Haarlem's Dagblad 4 De nieuwe bonnen Duitsch luchtwapen boven Midden- en Zuid-Engeland. de 58e JAARGANG No. 17780 Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant- Uitgaven en Algem Drukkerij N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro- dienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054, Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724, 14825 Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM, Heemstede Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM VRIJDAG 6 JUNI 1941 Abonnementen per week 0.26, per maand 1.15, per 3 maanden 3.42, franco per post 3.73, losse nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels 2.elke regel meer 0.40. Reclames 0.65 per regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels 0.70, elke regel meer 0.17Vi- Groentjes zie rubriek. h. o v. Volksconcerten en Kerkconcerten. De Haarlemsche Orkest Vereeniging zal als re gel, dezen zomer op de Dinsdagen Volksconcerten geven. Het eerste concert heeft plaats op Dinsdag a.s. om 8 uur o.l.v. Marinus Adam waaraan als So liste zal medewerken Corry Koppen (piano). Buiten deze Dinsdagavondconcerten zullen in dien mogelijk ook nog enkele concerten gegeven worden op Vrijdagavond, waarvan de data nog na der bekend worden gemaakt. Als gastdirigenten zullen optreden: Willem An- driessen, Hugo de Groot en Theo van der Pas. Verder zullen alle concerten gedirigeerd worden door Marinus Adam. Het ligt in de bedoeling van het Bestuur, om ook een aantal Kerkconcerten te geven. Verleden jaar was de belangstelling daarvoor zeer groot. Jonge Nederlandsche solisten zullen op de Zomer- concerten hun medewerking verleenen. Met beken de Nederlandsche solisten wordt nog onderhandeld. Voor de bezoekers van de Paedagogische con certen, die in den afgeloopen winter gegeven wer den, zullen de reeks zomerconcerten een groot ge not zijn, daar zij de kennis, op die concerten ver zameld, ten nutte kunnen maken. Het verdient daarom aanbeveling om de artikelen die in de bla den over deze concerten geschreven zijn, nogmaals te lezen. Het geregeld bezoeken van concerten, kweekt de liefde voor muziek zeer zeker aan. Door den lagen entréeprijs is iedereen in de gelegenheid de Volks concerten te bezoeken. Hoewel er geen mondelinge toelichting gegeven zal worden, zal door den dirigent marinus Adam toch het paedagogische werk, dat dezen winter zoo'n succes heeft gehad, op de één of andere manier wor den voortgezet. De plannen daarvoor, zijn nog niet geheel uitge werkt. In ieder geval zal al het mogelijke gedaan worden om een zoo groot mogelijk aantal muziek- vrienden, wat dan tevens H. O. V. vrienden zijn, te kweeken in het belang van ons muziekleven. Niemand verzuime daarom het eerste concert. De afdeeling Noord-Holland van de vereeniging Het Nederlandsche Trekpaard, hield gisteren een keuring te Hoofddorp. Een moeder met haar tweeling wordt voor de keurmeesters geleid. (Foto Stevens) Ook dit jaar geen concours-liippique te Hoofddorp. Wordt de vereeniging „Vooruit" ontbonden? Evenals verleden jaar zal met het oog op de ernstige tijdsomstandigheden vanwege de ver eeniging „Vooruit" ter bevordering van de paarden fokkerij in Haarlemmermeer ook dit jaar geen con cours-hippique worden gehouden op het gemeente lijk concoursterrein te Hoofddorp. Tengevolge van de gerezen moeilijkheden, ook ten aanzien van het aantal beschikbare paarden en ver-r keersmiddelen schijnt het bestuur het plan te overwe gen tot ontbinding van de vereeniging over te gaan. Mocht het inderdaad zoover komen, dan is het bijna niet denkbaar dat hier van een definitieve regeling sprake- is, maar is veeleer aan te nemen dat er een voorstel zal worden gedaan om de ontbinding van „Vooruit" die gedurende tal van jaren niet alleen in Nederland, maar ook in andere landen zoo'n groote vermaardheid heeft verworven een tijdelijk karakter te geven. 's-GRAVENHAGE, 6 Juni. De secretaris-ge neraal van het departement van Landbouw en Visscherij deelt mede. dat de volgende bons zijn aangewezen voor het koopen der daarbij vermelde rantsoenen. BROOD EN GEBAK. Bon „22" van de broodkaart: 9 Juni t/m 22 Juni, 200 gram brood of twee rantsoenen gebak per bon. Eén rantsoen gebak is: beschuit 75 gram, biscuits en wafels 90 gram, speculaas 140 gram, andere koekjes 200 gram. koek 160 gram, cake 300 gram, gevuld klein korstgebak (b.v. amandelbroodjes) 400 gram, gevuld groot korstgebak (b.v. boterlet ter) 500 gram, taart en gebakjes 600 gram. Voor geheel of ten deele uit meel of bloem ge bakken producten, welke hierboven niet genoemd zijn, geldt, dat een rantsoen een hoeveelheid om vat, waarin 70 gram meel of bloem is verwerkt. AARDAPPELEN. Bon „05" van de Aardappelendistributiebonkaart: 9 Juni t/m 15 Juni, l'ó K.G. per bon. Bon „20" van de melkkaart: 9 Juni t/m 15 Juni, 1 3/4 liter per bon. Bon „53" en „88" van de ..bonkaart algemeen": 9 Juni t/m 15 Juni, een ei per bon. Bon „42" van de „bonkaart algemeen": 9 Juni t/m 6 Juli, 1 K.G. suiker per bon. VLEESCH. Bon „18 vleesch" van de vleeschkaart: 8 Juni t/m 15 Juni, per twee bonnen 100 gram vleesch, been inbegrepen of één rantsoen vleeschwaren, bon „18 worst, vleeschwaren" van de vleeschkaart: 8 Juni t/m 15 Juni, per twee bonnen een rantsoen vleeschwaren. Een rantsoen vleeschwaren bedraagt: 75 gram voor gerookt of gekookt varkens-, rund-, kalfs-, paarden- en sehapenvleesch en voor gerookte worststoorten, 10 gram voor gekookte worstsoor ten, rolpens en knakworst, 125 gram voor lever artikelen, tongenworst en nierbrood, 150 gram voor bloedworst, of 100 gram verduurzaamde kip, eend, gans of kalkoen, been inbegrepen. De bons, die zijn geldig verklaard voor een op Zondag of Maandag aanvangende distributiepe riode, mogen reeds den daaraan voorafgaanden Zaterdag worden gebruikt. Duitsch weermachtsbericht: Engelsche luchtaanval. 's-GRAVENHAGE, 5 Juni. Omtrent den d.d. gis teren gemelden luchtaanval op een stad in het westen des lands wordt het A.N.P. van bevoegde zijde me degedeeld, dat twee van de aanvallende vliegtuigen werden neergeschoten. Zij zijn in zee gestort. Opsporing gevraagd. De Politie te Haarlem verzoekt om plaatsing van het. volgende: De Burgemeester van Hillegom verzoekt opspo ring en aanhouding van: le. Embertus Spreeuw, geboren te Velsen 1 Juli 1905, electro-monteur, wonende Hoofdstraat 35, te Hillegom. Signalement: lang ong. 1.75 m. schraal postuur, mager smal gezicht, donker uiterlijk, don kere oogen, eenigszins geelachtige gelaatskleur, donker springend haar; gekleed met donkerblauw gestreept colbêrtjasje; blootshoofds. Hij is niet in 't bezit van identiteitspapieren en distributiebe scheiden; 2e. Lukas Schoonderbeek, geboren te Hillegom 19 Februari 1897, electricien, wonende Hoofdstraat 122, aldaar. Signalement: lang ong. 1.76 M., nor maal postuur, ovaal gezicht, hoog voorhoofd, blauwe oogen, donkerblond haar. spreekt met eenigszins hoog stemgeluid en loopt met vrij snelle bewegin gen, draagt vermoedelijk een snor; gekleed met donkergrijs colbertcostuum, bruine overjas, don- kergrijzen slappen hoed, blauw-grijs overhemd, blauwen zelfbinder en hooge zwarte schoenen. Hij is in het bezit van een heerenrijwiel, merk Phoenix en heeft waarschijnlijk voldoende geld bij zich. 3e. Adrianus Antonius van Amerongen. geboren te Heemstede 15 Juli 1902, directeur der N.V. Heem- steedsche Radiocentrale, wonende aldaar, Zomer- laan 25: Signalement: lang ong. 1.77 m., eenigszins gezet postuur, donker uiterlijk, donker achterover gekamd haar. kijkt stroef, mist een stukje uit rech ter oorlel; gekleed met blauwe winterjas, grijs cos- tuum en lage zwarte schoenen; draagt bril met donker montuur en een verbandje om linkermid denvinger; blootshoofds. Hij is in het bezit van een donkerbruine aktentaseh, inhoudende eenig onder goed en heeft ong. f 8 a f 10 bij zich. Deze drie personen worden verdacht van diefstal van auto's en motorrijwielen en van valschheid in geschrifte. Spreeuw en van Amerongen zijn kort na hun aanhouding op 29 Mei 1941 ontsnapt, zoodat hier mede bij aanhouding rekening moet worden gehou den. Schoonderbeek is sedert 29 Mei 1941 voort vluchtig. De burgemeester van Hillegom looft f 500 uit voor hem, die aanwijzingen kan geven, welke tot opspo ring en aanhouding van E. Spreeuw, voormeld, kun nen leiden. Nachtelijke operaties der Duitsche luchtmacht. Bommen op gebieden in Schotland. BERLIJN, 6 Juni (D.N.B.) Volgens een commu niqué van het Britsche ministerie van luchtvaart en binnenlandsche veiligheid hebben Duitsche vliegtui gen in den nacht van Donderdag op Vrijdag eenige gebieden in Schotland met bommen -bestookt, die *eentge schade" hebben aangericht. Brandstoffenkaarten der Haarlemmers. De na-uitreiking. De na-uitreiking der brandstoffenkaarten voor de categorie A (particuliere woningen) heeft on middellijk na de gewone uitreiking plaats namelijk heden (Vrijdag) en Zaterdag. Deze na-uitreiking geschiedt in de kantoren waai de afgeloopen week de gewone uitreiking heeft plaats gehad. Dus voor Noord in het gbouw van den Ned. Protestantenbond, Berkenstraat 10, voor Cen trum gebouw St. Bavo, Smedestraat 23 en voor Zuid, Badhuisstraat. Men is gehouden zich tot dat kantoor te wenden waartoe men behoort. Het is noodig-, dat men de stamkaarteun van alle gezinsleden medebrengt. Degenen, die om een of andere reden dus nog niet in bet bezit zijn van de brandstoffenkaarten voor het stookseizoen 19411,942 kunnen deze kaarten heden en Zaterdag nog halen. Nadien zal voorloopig geen na-uitreiking kunnen plaats vinden, ómdat, de distributiedienst met an dere bijzondere werkzaamheden zal zijn belast. Subsidie-tekort Artis. Voorstel van Gcd. Staten. Bij adres heeft het bestuur van „Artis" Ged. Staten van Noord-Holland verzocht te bevorderen dat over het boekjaar 19411942, evenals over vorige jaren, uit de provinciale kas een subsidie in het geraamde tekort, groot f 69.000.wordt toe gekend. Naar aanleiding van dit verzoek stellen Ged. Staten aan Provinciale Staten voor, aan „Artis" tot dekking van het tekort, dat de begrooting voor het boekjaar 19411942 aanwijst, een subsidie te verleenen ten bedrage van 1/3 gedeelte van dat tekort tot een maximum van f 23.000.onder voorwaarde, dat de gemeente Amsterdam de overige 2/3 gedeelten van dat tekort tot een maximum van f 46.000.voor haar rekening neemt Nieuwe operaties ter zee. Doelen te Birmingham en Chatham getroffen. BERLIJN, 5 Juni (DNB) Het opperbevel van de weermacht maakt bekend: „Onze duikbooten hebben in het Noorden en in het centrale deel van den Atlantischen Oceaan vijandelijke koopvoordijschepen met een gezamen- lijken inhoud van 24.400 b.r.t. tot zinken gebracht. Motortorpedobooten vielen aan de Engelsche kust een formatie lichte Britsche zeestrijdkrachten aan en brachten uit deze formatie in een stoutmoedigen aanval een door torpedojagers krachtig beschermd Britsch hulpoorlogsschip van ongeveer 6.000 b.r.t. tot zinken. Tegenaanvallen van den vijandelijke torpedojagers bleven zonder succes. Het luchtwapen bombardeerde in den afgeloo pen nacht voor den oorlog -belangrijke installaties in Midden- en Zuid-Engeland. Bijzonder doeltref fend waren de aanvallen op de industrie'ele instal laties van Birmingham en de haveninstallaties van Chatham. Overdag werd aan de Schotsche Oost kust het vliegveld Wiek succesvol met bommen bestookt. Bij een aanval op een fabrieksinstallatie in Noord-Schotland werd een werkplaats door vol treffers vernield. Het aantal gevangenen en de hoeveelheid oor logsbuit op Kreta nemen toe. In Noord-Afrika hebben batterijen van het Duit sche Afrika-corps concentraties vijandelijke voer tuigen bij Tobroek, alsmede verscheidene in de haven liggende Britsche transportschepen doeltref fend onder vuur genomen. Aan het front van Sol- loem werd een vijandelijke stoottroep afgeslagen. Duitsche luchtdoelartillerie en jachtvliegers heb ben op 2 Juni Britsche aanvallen op een vliegveld bij Tobroek afgeslagen en drie der aanvallende vijandelijke jachtvliegtuigen vernietigd. De vijand heeft gistermiddag en gisteravond te vergeefs getracht naar de bezette gebieden te vliegen. Hierbij kwam het tot verschillende lucht gevechten, in het verloop waarvan zes vijandelijke gevechtsvliegtuigen werden neergeschoten. Een Toch collecteeren voor de Tuberculosebestrijding Eén collectedag voor alle vereenigingen tezamen. Wij hebben er reeds op gewezen dat het dit jaar voor organisaties van tuberculosebestrijding nog niet mogelijk was toestemming te verkrijgen voor het houden van een collecte. Wij vernemen thans dat de kans zeer groot is dat zal worden goed gevonden dat er één collecte dag per jaar voor de tuberculosebestrijding zal worden gehouden. Die collecte zal dan door de 5 landelijke organisaties tezamen worden op touw gezet. De opbrengst zal naar billijkheid onder de vereenigingen verdeeld worden. Er komt als deze regeling door gaat dus een einde aan den toestand die vroeger bestaan heeft, dat elke vereeniging een eigen collectedag had. De organisaties die in deze zullen samenwerken zijn de Nederlandsche Centrale Vereeniging tot bestrijding der tuberculose (waarbij de Haarlem sche vereeniging is aangesloten), de R.-K. Vereeni ging „Herwonnen Levenskracht", de Protestantsch Christelijke Vereeniging „Draagt elkander lasten", „Zonnestraal" en de Vereeniging ter bevordering van de gezondheid in de grafische vakken. Dat het noodig is de bestrijding der tuberculose krachtig te blijven voeren blijkt o.a. uit het feit, dat in de eerste 5 maanden van 1941 aan het Con sultatiebureau te Haarlem 522 personen zijn ge komen voor een eerste onderzoek. In dezelfde pe riode van 1940 waren dit er slechts 330. Gelukkig is gebleken dat het aantal positieve gevallen nu niet veel grooter is dan verleden jaar (24 tegen 22), maar het feit dat de huisdokters zooveel meer personen naar het Consultatiebureau verwezen voor een onderzoek, bewijst wel dat waakzaamheid ge raden blijft. BLIKGROENTEN TE DUUR VERKOCHT. De politie te Haarlem heeft proces-verbaal op gemaakt tegen een importeursfirma te 's-Graven- hage,, die aan een winkelier te Haarlem blikken met groenten tegen te hoogen prijs had geleverd. De blikken niet groenten zijn in beslag genomen. De blauwi ïc^cu ulucit volop in den Ainstcr- damsche Hortus Botanicus. (Pax-Holland). Van de Amsterdamsche Beurs. De nieuwe inkomstenbelasting vormt ter beurze van Amsterdam nog steeds een bijzonder gewild onderwerp van bespreking. Deze belasting gaat in vele gevallen gepaard met een sterke verhooging van den belastingdruk en het ligt dus voor de hand dat het ontwerp niet met bijzonder goedgunstige oogen wordt bekeken. Het behoeft daarom geen ver wondering te wekken dat de beursstemming deze dagen door de nieuwe ontwerpen op minder gun stige wijze werd beinvloed, waarbij onmiddellijk moet worden opgemerkt dat er per saldo toch geen bijzonder groote uitwerking van uit ging. Voorts houdt men zich aan het Damrak gestadig bezig met het probleem van de nieuwe staatsleening. In bree- den kring veronderstelt men dat binnen korten tijd de staat wederom een beroep op de beleggers zal doen. De geruchten welke dienaangaande in om loop zijn, gaan echter niet geheel volgens dezelfde lijnen. Eenerzyds wordt beweerd dat het voorne men bestaat een 3' procentleening uit te geven met een zeer korten looptijd, n.l. van niet meer dan vijf jaar, waarbij een leeningsbedrag van 500 mil- lioen gulden wordt genoemd. Anderzijds wordt ge wag gemaakt van een leening ten beloope van 1 milliard gulden, waarvan 500 millioen zal worden ondergebracht bij de particuliere beleggers en 500 millioen gulden bij de vennootschappen. Iets defi nitiefs is echter niet bekend en moeilijk kan wor den nagegaan of de op de beui's circuleerende ge ruchten op de werkelijkheid zijn gegrond. In ieder geval staat het wel vast dat de vlottende schuld tot een zeer aanzienlijk bedrag is opgeloopen. De jong ste cijfers, weergevende de kaspositie van het rijk, doen uitkomen dat per 31 Mei aan schatkistbiljet ten uitstond een bedrag van f 143.251.000 en aan schatkistpromessen f 1.360.200.000, zoodat de totale kortloopende schuld momenteel meer dan ander half milliard gulden bedraagt. Het lijdt dus geen twijfel of een gedeelte hiervan zal voor consolida tie in aanmerking komen, maar toch geen bedrag van 1 milliard gulden op zeer korten termijn. Maar hoewel zooals gezegd nog niets met zekerheid be kend is, kon de laatste dagen voor de Nederland sche staatspapieren een lichtelijk gedrukte stem ming worden waargenomen, die hoofdzakelijk op rekening moest worden gesteld van de steeds meer veld winnende meening dat inderdaad een Neder landsche staatsleening tot een aanzienlijk bedrag op het programma staat en dat dit programma bin nenkort zal worden afgewerkt. (A.N.P.) enkel vliegtuig drong tot Sleeswijk Holstein door. In den afgeloopen nacht heeft de vijand noch boven het Duitsche rijksgebied, noch boven de bezette gebieden gevlogen". De Amerikaansclie steunpunten op Engelsche bezittingen. Voltooiing waarschijnlijk binnen het jaar- Uit New-York meldt het D.N.B.: De chef van de af deeling werven van het ministerie van Ma rine heeft volgens de „New-York Times" medege deeld dat de voltooiing van de marine- en lucht- bases op de door de Vereenigde Staten overgeno men Britsche bezittingen waarschijnlijk binnen het jaar geschied zal zijn Tot dusver is voor dezen bouw overigens pas vijf millioen dollar uitgegeven. Het grootste bedrag is begroot voor de steunpunten op het eiland Viegues ten oosten var. Porto Rico, nl 42.5 millioen. Aan New-Foundland, dat 17 millioen zal kosten, wer ken 2500 man. De kosten van het op twee na groot ste object, de Bermuda's worden geraamd op 11 millioen dollar. TWEE DUITSCHE BERGBEKLIMMERS VERMIST. BUENOS AIRES, 5 Juni. Volgens berichten uit La Paz zijn de Duitsche bergbeklimmers Kühm en Gahrmann, die bij den Illimani vermist werden, niet teruggevonden. De leden der reddingsexpedi tie, die inmiddels is teruggekeerd, hebben sporen gevonden, waaruit kan worden opgemaakt dat de vermisten waarschijnlijk gevallen zijn voor zij den Noordelijken top van den Illimani bereikt hadden. Ter herinnering aan de bergbeklimmers zal de Noordelijke top Pico Kühm, de Noordwestelijke top Pico Gahrmann genoemd worden. Roosevelt verlangt aanleg van het Sint Lawrencekanaal. Verbinding van de Amerikaansche meren met den Atlantischen Oceaan. President Roosevelt heeft, naar het D. N. B. ver neemt; een boodschap gericht aan het Congres, waarin hij het onmiddellijk aanleggen van het St. Lawrence-kanaal en nieuwe electrische centrales aan dit kanaal in het belang van de defensie der Ver. Staten noodzakelijk verklaart. Het St. Law- rericeproject behelst de verbinding tusschen de groote Amerikaansche meren en den Atlantischen Oceaan en de oprichting van electrische centrales aan de Canadeesch-Amerikaansche grens. De onderhandelingen te Batavia. Japansche delegatie verlangde binnen 24 uur antwoord op voorstellen- HEDEN NOTA DER NEDERLANDSCH- INDISCHE DELEGATIE? United Press meldt uit Batavia: Naar hier ver klaard wordt heeft de spanning tusschen Japan en Nederlandsch-Indië het hoogtepunt bereikt, nadat de Japansche delegatie binnen 24 uur antwoord op de door haar gedane voorstellen heeft geèischt. Van de zijde der Nederlandsch-Indische regeering wordt ver klaard dat zij haar standpunt niet kan wijzigen, terwijl de Japanners daartegenover gezegd hebben dat, wan neer de onderhandelingen geen bevredigende wending nemen, de kwestie aan dc regcering te Tokio zal orden voorgelegd. Een later United Pressbericht uit New York deelt mede: Naar uit Batavia bericht wordt zou de Neder landsch-Indische delegatie heden een antwoord geven op de Japansche voorstellen. De inhoud van deze nota zou niet bekend gemaakt worden. BEVREDIGEND ANTWOORDT TOKIO, fi Juni (D.N.B.) Volgens een bericht van het blad „Tokio Asahi Sjimboen" uit Batavia, zou de woordvoerder van de Nederlandsche dele gatie voor de handelsbesprekingen met Japan ver klaard hebben dat het antwoord van Nederlandsch- Indie ieder oogenblik verwacht kan worden en dat het Japan ongetwijfeld tevreden zal stellen. UITGESLOTEN SLAGERS. Het rijksbureau voor de Voedselvoorziening In oorlogstijd heeft wederom een aantal slagers wegens frauduleuze slachtingen of het voorhanden hebben van vleesch, afkomstig van frauduleuze slachtingen, voor geruimen tijd van het verkrijgen van een toe wijzing van vee en vleesch door de Nederlandsche veehouderijcentrale uitgesloten. Tegen deze slagers is proces-verbaal opgemaakt. Oude veete leidde tot moordaanslag Man met een mes in den nek gestoken. LEIDEN, 6 Juni. Vanochtend omstreeks 8 uur stond de 58-jarige W. K. in de Heerensteeg te praten met een buurman, toen hij plotseling met een scherp voorwerp in zijn nek werd gesto ken. Toen hij zich omdraaide, zag hij den 54- jarige K. L., eveneens wonende in dc Heeren steeg, met een mes in de hand hard wegloopen. De eerste hulpdienst bracht den getroffene naar het Academisch Ziekenhuis, waar bleek dat de wonde niet van ernstigen aard was, zoodat hij, na te zijn behandeld, te voet huiswaarts kon keeren. Korten tijd daarna kon de dader door de politie worden aangehouden. De aanleiding tot den aanslag moet gezocht wor den in een veete, welke reeds geruimen tijd tus schen beide mannen bestond. L. heeft zich meer malen in dien zin uitgelaten, dat hij K. zou dooden wanneer hij daartoe de kans kreeg. Het gevonden vrouwenhoofd. Arrestant legt bekentenis af. AMSTERDAM, 6 Juni (A.N.P.) De 58-jarige Amsterdammer, die in verband met het vinden van een vrouwenhoofd in het Merwedekanaal ver leden week door de politip te Rotterdam is ge arresteerd, verdacht van moord op zijn echtge- noote (van wie het gevonden hoofd zou zijn) hoeft hedenochtend voor den rechter-commissaris be kend deze gruwelijke misdaad te hebben bedreven. Nadere bijzonderheden konden, terwille van het loopende onderzoek, nog niet door de politie wor den verstrekt- Duizenden paren schoenen te Ede in beslag genomen. EDE. 6 Juni. Ambtenaren van den crisis opsporingsdienst hebben, in samenwerking met de Edesche politie, bij verscheidene schoenwinkeliers alhier een onderzoek ingesteld. Hierbij kwam aan het licht dat eenigen in overtreding waren en zich schuldig maakten aan het verkoopen van schoenen zonder bon. Twee winkeliers, genaamd H. en S. werden bovendien geverbaliseerd wegens ernstige prijs opdrijving. Bij hen werd de geheele voorraad schoenen, te zamen eenige duizenden paren, in beslag genomen. De dubbele namen. Belanghebbenden behoeven niet zelf stukken over te leggen. In aansluiting op de mededeeling in ons vorig nummer vernemen wij dat de Haarlemmers die dubbele namen dragen bij het afhalen van hun Persoonsbewijs zelf geen stukken behoeven over te leggen om te bewijzen dat zij aanspraak daarop hebben. De stukken waarover de afdeeling Burger lijken Stand en de Bevolking beschikt, worden naar den Hoogen Raad van den Adel in Den Haag ge stuurd. In den regel zijn dit uittreksels uit oude akten, enz., wafirover de afdeeling ambtshalve de beschikking heeft. HEDEN: 8 PAGINA'S Een verdwenen Haarlemscli Museum. Een uitgave der vereeniging „Haerlem". Een goede honderd jaar, van 1759 tot 1866, heeft onze stad een museum bezeten, zijnde een „Kabinet van naturaliën van de Hollandsche Maat schappij der Wetenschappen". Het is dus al drie kwart eeuw verdwenen, maar de geschiedenis van opkomst, bloei en liquidatie er van omvat een In teressant stukje Haarlemsch cultuurleven en gaf den heer J. A. Bierens de Haan, secretaris van de Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen aan leiding, een en ander in een boekje van 80 blad zijden voor de historie vast te leggen. De vereeni ging Haerlem bezorgde de uitgave er van. De heer Bierens de Haan was uithoofde van zijn hierbovengenoemde functie in dc gelegenheid, veel van zijn inlichtingen aan de bron te verzamelen. Het museum toch was een stichting van de Holland sche Maatschappij der Wetenschappen en men ont moet dan ook in het werkje de namen van tal van Haarlemmers, die van het midden der 18e tot het midden der 19e eeuw het hunne hebben bijge dragen tot verbreiding van den naam van onze stad als centrum van wetenschap op velerlei ge bied. De schrijver vertelt dan allereerst iets over de opkomst. Als menig ander museum groeide het. uit kleine of grootere verzamelingen merkwaardige of weinig bekende voortbrengselen uit planten- en dierenrijk, die belangstellende relaties van de Maatschappij haar ten geschenke hadden aangebo den. Dat begon met een burgemeesterlijke schen king in 1755 van „een leguwan, een kaayman en twee hagedissen", waaraan de Directeur Van Sype- steyn een „witte vink" toevoegde en Johannes En schedé „Oost-Indische horens en schelpen". Dat was zoo het. begin. In den loop van den lijd werd er het noodige singuliers aan toegevoegd en de kwestie van het deugdelijk reserveeren veroorzaak te de noodige zorgen. Een paar kasten en ander bergmateriaal bleken al spoedig onvoldoende en het slot was, dat men de beschikking kreeg over een lokaliteit in het Prinsenhof, waar de noodige toogen werden aangebracht, zoodat de verzame ling thans naar den eisch bezichtigd kon worden. Mal'tïnus van Marum is de man geweest, die de verzameling heeft verheven tot een wetenschap pelijk belangrijke instelling. Hij was doctor in de medicijnen en de philosophic en had zich als ge neesheer te Haarlem gevestigd, waar al spoedig de aandacht op hem gevestigd werd. Hij bleek groote belangstelling voor de staag uitbreidende verzameling te hebben en werd in 1777 tot direc teur van het kabinet benoemd. Spoedig na deze benoeming kreeg het kabinet een passende behui zing door aankoop van een pand in de Groote Houtstraat nabij de Peuzelaarsteeg (waarvoor de bekende Pieter Teyler van der Hulst een geldlee- ning verstrekte) in welk pand de Maatschappij zelf haar. intrek nam en een gedeelte er van voor museumruimte reserveerde. In deze nieuwe omgeving kon. Van Marum, die overigens ook medicus bleef en voorts directeur was van het Physisch Kabinet en de verzameling mineralen en fossielen, zijn krachten aan het ka binet wijden. Hij ordende en completeerde zooveel mogelijk de afdeelingen en wist aldus een bloeiend museum te scheppen, waarvoor hij in later jaren ook een catalogus samenstelde, die doet zien, dat het museum tegen het begin der 19e eeuw beschik te over 130 soorten opgezette zoogdieren, 525 soor ten vogels. 100 soorten reptielen en amphibiën, bij na 600 soorten molhisken, 220 soorten koralen, 70 soorten crustaceeën en een 10-tal soorten wormen. Intusschen beleefde ons land in dien tijd moei lijke jaren en het museum ondervond daarvan de gevolgen. Hoogst welkom was daarom een re- geerlngssubsidie van f 6000 per jaar. In 1820 werd evenwel te Leiden het Rijks Museum van Natuurlijke Historie opgericht en de bejaarde Van Marum begreep, dat deze instelling een niet geringe concurrent dreigde te worden, in verband waarmede hij de Maatschappij voorstelde, de werkzaamheid van het Museum te beperken tot een verzameling van inlandsche dieren. Er is echter niets van dit plan gekomen. In 1837 stierf Van Marum en zijn verscheiden luid de het begin van een periode van stilstand in. Van Marum's opvolger, prof. J. G. S. van Breda is blijk baar de man niet geweest, die de hoedanigheden be zat. het museum op zijn oude peil te houden, waarbij billijkheidshalve dient opgemerkt, dat andere musea, niet het minst dat van het genootschap Natura Artis Magistra dc belangstelling verdeelden. Wel werd de verzameling, (die intusschen overgebracht was naar de nieuwe woning der Maatschappij op het Spaarne) af en toe nog aangevuld en het einde was. dat een in 1866 uitgebracht rapport sombere klanken over den staat van het kabinet deed hooren. Het was duidelijk, dat het einde van het museum in het verschiet kwam en dat einde brak nog in hetzelfde jaar aan, toen „Artis" het grootste gedeelte van den inventaris voor800.overnam en de rest naar andere plaatsen o.a. het Teyler's Museum verhuisde. Moge uit dit korte uittreksel blijken, welk een interessant stuk wetenschap Haarlem eenmaal heeft bezeten en hoe erkentelijk men den heer Bierens de Haan zal zijn voor de zorg. waarmede hij dit alles zoo betrekkelijk kort geleden en niettemin vrijwel geheel vergeten, voor het tegenwoordig geslacht weer heeft opgediept uit de oude papieren.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1941 | | pagina 1