Uit de Omstreken
1654-
QBucyedijke Sicutd^J
Z A-T EEDA'G 12 J U E I 1941
tt AS REE M'S DAGBLAD
2
Het zomerkamp voor journalisten.
De heer Feltmeyer spreekt de laatste
groep toe.
Het A.N.P. meldt:
VAASSEN, 11 Juli. Hedenavond heeft de
vierde groep kampeerende journalisten in een ka
meraadschapsavond afscheid genomen van de Can-
nenburgh, het historisch slot van Maarten van
Rossum, waar vier weken lang journalisten heb
ben gelogeerd-
Op dezen kameraadschapsavond was aanwezig
de heer H. Feltmeyer, voorman der Nederlandsche
SS. die den journalisten op het bordes van de
Cannenburg heeft toegesproken.
Het is spreker bekend, dat velen in onzen tijd
innerlijk worstelen met en trachten een oplossing
te vinden voor de problemen van dezen tijd. Het
is nu eenmaal niet eenvoudig om een overtuiging
van vandaag te veranderen in een van morgen.
Spreker heeft het te vaak meegemaakt dat het ver
schil van meening niet anders was d3n een steriel
politiek debat, waarbij een ander schaakmat ge
zet moest worden om zelf verder te komen. Waar
het in dezen tijd om gaat is een wereldbeschou
wing. die tot Vleesch en bloed wordt. Ik zou er u
op willen wijzen, aldus de heer Feltmeyer. dat er
vandaag den dag ook :n ons volk kerels zijn ge
weest, die de consequenties daaruit hebber, getrok
ken, die op het oogenbiik aan het Oostfront mee
te velde zijn gegaan en aan dien strijd hebben
deelgenomen. Omstreeks 2 Juli hebben Nederland
sche vrijwilligers bij Lemberg aan den strijd deel
genomen.
De heer Feltmeyer gaf voorts als zijn meening
te kennen, dat politieke argumenten de zaak in
het algemeen vertroebelen. De houding van de
mc-nschheid is zoo, dat men innerlijk de politieke
argumenten als wapens in de hand heeft gekregen
en als het ware weet welk register men moet uit
trekken om den ander te kunnen weerleggen. Ons
gezamenlijk lot en onze gezamenlijke toekomst
moeten wij beleven in het kader van ons eigen
volk. Ik wil er echter op wijzen, dat er een groo-
tere saamhoorigheid in de wereld wordende is, als
gevolg van een groeiproces, dat aan den gang is.
Dat is de groot-Germaansche gemeenschapsge
dachte.
Hei is heerlijk in dezen tijd te leven, nu een
geschiedenis voor eeuwen wordt gevormd, zoo be
sloot de heer Feltmeyer. Degene, die hieruit de
consequentie weet te trekken, die geloof in de
toekomst heeft en met den tijd wil meemarcheeren,
is voorbestemd om zoo mogelijk zich te scharen In
de rijen van de SS. waarin deze ideeën waarde en
vorm hebben gevonden Dan hebben zij begrepen-
welke hun houding in dezen tijd moet zijn.
De algemeene orgartisaticleider van de zomer
kampen voor journalisten, de heer A. Mever
Sehwencke, heeft ook deze groep der kampeeren
de journalisten aan tafel in de groote zaal van
het oude ridderslot toegesproken.
Des avonds trad het bekende Veluwsche boeren-
zangpaar van Riemsdijk weer op.
Uit Duitsclilancl.
De weg van de mannen van den Arbeidsdienst.
Het is' in den laten herfst van 1932. De Novem
berhemel is grauw en vol regen. De boomen zijn
druipnat. Het regent eigenlijk den ganschen dag.
„Opgelet het klaart op voor een wolkbreuk!"
roept iemand in de colonne, wanneer het na een
korte onderbreking wederom begint te regenen en
gezichten en handen door de ijskoude als naalden
stekende regendruppels rood worden geverfd Er zijn
ongeveer zestig mannen in het bosch. Zij werken
zoo goed zijkunnen aan een weg door het bosch.
In opdracht van een opperhoutvester geeft een van
zijn ondergeschikten de deskundige'leiding. De lei
der van de mannen werkt in hun rijen mee. Het
zijn vrijwilligers van den arbeidsdienst, jonge ke
rels uit alle .beroepen en standen, die iets willen.
Zij willen niet ondergaan in den nóód van de werk
loosheid en in geen geval willen zij, dat de jeugd
van een grooï volk ondergaat. De groote nood en de
verdeeldheid van het- Duitsche volk worden door
sommigen duidelijk gezien en gevoeld als een haast
lichamelijke 'pijn. Anderen troelen het meer of min
der onbewust. Nu staan deze zestig jonge kerels
hier in het bosch en werken. Zij werken aan hun
weg, ook als het regent. Allen werken vlijtig door.
De handarbeider kan niet beter dan' de student, de
smidsknecht hééft minder last van pijn in den rug
dan de kantoorbediende; toch werken zij gemeen-
schaappelijk. De stemming is uitmuntend, hoewel
het steeds harder gaat regenen. De leider laat
evenwel met een fluitsignaal het werk staken. De
mannen komen bijeen onder het afdak, dat zij ge
maakt hebben tegen den regen. Hier brandt e'en
groot vuur en wordt een koffiemaaltijd klaar ge
maakt. Weldra klinkt het' eene lied na het andere
door de van regen druipende boomen. Tijdens een
pauze tusschen twee liederen staat de leider op en
spreekt tot zijn mannen. Hij „spreekt gemakkelijk,
eerst met een kwinkslag, dan wordt hij plotseling
ernstig en zegt: „wij zijn hier zooals overal in ons
land, een handvol kerels, die een gemeenschap
vormen. Wij willen geen aalmoes, doch inhoud voor
ons leven. Wij willen werken en verder niets. Wij
werken hier aan onzen weg en hebben reeds enkele
kilometers gereed. Reeds hebben wij geleerd den
bodem bewerken met hak en spade en in de steen
groeve breken wij den steenslag, welke onze wegen
hard maakt. Het werk aan onzen weg heeft uit ons
een gemeenschap gemaakt. Wij zijn arbeidsdienst,
zestig man arbeidsdienst, wij hebben ons vrijwillig
gemeld Rond ons is het volk verdeeld. Het zal
evenwel niet lang meer duren en dan zijn wij geen
handjevol meer. Binnenkort zal een arbeidsdienst
bestaan, welks beschermer de Führer van het
Duitsche volk zal zijn. Door dezen arbeidsdienst zal
de geheele jeugd van ons volk gaan. Hier zal zij
arbeiden en tot een gemeenschap worden.
Wij werken hier aan onzen weg. Wegen hebben
•en groote beteekenis. Zij leiden over onzekeren
£ond, door moeras cn over bruggen. Wij willen
zen weg nis syjnbool nemen. Hij zal 'leiden naar'
een schoone toekomst. Wij gaan voorop en ons
Volk zal volgen."
Zoo' spreekt de leider van deze zestig vrijwilligers
van den arbeidsdienst, terwijl de regen valt en het
deel van den weg, dat reeds gereed is, glimmmend
•n uitnoodigend door het boach slingert.
Zoo was het in den laten herfst van 1932.
Intusschen is de weg door het bosch reeds lang
gereed. Aan den rand van den weg toont een ster
friet opschrift, dat hij door de narbeidsdienst is aan
gelegd.
De zestig mannen zijn thans leiders, niet meer in
den vrijwilligen- doch in den Rijksarbeidsdienst. Zij
Zijn steeds vooruitgegaan op hun weg. Zij waren
ook in Neurenberg, toen de leider van den Rijks-
arbeidsdienst voor het eerst zijn arbeidsdienst voor
stelde aan den Führer, Adolf Hitler. Zij hebben het
enthousiasme Van het Duitsche volk meegemaakt.
Zij hebben gevoeld, dat het Duitsche volk zijn ar
beidsdienst heeft lief gekregen. Zij hebben in hun
jeugd, in hun geestdrift hun weg niet voor niets
gelegd.
BLOEMENDAAL
BURGERLIJKE STAND.
Bevallen: H. W. Ovei-eem-Onwezen, d. A. M.
van der Putten-Joosten, z. J. C. Pessel-Steen-
bergen, d.
Ondertrouwd: J. A. M. Delfgaauw en C. J. M.
Baggen. H. F. Bartels en C. C. Bok. A. G. van
den Berg en L. E. Schaap.
Getrouwd: P. C. Esselman en A. J. Wiersma.
C. J. van Vliet en A. G. Sweijen. W. A. Ruder
en J. M. Polderman?.
Overleden: H- H. M. Ballot (echtg. van Wierin-
gen, Reinier W.), oud 67 j. H. Stut, oud 73 j.
Hoofdredacteur: R. YV. P. Peereboom, Heemstede.
Plaatsvervangend hoofdredacteur: C. J. van Tilburg,
Heemstede.
Duitscïiers. Noren, Finnen,
Denen, Slowaken, Hongaren,
Roemenen, Italianen en Span
jaarden strijden gemeen
schappelijk tegen het bolsje
wisme, den vijand van de
wereld.
Waar blijft Nederland?
Nederlanders,
meldt U aan voor de
Waffen S.S., bij.het bureau Nordwest,
Den Haag, Stadhouders-
BEVERWIJK
Lagere maximumprijzen voor
aardbeien.
De maximumprijzen voor aardbeien met dop is
met ingang van Dinsdag 15 Juli a.s. vastgesteld op
35 cent per K.G. en voor afwijkende kwaliteit op
28 cent per K.G. Voor aardbeien zonder dop blijft
de vastgestelde prijs van 30 cent per K.G. gehand
haafd.
IJMUIDEN
Marktberichten en besommingen.
IJMUIDEN 11 Juli 1941.
Tarbot f4.60; Tong f5.60—13.50 per K.G.Griet f187—
f 108; Zetschol f 362; Kleine schol le s. f114—f99; Kleine
schol 2e s. f90—f50; Pufschol le s. f47—f23: Pufschol 2e s.
f21,50—f 12: Muilen f35—f32; Groote bot f66—f45: Kleine
bot f31—f 14: Groote schar f41; Kleine schar f29—f20;
Pufschar f 12,50—f.3.50; Groote makreel f 102—f98; Kleine
makreel f40—134; Groote horsmakreel f22; Kleine hors-
rnakreel 113—f9,20; KI. middel roode poon' f110; Kleine
roode poon f68—f37; Sardines 145; Wijting f31—f21.
Trawlers: ÏJM 22, Dita, 200 manden f 3054; IJM 111,
Olympia, 150 manden f 2542.
Pufvisschers: URK 28 f159; URK 91 f164; URK 119
f210; URK 75 f275; URK 80 f145; URK 168 f385; URK 34
f525.
ZYVEMVERBOD VOOR NOORDZEEKANAAL EN
HAVENS.
Mede in verband met een opdracht vap den Hafen-
kommandant der Duitsche Weermacht te IJmuiden
maakt de Commissaris van Politie te Velsen bekend
dat het len strengste verboden is te zwemmen of te
baden in alle havens en kanalen buiten de sluizen te
IJmuiden. voorts in de binnentoeleidingskanalen en
het Noordzeekanaal ten Westen van Zijkanaal A.
De Bolsjewistische gruwelen.
DE TOESTAND IN LETLAND ONDER
BOLSJEYYTSTISCHE HEERSCHAPPIJ.
BOSTON, 12 Juli. (D.N.B.) In een van de
laatste nummers der Christian Science Monitor,
dat nog verschenen is voor het begin van den
strijd tegen het Bolsjewisme, beschrijft een be
kende Letlandsche persoonlijkheid, die langs om
wegen na de bezetting door de Sovjets heeft kun
nen vluchten, de toestanden in Letland onder
Bolsjewistische heerschappij. Hij schrijft het vol
gende:
Onmiddellijk na de aankomst van de Bolsjewis
ten in Letland zijn duizenden personen, die func
ties bekleedden in het openbare „leven, op geheim
zinnige wijze verdwenen, zonder dat men ooit weer
iets van hen heeft gehoofd. De meest prominente
mannen van Letland werden vermoord, zooals bijv.
President Ulmanis, die j-eeds den avond na den in
tocht van 't Sovjetleger zwaar gewond werd. Terecht
gesteld zijn verder de vroegere minister van Oor
log, Balodis, de minister van Financiën, Valdmanis,
en de chef der legerleiding, generaal Berkis. Tal-
looze hoogleeraren, hooggeplaatste ambtenaren en
studenten werden gedeporteerd naar Siberië of de
Poolstreek. Alle huizen werden in beslag geno
men, evenals alle banksaldi en saldi der spaarban
ken De warenhuizen en levensmiddelenwinkels
werden systematisch door de nieuwe autoriteiten
geplunderd. De ambtenaren en andere employés
weiden meedoogehloos ontslagen cn vervangen
door communisten. Men betaalde den ontslagenen
geenerlei pensioen of schadevergoeding uit en
stelde hen, voor zoover men hen niet terechtstelde
of m de gevangenis wierp, aan een langzamen
hongerdood bloot. Een algemeen, onverdraaglijk
spionnagesysteem werd ingesteld. Ook onschul
dige uitlatingen of de enkele vraag naar de ver
blijfplaats van een spoorloos verdwenen bloed
verwant of bekende werd opgevat als een teeken,
dat men een „vijand des volks" was. De bevolking
kon reeds enkele weken na het begin van de mi
litaire bezetting nauwelijks nog de nóodige le
vensmiddelen krijgen, aangezien het Sovjetbe-
stuur en het Sovjetleger het land kaal en leeg
De strijd in West-Europa.
TWAALF SPITFIRES NEERGESCHOTEN
BERLIJN, 11 Juli. (DNB) Ook vandaag heeft het
Britsche luchtwapen weer bij herhaalde pogingen
om de bezette gebieden in West-Europa binnen te
dringen, naar het D. N. B. verneemt, twaalf Spit
fires, die in talrijke luchtgevechten „vanmiddag door
Duitsche jagers neergeschoten werden, verloren.
Een Duitsche jager wordt vermist.
BRITSCHE VLOOTCONCENTRATÏE TE
GIBRALTAR
ALGECIRAS, 11 Juli (DNB) De Gibraltar zijn
vanochtend een vliegtuigmoederschip, een kruiser
en acht torpedojagers uit den Atlantischen Oceaan
geaiTïveerd. In de oorlogshaveji bevinden zich
thans 21 Britsche oorlogsschepen en een troepen-
transportschip.
Amerika en de oorlog.
MIJNEN IN DE HAVEN VAN SAN-FRANCISCO.
NEW-YORK, 11 Juli (D.N.B.) Het ministerie
van Marine heeft volgens Associated Press medege
deeld. dat In de haven van San Francisco mijnen zijn
gelegd, die daar voor onbep'aalden tijd blijven.
Amerika en de oorlog.
DE VOLMACHTEN VOOR ROOSEVELT.
WASHINGTON, 12 Juli. (DNB) Op verlangen
van den chef van den Amerikaanschen generalen
staf, Marshall, heeft de democratische senator Rey
nolds, voorzitter van de senaatscommissie voor Mi
litaire Zaken, drie resoluties bij den Senaat inge
diend, waarin de president zou worden gemach
tigd den diensttijd van de miliciens van het Ame-
rikaansche leger, de leden van de vrijwillige mili
tie (National Guards) en de reserveofficieren lan
ger dan een jaar en tot een tijdstip van zes maan
den later dan het einde van den „nationalen nood
toestand" te doen voortduren en het Amerikaan-
sche leger ook buiten het Westelijke halfrond te
gebruiken.
De strijd in Syrië.
DE VERWERPING V*AN DE ENGELSCHE
WAPENSTILSTANDS VOOR YVA ARDEN
PARIJS, 12 Juli (D.N.B.) De voornaamste ge
beurtenis voor de Parijsche ochtendbladen is de
verwerping van de Engelsche wapenstilstandsvoor
waarden ten aanzien van Syrië door de Fransche
regeering. De bladen noemen de Engelsche eischen
onaanvaardbaar en onvereenigbaar met de waar
digheid van Frankrijk. Met verbittering wordt er op
gewezen, dat Engeland eischt, dat Frankrijk zal
onderhandelen met de gevluchte landvex-raders. De
Petit Parisien verklaart dat Engeland met zijn
eischen bewijst, dat het Syrië wil veroveren. Gene
raal Dentz kan geen rekening houden met de eer
van zijn tegenstander. Engeland brengt zijn koop
handelsgeest zelfs op hel gebied van de militaire
eer, die voor andere naties heilig is. De Matin wijst
er op, dat in een bericht uit Vichy blijkt, hoezeer
men. daar verontwaardigd is jegens Engeland. La
France au Travail schrijft, dat de strijd thans op
alle fronten voortgaat. Oeuvre laat het licht vallen
op de verklaring van maarschalk Petain, dat men
niet onderhandelt met verraders.
DISTRIBUTIEDTENST HAARLEM.
Het Hoofd van den Distributiedienst maakt bekend, dat het Kringkantoor Zijlstraat en de
agentschappen Noord en Zuid, voortaan
TUSSCHEN DE MIDDAGUREN GESLOTEN ZULLEN ZIJN.
Met ingang van MAANDAG A.S. zijn de kantoren voor het publiek GEOPEND van half
negen tot half één en van kwart over twee tot vier uur. Des ZATERDAGS van half negen
tot twaalf uur.
(Adv. Ingez. Med.)
BRITSCHE VLIEGTUIGEN BOVEN DUITSCH
GEBIED.
12 (DNB) In den afgeloopen
nacht hebben vrij zwakke Britsche luchtstrijd
krachten getracht het Noordduitsche kustgebied
binnen te vliegen. Door afweermaatregelen van het
*;^,rgeschut werd de formatie uiteengedreven.
25$ i d®toesteUen nergens hun bommen welge
richt konden neerwerpen. De op eenige nlaatsen
neergeworpen bommen richtten sléchts geringe
aan" Er eeni°e slachtoffers gevallen aan
ctooden en gewonden onder de-burgerbevolking.
COMMUNISTISCHE PROPAGANDA IN DE
VER. STATEN.
nartüWhZfPÏF'i l1 Juii' De communistische
partij heeft volgens de New-York Times te New
SÏ JLen mpsale demonstratie georganiseerd,
d? meeste sprekers beweerden, dat de Ver.
Staten door Duitschland worden bedreigd, want de
veiligheid van Amerika Staat-op het spel, daar zij
tot dusver door de neutraliteit der Sovjet Unie be
schermd werd.
0,Naar hët "blad meldt., was de sprekerstribune niet
als gewoonlijk met de roode Sovjet-vlag versierd
maai- met het blauw-wit-rood van de Amerikaan-
'vkSgeneUren 6n m0t <?6n meniste Amerikaansche
Brood voor steeneii.
Een geschenk voor dr. ir. J. A. Ringers.
De Algemeen Gemachtigde voor den Wederop
bouw, dr. J. A. Ringers, werd dezer dagen verrast
door een geschenk van twee krentenbrooden, ge
bakken door een bakker in een ernstig geteisterd
plaatsje, die dank zij den bemoeiingen van den We
deropbouw in een gloednieuwe bakkerij was- gezet
en nu zijn erkentelijkheid jegens den Algemeen
Gemachtigde tot uiting wilde brengen door hem
een zijner eerste producten aan te bieden. Hij deed
zijn geschenk vergezeld gaan van de volgende op
dracht:
„Gij gaaft mij goede baksteen
Mijn oven stook ik rood
Ik wil niet krenterig wezen
En geef voor steenen: brood!"
Dr Ringers heeft de versnapering onder zijn
medewerkers 'verdeeld, waardoor zij ook een tast
baar bewijs van erkentelijkheid konden proeven.
Over Rembrandt's Sibbe.
Rmhr^i9' meIo-- I6 vo]gende bijzonderheden over
Sngen- van RlJn s afstamming en zijn nakome-
Geslachtsnaam is de naam Rembrandt nooit geweest
of geworden. De vrij zeldzaam voorkomende oud-Ger-
h^fPPWnf naam',00rsPr°nkelijk Raginof, Reginbrand.
beteekent moedige zwaardvechter". De afkortingen
■Rem en Remmert hoort men meer, doch het merk-
denr^emfeit d°et"Zich V00r' dat dc voornaam van
Vai? Zljn 14g Ievensiaai- af. steeds voluit
geschreven voorkomt in alle acten die over hem be
kend zijn. De geslachtsnaam der familie was van
Rijn of nog juister „van den Rijn", en wij zullen'wel
met ver mis .tasten, door aan te nemen, dat, toen
f™1b„randt a grootmoeder Lysbeth Harmensdochter
zich omstreeks 1574 als weduwe van Gerrit Roelens-
zoon met haar beiae kinderen Harmen en Marytge in
vrnpalj g VÜ d?ZCn ^am 3,5 bÜnaam naar hun
vroegere woonplaats kregen. Aan wie had de meester
nu den naam, die hij tot een universeel begrip
maken, ie danken?
Zij'n grootvader Gerrit Roelofszn of Toenszn. is ver
moedelijk reeds vóór 1574 overleden, en diens weduwe
Lysbeth Harmensdochter, omstreeks dit tijdstip her
trouwd met Cornells Claeszoon, een molenaar afkom
st t het feit dat Lysbeth Harmens
koit voor haar 2e huwelijk een korenmolen kocht
jnr. Jan van der Does en die uit Noordwijk naar Lei
den deed vervoeren, mogen wij misschien de gevolg
trekking maken, dat zij uit de buurt aldaar afkomstig
was. Zij overleed vóór 25-4-1600, als haar nalaten
schap door haar beide kinderen Harmen en Marytge
verdeeld wordt. Daar Marytge reeds op 29-3-1584 on
dertrouwde met Pieter Claeszn van Medemblin (de
ondertrouwacte noemt hem Memelix!) en haar broeder
Harmen op 22-11-1589 huwt. mogen wij aannemen, dat
de beiden tusschen 1560—1570 geboren zijn, wat de ge
boorte van Lysbeth omstreeks 1540 kan doen stellen.
Bij haar overlijden zal zij dus omstreeks 60 jaar oud
geweest zijn. Haar 2en echtgenoot overleefde haar nog
ruim 20 jaar, daar hij in 1622 nog in leven is. Het is
dus niet uitgesloten, dat hij wat jonger geweest is
dan Lysbeth. Na haar overlijden hertrouwt hij reeds
het volgend jaar -met Adriaentje Rembrandtsdochter.
Rembrandt's ouders bezaten volgens hun testament
van 1-3-1600 op dat tijdstip 5 kinderen. In 1682 komen
in het register van het hoofdgeld, behalve Adriaen,
die reeds in 1617 gehuwd was, nog voor: Gerrit Mach-
teld. Cornelis, Willem, Rembrandt en Lysbeth. De
beide laatste zijn dus zgn. nakomertjes geweest en
Adriaentje heeft als vrouw van den stiefgrootvader
vermoedelijk peet gestaan over den kleinen Rem
brandt, al weten wij dat niet zeker, daar alle bewijzen
van Rembrandt's geboorte of doop ontbreken. Het
eerste spoor dat wij van hem aantreffen is de inschrij
ving in het album studiosorum der Leidsche hooge-
school: ,,20 Mai 1620. Rembrandus Hermanni Leydensis
an. 14. stfrd. litt. apud parent". Slechts aan de nauw
gezetheid van den Leidschen burgemeester J. Orlers.
is het te danken, dat wij .iets meer weten. Deze ver
meldde in de 2e uitgave van zijn „Beschrijvinge der
stadt Leyden", van 1641, op pag. 375: „Rambrandt
van Rijn, soon van Harmen Gerritszoon van Rijn
ende Neeltgen Willem van Suydtbrouck, is binnen de
stad Leyden geboren opten 15 Julii inden jaere 1606".
Rembrandts vader is geboren omstreeks 1568, en op
27-4-1630 in de Sint-Pieterskerk te Leiden begraven.
In zijn omgeving genoot hij een zeker "aanzien en hij
komt in 1605 en 1620 voor als „heer der gebuerte van
de Pelicaenshove".
Wat weten we van Rembrandt's moeder? Zij was een
Leidsche bakkersdochter. Haar vader Willem Adriaens-
zoon was afkomstig van Zuytbrouck (bij Noordwijk)
waar hij land bezat, gehouwd met Lysbeth Corneiis-
dochler. Beiden zijn voor October 1609 overleden.
Over de familie van Zuytbrouck is slechts weinig
bekend. Er schijnt een alliantie bestaan te hebben met
de familie van der Pluym, want bij de boedelscheiding
van Rembrandt's moeder, wordt diens jongste zuster
bijgestaan door Dominions Jansz. van der Pluym, haar
neef, en in de acten over Rembrandt komen nog meer
dere leden van dit geslacht, o.a. een Leidsche veer-
tigraad voor. Van vaderszijde bestond die verwant
schap niet, want weliswaar sproten uit het huwelijk
van diens zuster Marytge met Pieter Claeszn.
Medemblick 5 kinderen, doch Rembrandt's zoon Titus
erft in 1665 een gedeelte der nalatenschap van Pieter,
de jongste zoon van dit echtpaar, die meer dan 50
jaar buitenlands is geweest en wiens bezittingen dan
maar verdeeld worden. Indien er nadere familieleden
bestaan hadden, zou Titus zeker niet in aanmerking
gekomen' zijn.
Wat de meester zelf aangaat, deze ondertrouwde op
10-6-1634 voor de Amslerdamsche „commissarissen
houwelyxe saeckcn" met Saskia van Uylenburgh. De
bruid was op 2-8-1612 te Leeuwarden gedoopt als
jongste kind van Rombertus van Uylenburgh en
Sjoukje Osinga of Aesiegha. Nog geen 7 jaar oud ver
loor zij haar moeder, die op 17-6-1619 stierf, en 5 jaar
later haar vader, die op 3-6-1624 overleed. Zij had
nog 8 broeders en zusiers.
Rembrandt's kindereh bij Saskia van Uylenburch
waren:
1. Humbertus van Rijn, gedoopt Amsterdam Oude
Kerk 15-12-1635, vermoedelijk omstreeks 1641, in elk
geval voor Saskia, overleden.
2. Cornelia van Rijn. gedoopt Amsterdam. Oude
Kerk 22-7-1638, begraven aldaar in de Zuiderkerk op
den 13en Augustus d.a.v.
3. Cornelia van Rijn, gedoopt Amsterdam, Oude
Kerk 29-7-1638, begraven aldaar in de Zuiderkerk op
den 13en Augustus d.a.v.
3. Cornelia van Rijn, gedoopt Amsterdam. Oude
Kerk 29-7-1640, overleden voor haar moeder's dood in
Juni 1642.
4. Titus van Rijn. gedoopt Amsterdam, Zuiderkerk
22-9-1641, oyerleden aldaar ten huize zijner schoon
moeder in „de Gouden Schael" op den Singel bij de
Appelmarkt, begraven op 4-9-1668 in do- Westerkerk
te Amsterdam. Hij huwt Amsterdam 10-2-1668 Mag-
dalena van Loo, dochter van Jan en Anna Huy-
brechts.
Het laatste echtpaar behoorde tot den vriendenkring
van Rembrandt en Saskia. en was wellicht besibt aan
Rembrandt's zwager Gerrit van Loo
Uit het huwelijk van Titus en Magdalena van Loo
werd, na Titus' dood, een dochtertje geboren: Titia
.an Rijn, gedoopt te Amsterdam 22-3-1669 in de
Nieuwe Zijds kapel, waarbij grootvader Rembrandt
als doopgetuige optrad. Zij huwde, volgens Vosmaer,
op 6-6-1686 te Sloten met haar neef Francois van
Byler. Dit huwelijk bleef kinderloos en dus zijn met
Titia's overlijden de nakomelingen van Rembrandt en
Saskia uitgestorven. -
Het is echter wel algemeen bekend, dat in den
zomer van 1649 een eenvoudig boerenmeisje haar in
trek in Rembrandt's huis nam. die Saskia's plaats ver
vulde, al schijnt haar verhouding met Rembrandt nooit
wettelijk bekrachtigd te zijn Vermoedelijk vloeit dit
voort uit de bepaling in Saskia's testament, dat Rem
brandt zoolang hij ongehuwd bleef .het vruchtgebruik
van haar nalatenschap genieten zou. Daar reeds spoe
dig na Saskia's dood groote financieele moeilijkheden
voor den meester rezen, was het hem vermoedelijk
niet mogelijk hiervan afstand te doen en moest hij er
derhalve van afzien, de' vrouw die zijn moeitevol leven
in latere jaren getrouw deelde, de plaats te geven, die
haar van rechtswege, toekwam.
Hendrikje Jaghers kwam uit Ransdorp, een klein
plaatsje bij Breedevoort aan de Munstersche grens.
Zij werd meestal naar h^ar vader Hendrikje Stoffpls
genoemd. Volgens een notarieele verklaring was zij-
op 1-10-1649 23 jaar. en dus omstreeks 1626 geboren.
Blijkens haar testament van 7-8-1661 was zij, hoewel
,haer verstant, memorie en uijtspracke wel hebbende
jn gebruijekende, en gaende en slacnde, nochthans sie-
ckclyck van lichame"j-en hoewel wij nog op 20-10-
1661 een verklaring vinden, waarin ,;juffrou Hendicky
en Stofels, huysvrouw van Sr. Rembrandt van Reyh,
fijnschilder ,out 38 jaren" genoemd wordt, treffen wij
verder geen actes meer omtrent haar aan, zoodat wij
mogen aannemen, dat zij kort daarop overleden zal
zijn, indien hare verklaring van 1649 juist geweest is,
zou zij in 1661 eerst 35 jaar geweest zijn. Een 3e
acte, van 31-8-1661, waarbij zij haar zwager Jan Cor-
stenszoon Pleckenpoel, burger tb Breevoort, machtigt
om aldaar gelden voor haar in ontvangst te nemen,
geeft geen leeftijd, doch "noemt haar „bejaerde doch
ter". De zorgvolle jaren hadden dus ongetwijfeld hun.
spoor bij haar achtergelaten.
Uit haar verhouding met Rembrandt sproot, vc
zoover met zekerheid bekend, 'een dochter: Cornelia
van Rijn, gedoopt Amsterdam. Oude Kerk op 30-10-
Zij ondertrouwde op 3-5-1670 te Amsterdam met den.
schilder Cornelis Suythof, geboren te Amsterdam,
oud 24 jaar, zoon van Bartholomeus Suythof en Celjtje
Hosee. De leeftijd der bruid wordt eerst opgegeven
als 17, later veranderd in 18 jaar. Het is dus niet on
waarschijnlijk, dat Cornelia niet direct na haar ge
boorte gedoopt is, en Rembrandt en Hendrikje eerst
wat gewacht hebben tot de stemmen der kwaadspre
kende gemeente wat verstorven waren. De bruide
gom kon zich op kunstgebied moeilijk met zijn gestor
ven schoonvader meten, het eenige werk wat ons vön
hem bekend is, is een portret van den. Duitschen ge
neeskundig Hohan Otto Hellwioh. dat. hoewel in
origineel verloren, ons door een kopergravure van
den Nuerberger graveur Joan Alexander Boener be
waard is gebleven. Reeds 5 maanden na hel hu
welijk gesloot het jonge paar dan ook zijn geluk in
de overzeesche gewesten te beproeven en vertrokken
met het schip „Tulpenburgh" naar Batavia. Aange
zien men ook daar Suythof's schildertalent blijkbaar
niet voldoende wist te waardeeren, verwisselde hij het
palet met den sleutelbos en wordt in 1680 „cipier der
burgergevangenis te Batavia" genoemd. Over hem
noch/Rembrandt's dochter is ons verder Mets bekend.
Slechts weten wij, dat het echtpaar in Btavia twee
kinderen liet doopen, n.l. op 5-12-1673 een zoontje
Rembrandt Suythoff en op 14-7-1678 een tweede kind.
genaamd Hendrick Suythoff Blijkens een acte in het
Amsterdamsche wetboek 37 fol 52, van 1686, was een
dier kinderen toen,nog te Batavia in leven. Het betrof
hier' de nalatenschap van een zuster van Cornells'
moeder, met name Sara Hosee, vrouw van den rafi-
nadeur Jan Askes, die reeds voor het vertrek van Cor
nelis naar Indië, overleden was De inschrijving werd
gedaan „ten behoeve van Cornelis Suythoff ofte wel
desselfs soon, sijnde beyde op Batavia" Uit hétzelfde
weesboek blijkt nog. dat Cornelis in 1692 nog in leven
was. Of de in 1BR6 vermelde kleinzoon van den grooten
meester nog nakomelingen gehad heeft is onbekend.
En de huidige omstandigheden veroorloven niet daar
voorloopig een onderzoek naar in te stellen. Tot zoo
lang moeten wij dus aannemen, dat geen nakomelin
gen van den grooten meester meer aanwezig zijn en
deze nog slechts in zijn werk voor ons voortleeft.
Verplaatsing van scholen.
Ten noöfden van de spoorlijn AmsterdamZand
voort te Haarlem zijn thans drie openbare zesklas-
sige opleidingsscholen, namelijk aan de Wouwer-
manstraat 53, Tetterodestraat 66 en Junoplantsoen
58, benevens vier opleidingsklassen aan de Fuhrhop-
school in de Overtonstraat. De Regeeringscommissa-
ris voor Haarlem acht het gewenscht, de leerlingen
dezer scholen ongeveer gelijk te verdelen over drie
schdlen, welke zoodanig gelegen zijn, dat de afstand
voor geen der leerlingen een bezwaar kan vormen.
Daarom heeft hij op advies van den inspecteur van
het Lager Onderwijs besloten, met ingang van- 1
September 1941 te verplaatsen: de Wouwermans-
school, thans gevestigd aan de Wouwermanstraaf
53 naar het gebouw aan het Junoplantsoen 58 en
de Junoschool, thans gevestigd Junoplantsoen 58.
naar het gebouw aan de Overtonstraat 42„ omdat
hiermede het belang van het onderwijs wordt ge
diend.
HERSTEL VAN GEBOUWEN.
De Regecringscommissaris voor Haarlem heeft voor
het herstellen van de tengevolge van een bomin-
op 14 April 1941 toegebrachte schade aan
gebouwen e.d. van den dienst der gemeente-reiniging,
beschikbaar gesteld een bedrag van f 9700.
J. H. Telljoliann. f
Hedenmorgen bereikte ons de tijding, dat de
heer J. H. Telljohann, die sinds 1 Maart 1938 als
tweede corrector aan ons blad was verbonden, in
den ouderdom van 27 jaar is overleden. De heer
Telljohann, die zich in den betrekkelijk korten tijd,
dat hij bij Haarlem's Dagblad arbeidde, deed ken
nen als een uiterst betrouwbaar en ijverig wer-
ker, wist zich bovendien door zijn bescheiden op
treden de achting van allen te verwerven. Eind
Januari van dit jaar werd hij door ziekte genoopt
zijn werkzaamheden neer te leggen, Ook tijdens
zijn ziekte bleef hij echter met zijn gedachten
steeds bij de krant. Ondanks zijn krachtige geest,
kon zijn verzwakt lichaam tenslotte geen weer
stand meer bieden aan de aanvallen, die zijn ziekte
met zich meebracht.
Ook in Enschedé waar hij jarenlang aan het
Twentsch Dagblad Tubantia was verbonden zal het
bericht van zijn verscheiden met deernis worden
vernomen.
MUZIEK OP DE GROÖTE MARKT.
Naar aanleiding van het voornamen om gedurende
de zomermaanden een aantal muziekuitvoeringen te
geven op de Groote Markt door verschillende amateur
muziekgezelschappen die zich belangeloos daarvoor
beschikbaar hebben gesteld, doch waarvoor de nood
zakelijke hieraan verbonden kosten moeten worden
vergoed, heeft de Regeeringscommissaris voor Haar
lem besloten, voor het geven van negen muziekuitvoe
ringen gedurende den zomer van'l941 een bedrag van
f 300 beschikbaar te stellen.
VERBETERING VAN HET STADSBEELD.
De gemeente Haarlem heeft destijds aan de Jans-
sfraat en op de Ged. Oude Gracht eenige perceelen,
die haar in eigendom toebehoorden, laten afbreken.
De hierdoor vrijgekomen muren ontsieren het stads
beeld en dienen te worden verbeterd. Voor deze ver
betering heeft de Regeeringscommissaris van Haar
lem een bedrag beschikbaar gesteld van f 1950.
Benoemingen bij het onderwijs.
De Regeeringscommissaris voor Haarlem heeft be
noemd tot tijdelijke'n jeeraar aan het Gymnasium:
den heer Dr. A. Meesters te Haarlem eri tot tijde-
1 ijken leeraar jn de plant- en dierkunde, aan de 2e
H. B. S. B den heer Dr. F. M. M. Smolders te
Voorschoten.
De Regeeringscommissaris voor Haarlem heeft
voorts benoemd tot directeur d^r Gemeentelijke
Avondschool voor Handelsonderwijs: den heer P.
Schaft te Haarlem en tot onderwijzeres aan de
School voor voorbereidend lager onderwijs no. 5
(Leidscheplein 33): mejuffrouw A. G. Cats en aan
de School voor voorbereidend lager onderwijs no. 7
(Berkenstraat 60): mejuffrouw J. de Jong.
OVERDRACHT VAN GROND.
Omdat de toestand van het plaveisel vóór de
perceelen aan de Floresstraat nos. 17 tot en met
31 te Haarlem zoodanig is, dat die hinder en ge
vaar voor het publiek oplevert, heeft de Regee
ringscommissaris voor Haarlem besloten, daar een
trottoir te doen aanleggen en de bewuste stukken
grond om niet voor de gemeente te aanvaarden.
LUCHTBESCHERMINGSDIENST
Voor het inrichten van'diverse piketposten voor
den luchtbeschermingsdienst is door den Regee
ringscommissaris voor Haarlem een bedrag van
6.000 beschikbaar gesteld.
In dit bedrag is o.a. een som van 1.250 vervat
voor den bouw van een loods bij het „Huis te Zaa-
nen" voor 2 vrachtauto's en 2 motorspuiten.
In verband met het nader vergroot aantal vracht
auto's moet ter plaatse een loods van 286 M3 in
houd (iri plaats van 'pl.m. 150 M3) worden ge
bouwd, waarvoor 1.550.— meer benoodigd zal
zijn.
Voor het personeel van de piketposten moeten
worden aangeschaft overall's en voorts ten behoeve
van het verblijf van dat personeel in de piketpos
ten tafels stoelen, vloerbedekking, vitj-ages, hand
doeken enz., waarvan de kosten in totaal zijn te ra
men op .5.000.
In verband met het bovenstaande besloot de Re
geeringscommissaris voor Haarlem voor bovenge
noemde doeleinden beschikbaar te stellen een be
drag van 6.550.
HUUR VAN EEN PERCEEL
Het gebouw aan de Badhuisstraat le Haarlem,
waarin het agentschap Zuid van het distributie-
kringbureau Haarlem is gevestigd, kan niet voor
dit doel beschikbaar blijven, aangezien het weder
in gebruik' genomen moet worden als gymnastiek
lokaal. Daar in het zuidelijk deel der gemeente een
agentschap van het distributie-kringbureau ge
vestigd moet blijven heeft de Regeeringscommis
saris voor Haarlem besloten het perceel Frederiks-
park no. 8, te rekenen van 1 Juni 1941 af, voor
den tijd van 2 jaren te huren voor den prijs van
1.500 per jaar.
Uitbreiding personeel Politiebureau
De Regeeringscommissaris voor Haarlem heeft op
voorstel vaS den Commissaris van Politie besloten,
voor het goed funetionneeren van den politiedienst het
administratief personeel der gemeentepolitie uit te
breiden met 5 typistes, voorloopig aan te stellen op
arbeidscontract op een salaris van f 75 per maand.
Voorts zullen 3 schrijfmachines en eenig kantoormeu
bilair worden aangeschaft. Besloten is hiervoor ter
beschikking te stellen een bedrag van resp. 1875 en
f 1500.
SPEELTUINVEREENIGING ,.TE ZAANEN".
Het is aan den Regeeringscommissaris voor Haarlem
gebleken, dat het renteloos voorschot ad f 500 aan de
Speeltuinvereeniging „Te Zaanen" voor de inrichting
van het speelterrein aan £en Orionweg te Haarlem in
verband met de gestegen materiaalprijzen tot f 1000
moet worden verhoogd. Hij heeft een desbetreffend be
sluit genomen.
Verduister goed.
Zooals liet moet.
VAN 12 OP 15 JULI 1941
van 21.58 lot 5.53
Maan op 13 Juli onder 11.07
VAN 13 OP 14 JULI 1941
van 21.57 tot 5.34
Maan op 14 Juli op 0.05
Maan op 14 Juli onder 12.12
HAARLEM, 12 Juli
Bevallen: 9 Juli: C. J. Nedcrstigt-Heemskerk, d.
11 Juli: C. A. F. Oostei-baan-van Dijk, z. C. van
Bilderbeek-van Loevezijn. d. C. J. Wolff-Tolmeijer,
d„ S. M. J. Jansen-Ottolini, z. 12 Juli: E. H. Prinz-
van Swaaij, d.
Overleden: 10 Juli: B. Geutskens-Godefrooij, 73
jaar, Leidschevaart. 11 Juli: H. Visser-van den
Bergh. 60 jaar, P. Maritzstraah E. JoustraBos, 58
j„ Da Costastraat. A. de Laat, 76 j„ Plein. P. Be-
kema, 71 j„ Byzantiumstraat. A. Willemse-Heema-
kerk, 36 j., Kamperlaan.
