27 Eigenaardigheden KALMEEREND UiiimiïiiiiiiM VAN HOUTEN S PUDDINGPOEDERS Een expeditie van vier eeuwen geleden. Victoria-Water CK 'er smaken valt niet te twisten V R IJ D A G 2 MEI 1041' IT A A R i; E M'S D A G EGAD 3 EXAMENS. Doctoraal examen rechten dé lieer A. A. B. Porlheine. „DE NATUUR". De vereeniging tpt bevordering der aquarium en terra- riumkunde ,,De Natuur" le Haarlem organiseert voor haar leden op Zondag 4 Mei een excursie naar Thijsse's Hof onder leading van den natuuronderzoeker, den heer C. Sipkes. Op Maandag 5 Mei houdt deze vereenlglng een bijeen komst in het restaurant Brinkmani). waar Drs. J. M. l,o- dewijks zijn kleurenfilm „Zomer, herfst en winter" zal vertoonen. VEERTIG JAAR BIJ DE NED. SPOORWEGEN. Verscheidene ambtenaren en beambten in alle deelen van het land herdachten in den loop van de vorige maand den dag, waarop zij veertig jaar geleden in dienst traden bij de Nederlandsche Spoorwegen. Woensdag kwamen zij allen te zamen in Utrecht, waar zij op de gebruikelijke wijze door de directie werden ontvangen. De jubilarissen wer den hartelijk toegesproken en ontvingen een oor konde als blijvende herinnering aan dezen dag; bovendien werd hun via hun chefs een enveloppe met inhoud overhandigd. in Haarlem en omgeving. Een zonnewijzer In den ouden tijd, toen er nog geen klokken wa ren, kon de tijd worden afgelezen van den zonne wijzer. Dit waren eenvoudige instrumenten die be stonden uit een staaf waarvan de schaduw op een vlak wordt opgevangen, op welk vlak cijfers zijn geplaatst als een aanduiding, hoe laat het is als de •chaduw op een bepaalde plaats valt. De zonnewijzer aan het Proveniershuis tc Haarlem. (Foto De Haas). Zonnewijzers hebben een eerbiedwaardigen ouderdom. In den ontwikkelingsgang van het uur werk namen ze ten tijde van het oude Babyion reeds hun plaats in en men heeft er zich mede be holpen totdat de zandlooper den mensch in staat «telde, zich van den stand der.zon te vergewissen, ook wanneer de zon zelf zich schuil hield. En niet voor de veertiende eeuw gelukte het den een of anderen onbekend gebleven bolleboos met gewich ten en tandraderen een samenstel te construeeren, dat als oervorm van onze hedendaagsche klokken kan gelden en waaraan onze beroemde landgenoot Christiaan Huygens, de uitvinder van de slinger uurwerken (anderen zeggen, dat de groote Galileï de eigenlijke uitvinder was) de beteekenis van werkelijke tijdmeters gaf. Nu hebben we al heel wat slinger- en Rettjng- uurwerken, die op een eenvaardigen ouderdom kunnen bogen, maar menige oude zonnewijzer wint het nog van hen. En zoo zal de hier afgebeelde zonnewijzer die iti den tuin van het Proveniershuis te Haarlem te zien is ook al heel wat jaren 'dienst hebben gedaan. Want reeds in 1414 werd hier het St. Michielsklooster gesticht en toen in 1576 de St. Jorisdoelen, die toen nog in de .Ramen" een plek bezuiden den tegenwoordige^ Raamsingel stonden afbrandden, werden zij in het oude kloos ter gehuisvest.. Ook deze St. Jorisdoelen raakten in onbruik en de stad bestemde het gebouw tot Proveniershuis, waarvan de 67 woningen voor Proveniers of Kost gangers in gebruik werden gesteld, totdat in de 19e eeuw het Proveniershuis het karakter van hofje kreeg. Het Proveniershuis heeft zooals men ziet heel wat bestemmingen gehad en het is moeilijk na te gaan, wie den zonnewijzer aanbracht: de vrome bewoners van het klooster, de hoofdlieden der Schutterij of het Haarlemsche gemeentebestuur. In ieder geval ^ennnert hij aan tijden, lang ver vlogen. waarin men het er op vijf minuten nog niet zoo liet aankomen en het met een streep- schaduw els tiidaanwijzer voor lief nana. Uniforme sluitingstijd voor winkels te Haarlem. Verzoek van den Ned. Kappersbond aan den Regecringscommissaris. Het bestuur der afdeeling Haarlem van den Ned. Kappersbond heeft aan den Regeerings- commissaris te Haarlem verzocht zijn medewer king te willen verleenen om te helpen bepalen, aat de huidige Donderdagmiddagsluiting voor het kappersbedrijf gehandhaafd wordt als er een uniforme sluitingstijd voor winkels te Haar lem komt. In een toelichting wordt het volgende opge merkt: „De Donderdagmiddagsluiting in dit bedrijf is tot stand gekomen om te kunnen voldoen aan een uniformiteit ten aanzien van het open zijn der kapperszaken. Doch ook en niet minder, om aan het personeel in dit bedrijf den wettelijk toegekenden vrijen vóór of namiddag te verzekeren. Dit wordt het best gewaarborgd bij het gesloten zijn der za ken. De kappers werden door ons geïnspireerd, de sluiting op een middag te bepalen en niet op een ochtend, want aan een middagsluiting sluit zich een avond van vrij- zijn aan, waardoor er meer gebruik van dien vrijen tijd gemaakt kan worden. Zou er een uniforme sluiting van alle zaken op een daggedeelte der week komen, dan zou tevens verloren gaan de mogelijkheid tot het doen van slechts enkele keeren per jaar noodige ïnkoopen als bijv. schoenen, kleeren, luxe voorwer pen voor cadeaux of eigen behoeften. Bij het gesloten zijn der kapperszaken op Maandagmorgen zal het publiek, dat de diensten van den heerenkapper verlangt, van Zaterdag avond af tot Maandagmiddag een te langen wachttijd moeten ondergaan. En wanneer moe ten de dames, werkzaam in een winkel, voor hun haarverzorging naar den kappér, wanneer diens zaak gesloten is op een tijd, den eenigeri tijd, dat deze dames vrij zijn? Voor het kappersbedrijf bestaat, wanneer de avondsluiting'vervroegd moet worden, bovendien nog de moeilijkheid, dat het eindigen van den werktijd voor vele werknemers te dicjht bij zes uur ligt. Hierdoor zouden deze menschen, tot schade van de kappers, zich 's avonds niet meer kunnen laten bedienen." Smokkelhandel van aardappelen naar België. Vele maatregelen ter verhindering genomen. '^-GRAVENHAGE, 1 Mei. Het rijksbureau voor de voedselvoorziening deelt in verband met het frauduleuze vervoer van aardappelen naar Bel gië, waarover in sommige bladen berichten zijn vei-'schenen, het volgende mede: Reeds geruimen tijd gfeleden werd bekend, dat consumptie-aardappelen uit de voorraden, die zich in de grensstreek bevonden, in steeds grooleren omvang naar België frauduleus werden uitgevoerd. Om hieraan een eind te maken, heeft toen de groothandel, georganiseerd in de Vereeniging" tot behartiging van den Nederlandschen aardappel- handel (V.B.N.A.) deze voorraden in korten tijd van de telers opgekocht- Ecnter werd de vraag naar aardappelen in Belgic steeds grooter en bleek men bereid hiervoor nog hoogere prijzen te betalen. Zoo werd de aandacht van den smokkelhandel op de goedgekeurde, ge plombeerde pootaardappelen gevestigd, die in Ne derland zonder eenige formaliteit konden worden vervoerd. De handel in deze soort was uitsluitend in handen van pootaardappelhandelaren. die door de V.B.N.A. worden erkend. Al spoedig gingen groote partijen naar en over de grens. Doordat de douane ettelijke hoeveelheden hiervan in beslag nam, kwam ook deze frauduleuze handel aan het licht. Er zijn toen direct maatregelen genomen, waardoor het vervoer van deze soort aardappelen aan dezelfde bepalingen werd onderworpen als dat der consumptie-aardappelen, terwijl tevens het vervoer naar dc grens zoo goed als geheel werd stilgelegd. Nog op een andere manier werd de smokkelhan del bestreden. Door middel van een bonnenstelsel konden telers, in de grensstreek woonachtig, de aardappelen bestellen benoodigd v.oor eigen uitpoot. De aanvraag om bons nam echter, juist te Zundert, Achtmaal en Baarlc-Nassau, zulk een grooten om vang aan dat de behoeften van. die telers aan een grondig onderzoek werden qnderworpen. voordat tot levering toestemming kon worden gegeven. De vindingrijkheid van het smokkelaarsgilde bleek echter nog niet uitgeput. Immers spoedig kwamen ten kantore van den provincialen voedsel- commissaris eopie-vevvoerbewijzen binnen, welke betrekking hadden op het vervoer van zoogenaam de voederaardappelen naar de grens. Voederaard appelen zijn zeer kleine aardappelen, uitsluitend voor veevoer geschikt. Uit den aard der zaak trok het de aandacht, dat de grensstreek de 'bestemming van deze aardappelen was. Daar ook het. veevoer in ons land niet in ruime mate voorhanden is, moest ook het vervoer van deze voederaardappelen streng aan banden worden gelegd. Ondanks de hierboven geschetste maatregelen ontveinst men zich geenszins, dat de smokkelhan del steeds blijft zinnen op nieuwe mogelijkheden om aardappelen frauduleus uit te voeren. Mocht in de komende dagen blijken, dat verder optreden hiertegen noodig is, dan zal hiertoe onverwijld worden overgegaan. Maatregelen van ingrijpend karakter zijn in dit verband in overweging. De tot dusverre gesmokkelde partijen aardap pelen zijn, wat het aantal kilogrammen betreft, ongetwijfeld belangrijk, maar in verhouding tot den totalen Nederlandschea voorraad zeer gering. 's GRAVENHAGE, 1 Mei. De Bond van Neder landsche haringexporteurs hield Donderdagmiddag zijn jaarlijksehe ledenvergadering in hotel „Ter minus" te 's Gravenhage. De heer P. Goedknegt, voorzitter van den bond, hield een openingsrede, waarin hij wees op .een zekere gedrukte stemming waarin vele leden ver- keeren, hetgeen te begrijpen is, daar op het gebied van den haring- en éxporthandel het bedrijf niets meer te doen heeft. Dit mag echter nog geen reden zijn om geen belangstelling te toonen. Spr. was integendeel van meening, dat men zich op alle mogelijke gebeurtenissen nu reeds moet voofbe- reiden, zoodat wanneer de mogelijkheid weer komt om zaken te doen, men dan ook gereed is om da delijk weer aan te pakken. Bij een terugblik over het afgeloopen vereeni- gingsjaar wees spr. op den geringen export, die er nog geweest is en op den binnenlandschen handel, waardoor nog verscheidene leden kans hebben ge zien de zaken gaande te houden. Kort na het uit breken van den oorlog konden de nog aanwezige voorraden volle haring* naar Duitschland worden geëxporteerd, doch de voorraden maatjesharing bleven voor Nederland gereserveerd. Door deze 'overeenkomst kwam. er nog wat leven in den exporthandel. Na aflevering kwam de haringhandel echter in een toestand van afwachten, in de hoop dat de schepen weer spoedig zouden kunnen uit varen om nieuwe vooriaden te gaan vangen. Deze wensch is echter nog niet in vervulling gegaan. Daar de heer P. Goedknegt zich niet meer her kiesbaar wenschte te stellen als voorzitter, achtte hij het noodig de bestuursverkiezing met een uit voerig betoog in te lejden, waarbij spr. o.m. zeide zijn functie steeds als een vertrouwenspost te heb ben bekleed en zooveel mogelijk dit vertrouwen naar beste weten en kunnen getracht heeft ook aardig te maken. Naar het oordeel echter van het overgroote deel van het bestuur is hij daarin blijk baar niet geslaagd en daarom achtte hij zich ver plicht zijn functie neer te leggen. In de vorige leden vergadering, waarin door het bestuurt het voor stel werd gedaan, zich als bond aan te sluiten bij de F.O.V., -is er wel druk gesproken over het weren van politiek in den bond. Persoonlijk was spr. hier voor, gezien de ellendige toestanden, waarin men gekomen is juist door die politiek. In de plaats voor den heer Goedknegt werd tot voorzitter benoemd de heer D. F. E. Meerburg, Kat wijk. Tot bestuurslid werd in diens plaats benoemd de heer M. van der Valk Dzn. Vlaardingen en als leden an het bestuur werden herkozen dc heeren C, den Duik, Katwijk aan Zee en C. Vrolijk, Schevenin- gen. Ten slotte werd de contributie voor het vereeni- gingsjaar 19411942 vastgesteld op 2/3 van het bedrag van het afgeloopen jaar,, met een minimum van f 25 per lid, zulks in verband met de tijds omstandigheden. HET NIEUWE SPOORBOEKJE. De persdienst der Nederlandsche Spoor wagen deelt mede. dat op 5 Mei a.s. een nieuw spoorboekje zal gaan gelden. Het is niet zooals met de uitgave van den laatsten winterdienst eenige malen het geval was, een bijgewerkt spoorboekje, maar het-betreft een geheel nieu wen dienst. Deze uitgave, waardoor men van de vele aanvullingsbladen voor laten wij hopen niet al te korten tijd verlost wordt, zal in rei zigerskringen zeker met vreugde worden be groet 1 1 voop zenuwen, versterkend 1 1153' I vo®r het lichaam, opwekkend 1 i 230 1 voop den geest - zoó werkt OP BON Er zijn 7 smaken amandeltjes, vruchten: l7Hct» sinaasappel, caramel, frambozen, citroen: I 5 ets - vanille: I2H ets (Adv. Inge:. Mcd.) (Adv. IngczMed.) IT jaar wordt :n verscheidene Zuid-Ame- rikaansche landen de Spanjaard Fran cisco de Orellana herdacht, die in 1541 met éen aantal Spaansche soldaten voor het eerst de geweldige Amazone-rivier afgevaren is. De Orellana was onderbevelhebber van een door Pizarro geleide expeditie van driehonderd Span jaarden welke van Quito uit naar 't specerijengebied van Cinnamon vertrok. Begin 1541 bereikte de ex peditie de Napo-rïvier, die door het huidige Ecua dor naar de Amazone vloeit. Gebrek aan levens middelen dwong Pizarro tot het besluit een schip te bouwen, waarmede men langs dc Napo naar maïs en andere levensmiddelen zou kunnen zoeken. Niettegenstaande De Orellana tegen dit plan gekant was, werd juist hem het commando over het vaar tuig in handen gelegd. Pizarro zelf wachtte in een Indianendorpje den terugkeer af van het schip met de, naar hij hoopte, benoodigdé levensmiddelen. Hij wachtte echter tevergeefs en tenslotte zag .hij zich door den honger genoodzaakt met. de rest van zijn manschappen vele deelnemers waren inmiddels omgekomen naar Quito terug te keeren. Aan den Spaanschen koning liet hij berichten dat zijn onderbevelhebber als een deserteur beschouwd moest worden. Inderdaad had De Orellana, na zijn triomfantelijken intocht in het vaderland, zich tegen deze beschuldiging te verdedigen, doch de rehabilitatie en de erkenning van zijn verdiensten volgden spoedig, toen de koene pionier zijn we derwaardigheden verhaalde en mededeelde dat stroomversnellingen het hem onmogelijk gemaakt hadden de rivier, waarop hij terechtgekomen was, stroomopwaarts te bevaren. Van De Orellana's avontuurlijken tooht vermel den wij hieronder de voornaamste episoden. De expeditie, 57 man sterk, was dc Napo af gevaren tot deze in een grooten stroom waar omtrent de Indianen reeds bericht hadden uit mondde. Daar aangeland bevorderde Dc Orellana, aangemoedigd door zijn kameraden, zich tot kapi tein-generaal en besloot hij de geweldige rivier af te varen" om daardoor God en Zijne Majesteit (Karei V) te dienen". De Orellana vermeldde nog dat hij dit besluit genomen had omdat hij het zekere gevoel had dat de rivier in den atlantischen Oceaan uitmondde. De kroniekschrijver van dezen tocht.' kapelaan Carvajal, noemde de groote rivier „Orellana", doch latere historici kozen den naam „Amazone" wegens de romantische geruchten als zou daar zwaar ge vochten zijn tegen troepen die voornamelijk uit oorlogszuchtige vrouwen samengesteld waren. Het 2900 K.M. lange traject tot den mond van de VERHOOGT UW GEZONDHEID. (Adv. lngez. Mcd.) Amazone werd door De Orellana en zijn menschen in acht maanden afgelegd. Gedurende dezen tijd moest menig gevecht tegen Indianenstammen geleeverd worden. Eenige Span jaarden en talrijke inboorlingen lieten daarbij het leven. Over het laatste beslissende gevecht bericht Car vajal het volgende": Wij streden tot het vallen van den avond, de rivier was vol met booten, want de omgeving waar wij ons bevonden was sterk bevolkt. Deze inboorlingen stonden onder een opperoofd Nurandaluguaraburabara geheeten". Op Hemelvaartsdag ontdekte Orellana eb en vloed waaruit hij concludeerde dat men niet ver meer van de zee verwijderd kon zijn. Daarom liet hij het schip op een daartoe geschikt strand ankeren, waar het geheel nagezien werd. Over het laatste stadium van dc reis schreef kapelaan Carvajal: „Wij voeren tusschen dorpjes, waarvan wij levensmiddelen betrokken, hoewel deze niet zeer overvloedig waren. De Indianen hadden een soort wortel, die zij „Inares" noemden. Zonder deze waren wij ongetwijfeld verhongerd. In al deze dorpen werden wij door onbewapende vreedzame Indios begroet". Met 40 overlevenden aan boord gelukte het De Orellana eerst de West-Indische Cubaqua-eilanden te bereiken, vandaar voer hij naar San Domingo en tenslotte, in Mei van het jaar 1543, kwam hij te Valladolid. aan, waar zich het Spaansche Hof bevond. Op zijn verzoek werd De Orellana tot gouverneur van het door hem ontdekte gebied be noemd. Dit kreeg den naam van Nieuw-Andaluzië. Daar de Spanjaarden bevreesd waren dat de Por- tugeezen hen bij het koloniseeren van het Amazone dal voor zouden zijn, stak De Orellana op 11 Mei 1544 met vier schepen en 400 man van San Lucar de Barrameda uit weer in zee en bereikte den Ama- zonemond, slechts met twee schepen. Omdat de rivier moeilijk stroomopwaarts te bevaren was, werd op 160 K.M. boven de monding gemeerd en een schip gebouwd dat meer voor het bevaren van de rivier geschikt was. Daarmede en met een van zijn Oceaanschepen zette De Orellana de reis voort, terwijl het andere Oceaanschip naar Spanje terugkeerde. Dit schip bracht dc laatste berichten van De Orellana over, want hijzelf verdween spoor loos in de onmetelijke oerwouden van het Amazone gebied. Men veronderstelt dat hij in een streek, die thans tot Venezuela behoort, omgekomen is. EEN GEIT OP SCHOOL. Op de Haarlemsche Openluchtschool wordt elke zonnige dag benut om de lessen in de buitenlucht te geven. Dan kan het wel eens voorkomen, dat de geit. die op het grasveldje in de buurt graast, even in de klas komt om haar vriendjes te begroeten. (Foto Stevens) Het drama te Houten. De dader gevat. UTRECHT, 1 Mei. De recherche heeft hier den dader van den dubbelen moord en de poging tot moord te Houten, den 59-jarigen ar beider A. de L.. in een volkslogement aan de Willemstraat alhier gearresteerd en overge bracht naar het hoofdbureau van politie, zooals wij gisteren reeds in een deel der oplaag hebben gemeld. De rechercheurs troffen de L. met een glas bier in een hoekje aan. Hij maakte een volkomen afwezigen indruk en scheen zich niets te kun nen herinneren. Naclat de rechercheurs op hem toegeloopen waren en hem vroegen of hij A. de L. uit Houten was, antwoordde hij bevestigend. Het gelukte den man met een zoet lijntje naar het hoofdbureau van politie over te brengen, waar hem een verhoor werd afgenomen. Men werd hieruit echter niet wijzer. De man kon zich niets meer herinneren. De politie riep de hulp van een zenuwarts in. Mej. dr. Bentz, die eens rustig met de L. ging praten, Zij moest weldra ervaren dat de man niet simuleerde. Zij vroeg hem bijvoorbeeld, hoe het met zijn vrouw ging, waarop de L. antwoordde: „O, goed. Zij is kern gezond. Ik heb haar vanmorgen nog gespro ken De man wist zich niets van zijn afschuwelijke daad te herinneren. Op advies van dr. Bentz werd de L. overgebracht naar de psychiatrische en neurologische klinieken, waar hij werd op genomen. Het broodmes, waarmede de L. de moorden heeft gepleegd, had hij bij zijn aanhouding in zijn binnenzak. Hij was op verschillende plaat sen aan de handeni licht gewond. De man ver telde nog, dat hij een fietstocht had gemaakt over Bunnik naar Zeist en Utrecht, maar wat daarvoor is gebeurd, ls voor hem nog volkomen duister. De jaarlijksehe varkensfokdag te Barneveld was Donderdag druk bezocht. De keurmeesters doen hun werk. (Foto Pax Holland) Naar de bloenihollenvelden Nuttige gids verschenen. Duizenden bezoeken jaarlijks dc bloeiende bloembollen- velden en velen zijn zóó geboeid door het schouwspel, dal er van deze kleurenpracht uitgaat, dat ze elk Jaar daar van gaan genieten. Velen trekken echter naar de bollenvelden, zonder vooraf een reisplan op te maken, waardoor ze meestal niet zooveel moois te zien krijgen, als het geval zou zijn. wanneer ze met mees overleg te werk gingen. Daarom is een handige gids. waarin alle belangrijke plaatsen en alle mooie plekjes zijn vermeld, een onmis baar bezit voor allen, die eens een nieuwe route willen kiezen en waarbij tegelijk met de bloemenpracht ook on bekend landschapschool kan worden bewonderd. In den handigen gids ..Dc Bollen Bloeien" komen zeven tien kaartjes voor van alle plaatsen, waar de bloembollen- velden worden aangetroffen. Zoo vindt men er behalve een overzichtkaart van de gehcele bollenstreek, afzon derlijke kaartjes van Bennebrock, Vogelenzang en om geving, Bloemendaal en O verveen. Aerdenhout en Heem stede. Hilegom en Lisse. Lisse—Sassenheim, Lei den en omgeving, Noordwljkerhout en Noordwijk-Binnen. Van al deze plaatsen binnen de tradltloneele bollen streek zijn de mooiste tochtjes in. dezen gids opgenomen. Ook de'bloemboliencentra daarbuiten, zooals die in Noord-Holland boven het Noordzee-kanaal. in het West- land en op de Zuid-Holl. en Zecuwsche eilanden, zijn met kaaj'tjes aangegeven. Deze gids, van L. Kroes en uitgegeven door Ten Brink's Uitg. Mij. te Meppel, geeft ook bijzonderheden over de verschillende soorten bolgewassen, kortom een handlei ding. die voorziet in, een reeds lang gevoelde behoefte. Door het late voorjaar kan men ditmaal niet alleen ge nieten van de bloeiende narcissen en hyacinten, doch ook van de vroede tuipen. Bond van Nederlandsche haring- exporteurs vergaderde. Nieuwe voorzitter gekozen. e PAKJES En ook den uitstekenden smaak van Van Ho ut en's pudding zal niemand willen betwisten. Welken smaak U ook kiest, steeds zal Van Houten's pudding een aangename verrassing voor iedereen zijn. tien pakje Van Houten's pudding poeder met een balven liter melk is voldoende voor een pudding voor 4 personen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1941 | | pagina 5