Castella -
Kerkconcert.
Aardig Speelgoed
van Weert - Anegang 46
AGENDA
„onbereikbare plaatsen"
Sonatenmiddag.
Muisje.
Knie reflex.
Fransche Modellen
HAARL. DAGBLAD, Maandag 20 Oct. 1241
JCunst en £ettecenj
MUZIEK.
Het Praeludium en de Fuga in g. kl, t., waarmee
de organist Albert de Klerk Zaterdagnamiddag het;
concert in de Bakenesserkerk begon, wordt gere
kend tot de in een vroege periode van Bach's schep
penden arbeid ontstane orgelwerken. Het zuiver
virtuoze, in navolging van Frescobaldi en Buxtehu-
de is er nog sterk in vertegenwoordigd: wat de lange
reeks als een moduleerende sequens dalende ge
broken accoorden betreft zonder eenige diepere be-
teekenis. Maar in het begin yan het Praeludium en
in de Fuga zit merg en pit. We hoorden onlangs De
Klerk dit werk op het groote orgel in de oude St.-
Bavo vertolken. Het veel kleinere instrument in de
Bakenesserkerk bezit uiteraard minder hulpbronnen;
de correctheid van het spel was echter dezelfde en
nu zelfs nog beter waarneembaar.
Mozart's Fantasie in f. kl. t. heeft een heel an
dore afkomst. Het is een van de drie werken, die Mo
zart „für eine Orgelwalze", dus voor den cylinder
van een zelfspelend z.g. orchestrion schreef. Maar
Mozart's genie verloochende zich ook ten aanzien
van een zoo mechanische bestemming als deze
niet. Het werd een majestueuze inleiding, een mees
terlijk gebóuwde fuga, een moduleerend interlu
dium, een liefelijke canzona, eindigend met een ge-
ijkten cadens, een hernieuwde intrede van het fuga
thema, nu'als dubbelfuga en een trije peroratie. Als
no. 59.4 van Köchefs catalogus behoort het tot de
werken uit Mozart's laatste levensjaren; de koene
modulaties wijzen mede daarop.
^e organist speelde beide composities zeer gaaf,
eenvoudig en mooi. Even mooi waren zijn bege
leidingen, bescheiden en fijn geregistreerd. Het
moet hem ook een aangename taak geweest zijn. De
twee stukken van Const. Öuygens den vermaarden
dichter en diplomaat uit Vondel's tijd zijn ern
stige, diepgevoelde muziek; de breede melodiek
van Handel's „Care Selve" bekoort ons nog immer;
een Duet van Bach, een Lied van Mozart zijn pure
schoonheid: Cornelius „Erlösè uns" is somber doch.
treffend en het d,uet „Seigneur, vous paraissez"
van César Franck ontsluit een azuren hemel, waar
din zich slechts engelenstemmen doen hooren.
Dit is suggestie. De reëele stemmen waren men-
schelijlce Menschelijk werk is nu eenmaal onvol
maakt. Maar Hélène Ludolph en Luc. Louman be-
heerschen de techniek in hooge mate en belden
hebben muzikaal sentiment en intelligentie genoeg
om waardige interprestaties te geven. In het laat
ste duet werd de zang, vooral die van den baryton,
zelfs extatisch. Waarlijk, de aard der werken en de
hoedanigheid der vertolkingen hadden een veel tal
rijker auditorium verdiend, dan aanwezig was.
K. DE JONG.
Concert in de Ned. Herv. Kerk
te Overveen
Een keurig programma van antieke meesters der
vocale kunst, maar ook van de hyper-modernen; een
frisch zingend vrouwenkoor; twee zangsolisten; een
organiste, die de aandacht gevangen houdt: men zou
dus zeggen, dat er alle reden is om een geheel gevuld
kerkgebouw te verwachten.
Om de toegangsprijzen behoefde niemand weg te
blijven.
Welnu, men concerteerde weer voor bijna leege
banken! De organiste Charlotte Hulshoff begon het
programma met een stemmig orgelstuk van Louis
Marchand; het hinderde weinig dat zij daarmee chro
nologisch de oude Italiaansche Passiemuziek vooruit
liep, een muziek die men nooit te hooren krijgt, maar
die het aanhooren waard is, om de openhartige wijze,
waarop de onbekende componist op de manier der
oude Gregorianen zijn kinderlijke emoties uit. Opk
in deze Passiemuziek was er het samengaan van het
sentiment der woorden, half Italiaansch, half Pro-
venpaalsch, met den stijl der monodie. Natuurlijk is
hier nog het karakter der oude kerktoonsoorten on
gerept bewaard: het eerste deel myxolydisch, het
derde Dorisch. Van dit laatste gaf op treffende wijze
de altsoliste mej. Annie Michielsen het karakter weer.
Zij hoedde zich met haar fraaie, donkere altstem te
recht voor effecten, die de pure sfeer van tekst en
van muziek zouden schaden.
En ook de koren (die hier nog eenstemmig zijn)
namen deze „op den adem gezongen" muziek met
groote reserve.
De blijde jubel van het inleidend „Christo nato"
vond in het blanke zingen der sopraanzangeres Eline
Hemrica een gelukkige representante.
Alie Michielsen leidde het geheel met vaste hand
en kan met haar schare zangeressen met voldoening
op haar werk terugzien. De koren van Josquin des
Prés en Orlando di Lasso, Clemens von Popa, zoo
goed als die der modernen: Charles Koechlïn en
André Caplet ademden een frisschen geest, zoo goed
als het „Jubilate" van Alie Michielsen, die in 'dit
werkje welbewust de platgetreden paden uit den
weg gaat.
In de vocalises bij Koechlin werkte het minder
fraai, overal de a te laten voorafgaan door en dui*
delijk hoorbare n, die den glottisslag moest voor
komen.
Oprechte bewondering vroeg ook de organiste voor
haar hoogst kunstvaardige voordracht van Hendrik
Andriessen's ..Sonata da Chiesa"; bewondering, die
reeds gerechtvaardigd wordt door de wijze, waarop
de gloed dezer muziek is weergegeven met de uiter
aard beperkte middelen waarover dit soort kerkorgel
beschikt.
Inmiddels heeft Charlotte Hulshoff ons dezen mid
dag het orgel van zijn allerbesten kant doen kennen.
G. J. KALT.
voor de Baby
(Adv. Ingez. Med.)
Heden:
MAANDAG 20 OCTOBER.
Frans Hals Theater: „Proces met gesloten deu
ren", 2.30, 6.30 en 8.45 uur.
Luxor Theatpr: „Heisses Blut", 2.30, 6.30 en 8.45
üur.
Palace: „Gescheiden op stap". 2, 6.30 en 8.45
uur.
Rembrandt Theater: „Prima Donna", 2.30, 6.30
en 8.45 uur.
Moviac Theater: Doorloópende voorstellingen
1223 uur.
Frans Halsmuseum: Groepstentoonstelling „Kunst
zii ons Doel", 10'4 uur.
DINSDAG 21 OCTOBER.
Bioscooptheaters: Voorstellingen des middags en
des avonds.
Frans Halsmuseum: Groepstentoonstelling „Kunst
zij ons Doel", 104 uur.
Nachtdienst Apotheken
De volgende apotheken te Haarlem zijn van des
avonds acht tot des morgens acht uur (ook op
Zondag) geopend:
Firma C. G. Loomeijer en Zn., Barteljorisstraat
11, Tel. 10175.
Park Apotheek, Kleverparkweg 13, Tel. 11793.
Teyler Apotheek, Teylerplein 79, Tel. 17946.
Te Heemstede is geopend:
Heemsteedsche Apotheek, Binnenweg 98, Tel.
28197.
Alléén „Castella" tandpasta reinigt de kleine
holten van het gebit (de „onbereikbare
plaatsen") door middel van duizenden
actieve schnimbelletjes
ichuintende TANDPASTA 'USE
De eenige tandpasta met PERLDON
Weer zoo'n goed oJpBEUM^N-product!
(Adv. Ingez. Med.)
De violiste Renate Zwaardemaker en de pianist
Johan Otten concerteerden Zondagnamiddag in de
goed bezette kleine zaal van het Gem. Concertgebouw
„Concerteerden": ook in vele duo-sonates zit een on
miskenbare concerteerende factor, ondanks alle nood
zakelijke harmonische samenwerking. De finale van
Mozart's Sonate K. V. 526 stelt minstens even hooge
eischen aan de virtuositeit als diens Concerto's. En in
Bach's Sonates voor klavier en viool strijden de drie
obligate stemmen schi'er voortdurend om den voor
rang..
Een dezer Sonates die in A gr. t. speelden zij als
begin van den middag. Een wonderbaarlijke contra?
puntische kunst, eanoniseh en fugatisch toont Bach in
dit werk doch nimmer dringt die zich zóó op, dat zij
den gang van het geheel of de werking der melodie
stoort. Met Otten's Bachspel maakten we op een- der
Frans Hals-Museum-concerten kennis; het was ook
in de Sonate met viool consciëntieus en correct, al
hoewel hier en daar wat te zwaar van toon tegen
over de viool. Men bedenke dat deze werken voor
clavecin en viool geschreven zijn. De violiste speelde
zuiver en warm zonder we'ekelijkheid. Dit deed zij
ook in het Andante van Mozart's Sonate, een unicum
in zijn soort, met het plechtig in octaven schrijdende
thema, dat telkens terugkeert. Doch de snelle hoofd-
deelen zijn, op een paar episodes na, louter bewege
lijkheid en levenslust. Ook in dit werk was het kla
vier soms wat te luid; wat meer soepelheid in toon
en voordracht had de goede' indrukken nog kunnen
versterken.
Iri de vertolking der Sonate van Debussy zat die
soepelheid wèl. Het grillig-fantastische karakter dezer
muziek kwam prachtig tot zijn recht; het samenspel
was uitstekend, tot in de kleinste nuance toe Een
enkele maal, in het Intermède,. schijnt het fantasti
sche voor het drastische, ironisch^, plaats te maken.
En dit laatste schijnt in de Suife van Strawinsky
hoofdzaak. „Naar thema's, fragmenten en stukken van
„Pergolesi" heet het in den titel. Doch met moderne
verfstreken bedekt, wat de harmonieën betreft en erg
opgesierd met. flageolet-, sourdine-, sul sol- en andere
effecten. Amusant, doch na Debussy erg grof, vooral
de Tarantella. De Introüuzione is een vlotte marsch;
de variaties der Gavotte zijn niet eens meer neo
klassiek te noemen, het Minuetto is plomp, de Finale,
die even aan het „Ronde des Lutïns" van Bazzini
doet denken, even fratzerig als dit vioolstuk. Toch
wel amusant en zeker effectvol. Maar na Bach, Mo-
,zart en Debussy zou wel een waardiger afsluiting ge
past hebben.
K. DE JONG.
Hef Nederlandsch Tooneel.
In de rol van Muisje in het gelijknamige blijspel
van Pailleron heeft indertijd Else Mauhs bij Het
Rotterdamsch Tooneelgézelschap gedebuteerd. Gis
teren dee<^ onze stadgenoote. Elize Hoömans, die in
Juni eindexamen voor de tooneelschool heeft ge
daan, het te Haarlem in dezelfde rol en het doet mij
genoegen te kunnen schrijven, dat ook dit debuut
zeer gelukkig was. Elize Hoomans speelde „Muisje"
jong, natuurlijk, overtuigend en lief; zij was ingénue,
zooals de rol het eischte en zij heeft de stampvolle
zaal het was.een abonnementsvoorstelling zoo
wel door haar jeugd als haar ongekunsteld spel on
middellijk veroverd. Een mooi, veelbelovend succes
voor deze jonge actrice, waarmee wij haar hartelijk
gelukwenschen.
Pailleron is het meest'bekend geworden door zijn
,,De Wereld, waarin men zich verveelt". „Muisje"
dateert van iets lateren datum het werd voor het
eerst gespeeld in 1887 maar het maakt een oude
ren indruk. Deze geschiedenis van het jonge meisje,
dat door haar onbevangenheid de liefde van den 18
jaren ouderen markies Max de Simiers wint, on
danks alle moeite, die twee kokette vrouwen doen
om hem te veroveren, is eigenlijk voor dezen tijd wel
'n beetje vieux jeu. Het doet in zijn tegenstelling
van natuur en onnatuur wel wat erg opzettelijk aan
en wij kunnen in de figuur van Max de Simiers
moeilijk zooals het programma schrijft het
type van den grand amoureux zien. De schrijvers
uit dien tijd der „emplooien" voorzagen hun perso
nen wat al te duidelijk van een bepaald etiket; de
twee kokette vrouwen, de nobele Clotilde en vooral
de ingénue zijn er de bewijzen van.
De regisseur -Defresne heel t ook wel gevoeld
dat dit blijspel niet meer geheel van dezen tijd is en
liet h'et daarom spelen in de costuurns van 1887. Dit
gaf aan de opvoering een zekere bekoring. Ook heeft
hij de tegenstelling van onnatuur en natuur sterk in
de vertooning geaccentueerd; van de pnnatuur naar
mijn meening zelfs wat al te sterk. Hermine de Sa-
gance.ven Pépa Rimbaut waren, zooals zij werden
gespeéTa door Tilly Périn-Bouwmeester en Jose
phine van Gasteren wel wat erg gechargeerd en na
derden daarom Hermine de Sagancey vooral
de caricatuur. Elise Hoomans kreeg het om deze
reden niet zoo erg moeilijk om de overwinning op
deze twee dwaze schepselen te behalen.
Aline Markus speelde gevoelig de nobele Clotilde,
vooral in het eerste bedrijf, toen er dramatisch niet
zoo veel van haar werd verlangd als in de laatste
acte. Lize van de Poll-Hamakers' had als mevrouw
de Moisand niet in uitersten te vervallen en voldeed
dan ook in deze rol.
De veel omstreden Markies is de eenige mannen
rol in dit blijspel. Henry Eerens speelde hem met
distinctie en inet een soms wat onnoodige reserve.
Er was een hartelijk applaus, dat duidelijk uitging
naar de jeugdige debutante, die bloemen ontving.
J. B. SCHUIL
EXAMENS
ACADEMISCHE OPLEIDING.
Geslaagd aan de Technische Hoogeschool voor het
cand. ex. werktuigk. ingenieur de heer C J. F. Bek
kers, te Heemstede; geslaagd voor het cand. ex.
scheepsbouwkundig ingenieur de heer G. Veldhuijzen,
te Haarlem
Steunt de Nederlandsche Ambulance
De Nederlandsche ambulance behoeft ook uw steun, want
zij wil zijn een expeditie, die gedragen wordt door het
geheele Nederlandsche volk. Zij wil zijn een hulpactie voor
gewonde strijders en getroffen burgers in het Oosten. Zij
heeft een menschllevende taak te verrichten, waarmede
zij de eer van ons land zal hooghouden.
Nederlander, uw taak. uw plicht is het, deze actie te
steunen, want nog nooit is Nederland afzijdig gebleven
als het er om ging, in nood verkeerende mcnschen te
steunen.
Stort daarom uw bijdrage op girorekening
8-7-6-0-0
Nederlandsche Ambulance. Koninginnegracht 22,
's Gravenhage.
fEen New-Yorksch reclameman heeft
honderd, mooie meisjes geëngageerd,
die in bussen en trams gezeten, op
haar knieën reclameteksten van ver
schillende firma's vertoonen)
Knieën met reclameteksten.
Stel u dat eens even voor,
Dat is wel het «allergekste
Dat ik sedért tijden hoor.
Allergekst, en bovendien kan
Het paradoxaler niet,
Dat men er geen been in zien kan
En er toch slechts been in ziet.
Mooie meisjes, korte rokken
In de bus en in de tram.
En dan .(trouwens veilig) gokken
Op belangstelling van „hem"
i Koop een das van deez' of gene
En uw hoed bij die of die,
Dan bent u weer op de beenen
Door reclame op de knie.
Kon ik dit niet presenteeren
Als iets echt Amerikaansch,
Dan zoudt u vast protesteeren:
Dit is mij wat al te Spaansch.
„De reclame op de knieën"
Vind ik niet zoo'n fraai symbool,
Maar met zulke fantasieën
Maakt Amerika geen school.
Hier werd zooiets vast verboden,
Daar duurt het misschien maar kort,
Als de onweerstaanbre mode
Weder „lange rokken" wor.dt.
Mooie meisjesknieën vinden
Heusch bij mij ook sympathie v
Maar dat is iets anders, vrinden
Dan zoo'n nieuw soort Circus Knie.
HAARLEM
Ontvangen
Cxpasility
(Adv. Ingez. Med.)
£aatsie Betichten
Indische stemmen over het nieuwe
Japansche kabinet
BATAVIA 20 October (A. N. P.) De Nederlandsch-
Indische dagbladen geven commentaar op de samenstel
ling van de nieuwe Japansche regeering. Zoo schrijft o.a.
de „Java-bode", dat de nieuwe premier Tojo, een van de
meest uitgesproken voorstanders is van een actieve Ja
pansche politiek. Het blad betoogt verder dat de moei
lijkheden, waarin Sovjet Husland thans verkeert, in Japan
beschouwd worden als Japan's beste kans om zijn aarts
vijand in Azië.te verslaan en dan een zeer ernstig begin
te maken met de uitvoering der expansieplanncn. De vor
ming van een militair kabinet, aldus besluit de Java-bode,
de eerste stap op den weg der uitvoering.
Het Nieuws van den Dag neemt de eventueele houding
.an Amerika in beschouwing, wanneer Japan Sovjet-
Rusland zou aanvallen. Het blad meent dat er geen enkele
zekerheid omtrent die houding bestaat. Het is in de eerste
plaats zaak, zoo eindigt het „Nieuws van den Dag", onze
eigen positie zoo sterk mogelijk te maken.
Voorts schrijft het „Nieuws van den Dag" o.a. nog het
volgende:
Het lijdt geen twijfel of de kansen voor den aanval op
Siberië zijn inderdaad schoon. Het is zeker, zoo gaat het
blad verder, dat de Russen een deel van hun strijdmach
ten en vooral een deel van hun luchtmacht van het
Oosten naar het Westen hebben overgebracht. Japan
staat er dus gunstiger voor dan een tijd geleden, toen het
ernstige reden had een sterke Russische strijdmacht aan
de grenzen van- Mandsjoekwo te vreezen. Elk oogenblik
kan de beslissing vallen, zoo besluit het „Nieuws van den
Dag". Het gevaar nadert zoowel voor Rusland als vqor de
Vereenigde democratieën.
NED. NATUURHISTORISCHE VEREENIGING.
De afdeeling Haarlem en Omstreken van de Ned.
Natuurhistorische Vereeniging hield Zondagmor
gen een z.g. vogeltrek-excursie Het was dus vroeg
opstaan voor de vogelliefhebbers, die met Jan P.
Strijbos te S uur de duinen van de Amst. Waterlei
ding introkken om zoo mogelijk leis van den trek
waar te nemen. De storm van den afgelóopen nacht
zal wel spelbreker geweest, zijn, want van den
trek viel niet veel te bespeuren; enkele groepen
kraaien en kauwtjes, wat vinken en lijsters kwamen
over. In een luw plekje achter „Schuil en rust" za-
ggn we nog koperwieken en meesjes. Een reiger en
een paar eenden werden nog waargenomen, maar
groot was de oogst toch niet.
De wandeling door het mooie terrein onder een
prachtig bewolkte lucht, waar de zon door kwam
stralen, loonde echter reeds voldoende de moeite.
•Het blad begint te verkleuren tot de mooie herfst
tinten, eglantier en kardinaalsmuts prijken met
hun vruchten. De laatste bloeide trouwens nog, even
als vele andere planten, w.o. zelfs nog een enkel
duinroosje.
NATIONALE JEUGDSTORM.
Zaterdagmiddag was de streek Haarlem en Om
streken van den Natlonalen Jeugdstorm op de Doe^
len te Haarlem bijeengekomen voor de installatie
van een aantal jongmaats tot stormers en stormsters.
Nadat de troep zich op de binnenplaats in carré
had opgesteld onder leiding van den streekleider Op-
perhopman R. C. de Jong werd het woord ge
voerd door den Gewestelijk leider Banheer J. Hoff
man, die de jongelui wees op hetgqen van een storm-
ster en een stormer verwacht wordt in de N. J. S.,
waarna de installatie plaats had. Twee jongmaats,
een jongen en een meisje traden daartoe voor de
meeuvvenvlag en legden de belofte af.
Na deze plechtigheid, die door een aantal belang
stellenden werd bijgewoond, sprak de heer A. H.
van der Hqffst, districtsleider van het district 14
der N.S.B. en bood den Nat. Jeugdstorm te Haarlem
namens de ouderen een zestal Geuzen-
trommel? aan.
Hierna werd een korte marsch door Haarlem
gemaakt, tijdens welke od de Groote Markt v
het kader gedefileerd werd.
„DE MACHT VAN HET KLEINE".
Zondag is in de Nieuwe Kerk te Haarlem ter
gelegenheid van het 25-jarif bestaan van de ver
eeniging „De macht van het kleine" een bijzondere
dienst gehouden, geleid door dr. E. Emmen, die
een predikatie hield naar aanleiding van Matth.
vers 40 tot einde.
Spr. betoogde dat de Christelijke barmhartigheid
een bijzonder karakter draagt. Zij is er in opdracht
van Christus, den Heer der Kerk. Christus heeft
de kerk gesteld in dienst van de barmhartigheid.
Verder zeida spr. het als een axioma te beschou
wen, dat de Christelijke beloovigen, als zijnde
Heel natuurlijk, door hun geloof bereid zijn de
Christelijke barmhartigheid met de 'daad te steunen.
Door hen Is in de laatste 100 jaar veel Christelijke
arbeid in Nederland verricht.
Diacoon H. M. Haveman deed mededeelingen om
trent het werk der Christelijke vereeniging tot ver
pleging van lijders aan vallende ziekten, waaruit
bleek, dat het werk dezer vereeniging en de verple
ging in haar inrichtingen rijk gezegend wordt. O.m.
deelde hij mede, dat de kansen tqt genezing van de
patiënten gestegen zijn tot 40 pet.
Tenslotte uitte hij* den wensch dat het aantal
contribuanten en collectanten mag worden vermeer
derd. Veel arbeid staat te wachten. In het besef, dat
verpleging voor lijders aan vallende ziekten den
vollen steun der menschen waard is, wordt in vast
vertrouwen de toekomst te gemoet gezien, besloot
spr.
Diacoon Jac. Lagas (bas) en Piet Halsema (orgel)
verleenden muzikale medewerking.
MOSSELCONSERVENFABRIEK GEOPEND.
Zaterdagmiddag werd te Krabbendijlce onder groote
belangstelling de mosselconservenfabriek van de N.V.
Mollusken geopend. Het bedrijf za' dezen winter aan
150 tot 300 personen werk verschaffen.
Vereeniging ,,Oost en West"
De afdeeling Haarlem en Omstreken van de Ver
eeniging „Oost én West" hield 'Zaterdagmiddag een
bijeenkomst in de tuinzaal van het Gemeentelijk
Concertgebouw te Haarlem. Waarschijnlijk door
het slechte weer was de opkomst van belangstel
lenden gering. De voorzitter, de heer P. C. Woudsma
drukte daarover op deze eerste bijeenkomst in het
nieuwe werkjaar zijn teleurstelling uit. Intusschen
verheugde het hem, dat hij zooveel bekende gezich
ten uit de onderwijskringen zag, waarin hij het be
wijs zag, dat de onderwijzers gelukkig veel belang->
stelling voor hun beroep in Indië koesteren. Spreker
herinnerde aan het groote succes van de excursie,
die de afdeeling een paar weken geleden naar het
Koloniaal Instituut te Amsterdam gemaakt heeft,
en verleende daarna het woord aan den heer C. H.
W. van der Ven, oud-schoolhoofd in Nederlandsch-
Indië, die een lezing hield over het onderwerp:
„Lief en leed van het schoolkind in Indië". De heer
Van der Ven noemde het verheugend, dat men ook
in Haarlem het geestelijk en cultureel werk, dat
in Indië verricht wordt, waardeert. Hij gaf eerst
eenige bijzonderheden van de verschillende cultu
ren aldaar en zei, dat een Engelschman eens gezegd
heeft, dat Java de best bestuurde provincie ter
wereld is, „en dit zegt de Engelschman niet gauw",
zei spreker. Komende op zijn onderwerp, merkte
de heer Van der Ven op/ dat op de Hollandsch-
Indische school aan de kinderen der Bataks, Javanen,
Soendaneezen, Madoereezen enz. behalve de in-
landsche, ook de Nederlandsche taal wordt onder
wezen. In de eerste drie jaar komt alleen de Ma
le ische taal aan de beurt, waarbij ook enkele lessen
ri de Nederlandsche ti~l worden gegeven. In de
vierde klas krijgen de kinderen minder les-uren
in het Maleisch tot aan het zevende leerjaar toe;
dan bedraagt het nog slechts één uur per week. In
diezelfde periode stijgt echter het aanttal les-uren
in het Nederlandsch.
Als de kinderen de zevende klas hebben verlaten,
hebben ze alle vakken in'het Nederlandsch gehad;
dan staat voor hen de weg naar de Mulo open.
Het aantal jongens is'grooter, dan dat van de meis
jes; ze komen in den regel- op zevenjarigen leef
tijd op school en kunnen dan natuurlijk alleen
hun inlandsche taal spreken. Het vaststellen van
den leeftijd der kinderen geeft aan het onderwij
zend personeel wel eens moeilijkheden, omdat de
bewijsstukken dikwijls zoek zijn; vele Tcinderen
willen ook graag voor ouder worden aangezien,
dan ze in werkelijkheid zijn. Heel vaak wordt dan
ook de hulp van dokters ingeroepen, die wel mid
delen weten om den leeftijd te taxeeren. In Indië
bestaat geen leerplichtwet; toch. gaan de kinderen
graag naar school. In de scholen heerscht altijd een
voorbeeldige rust; de kinderen der Batakkers, die
een masker dragen, voelen veel voor humor; dat
kan men het best constateeren als ze onder eikaar
zijn. Frappant is het, te zien hoe" groot de eerbied
dér inlandsche kinderen voor de ouderen is; ook
kunnen zij mooi zingen, vooral de jongens van on
geveer vijftien jaar, want die hebben een mooie,
diepe stem. De leermiddelen zijn altijd voldoende,
zelfs in crisisjaren en ook wordt er heel goed op de
hygiëne gelet. Het gebeurt echter nogal eens dat
kinderen, die hun vacantie in de kampongs hebben
doorgebracht, versclfijnselen van schurft vertoonen,
als ze weer terug komen. Natuurlijk worden ze
dan goed onderhanden genomen; het zal hun dan
niet voor de tweede maal 'overkomen, want ze
schamen zich er voor. Goede leermiddelen zijn o.a.
ook gramofoops bij de spreekles, vertoonen van
tooneelstukjes en poppenkast en tenslotte het laten
maken van opstelletjes.
De inlandsche kinderen hebben veel begrip
van wis-, natuur- en aardrijkskunde en van....
schaken. Toen dr. Euwe een tournée door Indië
maakte, speelde hij tegen een Batakker remise en
verloor zelfs een partij.
Nadat de heer Van der Ven een en ander over
het doel van het- Indische Jeugdcentrum had
medegedeeld, vertoonde hij eenige mooie lichtbeel
den. die het gesproken woord uitstekend verdui
delijkten.
De voorzitter dankte hem voor den leerzamen
middag.
TER AARDE BESTELD.
Zaterdagmiddag heeft op de Alg. Begraafplaats
aan den Vergierdeweg te Haarlem de teraardebestel
ling plaats gehad van Mevr. G. Thiehatten-van 't
Oever, die bij den Engelschen bomaanval verleden
week om het leven is gekomen.
Op de begraafplaats waren aanwezig Jhr. J. J. F.
Sandberg als afgevaardigde van het College van Se
cretarissen-generaal te 's Gravenhage, Dr. A. Groe-
neveldt, bestuursraad der provincie Noord-Holland,
de heer S. L. A. Plekker, burgemeester van Haarlem
en do heer T. C. R. Smit, vakleider der afdeeling
Haarlem van de Nederlandsche Vereeniging voor
Luchtbescherming.
Aan het graf werd niet gesproken. Namens de
gemeente Haarlem werd een palmtak gelegd.
PERSONALIA.
De heer J. Beetsma te Haarlem is benoemd tot
onderwijzer aan de Chr. Uloschool te Zuidhorn
(Gron.). Een hoekje van de weverskamer in het Gooische
OP HET "DRXETAL Museum té Hilversum, dat zoojuist in het voor-
Na ar wij vernemen ls Dr. E.' Emmen, Ned. Hen talige raadhuis op de Kerkbrink heropend is en
Predikant te Haarlem op het drietal geplaatst ter ve,e merkwaardigheden van deze landstreek
vervulling van de vacature Ds. Bakker te Amsterdam bevat. (Pax-Holland-De Haan-m)
Buisje a 20 tabletten 55 ct.
Zakje a 2 tabletten 7 ct.
(Adv. Ingez. Med.)
De Valera acht Ierland in gevaar
STOCKHOLM. 20 October. (D.N.B.) Volgens
een Reuterbericht uit Dublin heeft De Valera
gisteren in een rede te Wexford gezegd dat het
Iersche,volk niet beseft welk gevatu- het bedreigt.
Alle verstandige menschen moeten het gevaar van
verwikkeling in een oorlog zeer waarschijnlijk
achten. De Valera verklaarde voorts dat Eire zich
slechts piet horten- en stooten op den oorlog voor
bereidt, in plaats van zulks te doen met koorlsachtl-
gen ijver en in allen ernst. Het leger is nog niet ge
heel ongesteld. Er mag volgens hem geen -behaag
lijke rust bestaan, als er kans is op eon strijd,
waarin de Ieren met den moed der wanhoop moeten
vechten voor al wat hun dierbaar is en dat onder
omstandigheden, waaronder misschien duizenden
ontberingen moeten lijden in een mate als nooit te
voren.
HEEMSTEDE
JAARVERGADERING „DE EENDRACHT".
Zaterdagmiddag hield de Pluimvee-vereentglng
„De
Eendracht" haar 35e Jaarvergadering onder leiding van
den heer W. Kocli. Hij hoopte dat deze tak van sport weer
spoedig als vanouds beoefend zal kunnen worden.
Hierna bracht de secretaris, de heer H Mulder, zijn
jaarverslag uit, waaruit bleek dat er veel arbeid was ver
richt, vooral op het gebied van de zorg voor de dieren
der leden: Met algemeene stemmen werden de heeren W.
Koch, W. G. de Groot, P. N. Wildschut en G. Neeskens
als bestuursleden herkozen.
De voorzitter deelde mede, dat het bestuur vooral dit jaar
gaarne een tentoonstelling had willen organiseeren, maar
dat dit niet mogelijk is wegens de tijdsomstandigheden.
Besloten werd dat op de tentoonstelling te Lisse voor
inzendingen van leden der „Eendracht" extra eereprijzen
zullen worden beschikbaar gesteld.
Uit het jaarverslag van den penningmeester den heer G.
Neeskens. bleek dat het ledental iets was terug geloopen
en nu 85 bedroeg.
De inkomsten en uitgaven sloten met een klein voordee-
lig saldo.
BEGRAFENIS J. J. UITEND AAI..
Hedenmorgen had op de R.K. begraafplaats van de
Parochie van St. Bavo te Heemstede de begrafenis plaats
van wijlen den heer J. J. Ultendaal, directeur van het
ververschingshuis te Groenendaal.
Om 9 uur celebreerde Pastoor C. v. Mierlo een plechtige
requiemmis, daarbij geassisteerd door de kapelaans W. L.
v. Adrichem en G. J. M. ten Have.
In de kerk waren o.m. aanwezig de heer C. Verdon-
schot, mede-directeur van het Ververschingshuis Groenen
daal, de heer Jos. M. J. Braam, directeur van de Coöp.
Boerenleenbank en.van die bankinstelling o.m. de heer
Jac Roozen Jac.z., voorz. van den Raad van toezicht, de
heer D. Pronk, hoofdkassier en de heer J. Schelling,
directeur van Openbare Werken en plantsoenen, notaris
van Oppen en de heer A. Vester, ontvanger der be
lastingen.
De absoute werd verricht door Pastoor C. v. Mierlo.
DE WINTERHULPCOLLECTE.
De Zaterdag te Heemstede gehouden huis- en straat-
collecte ten bate van Winterhulp Nederland heeft f 238
opgebracht.
BLOEMEN DAAL
VERGADERING WITTE KRUIS.
Zaterdagmiddag hield de afdeeling Bloemendaal van
het Witte Kruis een ledenvergadering in hótel Vreeburg.
De w.n.d. voorzitter, dr. H. D. G. A. Immink, memo
reerde dat Dr. H. Lemstra van Beusekom het voorzitter
schap der afd. om gezondheidsredenen heeft moeten neer
leggen blijkens een ingekomen brief. Spreker hoopte, dat
Dr. van Beusekom, die om dezelfde reden ook zijn prak
tijk heeft neergelegd een spoedig en volledig herstel
moge vinden.
Nadat de beschrijvingsbrief voor de op 4 November in
Amsterdam te houden algemeene vergadering behandeld
was, werden tot afgevaardigden benoemd de heeren A.
IJzerman cn mr. L. S. Römelingh.
De begrooting voor 1942, sluitende in ontvangsten cn uit
gaven met een bedrag van f 5986, met een geraamd na-
deelig saldo van f476, werd goedgekeurd.
In plaats van Dr. Van Beusekom werd tot bestuurslid
benoemd de heer J. J. Schoevaert te Overveen. Do beide
aftredende bestuursleden de heeren A. J F. Koelen cn
mr. L. S. Römelingh werden herkozen, evenals de aftre
dende leden van de Commissie voor Wijkverpleging mevr.
Van Dijk—Van Viersen Trip, mevr. Dyserinck—Engelberts
en mej. Rijnierse.
BURGERLIJKE STAND.
HAARLEM 20 October.
Ondertrouwd 20 October:
N. Molenaar en A. S. Monné.
Bevallen:
17 October: A. C. Zwaanswijk-Huijboom, d., J.
C. Vermeulen-Beumer, z. 18 Oct.: M. J. Vermeer-
Eggers, d. E. Speelman-Beurskens, z. A. A. M.
L. Zwarts-Treffner, d. A. C. A. Reeuwijk-de Bruijn,
z. 19 Oct.: I. Schouten-Borawski, z. G. Mol-van
Wermeskerken, d, F. W. van Houten-van den Broek,
d. J. Koehorst-Boeree, d. A. J. Homburg-van der
Maat, z. 20 Oct.: L. C. van Andel-Schijf, z. A. C.
van den Broek-van Beek, z.
Overleden:
17 October: J. C. van Maanen-van Giezen, 69 j.,
Leidschevaart. A. C. Roest-Vendrik. 49 j., Bakkum-
straat. M. Visse, 54 j., van Nesstraat. II. J. C.
Leijendekkers, 60 j., Schoterweg. 18 October: C.
Andrea, 77 j„ Brouwerskade A J. Wijers-Blokhuig
80 j., Westerhoutpark. M. P. J. Möllmann, 72 j,,
Zijlweg, M. E. Bunschoten-Broekhuis. 53 j., Lo-
rentzplein. H. W. Luijslerburg, 55 j., Gijsbrecht van
Aemstelstraat. P. van der Beek, 29 j., Kamperlaan.
19 Oct.: H. J. de Boer, 65 j., Molijnstraat.
FAM. BERICHTEN UIT ANDERE BLADEN.
Verloofd: B. Rinsma en D. Hoen. Amsterdam; D.
v. Einst en W. Nijenhuis. Epse-Olst; J. Beltman en
A. Mooy, Zutphen; J. M. Westerbeek en C. H. Witte,
Groningen-Delft; H. de Boer en H. Veld, Gronin
gen.
Ondertrouwd: J. Vroom cn J. M. van Kempen,
Wassenaar-Voorburg; J. B. Kruisman en M. H. Bos,
Groningen; A. Wildeboer en B. Koning. Spijk-Leer-
mens; A. Rademakers en A. Engelkes, Leiden.
Getrouwd: Th. H. Etty en Th. Verpaalcn, Breda;
J. J. Bergansius en E. C. Vermeulen, Den Haag;
J. C. van Gorkom en A. M. Phaff, Den Haag; B.
.Lotgering en J. Sikkema, Arnhem; S. Roos en R.
Simon, Arnhem.
Bevallen: J. W. SchneiderHagen, d„ Delden;
v. d. ZeeKruseman, z„ Amsterdam; E. Kermer
Jepsen, d„ Padang (N.O.I.); RoëmelingElings, z.,
Beesterzwaag: A. KokmeyerRoozenberg, Amster
dam; A. Berendsv. a. Molen, z„ Groningen; E. T.
LoppersumNeptun, Haren; H. Koornstra-Beuving,
Borger; Drenth—Tulp, d„ Bedjankar (Deli); Hei-
dendahlv. Bommel, z., De Bilt.
Overleden: J. F. Groot Wolthaar, m., 53 j..
Utrecht; L. v. Wijk, m„ 43 Ij., Nietlw-Vennep; E.
Keyl, m., 64 j„ Scheveningen; A. M.' Neelissen, v..
77 j,, Haarlem; C. Oomes, m„ 73 i„ Hengelo (O.);
M. J. BazelmansBucas, v., 79 j„ Zeelst; D. M.
Josephus JittaWertheim, v., 713., Den Haag; A.
A. Borghoff Jr.. m„ 73 j„ Amsterdam; H. v. Dat
Driebergen; H. W. Zeiler, m„ 57 j„ Baarn; J. Grij
seels, m.,-83 j„ Wijk aan Duin; F. E. M. Stacker,
m„ 79 j., Dresden: T. Dijkstrav. Wieren. v„ 77 j.,
Dokkum; T. v. EfferinkWybrands, v., 52 j„ Am
sterdam; M. I. F. PrinsWaller, v., 67 j., Ginneken:
Y. v. Zyll de Jong—Rambaldo, v., Den Haag; B.
M. BerendsFranzen, v., 73 j., Voorst; G M.
Nanninga, m., 66 j„ Groningen.
