Haarlem's Dagblad
Verbitterde strijd in Syrië.
isprekingen te Batavia
aatste stadium
Haveninstallaties te Alexandrië
gebombardeerd.
Hardnekkige verdediging
der Franschen.
jf JAARGANG No. 17783
jgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
igaven en Algem Drukkerij N.V. Bureaux: Groote
utstraat 93, bijkantoor SoendapJein 37. Postgiro-
anst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
lefoon. Directie 13082, Hoofdred. 15054, Redactie
(00, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
J25 Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM, Heemstede
DINSDAG 10 JUNI 1941
Abonnementen per week 0.26, per maand 1.15,
per 3 maanden 3.42, franco per post 3.73, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels
2.elke regel meer 0.40. Reclames 0.65 per
regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels 0.70, elke regel meer
0.17V£- Groentjes zie rubriek.
De Arbeidsdienst
voor meisjes
GRAVENHAGE, 9 Juni. De Staatscourant
t een besluit van den secretaris-generaal van het
rtement van algemeene zaken betreffende den
«idsdienst voor meisjes". Aldus wordt blijkens
el 1 van dit besluit de betreffende afdeeling
emd van den Nederlandschen Arbeidsdienst,
kei 2 bepaalt, dat besluiten, beschikkingen en alle
ie door het daartoe bevoegde gezag gestelde of te
>n regelen betreffende den Nederlandschen Ar-
idienst niet van kracht zijn voor den Arbeids-
it voor meisjes tenzij uitdrukkelijk anders wordt
aid.
:hers,
1—18
RCH
meer
-RCH
;steld
i den
i een
alle
n op-
haar
mee-
ïmid-
-d en
lental
tena-
S het
hoten
npar-
e bal
over-
II te
evor-
rder-
een verhooging van de huur van
landhuisjes toegestaan.
JRAVENHAGE,'10 Juni. Velen, die in andere
hun vacantie doorbrachten in het buitenland
e kampeerden, zullen dezen zomer landhuisjes
n huren of eenvoudig gemeubileerde buitenver-
Er bestaat inderdaad voor dergelijke vacan-
vogelijkhedcn een groote belangstelling, die er in
nige gevallen toe heeft geleid, dat verhuurders
buitenhuisjes den huurprijs gingen verhoogen.
gemachtigde voor de prijzen vestigt er de aan-
op. dat het huurprijsbesluit de verhooging van
i boven het peil van 9 Mei 1940 uitdrukkelijk ver-
Dit besluit is ook van toepassing op gemeubi-
e huizen of gedeelten daarvan. Elke verhooging
den huurprijs is dus strafbaar en de gemachtigde
de prijzen zal niet aarzelen in te grijpen, wan-
men zich niet aan de bepalingen houdt. Het is
•rs in geen enkel opzicht aanvaardbaar, dat door de
joging van huurprijzen minder kapitaalkrachti-
niet in de gelegenheid zouden zijn dezen zomer
ten tijd buiten te verblijven.
ichten kunnen worden ingediend bij de plaat-
e politie en bij de inspecteurs voor de prijsbe-
ching.
Teylerplein te Haarlem.
Er komt geen speelplaats.
n de zijde van het Haarlemsche gemeentebestuur
|t ons medegedeeld, dat niet zal worden uitge-
d de wijziging van het Teijlerplein (het inrich-
an het middengedeelte tot speelplaats met plant-
aanleg daaromheen) waartoe de Regeerings-
nissaris op 5 Mei j.l. besloot. Gedeputeerde
in van Noord-Holland maken bezwaar tegen de
ve, welke aan bedoelde wijziging is verbonden.
Bchen
hier
ey
tal
eel patiënten in de ziekenhuizen
te Haarlem.
teming in het le kwartaal van 1941 IOÏ-jVo.
j vestigden er reeds de aandacht op, dat er
laats ten tijd veel patiënten in de Haarlemsche
nhuizen worden verpleegd. Nu de Statistische
vens der geméente Haarlem over het le kwar-
van 1941 zijn verschenen, blijkt het verschil
hetzelfde tijdvak van verleden jaar al heel
'heel of gedeeltelijk voor rekening der ge-
ïte werden verpleegd patiënten met het vol-
e aantal verpleegdagen:
le kw. le kw.
1940 1941
Elisabeths Gasthuis 13794 16017
onessenhiiis 10198 10276
astichting 12471 14455
'ohannes de Deo 3215 3105
sziekenhuis 251 286
Totaal 39929 44139
dit kwartaal zijn er dus 44139 verpleegdagen
ïest tegen.39929 in hetzelfde tijdvak van 1940.
vermeerdering dus van 4210. Een toeneming
lOJd pet. Dc toeneming der bevolking is niet
•dan 1 \A pet.
een vorige beschouwing hebben wij reeds me-
ideeld, dat dc directeur van den Gemeentelij-
Geneeskundigen Dienst te Haarlem voor de
eming geen direct aanwijsbare factoren kan
even, wel is hij overtuigd dat deze geweten
worden aan verschillende los van elkaar
ide omstandigheden, die voor een deel het ge-
van den oorlog zijn.
toeneming is het grootst in het St. Elisabeths
uis en in de Mariaslichting. Voor beide is het
•eer 15 pet. Hel a«fntal patiënten van het Dia-
ssenhuis nam daarentegen slechts met 68 toe,
ts meer dan pet.
het
eslis-
van
weest
st na
auten
bijna
was
;werk
even.
lage-
L Na
tjully
werd
fkens
:roote
l.
Doll
inspel
werd
t ge-
:ot er
raden
I bij
het
'enlo-
•doel-
Doll,
bal
Conferentie te Tokio
mei meldt uit Tokio: De vertegenwoordigers
alle betrokken regeeringsdepartementen zijn
rmiddag om 2 uur in een gemeenschappe-
conferentie bijeengekomen om de houding
Japan tegenover het antwoord van Neder-
ch-Indic op de Japansche voorstellen ti
■eken. De conferentie duurde tot aan den
and. Voordal de gemeenschappelijke confe-
e begon, hadden de uitvoerende ambtenaren
het Departement van Buitenlandsche Zaken
morgens om 19 uur een gedachtenwisseling,
vah het resultaat zou geweest zijn, dat zij
U11 houding volharden. Hoewel er geen of-
ile aanwijzingen beschikbaar zijn, meent mén
welingelichte kringen dat de besprekingen te
via haar laatste stadium bereikt hebben en
over het uiteindelijke resultaatnog niets
izekerheid te zeggen valt.
Het D.N.R meldt uit Tokio, dat men vol-
is de Tokio Nisji-Nisji tot de slotsom is ge
nen. dat er onder de tegenwoordige om-
mciigheden geen mogelijkheid voor overeen-
Tnming met Nederlandsch-Indië bestaat.
Volgens een officieuze mededeeling ver-
cht men, dat de leider der Japansche han-
isdelegatie te Batavia spoedig zal worden
Uggeroepcn.
ilgens een bericht van United Press uit Tokio
de „Asahi Sjimboen". in aansluiting op de me
ding. dat Maandag een conferentie tusschen
den der regeering en de leiders der Japansche
Ikrachtcn zou plaats hebben om de toekom-
betiekkingen van Japan tot Nederlandsch-
te bespreken, als zijn meening te kennen, dat
ituotie buitengewoon ernstig is, daar Ned.-In-
hei .Tapai -che programma verworpen heeft,
koestert hier slechts geringe hoop, dat de be
tingen wéér opgenomen zullen worden daar
Wwoord van Nederland-Indië op de Japansche
stellen „uitèfst onbevredigend" was.
Meer dan honderdduizend personen namen aan de Macedonische demonstratie
te Sofia deel. In den optocht werden Duitsche en Italiaansche vlaggen mee-
gevoerd.
(Foto WeltbildPax Holland)
Duitsch weermachtsbericht:
Actie boven Zuid-Engeland.
BERLIJN. 9 Juni (DNB) Het opperbevel van
de weermacht maakt bekend:
„Duikbooten hebben vijandelijke koopvaardij
schepen met een gezamenlijke» inhoud van 31.500
b.r.t. tot zinken gebracht. Formaties van het Duit
sche luchtwapen hebben in den nacht van 7 op 8
Juni een nieuwen, bijzonder succesvollen aanval
gedaan op het Britsche vlootsteunpunt Alexandrië.
Verscheidene zware bomtreffers werden, ondanks
de hevige afweer, op haveninstallaties cn marine-
depóts geplaatst. In voor den oorlog belangrijke
installaties ontstonden verscheidene groote bran
den.
In de Britsche wateren hebben gevechtsvliegtui
gen in den afgeloopen nacht twee koopvaarders
met 7.000 b.r.t. m totaal tot zinken gebracht en
de haveninstallaties aan de Zuid- en Zuidoostkust
van Engeland gebombardeerd.
Overdag heeft een gevechtsvliegtuig een op
slagplaats van grondstoffen in Zuid-Engeland ge
bombardeerd.
In Noord-Afrika werden opnieuw Britsche ge-
schutstellingen voor Tobroek met artillerievuur be
stookt. Door formaties Duitsche en Italiaansche ge
vechtsvliegers zijn versterkingen en luchtdoelbat
terijen bij Tobroek met zeer goede uitwerking aan
gevallen.
De vijand heeft in den afgeloopen nacht met
zwakke strijdkrachten West-Duitschland aan
gevallen. Onder de burgerbevolking vielen oenige
dooden en verscheidene gewonden. Militaire of
oorlogs-economische: schade wgrd niet aangericht.
Branden in verscheidene woonhüizen konden snel
gebluscht worden
In de periode van 4 tot 8 Juni verloor de vijand
tien vliegtuigen. Hiervan werden er acht in lucht
gevechten en twee door patrouille vaartuigen neer
geschoten. In dezelfde periode gingen 9 eigen vlieg
tuigen verloren.
Luitenant- kapitein Heinrich Liebe en luitenant
ter-zee eerstq klasse Endrass hebben als vierde en
\ijfde duikbootcommandant elk meer dan 200.000
b.r.t. scheepsruimte tot zinken gebracht.
In de gevechten om Kreta hebben zich de onder
bevel van majoor Koch, kapitein Altmann en eerste
luitenant Genz staande afdeeli.ngen valscherm
jagers door dapperheid en heldenmoed bijzonder
onderscheiden.
De onder bevel van generaai-majoor Meindl, ko
lonel Braer, kolonel Ramke en kolonel Sturm
staande afdeelingen valschermjagers hebben in
hardnekkige gevechten de grondslagen gelegd voor
de verovering van Kreta".
Op
nieuw luchtgevechten hoven het
Kanaal.
Twee Engelsche jagers neergeschoten.
Bij luchtgevechten boven het Kanaal hebben Duit
sche jagers gistermiddag, naar het D. N. B. meldt,
twee Britsche jachttoestellen van het type Spitfire
neergeschoten. Een derde machine, die ernstig werd
getroffen, trachtte de Britsche kust te bereiken,
een breed rookspoor achter zich latend.
Ten Noorden van Ameland is gistermiddag boven
dien een Britsch gevechtsvliegtuig van het type
Bristol-Blenheim door Duitsche jagers aangevallen
en neergeschoten.
Vijfhonderd K.M. ten Westen van de Faröer-cilan-
den heeft een Duitsche langeafstandsbommenwer-
per, volgens een radiobericht een Britsch koopvaardij
schip van 3000 b.r.t. zoo zwaar getroffen dat het be
gon te zinken cn de bemanning in de booten moest
gaan. In hetzelfde zeegebied werd een tweede koop
vaarder van 5000 b.r.t in brand geworpen. Beide
schepen moeten als verloren worden beschouwd.
Een vissclier. die de visch maar voor het grijpen
had. De visscher greep echter niet, want het was
doode visch, die, waarschijnlijk tengevolge van
z.g. kwaad water, gisteren in het Zuider Buiten
Spaarne dreef, zoodat alleen rle poesen uit de
buurt interesse toonden.
(Foto De Haas)
Koffietlieven door Amsterdamsche
politie gegrepen.
Een veem was hun werkterrein.
Uit een der veemen in de hoofdstad werden in
den laatsten tijd voortdurend kleine hoeveelheden
koffie vermist, in gewicht varicerende tusschen
5 en 10 KG. Het feit dat verschillende nasporingen
geen resultaat opleverden schijnt den dader
naar thans is gebleken iemand van het veemper-
soneel stoutmoediger gemaakt te hebben. De
man kwam n.l., vergezeld van zijn vader, in den
nacht van Vrijdag op Zaterdag j.l. per roeiboot
.naar het veem, wist met behulp van een valschen
sleutel binnen le komen cn toe was het een „koud
kunstje" twee balen koffie, ieder van 60 KG, mee
te- nemen. Dat zij daarbij terloops nog enkele kistjes
sigaren naar het bootje lieten verhuizen, mag wel
als een rechtmatige belooning voor hun nachtelijken
arbeid worden beschouwd.
Helaas begon na dit bezoek de pech voor de beide
dieven. Een der balen geraakte al spoedig te water.
De andere zak koffie werd evenals met de reeds
eerder gestolen koffie was gebeurd naar een
heelster in de Jordaan gebracht. De groote hoe
veelheid zal er echter oorzaak van zijn geweest,
dat ditmaal de politie er spoedig de lucht van kreeg.
Het duurde niet lang, of zoowel de beide inbrekers
als de heelster en haar zoon werden door de po
litie gearresteerd. Ook het gestolen goed is in beslag
genomen.
De totale hoeveelheid van de gestolen koffie
kon tot nu toe nog niet worden vastgesteld. Het
onderzoek der centrale recherche in deze zaak
duurt voort. (ANP).
Jeugd eii werkloosheid.
Het verloop op de arbeidsmarkt te Haarlem.
In ons vorig nummer hebben wij al medege
deeld dat het aantal werkloozen te Haarlem thans
3163 bedraagt.
Naar ouderdom zijn die werkloozen als volgt
verdeeld: 1417 jaar: 116, 1830 jaar: 790, 3164
jaar 2096 en boven de 65 jaar 161.
Interessant is na te gaan hoe de jeugd zich in
deze periode van crisis, van werkloosheid en van
oorlog heeft gedragen.
Uit de Statistische Gegevens der gemeente Haar
lem stelden wij de volgende vergelijking samen
van het aantal werkloozen in hetzelfde tijdvak van
de jaren 19391941.
Deze statistiek ziet er als volgt uit:
1939 1940 1941
14—17 jaar 84 76 116
1830 jaar 1568 739 790
31—64 jaar 3800 3261 2096
boven 65 jaar 135 140 161
Totaal 5587 4216 3163
In die twee jaren is het aantal werkloozen te
Haarlem dus gedaald van 5587 tot 3163. Een ver
mindering van 2424 of 43T< pet.
Het aantal jongens van 1417 jaar dat zonder
werk was is in de jaren iets gestegen. Daaren
tegen is de werkloosheid onder dc jongelui van
18 tot 30 jaar gedaald van 1568 tot 790. Een daling
dus van bijna 50 pet.
Opmerkelijk is dat in de groep volwassen werk
lieden (3164 jaar) de daling in het laatste jaar
veel sterker is geweest dan in het daaraan voor
afgaande jaar.
Van 1939 tot 1940 was de vermindering 539 cn
in het jaar 19391940 niet geringer dan 1165.
Natuurlijk heeft het feit dat een groot aantal
Haarlemsche arbeiders in Duïtschland en Frankrijk
is gaan werken invloed gehad op de vermindering
van het aantal werkloozen.
Ook is het mogelijk een vergelijking te maken
betreffende de verschillende beroepen.
Het aantal werkloozen was als volgt verdeeld
Handels- en kantoorbe
1938
1939
1940
1941
dienden
324
264
328
403
Metaalbewerkers
786
871
545
402
Bouwvakarbeiders
1623
1255
1212
783
Grafische vakken
123
101
103
86
Fabrieks- en transport
arbeiders
1605
1791
851
902
Land- en tuinbouw
187
215
144
69
Andere beroepen
1186
1090
1033
518
Hieruit zien wij dat het aantal werklooze bouw
vakarbeiders in die 3 jaar gedaald is van 1623 tot
783 Dat wil dus zeggen meer dan 50 pet.
De metaalbewerkers zijn van 786 tot 402 gedaald,
dus met 48'.: pet.
Voor de fabrieks- en transportarbeiders is het
percentage der vermindering 44 pet.
Alleen de werkloosheid onder de handels- en
kantoorbedienden is toegenomen.
Duitsche visie op de situatie in Irak.
Te Berljjn is men niet van mecnïng dat de situa
tie in Irak niet meer actueel is zoo meldt het A.N.P.
uit Berlijn. Men weet hier dat de Iraksche nationa
listen den strijd voor de bevrijding van de Arabi
sche wereld als een signaal tegen Engeland hebben
afgekondigd en bereid zijn dezen strijd met alle
middelen en naar gelang van de omstandigheden
voort te zetten en te activeeren.
In de Wilhelmstras.se was men gisteren van mee
ning dat een dergelijke actie in geenen deelo onac
tueel kan worden.
In politieke kringen van de Duitsche hoofdstad
viel de volgende opvatting te hooren: al moesten
ook de vrijheidsstrijders van Irak met het oog op
de technische superioriteit der Engelschen den strijd
tijdelijk staken, dan zegt dit nog niets omtrent den
afloop van dit conflict. In de Wilhelmstrasse vatte
men de Duitsche opvatting aldus samen dat al wat.
zich tot dusver heeft afgespeeld slechts een klein
begin is.
VERMISTE JONGEN TERECHT.
AMSTERDAM, 10 Juni. Blijkens mededeeling
van den chef van liet buveau kinderpolitie is Jo
hannes Cornelis Witlox, wiens opsporing was ver
zocht, weer terecht.
HEDEN: 8 PAGINA'S
Britsche aanval wordt door
vijf colonnes ondernomen.
VICHY, 9 Juni (D.N.B.) Het Fransche mi
nisterie van oorlog heeft te 10.25 uur het volgende
communiqué over de militaire operaties in Syrië ge
publiceerd.
„De Britsche en Gaullistische troepen, die giste
ren over de Syrische grens zijn gerukt, hebben hun
aanval in den middag van den 8stcn en in den och
tend van den 9en Juni versterkt. In de streek tus
schen den Dzjebel Droes en de uitloopers van het
Hermongebergte zijn de aanvallen ondernomen door
aanzienlijke strijdkrachten van alle wapens, waaron
der een groot aantal pantserwagens. Onze dekkings-
flfdeelingen hebben, met steun van artillerie en ludht-
macht, eiken meter gronds verdedigd en den tegen
stander ernstige verliezen toegebracht Een aanzienlijk
getal pantserwagens ls vernield.
Lans de kust van den Zuidelijken Libanon zijn
afdeelingen cavalerie en gepantserde strijdkrachten
vver de rivier de Litoni teruggeslagen Een verbit
terde strijd duurt voort langs de hoofdlinie Litoni-
Merdsj-AjoemijKoeneitra-Sjeik Meskin. Enkele Brit
sche vliegtuigen hebben de vliegvelden van Aleppo.
Rajak en Damascus en de bases van Merdsj Ajoem
gebombardeerd Onze jagers hebben drie Hurricanes
neergeschoten. Onze eskaders bommenwerpers zijn
In volle actie gekomen tegen vijandelijke strijdkrach
ten die in gevecht zijn met onze plaatselijke afdee
lingen.
Tijdens een gevecht tusschen onze vlootstrijdkrach-
tcn en een sterkere vijandelijke vlootmacht bij de
Libaneeschc kust is een Britsche torpedobootjager
ernstig beschadigd. Getrouw aan hun militairen
plicht bicden onze strijdkrachten overal eén hardnek
kig verzet tegen de numeriek sterkere en krachtig
gewapende vijandelijke strijdkrachten."
In Fransche militaire kringen te Vichy ver
klaarde men Maandagavond dat de hoofdaanval der
Britsche troepen in Syrië uitgaat van Doraa. aan het
begin van een natuurlijken toegangsweg naar Damas
cus. De vijand is echter overal op hardnekkigen te
genstand der Fransche troepen gestooten De
vijandelijke luchtaanvallen waren vooral gericht op
de luchtbases Rajak (Beiroet), Mezzo Metta (Da
mascus) en Nerab (Aleppo). De Engelsche vlieg
tuigen hebben ook vlugschriften laten vallen. Op haar
beurt heeft de Fransche luchtmacht de vijandelijke
marschcolonnes aangevallen.
In bevoegde Fransche kringen spreekt men het
Amerikaansche bericht, volgens hetwelk de Fran-
4 sche vloot naar Syrië zou zijn uitgeloopen, tegen.
Eveneens tegengesproken wordt het in het buitenland
verspreide bericht als zouden 4000 Fransche soldaten
in Dzjebel Droes naar de Engelschen zijn overge-
ioopen.
De militaire correspondent van de „Exchange Tele
graph" bij de Britsche troepen in Palestina
meldt dat de inval in Syrië door vijf afzonderlijke
colonnes is ondernomen De eerste colonne, die wordt
gesteund door sterke gemotoriseerde afdeelingen,
dringt naar Beiroet op. de tweede valt uit Palestina
aan in de richting van Damascus. Verder naar het
zuiden rukt een kleine afdeeling uit Transjordanië
door de woestijn op. Een andere colonne nadert
van een basis in Irak langs de Eufraat
BETUIGINGEN VAN TROUW AAN
FRANKRIJK.
Een A. N. P.-bericht uit Beiroet meldt:
Na het bekend worden van den Britschen aanval
op Syrië kwamen de menschen in de Syrische en Li-
baneesche steden bijeen en getuigden van hun
sympathie voor de Fransche autoriteiten. Talrijke
Arabische persoonlijkheden richtten telegrammen
aan den hoogen commissaris generaal Dentz. waar
in zij de verzekering geven van hun trouw op dit
oogenblik.
De Syrische en Libaneesche regeering hebben
het Fransche Hooge Commissariaat opgeroepen maat
regelen te nemen ter verdedigingvan de Levant. Te
vens gaven zij de verzekering dat de inheemsche
bevolking onverdeeld steun zal verleenen Te Dzjebel
Droes heeft de leider der Droesen, sultan Pasja Trasjl
een proclamatie uitgegeven, waarin de steun der
Droesen zonder beperking wordt toegezegd tegen den
Britschen aanval.
De zenders van Jeruzalem en Kaïro hebben Zon
dag bijna ononderbroken oproepen uitgezonden van
den gedeserteerden Franschen generaal Catroux
en van de Britsche regeering aan de Syrische bevol
king, waarin getracht wordt den Britschen aanval
op Syrië te verontschuldigen en te verklaren. Brit
sche vliegtuigen werpen vlugschriften met den tekst
van deze oproepen uit boven alle Syrische en Li
baneesche steden.
In talrijke steden bijvoorbeeld Beiroet. Damascus,
Hama en Aleppo heeft de menigte deze vlugschriften
verzameld en in brand gestoken. In aansluiting hier
op werden straatbetoogingen tegen Groot-Brittannlë
gehouden.
Haarlemsche Werkinrichting.
Twee afdeelingen bestaan 12 V4 jaar.
Hedenmorgen had in de Haarlemsche Werkin
richting aan de Botermarkt te Haarlem voor de
afdeelingen blinden en zwakzinnigen een plechtig
heid plaats ter gelegenheid van het 12' ;-jarig be
staan dezer afdeelingen. Behalve de tewerkgestel
de», de werkmeester en de directeur, was ook Dr.
Ch. A. Götte, wethouder van Volksgezondheid,
aanwezig.
De directeur, de heer E. P. Schuyt, hield een
rede. „Hoewel de arbeid voor onze geestelijk en
lichamelijk misdeelden ons dagelijks voor nieuwe
problemen zet," zei hij „meenden we toch even on
zen arbeid te moeten onderbreken, daar het van
daag 12' jaar geleden is, dat we aan onze arbeids-
inrichtingen een afdeeling voor blinden en een af
deeling voor het maken van rietmatten door gees
telijk misdeelden vormden. De werkmeesters dezer
afdeelingen, de heeren A. de Vries en H. J. Kense-
laar, zijn derhalve 12Vt jaar aan onze arbeidsin-
richtingen verbonden, terwijl een drietal blinden,
de heeren L P. Dekker, H. Hoogkamer en A. Smit
vandaag 12'jaar alhier werkzaam zijn.
Het 12' jarig bestaan van onze manden- en riet-
mattenmakcrij zou mogelijk heden stil zijn voorbij
gegaan, als niet eenige blinden tot mij gekomen
waren met het verzoek, vandaag het werk te mo
gen onderbreken, om hun werkmeester dank te
kunnen zeggen voor zijn voortreffelijke leiding.
Hoewel ik weet, dat zij niets van huldebetuigingen
willen weten, heb ik gemeend aan dit verzoek te
moeten voldoen. Dat de onmiddellijke chef van dit
Nazorgwerk Dr. Ch. A. Götte, wethouder van
Volksgezondheid gelegenheid had om aanwezig
te zijn, stellen wij ten zeerste op prijs."
Spreker herinnerde hierop uitvoerig aan het
tot stand komen van dit onderdeel van het Nazorg-
werk. Hij wenschte de heeren De Vries en Kense-
laar van harte geluk met dezen dag en hoopte, dat
ze nog vele jaren als gemeente-ambtenaar werk
zaam zullen zijn. Ze hebben getoond, niet alleen
een goed vakman te zijn. doch en dit is voor dit
werk haast nog belangrijker ze bezitten de gave
om leiding te geven en een sfeer van vertrouwen
te scheppen. „Dit werk vraagt bijzondere menschen,
die met hoofd en hart zich geheel geven.
Dat de tewerkgestelden hen dankbaar zijn voor
de wijze waarop zij hun taak verrichten, is een
dank, grooter dan welke andere ook. En als ik ook
de blinden Dekker. Hoogkamer en Smit met dit
ook voor hen Koperen jubileum hartelijk felici
teer, dan geldt dit tevens het verdere personeel en
alle te werk gestelden."
Wethouder Dr. Götte achtte het een bijzonder ge
noegen. namens den Regeeringscommissaris voor
Haarlem de gelukwenschen over te mogen bren
gen. „Dit is een gebeurtenis, die niet onopgemerkt
voorbij mag gaan; 12' jaar beteekent weliswaar in
den loop der tijden niet veel, maar wel het feit, dat
in zulk een periode dit belangrijke werk ten nutte
van de gemeenschap onder de bekwame leiding
van den directeur is verricht. Dit werk vergt im
mers heel veel, zooals vakkennis, maar ook ge
meenschapszin en opofferingsgezindheid: anders
kan men aan dit werk geen leiding geven. Met vol
doening kan men op deze 12' jaar terug zien, want
het werk werpt prachtige resultaten af. Dat is aan
den ijver van directeur cn werkmeesters te dan
ken: zij hebben het leven van velen verlicht en
prettig gemaakt door hun groote dosis geduld en
goeden wil. Gaarne wil ik namens het gemeentebe
stuur zeggen, dat uw werk zeer op prijs wordt ge
steld. De Nazorg te Haarlem heeft een goeden
klank, dank zij dc goede leiding en de capaciteiten
van den directeur. Ik hoop, dat u cn uw medewer
kers op dezen weg nog vele jaren zult mogen blij
ven voortgaan."
Namens de gemeente bood spreker aan dc twee
werkmeesters cn de drie jubilecrende blinden een
geschenk onder couvert aan
De twee werkmeesters hadden bovendien nog
fraaie geschenken namens personeel en tewerkge
stelden in ontvangst te nemen en Mej. M. C. van
Maris huldigde Mevrouw Schuyt met een fraai
bloemstuk.
De tewerkgestelden keerden hierop weer naar
hun arbeid terug.
Dc sluizen le Spaarndam.
Een onderhoudsquaestie die juist 4 eeuwen
oud is.
In den ouden tijd konden de schepen uit Haar
lem in het IJ komen door een sluis te Spaarndam.
De eerste sluis te Spaarndam is vermoedelijk in
1285 gebouwd. Er zijn aanwijzingen dat die gestaan
heeft op dezelfde plaats waar nu de Kolksluis ge
vonden wordt. Dus in het hartje van het tegen
woordige dorp.
Eerst is de Kolksluis in 1492 vergroot en later
nog eens in 1571 cn in 1778. Bij de laatste ver
grooting kreeg zij een doorvaart van 19 voet 11
duim. De opbouw is van blauwe Namursche steen.
Er zijn na dien tijd heel wat sluizen in Spaarn
dam gekomen. In 1363 werd de Woerdcnsche sluis
gebouwd nadat tusschen Rijnland en het Groot
waterschap van Woerden een overeenkomst was
gesloten over de afwatering. Deze sluis heeft altijd
alleen voor waterloozing gediend, nooit voor door
vaart van schepen.
De kleine Haarlemmersluis is haar oorsprong
verschuldigd aan een handvest' van Maximilaan
en Maria van 1479. Deze sluis is evenwel pas ge
maakt in 1519. Het heeft dus niet minder dan 40
jaren geduurd voor gebruik gemaakt kon worden
van de verkregen vergunning. Dit kwam omdat
Rijnland zich er tegen had verzet. Het verzet had
tengevolge dat Haarlem niet Rijnland in 1506
overeenkwam een overtoom te maken, waarover
kleine schepen gesleept konden worden terwijl
hiervoor niets betaald behoefde te worden. Haar
lem bleef evenwel ook na 1506 aandrintren ojr toe
stemming van de sluis alsnog te maken, daar d«
scheepvaart bij de overtoom veel oponthoud had.
Nadat in 1514 het IJwater door een storm opge
zweept, een gedeelte van den dam in de monding
van het Spaarne wegsloeg, begon Rijnland zijn
verzet op te geven. Toen in 1517 de Gelderschen
de sluizen in Spaarndam verbrand hadden eischte
Haarlem alsnog toestemming om de nieuwe sluij
te mogen bouwen. Die vergunning kwam in 1518
af, zoodat de bouw in 1519 kon geschieden.
De bouw van deze sluis was niet gelukkig. Spoe
dig bleek namelijk dat er zooveel IJwater door
kwam dat het water van het Spaarne brak werd.
Er werd veel aan gerepareerd, maar het euvel
kon niet afdoende verholpen worden. Haarlem
werd daarop door Rijnland gedagvaard om de
sluis afdoende te verbeteren. Dit geschiedde In
1541, dus nu juist 400 jaar geleden. De reparatie
kwam feitelijk neer op een vernieuwing, want de
sluis werd afgebroken en opnieuw opgebouwd
van harden Bentheimer- of Arduinsteen. De
breedte van de sluis werd toen meteen op 11 Vfe
voet gebracht. Haarlem moest toen evenwel op
zich nemen „ten eeuwige dage" te blijven zorgen
voor het onderhoud van de sluis. In later tijd is
er af en toe een geschil tusschen Haarlem en Rijn
land geweest over de onderhoudsquaestie.
Haarlem probeerde af en toe aan de verplich
ting te ontkomen, maar het gelukte niet. Haarlem
bleef voro het onderhoud van de sluis zorgen, ter
en Rijnland gesloten om een groote Haarlemmer-
Later werd een overeenkomst tusschen Haarlem
en Rijnland gesloten via een roote Haarlemmer
sluis te bouwen. In 1567 werd met den bouw daar
van begonnen. In 1569 kwam het eerste schip
door de nieuwe sluis, namelijk een boeier uit
Noorwegen.
Ook over het onderhoud van deze sluis is in den
loop der jaren veel door Haarlem en Rijnland
getwist. Er is ook een tijd geweest, dat de Haar
lemsche brouwers dë sluisgelden van Spaarndajn
in pacht namen.
