Haarlem's Dagblad
r
Koopwoede en
Prijsopdrijving.
Bestrijding van
pokken-gevaar
het
Nieuwe Komeet.
DANSLES
Distributie van melk
en cacao
I Luchtaanvallen op
Engeland.
BERICHT
Artikelen enz.
58e JAARGANG No. 17722
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem Drukkerij N.V. Bureaux: Groote
Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij: Zuidei Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Dir«ti«: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
DONDERDAG 27 MAART 1941
Abonnementen per week 0.25, per maand 1.10#
per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels
ƒ2.elke regel meer 0 40 Reclames 0.65 per.
regel. Regelabonnementstarleven op aanvraag*
Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.70, elke regel meer
0.17i/£. Groentjes zie rubriek.
Wij hebben dezer dagen een bericht geplaatst
omtrent ongeoorloofde prijsopdrijving dat ik hier
nog eens herhalen zal, omdat het zoo opvallend
aangeeft hoe zulke prijsopdrijving gestimuleerd
wordt door de koopwoede, die een aantal menschen
blijkt te bezielen. Dit was de inhoud van het be
richt:
„Leerrijk is het eens stil te staan bij de gevallen
van prijsopdrijving, welke in den afgeloopen tijd
werden achterhaald.
Zooals reeds eerder werd opgemerkt, gaat het
bij deze overtredingen bijna altijd om heel gewone
dagelijksche gebruiksgoederen, die blijkbaar zoo'n
sterke aantrekkingskracht op het koopgrage publiek
uitoefenen, dat het zich dan zonder bezwaar het vel
over de ooren laat halen.
De koopers en in het bijzonder de huisvrou
wen zullen goed doen meer weerstand te bieden
aan de pogingen van sommige, leveranciers om
onbehoorlijke prijzen te vragen.
In vele gevallen is het voor een kooper inderdaad
moeilijk te weten welke prijzen wel en welke niet
geoorloofd zijn. Uit de thans verkregen ervaring is
echter wel gebleken dat er verkoopers zijn die niet
aarzelen zulke verhoogingen toe te passen, dat het
iedereen zonder meer duidelijk kan zijn dat de ge
vraagde prijzen de toelaatbare ver overschrijden.
Waar zou het heen gaan, wanneer men 12.50 voor
een K.G. koffie zou moeten betalen, zooals inder
daad in Middelburg is voorgekomen? Welke huis-
houdkas is ingesteld op een prijs van 0.75 voor
een stuk zeep, 1.38 voor een K.G. havermout,
1.44 voor een K.G. rijst en 0.60 voor een tarwe
brood en een wittebroodje, waarvan de prijs in de
plaats van de overtreding respectievelijk 0.16 en
0.19 bedroeg?
Ook is het niet noodig, dat in een slagerswinkel
0.75 voor een pond runderpoulet wordt betaald,
terwijl de in den winkel aanwezige prijslijst aan
geeft dat slechts 0.60 mag worden berekend.
Dergelijke overtredingen zijn alleen mogelijk bij
gebrek aan belangstelling van den kooper, maar
juist in deze onverschilligheid schuilt het gevaar,
dat men den niet bonafiden leverancier de gelegen
heid biedt zijn kwade practijken te botvieren. Het
wachtwoord zij daarom: „Kooper weest op Uw
hoede!"
Het is zeker niet overbodig nog eens met nadruk
tegen deze dingen te waarschuwen. Men kan dat
doen, zooals op deze plaats al eerder geschied is,
uit het oogpunt van de onsociale daad. Men kan er
de aandacht nog eens op vestigen dat telkens zware
straffen aan prijsopdrijvers worden opgelegd en dal
zich bovendien nu pas nog gevallen hebben voor
gedaan, waarin niet alleen de verkooper bij den
rechter een kwade pijp rookte maar ook de kooper
bestraft werd. Er zijn al zware boeten aan koopers
opgelegd.
Er Is nog een andere beschouwing aan te verbin
den, namelijk over de tot koopwoede gestegen
kooplust zelf.
Evenals op andere gebieden van menschelijke
activiteit zijn de menschen ook op dit terrein ver
schillend geaard. Laten we een vergelijking maken,
hier juist heel toepasselijk, met hun houding tegen
over het in deze tijden zoo welig tierende gerucht.
Er zijn drie groepen aan te duiden die een ver
schillende houding daartegenover aannemen. De
eerste is volmaakt sceptisch ten aanzien van alle
onbewezen praatjes, haalt er de schouders over op
en beseft tenvolle dat ze door het over-vertellen
steeds meer aangedikt zijn en dat zeer vele zelfs
iederen redelijken grondslag missen. Sommigen in
deze groep spotten er dan ook mee, zooals de uit
vinder van het ironische woord: „Ik geloof alleen
nog de geruchten die ik zelf verzin". Volgt groep II,
die alles aanhoort, maar gereserveerd is, geneigd tol
verwerping en in elk geval tot toetsing aan de wer
kelijkheid als die eenmaal blijkt. En tenslotte komt
de derde afdeeling, die er dol op is, alle geruchten
gelooft, ze aandikt bij het doorgeven dikwijl?
zonder dat zelf te beseffen en er soms nog naai
handelt ook.
Want hier komt nu het typische verband met
een eigenschap als de kooplust, die eveneens in drie
groepen ondergebracht kan worden. Er zijn men
schen die zeer zuinig in hun aankoopen blijven,
bovendien in alles de tering naar de nering zetten
en zorgen dat zij wat geldreserve houden. Er zijn
er die in bijzonderen tijd tot wat meer bereid zijn
maar het hoofd er koel bij houden. Er zijn er ook
die een ware koopwoede zijn gaan ontplooien. En
die worden veelal gedreven door hun geloof in het
Gerucht, dat nimmer verzwakt al blijkt ook nog
zoo vaak, dat het weer heelemaal bezijden de waar
heid of wel verschrikkelijk overdreven is geweest.
Voor prijsopdrijvers vormen die menschen een
gemakkelijke prooi. Zij zijn letterlijk voorbestemd
om zich het vel over de ooren te laten halen.
Als deze al te koopgragen deze omstandigheden,
mitsgaders het feit van hun eigen indeeling bij de
lichtgeloovige en al te impulsieve groep, eens rustig
voor zichzelf overdachten zouden er heel wat rem
men aangezet worden. Temeer omdat niemand het
toch een plezierige gedachte zal vinden, dat hij of
zij zelf meewerkt tot prijsopdrijving. Evenmin is
het een genoegelijke, overweging, dat men telkens
onnoodig teveel betaalt.
Het is niet altijd het gerucht, dat tot te dure en
overdreven aankoopen stimuleert. Het kan ook de
simpele mededeeling van een buurvrouw zijn, dat
zij zoo en zooveel van dit of dat heeft ingeslagen,
dat men zelf niet of bijna niet bezit. Dit schijnt bij
sommigen dc overtuiging te wekken, dat zij dit nu
noodzakelijk ook moeten doen, hetgeen gebrek aan
zelfvertrouwen en eigen inzicht toont. Als die buur
vrouw zei: „nu geef ik u order om hetzelfde te doen"
zou men het wel laten. Zucht tot nabootsing of tot
concurrentie van het buurvrouwelijk beleid kan
zich doen gelden. Zeker heeft ook kudde-geest er
veel mee te maken; de aanwezigheid van een koop
kudde is, tot groot voordeel en genoegen van prijs
opdrijvers, niet te ontkennen.
Door de goede zorgen van de Vereeniging tot behoud van natuurmonumenten is
de z.g. Kolonie in het Uftingerveen onder Uffelte behouden. In dit nieuwe natuur*
reservaat bevinden zich verschillende historische grafheuvels.
(Foto Pax Holland)
(Onlangs hebben 3 Argentijnsche
astronomen een niéuwe komeet ont
dekt, waarop verschillende anderen
in Uruguay en Argentinië beweerden
haar een dag en een uur eerder te
hebben waargenomen.)
In 't onuitputlijk fh-mament,
Bezaaid met sterren zonder end,
Turen geduldig astronomen
Naar nieuws dat voor hun lens wil komen;
Daar zien zij eensklaps een komeet,
Waarvan de wereld nog niet weet,
Met open mond en open oogen
Bespieden zij haar opgetogen;
Door de ontdekking zeer verrast
Leggen zij de positie vast,
De lengtemaat van kern en staart
De richting, breedtemaat en vaart,
Om dan voor ze 'r weer kwijt gaan raken,
Er nog een foto van te maken.
Intusschen suist daar onverstoord
Het machtig hemellichaam voort
En als het daglicht is verschenen
Is zij voor 't menschelijk oog verdwenen,
Onkundig van wat zij in 't leven
Op aard een opschudding zal geven.
Zij heeft al jalouzie verwekt,
Ook andren hebben haar ontdekt,
En daadlijk is de vraag gerezen,
Wie nu de eerste wel mag wezen.
De een spreekt van een vollen dag.
Dat hij de staartster eerder zag,
Een ander brengt rapporten binnen,
Die 't nog een uur van hem doen winnen,
Straks wordt de vraag wie d'eer verdient
Nog op minuten uitgekiend.
Want zulk een vraagstuk is op aarde
Onder de menschen van veel waarde.
Maar de komeet daar ver omhoog,
Ontloopt weer snel het menschlijk oog
En komt eens, meer of minder vlug,
Maar vast na jaren pas, terug
Misschien is het dan uitgeplozen,
En de ontdekker uitgekozen,
Tot zoolang blijft ze nog voorwaar
Een zeer bijzonder exemplaar,
Zij heeft, van d' eigen staart gezwegen,
Er een, al zal 't haar niet zwaar wegen,
Echt menschlijk staartje bijgekregen.
P. GASUS.
Begin April aanvang van een VOORJAARS
CURSUS. 10 lessen i 7.50.
DANSSCHOOL KWEKKEBOOM,
NIEUWE GRACHT 98.
(Adv. Ingez. Med.)
Tenslotte zij opgemerkt, dat er behalve dage
lijksche gebruiksartikelen ook nog allerlei voor-'
werpen onnoodig worden aangekocht. Misschien
wordt dat beïnvloed door de op zoo menig terrein
verminderde koopgelegenheid. Kunnen wellicht
sommigen moeilijk overgaan tot beperking van
haar oude „hoeveelheid winkelen"? Het brengt
baat aan de winkeliers en waar er geen ongeoor
loofde prijsopdrijving bij te pas komt zal iedereen
hun dat gunnen. Maar de koopsters dienen als zij
haar budget zwaar belasten, er toch in eigen be
lang rekening mee te houden dat de nieuwe In
komstenbelasting op komst is en dat straks de to
tale belasting voor iedere ongehuwde zeer ver
zwaard en voor ieder gezin met minder dan drie
kinderen aanmerkelijk verzwaard zal worden.
R. P.
De verbouw van zaadmais.
Zooals reeds vroeger in de publicaties "be
treffende het teeltplan akkerbouw 1941 is bekend
gemaakt, is voor 1941 de verbouw van zaadmais
(korrelmais) onbeperkt toegestaan. De richtprijs
van deze mais is intusschen reeds bekend gemaakt
Thans deelt het rijksbureau voor de voedsel
voorziening in oorlogstijd mede, dat de verbouwers
van zaadmais van den oogst 1941 500 kg. voor eigen
gebruik zullen mogen behouden, de hoogere op
brengst zal aan de provinciale inkoopcentrales
voor akkerbouwproducten ter overname moeten
worden aangeboden.
Kaarten worden
spoedig uitgereikt
's-GRAVENHAGE. 27 Maart. Naar het
A.N.P. verneemt zullen de distributiediensten
in de verschillende gemeenten in de periode,
aanvangende begin volgende week tot uiter
lijk 13 April overgaan tot de uitreiking van
melkkaarten en cacaokaarten ter voorberei
ding van de distributie van deze artikelen.
De melkkaart bestaat uit 40 bonnen, ge
nummerd 11 tot en met 50. terwijl de cacao-
kaart 4 bonnen bevat, met als opschrift „één
rantsoen 1ste periode" enz.
Wat de aantallen der uit te reiken kaarten
betreft, kan het volgende worden medegedeeld.
Zij, die op 1 April 1941 den leeftijd van 14
jaar of ouder bereikt hebben, ontvangen uit
sluitend één melkkaart.
Zij, die op 1 April den leeftijd van 4 jaar
hebben bereikt, doch nog niet 14 jaar oud zijn,
ontvangen twee melkkaarten en een cacao-
kaart.
Voor kinderen beneden 4 jaar worden 4
melkkaarten en één cacaokaart uitgereikt.
Omtrent den datum van inwerkingtreding
van de distributie van deze artikelen of over
de te verstrekken hoeveelheden kunnen in dit
stadium nog geen mededeelingen worden ge
daan.
Bemanning van de „Tapanoeli" in
veiligheid.
's-GRAVENHAGE, 27 Maart. De directie van
de N.V. Rotterdamsche Lloyd deelt mede telegra
fisch bericht te hebben ontvangen, blijkens hetwelk
de geheele bemanning van het stoomschip „Tapa
noeli" in veiligheid is.
OENTJES in HAARLEM S DAG
BLAD zijn groen, omdat ze nooit
verdorren.
Zij leveren altijd goede vrucht op
Te Haarlem vrijwel geen tegenstand
tegen vaccinatie
Wij hebben er reeds eerder op gewezen dat de
overheid er veel waarde aan hecht, dat de achter
stand die er in ons land ontstaan is op het gebied
van de vaccinatie tegen pokken, zoo spoedig mo
gelijk wordt ingehaald. Die achterstand is een ge
volg geweest van het feit dat jaren geleden de
vaccinatieplicht werd opgeheven in verband met
het gevaar dat bij inenting gevaar gevreesd werd
voor het optreden van kinderverlamming. Latere
onderzoekingen hebben evenwel aangetoond, dat
kinderverlamming tot heden niet geconstateerd
is als de inenting geschiedt voor de kinderen 2
jaar zijn en zeker niet als die gedaan wordt voor
het kind 1 jaar wordt. Daarom zijn er nieuwe
maatregelen vanwege de overheid genomen om
de vaccinatie te bevorderen. Op naleving daarvan
wordt veel prijs gesteld, omdat ;het vooral in oor
logstijd noodig is voorzorgen te nemen tegen
epidemieën,
De ouders zijn nu verplicht de kinderen beneden
het jaar te laten inenten, tenzij oen doktersver
klaring wordt gegeven, dat inenting niet ge-
wenscht is. De ouders die hun kinderen niet tijdig
laten inenten krijgen een oproep van den Genees
kundigen Dienst in de plaats hunner inwonine.
waaraan zij gevolg moeten geven. Doen zij dit
niet, dan kan een strafvervolging ingesteld wor
den. Bij dit bezoek zet de directeur van den Ge
neeskundigen Dienst (of de door den directeur
gemachtigden geneesheer^ aan den vader of de
moeder uiteen wat de voordeelen van het inenten
zijn.
Te Haarlem geschiedt de ontvangst dezer ouders
door den directeur van den Geneeskundigen
Dienst zelf. Dr. W. B. Smit vertelde ons. dat dit
gemoedelijke praatje In den regel het beoogde
succes heeft. Eenlge honderden ouders heeft hij
reeds ontvangen en tot heden zijn er slechts en
kele vaders of moeders geweest, die hun bezwaren
tegen de inenting handhaafden.
De thans bestaande regeling werkt zoo ver
volgde Dr. Smit wel eenigszins omslachtig,
maar er kan geconstateerd worden dat het be
oogde doel volkomen bereikt wordt.
Als de nu gevolgde methode ln de toekomst be
houden blijft, zal on den duur bereikt worden, dat
vrijwel de geheele Nederlandsche bevolking of
Dractisch misschien 98% ingeënt is tegen pok
ken.
Het zou evenwel toe te juichen ziin als op den
duur meer ouders het niet op die aanmaning
lieten aankomen, maar de kinderen geheel op
eigen initiatief lieten inenten De geneesheeren
zullen er natuurliik wel zorg voor dragen, dat.
zoo er een enkel kind is waarvoor het gewerischt
is de inenting uit te stellen, de ouders daarover
in te lichten. Ook ik ben zoo besloot dr. Smit
een voorstander van inenten, temeer omdat ik
ook uit eigen ervaring weet dat zich in on-s land
noe geen enkele complicatie heeft voorgedaan bü
kinderen onder het jaar. Trouwens ook niet bij
kinderen onder de twee jaar
Britsche mededeelingen.
STOCKHOLM, 26 Maart (D.N.B.) In het
officieele communiqué van het Engelsche ministerie
van luchtvaart heet het o.a. dat Duitsche vliegtuigen
vandaag door het werpen van bommen :n twee
steden van Midden-Engeland schade aangericht
hebben aan industriegebouwen.
De Londensche Berichtendienst maakt melding
van luchtaanvallen op Zuid- en Zuid-West-Enge-
land. Bij een aanval op een stad in het Westen des
lands is Woensdag eenige schade aangericht en zijn
enkele verliezen te betreuren.
JONGEN TE WATER GEREDEN.
Woensdagavond kwart over elf is een achttien
jarige monteur uit Hillegom, door de duisternis mis
leid met zijn fiets nabij het Leidschepleïn in het
water van de Leidschevaart te Haarlem gereden.
Hij is zwemmende naar den kant gegaan, waar hij
door burgers op den wal getrokken werd. In het
politieposthuis op het Leidscheplein is hij door
leden van den Ongevallendienst verzorgd; vervol
gens werd hij per zi^cenauto naar het St. Elisa
beths Gasthuis vervoerd, waar hij ter observatie is
opgenomen.
HEISTELLING OMGEVALLEN.
In de Willemstraat te Amsterdam is Woens
dag een ongeluk gebeurd, dat. ernstige gevolgen had
kunnen hebben, maar dat betrekkelijk goed is af
geloopen. Om ongeveer vijf uur is daar een hei
stelling door het trillen van het zware blok los
geraakt en omgevallen. Er waren rond deze stelling
verschillende menschen aan het werk. Zij konden
zich bijna geheel in veiligheid stellen, doch een
57-jarige werkman kon zich niet snel genoeg ver
wijderen en kwam onder de heistelling terecht.
Hij liep daardoor een beenfractuur en hoofdwon
den op.
Matsoeoka te Berlijn
aangekomen.
Verwelkoming door Von Ribbentrop.
Het D.N.B. meldt:
De Keizerlijk-Japansche minister van bui-
landsche zaken Matsoeoka is gisteravond om
18.00 uur met een speeialen trein voor een
officieel bezoek in Berlijn aangekomen. Op het
feestelijk versierde Anhalter Bahnhof werd hij
door den rijksminister van buitenlandsche
zaken Von Ribbentrop hartelijk begroet.
De hierop volgende rit door de met talrijke
vlaggen versierde straten der rijkshoofdstad
vond plaats temidden van dichte rijen, ge
vormd door tienduizenden Berlijners, die den
hoogen Japanschen gast een zeer hartelijke ont
vangst bereidden.
Duitsch
weermachtsbericht
Zij, die zich met ingang van 1 April per
kwartaal abonneeren, ontvangen de in
Maart nog te verschijnen nummers gratis.
DE ADMINISTRATIE.
Woensdag zijn uit Haarlem veertien burgemeesters van plaatsen in Noord-
Holland vertrokken voor een vijfdaagsch bezoek aan Duitschland, o.a. om het
Winterhulpwerk aldaar te leeren kennen. Foto: Obcrdienstleiter M. Scidel neemt
afscheid in zijn functie van Bcauftragte des Reichskommissars in de Provincie
Noord-Holland. Naast hem de Commissaris der Provincie Noord-Holland
Mr. A. J. Backer.
(Foto Stevens)
Gasfabriek gebombardeerd*
BERLIJN, 26 Maart (D.N.B.) Het opperbevel
van de weermacht maakt bekend:
Het luchtwapen vernietigde op 25 Maart in het
zeegebied om Engeland 5000 en beschadigde 15.000
b.r.t. vijandelijke koopvaardijscheepsruimte. Er
werden tot zinken gebracht een koopvaardijschip
van 2000 bu-.t. ten oosten van Clacton on Sea door
bomvoltreffers en een tweede van 3000 b.r.t. aan
den ingang van het Kanaal van Bristol. Een schip
van 8000 b.r.t. werd voor Great-Yarmouth in brand
gebombardeerd. Een schip van 4000 b.r.t. bleef ten
noorden van Newquay met slagzij liggen na een
aanval in scheervlucht.
Ten zuiden van de Faroer-eilanden werd een
ander koopvaardijschip van ongeveer 3000 b.r.t.
getroffen.
In Zuid-Engeland bombardeerde een gevechts
vliegtuig met goed resultaat de gasfabriek van een
industriestad.
Bij luchtgevechten boven de Engelsche zuidkust
verloor de vijand een jachtvliegtuig van het type
Spitfire.
Op de Noordzee schoot een patrouillevaartuig een
aanvallend vijandelijk torpedovliegtuig neer.
De vijand is in den nacht van Dinsdag op Woens
dag noch naar het Duitsche rijksgebied, noch naar
dp bezette gebieden gevlogen.
In aanvulling op dit weermachtsbericht verneemt
het D.N.B. nog het volgende: Het is opmerkelijk
dat in den laatsten tijd in het zeegebied rondom
Engeland het aantal tot zinken gebrachte kleine
schepen, varieerende van een tot drieduizend ton,
aanzienlijk gestegen is. De oorzaak hiervan ligt in
de reeds van Engelsche zijde gepubliceerde maat
regelen om tengevolge van de aanzienlijke vernie
lingen in de groote Britsche havens de aanvoeren
naar Engeland meer en meer naar de kleine havens
te dirigeeren. Deze kleine havens kunnen echter
slechts door kleine schepen met geringen diepgang
worden aangedaan. In dit verband gezien krijgt
het verhoogde aantal tot zinken gebrachte kleine
schepen een heel bijzondere beteekenis.
ONVOORZICHTIGE WIELRIJDSTER
AANGEREDEN.
Een 60-jarige wielrijdster wilde Woensdagavond
zes uur op den Schoterweg te Haarlem, rijdende in
Noordelijke richting, nog vóór een van het Soen
daplein komende tram links de Kleverlaan in gaan.
Dit lukte haar, maar zij werd toen aangereden
door een personenauto, die eveneens uit de richting
Soendaplein kwam en waarvan de bestuurder krach
tig remde. De vrouw werd tegen den grond gewor
pen: zij kreeg een wond aan het achterhoofd en
klaagde over pijn in den rechterarm. Na door
leden van den Ongevallendienst verbonden te zijn,
werd zij per ziekenauto naar haar huisdokter ver
voerd en vervolgens naar haar woning.
De vrouw heeft dit ongeluk aan zichzelf te wijten;
zij reed geheel links op den weg en gaf geen voor
rang. Haar fiets werd vernield. Ook de auto is licht
beschadigd.
HEDEN: 10 PAGINA'S.
R. P.: Koopwoede en'prijsopdrijving.
pag. I
P. Gasus: Nieuwe komeet. pag. 1
Vaccinatie tegen pokken te Haar
lem pag. 1
H. H. V.: Merkwaardige verorde
ningen. pag. 3
J. G. H.: Op ontdekkingsreis in de
arbeidssfeer van den honingzee-
mer. pag. 3
Van H.: Schipper ahol. pag. 3
Langs de Straat: Het Wonder, pag. 7
