Haarlem's Dagblad | 1941 | 28 juni 1941 | pagina 8

De Kerk in de branding

PREDIKBEURTEN

„Wat wij verwachten mogen"

Nieuwe Uitgaven

Z A T E R DAG 28 JUNI 1941

HAARDE M'S DAGBLAD

10

Opgaven van Predikbeurten, die
Vrijdagmiddag 6 uur niet in ons
bezit zijn, kunnen niet meer worden
opgenomen.

ZONDAG 29 JUNI

HAARLEM

N. H. KERK. Collecte voor Diaconiehuis in alle
diensten.behalve in de Kinderkerk. GROOTE
KERK, Groote Markt. 10: Ds. Foeken. 7: Ds. Waar
denburg en Ds. K. H. Miskotte, te Amsterdam.
Dinsdag 7.30: Kerkeraadskamer, ing. Oude Groen
markt: Evangelisatiesamenkomst voor slechthoo-
renden en doofstommen van alle gezindten. Toe
gang en zitplaatsen vrij.

NIEUWE KERK. Nw. Kerksplein. 10.30: Ds. Be
ker. OOSTERKERK, Zomerkade. 10: Ds. J. D. van
Hof, te Delfshaven. NOORDERKERK: Velserstr.
10.30: Ds. van der WaaL
KAARL. JEUGDKERK VOOR OUDEREN (Bake-
nesserkerk). 11: Ds. A. G. Dönszelman, te Amers
foort.

BAKENESSERKERK, Vrouvvesteeg. 9.45: Ds.
Emmen, Kinderkerk. Collecte voor de restauratie.
ALLE-DAG-KERK m het koor der Gr. Kerk, ing.
Klokhuisplein. Godsdienstoefening, eiken werkdag
beh. 's Zat. des avonds 77.30. Voorg. en Pred.
van alle Prot. Kerken van Haarlem en Omgeving.
Toegang en zitplaatsen vrij.

STADS EVANG., L. Heerenstr. 6. 10: J. F. Snoeks.
12: Kinderbond Hosanna. 5: Opwekkingssamenk.
J. F. Snoeks en anderen.

Dinsdag 2: Dameskrans Bid en Werk. 8: Zang
repetitie „Eben Haëzer".

Woensdag 3 en 8: Ds. J. G. Hoekendijk, Evang.
Pred. ie Bussum.

Donderdag 8: Gemeenschapsavond voor iedere
geloovige.

EVANG. SAMENKOMSTEN, Zuiderstraat 15. 10:

Geen dienst wegens*tentcampagne.
OPWEKKINGSSAMENKOMSTEN, Zuiderstraat 15
Donderdag 8: J. Sevensma, Evang. te A'dam.
TENT-EVANGELISATIE. StandDlaats tent Soen-
daplein. Zaterdag 8: Evang. Kits en Sevensma.
Zangkoor „Asaf".

Zondag 10: J. Kits en J. Sevensma. 3.30: Jeugdsa-
menkomst. Spr. J. Kits. 7.30: Zang- en getuigenis-
dienst. 8: Slotsamenkomst J. Kits en J. Sevensma.
VRIJE EVANG. GEMEENTE, gebouw Jansweg 34.
10: Ds. D. J. D. du Fossé. 5: Evangelisatiedienst
met Zang.

10: Kinderkerk.

Woensdag 8: Bidstond.

CHRISTIAN SCIENCE SOC., Jansstr. 74. 10: In de
Ned. taal. 11.15: In de Eng. taal.

Den lsien en 3den Woensdag van iedere maand
8: in de Ned. taal (getuigenis-bijeenkomst).
EGLISE WALLONNE, Begijnhof 30. Dimanche
29 Juin. a 10 h. 30: Service et Sermon preside par
mr. Ie pasteur R. Ie Gras, de Nimèque.

3e Collecte spéciale.

DEUTSCHE EVANG. GEMEINDE, Parklaan 34.
Gottesdienst um 10.30 Uhr. Pfarrer Illing.
VER-, DOOPSGEZ. GEM. 10.30: Da. M. E. de Lugt.
VRIJZ. HERV.. Jacobstr. 6. 10.30: Ds. H. A. En
klaar, van den Helder.

REM. GER. GEM., Wilhelminastraat. 10.30: Dr. W.

R. M. Noordhoff.

GER. KERK. KLOPPERSINGELKERK. 10: Ds.
J. W. Siertsema. 5: Ds. J. v. d. Linden. Zondag 44
WILHELMINAKERK. 10: Ds. A. M. Boeijinga. 5:
Ds L. Hoorweg Zondag 44.

ZUID-OOSTERKERK. 10: Ds. L. Hoorweg. 5: Ds.
J. W. Siertsema. Zondag 45.

C-EREF. C-EM., Lange Molenstraat 22. 10 en 5:
Leesdienst.

Donderdag 7.30: Ds. Heikoop, van Utrecht.
GER. KERK m H. V., Begijnhof 6. 10 en 5: Ds.
G. W. van Deth.

10: Kinderdienst, ing. Jansstraat 59.

CHR. GER. KERK, Raaks. 10 en 5: Ds. Laman.

3de Bijzondere Kerkdienst in
de Groote Kerk Zondagav.
7 uur Ds. G. J. Waardenburg
en Dr. K. H. Miskotle over:

^dle zitplaatsen vrij

(Adv. Ingez. Med.)

BAPTISTEN-GEMEENTE, Bakenessergracht 65. 10
en 5: Ds. L. de Haan. 8: Jeugddienst.

Dinsdag 8: Ds. L. de Haan. Bijbellezing en Bïdst,
NED. GELOOFSGEM. ..HET LEGER DES HEILS"
Schagchelstraat 26. 10: Godsdienstoefening. 7.30:
Godsdienstoefening.

Dinsdag 8: Godsdienstoefening uitsl. voor leden.
Donderdag 8: Jeugddienst. Leider H. Lahuïs.
Voor Kinderen: 12.30: Zondagsschool. 5: Vertel-
uurtje.

PINKSTERGEM., N. Kruisstr. 14. 10 en 6: Open
bare samenkomst. 10: Zondagsschool.

Maandag 7.30: Zangles. Donderdag 7.30: Bidstond.
GEM. GODS, Frans Halsstr. 4. 10: F. Jeeninga.
IJmuiden-Oost. Willebrordstr. 4.30: F. Jeeninga.
Donderdag 7.30: Bidstond en Bijbelbespreking
W. Geldeloozepad 14.

GEM. DES HEEREN, Wolstraat 7. 10 en 6: Dienst
KERK v. J. CHR. v. d. H. DER LAATSTE DAGEN
Parklaan 106. 10.3012: Zondagsschool en Ouder
klas. 56.30: Avondmaalsvergadering.

Dinsdag 2.304: Zusterhulpvereeniging.

VERG. v. GELOOVIGEN, Ged. Voldersgracht 15.

10.30: Samenkomst. (Broodbreken).
NED. STICHTING v. BUITENKERKELIJKE RE
LIGIE. Remonstr.huïs, Wilhelminastr. 22. 10.15:
J. L. Marchal, van Utrecht.

VRIJE KATH. KERK. Popellaan. Kinheimpark.
10.30: Gezongen H. Mis.

Woensdag 7.30: Genezingsdienst en Lof.

HERST. APOST. ZEND1NGSGEM., Wilhelminastr.
21. 10 en 5: Godsdienstoefening.

HERST. APOST. ZEND1NGSGEMJacobijnestraat
15. 10 en 5: Godsdienstoefening.

HAARLEM-NOORD

N. H. KERK. Julianakerk, Kloosterstraat. 10: Ds.
Drost.

IMMANUELKERK, van Egmondstraat. 10: Ds.
M. van der Voet. 5: Dezelfde.

N. H. GEM., te Haarlem-N. (Spaarndam-West)
in de Gym-zaal der Kon. Emmaschool, ing. Raaf
straat 2. 10: Ds. Snethlage.

12.30: Zondagsschool in de Kon. Emmaschool
Roerdompplein.

VRIJZ. PROT. Berkenstraat 10. 10.30: Ds. J. N.

Pattist, den Haag.

NOORDERKAPEL. Minahassastraat. 10.30 en 7.30:
de heer Visser en anderen.

Dinsdag 2.15: Dameskrans. 7.15: Meisjesvereeni-
ging. Vrijdag 7.30' Bijbelbespreking door Bouhof.
GER. KERK, Noordschnterkerk. Spaarnrijkstraat.
10: Ds. J. v. d. Linden. 5: Ds. A. M. Boeijinga.
Zondag 45.

CHR. GER. KERK, Floresstr. 10 en 5: Ds. Henstra

HEEMSTEDE

N. H. KERK. Openlucht-Jeugdkerkdienst „Bos-
beek" (Groenendaal). 10: Ds. B. Ter Haar Ro-
meny, te Ginneken. Extra collecte voor de Jeugd-
kerkdiensten. (Bij ongunstig weer in de kerk Wil-
hclminapleïn.)

KAPEL N1EUW-VREDENHOF, Joh. v. Oldenbar-
neveltlaan. 10.30: Ds. Briët.

In dezen dienst zal bij het uitgaan gecollecteerd
worden voor de Zondagsscholen.

NED. PROT. BOND. Afd. Heemstede-Bennebroek.
10.30: Ds. R. H. Oldeman, te Santpoort.
(Met medewerking van het Dameskoor.)
GER. KERK, Koediefslaan. 10: Ds. v. d. Bom. 5:
Ds. Dondorp.

(Zondag 2)

Camplaan. 10: Ds. Dondorp. 5: Ds. v. d. Born.

(Zondag 1)

AERDENHOUT

REL. KRING. Eikenlaan 5. 10.30: Ds„ W. J. Wegerif
Remonstrantsch predikant, Rotterdam.
N. H. WIJKGEBOUW. 10: C A. F. van Stipriaan
Luiscius.

BLOEMENDAAL

N. H. KERK. 10: Ds. J. C. van Dijk.

Heilig Avondmaal.
NED. PROT. BOND, Potgieterweg 4. 10.30: Dr. H.
Faber. Hv., Schiedam.

GER. KERK. 10: Ds. J. C. Brussaard.
Radio-uitzending op golflengte 245.9 Meter.
5: Cand. D. van Swigchem.

Geb. Vijverweg 16. 11.15: Kinderdienst o. 1. v.
J. Hogenbirk.

OVERVEEN

N. H. KERK. 10: Ds. Ch. de Beus.

GER. KERK, Hulpgeb. Croesenstraat. 10: Cand. D.
van Swigchem. 5: Ds. J. C. Brussaard.

HAARLEMMERMEER

N.H. KERK. HOOFDDORP 10 en 3: Ds. J. C. Sal-

verda.

VIJFHUIZEN. 10: A. C. Brörens.
NIEUWEMEERDIJK. 10: H. Heeresma, A'dam.
AALSMEERDERWEG. 10: W. F. J. Koudstaal.
BENNEBROEKERWEG. 3: W. F. J. Koudstaal.
LIJNDEN. 10: P. van den Berg.
BADHOEVEDORP. 11: J. H. Boerlijst.
HOOFDDORP, OUD-GER. KERK. 10 en 3: Ds. L.
Franke.

HALFWEG

N. H. KERK. 10 en 4: Ds. Molenaar.

GER. KERK. 10 en 3.30: Ds. Groenewegen.

HILLEGOM

N. H. KERK. 10 en 5: Ds. Chr. Eerbard.
GER. KERK. 10 en 3: Ds. A. K. Krabbe.
CHR. GER. KERK. 10 en 5: Leesdienst.

NEDERL. PROTESTANTENBOND. 10.30: Dr. K.

A. Beversluis van Zutphen.

HERST. APOST. ZENDINGSGEM., v. d. Endelaan
18. 10: Godsdienstoefening.

BENNEBROEK

N. H. KERK. 10: Ds. Lekkerkerker.

SPAARNDAM

N. H. KERK. 10: K. A. Oskam. Hulpprediker.
N. H. GEM., te Haarlem-N. (Spaarndam-West)
in de Gym-zaal der Kon. Emmaschool, ing. Raaf
straat 2. 10: Ds. A. Snethlage.

12.30: Zondagsschool in de Kon. Emmaschool
RoerdomDplein.

EVANGELISATIE. 10: A. Donker, van Zaandijk.
Dinsdag 7: Bijbellezing

ZANDVOORT

N. H. KERK. 10: Ds. D. Tromp.

NED. PROTESTANTENBOND, gebouw Brugstr. 15

10.30: Ds. J. M. de Jong. van Oterleek.
GER. KERK, in H. V., Brederodestraai 31. 10: Ds.
E. C. B. Kok, te Bussum.

SANTPOORT

N. H. KERK. 10.30: Ds. A. A. Wildschut, van Rot
terdam.

GER. KERK. in H. V. Wustelaan. 10: F. H. Geuse
broek, van Amsterdam.

fJMUIDEN

N. H. KERK, Kanaalstraat. 10: Ds. L. W. Erdman
5: Ds. L. Lagerwey.

BETHLEHEMKERK, James Wattstraat. 10: Jeugd
dienst. A. Kool.

HERV. EVANG., Oranjestr. 8. 10 en 5: Leesdienst
GER. KERK. Geen opgave ontvangen.

CHR. GER. KERK. 10 en 5: Ds. A. Zwiep.
DOOPSGEZ. en PROT. BOND, Helmstraat 9,
10.30: Ds. Milatz.

OUD-KATH. KERK. 10: H. Dienst. 7 Vesper.

GELOOFSGEMEENSCHAP LEGER DES HEILS
Edisonstraat. 10 en 7.30- Leidei H. Lodder.

IJMUIDEN-OOST

N. H. KERK Goede Herderkerk Velserdtiinweg.
10: Ds. G. F. Callenbach. 5.30: Ds. Johs. Brons
geest, Velsen.

VRIJZ. HERV., gebouw Tolsdttincrweg. geen dienst
VEREEMIG1NGSGEBOUW. Kalverstr. 10: Jeugd-
samenkomst.

GER. KERK, Velscrduinweg. 10 en 5: Ds. E. G.
van Teylingen.

LUTH. GENOOTSCH.. Herv. Vereen, geb. Kalver-
straat. 10.30: Zend. Stcinhart.

STADSEVANG., Willemsbeekweg. 10: Broodbreken
8: Evangelisaticsamenkomst.

Maandag 8: Bijbelbespreking en bidstond.
BAPTISTEN-GEM U illemsbeekweg 22. Woens
dag 8: Ds. L. de Haan, pred. te Haarlem.

HERST. APOST ZENDINGSGEM Willebrordstr.
10. 10: Godsdienstoefening.

VRIJE EVANGELISATIE. IJmuiderstr.weg 52. 10
de heer W. Gorter; 5" de heer E. Korf.

VELSEN

N. H. KERK. 10: Ds. P. Bootsma, Oud-legerpredi-
kam, Wassenaar.

BEVERWIJK

N. H. KERK. Kerkstraat. 10: Ds J. de Vries.
DOOPEGEZ. GEM. Meerstraat. 10: Ds. Alb. Vis.
VRIJZ. HERV. Parklaan. 10: Ds. J. H. Hanneman,
van Uilgeest.

EVANG. LUTH. GEM., Koningstraat. 10.30. Ds. J
Ph. Haumersen.

GEREF. KERK, C. H. Moenspletn. 10 en 5: Ds. H
Holtrop.

VRIJE EVANG. ..MARANATHA". Koringstr. 41
9.30: Bidstond. 10: A. T. Polderman, uit Den Haag
12: Zondagsschool.

Dinsdag 7.30: Zangvereeniging. 8: Openluchtsa
menkomst Baanstraat. Vrijdag 8-9: Bidstond.
CASTR9CUM

N. H. KERK. 10: Ds. J. M. Seulijn.

HERV. EVANGELISATIEVEREENIGING. 10: Ds
de Boer.

GER. KERK. Beverwjjkerstr.weg 32. 10 en 5: Ds.
J. Krüger.

Alexander N'iklitschek: Het
wonderland der natuur.

Alexander Niklitschek is een uitstekende leids
man in het wonderlijke land der natuur en de lezer
zal zich ongetwijfeld gaarne door hem op de reis
langs de vele merkwaardige verschijnselen, die
Aarde en Heelal bevatten, laten leiden. Veel merk
waardigs wordt den lezer onthuld waarvan hij zich
vroeger ternauwernood of in het. geheel geen begrip
had gevormd. De reis. die van populair wetenschap
pelijk karakter is. leidt naar de wonderen van n-i-
tuurij en scheikunde van techniek en industrie, van

de planten- en dierenwereld, van den hemel en

van onszelf!

zFoto's en teekeninsen verduidelijken daar waar de
schrijver het noodig achtte, den aard der verschijn
selen.

Het boek is een uitgave van W. J. Thieme en Cie.
te Zuthpen. J. C. Alders leverde de vertaling.

(Adv. Ingez. Med.)

POLYGONUM BISTORTA.

Adderwortel.

Adderwortel.

(foto Hastings.)

De n~am Polygonum doet ons dadelijk denken aan
de vele veelknoopen, die we als onkruid beschou
wen. En al zijn daar zeker enkele aardige onder
als P. avicultura, het varkensgras en P. pcrsicaria,
het perzikkruid, we zullen er ons in het algemeen
wel voor hoeden om deze planten vrijwillig in den
tuin te zetten. En mochten ze al uit zichzelf op een
kwaden dag in den tuin binnen sluipen, dan zullen we
er goed aan doen ze zoo vlug mogelijk te verwijde
ren, voordat ze een te groote plaats voor zichzelf
hebben gereserveerd, ten nadeele van de oorspron
kelijke bewoners.

Maar één van de wilde Polygonums is een aller
aardigste plant, die niet al te veel ruimte inneemt,
dat is Polygonum Bistorta of adderwortel.

De naam adderwortel slaat op den wortelstok, die er
slangachtig uitziet. Wanneer we eenige stukken wor
telstok planten liefst op een wat vochtige plaats,
dan zullen ze binnen een paar jaar uitgroeien tol een
aardige groep stevige vroolijke planten. De bladeren
zijn langwerpig, met een iets gegolfden rand, de bo
venste zittend, de onderste gesteeld. Iedere stengel
draagt slechts één bloeiwijze en wel een sehijnaar, die
in Juni-Julï aardige roodwitte bloemen draagt. De
planten kunnen bijna een meter hoog worden.

In de natuur groeien ze op beschaduwde vochtige
plaatsen, ook in weilanden.

Er is nog een mooie gekweekte variëteit, P. B.
superbum. De bloemaren worden hier zeer lang en
dragen in Augustus-September mooie groote rose
bloemen.

De Polygonums groeien in vrijwel eiken grond. Po
lygonum Bistorta staat liefst wat vochtig. P. B. su
perbum groeit ook goed in vrij drogen grond.

Een andere fraaie gekweekte Polygonum is P.
amplexicaule acropurpurea. Deze bloeit van Juni-
September met donker karmijnroode bloempjes in
langgesteelde aren.

De hier genoemde soorten zijn zeker mooi genoeg
voor den tuin. Natuurlijk eischen ze, als alle Poly
gonums een vrij groote ruimte voor zich op, maar
ze zijn niet lastig. Ik zou willen zeggen: Ze kennen
grenzen. Ze zullen ons nooit het gevoel geven, dat" we
met onkruid te maken hebben.

Toos' moeilijke dag.

Een schetsje

oudere meisjes.

Toos loopt langs de lange, winderige kade. 't Is nog erg
vroeg: nauwelijks half acht.

Toos ziet bleek en er ligt een ernstige trek om haar
kleine mond. Twee lange, zware vlechten hangen op haar
■rug en onder haar arm houdt ze haar schooltas.

Een meisje, dat naar school gaat? Zó vroeg al? Neen, je
kan wel zien van niet. Schoolmeisjes lopen niet zo netjes
en stijf, die stappen zwierig en parmantig met de tassen
bengelend in de hand of aan een riem over de schouder
en soms lopèn ze gearmd in een lange rij. al kwetterend
en lachend.

Toos gaat vandaag voor "t. eerst naar haar eerste be
trekking. Daarom klemt ze haar tas met haar schort erin
zo stijf onder de arm en daarom loopt ze zo plechtig. Ja.
en daarom is ze ook zo vróeg van huis gegaan. Ze wil een
eindje omlopen om moed te verzamelen.

Je eerste betrekking alsnu ja. als dienstmeisje
eigenlijk, terwijl je altijd gedacht had, een luxeleventje
tegemoet te gaan. Je eerste dag van die eerste betrek
king't is eigenlijk geen wonder, dat Toos een beetje

bleek ziet!

Tóch was Mevrouw erg aardig. Telkens en telkens als
Toos de nette, nauwe straatjes, die op de grote kade uit
komen. in- en uitdrentelt. denkt ze terug aan eergiste
ren. Hoe ze zo Ineens de stoute schoenen heeft aange
trokken en gebeld heeft bij die wildvreemde mevrouw, die
si zo lang een meisje zocht! Hoe ze 't gedurfd heeft, zij,
de stille Toos. die haar hartje o zo hoog draagt!

Maar mevrouw Couvee was aardig.

„Ben je lang op de huishoudschool geweest?" vroeg ze.

„Ja Mevrouw, twee jaar" zei Toos.

„En waarom ga je nu opeens van de huishoudschool
af?"

Toos slikte even. Dan zei ze kalm:

„Moeder kan 't onmogelijk meer betalen. Alles wordt
zo 'duur. Ik wil liever Moeder wat helpen."

„Weet je Moeder er van?"

„Nog niet. Mevrouw, maar ik ga 't direct vertellen.
Moeder zal 't zeker goed vinden."

Ik wil liever Moeder wat helpen.

Teekenlng G. Huysser.

„Nu. ik wil graag, dat je komt. Laten we dan afspreken
van Maandag, hè? Maandag half negen. Ik heb lang naar
eeD meisje gezocht. Mijn zoon Charles doet nu de bood
schappen. maar dat vindt hij niet leuk. Dus dan Maandag?"

„Ais u "t liever wilt. kan ik wel overmorgen komen"
zei Toos vriendelijk. Ze was nu over haar verlegenheid
heen. vond het „ja mevrouw" en ..nee mevrouw''-spelen
niet meer zó mal. Ze was ook heen over 't gekke idee,
dat zij Toos Ravestein. zich verhuurd had als dienst
meisje.

Ja. want 't was loch gewoon dienstmeisje .al was 't „met
huiselijk verkeer', al zou ze met mevrouw samen koffie
drinken.

..Heel graag dan. Ik vind 't erg aardig van je", zei me
vrouw en ze glimlachte.

„Ze is lier' dacht Toos „Moeder zal het stellig goed
Vinden."

En Moeder vond het goed. Toos krijgt een warm gevoel
van voldoening, als zc terugdenkt aan Moeder: aan haar
verrast gezicht, haar blije, dankbare ogen.

„Maar kindlief, heb Je dat zomaar op eigen houtje ge
daan? Maar Toos dan toch!"

„Vindt u 't niet goed? De cursus is bijna afgelopen en
lk dacht

„Toos? Wat dacht je?"

„Nou ja, ik geloof, dat 't te zwaar voor u wordt. U
werkt te hard en u houdt 't niet vol. 't Is beter, dat ik
een beetje help. Dus heb ik 't maar meteen aangepakt.
Goed?"

„Och. Toos. och m'n lief kind!"

„Zie zo. dus dat is dan in orde."

En Toos ineens zakelijk, nam een velletje papier en
ging zitten berekenen, wat ze nodig had.

„Twee schorten. Moes en twee paar stevige kousen om
te beginnen. En niet van die vodjes!"

Avonds heeft moeder haar extra hartelijk goedenacht

(Teekenlng Doeve)

gekust en gezegd: „Toos, je bent zo flink en dapper! Een
grote dochter, die een vriendin voor me is. Wat ben ik
daar dankbaar voor!"

„U had 't niet langer volgehouden, hè?"

„Nee. niet véél langer

Ja. als je daar maar aldoor aan kon denken, terwijl je
langs de kille kade loopt in de vroege morgen, op weg
naar je eerste „dienst".

„Sprotje heeft een dienst" denkt Toos en ze schiet in
een lach. Opeens vindf ze zichzelf een mal spook om zo
bang te zijn. Met die lach nog tintelend in haar ogen
belt ze vlug aan het grote huis.

En danJa, 't gaat hoor, 't gaat best. Zodra ze de

prettige stem van mevrouw Couvée hoort, valt de stijf
heid van haar af.

„Ik werk graag samen" praat mevrouw, „dan gaat "t
vlugger. Kijk, ik zal je wijzen, hoe ik de bedden opmaak,
dan kun je 't morgen alleen. En straks gaan we samen
afwassen."

„Goed, mevrouw" zegt Toos en dan: „o, wat hebt u een
gezellige keuken!"

't Werk gaat haar vlug en handig af. Ze heeft niet voor
niets jarenlang thuis afgewassen.

De morgen gaat snel voorbij. Toos leert, waar het ser
vies geborgen wordt, de kopjes, de glazenZe vergeet,
dat ze hier zó tegenop heeft gezien, 't Is bijna, of ze Moe
der helpt.

En dano. daar wordt gebeld. Een besteller met een

telegram. Toos neemt het aan en schrikt van Mevrouws
gezicht, als die 't haastig opent.

Toos!.... Oeh kind. wat treft dat ellendig! 't Is van m'n
Moeder. Ze is ernstig ziek. Ik moet direct naar Amsterdam.
Zou jij

Dan ziet Toos tranen in de ogen van de oudere vrouw
voor haar. Die is nu opeens geen „mevrouw" meer, maar
een mens, die verdriet heeft.

Toos knikt heftig en zegt:

„Zegt u maar even wat ik doen moet. U kunt gerust op
me vertrouwen hoor! Ik zorg voor alles."

Mevrouw Couvée schrijft een paar dingen op een pa
piertje. Dan helpt Toos haar een koffertje pakken. Ijverig
draaft ze heen en weer. Als mevrouw op de tram stapt, is
ze hélemaal gerustgesteld. En Toos, de badkamer schoon
makend, de tafel dekkend voor den onbekenden zoon
Charles .stofzuigend door 't hele huls, denkt aldoor
maar: „Wonderlijk, dat een „mevrouw" opeens een mens
wordt, die Je helpen kunt. Echt helpen! En dat alles nu
opeens niet moeilijk meer is, maar heerlijk.

Bijna is ze blij, dat ze dienstmeisje geworden is

R. DE RUYTER—v. d. FEER.

Hageubeck's dierentuin.

Toen ik nog de lagere school bezocht dat is nu
zoowat 60 jaren geleden was het een vaste gewoon
te. dat elke klas onder leiding van haar onderwijzer
eens per jaar op een mooie zomerdag de dierentuin
van dc stad onzer inwoning een bezoek bracht. Dat
was natuurlijk voor ons steeds een feestdag, want
welke jongen ziet niet graag vreemde dieren: apen,
olifanten en vooral de grote roofdieren, zoals leeuwen,
tijgers, panters, beren enz.

Ik v/eet niet hoe het kwam, maar het gezicht van
die koningen van het oerwoud en de woestijn in hun
kooien bevredigde mij niet. Liever "had ik ze in een
omgeving gezien, die met hun natuurlijke levenswijze
harmonieerde. Ik had bepaald medelijden met de
arme gevangenen, die nu hun hele leven in een nauwe
cel moesten doorbrengen.

Daar moest ik weer aan denken, toen ik enige jaren
geleden Hagenbeek s reusachtige dierentuin in Stel
lingen hij Hamburg bezocht. Er is verbetering in de
toestand gekomen; Karl Hagenbeek, de vader van den
tegenwoordigen eigenaar was het, die deze verande
ring tot stand bracht. Deze grote dierenvriend wilde

niet alleen een „Zoo" (dierenpark) voor de kijkgrage
menselijke bezoekers stichten, hij wilde oog de bees
ten, die tot nu toe in kooien een benauwend, onrustig
leven sleten, een aan hun aard aangepast terrein
geven, voor zover zulks mogelijk is.

In 1907 begon hij met de practische uitvoering van
zijn denkbeelden. Er waren grote moeilijkheden te
overwinnen. Een modern dierenpark kost veel geld
en dat bezat hij niet; bovendien ondervond hij veel
tegenwerking van mensen, die zijn denkbeelden be
lachelijk vonden en hem openlijk bespotten. Hagen
beek was echter een man met een ijzeren wil, die zich
niet ontmoedigen liet. Ook in de moeilijkste omstan
digheden bleef hij volharden en hij slaagde erin de
belangstelling van enige vermogende mannen op te
wekkê'n, die de onderneming wilden financieren. Ook
zijn beide zonen hielpen hem trouw bij zijn werk. De
ene reisde de wereld rond, om- wilde dieren te be
machtigen en te verzenden, de andere bezocht de
directeuren van dierenparken in alle grote steden.
Er werd een levendige handel in wilde dieren gedre
ven, die de kas van Hagenbeek vulde, zodat hij aan
zijn geldelijke verplichtingen steeds voldoen kon.

Bij het transport van zijn menagerie was hij over
het algemeen zeer gelukkig. Lorenz, de oudste zoon
van Hagenbeek, die er mee belast was, vertelde aan
de Amerikaanse journaliste Ray Beveridge, dat hij op
een reis naar Yokohama met een transport van 250
dieren slechts één paard verloor, het had een wondje
opgelopen, er kwam bloedvergiftiging bij en het dier
stierf.

De samenwerking tussen vader en zonen was niet
altijd gemakkelijk, want de oude heer had zijn eigen
Ideeën en was erg stijfkoppig. Toen in Stellingen een
nieuw verblijf voor de apen gebouwd zou worden,
hadden Lorenz en zijn broer Heinrich een prachtig
ontwerp voor een afgesloten terrein met natuurlijke
rotsen en boomen gemaakt, waarbij bij beiden het
denkbeeld voorzat de dieren ook in de gevangenschap
zooveel mogelijk vrijheid te laten. Vader Hagenbeek

bekeek de teekeningen enscheurde ze stuk zonder

een woord te zeggen. Toch wisten de beide zonen dit
keer hun zin door te zetten en het thuis voor de apen
werd volgens hun plannen gebouwd. Dat was dan ook
de eerste en enige maal, dat zij iets tegen de zin van
hun vader konden uitvoeren Het noodlot wilde, dat
de schepper van Stellingen de bevrijde apen op hun
rotsen niet meer zien zou. Hij stierf voordat het grote
werk klaar was. Dat was in 1913

De moeilijke tijd brak aan gedurende de wereld
oorlog. Toen men de wilde dieren in de dierentuinen
moest afmaken, wegens gebrek aan voedsel, richtte
Lorenz Hagenbeek een circus op en bracht vele kost
bare exemplaren naar Noorwegen over. Het waren
voornamelijk de goed gedresseerde grote kattensoor-
ten, de beren, de olifanten en dc zeeleeuwen en ver
der een aantal wilde dieren voor de fok. Het succes
in Noorwegen was alleszins bevredigend. Lorenz trad
met zijn circus in alle grotere steden op en verdiende
goed geld.

Wie thans naar Hamburg komt en het grote park
in Stellingen bezoekt, die kan zich overtuigen, wat
de familie Hagenbeek door volharding bereikt heeft
Het gaat er niet alleen om de dieren in het leven en
fris en gezond te houden, maar ook om hun karakter
eigenschappen en gewoonten grondig te bestuderen.

Het motto van de Hagenbecks is: „met liefde, kalmte
en verstand" de dieren te temmen en te dresseeren.

Het is een verheugend feit, dat thans ook in ons
land de dankbeelden van Hagenbeek ingang gevon
den hebben. Daarvan getuigen dc dierenparken van
Burger bij Arnhem, van Ouwehand bij Rhenen en
niet het minst de nieuwe Rotterdamse dierentuin in
Blijdorp.

R. OEHMKE.

Prinses Florine en heL
blauwe vogeltje.

Een heel oud sprookje van een
prins en een prinses.

Heel lang geleden was er eens een rijk en machtig
koning, die een lieve vrouw had. Toen zij stierf, was hij
zó bedroefd, dat hij een tijdlang niet eten en niet slapen
kon; hij deed maar niets dan huilen en jammeren.

Zijn volk, dat erg veel medelijden met hem had. besloot
als één man hem te gaan troosten en dus zag het de hele
dag gewoon zwart van de mensen in het paleis.

Maar 't hielp niets, de koning werd nog bedroefder. Tot
dat er een vrouw binnenkwam, van tot tot teen behangen
met zwarte sluiers, Deze huilde en klaagde nóg harder
dan de koning zelf en dit ontroerde hem zozeer, dat hij
tenslotte met haar in het huwelijk trad.

't Was een boze feeks, die door haar listen den koning
had weten in te palmen. Zodra zij getrouwd waren, liet
de koningin haar eigen dochter opsporen, die Forella
heette. Deze naam had zij gekregen omdat zij zo vol zo
mersproeten z.at als een florel vol vlekjes. Forella zou
samen met prinses Florine, de dochter van den koning,
die een heel mooi en lief meisje was, worden opgevoed.

En van die dag af had Forella een heerlijk leventje,
maar Florine ;werd slecht behandeld en trok steeds aan
het kortste eind.

Toen beide meisjes achttien jaar waren, besloot de
koning, ze uit te huwelijken aan den aan of anderen prins.
Het trof goed, dat Juist de beeldschone prins uit het
Oosten op visite kwam

Zodra hij aan het hof verscheen stuurde de koningin
Florella op hem af. die voor die gelegenheid prachtig was
gekleed en behangen met al haar juwelen tegelijk.

Maar de prins uit het Oosten keek bijna niet naar haar
om: hij had alleen oog en oor voor de kleine Florine, die
in een eenvoudig jurkje van lichtblauw katoen in een
hoekje van de zaal zat.

,,U hebt gelijk. Prinses, met u eenvoudig te kleden" zei
hij tot haar. „Een schoonheid als de uwe heeft geen sie
raden nodig."

De koningin was woedend en de volgende morgen, toen
de prins terugkwam, vond hij Florine met meer in het
paleis. Ze zat opgesloten in een hoge toren.

De prins besloot onmiddellijk, haar te schaken. Hij ver

„Floriao kuste het vogeltje op zijn kopje".

Teekening Enni van Laer.

nam van een kamermeisje waar haar venster was, zett.'e
een hoge ladder tegen de toren en klom midden in de
nacht omhoog.

Toen hij boven was, hoorde hij een zachte stem zeggen:
„Breng me naar het kasteel van mijn petemoei iri het
bos." En een gesluierde gestalte verscheen voor het. raam.

De prins bedacht zich geen ogenblik. Hij nam haar in
zijn armen, daalde de ladder af, zette haar in zijn koei.3
en reed weg. Al heel gauw kwamen ze aan een kasteel.
Een dwerg deed open en liet hen elk in een verschillen
de kamer. De muur tussen de kamers was echter dun,
zodat de prins alles kon horen, wat er in de kamer naast
de zijne gesproken werd.

„Hoe heb je 't aangelegd?" vroeg een stem.

„O" zei een andere stem, „een kamermeisje vertelde
me. dat de prins haar gevraagd had, waar Floririe's
venster was. Ik liet dus Florine wegbrengen, ging in haar
kamer en liet me gesluierd door den prins schaken. Nu
kan hij stellig niet meer weigeren met me te trouwen."

„En toch weiger ik!" riep de prins en stoi'mde het ver
trek binnen, waar hij Florella vond met haar petemoei,
een boze tovenares.

Maar deze laatste was ook. niet van gisteren. Ze zwaaide
haar toverstafje, riep: hokus, pokus!" en.... de prins was
veranderd in een mooi, hemelsblauw vogeltje, dat klage
lijk sjilpend het bos invloog.

De volgende morgen, toen prinses Florine haar raam
opende, vloog een blauw vogeltje op de vensterbank.
Het had een smaragden ring in zijn bek en die legde hij
voor haar neer, terwijl hij zo liefelijk zong, dat Florine
onmiddellijk uitriep: „Jij bent de prins uit het Oosten!"

„Ja. die ben ik. Ik heb in mijn paleis deze ring voor Je
gehaald. Doe hem aan je vinger, dan zal ik ook nog een
mooie armband halen." fluisterde hij.

Florine kuste het vogeltje zacht op zijn kopje en stak de
ring aan haar vinger voor hij wegvloog.

Maar de boze Forella had alles gezien en gehoord en
direct liet ze een scherp mes aanbrengen op de venster
bank van de prinses. En toen de blauwe vogel terugkwam,
bezeerde zij zich zoo erg. dat hij voor dood op de bin
nenplaats bleef liggen.

Gelukkig kwam de eerste minister van den prins, die
op zoek was naar zijn meester en die ook een machtig
tovenaar was, daar voorbij. Hij genas de vogel en nadat
hij alles gehoord had, bracht hij hem bij- Flore'.la's pete
moei en beloofde haar, dat de prins onmiddellijk met
Florella zou trouwen als hij zijn ware gedaante terug
kreeg.

Nu. dit was voor de heks een klein kunstje en met
haastige spoed werden nu de toebereidselen voor het hu
welijksfeest getroffen.

Intussen was prinses Florine uit de toren ontsnapt en
had gezien, was er gaande was. Met een bedroefd hart
sloop zij het paleis binnen om den prins zijn ring terug
te geven. Maar hoe verwonderd was zij. toen zij in de
troonzaal inplaats van Florella en haar moeder twee knor
rende varkens zag wandelen. De eerste minister van den
prins had deze gedaanteverwisseling tot stand gebracht.

't Was gemakkelijk, dat alles voor het huwelijk al gereed

Florine en de prins namen plaats in het rijtuig en de
bruiloft werd met grote pracht en praal gevierd.

Nog vele jaren leefden zij gelukkig tezamen, maar de
boze koningin en haar dochter bleven haar leven lang
vuile, knorrende varkens.

HOE LANG KUN JE WAKKER BLIJVEN?

Allemaal heb je weieens gepeinsd over de kwestie, wat
een wonderlijk ding de slgap loch is. Je kunt er eenvou
dig niet buiten, al zou je nog zo graag willen.

Gewoonlijk breekt voor elk mens na een waaktijd var
ongeveer 16 uur weer een slaaptijd van 7 a 8 uren aan ei
dat gaat zo maar door. Kinderen slapen natuurlijk langei
dan 8 uren per etmaal en sommige mensen kunnen met
veel minder slaap toe. Zo wordt van Napoleon verteld,
dat *iij aan 5 uren slaap ruimschoots genoeg had.

In Amerika zijn een poosje geleden interessante proe
ven genomen op het gebied van de slaap. Onder leiding
van prof. Turner kwamen twintig studenten, jongens zo
wel als meisjes, bijeen om te trachten, zolang mogelijk
wakker te blijven. Grote hoeveelheden sterke koffie wer
den aangesleept en telkens werd een nieuw plaatje op de
gramofoon gelegd om de slaperigheid te overwinnen. Na
vijf dagen en nachten waren nog slechts één meisje en één
jongen wakker, de anderen waren in slaap gevallen. Aan
het einde van het vijfde etmaal moest ook het meisje
het opgeven. De jonge student William O' Connor werd
winnaar van deze ongewone wedstrijd. De laatste uren was
hij echter zo slaperig, dat hij 't niet eens meer hoorde, als
hij aangesproken werd en hij kon zich niet meer bewegen.
Met grote energie slaagde hij erin in 't geheel 121 uren
wakker te blijven .Toen zakte, hij plotseling In elkaar en
sliep op 't zelfde moment in.

O' Connor heeft hiermee het wereldrecord in 't wakker
blijven op zijn naam gebracht.

Ik denk, dat jullie niet graag zouden proberen, hem nil
te doea'