Haarlem's Dagblad
Aanhangwagens,
Duitsch - Italiaansche
opmarsch in Libië.
Luchtaanvallen op
Engeland
Artikelen enz.
58e JAARGANG No. 17729
Uitgave lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groote
Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij: Zulder Bulten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
VRIJDAG 1 APRIL 1941
Abonnementen per week 0.26, per maand 1.15,
per 3 maanden 3.42, franco per post 3.73, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentlën: 1-5 regels
2.elke regel meer 0.40. Reclames 0.65 per
regel. Regelabonnementstarleven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.70, elke regel meer
ƒ0.1754. Groentjes rle rubriek.
Aan de Noord-Westzijde van de Planetenlaan te Haarlem wordt een scholen
complex gebouwd, waarvan thans één school in aanbouw is. die in September ift
gebruik zal worden genomen. Deze school bestaat uit 7 lokalen met een gym
nastieklokaal. De school op den voorgrond staande, bevat 7 lokalen, waarvan
6 lokalen op den beganen grond gelegen zijn. Tot den bouw van die school is
nog niet besloten; wel zijn de plannen hiervoor in voorbereiding. De scholenbouw
vindt plaats op een geheel vrij gelegen terrein; de op de perspectief hierboven
voorkomende gebouwen geven schetsmatig aan hoe de totaalaanblik, na volledige
bebouwing van het omringende terrein, er zal uitzien.
De Ambachtsschool te Haarlem.
De Vereeniging werd 50 jaar geleden opgericht.
De vereeniging de Ambachtsschool te Haarlem
werd 24 April 1891 opgericht.
Over enkele weken is het dus een halve eeuw
geleden dat te Haarlem het ambachtsonderwijs
ter hand genomen werd.
Het heeft natuurlijk nadat de vereeniging opge
richt was nog eenigen tijd geduurd voor de school
geopend kon worden. Het eerste schoolgebouw der
vereeniging werd gesticht in de Kamperstraat.
Doordat zeer vele jongelui van dit onderwijs ge
bruik maakten werd deze huisvesting te klein. Om
streeks 1919 werd het tegenwoordige gebouw in
tiet Kleverpark in gebruik genomen.
Ook nu na een halve eeuw mag de school zich
in een groote belangstelling verheugen. Er zijn
thans meer dan 500 leerlingen.
Eenige jaren geleden werd de regeling van arti
kel 2 der wet op het Nijverheidsonderwijs inge
voerd. betreffende het sluiten van leerlingencon
tracten met werkgevers. Met verschillende werk
gevers te Haarlem de Conrad, de Ned. Spoor
wegen. de firma Beynes, de Haarlémsche Machine
fabriek en het schildersbedrijf „Ripperda" wer-
den regelingen getroffen. De jongens die de Am
bachtsschool verlaten gaan in die bedrijven werken
en krijgen dan nog onderricht van de bazen in ihun
afdeeling. Na een paar jaar kunnen de jongens dan
een examen afleggen en een diploma verwerven.
Reeds eenige keeren heeft zoo'n examen plaats
gehad. In de practijk is aangetoond, dat deze wijze
van voortgezette vakopleiding gunstige resultaten
afwerpt.
Wat den eersten tijd van het bestaan der Am
bachtsschool betreft kan er aan herinnerd worden
dat zich voor het vakonderwijs in het algemeen
en voor de Haarlemsche Ambachtsschool in het
bijzonder verdienstelijk hebben gemaakt de heeren
P. Kleiweg Dyserimck en M. J. Geijl J.Czn.
Bij het bestuur van de vereeniging bestaat het
voornemen om het gouden feest te herdenken, maar
bepaalde vormen heeft dit. plan nog niet aangeno
men. Vermoedelijk zal de herdenking evenwel uit
gesteld worden tot het 50 jaar geleden is dat de
school geopend werd.
Korps Vrouwelijke Vrijwilligers.
De nieuwe evacuatiepost.
Zooals wij gisteren mededeelden heeft het K. V.
V. te Haarlem de beschikking gekregen over een
deel van perceel Nassauplein 2 tot het inrichten van
een evacuatiepost.
Wij vernemen hieromtrent het volgende. Nu het
voormalig Weeshuis der Doopsgezinden niet meer
voor het K. V. V. beschikbaar is, beschikte dit niet
langer over een gelegenheid, waar in geval van nood
een aantal dakloozen kan worden ondergebracht,
zooals in October van het vorig jaar noodig bleek.
Aangezien de urgentie van zulk een inrichting in
dezen tijd onafwijsbaar is, werd dus uitgezien naar
een ander perceel en men heeft met medewerking
van den Rijkscommissaris voor Haarlem daartoe de
hand kunnen leggen op genoemd perceel.
Men is thans druk bezig aan de verhuizing. Er
wordt slaap- en woongelegenheid ingericht voor 50
a 60 personen en een kleine voorraad kleeding aan
gehouden voor geval van nood. Men heeft boven
dien gelegenheid een ep ander doelmatiger in te
richten dan in October 1940 mogelijk was, toen
men onvoorbereid allerlei moeilijkheden het hoofd
moest bieden. Mocht dus Haarlem onverhoopt nog
eens voor het probleem van plotselinge huisvesting
van een aantal personen komen te staan dan zijn
thans de noodige voorbereidingen getroffen.
Nieuwe omrekeningskoers effecten-
marken.
Vastgesteld op 0.75.
AMSTERDAM, 4 April. Naar het A. N. P. van
de zijde van de Vereeniging voor den Effectenhan
del verneemt, is met ingang van 4 April 1941 de
omrekeningskoers voor de Reichsmark ten aanzien
van den handel in effecten vastgesteld op 0.75.
In verband hiermede is artikel 12 van het regle
ment voor den effectenhandel dienovereenkomstig
gewijzigd. Het wijzigingsblad voor genoemd regle
ment, alsmede het aangevuld register, zullen den
leden binnen enkele dagen worden toegezonden.
(Gewaarschuwd, wordt tegen het
groote gevaar voor kinderen, die op
aanhangwagentjes van autos met
gasgeneratoren klimmen.)
Gratis autobumper ritjes
Vaak beleefd tot vorig jaar,
Zijn al hachelijke zitjes
En niet vrij van lijfsgevaar.
Hangen achter aan een wagen
Met een groote zware vracht,
Heeft ook al tot onze dagen
Heel wat onheil voortgebracht.
Tegen 't zich krampachtig klemmen
Aan den achterkant der tram
Voor een gratis ritje trammen
Dient gewaarschuwd, ook met klem.
Maar men hoeft het nauw te vragen,
Hoogst gevaarlijk bovenal
Is de „hang" naar d'aanhangwagen.
Dolly heet zoo'n gasgeval.
Doodelijke ongevallen
Zijn daar nu al door geschied,
Ouders, zegt uw-kindren allen
Dat gij hun dit streng verbiedt
Het begrip van aanhangwagen
Duide niet voor kindren aan,
Dat zij daar naar welbehagen
Maar aan mogen hangen gaan.
Wijs met klem op de gevaren
En d'uiteindelijlce straf,
Zeg z'in dubblen zin als 't ware:
Aanhangwagens? Blijf daar af!
P. GASUS.
Bevroren kippen in consumptie
Bij aankoop vleeschbonnen noodig.
Naar wij vernemen zou te bevoegder plaatse ge
dacht worden over de mogelijkheid binnenkort
een groote hoeveelheid bevroren kippen die thans
fn de koelhuizen liggen opgeslagen voor de voed
selvoorziening in ons land vrij te geven.
Deze kippen zouden dan door de poeliers ver
kocht worden en deze zouden bij verkoop vleesch
bonnen in ontvangst moeten nemen. Een beslissing
in deze kwestie zou spoedig te wachten zijn.
NIEUWE BONNEN.
Voor de aankondiging van nieuwe bonnen zie
Hen pagina 2 in dit nummer.
Verlichting van rij. en voertuigen.
Een half uur vóór zonsopkomst en een half uur
na zonsondergang verplicht.
Het is bekend dat ingevolge het motor- en
rywïelreglement alle rij- en voertuigen de voor
geschreven verlichting moeten voeren van een half
uur na zonsondergang tot een half uur vóór zons
opkomst. De verduisteringsvoorschriften bepalen
echter dat verduisterd moet worden van zonsonder
gang tot zonsopkomst. Dit voorschrift werd door
sommige politie-autoriteiten aldus opgevat dat in
afwijking van het motor- en rijwielreglement de
verlichting van rij- en voertuigen thans ontstoken
zou moeten zijn van zonsondergang tot zonsop
komst. Reeds geruimen tijd geleden vestigde de
A. N. W. B., die zich met deze opvatting niet kon
vereenigen, de aandacht der betrokken autori
teiten op deze, kwestie.
Thans kan worden medegedeeld, 'dat de wnd.
secretaris-generaal van het departement van Justi
tie hieromtrent een duidelijke instructie heeft ge
geven, volgens welke de bepalingen van het
motor- en rijwielreglement nog onverminderd van
kracht zijn. Zoo kan b.v., aldus de instructie, een
wielrijder nog een half uur na zonsondergang zon
der licht rijden. Wenscht hij echter in dien tijd toch
zijn lichten te ontsteken, dan zullen deze op de
vóorgeschveven wijze afgeschermd moeten zijn.
AANBESTEDING.
Hedenmorgen werd door den Rijkswaterstaat
te Haarlem aanbesteed het onderhoud der werken
aan het Noord-Hollandsch Kanaal gedurende
1941, in drie perceelen. Voor perceel I werd het
laagst ingeschreven door J. de Groot te Purmer-
end voor f 19.200; voor perceel II door P. Daalder's
Aannemingsbedrijf te Alkmaar voor f 11.874; voor
perceel III door P. B. Hubert's Aannemings- en
Wegenbouwmaatschappij N.V. te Nijmegen voor
f 15.150. Ook was er nog een inschrijving voor
de massa; die was van De Boer en Ten Napel te
Urk voor f 61.000.
Zelf telende particulieren.
Men mag alleen behouden icat voor
het eigen gezin noodig is.
Het werk moet zelf worden gedaan.
Binnenkort zal een Akkerbouw-beschikking ver
schijnen. waarm onder andere wordt vastgesteld,
dat telers van akkerbouwproducten hun oogst ter
beschikking zullen moeten stellen van de overheid
of van daartoe door de overheid aangewezen licha
men, aldus meldt de Tel.
In het algemeen zal van deze verplichting ont
heffing worden verleend voor door particulieren
op erfperceeltjes en in volkstuintjes geteelde pro
ducten, voor zoover de opbrengst niet meer be
draagt dan voor eigen gezin noodig is. De beoor
deeling van de vraag, of er in de zich voordoende
gevallen inderdaad sprake is van volkstuintjes, zal
door of vanwege de Provinciale Voedselcommis-
sarissen geschieden.
Echter wordt ontheffing van den levermgsplicht
alleen dan gegeven, indien het bewerken van deni
grond en het zaaien, verplegen en oogsten van het
gewas geschiedt door den belanghebbende zelf, in
twijfelgevallen wende men zich tot den Provincia
len Voedselcommissaris.
Het paphten van perceelen land door fabrieks-
direeties, vereenigingen of andere combinaties met
de bedoeling daarop voor hun personeel of leden
akkerbouwproducten te telen of te doen telen,
wordt ontraden omdat de geheele opbrengst van
de gewassen in dergelijke gevallen ter beschikking
van de overheid zal moeten worden gesteld. Om
dezelfde reden is het ongewensoht in te gaan op
aanbiedingen van landbouwers of grondeigenaren,
die perceeltjes grond of de opbrengst daarvan op
eenigerlei wijze aan particulieren aanbieden.
Als een randbouwer of tuinder dit jaar voor het
eerst perceelen verhuurt, moeten de daarop geteel
de gewassen als regel geleverd worden. Zelfs de
producten van perceelen, die reeds vorige jaren aan
particulieren of combinaties verhuurd werden, doch
waarop de landbouwer of tuinder zelf een deel van,
den arbeid verricht, zullen aan de overheid gele
verd moeten worden.
Producten van volkstuintjes op tot heden braak
liggend terrein, zullen aan den volkstuinder kun
nen blijven.
De kwestie van de lichamelijke
opvoeding.
Maandag hebben wij reeds uitvoerige mede-
deelingen gepubliceerd over de wijze waarop
de heer IJzer denkt als hoofdinspecteur van
de lichamelijke opvoeding een betere lichamelijke
opvoeding van ons volk te verkrijgen. In een
onderhoud met het A.N.P. heeft de heer IJzer
nog verklaard, dat de kwestie van lo
kaliteiten en terreinen een groote rol
bij het onderwijs in de lichaamsoefe
ningen speelt. Een onderzoek in 1935-
1936 heeft vastgesteld, dat de meeste scholen een
behoorlijke speelplaats hebben, waar de lessen
in de openlucht gegeven kunnen worden. Leeg
staande klasselokalen, breede gangen, over
dekte speelplaatsen moeten ons voorloopig her
bergen.
Het schoolzwemmen wordt als een der be
langrijke onderdeden van de lichamelijke school-
opvoeding voor het 5de en 6de leerjaar verplicht
gesteld.
Op een vraag of deze rijksinspectie zich ook
heeft weten te bemoeien met de lichamelijke op
voeding buiten schoolverband en met de sport
beoefening, antwoordde de heer IJzer ontken
nend. Deze gebieden staan onder leiding van den
regeeringsadviseur, den heer K. J. J. Lotsy.
Dr. H. H. T. BEKENKAMP OVERLEDEN.
In den ouderdom van ruim 75 jaar is heden te
Groningen plotseling overleden dr. H. H. T. Beken-
kamp, oud-inspecteur van de Volksgezondheid. De
overledene was in stad en gewest een zeer bekende
persoonlijkheid. Hij heeft gestudeerd aan de uni
versiteit te Groningen en na aldaar te zijn gepro
moveerd. gedurende een lange reeks van jaren ge
praktiseerd in Nieuwwolda.
Na zijn vestiging te Groningen bewoog hij zich
zeer veel in het openbare leven; hij was vele jaren
tot aan zijn dood voorzitter van de provinciale ver
eeniging „Het Groene Kruis". Vooral voor het over
brengen van Rotterdamsche kinderen naar het
Noorden heeft dr. Bekenkamp zich zeer geïnte
resseerd en hij heeft hiertoe veel bijgedragen. De
overledene was officier in de orde van Oranje
Nassau
GESLAAGD
De heer G. W. IJzerman te Haarlem is heden ge
slaagd voor het propaedeutisch examen Theologie
aan de Universiteit te Utrecht.
Engelsehen ontruimen
Benghazi.
STOCKHOLM, 4 April (D.N.B.) Het groote
hoofdkwartier van de Britsche strijdkrachten
te Kaïro heeft, naar Reuter meldt, het extra
bericht uitgegeven dat de Engelsche dekkifigs-
troepen als gevolg van een vastberaden aanval
door aanzienlijke Italiaansche en Duitsche
strijdkrachten die over talrijke tanks beschik
ten teruggetrokken en in tevoren uitgezochte
punten geconcentreerd zijn. Tijdens deze terug
trekkende beweging is de stad Benghazi ont
ruimd, nadat alle voorraden en uitrustings
stukken vernietigd waren.
Benghazi is van militair gezichtspunt bekeken, al
dus het Britsche bericht, onbelangrijk. Tevens
deelt het mede dat Benghazi door de Engelsche
strijdkrachten als haven gebruikt werd. In den
Engelschen Nieuwsdienst is medegedeeld dat de
ontruiming van Benghazi voor Engeland een te
genslag beteekent. Men moet aan de waarschuwing
van den minister-president denken dat men zoo
wel overwinningen als tegenslagen mpet verwach
ten.
Stefani meldt uit Rome: De Italiaansche bladen
maken hedenochtend met vette letter gewag van
den opmarsch der Duitsche en Italiaansche troepen
in Libië en van de herovering van Agedabia en Zue-
tina. Tevens publiceeren zij berichten van buiten-
landsche persbureaux, volgens welke de Engelschen
Benghazi reeds ontruimd zouden hebben. Evenwel
verheffen de bladen zich niet op deze successen,
welke verwacht werden en waarvan de Italianen
zeker waren.
Duitsch
weermachtsbericht
Schepen in de Brifsche wateren
lot zinken gebracht.
16000 ton scheepsruimte ten Westen
van Kreta vernietigd.
BERLIJN, 3 April (D.N.B.) Het opperbevel
der weermacht maakt bekend:
In Noord-Afrika is het op 31 Maart door Duit
sche en Italiaansche pantsertroepen en luchtstrijd
krachten behaalde succes nog grooter geworden.
Daarbij werden dertig vijandelijke voertuigen
buitgemaakt.
Het luchtwapen ondernam gewapende verken
ningen boven het zeegebied rondom Groot-Brit-
tannië en bestreed daarbij ook gisteren op succes
volle wijze de vijandelijke koopvaardijscheepvaart.
Twee schepen van 4000 b.r.t. werden tot zinken
gebracht. Zes andere koopvaardijschepen werden
deels zoo ernstig beschadigd, dat zij als verloren
beschouwd worden. Een gevechtsvliegtuig verniel
de in scheervlucht drie vijandelijke vliegtuigen
op een vliegveld in Zuid-Engeland en beschadigde
verscheidene andere toestellen. Andere luchtaan
vallen waren gericht op havens- en fabrieksinstal-
laties in Zuid-Engeland en Schotland.
In de Middellandsche Zee vernietigden Duit
sche gevechtsvliegtuigen- ten Westen van Kreta in
een dapperen aanval op een krachtig beschermd
convooi twee gewapende vijandelijke koopvaar
dijschepen met tezamen 16000 b.r.t.
De vijand vloog noch overdag, noch der nachts
naar Duitschland.
Italiaansche havenstad Zara wordt
geëvacueerd.
ROME, 4 April (D.N.B.) Naar Stefani meldt,
is men begonnen met de evacuatie der burgerbevol
king uit de Italiaansche haven Zara aan de kust
van Dalmatië. Een eerste groep van 3000 kinderen,
vrouwen zieken, en ouden van dagen is onderweg
naar Ancona. Donderdagavond zijn opnieuw 2000
personen vertrokken
Matsoeoka heeft Italië verlaten.
BRENNER, 4 April. (Stefani). De Japansche
minister van Buiienlandsche Zaken Matsoeoka is
gisteravond met zijn gevolg op den Brenner aan
gekomen. Op het grensstation nam de Italiaansche
commissie die den gast vergezeld had afscheid. Mat
soeoka ontving daarna de Duitsche commissie die
hem op zijn reis door Duitsch gebied zal verge
zellen.
Duitsche troepen passeeren den Brenner op weg naar Italië Steeds weer nieuwe
transporten komen op het station aan, om na korten tiju hun weg naar het
Zuiden te vervolgen.
IFoto Wcltbild)
BRISTOL BESTOOKT
BERLIJN, 4 April (D.N.B.) Naar de Britsche
berichtendienst meldt, waren de Duitsche lucht
aanvallen in den afgeloopen nacht voornamelijk
gericht op een stad in het Westen van Engeland,
waar, aldus de berichtendienst, door brand- en bri
santbommen een zekere schade is aangericht. Er
brak een reeks branden uit. Afzonderlijke bom
aanvallen werden gedaan op verscheidene plaatsen
in Zuid-Engeland, de Midlands en aan de Oost
kust. Daardoor is eenige schade aangericht. Hoewel
te Londen tweemaal luchtalarm is gemaakt, zijn
nog geen berichten over bommen op Londensch
gebied binnengekomen.
United. Press meldt uit Bristol dat een armada
van verscheidene honderden Duitsche vliegtui
gen bij een poging om deze belangrijke haven
aan eenzelfde verwoesting te onderwerpen als
Plymouth duizenden bommen vannacht en
Vrijdagochtend heeft laten vallen. Slechts een
van de groote vloot vijandelijke machines, die
massa's brand- en brisantbommen in een aan
val van vier uren uitwierpen, is neergeschoten.
Het Duitsche luchtwapen heeft gistermiddag de
Britsche koopvaardij opnieuw gevoelige verliezen
toegebracht. Voor de Oostkust van Schotland, bij
Dundee, werden uit een convooi. naar het D.N.B.
verneemt, twee schepen die tezamen 10.000 b.r.t.
maten tot zinken gebracht. Een reeks andere sche
pen v^n in totaal 16.000 b.r.t. is beschadigd.
Dr. Matsjek treedt toe tot de
Joego Slavische regeering.
Functie van vice-ministerpresident
aanvaard.
Dr. Matsjek, de president van de
Kroatische Boerenpartij
(Foto Stapf)
Het D.N.B. verneemt uit Agram: De be
spreking welke dr. Matsjek gisterochtend in
het banus-paleis met den banus dr. Sjoe-
batitsj, den vice-voorzitter der Kroatische
Boerenpartij Kosjoetitsj en den algemeen
secretaris der partij dr. Krnjevitsj gevoerd
heeft, heeft geduurd tot half twee. Naar ver
luidt heeft dr. Matsjek besloten de hem aan
geboden functie van vice-president in de re
geering van generaal Simowitsj te aanvaarden.
Dr. Matsjek is gisteravond naar Belgrado
vertrokken. Met hem reisden de banus en de
partijsecretaris.
De uit Joego-Slavië in het Roemeensche banaat
angekomen Duitsche vluchtelingen melden een
stemmig dat in Joego-Slavië het gewone trein
verkeer volkomen geslaakt is en dat er nog slechts
militaire treinen rijden.
Practisch wordt de algemecne mobilisatie ten
uit\roer gelegd, ook al wordt ze niet afgekondigd.
Van de Serven en Slovenen zijn alle reservisten
tot en met de lichting 1893 opgeroepen. Van de
Duitschers valt als laatste lichting nog de lichting
1902 onder de mobilisatie. De Duitschers worden
gedeeltelijk bij Zuid-Servische regimenten inge
deeld gedeeltelijk naar verzamelplaatsen gebracht,
waar dan arbeidscorpsen zullen worden ge\'ormd.
In de Roemeensche grensgemeenten van het ba
naat komen voortdurend nieuwe vluchtelingen
aan. Bij de gemeente Loenga aan de Joegosla
vische grens hebben weer Roemeensche grenspos
ten aan een groep Duitsche vluchtelingen die de
grens overkwamen, gewapende hulp verleend.
HEDEN: 10 PAGINA'S
P. Gasus: Aanhangwagens, pag. 1
Eigenaardigheden tc Haarlem en
omgeving. pag. 3
B. K.: Koffie-brandon. pag. 3
Helen Craig. pag. 3
Het Verwulft bestaat 350 jaar. pag. 3
W.: Iets over Palm-Paschen pag. 3
J. B. Schuil: Centraal Tooneel: Het
spel der vergissingen. ppg. 6
Ballet Tilly Sylon pag. 6
J. S. Visser: Oud Santpoort pag. 6
J. H. D. K.: Beschouwingen over de
laatste vijf seizoenen. pag. 6
Lente rond Loosdrecht. pag. 9