Haarlem's Dagblad r oeiende Statistiek. Eerste kievitsei. Denk om de Verkeersvoorschriften Aantal diefstallen opgehelderd Strijd tegen prijsopdrijving wordt krachtig voortgezet. Nieuwe vleeschbonnen. Zes dooden BERICHT ie JAARGANG No. 17715 gave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant gaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groote utstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro- inst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. efoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054, Redactie Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724, |25. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM WOENSDAG 19 WAART 1941 Abonnementen per week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nummers 6 cent per ex. Advertentlën: 1-5 regels ƒ2.—, elke regel meer ƒ0.40. Reclames ƒ0.65 per regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.70, elke regel meer f Groentjes zie rubriek. lezer dagen heb ik, schrijvende over het inko- n der Haarlemmers en den achteruitgang daar in de jaren van economische wereldcrisis, op- lelijke spaarzaamheid met het gebruik van ers toegepast en de meeste getallen maar in arden uitgedrukt omdat cijferstatistiek zoovelen :hrikt. Dat is een -bekend verschijnsel. Grafische rstellingen genieten een welkomer ontvangst, ar nog beter is het gesteld met de beeldstatistïek haar modernsten vorm, die aantallen menschen poppetjes aanduidt bv. één poppetje per lioen en met alle mogelijke verbruiksartike- op dezelfde wijze te werk gaat. )eze methode is ingeslagen. Zij bewijst hoe ge- ïlig de mensch is en blijft voor een plaatje, liefst gekleurd plaatje en men zou er bespiegelingen kunnen vastknoopen over de kinderlijkheid, hem gedurende zijn gansche leven bijblijft, zij dan in verschillenden mate en in verschillende ngsvormen bij afzondexdijke personen. Maar laat ik nu maar verder terziide. Liever wil ik meedeelen over de eerste uitgave in beeld- tistischen vorm van de Nederlandsche Stichting ir Statistiek. Dat schoon uitgevoerde boekje geeft beelden in vijf kleurendruk en draagt den titel Nederland Overbevolkt?" op welke vraag het ukkig vooralsnog bemoedigende en dus ontken- ide antwoorden kan geven. Aan hetzelfde onder op is, zooals wij medegedeeld hebben, een ge ile stand van de statistici op de Jaarbeurs ge il. ten aantrekkelijk en suggestief-uitgevoerde om- g dringt tot verdere lezing want op dien omslag at een groen kaartje van Nederland, met roode ien verdeeld in vakken waarin zwarte poppetjes, maal elk 100.000 menschen aangevend, de onge le bevolkingsdichtheid onzer elf provincies aan- iden. In Noordholland (17) en Zuidholland V2) staan die poppetjes opeengedrongen. In en te 2 y2en Zeeland (2V2) hebben ze heel aal de ruimte en hetzelfde is het geval in esland (4). Groningen (4) en eigenlijk ook nog Overijsel (6) en Limburg (6). Wist u dat Noord- ibant een millioen inwoners heeft? Ik had nooit nerkt dat het al zooveel was; de tien poppetjes bben het mij in één oogopslag geleerd. Maar er staan belangrijker dingen te lezen in het ekje: niet alleen te b.ekijken maar ook te lezen, t bevat ter inleiding een beschouwing over de aag wat overbevolking is, die het beantwoordt ft de waarschuwing dat het een beti-ekkelijk be- ip is omdat het de vei'houding tusschen de be- Iking en de bestaansmogelijkheden geldt. Stijging ri de bevolking behoeft dus geen overbevolking veroorzaken als de bestaansmogelijkheden maar e stijgen. Hetgeen zoo klaar als een klontje is, ar toch wel eens, door veelkleurige beeldsta- tiek en op andere wijze, onder het oog gebracht ig worden van medeburgers die het onderwerp it al te eenvoudig bekijken. Die meenen name- dat men er al over praten kan bij een hoog ital inwoners per vierkanten kilometer-, veel hoo- <Jan dat van andere landen en een daarmee paard gaanden aanmerkelijken „export van jon- |ui naar. 'het buitenland. Als de beeldstatistiek 'hen rlokt zullen zij iti deze aantrekkelijk-gemaakte stenschap de noodzaak tot steeds verder zoeken an ontdekken. Hetgeen een eigenschap van alle stensdiappen is. Dit boekje brengt ons snel in die richting. Het srkt op „dat er dus voldoende bestaansmiddelen r persoon moeten zijn, maar dat ook „voldoende" n betrekkelijk begrip is. Want wat b.v. in 1850 als ildoende werd beschouwd zou in 1930 als on- mschwaardig zijn veroordeeld en een Poolsche beider, die van ongeveer de helft, in goederen 'gedrukt, pleegt te leven van wat een Deensche beider verbruikt, zal luxe noemen wat voor een sen een armelijk bestaan is. Zoodat het begrip oldoende bestaansmiddelen" dus afhankelijk is n de gewoonten van een volk, van wat in den &p der tijden bereikt is en in zekeren zin ook in ereenstemming met den graad van ontwikkeling cultuur: ofschoon aanstonds moet worden toe geven dat sommige arme volken meer cultuur zitten dan andere, rijke. Overbevolking zal dus nwezig zijn als de bestaansmiddelen niet langer n bestaan voor iederen landgenoot mogelijk ma il dat in overeenstemming is met den heerschen- n levensstandaard van een volk of van soortge- ke volken". Let wel: mogelijk maken. En ik zou mij willen roorloven bij deze uiteenzetting aan te teekenen, t een volk een levensstandaard kan bereiken die hoog ligt voor zijn innerlijk welzijn en dat het dan mee gebaat kan zijn als het zijn eischen wat rlaagt en zich in wat soberder omstandigheden likt. Vele onderwerpen worden in dit boekje verder handeld. Ik kan er hier natuurlijk geen volledig erzicht van geven maar hoop er nog wel eens op Tig te komen. Veelkleurige rijen poppetjes dui- b den snellen groei van Nederlands bevolking in im een eeuw aan: sinds 1829 is zij verdrievou- en sinds 1879 meer dan verdubbeld. Sterke rbetering van hygiënische toestanden wordt als ofdoorzaak aangeduid. Dan komen we tot de producten: akkevbouw- vassen in de eerste plaats. En gaan via landbouw veeteelt tuinbouw, spooi'wegen, kleinhandel en dus trie naar de t overzichten van kapitaal en grondbezit, de bevoepsindeeling, de factor oi-ga- satie, de overheid als regulateur van de vraag ar goederen. Vergelijkingen met andere landen en gevens omtrent het vraagstuk der wex-kloosheid Igen. In een kort besluit wordt de slotsom getrokken t het niet zoo is dat juist Nederland overbevolkt M zijn en andere landen niet. De welvaart, die ons land in de toekomst mogelijk zal zijn zich verwerven, hangt voorts ten deele af van de ^gelijkheden op hel terrein van den export en op iloniaal terrein die men ons zal bieden. ,In elk geval is het zaak, onze productieve krach- 1 tenvolle te gebruiken en zoolang dit nog niet lechied is en er nog ongebruikte kapitaalgoederen Zooals men weet wordt de Algemeene Begraafplaats te Heemstede aan de Westzijde met pl.m. 8000 M2 uitgebreid. Een overzicht van de werkzaamheden. (Foto K. de Haas) (Naar bericht ivordt is in Limburg het eerste k\evilsei gevonden.) De lieve lente is nu zeer Nabij aan haar begin. Het voorjaar komt al meer en meer Wat je zoo noemt erin. Al is het 's nachts nog danig koud, Te koud voor dezen tijd, De winter voert voor zijn behoud Toch een verloren strijd De vondst van 't eerste kievitsei Wordt ons alweer gemeld, Straks wordt weer die tractatie bij De duizenden geteld Ik heb het eitje niet aanschouwd. Maar zoo ook weet ik wel, 't Heeft nog de kleuren, zoo vertrouwd En 't oud beproefd model. De kwaliteit is onverzwakt, Kie vitamin enrij k, En het is degelijk verpakt, Aan vroeger tijd gelijk. Ik groet de lente, ingeluid Door 't eerste kievitsei, Al gaat die heele eierbuit Mijn neus en mond voorbij. P. GASUS. Gezouten Groenten UITVERKOCHT. CR. HOUTSTRAAT 128 TELEf. 19248 (Adv. Ingez. Med.) zijn, kan van een typische overbevolking niet wor den gesproken. Wel van een belangrijke i-egulee- rende taak van de overheid, waarvoor deze de me dewerking behoeft van het bedrijfsleven". Aldus het slotwoord. R. P. Politie te Haarlem let scherp op! De politie te Haarlem heeft wegens overtreding der verschillende verkeersvoorschriften in 1940 niet minder dan 12119 processen-vex-baal opge maakt. Vooral in de maanden Juni-Nov ember regende het bonnen! In den normalen tijd werden gemiddeld niet meer dan 700 bekeuringen gemaakt maar in Augustus werd het recordcijfer van 2075 ge haald. November was met 1888 niet veel lager. De politie had - zooals men zich herinneren zal opdracht scherp toe te zien op het naleven der verkeersvoorschriften. Eerst is er een periode geweest van waarschuwen, maar toen dat niet vol doende hielp en vooral de fietsei-s bleven voortgaan met zondigen wat voor hen zelf en voor het andere verkeer dat op den weg was een gevaar opleverde is er een tijd gekomen dat de politie bij elke overtreding het boekje voor den dag moest halen. De Kantonrechter legde ook gevoelige straf fen op. Dit straffe opti-eden heeft wel geholpen. In December daalde, het aantal bekeuringen zelfs tot 917, zoodat het toen nog slechts weinig boven het normale aantal was. Ook in de eerste maanden van dit nieuwe jaar werden niet bijzonder veel overtredingen gecon stateerd. Het heeft er evenwel de schijn van, dat door die omstandigheid de weggebruikers en weer zijn het vooral de fietsei-s! het weer wat te gemak kelijk gaan opnemen. Dit is natuurlijk niet de be doeling. Vandaar dat de politie in de laatste dagen weer hernieuwde oplettendheid toont. Af en toe zagen wij agenten bij de stoplichten staan om na te gaan wie doon-eed als het licht tot stoppen maande, ook werd niet toegelaten dat drie fietsers naast elkaar reden, enz. Wie dus niet het gevaar wil loopen beboet te worden zal goed doen zich van elke overti-eding van de verkeei-swetten te onthouden. Het bespaart onaangenaamheden en geld uitgeven en dat is 't voornaamste! de veiLigheid van het verkeer wordt er door bevorderd. Een mooie gift voor Winterhulp Afd. Haarlem. De afd. Haarlem van Winterhulp is hedenmor gen met een mooie gift verblijd. Op haar giro nummer is n.l. een bedrag van duizend gulden gestort door iemand die onbekend wenscht te blijven. Jeugdige dieven door recherche te Heemstede gegrepen Door de recherche te Heemstede zijn wederom eenige diefstallen" van den laatsten tijd opgehel- derd. In verband met de aanhouding van den 15- jarigen A. G. en den 17-jarigen A. J. M. R. wegens de verbreking van een raampje van een automaat op Maandagavond meende de i-echerche wel termen aanwezig te achten deze knapen van meerdere dief stallen te kunnen verdenken. Dus werden zij aan een streng verhoor onderworpen. Gemakkelijk ging dit niet. maar tenslotte leidde dit verhoor tot de zekerheid dat er van een complot gesproken kon worden, waarvan de leden soms alleen, soms in vereenïging met anderen verschillende inbraken pleegden. Een gevolg van het onderzoek was. dat ook de 15-jarige J. Th. W„ de 17-jarige H. C. W. allen te Heemstede en de 18-jarige B. H. K. wonende te Haarlem op het politiebureau aan een verhoor wer den onderworpen. Allei-eerst kwam nu vast te staan dat R. op 16 Januari 1941 in de automatiek van de firma Ha- bermehl is geweest en daar op handige wijze het geldbakje met ongeveer f 50 wisselgeld heeft mede genomen. Dit geld heeft hij met 3 knapen die ge assisteerd hadden door iets aan het buffet te be stellen dat gei-eed gemaakt moest worden, onder ling vei-deeld. Op Zondag 2 Februari 1941 hebben G. en R. een bezoek gebracht aan de melkinrichting van de firma Veldhuis aan het Wipperplein, waar zij uit de toonbanklade een geldbakje met wisselgeld mede namen. Een bedrag van ongeveer f 5 werd in den schuilkelder broederlijk gedeeld. In de tweede helft van Febi'uari heeft R. alleen omstreeks half 10 in den avond een bezoek ge-, bracht aan het pakhuis, van den rijwielhandelaar v. d. E. aan de Kerklaan. Daar verdwenen maar liefst 9 buiten- en 11 binnenbanden. Deze banden verkocht hij voor in totaal f 9 aan den 18-jarigen Th. O. wonende te Heemstede. Bïi huiszoeking ten huize van de ouders van O. werden nog 2 buitenbanden en 4 binnenbanden in beslag genomen afkomstig van dezen diefstal. De banden waren zeer goed verstopt in een hoekje van den zolder. De overige banden zou O. verkocht hebben aan een hem onbekenden persoon. O. werd wegens heling eveneens in verzekerde bewaring gesteld. R. en G. bekenden ook zich Woensdagavond 12 Maart door verbreking van een raam toegang te hebben verschaft tot een pakhuis van een winkel aan den Binnenweg, waar een partijtje chocolade en bonbons, ter waarde van ongeveer f 15 ver dween. W. en G. brachten, samen met B. H. K., 22 Jan. jl. een bezoek aan een ongesloten pakhuis van den kruidenier Z. in de Raadhuisstraat. Tijdens dit be zoek werden zij gestoord door den eigenaar. Tij dens hun vlucht verloren zij eenige kazen, zoodat slechts 2 Edammer kaasjes in hun bezit bleven. R. W. en G. bekenden tenslotte nog in den avond van 15 Januari zich door een zijdeur toegang ver schaft te hebben tot een banketbakkerswinkel in de Raadhuisstraat. Hier verdween een doos drop pastilles, en doos pepermunt en een doos vruchten drups ter waarde van ongeveer f 7.50. G. R. W. en O. zullen ter beschikking van den Officier van Justitie gesteld worden. De strijd tegen de pi'ijsopdrijving wordt on- ondei-broken voortgezet. De inspecteurs voor de prijsbeheersching hebben wederom vele vonnissen gewezen, die nietmalsch zijn. Een bakker in Graauw en Langendam, die brood te duur verkocht, werd gestaft met een boete van f 500, terwijl zijn zaak een maand zal worden gesloten en het vonnis wordt gepubliceerd. Eenzelfde straf werd opgelegd aan een bakker in Lamswaarde voor een overeenkomstig feit. In Dordrecht werd een buitenband te duur vei'kocht, wat den fietsenhandelaar op f 200 kwam te staan, terwjjl het te veel betaalde aan den kooper moest worden terug betaald. In Terneuzen hield men zich niet aan de prijzen voor schoenen, zooals die op 9 Mei j.l. golden. Den overtreder werd een boete van f 500 opgelegd. In De Kwakel trachtte een slager spek van de hand te doen voor een le hoogen prijs. Zijn voorraad werd verbeurd verklaard en de boete werd vast gesteld op f 100. Een heel varken, dat te Venray voor te hoogen prijs werd aangeboden, kostte den eigenaar f 300 boete. Het vonnis zal gepubliceerd worden. In Dordrecht werd in enkele gevallen geknoeid met de prijzen van soepvlëesch. Boetes werden daarvoor opgelegd van f 40 en f 200. Opdrijving van den prijs voor rijst en havermout door een winkelier in Putte werd gestraft met i 200 en pu blicatie van het vonnis. Iemand in Westdorpe, die met een partijtje tarwe een goeden slag dacht te slaan, zal f 300 moeten betalen. Ook in zijn geval zal de tuchtbeschikking worden gepubliceerd. De secretaris-generaal van het departe ment van Landbouw en Visscherij maakt het vol gende bekend: Gedurende het tijdvak van Donderdag 20 Maart tot en met Zondag 30 Maart a-s. geeft elk der vier met „08 vleesch" gemerkte bonnen van de vleeschkaart recht op het koopen van 100 gram vleesch, been inbegrepen, of één rantsoen vleeschwaren. De met „08 worst, vleeschwaren" gemerkte bon geeft uitsluitend recht op het koo pen van een rantsoen vleeschwaren. De bonnen, welke op 30 Maart a.s. nog niet ge bruikt zijn, blijven nog geldig tot en met Woens dag 2- April a.s. De aandacht wordt er op gevestigd, dat thans ook paarden- en schapenvleesch onder de dis tributie vallen, zoodat de rantsoenen ook gelden voor deze vleeschsoorten. Het rantsoen vleeschwaren dat per bon kan worden gekocht bedraagt 75 gram voor ge rookt of gekookt varkens-, fünd-, kalfs-, paar den- en schapenvleesch en voor gerookte worst soorten, rolpens en knakworst, 125 gram, voor leverartikelen, tongenworst en nierbrood en 150 graan voor bloedworst. Duitsch weermachtsbericht Duikboot brengt vijf gewapende koopvaardijschepen tot zinken Nachtelijke aanval op Newcastle BERLIJN, 18 Maart (D.N.B.) Het opperbevel van de weermacht maakt bekend: „Een duikboot heeft vijf gewapende vijandelijke koopvaardijschepen welke deel uitmaakten van con- vooien en tezamen een inhoud hadden van 35.300 br.t. tot zinken gebracht. Bij gewapende verken ningen boven de Noordzee heeft het luchtwapen ten oosten van Newcastle een koopvaardijschip van ongeveer 4.000 br.t. tot zinken gebrach. In den nacht van 17 op 18 Maart hebben gevechtsvlieg tuigen havenwerken van Newcastle gebombar deerd/ Andere aanvallen waren gericht op havens aan de Schotsche Oostkust. De vijand viel vannacht op verscheidene plaat sen het kustgebied van Noordwest-Duitschlana aan. Eenige branden in niet-militaire inrichtingen kon den terstond gebluscht worden. De instorting van verscheidene woonhuizen veroorzaakte slachtoffers aan dooden en gewonden. Boven Dover werden in den loop van den dag vier versperrfngsballons neergeschoten". De holle steen, het nieuwste vervangingsmiddel van de Nederlandsche bouwnijver heid, heeft de onverdeelde belangstelling van de deskundigen op de l'trechtsche Jaarbeurs. CFoto Pax-Holland) door luchtaanvallen 's-GRAVENHAGE, 19 Maart. In den nacht van Dinsdag op Woensdag hebben Engelsche vliegers op verschillende plaatsen van ons land bommen geworpen, waarvan het meerendeel op open veld terecht kwam. Op verschillende plaatsen moest luchtalarm worden gegeven. Slechts op drie plaat sen is tamelijk zware schade aangericht. In totaal werden hier acht woonhuizen aanzienlijk bescha digd en zijn verscheidene huizen in brand ge raakt. Hierbij zijn op een dezer plaatsen onder de burgerbevolking slachtoffers gevallen en wel zes dooden (drie vrouwen en drie mannen) en dertien zwaar gewonden (vijf vrouwen, vijf mannen eu drie kinderen). Voorts is aanzienlijke glasschade aan woonhuizen en broeikassen toegebracht. Op verschillende plaatsen des lands zijn in de laat ste dagen bommen aangetroffen, weLke waren in gesteld op ontploffing na eenige uren. In het noor den des lands is zulk een bom 24 uur na het af werpen ontploft. De omgeving was echter tijdig ont ruimd, zoodat er geen slachtoffers vielen. Een woonhuis werd door de ontploffing vernield. In Duitsche militaire kringen ziet men in het werpen van tijdbommen geen enkel militair nut en neemt aan, dat de Engelschen deze methode alleen bezigen om de burgerbevolking op te jagen. (A.N.P.) Luchfaanvallen op Zuid- en Midden-Engeland Sterke Duitsche Formaties in den aanval BERLIJN, 19 Maart (D.N.B.) Naar het D.N.B. verneemt hebben sterke Duitsche af- öeelingen in den afgeloopen nacht luchtaan vallen gedaan op voor den oorlog belangrijke doelen in Midden- en Zuid-Engelanri. Men heeft groote branden en ontploffingen waar genomen. Nadere bijzonderheden zijn nog niet bekend. Aanval op stad aan de Noordoostkust. Naar de Engelsche Nieuwsdienst meldt hebben de Duitsche aanvallen van den afgeloopen nacht op Engeland zich over een groot gebied uitge strekt. Daarbij was de hoofdaanval gericht op een stad aan de Noordoostkust. Daar is een aantal brand- en brisantbommen neergekomen. Over de hierdoor aangerichte schade zijn nog geen berichten ontvangen. Het gebied van Londen heeft het langste luchtalarm sinds het begin van dit jaar meegemaakt. Op eenige districten van het stadsgebied zijn bommen gevallen. Er werd eenige schade aangericht. De Britsche berichtendienst deelt voorts mede dat Dinsdag in den loop van den dag Duitsche vliegtuigen boven een of twee plaatsen van de Britsche eilanden verschenen zijn. Te Londen werd voor het eerst sedert eenige dagen overdag weer luchtalarm gegeven. Britsche vliegtuigen boven Noord- Duitschland. BERLIJN, 19 Maart (D.N.B.) In den afgeloo pen nacht, aldus verneemt het D.N.B., waren de aanvallen der Britsche luchtmacht in hoofdzaak gericht op twee havensteden' in Noord-Duitsch- Iand. Slechts in woonwijken werd een geringe schade aangericht. De uitgebroken branden wer den in den loop van den nacht gebluscht. Optreden van Duitsche motortorpedo- booten. Duitsche motortorpedobooten hebben op 17 Maart bij een actie aan de Engelsche Oostkust tegen Britsche convooien meer dan 10.000 b.r.t. vijandelijke handelsscheepsruimte tot zinken ge bracht. (D.N.B.) De Roemcensche petroleiimexport. L'itvoerlastcn bijna geheel opgeheven. De Roemeensche regeering heeft aan de grens- aouane doen mededeelen, dat alle extra uitvoer- lasten voor den uitvoer van petroleum, ook die, welke berekend wordert voor controle, voor ran- geeren, voor douane-arbeid in het algemeen, als mede de verschillende taxen, van heden af zijn opgeheven. Hierdoor zijn practisch alle uitvoer- lasten ten aanzien van petroleum geheel opgeheven. (Europapress). Zij, die zich met ingang van 1 Aptil per kwartaal abonneeren, ontvangen de in Maart nog te verschijnen nummers gratis. DE ADMINISTRATIE. HEDEN: 8 PAGINA'S Artikelen ett<i. R. P.: Boeiende Statistiek P. Gasus: Eerste Kievitsei Eigenaai-digheden omgeving. pag. 1 pag. 1 Haarlem en pag. 3 J. H. de Bois: Kunst in Haarlem en daarbuiten. pag. 3 M. S. v. G.: Zwervende zwaan. pag. 3 Van T.: Ongestoorde vacantie. pag. 3 Flitsen: pag. 3 B. de Jong van Beek en Donk: Zwit serland na den tweeden oorlogs winter pag. 5 Langs de Straat. pag. 6 K. de Jong: H. O. V. Volksconcert. pag. 6

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1941 | | pagina 1