Haarlem's Dagblad
ia? f b,°™
Van Engelsch convooi ging 164.000 ton verloren
59e JAARGANG No. 17866
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groote
Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directeur: P. W. PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM, Heemstede
MAANDAG- 15 SEPTEMBER 1941
Abonnementen per week 0.26, per maand 1.15,
per 3 maanden 3.42, franco per post 3.73, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regelt
2.elke regel meer 0.40. Reclames 0.65 per
regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels 0.70, elke regel meer
0.17%. Groentjes zie rubriek.
Wat de Haarlenisclie politie deed.
Een statistiek.
In de Statistische Gegevens der gemeente is een
igaaf te vinden hoeveel processenverbaal de politie
Haarlem in het le en 2e kwartaal van 1941 heeft
igemaakt. Ter vergelijking geven wij ook de aan-
llen over de volledige jaren 1939 eri 1940.
6 maanden
1940
I 1941
Arbeids- en Veiligheidswet 25 116 225
Drankwet 8 18 20.
Verkeer en afscherming 2610 12119 8817
Winkelsluiting 4 87 133
Andere verordeningen 966 2555 2289
Misdrijven 1975 2224 1315
Uit deze opsomming blijkt dat het aantal bekeurin-
en dat gemaakt is wegens overtreding der Verkeers-
oorschriften veel geringer is dan verleden j&ar. Toen
raren er 12119 processenverbaal wegens verkeers-
eertredingen en overtreding van de bepalingen om-
ent lichtafscherming (verplichte verduistering)
aarbij moet men bedenken dat de bekeuringen voor
et laatste delict zich nog bepaald hebben tot de
»eede helft van dat jaar. Nu zijn er gedurende de
rste helft van dit jaar niet meer dan 2610 overtre-
ingen geconstateerd.
Het aantal overtredingen van de bepalingen van de
erplichte Winkelsluiting heeft zich tot 4 beperkt,
erleden jaar waren er 67 en in 1939 zelfs 133.
Wegens misdrijven zijn nu veel meer processen-
erbaal opgemaakt dan in de vorige jaren. Nu waren
r in 6 maanden 1975 tegen 2224 in 1940 en 1315 in 1939.
r zijn er dus nu in het halye jaar nog meer dan in
et heele jaar 1939. x
lijeenkomst Landelijke groep B. O.
van het N. O. G.
De Landelijke Groep B. O. (Buitengewoon On-
erwijs) van het Ned. Onderwijzers Genootschap
leid Zaterdag de jaarlijksche bijeenkomst in de
urlchtiing- „Meer en Bosch" te Heemstede.
De voorzitter, de heer E. Geerts Wan., hield een
penlngsrede. Hij dankte voor de belangstelling. die
i het werk der Groep getoond wordt. Die belang-
telling kan niet gemist worden. Ook nu is men weer
(jeen gekomen, om de belangen van het geestelijk
slsdeelde kind te behartigen: de sleur moet uit dit
nderwijs verbannen worden en er moet niet worden
eaarzeld, nieuwe wegen in te slaan. De heer Geerts
prak de hoop uit. dat de leden veel propaganda
oor het N. O. G. zoucfen maken.
De heer E. Fijn van Draat, hopfd der school op
{eer en Bosch, hield een inleiding over het onder
werp: „De'ontwikkeling van het laatste type buiten-
ewone school". Hij dankte voor de prettige opmer-
Jngen, die hij gehoord had van de leden, die 's mor
ene het onderwijs ln de klas der kinderen op Meer
n Bosch een uur hadden gadegeslagen: daar bleken
ij veel waardeering voor te hebben. Spreker her»
nnerde aan de stichting der schooi, nu drie jaar
eleden. Het voornaamste doel was. de leerlingen
verdag zonder conflicten bezig te houden. De school
egon met 50 leerlingen. Gemakkelijk was dit on
lerwijs aanvankelijk niet. want vele leerlingen wa-
wantrouwend, achterdochtig, koppig en opvliie-
tend. Er .waren er bij, die meenden de wijsheid in
laohit te hebben. Dank zij het onderwijs (een soort
■erdund lager onderwijs) is het pail der leerlingen
nel gestegen, dank zij de speciale leermiddelen, dip
ebruikt worden. Het rekenen wordt o.a. onderwe
en met behulp van geïllustreerde prijscouranten
Iet onderwijs in aard rijk.s- en' natuurkunde blijkt
noeilijker te zijn. Een der leerlingen bracht het
>,a. heel ver niet teekenen. Spreker kreeg als een
lamdenken aan hem een heel fraai geteekend land-
eoha.p. Andere leerlingen bleken oen goeden aanleg
voor teohnisch- en reclame-teekenen te bezitten.
Het onderwijs op deze school verdient dan ook den
rolledigeii steun wam de publieke kassen.'zei spréker,
rant het onderwijzend personeel heeft het waar-
Ijk niet gemakkelijk. Bij den gerlngsten tegenslag
reven sommige leerlingen het op, aan den epilepti-
lus ontgaat niets in de klas. Hij loert als het ware
op oonflicten en het liefst op vechtpartijen. Het ls
b^el moeilijk, heftige conflicten te voorkomen en
ie epileptici te leeren,-zichzelf te beheerschen.
Het aantal leerlingen op deze school, waar het
Miderwijs gelukkig zooveel mogelijkheden biedt, be-
Jraagt tans 110.
Na de inleiding van den heer Fijn van Draat. die
F «met applaus beloond werd. bracht de Mondorgelclub
Ier patiënten van Meer en Bosch onder leiding van
Broeder B. Hogerdijk op verdienstelijke wijze
penige nummers ten gehoore. Het succes was zóó
groot, dat de club nog een nummertje toegaf. Broe
der Helmich leidde heel goed op de piano.
Dr. I. C. van Houte, inspecteur van het B. O.,
rond het heel goed gezien van het Groepsbestuur,
lij de leden belangstelling voor het onderwijs op
leze nuttige school te wekken. Toen hij de M.ond-
orgelclub zoo bezielend had hooren spelen, verklaar
de hjj ontroerd te zijn geweest: „ik kreeg den In
druk. dat op deze wijze het patiënt-zijn wegvalt en
dat men den normalen mensch nadert. Ik ben ook
getroffen door de uiteenzetting van den heer Fijn
van Draat en door het resultaat van dem arbeid,
aan deze patiënten besteed."
In de middagbijeenkomst hield Dr. B. Ch. Ledeboer,
directeur-geneesheer van de gestichten der Christe-
ijke vereeniging tot verpleging van lijders aan val-
ende ziekten, een lezing over-de huidige inzichten in
het epilepsievraagstuk.
Spreker, die zijn zeer interessant betoog verduide
lijkte met lichtbeelden, films en röntgenfoto's, behan
delde achtereenvolgens: le. wat verstaan wordt onder
epilepsie, 2e. de verschijnselen die zich voordoen, 3e.
de oorzaken, 4e. de behandeling, 5e de organisatie van
de bestrijding.
Vroeger dacht men, dat men met één ziekte te doen
had, maar in feite zijn het meer ziekten, waarvan de
verschijnselen zich bij zeer veel verschillende oor
zaken voordoen. Er zijn wel 10 tot 20 verschillende
oorzaken aan te wijzen. Spr. liet dan ook uitkoihen,
dat men moet spreken van e p i 1 e p s i n. De ver-
ichijnselen, die zich voordoen, zijn tot 3 terug te bren-
:en en wel de toevallen, de karakter af wij-
lingen en de dementie (achteruitgang van alle
geestelijke vermogens). De laatste twee komen lang
Biet altijd te voorschijn, maar treden op tengevolge
v«n de beschadigingen, die door de aanvallen ontstaan.
Spreker'gaf een korte theor etische beschouwing van
de wijze, waarop de ziekte tegenwoordig beschouwd
Wordt.
Bij het bespreken van de oorzaken van de epi-
lepsiën verdeelde spreker die in twee groepen, name
lijk endogene en de exogene oorzaken. De voornaam-
■te endogene oorzaken (oorzaken, die dus aanwezig
waren) zijn: epilepsie in de familie, alcoholisme, aan
geboren misvormingen van het centraal zenuwgestel.
De voornaamste exogene oorzaken (oorzaken, die er
dus van buiten bijkomen) zijn: hersenontsteking, her-
lenbeschadïging na een ongeval, hersengezwellen.
Ob de oorzaken te ontdekken beschikt men over
drie methodes en wel: volledig onderzoek van het
zenuwstelsel, het maken van Röntgenfoto's van den
•chedel en het filmen van de aanvallen.
Is eenmaal de oorzaak van de epilepsie vastgesteld,
dan weet men, op welke wijze de patiënt behandeld
moet worden.
De wijzen van behandeling zijrf: 1. met medicijnen;
met diëet (en wel een zeer vetrijk diëet: 35% van
de patiënten is hiermee te genezen; 3. operatieve be
handeling; 4. psycho-therapie (dat. is behandeling langs
paedagogischen weg-van allerlei karakterafwijkingen).
Spreker kwam tenslotte tot de organisatie van de
epileptische bestrijding in Nederland, die eenig in
Europa is.
Na deze lening volgde een gedachtenwisseling.
De voorzitter, de heer E. Geerts Wzn., bracht na
mens de aanwezigen hartelijk dank aan Dr. Ledeboer
voor zijn interessante lezing.
Een rondgang - in de inrichting „Meer en Bosch"
besloot den zeer geslaagden dag.
STAAT VAN BELEG IN SYRIë OPGEHEVEN.
KABOEL, 15 September. (D.N.B.) Radio Jeruzalem
meldt dat volgens een medcdeeling van het Gaullisti
sche hooge commissariaat in Sy.rië de staat van beleg
in Syrië en Libanon thans is opgeheven, met uitzon
dering van de grensprovincies. De hooge commissaris
behoudt zich evenwel het recht voor den staat van
beleg zoo noodig opnieuw af te kondigen.
Mr. Jolles en Mr. Jellinghaus
gepensionneerd.
's-GRAVENHAGE, 13 September. Het Rijks
commissariaat maakt bekend:
De Rijkscommissaris voor het bezette Nederland-
sche gebied heeft, krachtens artikel 1, vierde lid,
van zijn verordening nummer 108/40 (vierde ver
ordening over bijzondere bestuursrechtelijke maat
regelen) en van artikel 3 der verordening nummer
130/41 over de leel'tijdsgre® van rechters, Mr. E.
Jellinghaus, president van het gerechtshof te
's-Gravenhage en mr. J. M. Jolles, president van
het gerechtshof te Amsterdam, eervol uit hun ambt
orrtlagen en gepensionneerd.
De scheidende president van het Gerechtshof te
Amsterdam is op 3 September 1871" te Gorinchem
geboren. Dit jaar vierde hij onder 'groote belang
stelling zijn zeventigsten verjaardag.
Na het gymnasium te Amsterdam te hebben
doorloopen, studéerde mr. Jolles rechten aan de
universiteit in de hoofdstad. In 1893 beëindigde
hij zijn studies en daarna was hij als advocaat en
procureur werkzaam te-Amsterdam en Bussum. In
1914 werd mr. Jolles benoemd tot rechter in de
Arrondissements-rechtbank te Amsterdam. In
1920 werd hij raadsheer in het Hof aldaar. Vice-
president ;werd hij in 1933 en president in 1937.
Mr. E. Jellinghaus is 2 September 1871 geboren
te Prinsenhage. Zijn gymnasiale studies maakte hij
te Dordrecht, waarna hij aan de Leidsche Univer
siteit rechten studeerde. Na zijn promotie op stel
lingen in 1898 beoefende hij de advocatenpraktijk
te Breda. In 1900 werd mr. Jellinghaus be
noemd tot plaatsvervangend kantonrechter te Bre
da. In 1904 ging hij over naar de staande magistra
tuur als ambtenaar van het Openbaar Ministerie
te Amsterdam. Tot rechter benoemd in 1909,
oefende hijdit ambt uit te Amsterdam en te
's-Gravenhage. Van 1916 tot 1923 was hij plaats
vervangend president van den krijgsraad aldaar.
In 1923 volgde zijn benoeming tot raadsheer in
het Gerechtshof te 's-Gravenhage, waar mr. Jel
linghaus, na een vice-presidentschap van 1933 tot
1935, in dit laatste jaar president werd. In 1936
is mr. Jellinghaus daarenboven benoemd tot pre
sident van het Hoog Militair Gerechtshof.
De Nederlandsclie hoogescholen in
het afgeloopen jaar.
's GRAVENHAGE 15 September. Bij den aanvang van
het nieuwe studiejaar zijn aan de verschillende Neder-
landsche hoogescholen de gebruikelijke vergaderingen ge
houden. waarin door den rector magnificus een overzicht
werd gegeven van het afgeloopen jaar.
Bij den aanvang van het nieuwe academiejaar ls de
senaat der universiteit van Amsterdam in openbare verga
dering in de aula bijeengekomen. Op deze bijeenkomst
heeft de rector-magnificus prof. dr. B. Brouwer, allereerst
diegenen herdacht, die door den d^od aan de universiteit
ontvallen zijn.
Vervolgens werd het aftreden van dr. W. de Vlugt.
president-curator en eeredoctor der universiteit geme
moreerd. De rector verwelkomde met enkele woorden deru
heer E. J. Voute, burgemeester van Amsterdam en presi
dent-curator der universiteit, die de bijeenkomst bij
woonde.
Gedurende den cursus 1940—1941 werden bij de gezamen
lijke faculteiten 2915 studenten Ingeschreven, waarvan 74
voor enkele lessen. Het aantal studenten, dat voor de
eerste maal werd ingeschreven bedroeg 629, waarvan 118
vrouwelijke. Daarbij dienen nog 91 studenten gevoegd te
worden, die reeds elders studeerden. Ten opzichte van
het vorige studiejaar bedroeg de toeneming 171. Deze toe
neming is voornamelijk veroorzaakt, door het groote
aantal nieuwe inschrijvingen van mannelijke studenten
ln de economische faculteit. Wat de kerkelijke gezindheid
betreft, leerèn de gegevens, die door den directeur van
het bur.eau van statistiek der gemeente, dr. R. Claeys,
verschaft worden, dat 32 9 procent behoorden tot de
Protestanten, 25 procent tot de Katholieken, 7.9 procent
tot de Israëlieten, terwijl 34.2 procent der eerste jaars
studenten opgaf niet tot een kerkelijke gemeenschap te
behooren.
Er werden 1839 examens afgenomen, waarvan 321 maal
bij vrouwelijke candidalen; 137ö' Jongelui slaagden. Het
aantal promoties bedroeg 73, waarvan 8 cum laude. 30
hiervan vonden in de faculteit der wis- en natuurkunde,
1 in die der geneeskunde plaats.
,De onderlinge samenwerking tusschen de verschillende
studentengroepen, die reeds in vioeger jaren door het op
richten van de contactcommissie was bereikt, werd dit
jaar voortgezet.
Ook dit jaar werd gepoogd den afstand tusschen stu
denten en professoren te verkleinen door het houden van
gezamenlijke koffiemaaltijden.
In afwijking met de traditie vond, na de vermelding
der fata, geen overdracht van het rectoraat plaats, daar
prof. dr. B. Brouwer, ook gedurende het komende studie
jaar als zoodanig werkzaam zal zijn. In verband met deze
bijzondere omstandigheid besloot hij met een persoonlijk
woord.
TECHNISCHE HOOGESCtfOOL DELFT.
De rector magnificus van de technische hoogeschool,
prof. dr. ir. C. J. van Nieuwenburg begon met een ver
klaring van het feit, dat de normale rectoraatwisseling dit
jaar achterwege blijft. Dit is enkel en alleen geschied op
aandringen van den senaat, waarbij zicfe/het departement
blijkbaar heeft aangesloten.
Ernstig was het feit, dat zich In September 1940 meer
dan het dubbele aantal nieuwe studenten aanmeldde van
dat in de jaren daarvoor. Teneinde een soortgelijke ver
rassing te voorkomen is de inschrijving van eerstejaars
c den volgenden cursus niet als gebruikelijk ln begin-
September, doch reeds op 31 Juli en 1 Augustus 1941 gehou
den. Het aantal nieuwe studenten bleek van dezelfde
grootte als verleden Jaar. Nu bestond echter de gelegen
heid, tijdig met het departement van O. W. en C. te over
leggen omtrent redelijke voorzieningen in de gestegen
behoefteh aan assistentie en hulpmiddelen.
De senaat heeft principieel overwogen hoe in de toe
komst met, een zoo sterk gestegen aantal studenten moest
worden gehandeld. Men heeft daarbij den wensch gefor
muleerd, althans de hoogere jaren te ontlasten van die
groep van studenten, van wie moet worden ondersteld,
dat zij toch nooit goede Ingenieurs zullen worden, d.w.z.
een scherpere selectie ln het eerste jaar, gekoppeld aan de
6anctle, dat het examen, dat normaliter aan het einde van
het eerste Jaar valt, binnen twee jaar met goed gevolg
it zijn afgelegd. Het een en ander zal een aanmerkelijke
uitbreiding van het personeel vereischen.
Welke bonnen zijn thans geldig?
ran 14 i
35-4 Brood
3 5 Brood
35 Vleesch
35 VI.waren
Melk I
Reserve
4 rants.
1 riants.
>/2 rants.
1 rants.
1 3/4 L.
3 K.G.
an 7 Sept. t.m. .4 Oct
114 Algemeen
C Rijst
C I-Iayerniout
117 Algemeen
118 Algemeen
119 Algemeen
"-ff Kaas
36-37 1
van 7 Sept. t.m.
1 K.G.
2 50 gr.
500 gr.
f/ï rants.
250 gr.
250 gr.
250 gr.
250 gr.
100 gr.
100 gr.
34 Sept.:
(Brood o-f gebak
t Vleesoh of
S vleesch waren
Melk
Aardappelen
Suiker
Ko f f iesu rr ogaat
Jam
Bloem, brood of gebak
Rijst
Havermout
Havermout
Gort
Vermicelli of maizena
Kaas
Boter
Boter met reductie
blijven geldig t.m. 20
bonnen: 34 Brood. 34
Melk I en 35 Reserve
34-35 Boter 250 gr.
34-35 Vet 250 gr.
Bonnen voor eieren No.-33
September.
Niet meer geldig zijn de
Vleesch en Vleeschwaren. 34
(aardappelen).
De divideiulbepe'rking.
's GRAVENHAGE, 13 September. Het A.N.P.
meldt in verband met het feif, dat heden de ter
mijn verstrijkt voor het doen van aangifte van uit-
deelingen gedaan voor het in werking treden van
het besluit op de dividendbeperking waarover ech
ter superdividendbelasting verschuldig is, wordt van
bevoegde zijde het navolgende medegedeeld: In
elk geval moet aangifte plaats vinden overeenkom
stig de voorschriften van artikel 16 van het be
sluit op de dividendbeperking 1941. Op de aangifte
moet derhalve vermeld worden van elke uitdeeling
van dividend: de datum van het besluit tot uit
deeling en voor iedere soort van aaudeelen afzon
derijk, het bedrag der uitdeeling en het gestorte
aandeelenkapitaal waarop die uitdeeling betrekking
heeft.
Voorloopig kunnen uitdeelingen op winstbewij
zen winstdeelende obligaties en dergelijke bij
de aangifte buiten beschouwing worden gelaten.
Het is te verwachten dat binnen afzienbaren tijd
de eerste uitvoeringsbeschikking van het besluit,
op de dividendbeperking 1941 tegemoet kan worden
gezien. Voorzoover dan blijkt dat aangiften onjuist
zijn bevonden, zal gelegenheid gegeven worden de
aangiften alsnog aan te vullen of te herroepen.
De aandacht wordt er ten overvloede op gevestigd
dat betaling der belasting binnen den termijn en
op de wijze als in artikel 17 van het besluit op de
dividend beperking 1941 is aangegeven. overeen
komstig de aangiften behoort te geschieden.
Ten slotte wordt nog medegedeeld dat een for
mulier voor de aangifte niet bestaat. Men kan aan
geven per brief.
Frauduleuze slachtingen.
Vier Renkummers naar
concentratiekamp.
's-GRAVENpAGE, 13 September. De Rijks
commissaris maakt bekend:
De commissaris-generaal voor de veiligheid heeft
zich opnieuw genoopt gezien met de scherpste mid
delen energiek op te traden tegen de volksparasie
ten, die een behoorlijke levensmiddelenvoorziening
van het Ncderlandsche volk stelselmatig sabotee-
ren. De Duitsche Sicherheitspolizei heeft te Renkum
in de provincie Gelderland omvangrijke clan
destiene slachtingen opgespoord. De vier hoofd
schuldigen zijn naar een Duitsch concentratiekamp
overgebracht om daar te boeten voor hun misdadig
optreden.
Dit zijn:
1) Hendrik Smaling, arbeider. Kerkstraat 100.
Renkum.
2) Jan Nab, slager, Bennekomscheweg 70,
Renkum.
3) Cornelius Johannes Henkelman, schoenma
ker. Kerkstraat 87, Renkum,
4) Jan Rozenboom, arbeider. Van Ingeweg 65,
Renkum.
Ver3. Smaling heeft eind April van dit jaar een
schuur gehuurd van Henkelman en in deze ruimte
dc runderen, die hij had gekocht, door Nab laten
slachten. Bij het verhoor erkende hij, dat hij het
besluit had genomen door clandestiene slachtingen
geld te verdienen.
Verdacht Nab, de slager, hééft in opdracht van
Smaling geslacht en deelgenomen aan den verkoop
van het vleesch. Reeds in Februari 1941 werd hij
door een Ncderlandsche instantie wegens clan
destien slachten met een geldboete gestraft.
Verdachte Henkelman. de schoenmaker, heeft het
slachtlokaal verhuurd. Hij was van de gebeurtenissen
op de hoogte, want hij was zelf aanwezig bij vrijwel
alle slachtingen en heeft aantoonbaar hiervan vrij
groote hoeveelheden vleesch betrokken en aan
anderen verkocht. Hot vleesch werd op het terrein
van Henkelman bewaard, alvorens het werd ver
kocht.
Verdachte Rozenboom is opgetreden als wederver-
kooper van het vleesch, afkomstig van de clan
destiene slachtingen, en heeft het grootste deel
hiervan verkocht. Rozenboom heeft volgens zijn
eigen mededeeling aan den sluikhandel deelgeno
men, om daardoor bijverdienste te krijgen.
Hierbii moet nogmaals het ondermijnende op
treden tegen de belangen des volks van degenen,
die. ondanks alle waarschuwingen uit louter winst
bejag zich aan de gemeenschap vergrijpen, aan de
kaak Worden gesteld. Moge de hun opgelegde straf
opniejxw oen waarschuwing zijn voor allen, die de
wet ontduiken en in hun gebrek aan verantwoorde
lijkheidsbesef wegens de volksgemeenschap te be-
nadeelen. v
Laten zij in het oog houden: Men blijft toeslaan.
DE STRIJD TEGEN HET BOLSJEWISME. Gemotoriseerde afdeelingen van
het Italiaansche expeditiecorps op weg naar het Oostelijk front.
(Foto Luce-Holland)
DUITSCtÏLAND STRIJDT VOOR EUROPA
Duitsch weermachtsbericht van Zaterdag
Luchtaanvallen op doelen in
Engeland
Hoofdkwartier van den Führer 13 September
(D.N.B.1) Het opperbevel der weermacht
maakt bekend:
„Aan liet Oostelijk front verloopen de aan-
valsoperaties volgens de plannen met succes.
Duikbooten hebben bij hernieuwde aanvallen
op het vijandelijk convooi, waarvan in het weer
machtsbericht van gisteren melding is gemaakt,
nog vier vrachtbooten van 19000 ton in totaal,
benevens drie bewakingsvaart^gen. tot zinken
gebracht. Daardoor heeft de vijand van dit
convooi 23 vrachtbooten met een gezamenlijken
inhoud van 164000 ton verloren.
In den strijd tegen Groot-Brittannië heeft de
luchtmacht in den afgeloopen nacht ten Oosten
van Great Yarmouth drie groote koopvaarders,
die deel uitmaakten van een vijandelijk convooi
met bommen getroffen. Andere doeltreffende
luchtaanvallen waren gericht op vliegvelden ln
de Midlands benevens op bewapeningsbedrijven
en een bonzineopslagplaats in het Zuid-Oosten
van het eiland. Bij een aanval overdag op Scar
borough troffen gevechtsvliegtuigen een fabrleks-
installatle met bommen van zwaar kaliber.
ln Noord-Afrlka hebben Duitsche gevechts
vliegtuigen ln den nacht van Donderdag op Vrij
dag Port Tewflk en olie-opslagplaatsen ln de
haven van Suez gebombardeerd. Uit een reeks
groote branden bleek het succes van dezen aan
val.
Brltsche vliegtuigen hebben ln den afgeloopen
nacht do streek tusschen Frankfurt aan den Main
en Majuiheltn aangevallen. Bommen op woonwij
ken veroorzaakten eenige verliezen onder do bur
gerbevolking. Luchtdoelartillerie schoot twee
vijandelijke bommenwerpers neer".
Aan het Oostelijk front.
Duitsche divisie vernietigde
in zes dagen 1 13 pantser
wagens. x
Gebouwen te Leningrad door de
Sovjets opgeblazen.
Het D.N.B. meldt: In weerwil'van het zeer slechte
weer en de zeer moeilijke gesteldheid van het terrein
hebben Duitsche infanteristen, naar het D.N.B. van
militaire zijde wordt medegedeeld, aan het Oostelijk
front belangrijke successen behaald. Hoewel de oo.s-
jewisten een groote hoeveelheid pantserwagens tegen
de oprukkende divisies infanterie in den strijd wier
pen, gelukte het hun niet den opmarsch van de Duit-
schers tot staan te brengen. Z09 werden o.a. in een
verbitterd gevecht door een divisie in zes dagen 113
bolsjewistische pantserwagens vernietigd.
Tijdens een dapperen aanval hebben Duitsche pant
serformaties op 12 en 13 September in het gebied van
eendivisiesector na succesvolle gevechten 1500 ge
vangenen gemaakt. 70 stukken geschut, 20 tractors. 200
vrachtauto's en 400 bespannen voertuigen werden
buitgemaakt of vernietigd. Bovendien werden drie
vliegtuigen vernietigd.
In den noordelijken sector van het Oostelijk front
hebben Duitsche afdeelingen, naar het D N.B. voorts
van welingelichte zijde verneemt, bolsjewistische ge
vangenen gemaakt, wter verklaringen van bijzonder
belang zijn.Zij vertelden dat in alle wijken van
Leningrad talrijke gebouwen zijn opgeblazen. Onder
leiding van de politieke commissarissen werden voor
al belangrijke openbare gebouwen, doch ook talrijke
woonhuizen in puin gelegd. De gevangenen, die pas
kort geleden uit Leningrad naar het front zijn ge
stuurd, vertelden verder dat vooral stations, postkan
toren. bestuurs- en regeeringsgebouwen, scholen en
woonhuizen op. aanwijzing van de politieke commis
sarissen zijn -opgeblazen.
Deze verklaringen acht men daarom zoo opmerke
lijk, omdat Moskou en Londen in den laatsten tijd
meermalen de valsche beweringen hebben verspreid
dat Leningrad door de beschieting van de zware Duit
sche artillerie reeds aanzienlijk zou zijn beschadigd. In
feite echter zijn het. naar de verklaringen der gevan
genen bewijzen, de bolsjewisten zelf die Lenin
grad nog v-oor de eigenlijke beschieting door de Duit-
schers in een puinhoop veranderen.
In den centralen sector van het Oostelijk front heeft
de Duitsche luchtmacht Zondag hevige aanvallen
gedaan op colonnes en spoorwegen der Sovjets. Tal
rijke vrachtauto's en andere motorvoertuigen werden
vernield, colonnes en troepenconcentraties leden zwa
re verliezen. Een munitietrein vloog in de lucht, een
pantsertrein werd zwaar beschadigd, de spoorlijnen
waarop nog werd gereden, werden op vele plaatsen
vernield.
In het gebied om Leningrad werden wederom de
versterkingen, veldstellingen en troepen aangevallen.
Ter hoogte van Riga Werd aan boord van twee kleine
schepen brand veroorzaakt.
Op de landengte Noordelijk van de Krim werden
.vijandelijke versterkingen met succes door Stuka's
aangevallen. Artilleriestellingen en veldversterkingen
werden hevig getroffen. Men kon waarnemen, dat
verscheidene stukken geschut en 40 voertuigen volko
men vernieldwerden Op een vliegveld werden ver
scheidene vliegtuigen vernield. In de loodsen ont
stond brand. Op een eiland voor den Dnjepr werden
geschutstellingen vernietigd. Een 'opslagplaats van
munitie geraakte ln brand.
Tengevolge van de zwane aanvallen" van de Duit
sche luchtmacht in het gebied van Wiluki-Perjatin
hebben de bolsjewisten aldaar zware verliezen ge
leden. In totaal werden tien transporttreinen, twee
locomotieven en twee pantsertreinen vernietigd Bo
vendien werden 322 vrachtauto's vernield en 150
vrachtauto's beschadigd. Voor de Westelijke punt van
de Krim hebben Duitsche vliegtuigen een koopvaar
der van 3 a 4.000 br.t. in brand geworpen! In de mon
ding van den Dnjepr werden twee Sovjetmonitors
door bomtreffefs zwaar beschacügd. In het gebied
van Priluki werden op 13 September door de Duit
sche luchtmacht talrijke voltreffers geplaatst op Sovjet
colonnes. Ten Zuidwesten van Brjansk werden verde
digingsinstallaties en spoorlijnen met succes bestre
den. Bij Ilma zijn hevige Duitsche aanvallen onder
nomen op bolsjewistische stellingen en colonnes,
waardoor 177 vrachtauto^ werden vernield.
Sterke afdeelingen van de Duitsche luchtmacht
hebben ook op 12 September in het gebied om Lenin
grad de versterkingen, vooral ten Zuiden der stad.
met succes aangevallen. Ondanks het slechte weer
vernielden Duitsche gevechtsvliegtuigen Sovjet-bun-
kers, veldversterkingen en batterijen. Talrijke colon
nes Sovjet-voertuigen en troepenconcentraties wer
den door den zwaren bommenregen uiteengejaagd.
Groot Engelsch schip tot
zinken gebracht.
BERLIJN 15 September (D. N. B.) Een Duitsch ge
vechtsvliegtuig heeft in den nacht van Zondag op Maan
dag aan de Oostkust van Engeland een groot vracht- en
passagiersschip van 10 tot 12.000 b. r. t. door voltreffers
tot zinken gebracht. Het vaartuig verdween na korten
tijd in de golven.
SJANGHAI, 15 Sept. De behoefte aan olie van de
Philippijnen zal in de toekomst voornamelijk door
Nederlandsch-Indië gedekt worden. Het jaarlijksch
verbruik wordt op 1.5 millioen ton geschat. In totaal
voerde Borneo verleden jaar 1.9 miUioen ton olie uit.
Voornamelijk betreft het zware olie en ruwe olie, ge
wonnen in het Tarakan-gebied. Bovendien ligt net in
het voornemen de olieleveranties aan Tsjoertking-
China en de ABC-landen te vergrooten Op de vraag,
of en in hoeverre in de toekomst Japan van Ned. In
dische petroleum zal worden voorzien, is nog niet
definitief beslist. (Europapress)
Amerikaansch schip tot
zinken gebracht?
De „Montana" voer onder
Panameesche vlag.
Uit New-York meldt het D.N.B.: Bijna de ge-
heele pers publiceert in den geest van Roose
velt's oorlogspropaganda een bericht van het de
partement van buitenlandsche zaken, als zou de
Amerikaansche vrachtboot „Montana" (1700 ton),
die onder Panameesche vlag voer, tot zinken zijn
gebracht. Dit geschiedt onder reusachtige koppen
en', met dienovereenkomstige commentaren.
Het D.N.B. verneemt voorts: In het kader der oor
logspropaganda in de Vereenigde Staten heeft het
Amerikaansche ministerie van buitenlandsche zaken
medegedeeld dat het in de oorlogszone van het Suez-
kanaaF varende Amerikaansche vrachtschip „Arkan
sas" door bomscherven is beschadigd
Volgens Associated Press is tot dusver nog geen
melding gemaakt van dooden of gewonden.
Ondergang van Noorsche
kustvaarder.
Door Engelsche strijdkrachten
tot zinken gebracht.
Het D.N.B. deelt mede:
Naar het Noorsche Telegraaf-Agentschap meldt
„is Vrijdag de Noorsche kustvaarder Lofoten" door
een Engelsch oorlogsschip en twee Britsche bom
menwerpers bij de Noorsche kust aangevallen en
binnen tien minuten door artillerievuur' en bom
men tot zinken gebracht. Slechts een klein deel
der bemanning en passagiers, die bijna uitsluitend
uit Noorsche burgers bestonden en waaronder zich
vele vrouwen en kinderen bevonden, k<?n worden
gered. De Engelschen bekommerden zich niet om
de hulpeloozen die met de golven streden en ver
dwenen met groote spoed. De postboot „Lofoten"
was niet bewapend, voer niet in een convooi ea
werd ook niet voor militaire doeleinden gebruikt.
Bewapening^der Amerikaansche
koopvaarders.
Nog geen standpunt bepaald,
zegt Huil.
In de persconferentie van Zaterdag heeft de Ame
rikaansche staatssecretaris Huil, naar het D.N.B. uit
Washington meldt, geruchten tegengesproken betref
fende een reeds bereikte principieele overeenstem
ming over het probleem van den Stillen Oceaan. Hij
constateerde dat hü wel gesprekken heeft gevoerd
met den Japanschen ambassadeur, maar dat die als
zuiver informatorisch moeten worden aangeduid. Op
de vraag of een bewapening van de Amerikaansche
koopvaardijschepen in het voornemen ligt. antwoordde
Huil dat hij ten aanzien van ait punt nog geen stand
punt kon bepalen.
Een verklaring van den voorzitter van de senaats
commissie voor buitenlandsche zaken Connally, af
gelegd in een commentaar op de rede van Roosevelt,
volgens welke' de „defence areas" (verdedigingsgebie-
den) alleen betrekking hobben op het gebied om het
Amerikaansche continent tot aan IJsland, doch niet
op het gebied ten Oosten van IJsland, noch op de
Azoren •en de Roode Zee, heeft in de Ver. Staten sterk
de aandacht getrokken. Ook andere senatoren in het
interventionistische kamp zijn van dezelfde meen in g,
blijkbaar om het Amerikaansche volk te kalmeeren.
De isolationisten zeggen, dat Roosevelt weliswaar er
voor oppast den oorlog te verklaren, doch dat hij „de
facto" oorlog voert en wel zonder het Congres te
raadplegen dat hiervoor bevoegd is.
GENERAAL RITICR VON SCHOBERT.
Het D.N.B. meldt: De aan het Oostelijk front ge
sneuvelde Generaloberst Ritter von Schobert (men
zie het weermachtsbericht van Zaterdag) werd in
1881 als zoon van een officier te Würzburg ge
boren. Hij vocht in den wereldoorlog als bataljons
adjudant ii: het Beiersche leger. Hij verwierf den
persoonlijken adel, doordat hij werd onderscheiden
met het ridderkruis van de Beiersche militaire orde
van Max-Josef met de zwaarden. In de rijksweer
heeft hij zich bijzonder verdienstelijk gemaakt voor
de moderne indeeling en opleiding der infanterie.
Als generaal der irfanterie nam hij deel aan de
bevrijding van de „Ostmark" en Sudetenland. In
den veldtocht werden zijn verdiensten erkend door
de toeketming van het ridderkruis van het IJzeren
Kruis en ziji: bevordering tot Generaloberst. In
September 1940 werd hij aan het hoofd van een
legercorps geplaatst dat in den veldtocht tegen de
Sovjet Unie reeds de grootste successen heeft be
vochten.
Geen afzonderlijke Finsclie
vrede met de Sovjet-Unie.
Rede van minister Tanner.
HELSINKI, 15 September. (D.N.B.) De Finsche
minister van Buitenlandsche Zaken, Tanner, heeft ie
Waasa een rede gehouden, waarin hij de in het bui
tenland verspreide geruchten over beweerde voorne
mens van Finland om een afzonderlijken vrede met
de Sovjet-Unie te sluiten tegen sprak.
Tanner zeide verder o.a.: Toen Duitschland den
strijd met het bolsjewisme aanbond, bleef er voor
Finland geen andere keus over dan opnieuw den
strijd der verdediging te voeren. Daarover bestond
onder het Finsche volk geen verschil van meening. De
Sovjet Unie heeft door haar houding den oorlog te
gen zichzelf veroorzaakt. Indien de Sovjet Unie vre
dig binnen haar eigen grenzen gebleven was, zou do
Duitsche aanval niet geschied zijn. De oorlog ls tot
dusver gunstig verloopen. Op vele plaatsen zijn de
oude Finsche grenzen ver overschreden In twea
maanden heeft het Finsche leger meer veroverd dan
de Sovjet Unie in drie maanden aan Finland ont
rukt heeft.
Tanner besloot: Door geen enkele instantie In Fin
land worden vredesonderhandelingen gevoerd. Het is
aan geen twijfel onderhevig dat de Sovjet Unie dea
oorlog tegen Duitschland zal verliezen.
