Haarlem's Dagblad
Opheffing van liet
T otalisator-verbod.
Duitsche opmarsch
vordert.
Het extra ei.
De vleeschvoorziening.
De nieuwe vleeschbonnen.
Actikeiea em.
58e JAARGANG No. 17733
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groote
Houtstraat 93, bijkantoor Soendapleln 37. Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij: Zulder Bulten Spaarne 12.
Tellfoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
WOENSDAG 9 APRIL 1941
Abonnementen per week 0.26, per maand 1.15,
per 3 maanden 3.42, franco per post 3.73, losse
nummert 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regelt
2.—. elke regel meer 0.40. Reclames f 0.65 per
regel. Regelabonnementstarleven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.70, elke regel meer
0.1754. Groentjes zie rubriek.
Vandaag is in het verordeningen-blad een besluit
verschenen van de secretarissen-generaal van de
departementen van Justitie en van Landbouw en
Visscherij, waarbij ter bevordering yan de paarden
fokkerij het totalisator-verbod wordt opgeheven.
Het besluit drukt dit in den positieven vorm uit.
Het zegt dat door de beide secretarissen-generaal
aan een of meer rechtspersoonlijkheid bezittende
vereenigingen of stichtingen onder nader te stellen
voorwaarden wordt toegestaan, bij harddraverijen
en paardenrennen een tolalisator te organiseeren.
Het is juist dertig jaar geleden dat de tdtalisator
In Nederland verboden werd, hetgeen officieel een
einde maakte aan het wedden bij de paardensport.
Het bezoek aan onze renbanen, waarvan de voor
naamste te Bussum, op Duindigt en te Heemstede
Woestduin gelegen waren, werd niet alleen daar
door gefnuikt, maar zelfs werden er spoedig in het
geheel geen paardenrennen meer gehouden. Pas in
1917 kwam er een kleine herleving op Duindigt, die
zich later in algemeener zin ook wel deed gelden.
Maar tot een groot en radicaal herstel kwam het
nooit meer; het totalisator-verbod had een blijven-
den slag aan onze paardensport op dit gebied en
daarmee ook aan de paardenfokkerij en aan de
ontwikkeling van de stoeterijen toegebracht.
Aangezien het dertig jaar geleden is dat de tota-
lisator verdween mag wel eens verteld worden aan
de talloozen, die hem nooit gekend hebben, wat
eigenlijk onder deze benaming wordt verstaan. In
gewikkeld is de verklaring van "het geleerd-klin-
kende woord volstrekt niet. Het duidt een „wed-
inrichting" aan, die zich nevens de banen vertoont
in een lang, laag gebouw met een reeks loketten.
Daarachter zitten kassiers. De wedder heeft een
programma waarop de paarden met wedstrijdnum
mers zijn aangeduid. Hij gaat nu vóór de race waar
op hij wenscht te spelen in het buitenland be
staat een programma gewoonlijk uit een zestal
races naar zoo'n loket en koopt tegen contante
betaling een biljet dat het nummer van race en
paard draagt. Dat kost een minimum-bedrag, bij
voorbeeld een gulden of een rijksdaalder. Wil hij
meer op één paard zetten, of op meer paarden spe
len in één race, dan kan hij verscheidene zulke
briefjes tegelijk koopen Of naar een ander loket
gaan, waar men ze tegen een hoogeren eenheidsprijs
verkoopt.
Daarop gaat hij in spanning de race aanschou
wen, die voor hem zeer opwindend is, want zijn
duiten staan op het spel. Winbzijn paard, dan kan
bij aan hetzelfde loket zijn inzet plus de winst weer
gaan opstrijken. Verliest het, dan kan hij droevig
zijn biljet weggooien.
Volledigheidshalve moet ik hieraan toevoegen
dat men niet alleen op den winnaar maar ook op de
eerste drie aankomenden kan wedden (of als er
minder dan zes paarden aan een race deelnemen, op
de eerste twee). In Frankrijk wordt spelen op den
winner als „gagnant" en spelen op die drie (of twee)
plaatsen als „placé" aangeduid. Placé brengt natuur
lijk minder op dan gagnant. En dan is er nog een
derde soort weddenschap, aangeduid als „S. cheval",
waarbij men de helft van zijn geld zet op de moge
lijkheid dat het paard wint en de andere helft op
de kans dat het tot de eerste drie aankomenden be
hoort.
Nu betreft het woord totalisator uitsluitend de
wijze van berekening der winsten en die is inder
daad zeer eenvoudig. De gestorte weddenschappen
worden „getotaliseerd", d.w.z. in één pot gestort en
uitgekeerd aan de wedders op de winnende paar
den, zoodat dus de inzetten der verliezers hun winst
vormen. Dit geschiedt in zooverre niet integraal,
dat eerst een bedrag voor onkosten of belastingen
kan worden afgetrokken als zulks wettelijk be
paald is. In Frankrijk pleegt men 10 van de
ontvangsten van den totalisator af te trekken ten
bate van de ziekenhuizen. Hoe die kosten-aftrek
nu in Nederland geregeld zal worden is nog niet
bekend; ik heb hierboven vermeld dat in het besluit
staat: onder nader te bepalen voorwaarden.
Ten aanzien van den Franschen aftrek van tien
procent ten bate van de ziekenhuizen kan men op
merken, dat het voor de verliezers een troost inhoudt
dat zij een deel van hun geld aan een nobel doel
hebben afgestaan. Overigens heb ik regelmatige
wedders wel-eens hooren opmerken dat die tien pro
cent de oorzaak waren dat men op den duur, vol
gens een simpele berekening van kansen, niet kon
winnen. Bij gemiddeld succes moest men immers
met een verlies van tien procent eindigen. En ge
middeld succes namen deze wedders dan aan-als
het resultaat op den langen duur, daarbij aanne
mend dat Vrouwe Fortuna haar gunsten tenslotte
gelijkelijk verdeelt. Het is niet meer dan een ver
onderstelling. Fortuna's geheimen zijn nimmer ont
huld, zooals de mislukking van de velerlei „wed-
systemen" op speelbanken ook heeft bewezen.
De totalisator is ongetwijfeld de beste soort
„wedinrichting" die is uitgevonden, veel beter dan
de toelating van bookmakers. Dit zijn lieden die
„een boek openen" voor eigen rekening, eigen no
teeringen met elkaar vaststellen en er zooveel mo
gelijk aan pogen te verdienen. In landen waar zij
optraden is vaak gebleken dat er onbetrouwbare
heeren in het gezelschap waren die verdwenen
bleken te zijn als men na de race verheugd zijn
winst wou komen innen. Anderen hadden geen
reserve genoeg bij plotselinge tegenvallers en kon
den op een kwaden dag niet meer aan hun ver
plichtingen voldoen.
Het stelsel der
boojtmakers heeft bovendien het nadeel dat zij "Wed
kantoren openen waarmee wedders in rekening
courant staan, met het kwade gevolg dat het publiek
in de verleiding komt te wedden met geld dat het
niet bezitop hoop van zegen. Bij den totaliisator
op de renbaan moet men daarentegen met contan
ten op tafel komen en kan men dus alleen boven
*ijn financiëele mogelijkheden gaan door bij an
deren geld te leenen. Maar dat pleegt niet zoo ge-
De eerste telegrafisch overgebrachte foto van den oorlog in Joego-Slavië. Een
beeld van de gevechtshandelingen in het Joego-Slavische grensgebied.
(Foto Atlantic).
makkelijk te zijn als het openen van een rekening
courant bij een „bookie".
Zooeven noemde ik terloops de speelbanken. Men
kan niet zeggen dat het wedden op paarden even
onzeker is als het gokken op de roulette. Wie ver
stand van renpaarden heeft en een studie gemaakt
van al de geleerdheid omtrent afstamming en be
reikte resultaten, die in dikke hippische werken
staat en daarbij een voorzichtig man is en geen
gepassioneerd wedder kan daarmee vrijwat be
rekenen. Al blijft er steeds een onzekerheidsfactor.
De bloei van de renbanen bevordert het fokken
en dient daarmee de verbetering en veredeling van
het paardenras. Renbanen trekken te Weinig belang
stelling als er niet gewed kan worden in goed-
georganiseerden vorm. Dit is in den loop der tijden
afdoende bewezen. Gewed wordt er overigens dage
lijks ook in ons land en het is al die dertig jaar
lang voortgegaan en gaat nog vóórt, op veel om
vangrijker schaal dan op de paardenrennen: name
lijk in de beurs-speculatje.
Tenslotte nog een enkel woord over de verschil
lende soorten paarden-races. Bij harddraverijen
mag het paard niet in galop gaan en wordt het
niet onder den man gereden maar draaft ingespan
nen voor een tweewielig karretje «waarop de pikeur
zit die het'ment. Dat karretje heet „sulky". Bij ren
nen gaat het paard in galop onder den man, hetzij
op de vlakke baan, waarop de afstanden zoo on
geveer van 1000 tot 4000 M. variëeren (4000 is uit
zondering, 2000 en 2400 k.Qmen in het buitenland
zeer veel voor) hetzij over hindernissen.
Dat kunnen heggen zijn maar ook vaste -hinder
nissen en breede slooten. Onderscheid wordt ge
maakt tusschen rennen over lichte hindernissen en
over zware: de laatste heeten in de hippische taal
„stéeple-Chases". Hindernisrennen worden over lan
ger afstanden gehouden dan op de vlakke baan. Ze
zijn opwindender om te zien maar het wedrisico
is er veel grooter bij door de vele incidenten: dik
wijls wordt een paard door een and-er gehinderd of
ten val gebracht. Dat kan natuurlijk niemand voor-
zieil; alle berekening faalt bij deze mogelijkheden.
R. P.
Joego Slavische leger in
Zuid-Servië trekt terug.
Het D.N.B. meldt; Bij een nieuwen aanval
zijn de Duitsche troepen in Servië verder ge
vorderd in weerwil van aanzienlijke terrein
moeilijkheden en vernielde wegen. Zij hebben
veel oorlogsmateriaal, waaronder talrijke
stukken geschut van middelbaar en zwaar ka
liber en gemotoriseerde batterijen buitge
maakt. Voorts is hun veel infanteriemunitie
in handen gevallen en zijn talrijke gevange
nen gemaakt.
Het opperbevel van de Grieksche strijd
krachten publiceerde gisteren het volgende
communiqué:
„Het Joego Slavische leger, dat in Zuid-
Servië strijdt, trekt onder den druk van den
tegenstander terug en ontbloot zoo den lin
kervleugel van ons heroie-ke leger aan de
grens. Desondanks strijdt ons leger met weer-
galooze overgave en betwist den vijand eiken
voetbreed van onzen voorvaderlijken bodem."
Gedurende het tijdvak van Donderdag 19 April
tot en met Woensdag 16 April a.s. geeft de met
„22" genummerde bon van de „bonkaart algemeen"
hecht op hel koopen van één ei. De bonnen,
welke op 16 April nog niet gebruikt zijn, blijven
nog geldig tot en met Zaterdag 19 April a.s.
De totalisator in eere hersteld.
Besluit onmiddellijk in werking getreden.
s-GRAVENHAGE (A.N.P.) Het nieuwe ver
ordeningenblad brengt een besluit van de secreta
rissen-generaal van de departementen van justitie
en van landbouw en visschery, waarin bepaald
wordt dat aan een of meer rechtspersoonlijkheid be
zittende vereenigingen of stichtingen onder nader
te stellen voorwaarden kan worden toegestaan, ter
bevordering van de paardenfokkerij, bij harddra
verijen en paardenrennen een totalisator te orga
niseeren.
Het houden van zoodanigen totalisator en het
wedden daarbij is niet strafbaar, indien de gestelde
voorwaarden in acht worden genomen
Dit besluit treedt heden in werking.
Nachtelijk optreden van
sterke Duitsche
luchtformaties.
Haven aan de Zuidkust van Engeland
en fabriek in de Midlands bestookt.
BERLIJN, 9 April. (D.N.B?) Sterke formaties
van het Duitsohe luchtwapen hebben in den afge-
loopen nacht, naar het' D.N.B. verneemt, een be
langrijke haven aart de Zuidkust van Engeland en
een belangrijke fabriek in de Midlands met voor
treffelijk resultaat aangevallen. In de aangevallen
doelen werden door de bemanningen, die hun bom
men bij goed zicht op den grond konden neerwer
pen, verscheidene groote branden in haven- en
werfinstallaties en aanzienlijke vernielingen en
branden in fabrieken waargenomen.
De Engelsche Berichtendienst heeft bekend ge
maakt dat de aanval der Duitsche vliegers in den
afgeloopen nacht zich uitgestrekt heeft over een
breed gebied in Groot-Brittannië. Reuter maakt
bekend dat vooral de aanval op een stad in het
Westen der Midlands bijzonder fel is geweest» Dui
zenden brandbommen, waarop brisantbommen volg
den, werden neergeworpen.-Na middernacht had
men boven Londen herhaaldelijk afweervuur ge
hoord.
Duitsche jachtvliegtuigen, die eenige gevechts
toestellen begeleidden, zijn gistermiddag boven
Sheerness slaags geraakt met een reeks vijandelijke
iagers die een convooi beschermden. Twee vijande
lijke vliegtuigen van het type Spitfire werden
neergeschoten. De Duitsohers leden geen verliezen.
Tijdens een gewapende verkenning hebben Duit
sche gevechtsvliegtuigen gisteren de havenwerken
van Harwich aangevallen. Zij plaatsten een treffer
van zwaar kaliber op een koopvaarder van onge
veer 15.000 ton die zware slagzij kreeg. Een sohip
van ongeveer 4.000 ton werd getroffen en vertoonde
eveneens slagzij.
NOORD-DUITSCHE KUST
PLAATSEN AANGEVALLEN.
BERLIJN, 9 April. (D.N.B.) In den nacht van
8 op 9 April heeft het Britsche luchtwapen, naar
het DN.B: verneemt, met vrij sterke formaties
aanvallen ondernomen op Noord-Duitsche kust
plaatsen. Met brisant- en brandbommen werden
weer in hoofdzaak woonwijken bestookt. Daarbij
ontstonden eenige branden, o.m. in twee kerken.
Verscheidene huizen werden vernield, resp. bescha
digd. Een aantal personen, onder wie-vrouwen en
kinderen, werd gedood of gewond. De krachtige af
weer verhinderde de Engelsche vliegers hun aan
vallen systematisch""uit te voeren, zoodat geen noe
menswaardige militaire of militair economische
schade is ontstaan. Vier Britsche toestellen wer
den neergeschoten.
Herovering van Derna.
Ook Tobroek in handen der
Duitsch-Italiaanche troepen
ROME, 8 April (Sterfani). tie Italiaansch-
Duitsche troepen hebben Derna heroverd.
Na deze officiéele mededeeling liep, naar United
Press uit Rome meldt, het gerucht dat ook Tobroek,
dat 150 K.M. ten Oosten van Derna ligt, weer in
handen der Duitsohers en Italianen zou zijn geval
len. De afstand van Tobroek tot de Libisch-Egyp-
tische grens bij Solloem bedraagt ruim 100 K.M. -
,,Het is gewenscht voorloopig
minder koeien te slachten".
Een raadgeving van een
deskundige.
Een deskundige die bij de voedselvoorziening in
ons land betrokken is. deelde ons mede, dat de
vraag aan de orde' is of het niet in het belang dei-
voedselvoorziening van ons land zou zijn het
vleeschgebruik in ons land in de eerste weken te
beperken. Het is zoo verklaarde onze zegsman
een feit. dat er thans veel koeien geslacht worden,
die niet slachtrijp zijn. Typeerend daarvoor is de
uitdrukking „er vloeit nu meer melk dan bloed in
de slachthuizen."
De veehouders moeten aan de vorderingen van
vee voldoen. Daardoor komt het den laatsten tijd
herhaaldelijk voor, dat koeien geleverd worden die
men beter in het leven kon laten voor de melkle-
vering, temeer omdat ook de botervoorziening
daarbij betrokken is. De veevoederpositie in ons
land noodzhakt wel om het aantal koeien te be
perken, maar de voedselvoorziening van den mensch
maakt het aan den anderen kant gewenscht onze
veestapel zoo groot te houden als slechts mogelijk i:
Melkkoeien die nu geslacht worden kunnen
in de komende maanden geen melk (en indi
rect dus ook geen boter en kaas) leve
ren, De fabel van het slachten van de kip die gou
den eieren legt, moet ons in deze oók waarschu
wen. Het is mijn meening zoo vervolgde onze
zegsman dat de beyolking er mede gebaat zou
zijn als er'voor den eersten tijd wat minder koeien
geslacht werden opdat daardoor verzekerd wordt,
dat wij in de naaste toekomst melk, boter en kaas
in eenigszins behoorlijke hoeveelheid behouden. Als
die wa.arheid tot de bevolking doordringt, zal zij
thans zonder bedenking genoegen nemen met een
wat verminderd vleeschrantsoen in de komende
weken.
In normalen tijd werden 400-000 koeien per jaar
in ons land geslacht. Het aarttal andere dieren, in
het bijzonder varkens, dat daarnevens geconsu
meerd werd, was ook groot. Nu is de vleeschdis-
tributie in hoofdzaak aangewezen op koeien, zoo
dat aangenomen wordt dat er thans ongeveer 12000
koeien in de week naar de slachthuizen gaan. Als
een maand het vleeschrantsoen tot 50 pet. be
perkt werd, zou dit beteekenen, dat 25000 koeien
voor de melk-, boter- en kaasleverantie behou
den bleven.
Ik ben overtuigd zoo besloot onze deskundige
dat de betrokken autoriteiten binnen zeer kor
ten tijd uit die overwegingen tot een tijdelijke be
perking van de vleeschdistributie zullen overgaan.
In de praktijk blijkt wel dat aan de nu gevolgde
methode van gedwongen inlevering van koeien
voor de slacht bezwaren verbonden zijn. Verschil
lende veehouders die alleen melkkoeien hebben,
moeten toch koeien aan de slachterijen leveren.
Nu koopen zij bonnen op van veehouders die meer
koeien voor de vleeschconsumptie willen leveren
dan van hen gevórderd worden. Voor zulke bonnen
wordt thans al f 170 betaald. Zoo'n veehouder wil
dus liever f 170 betalen dan een melkkoe voor de
slacht verkoopen.
Ook kip verkrijgbaar.
Gedurende het tijdvak van Donderdag 10 April
tot en met Zondag 20 April a.s. geeft elk der \*ier
met „11 vleesch" gemerkt bonnen van de vleesch-
kaart recht op het koopen van 100 gram vleesch,
been inbegrepen, of één rantsoen vleeschwaren.
De met „11" „vleeschwaren" gemerkte bon
geeft uitsluitend recht op het koopen van een
rantsoen vleeschwaren.
De bonnen, welke op 20 April a.s. nog niet ge
bruikt zijn, blijven nog geldig tot en met Woensdag
De aandacht wordt er op gevestigd, dat dit
maal ook kip in blik of glas, alsmede door
bevriezing verduurzaamde kip op de vleesch
bonnen en de vleeschwarenbonnen kan worden
gekocht. Ook de met „10" genummerde bon
nen van de vleeschkaart geven van 10 April
af recht op het koopen van 100 gram van
bovengenoemde soorten kip, been inbegrepen.
Het rantsoen vleeschwaren dat per bon kan
worden gekocht bedraagt 75 gram voor gekookt var
kens-, rund-, kalfs-, paarden- en schapenvleesch
en voor gerookte worstsoorten, 100 gram voor ge
kookte worstsoorten, rolpens en knakworst, 125 gr.
voor leverartikelen, tongenworst en nierbrood en
150 gr. voor bloedworst.
Duitsch
weermachtsbericht
Te Hillegom staan dc eerste narcissenvelden reeds
in vollen bloei. Hierboven ziet men een plukstertje
aan den arbeid.
(Foto Stevens)
SERAJEWO in Joego-Slavië.
(Foto Stapf)
Aanvallen van stuka- en torpedo»
formaties op Servische
vliegvelden.
Krachtige luchtaanvallen op
G root-B ri ttan n ië.
BERLIJN, 8 ApriL (D.N.B.) Het Opperbevel
van de weermacht maakt bekend:
Ondanks talrijke terreinmoeilijkheden en ver
nielingen van wegen is de aanval van de Duitsche
troepen aan het Servische en Grieksche front op
taaien vijandelijken tegenstand met succes uitge
voerd. Het luchtwapen viel ook gisteren ondanks
ongunstige weersomstandigheden voortdurend mili
taire doelen van de vesting Belgrado met brisant-
en brandbommen aan.
In hangars en installaties van het centraal
station ontstonden nieuwe groote branden. Aan
vallen van Stuka en Torpedoformaties richtten zich.
op vijandelijke vliegvelden in Servië. Hierbij
werden 32 vliegtuigen op den grond vernield en
2 andere vliegtuigen zwaar beschadigd. In het
gebied van de Save vernietigden gevechtsvlieg
tuigen sporbruggen. stations en baaninstallaties
en plaatsten voltreffers op transport- en brand-
stoftfeinen. In de omgeving van Uskjub strijden
formaties van het luchtwapen tegen colonnes in
fanterie en auto's door het uitwerpen van brisant
bommen en met boordwapens. Jachtvliegtuigen
hebben gisteren in het Zuid-Oosten 2Q vijande
lijke vliegtuigen neergeschoten. Een gevechts
vliegtuig van het type Bristol-Blenheim kon in
Oost-Stiermarken gedwongen worden te landen.
Het luchtwapen heeft gisteren den strijd tegen
Groot-Brittannië en de Britsche scheepvaart met
sterke strijdkrachten voortgezet. Op zee rondom de
Britsche eilanden werden gisteren overdag twee
vrachtschepen van omtrent 8000 b.r.t tot zinken
gebracht cn drie andere groote schepen zwaar
beschadigd. Vele honderden gevechtsvliegtuigen
hebben in den afgeloopen nacht krachtige aan
vallen gedaan op talrijke voor den oorlog belang
rijke doelen in Groot-Brittannië. Aan de monding
van de Clyde, bij Glasgow werden twee haven
steden met uitgestrekte werfinstallaties en laad-
inrichtingen doeltreffend met brisant en brand
bommen bestookt. Andere aanvalsdoelen vormden
de havens van Bristol, "Liverpool, Ipswich en
Harwich. In vermetele vlucht viel een afzonder
lijk vliegtuig een belangrijke fabriek van de Brit
sche vliegtuig-bewapeningsindustrie in midden-
Engeland met brisant- en brandbommen aan. In
de montagehangars vielen bij het vertrek groote
branden waar te nemen. De vijand beperkte zich
overdag tot afzonderlijke kustaanvallen op
het bezette gebied. In den afgeloopen nacht
wierpen vijandelijke vliegtuigen in het kustge
bied van Noord-Duitschland op enkele plaatsen
brisant- en brandbommen uit. Zij troffen in een
Noord-Duitsche stad oonwijken. Branden konden
snel worden gebluscht. In een andere kustplaats
werden door brisantbommen eveneens woon
huizen beschadigd. Onder de burgerbevolking ont
stonden verliezen aan dooden en gekwetsten. Bij
deze aanvallen verloor de tegenstander 8 vlieg
tuigen, warvan 5 door nachtjagers, 1 door lucht
doelartillerie en 2 door marine-artillerie werden
omlaag gehaald. De totale verliezen van den tegen
stander bedroegen op den dag van gisten 63 vlieg
tuigen. Vier eigen toestellen worden vermist.
HEDEN: 10 PAGINA'S
R. P.: Opheffing van het totalisator-
verbod. pag. 1
P. Gasus: Een jubilaresse pag. 2
De vleeschvoorziening. pag. 1
Eigenaardigheden in Haarlem en
omgeving. pag. 3
B. K.: optimisme en pessimisme.
pag- 3
Zwerver: Wij wandelen op den Zee
weg. pag. 3
J. H. de Bois: Kunst in Haarlem en
daarbuiten. pag. 3
Voor lange avonden. pag. 5
K. de Jong: H. O. V. Volksconcert."
pag. 7
J. B. Schuil: Nieuw Leven: Dertig
jaren dilettantentooneel. pag. 7
