zei hij goedkeurend. „Keurige,
duidelijke letters. Het is best zoo!"
De schilder knikte, alsof hij zeggen wilde: „Na
tuurlijk bent u tevreden. Ik had ook niet anders
verwacht".
En hij zocht zijn gereedschap bij elkaar en
maakte daarna aanstalten om zijn vakuniform uit
te trekken, terwij] de bazareïgenaar nog met trots
naar de witte letters keek. die zijn onderneming
nieuwe glorie zouden bijzetten.
Maar het was niet alleen de dikkerd die keek.
Er stond ook een troepje jeugdige hoofdstedelin
gen al eenigen tijd met de grootste belangstelling
den schilder in zijn werkzaamheden gade te slaan.
En het is bekend, hoe scherp van blik die jonge
Amsterdammers zijn. Er klonk eerst een verdacht
onderdrukt gegichel uit deze groep, dat langzamer
hand aanzwol tot een hoongelach en tenslotte cul
mineerde in een spottend, lang aangehouden:
„Hèèè
De schilder kreeg een flauw vermoeden dat dit
hem betrof en hij keek eenigszins vertoornd om.
De dikzak maakte zich ook een beetje boos op d;e
spottende schreeuwers. Hij deed een stap naar vo
ren en riep hun toe: „Wat staan jullie daar lawaai
te maken. Ruk op. asjeblieft!"
Toen wees een van de brutaalsten naar de versch
geschilderde letters op de ruit en riep: „Die schil
der ken d'r niks van. Hij moet zijn schoolgeld te
rughalen. Hij ken niet eens schrijve!"
Verschrikt keken nu de opdrachtgever en hij. die
naar hij meende de opdracht zoo onberispelijk had
uitgevoerd, naar de ruit En daar zagen zij het bei
den tegelijk. Er stond nfet „E M M A". maar
„E M W A".
Helaas, de schilder, die er kennelijk zoo zeker
van was. dat op zijn werk niets aan te merken zou
zijn, had blijkbaar gebral: gemaakt van .scha
bionen" en in een oogenblik, waarop hij wie weet
waaraan of aan wie dacht, het hulpwerktuig on
derstboven gehouden.
De tevredenheid van den bazarman was nu op
eens verdwenen.
„Nou, da's ook stom!" merkte hij onvriendelijk
op. „Dat kan natuurlijk zoo niet blijven!"
„Ik snap t'r niks van!" zoo trachtte de schilder
zich, zeer onvoldoende, te verontschuldigen. „Maar
ik zal het dadelijk veranderen", liet hij er met be
schaming op volgen.
En hij beklom maar weer de trap, die nog vooc
het raam stand. i
J. C. E. I
„Zoo menigeen lei den ploegstaart om,
En deed het werk niet voort.
Maar de leeuwerik zong hetzelfde lied,
En de boer hij ploegde voort."
(J. W. F. Werumeus Bumng).
TOEWIJZING VAN THEE.
AMSTERDAM 14 Maart. Naar het A .N P.
van het secretariaat der vereenielng van thee-
imoorteurs verneemt, zal het aanbod in de toe
wijzing van thee aan den eroothandel. die defi
nitief is bepaald op Donderdag 20 Maart a.s. be
staan uit: 11.549 heele-, 1480 halve-en 90 kwart-
kisten Javathee en 3835 heele- en 408 halve
kisten Sumatrathee.
BENOEMING.
Aan de Chr. school te Vijfhuizen Is tot leer
kracht benoemd de heer H. B. Noot te Haar
lem.
