Haarlem's Dagblad
REDEVOERING VAN HITLER.
Herhaalde aanval op New Castle. i
Het natuurreservaat
in Midden-Kennemerland
59e JSSRGÏNC No. 17883
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem Drukkerij N.V. Bureaux: Groot#
Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne
Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054. Redau.
10600, Drukkerij 10132, 12713. Admlnisiratie 10724,
14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directeur: P. W. PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM, Heemstede
Z5TERDÏG 4 OCTOBER 194Ï
Abonnementen per week 0.26, per maand 1.1S,
per 3 maanden 3.42, franco per post 3.73^ losse
nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels
2.—, elke regel meer 0.40. Reclames 0.65 per
regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels 0.70, elke regel meei
0.17%. Groentjes rle rubriek.
„Sedert 48 uur wederom een operatie van reus-
achtigen omvang aan den gang". Blijkens mede-
deeling van den Führer thans 2| millioen Russen
gevangen.
BERLIJN, 3 October. (D.N.B.) Bij de heden ge
houden betooging ter gelegenheid van de opening van
het Oorlogswinterhulpwerk 1941 '42 heeft de Führer het
woord gevoerd. Hij zeide, dat het niet het doel was
van deze redevoering om van repliek te dienen aan
een van die staatslieden, die zich kortgeleden hebben
afgevraagd, waarom hij zoolang heeft gezwegen. La
ter zal eenmaal afgewogen en vastgesteld worden,
wat in deze maanden meer belang heeft gehad: de
redevoeringen van den heer Churchill of de handelin
gen van hem, den Führer.
De Führer wees er vervolgens op, dat hem het deel
nemen aan deze betooging zoo bijzonder moeilijk ge
worden wag, omdat juist thans aan hét Oostelijke
front ter voleindiging van ingezette operaties de weg
gebaand wordt voor een nieuwe geweldige gebeurte
nis: „Sedert 48 uur is wederom een operatie van
reusachtigen omvang aan den gang. Zij zal medehel
pen den tegenstander in het Oosten te verpletteren".
Terwijl de Führer namens de millioenen, die op dit
oogenblik strijden, het vaderland opriep om bij alle
andere opofferingen ook dit jaar de aanvullende op
offering op zich te nemen van het Winterhulpwerk,
wees hij er op, dat de sedert 22 Juni woedende strijd
een beteekenis heeft, die waarlijk voor de geheele
wereld beslissend is. Eerst later zal men den omvang
en de diepte van deze gebeurtenis in volle duidelijk
heid inzien. Men zal bij zijn conclusies eens tot het
resultaat komen, dat daarmede een nieuw tijdperk is
begonnen.
De Führer wijdde hierna een beschouwing aan de
voorgeschiedenis van den oorlog en wees er op, dat
het hem gelukt was, een aantal bond.genooten te ver
werven met aan het hoofd Italië, met wiens staats
man mij aldus Hitier een persoonlijke nauwe
en innige vriendschap verbindt. Met Engeland kon
het tot zulk een verbond niet komen, niet omdat het
Engelsche volk daarvoor de verantwoordelijkheid
draagt maar omdat enkele menschen daar iedere
poging tot overeenstemming hebben gesaboteerd.
Zoo kwam dan, precies als in 1914, de dag waarop
de harde beslissing moest worden genomen. Ik ben
ook daarvoor nu weliswaar niet teruggeschrokken.
"Want van een ding was ik mij bewust: wanneer door
mijn maatregelen en mijn tegemoetkomendheid deze
Engelsche vriendschap niet kon worden verworven;
dan kon zij nooit verworven "Worden» dan bleef niets
anders over dan de strijd. Maar dan ben ik het lot
ook dankbaar, dat deze strijd door mij kan worden
geleid (langdurige bijval). Ik ben er derhalve ook van
overtuigd, dat met al deze mannen werkelijk geen
overeenstemming te verkrijgen isi
In de maanden, waarin ik er naar streefde een over
eenstemming tot stand te brengen, heeft Churchill
steeds maar een ding geroepen: „Ik wil een oorlog
hefeben". Hij heeft, hem nu. En al zijn mede-opruiers,
die zeiden, dat het een charmante oorlog zou zijn,
zullen thans wellicht intusschen over dezen „char-
manten oorlog" reeds anders denken. En wanneer zij
nog niet mochten weten, dat deze oorlog voor Enge
land geen charmante zaak wordt, zullen zij het met
tertijd nog merken, zoo waar als ik hier sta.
Aan de historische feiten zullen zij niets verande-,
ren en het historische feit is, dat thans sedert twee
jaren Duitschland den eenen tegenstander na den
anderen ter aarde heeft geworpen. (Stormachtige bij
val). Ik heb terstond na de eerste botsing weer mijn
hand toegestoken. Zij is terstond afgewezen en sinds
dien hebben wij immers beleefd, dat ieder vredes
aanbod van mij terstond werd uitgebuit door den oor
logsopruier Churchill en zijn aanhang, om te verkla
ren, dat het een bewijs van onze zwakheid was.
Ik heb het derhalve opgegeven nogmaals te trachten
dien weg te begaan. Ik ben tot de overtuiging ge
komen, dat hier slechts een volkomen duidelijke be
slissing en wel een beslissing van wereldhistorische
beteekenis voor de eerste honderd jaar, bevochten
kan worden: Er steeds naar strevende den omvang
van den oorlog te beperken, heb ik in 1939 besloten
mijn minister naar Moskou te zenden. Het was1 de
bitterste overwinning op mijn gevoel. Ik heb getracht
hier tot een overeenstemming te komen. Gij weet zelf
het best hoe eerlijk ik deze verplichtingen nageko
men ben. Helaas heeft de andere partij zich er van
den aanvang af niet aan gehouden. Het gevolg van
deze overeenkomsten was een verraad, dat allereerst
het geheele Noordoosten 'van Europa liquideerde." Wat
het toen voor ons beteekende om stilzwijgend te moe
ten toezien toen het kleine Finsche volk geworgd
werd, weet, gij allen zelf. Wat het tenslotte beteekende,
dat de Baltische Staten eveneens 'werden overweldigd,
kan alleen hij bevatten, die de Duitsche geschiedenis
kent en weet, dat er dan i geen vierkante kilometer
gronds is, dat niet door een stuk Duitschen pioniers
arbeid geopend is voor de menschelijke cultuur en
beschaving Desondanks heb ik over dit alles gezwe
gen. Eerst toen ik van week tot week meer gevoelde,
dat Rusland thans het oogenblik gekomen zag om
tegen ons op te treden, tQen ik geleidelijk de be
wijzen kreeg, dat aan onze grens vliegveld na vlieg
veld ontstond, dat de eene divisie na de andere uit
het heele reusachtige Sovjetrijk hierheen geconcen
treerd werd, toen was ik dan ook verplicht van mijn
kant bezorgdheid te gevoelen. Want er bestaat in de
geschiedenis geen verontschuldiging voor een vergis
sing. Ik voel mij nu eenmaal, staande aan het hoofd
van het Duitsche rijk, verantwoordelijk voor het
Duitsche vplk, voor zijn bestaan, voor zijn heden en
voor zoover mogelijk voor zijn toekomst. Ik was der
halve gedwongen langzaam ook mijnerzijds afweer-
maatregelen in te leiden. Zij waren van zuiver de
fensieven aard. maar toch bleek reeds in Augustus
en September 1940 een ding: een botsing in het Wes
ten met Engeland, die vooral het geheele Duitsche
luchtwapen zou hebben gebonden, was niet meer mo
gelijk, want in mijn rug stond een staat, die zich
reeds gereed maakte, om op een dergelijk oogenblik
tegen ons op te treden. Hoever echter deze voorbe
reidingen getroffen waren, hebben wij eerst thans in
vollen omvang leeren kennen. Ik wilde toen nog een
maal het geheele probleem ophelderen en heb der
halve toen Molotof uitgenoodigd naar Berlijn te
komen.
Hitier herinnerde er aan, hoe Molotof .bij die gele
genheid zijn befaamde vier voorwaarden stelde, die
afgewezen moesten worden. In Mei was de toestand
reeds zoo, dat aan een Russischen overval geen twij
fel meer kon bestaan en de dagen aanbraken, waar
in de Duitsche divisies aan de Russische grens moesten
worden samengebracht, zonder dat Hitler in staat
was, deze soldaten opheldering te geven waartoe
deze concentraties dienden.
Op 22 Juni des ochtends begon de grootste strijd
der wereldgeschiedenis. Sindsdien zijn iets meer dan
3% maand verstreken, en ik mag, aldus Hitier, hier
allereerst een ding constatearen: alles is sedert dien
systematisch verloopen. (Stonnachtige bijval). De lei
ding heeft zich in al dien tijd geen seconde de wet
der actie laten ontnemen (wederom stormachtige bij
val). Integendeel is tot op den dag van heden iedere
actie precies zoo systematisch verloopen als eens in
het Oosten tegen dé Polen, toen tegen Noorwegen en
éindelijk tegen het Westen en op den Balkan.
Slechts een ding moet ik hier eonstateeren: Wij
hebben ons niet vergist in de juistheid der plannen,
wij hebben ons ook niet vergist in de unieke histo
rische dapperheid der Duitsche soldaten, wij hebben
ons ook niet vergist in de kwaliteit van onze wape
nen Wij hebben ons niet vergist in het vlotte func-
tioneeren van onze geheele organisatie van het front
over de reusachtige daarachter liggende ruimten en
ook hebben wij ons niet vergist in het Duitsche va
derland. Wel hebben wij ons in iets vergist: Wij had
den er geen idee van, hoe reusachtig de voorberei
dingen van dezen tegenstander tegen Duitschland en
Europa waren en hoe ontzaglijk groot het gevaar was,
hoe wij ditmaal op een haar na ontkomen zijn, niet
alleen aan de vernietiging van Duitschland, maar
van Europa. Ik spreek dat eerst heden uit, omdat ik
héden zeggen mag, dat deze tegenstander reeds ge
broken is en nooit weer zal, opstaan (Daverende bij
val). Hier heeft zich tegen Europa een macht ge
concentreerd. waarvan helaas de meesten geen idee
hadden en waarvan velen vandaag oog geen idee
hebben. Dit zou een tweede stormloop van een
Dzjengis Khan geworden zijn.
Dat dit gevaar werd afgewend hebben wij in de
eerste plaats te danken aan de dapperheid, de volhar
ding, de offervaardigheid van onze Duitsche soldaten
en ook aan de opofferingen van allen, die met ons
zijn opgerukt. Want voor den eersten keer is ditmaal
iets als een Europeesch ontwaken door dit continent
heen gegaan
Van de IJszee tot aan de Zwarte Zee strijden nu
onze Duitsche soldaten en met hen de Finnen, Italia
nen, de Hongaren, de Roemenen, Slowaken, Kroaten
en Spanjaarden. Zij allen rukken thans op naar den
slag. Belgen, Nederlanders, Denen, Noren, ja zelfs
Franschen hebben zich geschaard in dit groote front.
(Stormachtige bijval).
Volgens de Engelsche lezing hebben wij in het
Oosten sedert drie maanden de eene nederlaag na
de andere geleden, maar wij staan ten Oosten van
Smolensk, wij staan voor Leningrad en wij staan aan
de Zwarte Zee. Wij staan voor de Krim en het zijn
niet de Russen, die aan den Rijn staan. (Hilariteit).
Wanneer derhalve totdusverre de Russen voortdu
rend overwinningen hebben behaald, hebben zij hun
overwinningen in ieder geva: niet- uitgehuit. maar zijn
zij na iedere overwinning honderd of tweehonderd
kilometer teruggetrokken, waarschijnlijk om ons de
diepte van het gebied binnen te lokken (Hilariteit).
Overigens zijn omtrent de grootheid van dezen
^strijd eenige cijfers welsprekend Hét aantal gevange
nen is thans gestegen tot rond 21/? millioen Russen.
Het aantal buitgemaakte of vernietigde, maar bij ons
aanwezige stukken geschut bedraagt reeds thans 22000.
Het aantal vernielde of buitgemaakte, dus in onze
handen zijnde tanks bedraagt reeds thans ruim 18000,
het aantal vernietigde, verwoeste en neergeschoten
vliegtuigen ruim T4500.
En daarachter ligt nu een gebied, dat tweemaal zoo
groot is als het Duitsche rijk was, toen ik in 1933
de leiding kreeg, of viermaal zoo groot als Engeland.
Voortgaande zeide de Führer: Wat het bolsjewisme
van menschen kan maken hebben wij thans gezien:
Een tegenstander, die strijdt tegelijkertijd uit dier
lijke bloeddorst aan den eenen kant en lafheid en
angst voor zijn commissarissen aan den anderen kant.
Het paradijs der arbeiders en der boeren, dat ik steeds
geschilderd l\eb, dat zullen na' het einde van dezen
oorlog, millioenen soldaten bevestigen is juist zoo
als ik het heb geschetst Zij hebben gemarcheerd op
de straten van dit „paradijs". Een enkele wapenfa
briek ten koste van den levensstandaard dezer men
schen. Een wapenfabriek tegen Europa, en tegen de
zen wreeden, bestialen tegenstander met deze ge
weldige bewapening hebben onze soldaten deze over
winningen bevochten.
Ik heb geen woorden om hun' recht te doen weder
varen Wat zij aan moed en dapperheid voortdurend
volbrengen en aan onmetelijke inspanning, kan men
zich niet voorstellen. Zij-zijn allen gelijk. Boven alles
echter staat met zijn prestatie nog de Duitsche in
fanterist de Duitsche musketier. Wij hebben daar
divisies, die sedert het voorjaar ruim 2500 tot 3000
kilometer te voet hebben afgelegd. Wanneer men van'
bliksemoorlog spreekt, verdienen deze soldaten het,
dal, mert hun prestaties bliksemsnel noemt. Er be
staan nog slechts een paar historische bliksemsnelle
terugtochten, 'die hun actie in snelheid hebben over
troffen, Het betrof hier echter niet zoö groote af
standen, omdat men zich van den aanvang af steeds
iets dichter bij de kust hield.
En wat achter dit front gepresteerd wordt', is even
geweldig. Ruim 25000 kilometer Russische spoorlijnen
zijn weti in bedrijf. RÜim 150.00 kilometer Russische
spoorlijnen zijn weer op Duitsche spoorbreedte ge
bracht en achter dit front wordt reeds het nieuwe be
stuur opgebouwd, dat er zorg voor dragen zal, dat
heel deze reusachtige gebieden, wanneer de oorlog
langer duurt, voor,het Duitsche vaderland en de met
ons verbondenen nuttig zal zijn En hun nut zal ont
zaglijk zijn en niemand moet er aan twijfelen, dat wij
het weten te organiseeren.
De Führer verbond hieraan een dankbetuiging, aan
het vaderland. In dit verband merkte hij op: Ik weet,
dat er thans geen tegenstander meer is, dien wij niet
met de voorradige hoeveelheden mpnïtie op de knieën
zouden kunnen brengen en wanneer gij menigmaal
in de krant iets leest over de reusachtige planden van
andere staten, wat zij alles voornemens zijn te doen
en te beginnen en wanneer gij hoort van milliarden
sommen, dan, mijn volksgenooten, herinnert u dan,
wat ik thans zeg: Ten eerste, wij stellen in dienst van*
dezen strijd ook een hee! continent. Ten tweede, wij
spreken niet van kapitaal, maar van arbeidskracht en
deze arbeidskracht stellen wij voor honderd procent
in dezen dienst en ten derde, wanneer wij er niet
over ^preken, dan beteekent dat niet, dat wij niets
doen.
Wanneer deze oorlog eens geëindigd zal zijn, dan
heeft de Duitsche soldaat hem gewonnen, die in zijn
massa werkelijk de massa van ons volk vertegen
woordigt en hij is gewonnen door het Duitsche vader
land met de millioenen arbeidende menschen Wan
neer deze oorlog geëindigd zal zijn zal ik daaruit te-
rugkeeren als een nog veel fanatieker nationaal-so-
cialist dan ik vroeger was. Ik kom uit dezen oorlog
eens terug, weer met mijn oiJtie partijprogram, welks
verwezenlijking mij nog belangrijker is en schijnt te
zijn, dat wellicht op den eersten dag.
Aan de rede van Hitier ging een bijeenkomst voor
af. waarin Dr. Göbbels een overzicht gaf van het
Winterhulpwerk in Duitschland gedurende de afge-
Ioopen zeven jaren en verschillende cijfers noemde,
vooral over het thans geëindigde Winterhulpjaar,
waarbij hij gelegenheid vond, een krachtige opwek
king te doen hooren, om ook gedurende het seizoen
19411942 dezen arbeid te steunen.
Het prijzen varf winkelwaren!
Prijsaanduidingsbesluit wordt streng
gehandhaafd.
De Inspectie voor de Prijsbeheersching schrijft:
In de afgeloópen dagen hèeft de Inspecteur voor
de Prijsbeheersching te Amsterdam wederom een
zestiental winkeliers en handelaren tot stevige
boeten veroordeeld, omdat zij het Prijsaanduidïngs-
besluit 1941 niet waren nagekomen. Ongetwijfeld
zullen in de toekomst de straffen nog strenger
zijn, immers het Prijsaanduïdingsbesluit is een der
steunpilaren van de Prijsbeheersching. Indien alle
levensmiddelen, textielgoederen en lederwaren,
welke voor den verkoop gereed liggen of uitgestald
zijn, van een prijs zijn voorzien, zooals het besluit
voorschrijft, kan het pübliek zelf de prijzen ge
makkelijker controleeren en is het niet mogelijk,
dat willekeurige prijzen berekend worden. Het koo
pend publiek heeft dit voorschrift dan ook hoog
gewaardeerd.
Tot voor kort werden bij de beoordeeling van
overtredingen van het Prijsaanduidingsbesluit 1941
verschillende verzachtende omstandigheden in aan
merking genomen en waren de opgelegde straffen
mild. Nu echter ieder geacht kan worden met het
voorschrift bekend te zijn en de werkzaamheden
in zijn bedrijf daarop kan hebben ingesteld, zullen
in den vervolge overtredingen van dit eenvou
dige voorschrift aan onwil worden toegeschreven en
zal bij de straf rekening worden gehouden met het
element van openlijke trotseering van de voor
schriften der overheid.
P. de Munnik
Met pensioen
De heer P. de Munnik. voorman-machinezetter, heeft
vandaag voor het laatst aan het gereedmaken van
Haarlem's Dagblad medegewerkt; na een dienst van
29% jaar gaat hij met pensioen.
Het afscheid van zoo'n verdienstelijke kracht is na
tuurlijk niet ongemerkt voorbijgegaan. In de directie
kamer sprak de directeur, de heer P. W. Peereboom,
in tegenwoordigheid van den hoofdredacteur en de
afdeelingschefs, den heer De Munnik toe en bood hem
met waardeerende woorden, herinnerend aan zijn
trouwe toewijding en kunde, een fraaien armstoel aan.
In de drukkerij werd het woord gevoerd door den heer
W. Sterk, die namens het personeel een parapluie-
wandelstok en een fruitschaal als aandenken overhan
digde. Mevrouw De Munnik kreeg een bloemstuk.
Haarlemsche handelaren beboet.
Te dure groenten verkocht.
In Haarlem en omgeving komt het herhaaldelijk
voor dat groentenhandelaren prijzen vragen voor
hun waren, welke hooger zijn dan de maximumprijzen.
Het publiek, dat voor zijn eerste levensbehoeften hier
door meer móet betalen dan noodzakelijk is in de
maximumprijzen is een redelijk^ winstmarge gecalcu
leerd is hiervan in de eerste plaats de dupe-
De oorzaak van deze prijsopdrijving is vaak te vin
den in de prijzen, welke de grossiers berekenen. Van
de zijde der overheid wordt dan ook even streng, zoo
niet strenger nog tegen deze handelaren dan tegen
de detaillisten opgetreden.
Dezer dagen zijn wederom een vijftal groothan
delaren in groenten en fruit te Haarlem door den
Inspecteur voor de Prijsbeheersching te Amsterdam
veroordeeld. De boeten varieerden tusschen de f 75
en f 100.
De Persoonsbewijzen te Haarlem.
Nog 4000 a 4500 achterblijvers.
Eind Notembér is alles klaar.
Het einde van de uitreiking der Persoonsbewij
zen te Haarlem komt in het zicht. Thans worden de
Haarlemmers wier namén mét 'n V beginnen opgeroe
pen. Eind October Hebben alle ingezetenen boven
de 15 jaar een beurt gehad.
Maar er zijn nog 6000 personen niet opgekomen.
Verondersteld wordt dat daar 15 00 a 2000 zieken
•alieden onder zijn. Zij zullen in November
thuis een bezoek krijgfen van de ambtenaren van
de afdeeling Burgerlijken Stand en Bevolking.
4000 k 4500 personen hebben dus zonder geldig
lagelaten hun persoonsbewijs in orde te
laten maken. Zij krijgen alsnog in November ge
legenheid dit verzuim te herstellen.
d November kan dus elke Haarlemmer in het
bezit zijn van zijn Perfeoonsbewijs.
VEREENÏGING „HAERDEM".
Excursie naar „Waterland".
Het bestuur van de vereenïging Haerlem heeft
leden en huisgenooten uitgenoodigd tot een wan
deling op het buiten „Waterland" op Zaterdag 11
October. Dit historische landgoed met prachtige
bosschen en waterpartij ligt aan den weg Santpoort-
Velsen. Het buis werd tegen het einde der 18de
eeuw gebouwd en bevat een bibliotheek, fraaie
wandschilderingen, Fransch stuewferk en collecties
familieportretten, munten en oud porcelein. „Wa
terland" is een van de weinig overgebleven buitens,
•aan eens Kennemerland zoo rijk was. Tot
1931 werd het bewoond door de familie Boreel, thans
is het als Museum ingericht.
Het bestuur heeft er voor gezorgd dat deelnemers
aan den tocht plaatsen in een autobus kunnen re
serveeren.
DRAMA TIJDENS DE EVACUATIEDAGEN.
BREDA, 2 October (A.N.P.). De rechtbank
deed heden uitspraak in de zaak tegen den 20-
jarigen jongeman K. uit Breda, die tijdens de eva
cuatie in Mei 1940 in een driftbui zijn vriend te
Brussel met een autocrick had doodgeslagen. De
rechtbank veroordeelde hem wegens mishandeling
den dood tengevolge hebbende, tot een jaar en zes
maanden gevangenisstraf met aftrek van het voor
arrest. De eisch luidde twee jaar en zes maanden.
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR EUROPA
Duitsch weermachtsbericht
Strijd in het Kanaalgebied en Noord Afrika.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER. 3
October (D.N.B.) Het opperbevel van de weer
macht maakt bekend:
„In het Oosten worden de operaties met succes
voortgezet. Gevechtsvliegtuigen bombardeerden in
den nacht, van 2 op 3 October militaire installaties
in Moskou, alsmede een belangrijk bewapenings-
bedrijf ten Zuidoosten van Charkof, waarvan de
goede uitwerking werd waargenomen. Een vrij
sterke formatie gevechtsvliegers viel in den afge-
ioopen nacht opnieuw het Britsche scheepsbouw-
centrum Newcastle met vernietigende uitwerking
aan. Andere luchtaanvallen waren gericht op voor
den oorlog belangrijke Inrichtingen aan do Brit
sche Oost- en Zuidoostkust, alsmede op ver
scheidene vliegvelden.
In het Kanaalgebied schoten Jagers gisteren ne
gen, eenheden van de marine drie Britsche vlieg
tuigen neer.
In Noord-Afrlka bombardeorden Duitsche duik
bommenwerpers op 1 October de havenwerken
van Mersa Matrooh en Tobroek. Eenheden van
de Duitsche marine schoten aan de Lybisch© kust
drie Britsche vliegtuigen neer.
De vijand heeft overdag noch des nachts mili
taire acties boven het Duitsche gebied ondernomen.
Sovjet-vanüaHome in Kiev. Aivorens tic stad prijs te geven, lieten de vluchtende
bolsjewisten in der haast nog kerken en gebpuwen in brand vliegen,
Atlantic-Holland
De actie om het plan te .verwezenlijken
wordt voortgezet.
Het. was zoo zei ir. W. G. v. d. Kloot van
de afdeeling „Natuurbescherming" van het Depar
tement van Opvoeding, Wetenschap en Cultuurbe
scherming natuurlijk voor ons een'teleurstelling
te vernemen dat Financiën uit. financieele over
wegingen bezwaar heeft tegen het opgemaakte plan
voor het Natuurreservaat in Midaen-Kennemer-
land. Evenzoo begrijp ik dat het bericht vooral in
Haarlem en omliggende gemeenten, die natuurlijk
groot belang hebben bij de stichting, met leed
wezen is ontvangen. Maar de nu gevallen beslissing
wil, dat is ter geruststelling mede te deelen, in geen
geval zeggen, dat van het voornemen geheel moet
worden afgezien. Alleen is nu komen vast te staan
dat het plan zooals het nu ter tafel ligt op dit
oogenblik, in verband met den toestand van 's lands
financiën, niet uitgevoerd kan worden.
Wij zijn overtuigd dat met de stichting van een na
tuurreservaat in Midden-Kennemerland een groot
belang gediend wordt en daarom zullen wij alles
doen om te bereiken wat mogelijk is.
Het is bekend dat het bewuste plan omvatte den
aankoop van het geheele duincomplex tusschen de
Zandvoortschelaan en het Noordkanaal te Velsen.
Daaronder waren dus begrepen de duinterreinen
van de Erven Van der Vliet, de Erven Boreel van
Hogelanden, de familie Cremer en de Erven van
Hoorn. Alleen uitgezonderd was een strook duin
waarin de Bloemendaalsche Zeeweg ligt
Hoe een nieuw plan moet worden opgezet valt
nu natuurlijk nog niet te zeggen zoo vervolgde
ir. Van der Kloof. Het zou misschien mogelijk zijn
voorloopig te beginnen met een gedeelte, bijvoor
beeld met de terreinen van de Erven Van der Vliet
maar men moet bedenken dat die ongeveer de helft
van het geheele complex uitmaken. Maar in elk
geval zou zoo'n beslissing de totale kosten van het
Slan al belangrijk verminderden. Een andere moge-
jkheid zou nog zijn voorloopig wel de duinen
nan te koopen, maar er dan niet zooveel in te laten
werken.
Het eerste plan'voor het Natuurreservaat is ge
maakt op initiatief vari den vorigen Commissaris
der Provincie mr. dr. A. baron Röell. De opzet was
toen dat de Provincie een belangrijk bedrag, ik
meen een half millioen gulden, zou geven, en dat
verder de gemeenten die bij de stichting van het
Natuurreservaat belang hebben (o.a. Haarlem, Am
sterdam en Bloemendaal) ook zouden bijdragen.
Dus zoo iets als indertijd gedaan is bij de stichting
van het Natuurreservaat in het Gooi. Dit plan van
Baron Röell is niet tot uitvoering gekomen. Het
initiatief is toen in handen gekomen van Defensie
en Sociale Zaken. Defensie had oefenterreinen
noodig en Sociale Zaken streefde er naar objecten
te.krijgen om werkloozen aan den arbeid te zetten.
Vandaar dat in het tegenwoordige plan groote
'werken zijn opgenomen, o.a. het graven van eenige
flinke meeren. De omstandigheid doet zich nu even
wel voor dat er niet meer zoo'n behoefte is aan
objecten voor werkverschaffing.
Als men een groot deel der werkverschaffings-
werken, vporloopig achterwege zou laten, zou dat
de kosten sterk verminderen.
Bovendien is in het tegenwoordige plan opgeno
men de aanleg van een grooten verkeersweg die
ten Westen van Haarlem loopt en die een nieuwe
verbinding zou brengen, met de tunnel bij Velsen.
De totale kosten van het Natuurreservaat zijn
begroot op 5% millioen gulden.Onder dat bedrag
is evenwel niet begrepen de aankoop van „Els-
woift", hoewel wij er zoo merkte ir. Van der
Kloot op van overtuigd zijn dat het ook ge-
wenscht is dat dit mooie buiten onder het Natuur
reservaat zal komen. Het zou evenwel geen geheel
kunnen vormen met het duincomplex, want tus
schen* beide ligt nog een vrij groot terrein.
Als wij zoo besloot ir. Van der Kloot al deze
details overzien, dan is het aan te nemen dat een
nieuw plan op een andere basis zal moeten worden
opgezet, maar er is toch veel in het nu terzijde
gestelde plan waarop kan worden voortgebouwd.
Wij laten ons niet ontmoedigen en zullen aan
stonds beginnen met het uitwerken vgn nieuwe
plannen.
Verlenging termijnen liquidatie-
besluit 1941.
's-GRAVENHAGE, 3 October. Naar het
ANP van bevoegde zijde verneemt, zullen de ter
mijnen, genoemd in het liquidatiebesluit 1941 (ver
ordening no. 172, 1941) worden verlengd,voor
zoover die termijnen beginnen te loopen van den
dag van afkondiging van het liquidatiebesluit 1941
af. Deze termijnen zullen worden verleend met
evenveel dagen als er zullen blijken te zijn ver
loopen tusschen de afkondiging van het besluit (30
Augustus 1941) en de afkondiging van de eerlang
te verwachten eerste uitvoeringsbeschikking.
Zooals mén zich zal herinneren betreft genoerfid
liquidatiebesluit vrijstelling of vermindering van
de belasting bij ontbinding van naamlooze ven
nootschappen.
Kranig optreden van jeugdigen
scholier.
Op den Catharijnesingel nabij de Bartholomeus-
brug te Utrecht duwden eenige jonge kinderen een
kinderwagen voor zich uit, waarin zich een baby
van anderhalf jaar bevond. Op een gegeven moment
raakten de kinderen met elkaar aan het stoeien,
waardoor zij-ioo goed als geen acht meer sloegen
op den kinderwagen. Gekomen bij een naar het
water hellend gedeelte van den Singel, werd de
wagen zelfs aan zijn lot overgelaten, zoodat deze
met de baby in den singel reed. Verschrikt over
deze gebeurtenis zetten de kinderen het huilend op
een loopen, kind en wagen in den steek latend. De
13-jarige scholier J. H. Bronius. wonende in de Ach
terstraat te Utrecht, die toevallig passeerde en zag
dat de baby met wagen en al onder het waterop
pervlak was verdwenen bedacht zich geen moment
en sprong te water. Het gelukte den jongen ook
werkelijk het kindje uit den zich onder het water
bevindenden wagen te halen en vrijwel ongedeerd
aan eenige omstanders aan den kant te overhan
digen.
Nederlandsche Arbeidsdienst.
Aanvang van den diensttijd
op 3 November a.s
Na afloop bemiddeling voor arbeid
in Nederland.
Voor vrijwillige dienstneming bij den Nederland-
schen Arbeidsdienst zal op onaervermelde data en
plaatsen gelegenheid zijn voor keuring voor vrijwil
lige dienstneming.
Ieder, die aan de volgende voorwaarden voldoet,
kan zich naar de diehtstbijgelegen keuringsplaata
begeven en zich aan melden by den voorzitter van
den keuringsraad.
Reiskosten voor de heen- en terugreis worden
vergoed.
Gegadigden moeten aan de volgende voorwaar
den voldoen:
a. Niet jonger zijn dan 17 ep niet ouder zyn dan
23 jaar;
b. ongehuwd zijn;»
c. gezond zyn.
MELDT U TER KEURING AAN.
Dinsdag 7 October te Leeuwarden, St. Anthonius-
straat 4;
te Alkmaar, Doelenstraat 15.
te Rotterdam. Oranjeboomstraat 109.
Woensdag 8 October te Groningen, Vioolenstraat 40.
te Amsterdam, Iepenweg 13.
te Rotterdam. Oranjeboomstraat 109.
Donderdag 9 October te Assen, Javastraat 7.
te Amsterdam, Iepenweg 13.
te Breda, Leuvenaarstraat 97.
Vrijdag 10 October te Zwolle, Blijmarkt 25.
te den Haag, Huygenspark 23.
te Breda, Leuvenaarstraat 97.
Dinsdag 14 October' te Almelo, Oude Kloosterweg I.
te den Haag, Huygenspark 23.
te Eindhoven, Kruisstraat 53.
Woensdag 15 October te Apeldoorn, gen. v. d. Hey-
delaan 64.
te Utrecht, Radiumstraat 12.
te Eindhoven. Kruisstraat 53.
Donderdag 16 October te Nijmegen, Ridderstraat 4.
te Gouda, Nieuwe Haven 312.
Arnhem. Menthenstraat 12.
Aanmelden tusschen 9.00 en 15.00 uur.
Ieder die wordt goedgekeurd en overigens aan de
te stellen eischen voldoet, werdt op 3 November
1941 opgeroepen om gedurende 5 1/2 rriaand in den
Nederlandschen Arbeidsdienst te dienen.
Na beëindiging van den diensttijd van 5 1/2 maand
kan de vrijwilliger bij gebleken geschiktheid, in
aanmerking komen voor een van de drie volgende
groepen:
a. opleiding tot kader;
b. vrijwillig nadienen gedurende nader te bepalen
tijd;
c. na eervol ontslag voorkeur bij arbeidsbemidde
ling in Nederland.
Dierendag.
Geen uiterlijk vertoon, maar laat de dieren toch
van den 4den October profiteeren.
De anti-Vivisectie stichting schrijft:
Onder welke omstandigheden ook, het is van be
lang, dat wij eraan vast houden den 4den October
van elk jaar den sterfdag te herdenken van den
dierenvriend bij uitnemendheid, van Franciscus van
Assisië. Ditmaal zullen de bekende kraampjes ont
breken, die anders op Dierendag op straat stonden.
Maar toch moeten wij alle menschen zeggen: Be
zint u op het lot van de dieren.' Zorgt nu naarstig
voor voedsel voor de huisdieren voor den winter
en denkt aan de vogels. Leert uw kinderen onkruid
zaden verzamelen en neemt zelf de moeite kaas
korstjes en broodkruimels te drogen-. Kijkt nu uw
hok goed na, waarin de arme waakhond het koude
jaargetijde tegemoet gaat. Timmert er een schotje
in, waarachter hij wegschuilen kan voor storm en
regen. Heeft de trekhond zyn ligplank. zijn drink
bak! Zijn de hinderlijke fouten hersteld aan zijn
tuig? Hebben de proefdieren, die weken en maan
den achtereen in de laboratoria moeten verblijven
hun verzorging op den juisten tyd gehad, ook als
de dokter of de professor het niet zag? Zijn de
proefdieren verdoofd, daar waar dat mogelijk was?
Hebt u aan uw schat van therapeutische kennis ook
die toegevoegd van de vivisectie-vrije-geneeskunst?
Dit zijn de vragen, die Dierendag aan u stelt: Bent
u er in uw geweten .gerust op, dat u uw plicht
dagelijks doet tegenover de dieren of kunt u bil
nader inzien een verbetering aanbrengen? Ook voor
het trekpaard en voor het .slachtvee, Dij den visch-
vangst, de jacht of bij het dooden vair de dieren
voor het bont, bij hei dresseeren van honden en
bij nog zoo veel ïheer? Weest rechtvaardig tegen
over dierenl
GEMEENTEWATER LEI Dl \G VAN HAARLEM.
Aan het verslag omtrent de gemeente-wateclel-
ding van Haarlem over 1940 Is het volgende ont
leend:
De totale neerslag (pompstation) over 1940 be
droeg 860.1 m.m. tegen 947,6 m.m. In 1939 of
87.5 m.m. minder.
De grootste maandneerslag werd waargenomen in
November met 145.5 m.m. over 27 regendagen en de
kleinste in Februari met 32.9 m.m. over 16 regen
dagen.
De uitkomsten van het bacteriologisch onder
zoek zoowel van het water op het pompstation als
uit het buizennet in Haarlem toonden aan, dat het
water, behoudens een enkele uitzondering na de ver
bouwing der nafilters van goede hoedanigheid was.
Het scheikundig onderzoek gaf steeds goede re
sultaten.
De totale wateropvoer in 1940 berekend uit
het aantal omwentelingen der torenpomp-stoom-
machines naar 78.1 per omwenteling bedroeg
246.S29 M3 tégen 2.286.141 M3 in 1939. d.t. een
vermindering van 39.312 M3 of 1,72 pet.
Dc maximum-oppomping per etmaal bedroeg
Q.594 M3, doch dit werd veroorzaakt door een
luchtaanval, waardoor een hoofdleiding werd ge
troffen en diverse branden ontstonden met als ge
volg een groot waterver lies en een hoog bluschwater-
verbrulk.
Normaal bedroeg de maximumoppomping per
etmaal 7.995 JH3 (vorig jaar 9.399 M8).
De lengte van het buizennet bedroeg eind 1940
280.147.38 M. tegen 276.153.51 M. in eind 1939. In
1940 werden gelegd 336 leidingen tegen 754 in
Ü939. Het aantal verbintenissen voor waterverbruik
bedroeg op 31 December 1940 38.052 tegen 37.515
verbintenissen op 31 December 1939.
BLOEMBO T.LEN CUI/TÜ UR.
De afdeeling Haarlem der Algemeene Vereenïging
voor Bloembollencultuur houdt Dinsdagmiddag 14
October te half vier een vergadering in rest. Brink
man op het Houtplein. De Bloembollencursus te
Haarlem begint Maandagavond 6 October in d
MelsJes-H.B.S. aan de Tempeliersstraat.
