De tentoonstelling van
Westfaalsche en
Nederrijnsche Kunst.
AGENDA
Kunst uit Rijnland
en Westfalen.
Ervaring met de
Oekraïnische bevolking
N.V. De Kennemer Bankvereeniging
ALLE BANKZAKEN
LIPS' SAFE-SNRICHTING
(kaatste ^Betichten
Beroemde namen
VRIJWILM®lEG!OEN
Bucg-erfijkeSjtaitd
MS A ND A "G '4 AUGUSTUS 1941'
H A' A RUE SI'S D A G BEAD
(Vervolg van pag. I).
Wij staan thans aan het einde van het tweede jaar
van een oorlog, welke in zijn verbittering en in zijn
opeenhoping van strijdkrachten zelfs datgene over
treft wat de jaren 1914 tot 1918 hebben gebracht. Wij
bevinden ons in het heetst vaYi den strijd tusschen
menschelijke en materieele krachten.
Wij openen nu eèn kunsttentoonstelling in Amster
dam, in* de stad, welke zoo bij uitstek toonaangevend
is voor het cultureele leven in Nederland. Wanneer
er nog velen zijn, die de teekenen des tijds niet be
grijpen, dan willen wij eraan denken, dat wij een be
slissing over het lot van eeuwen meemaken. Ginds
strijden de soldaten en wij spreken hier van kunst
en cultuur. In de gelederen der strijdenden staan ook
reeds zonen van het Nêcterlandsche volk, die eens de
verantwoordelijke dragere van de toekomst van dit
land zullen zijn. Wij hier kunnen een ding doen: wij
zullen de krachten van onze harten en onzen geest
bundelen en naar de strijders ginds zenden, opdat zij
gedragen worden door de innigste wenschen en de
sterkste krachten van honderden, duizenden en mil-
lioenen.
De geschiedenis heeft altijd een terugslag op de
kunst gehad. Wij 'leven in een tijd, waafiry wij het
niet meer vanzelfsprekend vinden, dat iedereen af
zonderlijk aan het werk gaat om kunstwerken te ver
vaardigen. Wij zien in, dat de geest van den tijd een
uniforme richting moet hebben Ik kan me begrijpen,
dat de vraag gesteld wordt of de kunst niet uitsluitend
in volkomen vrijheid kan gedijen. Wanneer de kunst
slechts het resultaat van de kunstzinninge weergave
zou zijn, .zou ilc den aanhangers van deze opvatting
gelijk geven. Doch de vraag is op deze wijze niet juist
gesteld en ook niet juist beantwoord, want het gaat
er niet alleen om, dat de kunstenaar vrij vorm kan
geven, doch ook om de eischen, die aan de kunste-
naarsgesteld worden. De -vormgeving zelf ligt steeds
bij den kunstenaar. Aan den anderen kant is het
echter niet onverschillig of de opdrachtgever van den
kunstenaar een toevallig rijk geworden particulier is,
dan wel de kunst door een autoritair regiem bevor
derd wordt. Wanneer ik mij voor oogen houd, dat in
een liberalistischen tijd er geen andere mogelijkheid
voor het bevorderen van de kunst heeft bestaan dan
door middel van menschen die tengevolge van hun
goede zaken over middelen beschikten de kunst te
ondersteunen, dan moet ik zeggen: ik heb liever den
tegenwoordigen tijd. welke onder de bescherming van
het autoritaire regime in staat is uit kunstzinnige
roeping te scheppen. Ook als wij aan het verleden
terugdenken, zien wij, dat de kunst steeds grootsche
prestaties leverde, als zij onder sterke bcschérming
stond. Zeer vaak hebben de beschermers der kunste
naars stellig niet kunnen bevroeden wat onder hun
bescherming ontstond.
Een duidelijk voorbeeeld hebben wij voor oogen in
'den Nachtwacht van Rembrandt De opdrachtgevers
van dit schilderij hadden er beslist geen vermoeden
van welk onvergetelijk kunstwerk zij voor zich had
den toen zij dit schilderij kregen en nog veel minder
begrepen zij. dat dit eene schilderij de ontwikkeling
van de kunst gedurende eeuwen zou beïnvloeden. Ik
geloof te kunnen zeggen, dat juist in autoritaire tijden
het scheppen van kunst bijzondere inspiratie kreeg.
Verdiept u zich eens 'in de geschiedenis, denkt aan de
architectuur, de kunst, welker voortbrengselen den
tijd het langst overleven, denkt u eens. terug aan de
bouwwerken der Grieken uit den tijd van Pericles,
aan de monumenten van Augustus. Ik moge nog een
voorbeeld uit mijn vaderland in engeren zi# aan
voeren. Hier zien wij den Weenschen barokstijl onder
de absolute regeering van Karei Vlv tot den hoog-
sten bloei geraken. In denzelfden zin bracht de mu
ziek onder Frans I het tot de hoogste prestaties, zon
der dat men dezen heerscher als domineerende per
soonlijkheid zou kunnen beschouwen.
Indien wij dezen historischen samenhang waarne
men, voelen wij ons gelukkig, dat wij geleid worden
door een man, van wien wij weten, dat hij met zijn
geheele ziel de schoone kunsten bevorderd. Wij kun
nen ons verzekerd houden, dat voor de kunst een
tijd van de vruchtbaarste ontplooiing zal aanbreken.
Ik zou uitdrukking willen geven aan de hoop,'dat
'de autoritaire bescherming van de kunst ook in uw
land, vooral in uw ressort, secretaris-generaal prof.
dr. Goedewaagen. in actie komt en zoo een belang
rijke bijdrage voor de verdere ontwikkeling moge
leveren. Het gaat er dus niet om het kunstzinnige
scheppen van den enkeling onder zekeren invloed te
brengen, want dit scheppen is min of meer afhanke
lijk van het ingenium van den kunstenaar. Het gaat
er veeleer om de ontbindende krachten uit te scha
kelen, die slechts leiden tot overlevering van het ware
kunstenaarschap aan het nihilisme in den vorm van
alle mogelijke „ismen".
De Rijkscommissaris dankte vervolgens den plaats-
vervangenden gouwleider, burgemeester Vetter, dat
hij deze tentoonstelling mogelijk heeft gemaakt* en
sprak ook zijn dank uit jegens prof. dr. Goedewaagen
voor diens bemoeiingen ten bate van de Duitsch-
Nederlanasche cultuuruitwisseling Vooral echter gold
de dank van den Rijkscommissaris de Duitsche kun
stenaars, daar zij in grooten getalen zijn gekomen om
persoonlijk contact met de Nederlandsche kunste
naars te zoeken. Tot slot gaf de Rijkscommissaris
uiting aan zijn overtuiging, dat het werk van den
kunstenaar het beste, zelf kan spreken en verklaarde
de tentoonstelling voor geopend.
Hierna maakten de genoodigden een rondgang over
'de zéér Interessante tentoonstelling. De Rijkscommis
saris werd rondgeleid door dr. Gerhard Brüns, direc
teur van het museum te Hagen.
In de morgenuren maakten de Duitsche kunstenaars,
vergezeld van Oberbürgermeister Vetter, Ambtsbür-
germeister Welge en Regierungsprasident Dellenbuseh
een rondvaart door de havens en grachten van Am
sterdam. Het gezelschap werd ontvangen in de ambts
woning van den rogeeringscommissaris. burgemeester
Voute, die de Duitsche gasten aan zich liet voorstel
len en zich geruimen tijd met hen onderhield.
In de avonduren verzamelden de genoodigden zich
in het Apollo-paviljoen aan een gemeenschappelijken
maaltijd, aangeboden door den regeeringscommissaris
van Amsterdam, burgemeester E. .7. Voute, tijdens
dezen maaltijd h:cld burgemeester Voute een toe
spraak, waarin hij o.m. zeide:
In Amsterdam bestaat waardeering voor goede
beeldende kunst, daarom stelt Amsterdam het ook op
hoogen prijs, dat deze tentoonstelling hier wordt ge
organiseerd. Van harte hoop ik, dat velen zich zullen
opmaken om deze tentoonstelling te bezoeken, deze
tentoonstelling, welke representatief is voor hetgeen
West-Duitschland en Nederland in onze dagen pres-
teeren. Amsterdam zoo eindigde de regeeringscom
missaris kan zich gelukkig prijzen, dat deze ver-
Heden:
Frans Hals Museum: Kamermuziek, Kitty Neder-
koorn (zang) en Betsy Nederkoorn (piano), 2.30
uur.
Frans Hals Theater: „Droom van een winter
nacht", 2.30, 6.30 en 8.45 uur.
Luxor Theater: „Alles voor de firma", 2.30, 6.30
en 8.45 uur.
Palace: „Op Manoeuvre". 2. 6.30 en 8.45 uur.
Rembrandt Theater: „De Schandvlek", 2.30, 6.30
en 8.45 uur.
DINSDAG 4 AUGUSTUS.
Groote Kerk: Orgelbespeling van 89 uur.
Bioscooptheaters: Voorstellingen des middags en
des avonds.
Nachtdienst Apotheken.
De volgende apotheken ie Haarlem zijn van des
avonds acht tot des morgens acht uur (ook op
Zondag) geopend:
Th. A. Klinkhamer. Koninginneweg-69, tel. 11596.
Grijseels en Van Hees, Lange Veerstraat 19, tel.
11000.
Frans Hals Apotheek, Frans Halsplein 1, tel.
11180.
Te Heemstede is geopend:
Apotheek Schotsman, Binnenweg 206, tel. 28320.
zameling naar de hoofdstad werd overgebracht.
'Na burgemeester Voqte* sprak de plaatsvervangend
gouwleider van Westfalen-Zuid Oberbiirgermeister
Vetter uit Hagen zijn hartelijken dank uit voor het
begrip, dat de West-Duitschers in Nederland hebben
ondervonden voor hun kunst. Deze tentoonstelling
zoo zeide hij is de eerste sc,hrede op den weg naar
een gemeenschappelijk doel, dat wij thans nog niet
kunnen overzien, doch dat van groote beteekenis zal
zijn voor de toekomst. Het is niet de laatste maal,
dat wij in Holland zullen zijn om de voortbrengselen
van onze cultuur te toonen.
Deze kunst van de beide volken zal leiden tot een
versterking van de banden, die ons binden.
Namens de Duitsche kunstenaars dankte de schilder
Max Schulze-Sölde voor de hartelijke ontvangst, die
hun in Amsterdam was bereid. Hij bood zijn veront
schuldigingen aan, dat de moderne Duitsche kunste
naars thans, de plaatsen hebben ingenomen van Rem
brandt en van Gogh. Hij hoopte echter, dat de Duit-
schers aan de gestelde verwachtingen zouden kunnen
'oldoen. Hij dankte verder den Rijkscommissaris, de
stad Amsterdam, de Hollandsche vrienden, den direc
teur van het Hagener Museum, dr. Brüns en Ober
biirgermeister Vetter voor hun arbeid. Wij voelen ons
hier absoluut niet in het buitenland, zoo zeide Max
Schulze-Sölde, maar wij hebben den indruk bij fa
milie te zijn. Wij hopen zoo besloot hij. dat de banden
nog sterker zullen worden aangehaald.
Tot slot sprak commissaris Bakker van het ver
keerswezen een zeer geestig dankwoord. (A.N.P.).
De Nederlandsche eii Westfaalsche kunst ont
moeten elkaar het dichtst in de schildering van het
landschap. Het is niet zonder grond, dat onze schil
ders uit den B. C. Koekkoek-tijd gaarne hun ar-
tieke zwerftochten tot de omstreken van Kleef, het
Sauerland of de Rijnoevers uitstrekten. De roman
tiek van die dagen vond daar meer bevrediging
dan hier, terwijl de atmosfeer van het landschap
vaak met die b:i ons overeenkwam. Daarna hebben
de Nederlanders meer dan de West-Duitschers den
invloed van Barbizon ondergaan en moet men tot
P.uysdael terugkeeren om van beide groepen een
gemeenschappelijk uitgangspunt te vinden.
Toch zal het den beschouwer gemakkelijk va.llen
om bij voorbeeld in het mooie voorjaarsschilderij
van den ouden Helmuth Liesegang, geboren in 1858
(cat. nr. 134) 'een verwantschap van visie, zoowel
rnet onzen Jaap Maris, als met een Fransch schil
der als Harpignies te ontdekken. En in den reeds
door ons genoernden Modersohn, den thans 75-
jarige, die hier "met gen viertal machtige doeken
vertegenwoordigd is, zal het Hollandsche schilders
oog zonder bezwaar een meester eeren. Dien be
schouwer zal ook het zoo eenvouc^ig-zuiver geziene
landschap van een iongen artist, den vijftigjarigen
Krefelder Brandenberg in het geheugen blijven,
waarin een simpel motief: een heuvelland waar
doorheen fragmenten eener draadafrastering zijn
aangeduid, picturaal volkomen is uitgesproken. Een
landschapschilder van erkende begaafdheid is ook
Josef Horn uit Barmen, die in zijn gezichten op
steden in het heuvelig landschap, weer meer naar
een aangename compositie zoekt. Tot de impressio
nisten met wier visie wij gemakkelijk vertrouwd
raken, behoort Franz Paul.v uit Hagen, die wat den
opbouw zijner composities betreft wel bij onze
Haagsche School zou kunnen worden ondergebracht.
Karakteristiek voor het landschap als zoodanig, is
het werk van Berhhard Peppinghage, van Alfred
Rasenberger en Franz Bronstert, in wier arbeid het
topografisch aantrekkelijke met picturale verdien
sten afwisselt. Theo Champion is een curieuse
geest in wiens landschappen bewondering voor de
vroege romantici der vorige eeuw (Casper David
Friedrich) te vermoeden valt.
Een opmerkelijk kunstenaar is hier ook Franz
Komoet uit Miinster. In zijn Westfaalsch winter
landschap, zoowel als in dat andere doek, waar het
landschap meer als -achtergrond voor twee rustende
vrouwenfiguren dienst doet, zaj men een diep-ernstig
werker leeren kennen, voor wien de teekenkunst
geen geheimen bezit, wiens kleur, in dat winter
landschap vooral, naar het zwaarmoedige neigt. Ge
heel anders weer dan zijn stadgenoot Josef Wedewer
die in een wintergezicht bij Amecke vol dichterlijke
naieveteit ook in de kleur zich laat gaan en
zich minder straf aan den vorm gebonden voelt.
Dat in een industriegebied" als Westfalen ook op
het terrein der fabrieken en hoogovens interessante
motieven behandeld zijn, kon men verwachten.
Franz Gerwin met een aquarel „Kokerei" en de
bekende etser Kathelhön met een ..Industrieland-
schaft" zijn knappe vertegenwoordigers van dat
genre.
Het zal den bezoeker opvallen dat op deze expo
sitie aan de beeldhouwkunst een groote vertegen
woordiging is ingeruimd. Evenals aan de grafiek.
Op beide terreinen wordt groote kundigheid ten
toon gespreid", en vaak, als bij Peter Stammen's kin
derfiguren of het beeld „Eenzaamheid" van Willy
Steger, ondergaat men de bekoring eener innerlijke
gevoeligheid die nog boven de technische knapheid
uitgaat. Van de etsers, zal behalve de reeds ge
noemde Kathelhön vooral Alfred Kitzig onze aan
dacht trekken.
J. H. DE BOIS.
S.S.-man vertelt
Hoofdredacteur: R. \V. P. Peereboom, Heemstede.
Plaatsvervangend hoofdredacteur: C. J. van Tilburg.
Heemstede.
Het ANP meldt:
BERLIJN, 2 Augustus. Van den SS-man dr.
R. Lagrou van dc SS Kriegsberichterkampanie ont
vingen wij het volgende ooggetuigenverslag van den
strijd in het Oosten.
Van den strijd tegen de Sovjet Unie hadden wij
gedurende een ganschen dag alleen de ontvangst
beleefd, die de Oekraïners ons hadden voorbereid.
Enkelen pruilden: bestaat dit land dan alleen uit
vluchtende bolsjewisten, dat afschuwelijke stof,
dat wij den geheelcn dag eten, stukgeschoten tanks
enspandoeken?
Pas later zouden "zij ervaren in welke mate zij
ongelijk hadden. De bolsjewisten vechten hardnek
kig en met alle middelen, al is dit niet met de
onze. En uit de vreugde, waarmede de Oekraïners
ons ontvangen, kan men reetfe eenigszins de hitte,
waarmee de strijd was gevoerd en de gewelddadig
heid van het bolsjewistische schrikbewind op
maken.
Lemberg is gevallen. Nu velen beweerd hadden
dat de bolsjewisten, die in de omgeving van deze
stad een geweldige troepenmacht hadden samen
getrokken. haar de taak zouden hebben toegewezen
om de Oekraïne te behouden, was het inderdaad
treffend te zien hoe ongaarne de vijand dit centrum
ontruimd had. Hij liet ons echter de stad niet over
zonder zijn nationalen en socialen haat op verschil
lende honderden Oekraïners, mannen en vrouwen,
en Duitschers te botvieren. Zij werden op afschu
welijke wijze afgemaakt, met Aziatische wreedheid
verminkt (vrouw-en werden de borsten afgesneden
enz.), waarna deze hopen vleesch gedeeltelijk in
putten werden geworpen. Overal werd jacht ge
maakt op de vijfde colonne en vergreep men zich
aan verdachten. Twintig jaar lang heeft al dat na
tionalistisch verzet zich ingevreten. Er zijn verder
diepere oorzaken voor het overal organiseeren van
deze „vijfde colonne". Zij moeten tot de eigenlijke
aanleiding van den oorlog tusschen deze mogend
heden worden gerekend. Stuk voor stuk onttakelen
dc volken het grillig spel van den z.g. Volkenbond.
Wij begrepen stilaan de begroeting van de Oekra
ïners. De bevolking komt reeds, na die enkele dagen
wederzijdsche beschieting, haar have opzoeken.
Velen vinden een nog rookende puinhoop, in het
rond verspreid huisraad, of een door de bolsje
wisten geplunderde woning. Zij juicht ons toe, niet
uitbundig, doch zeer innig. Kinderen en vrouwen
heffen den arm en brengen, nog onhandig, den
Duitschen groet. De .mannen ontbiooten het hoofd
en blijven uren ling met de pet in de hand staan,
bij het voorbijrijden van onze colonnes. Wij glim
lachen alleen maar: Hier zijn we. Iemand van ons
zei: „Misschien zijn zij allen valsch en wij grenze
HOUTPLEIN 8 TEL. 13829 (3 LIJNEN)
(Adv. Ingez. Med.)
loos naief". Doch hij kon ons niet overtuigen. Die
schreiende vrouw, die ons uit een dampende puin
hoop, op zoek naar nog een kind. toewenkte, speelde
geen comedie. Had zij nog wat te verliezen? In ons
begroeten zij werkelijk hun toekomst, hun nieuwe
leven.
De hoofdstraat van de eerste stad is met een breed
doek overspannen, waarop de woorden: „Heil Hit-
Ier". Duitsche en Oekraïnsche wimpels waaien over
onze wagens. In een volgende stad hetzelfde: ..Heil
Hitier", „Heil Fiihrer d. Ukr. Nationalisten". Vraagt
men een man of hij Pool is. dan schudt hij het
hoofd. Of hij Rus is, dan wordt de ontkenning hard
nekkig. Of hij communist is, dan breekt het, stot
terend wegens het geweld, los: „Nee, nee, Oekra
ïner"" Bij dat volk is het begrip communisme-
bolsjewisme onafscheidelijk met dat van Rus zelf
verbonden. Het lijkt een verworden, doch in zijn
diepsten grond gezondgebleven volk te zijn. Wellicht
beroert het vraagstuk van een staatsburgerschap het
niet in de eerste plaats, doch het lijkt gebukt te
gaan onder de bitterheid van het gewelddadig af
breken van een traditie.
Als geslagen honden komen zij uit de "Bosschen
en eindelooze velden te voorschijn, waar zij zich
tegen de laatste wraak van de bolsjewieken ver
borgen hadden gehouden. Voor de beschieting als
'zoodanig bleken zij weinig vrees te koesteren, want
2ij bewegen zich onbevangen tusschen de troepen,
ook waar ons schroot over hun hoofden heenfluit
en de ontploffingen van vijandelijk geschut naast
hen, in veld of dorp, den grond openscheurt.
Geregeld korpen ons, wanneer er gevochten
wordt, Oekraïners in Sovjetuniform tegemoet. Zij
hebben ergens hun geweer, muts en meestal hun
vest laten liggen. Zij melden zich nergens aan. Met
open gelaat kijken zij ons aan, goedmoedig en dom.
Zij vinden het natuurlijk dat zij de bolsjewistische
legers ontvlucht zijn en zich thans ongestoord tus
schen de onze bewegen. Wij trouwens ook. Wij
laten ze loopen.
De Sovjets weten het ook. Tijdens positie, kiezen
van. „Pak", „Flak" en L.I.G. voor het afslaan van
'n pantseraanval hooren wij plotseling, in de onmid
dellijke nabijheid, een pistoolschot losbranden. Wij
er op af. Er spiedt een Russisch burger. Hij doet
verbaasd en roept aanhoudend „Oekraïner". Hij
wordt terdege gefouilleerd en als blijkt dat hij
gewapend is, wordt hij natuurlijk onmiddellijk ter
plaatse neergeschoten. Zijn vrouw, dié zich even
eens in de nabijheid blijkt te hebben opgehouden,
komt heel eenvoudig, ietwat voorovergebogen naar
het lijk toe, gaat naast het hoofd neerzitten en
weent maar.
Jonge meisjes brengen ons bloemen of werpen ze
in het voorbijsnorren in onze wagens. Wat kunnen
wij nu met bloemen aanvangen. Elke nagel of haak,
elke plaats in iederen wagen heeft zijn eigen functie.
En heb je onze mannen al eens bekeken? Dat stof
van die akelige Russische wegen zet zich een vinger
dik op ons vast. Onze laarzen, helmen, kleeren
zien alle even bleek grijs en ons gelaat, waarop het
stof zich met zweet heeft gemengd en onze baarden,
waarin het als gemetseld is, zijn met een glimmende
qementlaag bedekt. De Oekraïners brengen ons
melk, maar niet uit berekende vriendelijkheid.
In belangrijke plaatsen loopen de Oekraïnsche
nationalisten met een blauw-gelen armband rond
en stellen zich geheel ter beschikking van ons leger,
meestal zonder daarvoor eenige vergoeding te willen
aannemen. Zij brengen hun eersten, alhoewel ge
ringer} cijns voor hun bevrijding. Velen begraven
gesneuvelden. Anderen treden in onze vervoer
diensten en worden met hun kleine vlugge paardjes
en lange wagens in de colonnen van de weermacht
ingeschakeld.
Een hoog officier verhaalt het volgende dat hij
van een vliegerofficier heeft vernomen. Een
Duitsch vliegtuig was getroffen, doch kon nog be
hoorlijk landen. De bemanning was ongedeerd ge
bleven. Enkele honderden meters verder lagen
rondom de communisten. Uit een huis wenkte
men de vliegers. Zij werden bij de Oekraïners ver
stopt en bleven er tot onze troepen de streek van
Sovjets gezuiverd hadden.
De verschrikkingen van dezen oorlog, waarbij
ook zij have en goed voor zoover het nog van
hen was i— verloren hebben zien gaan, verkiezen
zij boven de bolsjewistische slavernij. Uit alles
moeten wij opmaken dat zij er ditmaal het uiterste
op willen zetten".
WIE VEEL DOET HEEFT HET RECHT FOUTEN
TE MAKEN.
's-GRAVENHAGE. 4 Aug. Hedenavond om half
acht spreekt Max Blokzijl voor den Nederlandschen
Omroep (Hilversum 1) over het onderwerp: „Wie
•eel doet, heeft het recht fouten te maken".
Finsch legerbericht.
Finsche artillerie beschiet de haven van
Hangö.
HELSINKI, 4 Aug. (DNB) Van Finsche zijde
wordt officieel het volgende bekend gemaakt:
„In de omgeving van HangÖ is onze artillerie met
succes opgetreden. Treffers werden geplaatst zoo
wel op vijandelijke schepen op zee alsook in de ha
ven van Hangö. Ook andere belangrijke punten
werden met succes gebombardeerd. Aan het Oos
telijk front verloor de vijand in den strijd op 1
Augustus 2000 man. Een groote hoeveelheid vijan
delijke pantserwagens en auto's werd vernield. Een
aanzienlijk aantal viel den troepen als buit in han
den, evenals automatische wapens en geweren. De
Sovjet-Russische aanvallen werden overal afgesla
gen. Op Zaterdag 2 Augustus hebben de bolsjewis
ten geen verdere bombardementen in Finland ver
richt, uitgezonderd den vermelden aanval op Sul-
kava, waar geen schade werd aangericht. Bij de
luchtgevechten boven Rautjarvi schoot de luitenant
vlieger Juutilainen twee vijandelijke gevechts
vliegtuigen omlaag. De sergeant-majoor Nissinen,
die een Sovjet-gevechtsvliegtuig omlaag haalde,
kon veertien vijandelijke treffers in zijn machine
waarnemen.
Malcolm MacDonald naar
Washington.
Besprekingen met Lord Halifax.
BERLIJN, 4 Augustus. "(D.N.B.) Volgens be
richten van den Britschen Nieuwsdienst heeft de
Britsche Hooge Commissaris voor Canada. Malcolm
MacDonald, zich naar Washington begeven. Op een
persconferentie heeft MacDonald gesproken over
de bewapeningsinspanning van Canada. MacDonald
zal in Washington besprekingen voeren met den
Britschen ambassadeur Lord Halifax.
Engeland beschouwt Finland als
bezet gebied.
Uit Berlijn: Het Britsche ministerie van handel
en het ministerie voor de blokkade hebben, volgens
Reuter, medegedeeld dat Finland beschouwd moet
worden als een door den vijand bezet souverein ge
bied.
De bepalingen inzake de handelsbetrekkingen
met den vijand en de economische oorlogsvoering
worden derhalve ook op Finland van toepassing
verklaard. Van Zaterdag af geldt Finland in het
kader der blokkademaatregelen als een vijandig
land. (DNB)
Militaire doelen in China
gebombardeerd.
Aanvallen van Japansche marinevliegtuigen.
ERGENS IN CENTRAAL CHINA, 3 Augustus.
(Domei). Vanmiddag hebben Japansöhe mari
nevliegtuigen tonnen ontplofbare stoffen doen neer
regenen op militaire doelen in Hangtsjau, Tsjang-
sja en Tsjikiang, waardoor groote branden zijn ont
staan.
Volgens een bericht uit Sjanghai hebben Japan
sche marinevliegtuigen voorts weer aanvallen ge
daan op Tsjoengking en op plaatsen in de provin
cies Setsjoean en Kwantoeng, waSrbij munitiefa
brieken militaire installaties en opslagplaatsen zijn
vernield.
De strijdkrachten van dé Japansche blokkade
hebben enkele tienduizenden schepen aan de Chi-
neesche kust gecontroleerd, waarvan er vex'schei-
den in beslag zijn genomen.
Consulaire ambtenaren uit Europa
naar de Ver. Staten teruggekeerd.
Ook prins Karei van Zweden aan boord van de
„Westpoint".
NEW-Y@RK. Het Amerïkaansche troepen
transportschip „Westpoint", dat de Duitsche en
Italïaansche consulaire ambtenaren uit de Ver.
Staten naar Lissabon gebracht heeft en met de
Amerikaansche consulaire ambtenaren uit Duitsch-
land, Italië en de bezette gebieden terugkeerde, is
Vrijdag in de haven van New-York gearriveerd.
Behalve de consulaire ambtenaren bevonden zich
ook Prins Karei van Zweden, de broer van Koning
Gustaaf en de indertijd door de Duitsche 'autoritei
ten gearresteerde en later tegen de beide Transo-
zean-vertegenwoordigers uitgewisselde Amerikaan-
sche correspondenten Hottelet en Alen aan boord.
(United Press).
Het Duitsche luclitwapen in actie.
Havens aan de Engelschc en Schotsehe kust
aangevallen.
BERLIJN, 4 Augustus. (D.N-B-) Duitsche ge
vechtsvliegtuigen hebben in den nacht van 3 op 4
Augustus weer verscheidene havens aan de Oost
kust van Schotland en Engeland met succes aan
gevallen. In Aberdeen, Hull en Blyth werden ver
scheidene branden verwekt.
In het strijdgebied van Tobroek hebben Duit
sche gevechtsvliegtuigen op 3 Augustus colonnes
vrachtauto's met succes aangevallen en eenige mi
litaire gebouwen volkomen vernield. Verschei
dene branden emt sterke rookontwikkeling werden
waargenomen.
La Valetta door de Italianen
gebombardeerd.
OPERATIEZöNE, 4 Augustus (Stefani).
Gedurende den .afgeloopen nacht hebben for
maties Italïaansche bommenwerpers een nieu-
den aanval op de haven La Valetta gedaan.
Bommen van gemiddeld en zwaar kaliber wer
den op de haveninstallaties en kaden geworpen,
waar schepen gemeerd lagen. Verschillende vij
andelijke nachtjagers stegen op, maar vielen
onze vliegtuigen niet aan. Tal van schijnwer
pers kwamen in actie ten einde onze vlieg
tuigen te verhinderen de doelen waar te nemen.
Alle Italiaansche vliegtuigen keerden op hun
bases terug.
De 10.000 voor de Nederl.
oorlogsgewonden.
Verdeeld over 3 comité's.
Het bedrag ad f 10.000 dat door de Nationaal-Socia-
listische Vrouwen Organisatie uit de opbrengst van
de collecte voor het Duitsche Rood Kruis ten behoeve
van de Nederlandsche oorlogsinvaliden beschikbaar
is gesteld, is door het departement vari defensie (af
wikkelingsbureau) verdeeld onder het fonds voor
oud-militairen 1815, het comité voor den gewonden en
zieken soldaat en het arbeidsbureau voor oorlogsinva
liden. Hoewel de zorg voor invalide en gewonde Ne
derlandsche militairen in het algemeen bij den staat
berust en alles wat daartoe wordt vereischt, van
rijkswege wordt verstrekt, wordt de aanvullende hulp
door bovengneoemde comité's verleend.
Zoo verleent het fonds voor hulp aan oud-militai
ren bijstand aan invalide militairen na hun pension-
neering. De zorg voor de aanschaffing van burger-
kleeding, voor ontspanning in de hospitalen enz. be
rust bij het comité voor den zieken en gewonden sol
daat. Omscholing en herplaatsing in het bedrijfsleven
is door het arbeidsbureau voor oorlogsinvaliden ter
hand genomen.
Het behoeft geen betoog dat de drie genoemde in
stellingen zeer ingenomen zijn met dezen flinken steun
bij de uitvoering van hun veelomvattende taak.
(A.N.P.)
(Adv. Ingez. Med.)
IJMUIDEN
Doodelijk ongeluk bij de Hoog
ovens.
Zaterdagmorgen heeft in de staalfabriek van de
Hoogovens- een ernstig ongeluk plaats gehad. De
44-jarige ongehuwde arbeider C. M. Egeman uit
Beverwijk geraakte bij het laden van een 30 tons
wagen met behulp van een kraan bekneld tusschen
een laadbak met puin en een pilaar, tengevolge
waarvan hij ernstige kneuzingen kreeg. Nadat de
verbandmeester der fabriek de eerste hulp had ver
leend werd de getroffene per auto naar het Roode
Kruis Ziekenhuis te Beverwijk vervoerd en aldaar
opgenomen. Operatieve hulp heeft niet meer kunnen
baten. Egeman is in den loop van den middag over
leden.
Marktberichten en besommingen.
Tarbot f 4.30—f 4 per K.G., tongen f 4.90—f 2.50
per K.G., kabeljauw f 15 p'er stuk, zètschol f 70,
kl. schol. Ie s. f 70f 61, kl. schol 2e s. f 63f 46,
pufsohol le s. f 46f 32. pufschol 2e s. f 22f 16,
pieterman i 84, fr. bot f 55—f 47, kl. bot f 21.—
f 16, kl. schar f 27f 16, pufschar f 14.50f 7.50,
kl. r. poon f 50f 39. Alles per 50 K.G.
Besommingen:
Trawler IJM 189 Mary 250 m. f 4985.
Koters: IJM 223 f 50, Helder 108 f 27, Helder
Loggers: VL 132 f 369, IJM 283 f 305; KW 97
f 592, KW 110 f 1110, KW 2 f 630, KW 144 f 649,
KW 59 f 673e. KW 60 f 772, KW 107 f 955, KW
20 f 645, KW 58 f 440, KW 33 f 820, KW 26 f 675,
KW 45 f 407. SCH 247 f 977, SCH 312 f 764, SCH
310 f 726, SCH 274 f 386, SCH 116 f 507, SCH 30
f 1650, SCH 246 f 1550, SCH 324 f 380, SCH 64
f 591, SCH 250 f 2430, SCH 314 f 6.30, SCH 196,
f 710. SCH 95 870, SCH 39 f 910, SCH 402 f 2006,
SCH 169 f 1021, SCH 97 f 1270.
Brest-Litowsk, Lemberg, Minsk, Smolensk. Beroeml
de namen. Namen die de geheele wereld kent. \yarl
daar was het o.a., dat de Duitsche legers den vijanl
de slagen toebrachten, die tot de totale vernietiginj
van het Sovjet-systeem' zullen leiden.
Namen in het boek der beschavingsgeschiedenis
Voorloopers van nieuwe namen en groote overwin
ningen, waarbij ook Nederlanders betrokken zulle»,
zijn, wanthet legioen marcheert!
Dappere Nederlandsche mannen hebben zich gé
meld en strijden reeds mee. Ook het legioen Is gel
reed en als straks weer belangrijke sucessen wordej
behaald, dan zullen daarbij nieuwe Nederlandschl
strijders hun krachten hebben ingezet, samen mej
hun kameraden van de Duitsche weermacht en de ai>
dere legioenen en qieuwe beroemde namen zullen aaj
de bestaande reeks worden toegevoegd.
Onze geschiedenis kent vele beroemde namen ej
schitterende wapenfeiten. Onze geschiedenis zal zeken
lijk de heldendaden vermelden van Nederlandschj
mannen, die thans de eer van ons land hooghouden Ij
den strijd tegen het bolsjewisme.
Nederlanders, deze strijd moet gewonnen wordeq
meldt u dus aan bij het
Koninginnegracht 22, 's-Gravenhage.
AERDENHOUT
Inbraken in de R.-K. Kerk.
Dader, een 15-jarige knaap, aangehouden.
Met een tusschenruimte van eenige weken, w:
tot tweemaal toe in de R.K. kerk aan de Sparrer
laan te Aerdenhout ingebroken. Een ongewenschi
bezoeker had zich door het forceeren van een dei
toegang weten te verschaffen en een offerblok opei
gebroken en beide malen het aanwezige geld ont
vreemd.
Zaterdag j.l. werd de politie door een der kapi
laans gewaarschuwd, dat een onbekende jongemf
zeer belangstellend naar de kerkdiensten kwam ii
formeeren; de politie gaf den kapelaan den raad
den jongen eenigen tijd aan de praat te houden
waardoor een inmiddels gewaarschuwde agent ge]
legenheid had den knaap le arresteeren. Bij onder
zoek bleek hij in het bezit te zijn van eenige knijw
tangen en schroevendraaiers, terwijl hij na verhooj
ten slotte bekende ook de vorige diefstallen, dij
resp. 20 Juni én 11 Juli waren gepleegd, te heb
ben begaan. De slechts 15-jarige knaap J. P. de G
Uit Haarlem afkomstig, werd voorloopig aan d
ouders teruggegeven nadat proces-verbaal was op
gemaakt.
FIETSENDIEFSTAL
Bij de politie werd aangifte gedaan, dat ten na
deele van een tuinman, die te Aerdenhout voor zijl
patroon een tuin verzorgde, een rijwiel was ont
vreemd. Als verdacht van dezen diefstal werd aan
gehouden de 23-jarige J. v. d. P. uit Haarlem, di
in verzekerde bewaring werd gesteld en aan de
Officier van Justitie werd overgeleverd.
OVERVEEN
Met een windbuks aan het spelen.
Bakfietsbestuurder getroffen.
Op den Zjjlweg werd de bestuurder van eei
bakfiets plotseling aangeschoten naar later blee!
door een kogeltje uit een windbuks en aan he
hoofd gewond. De politie stelde een onderzoek ii
en kwam tot de conclusie dat eenige knapen uit eei
perceel met de windbuks aan het spelen waren
doch slecht konden richten. Het gevaarlijke voor
werp is in beslag genomen, terwijl een proces-ver
baal werd opgemaakt.
Verduistering is onze plicht,
Weer daarom uitstraling van
't licht.
VAN 4 OP 5 AUGUSTUS 1941
van 21.27 tot 6.06
Maan op 5 Augustus onder 4.09
Maan op 5 Augustus op 20.00
HAARLEM 4 Augustus.
Bevallen:
31 Juli: E. Smit-Köhler, d. A. A. Barthel-
Tanis, z. 2 Augustus: A. Bruinenberg-Spinder
d. R. Maaskant-de Jong, d. M. Groenendijk-
Wolf f, z. 3 Augustus: A. Eeliftan-Hulsegge,
G. Boot-van Dam, d. S. M. Lacourt-Heems-
kerk, 2 z. J. A. Willemse-van der Weele, d. -
M. T. Barends-Taling, z. 4 Augustus: A. C
Moolenaar-Rietbergen, d. M. E. Krielen-Jans-
sen, d. -T C. J. Berkamp-van der Aar, z. C. C
J. Mars-Duijnstee, z.
Overleden:
1 Augustus: H. T. J. A. Coebergh, 76 j„ Kam
perlaan. 2 Augustus: F. Heijboer-van Dansig
69 j„ Vaartstraat. 3 Augustus: A. Verkaaik-dei
Braver, 55 j„ Heerensingel. A. van der Ploeg-
Hubbeling, 76 j„ Marnixstraat.
FAMILIEBERICHTEN UIT ANDERE BLADEN.
Bevallen: Joh. Smit—Lingen, d„ Rotterdam; I. Ra
mondtMontgomery, z., Manila; v. LingeMiddel
koop, z., Veendam.
Ondertrouwd: A. Bensdorp en B. Bolsius, Bussurn-
Schijndel; L. Tffajer en H. Rottinghuis, Amsterdam:
A. Schimmel en M. A. Sluis, Wageningen.
Getrouwd: J. J. E. Hondius en" I Swart, den Haag;
S. W. Kroese en D. Wijlirands, Enkhuizen.
Overleden: A. C. Geluk—Snoep. v„ 72 j., Den Dol-
der, J. Roelofs, m., 57 j.; J. de Wind, m., 70 j., Am
sterdam; K. K. Brünnter, m.. 37 j„ H. v. Oorschot,
79 j., Amsterdam; A. C. de Reuver. v„ 48 Wezep.
