Jiimschouui
Een film vol levensvreugde.
Op bezoek bij een succesrijk filmcomponist.
Stadsjeugd naar het
platteland.
JCoct Tlieutvs
Theo Mackeben vertelt over zijn taak.
Hoeveel maal hebben we 't bij de officieele ge
gevens van een film kunnen lezen: Muziek: Theo
Mackeben? Wel geteld 35 maal. Mackëbcn is nu
aan z'n 36ste film bezig en wel „Der Weg ins
Freie" met Zarah Leander. Of liever gezegd: zijn
werk aan deze film is ten einde, er wordt op de
première gewacht.
Een ernstig werker, deze Mackeben, een uitmun
tend musicus, een zeer goed componist, maar voor
al: een bijzonder vakman. Een zijner uitspraken
omtrent het wezen der filmmuziek is de volgende:
„De film streeft, met betrekking tot zijn muzikalen
vorm, naar een volkomen efgen doel. De techniek
eischt haar rechten en alleen wie haar geheel be-
heerscht kan haar dienaar worden. Door zijn eigen
karakter vraagt de film ook een heel aparte muzi
kale instelling. Men moet kunnen werken met mi
nuten. seconden en zelfs deelen van seconden,
zonder zijn inspiratie te verliezen. Filmcomponist
wordt men. omdat men zich tot taak gesteld heeft
het raadsel van deze sphinx: Film te doorgronden
en men kan daarbij, zooals bijvoorbeeld ik zelf,
een dood-ernstig musicus zijn".
Naar aanleiding van zijn werk voor de Ufa-film
„Der Weg ins Freie" heeft een journalist Theo
Mackeben eens opgezocht en bij die gelegenheid
vertelde hij: „Ik werk al drie jaar aan een opera,
die nu zoover is dat ze binnenkort vermoedelijk
zal kunnen worden opgevoerd. Mijn muziek voor
„Vorstentragedie" was overigens bijna even lang
als een opera: anderhalf uur. oftewel 500 Meter
filmmuziek". Wij bekiiken samen de dikke parti
tuur en Mackeben verklaart daarbij: „Een volle
inzet van het orkest mag alleen gebruikt worden,
als „stomme" scènes of groote, hartstoehtelijk-
bewogen .momenten in de handeling voorkomen. In
alle overige scènes moet de film-muziek- zoo spaar
zaam en zoo min mogelijk pompeus worden inge
zet. Het is een onding, dat men als de personen
weer gaan spreken de muziek van hard op zacht
draait en toch gebeurt dat nog steeds. Filmmuziek
moet geboren worden uit de dramaturgie En aan
gezien de film zijn stof vindt in alle landen, moet
men als filmcomponist niet alleen de capaciteiten
bezitten om een muzikale begeleiding te schrijven,
maar ook nog over een behoorlijke kennis van mu
ziekgeschiedenis en volksmuziek beschikker. Denk
maar eens aan miin laatste f lm „Der Weg ins
Freie". Tijd: 1830. Zarah Leander speelt de rol van
een opera-zangeres en in het draaiboek komt een
groote opera-finale in een hof-theater voor. Welke
opera's werden er in dien tiid in zulke hof-theaters
gespeeld? Alleen Ttaliaansche. De een of andere
opera-finale, van Rossini bijvoorbeeld, in de film
op te nemen, was natuurlijk niet moeilijk geweest,
maar mijn bezwaar daartegen is, dat tooneelmu-
ziek in dc film niet te gebruiken is zonder ver
gaande compromissen. Daarom heb ik een finale in
den sti.il van de Ttaliaansche opera van dien tijd
gecomponeerd, rekening houdende met de drama
turgische wetten van de film. Het zou bovendien
moeilijk geweest zijn om voor de zeer bijzondere
stem van Zarah Leander in de beschikbare lite
ratuur en goede partij te vinden. U zult zich herin
neren. dat ik in „Onverbreekbare banden" de aria
„Ach. ich habè sié verloren" van Glück een quint
lager gezet heb, van C-dur naar F-dur, opdat zij
voor Zarah Lcander's stem beter lag. M-uziekvrien-
den vonden dat verschrikkelijk. Zij wisten niet,
dat Glück in de eerste Parysche uitgave van zijn
opera deze aria in F-dur publiceerde, daar de
partij door een tenor werd gezongen. Eerst latei-
werd zij voor alt getransponeerd. Het phenomcnale
van Zarah Leander's stem is, dat de omvang pre
cies met het tenor-register overeenkomt. Ik kon
daarom in „Der Weg ins Freie".het exoeriment pro-
beeren om haar stem dieper te doen liggen dan die
van den tenor. Het resultaat is een a-capella ca
dens. waarin Walter Ludwig een terts hooger zingt
dan mevrouw Leander. Over deze proef ben ik
zeer enthousiast. Ik geloof trouwens, dat Zarah
Leander nooit mooier gezangen heeft dan in deze
film.
Van de beide liederen, die ze in de film zingt is
het eene „Siehst du die Sterne glühen" in den
toon van een Italiaansche romance gehouden. Het
andere „Ich sag nicht ja, ich sag nicht nein'' heeft
het rhythme van een langzame polka".
Mackeben speelde de muziek even voor. „Dat
wordt een Schlager", zegt de bezoeker enthousiast.
„Misschien", antwoord Mackeben nuchterJe
weet nooit te voren, wat een schlager zal worden.
Bovendien valt mij nooit een schlagerlied als apart
nummer in. Wat later Schlager werd neem bij
voorbeeld „Bel Ami" kwam te voorschijn uit de
film-compositie, zonder de opzettelijke wil om een
echte Schlager te maken.
Theo Mackeben werd in Stargard, in den Pool-
schen corridor, geboren en bracht zijn jeugd groo-
tendeels door in Danzig. Later ging hij naar Ko
blenz, waar hij eindexamen H.B.S. deed, nadat hij
De camera in de jungle.
Harry Piel beleeft avonturen.
Ook uit een oogpunt van dierendressuur is „De
Wildernis roept" een hoogst merkwaardige film
waarin de spanning en sportiviteit niet ontbreekt.
Stel u voor. dat u ver weg van de „beschaafde"
wereld, ergens met uw jacht aanlegt en dat een
van de eerste dingen die u op uw onderzoekings
tocht door de jungle aantreft, is een man, die zijn
rustplaats np een jongen speelschen tijger heeft
gekozen. Hij ligt daar zoo heerlijk en warm als in
het prachtigste donzen bed, alleen niet zoo onge
stoord want de tijger is onrustig en heelt zin om te
spelen en maakt dat zijn baas duidelijk.
De manier, waarop Harry Piel met dat wilde
monster omgaat, met hem stoeit en worstelt, zich
laat omarmen, zich zelfs herhaaldelijk in het ge
zicht laat likken doet ons Harry Piel met andere
oogen beschouwen dan
we voorheen deden
We zijn vol bewon
dering voor zijn moed
Ook de wijze waarop
hij vriend met zijn andere dieren is, doet heel sym
pathiek aan. Zij huisknecht-oerang-oetang. zijn
olifant, zijn kakatoe. het zijn even zooveel redenen
tot verbazing over de dressuur en tot plezier. Do
oerang zit aan tafel en eet met een vork zijn brood
als een mensch; hij wascht als huisknecht dc bor
den, nadat hij ze eerst heeft schoongelikt, hij be
groet zeer gewaardeerd bezoek op ongetwijfeld
origineele wijze. In geestigheid en gehoorzaam
heid doet de kakatoe niet onder voor den huis-
knecht-orang. Zijn inzicht in en zijn visie op be
paalde dingen weet hij, niet alleen zijn baas, maai
ook ons, toeschouwers, door de houding van zijn
kop volkomen kenbaar te maken. Het is een kos
telijk beest met een groote mate van intelligentie
Harry Piel, die we bij vorige gelegenheden zagen
in een film waarin een pracht van een herder de
hoofdrol speelt, moet een groot dierenvriend zijn
waar de dieren zoo prachtig op hem reageeren.
Het is een film die verdient door velen gezien
1c worden.
Cinema
toen al bewezen had zéér muzikaal te zijn. Op zijn
15e jaar gaf hij zijn eerste concert en ofschoon hij
af en toe wel eens componeerde, was het plan toch
om pianist te worden.
Den oorlog van 1914 maakte Mackeben mee als
genie-soldaat: daarna reisde hij als concert-pianist,
kwam in Skandinavië en in 1921 in Indië, doch in
1922 hield hij er plotseling mee op om zich op het
componeeren toe te leggen. Na langdurige studies,
veel-tooneel- en radiowerk, kwam hij in 1931 bij
de film. Van de groote films, die hij van muziek
voorzag noemen wij: „Onverbreekbare banden".
„Hoog spel", „Liefde, dood en duivel", „Bel Ami",
„Patriotten", „Ich bin Sebastian Ott". „Es war
eine rauschende Ballnachl" en „Vorstentragedie".
LEESBIBLIOTHEEK
van goede Boeken
Ruim 10.000 deelen
v. Wickevoort - Crommelinstraat 53 zw.
hoek AmbachtstraatHaarlem-Noord
(Adv. Ingez. Med.)
Een film ter opwekking.
De Haarlemsche filmfabriek Polygoon heeft een
korte film samengesteld om de Nederlandsche
jongens en meisjes tusschen 16 en 20 jaar op te
wekken hun aanstaanden vacantietijd nuttig op het
platteland als hulp voor onze boeren door te bren
gen. Het filmpje wordt deze week In het voorpro
gramma van Luxor en Palace in onze stad ver
toond en voldoet aan het gestelde doel. Zooals
men zich wellicht zal herinneren hebben wij
vorig jaar in onze krant eenige speciale reportages
gewijd aan het eerste experiment om de stads
jeugd in de Wieringermeer den boeren behulp
zaam te laten zijn, en hoewel de opzet, in ver
band met de haastige voorbereiding, toen niet
tot onverdeeld gunstige resultaten leidde, staat
het er ditmaal anders voor. In ieder geval is 'het
streven opzichzelf stad en land tot elkaar te bren
gen reeds zeer toe te juichen, en bovendien kan de
jeugd zich zeer nuttig maken, zooals men ons
verzekerde, en gelijk het ook uit de film blijkt,
hebben de boeren hulp noodig, en kunnen zij al
leen flinke jongens en ferme meiskes gebruiken,
die niet op het land komen om eens te luieren,
maar om metterdaad te helpen. De jongens en
meisjes krijgen vrij kost en inwoning en boven
dien zakgeld. Zij beseffen voortaan waar ons da-
gelijksch brood vandaan komt en zullen, ook bij
een intellectueele ontwikkeling, niet meer van het
land en de boeren vervreemden, doch voortaan
den landbouw beschouwen als de basis van ons
volksleven. Deze korte film. die in vele bioscopen
In de steden wordt vertoond, zal er zeker toe bij
dragen dat jongens en meisjes zich tot een die
nende en leerzame taak aangetrokken zullen voe
len.
Nu de natuur zich tooien gaat met een
nieuw en jeuadig kleed, voelt ook
mensch behoefte aan verfrissching.
PEPERMUNT VAN BÖNERA zal U verfris-
schen en verkwikken, zooals alléén
natuur-rein en zuiver smakend product
dat vermag.
BONERA pepermunt is in keurig verpakte
Gouwe 218
(Adv. Inqez Med.)
Willy Forst regisseert
wederom... Willy Forst
De Wiener Sangerknaben geven:
„Een concert in Tirol'
Willy Forst en Maria Holst.
(Foto Tobis)
De geschiedenis van Franz Jauner
Een nieuwe film van Willy Forst is steeds een
evenement op filmgebied. En „Operette" maakt op
dezen fihnregel geen uitzondering. We hebben u
al wat over deze film verteld, zooals dat gewoonte
is bij producten uit filmland, die bijzondere aan
dacht -verdienen.
In „Operette" beeldt Willy Forst de herleving van
de Weensche operette in de tweede helft der 19de
eeuw uit, en wel in tweeërlei gedaante. Ten eerste
in de rol van Franz Jauner, die eens werkelijk
leefde en de operette als het ware „over het voet
licht heen bracht" en vorm gaf aan de muzikale
meesterwerken van Strauss. Mïllöcker en von
Suppé. En in de tweede plaats in zijn hoedanigheid
van filmregisseur, want oudergewoonte regisseert
WiUy Forst deze film zelf. In de film is hij dus
operette-regisseur en achter de camera filmregis
seur. Eigenlijk heeft de filmregisseur Willy Forst
zeer veel weg van den operetteregisseur Franz
Jauner. Want Jauner toont zijn directrice Maria
Geistinger hoe men een operette „brengen" moet,
hoe men de door de componisten en tekstschrijvers
gemaakte vormen léven in moet blazen, zóó dat ze
tot het publiek komen, zóó dat er geen grens meer
is tusschen tooneel en zaal.
Welnu, wat doet de filmregisseur Forst anders
ten aanzien van de film? Forst weet als geen ander
een film wat men noemt te „brengen". Ook met dit
nieuwe product van zijn geest toont hij overduide
lijk dat hij en kunstzinnig kan zijn èn succes kan
behalen.
Het leven van Franz Jauner wordt, naar histo
rische gegeven, uitgebeeld. Het is een leven van
strijd, en van vreugde. Strijd tegen onbegrip, strijd
ook voor nieuwe kunstzinnige vormen. De operette,
zoo zegt Jauner, behoeft niet alléén amusement te
zijn, zij kan kunstzinnig worden, wanneer men haar
leven in btapc*
De verhouding tus
schen Jauner en Marie
Geistinger (gespeeld
door Marie Holst, een
nieuwe filmontdekking
van Forst, die eveneens gewoontegetrouw
in deze film weer met een paar „nieuwe gezichten"
komt) weeft zich door de film, en zij is vermengd
met de tragiek, die de kern van het probleem „in
spiratie" raakt. Marie Geistinger is Jauner's in-
soiratle. doch zi.in toegewijde vrouw wordt een an
der. en in een ontroerend slotbeeld geeft Forst ons
deze drie-eenheid weer.
Boven alle persoonlijke voorvallen in deze film
•ut gaat de vormgeving van de ODerettes en de
film: tezamen worden zij tot een manifestatie van
levensvreugde. Men zie en hoore hoe ons hier Die
Fledermaus" gebracht wordt. Daarbij juicht ieder
'hart' Hier toont de film wat of een ODerette en.
wat of een film kan zijn. Ik wil bii dit alles niet
nalaten er op te wijzen welk een fijn gebruik Willy
Forst in een film als deze, die boordevol is van
iuichend geluid, weet te maken van.... de stilte.
Dat met stilte veel gezegd, veel uitgedrukt kan
worden constateere men in deze film.
Leo Slezak, de onverbeterlijke, geeft ons een
oracht vertolking van den componist von Suooé.
en in de rol van den zanger zien en hooren we Paul
Hörbiger! Ziet u, dat is nu een van die dingen, die
slechts een meester-regLsseur als Willy Forst zich
Rembrandt
kan permrtteeren nl. om in de rol van operette
zanger, waar men gewoonlijk een schoonen jongen
man met eén galmende stem verwacht, een Paul
Hörbiger met een minder dan bescheiden stem
volume te plaatsen. En toch is het resultaat voor
treffelijk. Forst verstaat immers de kunst van het
transponeeren, hij zet operette-waarden om in film-
verhoudingen, kortom hij weet wat een film toe
komt. En dat is het geheinvyan zyn artistiek en
publiek succes.
v. H.
Bij beschikking van den secretaris-gene
raal van opvoeding wetenschap en cultuurbe
scherming is aan J. J. Verbeeten, met ingang van
lMei 1941 op zijn verzoek eervol ontslag ver
leend als hoofdinspecteur van het lager onder
wijs in de eerste hoofinspectie.
Het 7-jarig zoontje van de familie Snellen
uit Nederwald bij Lunteren is onder een grind-
kar geraakt en korten tijd later overleden.
Luxor
Dit is nu eens een zangfilm die wars is van alle
I sentimentaliteit. De hoofdschotel wordt gevormd
door den zang van de Wiener Sanger Knaben en
dat muzikale gedeelte is een ware streellrig voor
het oor. Maar daarnaast is ook de inhoud van de
film echt friseh en natuurlijk en blijft de kinder
lijke sfeer overal bewaard, ondanks het feit dat
er ook een liefdesgeschiedenis doorheen geweven
ls. die zelfs even nood
lottig dreigt af te loo- I
pen. Maar tenslotte
komt alles op zijn
pootjes terecht.
Toni Kern, een jonge onderwijzer geeft een klas I
met jongens (de Wiener Sanger Knaben) zangles
en les in skiën. Prachtig zijn ook de opnamen
in het besneeuwde berglandschap. De jongens
halen tal van grappen uit maar gaan voor hun
leeraar door het vuur en als deze laatste ten on
rechte van brandstichting wordt verdacht; red
den deze jongens hem uit deze moeilijke situatie.
Toni is verliefd op Leni. een eenvoudig dorps
meisje. (Hedi Finkenzeller) maar haar vader wil
haar met Wurzlnger, een rijken boer (Fritz
Kampers) laten trouwen. Verder is er een wuft
stadsmeisje, dat komt wintersporten in Kitzbühel
en tracht Toni het hoofd op hol te brengen.
Zeer goede momenten in deze rolprent- zijn de
repetitie van het Kerstspel en het concert dat de
Wiener Sanger Knaben in het Grand Hotel geven;
wat wordt dat voortreffelijk gezongen!
Het zijn Hedi Finkenzeller met haar expressieve
gelaatsuitdrukking en ongekunsteldheid. Hans
Holt als de jonge leeraar en ook Fritz Kampers
die met de Wiener Sanger Knaben aan het succes
van deze film het -hunne bijdragen. Een knap
geregisseerde rolprent van Karl Heinz Martin,
met uitstekende muziek van Willy Schmidt
Gentner.
kan men niet navertellen. Die moet men gaan
zien. En wij willen een bezoek aan deze film dan
ook hartelijk aanbevelen. Men zal ongetwijfeld
aan dit fijne soort amusement veel genoegen be
leven.
In het voor-program is bij het zeer actueele
nieuws nog een aardige korte film „Het circus
komt" opgenomen, die ons laat zien wat er alle
maal gebeurt voor dat de circusvoorstelling be
gint.
Frans Hals
Prof. Karl Ritter regisseert:
„De mannen de baas"
Van de eerste tot de laatste Meter in deze film
voelt men de hand van een begaafd regisseur
Prof. Karl Ritter. Deze naam is reeds een waar
borg voor een film, hetzij ernstig, hetzij smiu-
sant. Deze film is amusant. Ronduit: alleraar- j
digst! Prachtig is het tempo erin gehouden en I
met welk een gevoel vóór fijne humoristische
trekjes is het origineele
gegeven uitgewerkt
Ergens "op een dorpje
is een brouwerij, waar
een lief jong meiske
aan het hoofd staat. De mannen, die in het be
drijf werken trekken zich echter niet veel van
haar orders aan en gaan hun gang. Zelfs degene,
die het meisje lief heeft, laat zich niet veel aan
haar gelegen, want naar zijn oordeel moet de
vrouw, bazin of niet. zich richten naar den man
Doch er komt een radicale ommekeer in de brou
werij wanneer een tante, die tot voogdes benoemd
is, er den scepter gaat zwaaien. De mannen vlie
gen eruit, en meiskes verrichten voortaan het
werk. Op allerlei listige manieren probeeren de
mannen weer vasten voet te krijgen in de -brou
werij, en er ontspint zich een ware veldslag tus
schen mannen en vrouwen, een veldslag, die met
een vermakelijke strategie tot een goed einde
wordt gebracht. Nogmaals het ls niet zoo een
voudig u iets over deze film te vertellen, want ze
ls aardig, vlot, vol geestige trekjes, en zoo'n film
Een beeld uit de smalfilm voor de jeugd „Zeven jongens en een ouwe schuit", die
de Nederlandsche Smalfilm Centrale in de omgeving van Haarlem met zeven
Haarlemsche school jongens en een teekcn'c r a- in dr hcofdro'lcn hoeft tre-
maakt. en die vandaag en morgen. Zondag, in Haarlem vertoond wordt. Wij
hebben deze film reeds besproken en bevelen haar het jonge volkje gaarne aan.
(FotoLemaire)
De Maastrichtsche jeugdluchtvaartclub is na een
langen winter van modellenbouw gestart met de
nieuwst? typen. De laatste hand wordt aan de
afwerking gelegd. (foto Het Zuiden)
AGENDA
ZATERDAG 26 APRIL.
Stadsschouwburg: Het Ned. Tooneel: „Intimitei
ten", 2.15 en 7.30 uur.
Gemeentelijke Concertzaal: Slotbal Dansschool
Kwekkeboom.
Rembrandt Theater: „Operette", 2.30, 6.30 en
8.45 uur.
Palace: „De wildernis roept", 2, 6.30 en 8.45 uur.
Luxor Theater: „Concert in Tirol", 2.30, 6.30
en 8.45 uur.
Frans Hals Theater: „De mannen de baas", 2.30,
6.30 en 8.45 uur.
La Gaité: Original Wiener Kapelle, 711 uur.
Gebouw St. Bavo, Smedestraat: „7 jongens en 'n
ouwe schuit", 2 en 4 uur.
ZONDAG 27 APRIL
Stadsschouwburg: Lïederenmatinee Jo Vincent,
2.30 uur.
Gem. Concertgebouw: Willem Goossens Ned.
Volkstooneel: „De Pastoor van Kirchfeld, 2.30 en
8 uur.
Rembrandt Theater: „Operette", 1.30, 3.45, 6.30
cn 8.45 uur.
Palace: „De wildernis roept", 11.30, 1.30, 3.45,
6.30 en 8.45 uur.
Luxor Theater: „Concert in Tirol",1.30, 3.45,
6.30 en 8.45 uur.
Frans Hals Theater: „De mannen de baas", 2.00,
4.15, 6.30 en 8.45 uur.
Gebouw St. Bavo, Smedestraat: „7 jongens en
'n ouwe schuit", 2 uur.
La Gaité: Original Wiener Kapelle, 711 uur.
MAANDAG 28 APRIL.
Bioscooptheaters: Voorstellingen des middags en
des avonds.
ROOSTER VAN APOTHEKEN.
Van 27 April tot en met 3 Mei zijn op
Zondag en op werkdagen gedurende de avonduren
(na 8 uur) en nachturen (tot 8 uur 's morgens)
geopend:
Fa. Duym en Keur, Keizerstraat 6. Tel. 10378.
Firma Beseman en Sneltjes. Kruisweg 30 Tel
10043.
Marnix Apotheek, Marnixstraat 65, Tel. 23525.
Te Heemstede is geopend:
Apotheek Schotsman, Binnenweg 206, Tel. 28320.
H S A R E E M'S DS'GEC A E>
