LANGS DE STRAAT.
Aardig Speelgoed
van Weert - Anegang 46
AGENDA
Wintergoed.
Laat uw huizen
beheeren door
Xetik JA. JM&e
AJJPHHS
Eigenaardigheden
HAARL. DAGBLAD, Woensdag 22 Oct. 1941
In de duisternis
Het gaat niet de verhalen over de duisternis als'
mét die van de hengelaars: de een weet ze nog ster
ker te vertellen dan de ander, met het gevolg dat ze
spaarzaam gehoor en nog minder geloof vinden. Ik
zou mij er wel voor hoeden dit onderwerp hier aan
de orde te stellen, zoo ik niet de stellige overtuiging
had dat de hierna volgende feiten aan de bittere
werkelijkheid ontleend zijn. Ik herhaal „bittere"
werkelijkheid, want hel was een pijnlijk grapje
dat de duisternis zich ditmaal ten koste van êenige
fatsoenlijke burgers veroorloofde
Het geviel dan op een zeer donkeren avond zoo
een waarover een toekomstig nageslacht met gepas-
ten trots en bij herhaling door de oudere generatie
zal wórden ingelicht dat een wielrijder door een
dichtbeboomde laan in de omgeving dezer stad zijn
weg naar huis zocht. Het dunne straaltje licht uit
zijn lamp doorpriemde de duisternis zoo goed en zoo
kwaad als het ging en gunde hem een blik op het
fietspad, maar veel verder dan twee oi drie m£ter
reikte die blik niet. Zoo kan men het hem dan ook
niet euvel duiden dat hij onbekend was met de ge
beurtenis die zich even tevoren een vijftig meter
voor hem had afgespeeld. Op die plek zocht nu een
man naar een verloren bezitting die van den ba
gagedrager gewipt was en ergens in de duisternis
gelaten lag te wachten op wat het lot verder over
haar zou Beschikken. De naarstig aangestreken lu
cifers van dén zoekenden man vermochten geen uit
komst te brengen: de vlammetjes flakkerden piete
rig op en waren het volgende oogenblik alweer door
den straffen wind gesmoord. En inmiddels naderde
de wielrijder, nog altijd onbewust van de situatie
voor hem op het pad. Te laat, helaas, ontdekte de
speurder zijn belager. Te laat klonk de waal-schu
wende kreet „ho, ho, meneer!" Te laat ook ontdekte
de wielrijder het vierkante pak op het fietspad.
Te laat! Het voorwiel had zijn prooi reeds gegre
pen en in het magere schijnsel van de fietslantaarn
herkende de wielrijder nog juist de contouren van
een kartonnen taartjesdoos. Een zacht gekners be
wees dat de inhoud het volgende moment reeds een
ontijdig einde had gevonden.
Zich nog maar half van zijn daad bewust, vervolg
de de wielrijder den moeilijken weg door de duis
ternis naar huis. Daar, in de vertrouwde rust van
zijn woning, drong de omvang van het gebeurde ge
leidelijk tot hem door. Lieve hemel, het was toch
eigenlijk geen kleinigheid. Die kostbare gebakjes, op
dit uur van den dag, en dan de bonnen!
Het beeld van de verbrijzelde taartjesdoos liet
hem dien avond niet meer los en des nachts kwelde
hem een vreesehjk visioen. De geesten der gevallen
gebakjes waren opgestaan en stormden wraakgierig
op hem af. Twee roomhoorns wierpen hem ter aarde
en een monstrueuze moorkop in een harnas van
brood- en bloembonnen zette hem den voet op de
borst, gereed om met zijn lans het vonnis te voltrek
ken. Op dat oogenblik liep de wekker af. Het bru
tale, venijnige geluid klonk den geplaagde dezen
morgen, zeldzame gebeurtenis, als muziek in de
ooren. Ja, hij voelde zich ineens aanmerkelijk lich
ter. De nieuwe morgen schonk hem versehen moed
en deed hem alle booze visioenen vergeten. Hij ver
orberde zonder bezwaar hef normale kwantum ont
bijt en toog opgewekt naar het fietsenhok, waar hij
zijn ouden tweewieler krachtig bij het stuur greep,
als schudde hij een goed vriend de hand.
Toen was het dat hij met grievende scherpte
aan de ramp herinnerd werd. Want aan zijn voor
band kleefde een bruinachtige, klonterige substantie,
onmiskenbaar onderdeel van wat eens een mokka
gebakje was geweest.
H. V.
VERGADERING KAPPERSPERSONEEL.
De afdeeling Haarlem «van den Ned. Bond van
Kapperspersoneel houdt a.s. Donderdagmiddag in
het gebouw van de Haarlemsche Jongemannen Ver-
eeniging aan de Lange Margarethastraat een verga
dering. waar de hoofdbestuursleden L. H. Kamp
man uit'Rotterdam en H. Nieuwenhuis' uit Amster
dam zullen spreken over de beteekenis van de col
lectieve arbeidsovereenkomst voor het kappersper
soneel,
EEN AFSCHEID.
Ter terechtzitting van Dinsdag werd door den Rechter
Mr. E. H. F. W. van Schaeck Mathon, thans benoemd tot
Raadsheer in het Gerechtshof te Amsterdam, onder har-
telijlce bewoordingen afscheid genomen van de Reeht-
bank, den Officier van Justitie, de leden der balie en van
'het personeel der Griffie en van het parket.
De scheidende rechter werd toegesproken door den pre
sident der rechtbank, Mr G. Sluis; door den Officier van
Justitie Mr. W. M. Paardekooper Overman en door Mr.
Dr. W. P. Vis namens de balie.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Inlichtingen te bekomen aan het bureau van poli
tie aan. de Smedestraat te Haarlem tusschen 11 en
13 uur.
Autoped, v. Gooi, Kruisstraat 17 rd.; Armband, de
Vries. Lange Heerenvest 80; Boorden, bureau van
Politie, Smedestraat 9; Bril, v. d. Keur, Van Oosten
de Bruijstraat 205; Bril, Tuchs, Slachthuisstraat
66 rd.; Cape, bureau van Politie, Smedestraat 9;
Hoed; Kaagman, Tugelastraat 6 zwart; Horloge,
J. v. Kampen, Noordlaan 48, Bloemendaal: Hoed.
v. d. Mees, Binnenweg 37, Bennebroek; Handschoen,
Bilderbeek, Linschotenstraat 37; Hoed. Paison, Spa
renbergstraat 12; Handschoenen, van Aken, Diepen-
brockstraat 25: Hoed, De Jong, Jan Haringstraat
43; Handschoenen, Hessens, Oranjestraat 26; Knoo-
pen, van Driel Krol. Hedastraat 14; Oorbel, Swiers,
't Krom'29; Overall, Klein. Seringenstraat 3.
„VREUGDE EN ARBEID".
De Werkgemeenschap „Vreugde en Arbeid" van
het N.V.V. heeft in een groot aantal plaatsen avond
scholen voor volwassenen geopend. Ook te Haarlem
werd een dergelijke school gesticht. Er wordt be
gonnen met een cursus in de Duitsche taal voor be
ginners. 25 deelnemers hebben zich daarvoor aan
gemeld.
HANZE REMBRANDTPRIJS 1941 VOOR BADINGS.
Naar de Deutsche Zeitung i. d. N. meldt, is aan den
Nederlandschen componist Henk Badings den Hanze
Rembrandtprijs 1941 toegekend, op voorstel van het
curatorium van de Hanze universiteit te Hamburg.
voor de Baby
(Adv. Ingez. Med.)'
Heden
WOENSDAG 22 OCTOBER.
Frans Hals Theater: „Proces met gesloten deu
ren", 2.30, 6.30 en 8.45 uur.
Luxor Theater: „Heisses Blut", 2.30, 6.30 en 8.45
Uur.
Palace: „Gescheiden op stap" 2, 6.30 en 8.45
uur.
Rembrandt Theater: „Prima Donna". 2.30, 6.30
en 8.45 uur.
Moviac Theater: Doorloopende voorstellingen
1223 uur.
Frans Halsmuseum: Groepstentoonstelling „Kunst
zü ons Doel", 104 uur.
DONDERDAG 23 OCTOBER.
Stadsschouwburg, WilsonspleinPaketboot „De
Volharding" door de Tooneelgroep „Het Masker",
7.30 uur.
Zuiderkapel, Zuiderstraat 15: Rede J. Sevensma,
7 uur.
Bioscooptheaters: Voorstellingen des middags en
des avonds.
Frans -Halsmuseum: Groepstentoonstelling „Kunst
tij ons Doel". 104 uur.
Nachtdienst Apotheken
De volgende apotheken te Haarlem zijn van des
avonds acht tot des morgens acht uur (ook op
Zondag) geopend:
Firma C. G. Loomeïjer en Zn., Barteljorisstraat
11. Tel. 10175.
Park Apotheek. Kleverparkweg 13. Tel. 11793.
Teyler Apotheek, Teylerpleïn 79, Tel. 17946.
Te'Heemstede is geopend:
-Heemsteedsche Apotheek, Binnenweg 98, Tel.
28197.
De wintermantel, winterjas.
De wollen sokken, wollen das,
Zijn weer in 't licht gekomen,
Nadat ze weder maanden lang
In kast op zolder of in gang
Hun rust hadden genomen.
Elk ziet zijn eigen jas eens aan
Én zegt: nou dat zal nog wel gaan,
Hij valt me mee tenslotte;
Als het, 'k hoop niet te binnenkort
Nog weer wat graadjes kouder wordt,
Beschut hij weer mijn botten.
En kijk, die'brave ouwe das,
Waar 'k in April zoo beu van was,
Dat lijkt toch overdreven;
I-let is een aardig ding, en als
Het strakjes vriest zal hij mijn hals
Weer heerlijk warmte geven.
Er zittéq wel veel stoppen in
Mijn sokken, ze zijn niettemin
Nog altijd best te dragen,
En als we nog wat verder zijn
Dan warmen ze mijn voeten fijn
Op echte winterdagen.
Ja, winterjas en sok en das,
Toen het April en lente was,
Na lange maanden koude.
Zag 'k jullie vol antipathie.
Nu 'k je weer na je rustpo'os zie,
Kan 'k weer van jullie houden.
Makelaar en Taxateur
NASSAUSTRAAT 14. HAARLEM, TEL. 15781
(Adv. Ingez. Med.)
EXAMENS
ACADEMISCHE OPLEIDING.
Geslaagd aan de Gem. Universiteit te Amsterdam
voor het doet. ex. klassieke letteren, de heer W. C.
Bakker en voor het cand. ex. idem de heer H. van
Santen.
Geslaagd aan dè Vrije Universiteit voor het doet.
ex. rechten J. Schaafsma, te Overveen.
Geslaagd aan de Technische Hoogeschool te Delft
voor het cand. ex. electrotechn. ingenieur J. G.
Niesten, te Haarlem (met lof) en A. W. M. Paling, te
Zandvoort.
Geslaagd aan de Leidsche Universiteit voor het
cand.-ex. rechten mej. H. Everard'te Aerdenhout.
ORGELBESPELING
in de Groote- of St. Bavokerk te Haarlem, op Don
derdag 23 October 1941, des namiddags van 3—4 uur,
door den heef George Robert.
F r'o gramma,
1. Preludium en Fuga in g D. Buxtehude
2. Fantasie G gr. t. J. S. Bach
3. a. Aria G. F Handel
b. Menuet
4. Ciacona 'S. de Lange
5. Cantabile 1 Jos. Jongen
6. Andante moderato F. Bridge
De toepassing der Kinderwetten
Statistiek verschaft gegevens
's-GRAVENHAGE, 21 October.. Uit de aan
wijzingen die de door het Centraal Bureau voor
de statistiek gepubliceerde statistiek over 1939
geeft omtrent de beweging der jeugdcriminaliteit in
de laatste jaren, blijkt, dat het aantal onherroepelijk
schuldig verklaarde jeugdigen van 1932 af (1642)
voortdurend steeg tot en met het jaar 1937 (3061).
De daling welke in 1938 intrad, duurde in 1939
niet voort-. De vermeerdering was echter zeer gering
nl. van. 2789 tot 2809, dus slechts 20. Het aantal
schuldig verklaarde jongens verminderde .met 40,
het aantal meisjes steeg met 60. Het percentage be
treffende de meisjes Bleef echter in vergelijking
•met dat der jongens gering: resp. 10,5 en 89,5.
Wegens het voornaamste economische delict, een-
voudigen diefstal werden veel minder jeugdigen
schuldig verklaard (1938:1104, 1939: 994). Daaren
tegen waren de cijfers van gequalificeerden dief
stal, verduistering, heling en gequalificeei'de stroo-
perij hooger. het aantal schuldig verklaarden terzake
van eenvoudige en gequalifïceerde mishandeling
blee'f vrij wel stabiel (190). Het cijfer betreffende
zedenmisdrijven bleef stijgen.
In de jaren 1935 tot en met 1939 werd resp. 615,
642, 602, 591 en 552 maal strafrechtelijke ondertoe
zichtstelling uitgesproken. Het aantal Burgerrechte
lijk onder toezicht gestelde kinderen bedroeg in
1939 1948 tegen 1793 in het voorafgegane jaar.
De statistiek bevat -verder allerlei gegevens be
treffende ontzetting uit en ontheffing van de ouder
lijke macht en voogdij én betreffende het rijkstucht-
en opvoedingswezen.
Tenslotte is in deze statistiek, welke in één publica
tie is verschenen met de crimineele- en gevange-
nisstatistiek, belicht de verpleging van voogdijs en
regeeringskindereh in gestichten en gezinnen door
instellingen van weldadigheid. Door 275 door het
rijk gesubsidieerde instellingen werden 12294
voogdijkinderen verzorgd en door 30 instellingen
1042 regeeringskinderen. In totaal werd een bedrag
vaii resp. f 2.586.793 en f 294.066 aan rijkssubsidie
aan deze instellingen uitgekeerd. Bovendien werd
nog f 544.295 in totaal als algemeene subsidie aan 158
instellingen uitgekeerd.
Inbraak in juwelierszaak
te Rotterdam
Een buit van bijna 8500.
In de juwelierszaak van het magazijn van gouden
en Zilveren werken Lucardie N.V. aan den Nieuwen
Binnenweg te Rotterdam is .een inbraak gepleegd. Uit
een étalage, waarvan de ruit met behulp van een met
doeken omwonden hamer is vernield, zijn gouden en
zilveren voorwerpen ter waarde van bijna f 8500 ge
stolen.
Een groot aantal vulpenhouders, 'zilveren en gou
den armbanden, een groot 'aantal ringen met en zon
der steenen, waaronder 18.0 gouden verlovingsringen,
colliers e.d. is ontvreemd. Enkele voorwerpen, die
de inbrekers in het duister waarschijnlijk niet heb
ben gezien, zijn hier en daar verspreid blijven lig
gen. De politie stelt een nauwgezet onderzoek in.
Begrafenis Mr. D. Fock
Op Nieuw Eik en Duinen te 's-Gravenhage is Dins
dagmiddag onder veel belangstelling ter aarde be-
told het stoffelijk hulsel van mr. D. Fock, minister
n Staat, oud-Gouverneur-Generaal van Neder-
.idsch-rndië, oud-minister van Koloniën en oud
voorzitter der Tweede Kamer.
Op de begraafplaats werd de stoet o m. opgewacht
door de heeren W. L. baron De Vos van Steenwijk
on mr. J. R. H. van Schaikv resp. oud-voorzitter der
Eerste en Tweede Kamer; jhr. mr. Six, secretaris
generaal van het departement van Koloniën; jhr. mr.
dr. H. A. van Karnebeek, minister van Staat, com
missaris der provincie Zuid-Holland; prof. ir. C. L.
van der Bilt, w.tt. burgemeester van Den Haag; mr.
De Monehy, oud-burgemeester van Den Haag.
In de rouwkapel vormden vroegere boden der Eer
ste Kamer een eerewacht.
De heer M. H. de Boer, oud-ondervoorzitter van de
vroegere Liberale Staatspartij de Vrijheidsbond, schet
ste den ontslapene als een beginselvast staatsman van
groote verdraagzaamheid, wiens kracht hem nimmer
belette een open oog te hebben voor de meening van
anderen.
De heer Knottnerus, president-directeur van de
Ned.-Indische Gasmaatschappij, noemde den heer Fock
een man van groote wijsheid met een bijzonderen
kijk op menschen en op het tijdsgewricht; bovendien
een groot Nederlander.
De heer C. J. van Kempen meende dat een stem
uit Indië hier niet mocht ontbreken. Voor velen was
de heer Fock een lichtend voorbeeld; hij heeft zich
doen kennen als.een brilliant bestuurder. Hij dacht en
handelde alleen in 's lands belang en wist richtlijnen
aan te geven, welke tot in de verste hoeken van
Indië werden gevolgd. Het vaderland is hem dank
baar voor hetgeen hij voor Nederland heeft gedaan.
Nadat een dame den steun gememoreerd had, dien
mr. Fock gaf aan hel maatschappelijke werk in In
dië, sprak de heer L. P, van der Heijden namens de
afdeeling 's-Gravenhage van de Ned. Vereeniging
voor den Volkszang.
De kist werd hierna uitgedragen, terwijl op het
orgel het Wilhelmus ten gehoore werd gebracht.
HOOFDOOLPORTEIjR VAN ..DE NED. WERK
GEMEENSCHAP" VRIJGESPROKEN.
AMSTERDAM. 2k Oct. (ANP) De rechtbank te
Amsterdam heeft vandaag een hoofdcolporteur van
de in April ontbonden .Nederlahdsche Werkge
meenschap" te Amsterdam vrijgesproken van het
hem ten laste gelegde ongeoorloofde inzamelen van
gelden. 1-Iem was door den kantonrechter te Amster
dam een hechtenlsstraf van vier maanden opgelegd,
tegen welk vonnis hij bij de rechtbank in hooger
beroep was gegaan. Hij had in December van het
vorige jaar te Amsterdam telefonisch of door middel
van colporteurs geld gevraagd voor de Nederland-
sche Werkgemeenschap, bestemd voor de Neder-
landsche oorlogsinvaliden, die in tehuizen zouden
worden ondergebracht.
Voor deze geldinzameling ontbrak echter de goed
keuring van de overheid, die afwijzend stond tegen
over de Nederlandsche Werkgemeenschap en haar
werkwijzen.
De officier van justitie was van oordeel, dat men
hier met een verboden collecte te doen heeft;
hij vroeg daarom bevestiging van het vonnis.
De verdediger, mr. J. de Vrieze, pleitte vrijspraak
omdat de hoofdcolporteur een ondergesohikte was
en bovendien niet collecteerde, doch de colporteurs
controleerde.
Collecte Nederlandsche Roodc Kruis
25 October
Geluiden op draaiende schijven. Het Millcr-appa-
raat, het belangrijk technisch hulpmiddel bij het
opnemen van grammofoonplaten in dc studio's van
den Ned. Omroep, in werking.
Pax-Holland-de Haan c
Een zeer belangrijke tak van dienst van het
Nederlandsche .Roode Kruis is de Bloedtransfusie
dienst, welke 60 medische centra omvat, waarbij
66.000 bloedgevers zijn ingeschreven.
De Centrale Bloedtransfusie Commissie nam eind
Augustus 1939 de taak op zich de reeds Bestaande
plaatselijke bloedtransfusiediensten Uit te breiden
en nieuwe diensten op te richten, ten einde in géval
van oorlog overal en altijd een voldoend aantal
bloedgevers ter beschikking te kunnen stellen voor
gewonde militairen en burgers. Tijdens de oorlogs
dagen is op ruim 500 oorlogsslachtoffers bloed
transfusie toegepast. Maarook thans nog vinden
dagelijks in den lande, dank zij den bloedtransfusie
dienst., vele bloedtransfusies ten behoeve van zieken
en gewonden plaats. Ook in tijden van vrede kun
nen talrijke zieken en gewonden, bij wie „het
levenslichtje dreigt uit te gaan", door bloedtrans
fusie de gezondheid terug erlangen.
Deze groote organisatie met al wat daaraan vast
zit. instandhouding van conserveerïnrichtingen,
werving' en keuring van bloedgevers, bloedonder
zoek in serologische laboratoria, epz. enz. kost
onherroepelijk geld, veel geld. Niet alle Nederlan
ders kunnen, hun bloed afstaan om een mede-
mensch te redden, maaf wel kunnen allen iets in
de collecte van Zaterdag 25 October bijdragen.
Eenige maaltijden voor dezen tijd
Recepten van het Voorlichtingsbureau
van den Voedingsraad
's GRAVENHAGE 21 October. Het voorlichtingsbureau
van den Voedingsraad schrijft:
Voor wie gewend, was dagelijks vleesch te gebruiken, is
het niet zoo eenvoudig lederen dag van de week een sma-
kelijken warmen maaltijd samen te stellen, in verband met
de rantsoeneering van vleesch en van vele andere levens
middelen. Men zoekt naar voedingsmiddelen die even
pittig van smaak zijn als vleesch. Nu komen hier In de
eerste plaats de vleeschwaren voor in aanmerking. De
genen die gewoonlijk de beschikbare hoeveelheid vleesch
waren bij de boterham gebruiken doch ze'ter afwisseling
eens in den warmen maaltijd verwerken, missen dan de
broD-dbelegging.
Er zijn nog verschillende andere hartige beleggingen
waaruit men een keuze kan doen. namelijk gestoomde of
gerookte visch, garnalen, mosselen of het een of ander
slaatje.
Ook kaas kan heel goed bij .groenten en aardappelen
gegeten worden. In het buitenland doet men dit veel,
maar hier in het land is het nog niet zoo algemeen bekend,
hetgeen eigenlijk jammer is, want de warme maaltijd
wordt er heel smakelijk en voedzaam door.
Thans volgen eenige recepten.
Stoofschotel van prei met leverworst, 375 gr. lever-
orst (3 rantsoenen), 2 kg. aardappelen, 1 kg. prei, 3/4
liter taptemelk, boter of vet, zout. In een stoofpan een
bodempje water met zout aan de kook brengen; de helft
van de schoongeboende en in stukken gesneden aardap
pelen 'erin leggen, daarop dè schoongemaakte en in stuk
ken gesneden prei. de rest van de aardappelen. De boter
of het vet toevoegen, de pan goed sluiten, de inhoud
irttlg aan de kook brengen en alles gaar koken. Kooktijd
:.a. 1/9 uur. De in dikke plakken gesneden leverworst na
20 min. op de aardappelen en de groenten leggen en door
en door warm laten worden. De taptemelk toevoegen,
alle bestanddeelen losjes door elkaar roeren en nog even
doorwarmen. Het overtollige vocht In een sauskom gieten.
Het gerecht 'in een dekschaal of vuurvasten schotel op
dienen.
Stamppot van uien met kaas. 2 kg. aardappelen. 1
kg. uien, 150 gr. kaas, 4 d L. taptemelk, wat boter of vet,
wat zout. De aardappelen schoonboenen, in stukken snij
den en met de in stukken gesneden uien met weinig
kokend water en zout opzetten, vlug aan de kook brengen
.en gaar koken in een goed gesloten pan. Kobktijd uur.
Alles dooreen stampen, de taptemelk toevoegen, hét ge-
recht nog even doorwarmen en af maken met wat boter
of vet en de fijn geraspte kaas.
Stoofschotel van koolraap en mosselen. 600 gr. ge
kookte mosselen (3 kg. rauwe mosselen). 2 kg. aardappelen,
11/4 kg. koolraap, wat boter of vel. zout. In een stoofpan
een bodempje water met zout aan de kook brengen. De
schoon geboende in stukken gesneden aardappelen, dc
geschilde ln blokjes gesneden koolraap cn wat boter of vet
ei' in leggen. Dc pan sluiten, de inhoud snel aan de kook
.brengen en alles gaar koken. Kooktijd c.a V2 uur. De
gekookte mosselen toevoegen. De bestanddeelen losjes door
elkaar roeren. Het vocht in een sauskom gieten en het
gerecht in een dekschaal of vuurvasten schotel opdienen.
De Roode Kruis-collecte
Met een enkel woord mag nog eens gewezen wor
den op de collecte, die Zaterdag a.s. te Haarlem ten
behoeve van het Roode Kruis zal worden gehouden.
Van hoeveel belang het is, dat deze collecte slaagt
zal duidelijk zijn voor iedereen die wel eens oogge
tuige is geweest van den arbeid van deze vereeniging.
En wie is dat niet? Iedereen heeft wel eens gadege
slagen, hoe overal en op ieder oogenblik het Roode
Kruis gereed staat, de helpende hand te reiken, waar
groote of kleinere rampen medische en andere hulp
noodig maken. Iedereen heeft wel eens gehoord van
de transport- en verpleegeolonnes de hulpposten met
verbandtrommels en transportmateriaal, van modern
zjekenvervoer naar en in treinen, maar vooral van
het inrichten van hospitalen en hulpziekenhuizen en
het uitzenden van ambulances in oorlogstijd.
Om dit alles verdient het Roode Kruis den steun
van ieder, die waardeering heeft voor menschlievend
hulpbetoon. Er is veel, ontzaglijk veel hulp noodig in
onze dagen en deze hulp moet voor een niet gering
deel gefinancierd worden uit vrijwilligë giften.
Tot. het verstrekken van zulk een gift biedt de col
lecte van a.s. Zaterdag een passende gelegenheid. En
daarom is het noodig. dat. talrijke collectanten dien
dag er op uit trekken met de collectebus. Het is Za
terdag a.s. Herfstvacantie. Kunt ge uw tijd beter be
steden dan als collectant voor dit menschlievend doel?
Geeft, u daarom op aan het bekende adres: Wagen
weg 40, Haarlem, of, zoo ge een nog directer methode
verkiest: op No. 4000 der postrekening van de Twent-
sche Bank te Haarlem kunt ge uw gift. klein of groot,
storten!
DRAMA OP DE EEM.
AMERSFOORT. 22 October. Vorige week werd
op de Eern, nabij het stoomgemaal „De Haar" een
bootje gevonden waarin zich de identiteitspapieren
bevonden van een man en een vrouw uit Utrecht.
Het vermoeden bestond toen reeds, dat er zich een
drama had afgespeeld.
Dit vermoeden is juist geweest. De twee lijken
zijn thans gevonden, zij werden in een houding
aangetroffen, waaruit wel blijkt, dat aan misdrijf
niet gedacht behoeft te worden. De stoffelijke
overschotten werden door de politie naar de alge
meene begraafplaats te Bunschoten vervoerd.
(A.N.P.)
De voorrang in het verkeer
Het zwaartepunt van iedere
verkeersregeling'
Qc Nederlandsche Automobielclub schrijft:
Verreweg het grootste gedeelte van de verkeers
ongevallen geschiedt door het niet, of door verkeerd
verleenen van voorrang. Het verdient derhalve aan
beveling de „voorrang in het verkeer" nog eens vol
ledig te beschouwen in het lioht der nieuwe verkeers
regels, zooals deze bij Invoering der ..Wegenver
keersregeling" op 9 December a.s. zullen worden
toegepast.
Het eenvoudigst ligt het geval bij den voorrangs-
weg, voortaan „Hoofdverkeersweg" genoemd, het
geen nog iets anders ls dan wat de nieuwe regeling
..hoofdweg" noemt. (Deze naamverwantschap zal in
de toekomst gemakkelijk tot verwarring aanleiding
geven).
Al het verkeer op den hoofdverkeersweg (voor-
rangsweg) en de daarbij behoorende parallelwegen
en rijwielpaden heeft voorrang, boven het verkeer,
ook de trams, dat uit de zijwegen komt. Een auto
uit een zijweg moet dus voorrang verleenen aan een
wielrijder op den hoofdverkeerswes
Toch moet het verkeer op een hoofdverkeersweg
(voorrangsweg) nog ln enkele gevallen
verleenen aan verkeer uit den zyweg, nl.
a. voertuigen van de Weermacht, de Waffen S.S.,
de politie, de brandweer, welke voor het blusschen
van een brand is uitgerukt, en den grensbewakings-
dienst, voorzoover de uitoefening van de hun van
overheidswege opgedragen taak hei nemen van
voorrang vereischt.
b. voertuigen van den luchtbeschermingsdienst,
den. Technischen Noodhulpdienst en den Arbeids
dienst, wanneer deze bij rampen dienst doen,
Aangezien de gebruiker van den hoofdvérkeersweg
'ten aanzien van de onder a. en b. genoemde voertui
gen, welke op deft zijweg naderen, zelden zal
of zij ten behoeve van hun taak voorrang ver-
eischen, dan wel resp. bij een ramp dienst doen.
verdient, bet aanbeveling deze voertuigen altijd voor
rang te verleenen. tenzij men voldoende redenen
heeft om aan te nemen, dat zij van hun voorrangs-
recht geen gebruik zullen maken.
c. begrafenissen en processies.
d. verkeer uit zijwegen, indien een polltïe-ambte-
naar daartoe een teeken geeft of wanneer door een
verkeerslicht een desbetreffend signaal wordt ge
geven. Deze teekens en signalen gaan boven de aan
duiding „voorrangsweg" en ook boven alle andere
aanduidingen door borden of vastgestelde verkeers
regels.
De uitzonderingen genoemd onder a. t.ni. d. gel
den In alle kwesties Inzake voorrang, dus ook buiten
de voorrangswegen (hoofdverkeerswegen).
De voorrangswegen (hoofdverkeerswegen) worden
aangeduid door oranjekleurige bovenkanten van hm.-
en km.-palen en berm plankjes, door palen voorzien
van oranjekleurige banden en door op hun punt
staande vlerkanten met oranje middenvlak en witten
rand. Het einde dezer wegen wordt aangeduid door
.laatstgenoemde borden met een breeden zwarten
balk schuin er door heen, event, nog voorafgegaan
door een ove.reenkomsiig bord. waaronder dc afstand
tot het eindpunt van den voorrangsweg (hoofdver
keersweg) apart Ls aangegeven. Dit teeken ..eindpunt
hoofdverkeersweg" moet algemeen zijn ingevoerd
op 31 December 1942. Tot dien datum mogen de
oude borden „einde voorrang" (driehoek op de ba
sis, rooden rand. wit middenvlak, verticale zwarie
balk en onderschrift „einde voorrang") nog in ge
bruik blijven. Aangezien 'dit oude model bord ech
ter zeer onduidelijk en onopvallend is en derhalve
gevaar veroorzaakt, vertrouwt de N. A. C.. dat spoe
dig tot invoering van het nieuwe teeken zal worden
overgegaan.
Op den zijweg, toegang gevende tot den voorrangs
weg (hoofdverkeersweg), treft de weggebruiker ter
waarschuwing het teeken ..Letup het verkeer op den
hoofdweg, dat voorrang heeft", de z.g. „omgekeer
de driehoek" (driehoek op de punt. roode rand, wil
middenveld). Het beteekent, dat men aan alle ver
keer op den hoofdverkeersweg zoowel het van
links, als van rechts komende voorrang moet
leenen.
Onder, de nieuwe ..Wegenverkeersregeling" zal het
bovengenoemde bord ook kunnen worden geplaatst
bij bepaalde kruisingen of aansluitihgen (meestal bij
zonder gevaarlijke), waarbij de op te rijden weg geen
voorrangsweg (hoofdverke.ersweg) ls. Men noemt de
laatste dan „hoofdweg". Door het verkeer, dat dit
bord op zijn weg aantreft, moet voorrang worden
verleend aan alle verkeer op den .hoofdweg".
De Nederlandsche wetgeving kende tot nu toe dit
systeem reeds bij kruising van apart liggende rij
wielpaden met rijwegen.
Doordat de „omgekeerde driehoek" voortaan dut
zoowel bij voorrangswegen, als bij niet-voorrangs-
wegen kan worden gebruikt, mag het rijverkeer uit
het passeeren van dit bord niet meer zooals vroe
ger afleiden, dat het een voorrangsweg heeft be
reikt. Eenmaal op den anderen weg zijnde, moei
men dus veiligheidshalve vóór het volgende kruis
punt kunnen zien, of men op een voorrangsweg
(hoofdverkeersweg) rijdt of niet. Dit zal wellicht
het bijplaatsen van oranje aanduidingen hoofdver
keersweg" noodzakelijk maken op thans bestaande
voorrangs wegen.
Behalve de „omgekeerde driehoek" met wit mid
denvlak, zooals hiéi'boven besproken, wordt ook nog
een andore „omgekeerde driehoek" nieuw ingevoerd,
n.l. een met blauw middenveld, waarin met witte
letters het woord „Halt" ls .vermeld. Deze kan op
overeenkomstige plaatsen worden gebruikt als de
driehoek met wit middenveld. Het verschil is. dat
men bij de „Halt-driehoek" onvoorwaardelijk moot
stoppen, terwijl men bij de gewone „omgekeerde
driehoek" langzaam mag doorrijden, wanneer de om
standigheden dat toelaten. Het bovengenoemde
stoppen bij den „Halt-driehoek" moet zelfs geschie
den, wanneer op den „hoofdweg" geen verkeer
zichtbaar is.
De ervaring in het. buitenland, waar men dezelfde
of overeenkomstige borden toepast heeft geleerd,
dat in den aanvang veelal teveel dezer „Halt-drie
hoeken" worden geplaatst, waardoor de waarde van
het bord voor zeer gevaarlijke punten wordt bena
deeld. Men heef; dan ook meestal later het aantal
borden van dien aard moeten inkrimpen, een erva
ring. welke Nederland zich ten nutte kan maken. De
„Wegenverkeersregeling" schrijft 5n het bijzonder
ook voor. dat verkeersteekens slechts daar moeten
worden geplaatst, waar zulks bepaald noodig is.
In leder geval mag naar de meening van de N. A. C.
de uitgebreidere toepassingsmogelijkheid der „omge
keerde driehoeken" er nimmer toe leiden, dat men
noodzakelijke uitzichtsverbeteringen op kruispunten
achterwege laat, omdat men door de plaatsing van
zoo'n bord liet verkeer kan laten stoppen. Dergelijke
mnoodige belemmeringen van het verkeer blijven
toch gevaren opleveren.
Het gebruik van ..omgekeerde driehoeken" op we
gen. die niet op voorrangswegen (hoofdverkeerswe
gen) uitmonden, geeft nog de 'moeilijkheid, dat de
■jaar nocMrust voor het leven
noodzaok'lijVheid en wet is.
blijft AÜPING er naar streven. J
dat 'n AUPING ,,'n Beter 8ed"is/
TJ/ERZORSTI
(Adv. Ingez. Med.)
in Haarlem en omgeving.
In een kleine villa aan den Bloemendaalscheweg
tegenover de Busken Huetlaan bevind; zich een
steen. Hierop staat een huis en daaronder is de vol
gende inscriptie te lezen:
„Dit ls de afbeelding van het oude huis Sorgh-
vllet. In dit huls woonde Busken Huet en bezocht
hem E. J. Potgieter tussen Mei lS66#en Mel 1S6S."
Toch hebben bovenvermelde gebeurtenissen nooit
in dit huis plaats gehad, om de eenvoudige reden,
dat deze villa pas in 1940 gebouwd ls. Voordien stond
SORGH VLIET
(foto De Haas)
hier echter de bekende villa Sorghvliet. En het ls
in deze villa, dat de bekende Hollandsche dichter
en criticus Conrad Busken Huet eenige jaren ge
woond heeft'en vaak door Potgieter bezocht werd.
Nadat Busken Huet in 1S68 naar Indië was gegaan,
werd de villa ln 1905 verbouwd In 1912 volgde weer
een verbouwing en tijdens deze is bovengenoemde
gevelsteen omhuld. Jammer genoeg moest in 1940
Sorghvliet verdwijnen, omdat het moderne .verkeer
zijn eischen stelde. Het stond n.l. te veel naar voren.
Op het opengekomen land werd toen een nieuwe
villa gebouwd en de gevelsteen is daarin overge
plaatst.
gebruiker, aan wien voorrang moet worden verleend,
zelve onbekend ls met zijn plaatselijk voorrangsrecht
tenzij hij de achterzijde van de „omgekeerde drie
hoek" gewaar wordt. Teoretisch krijgt men dus de
mogelijkheid, dat het verkeer óp beide wegen stopt
on? aan het andere verkeer voorrang te verleenen.
Ook deze ongewenschte. belemmering van een vlotte
verkeersafwikkeling is een roden om van de „omge
keerde driehoeken" bij- niet-voorrangswegen een
uiterst spaarzaam gebruik te maken.
DE DUITSCHE SCHRIJFLETTERS BIJ DE
PRACTIJKEXAMENS.
AMSTERDAM, 22 October. In verband met
het afschaffen van het gotisch schrift op de lagere
school in* Duitschland heeft de Nederlandsche as
sociatie voor practijkxamens besloten bij haar exa
mens in Duitsche handelscorrespondentie den eiSch
dat de candidaat blijk moet geven een tekst in Duit
sche schrijfletters in Latijnscli schrift te kunnen
overbrengen, niet meer te stellen.
NIEUWE VERKORTE WERKWEEKKAARTEN.
UTRECHT, 22 October. Nu in sommige bedrijven
de werkweek werd bekort tot drie dagen, zullen de
Nederlandsche Spoorwegen naast de reedsI bestaande
vijf- en vierdaagsche ook verkorte werkweekkaarten
voor drie dagen ter beschikking stellen.
JUBILEUM BIJ DE POLITIE TE HAARLEM.
Donderdag 23 October hoopt de heer P. Preycr,
Spaarne 61 rood, den dag te herdenken dat hij 25
jaar geleden als politie-agent te Haarlem in dienst
kwam.
Het landgoed „Rooswijk''
Tien jaar in het bezit van Velsen
VELSEN Woensdag.
Het was dezer dafeen tien jaar geleden, dat de ge
meente Velsen eigenares werd van het landgoed
Rooswijk, waarmee de gemeente voor de derde maal
door aankoop in het bezit kwam van groote terrei
nen, waarvan later een aanzienlijk deel als bouw
terrein verkocht kon worden.
Velserbeek, omvattende het groote park tusschen
den Driehuizer Kerkweg en de spoorlijn, ongeveer
80 H.A.» groot, was reeds eerder gekocht voor
525.000. daarna volgde „Spaarnberg" (later Burge
meester Rijkenspark), oorspronkelijk groot 20 H.A.,
waarvoor 200.000 Jbetaala werd. „Rooswijk". 58
H.A. groot, werd gekocht voor 300.000. In zes jaar
tijds belegde de gemeente ruim één millioen gulden
in bosschen en landhuizen.
Het spreekt vanzelf, dat Rooswijk niet gekocht
werd, omdat het zulk een mooie buitenplaats was,
met zulke fraaie lanen en boschpartijen. De ge-
meente-financiën van die dagen lieten niet toe, dat
drie ton werden uitgegeven voor een landgoed, om
dat zoo maar te laten liggen, of als een soort natuur
reservaat in stand te nouden. Het werd hoofdza
kelijk gekocht, opdat de gemeente meer invloed zou
kunnen uitoefenen op den aard der bebouwing daar
ter plaatse.
Op het uitbreidingsplan voor het Noordelijk deel
van Velsen was Rooswijk niet ingedeeld. Dit was
niet geschied, om den vorigen eigenaar bebouwing
onmogelijk te maken, maar meer om te voorkomen
dat er een al te groote vérsnippering zou ontstaan.
Men was er van overtuigd, dat wanneer er vroeg of
laat voor het geheel een exploitatieplan mocht wor
den ingediend, dit niet tegen te houden zou zijn.
De Gewestelijke commissie voor Uitbreidings
plannen had zich steeds verzet tegen gesloten be
bouwing van de ten Oosten van Rooswijk liggende
gronden.
Er is omtrent den aard van de bebouwing van be
doelde terreinen heel wat te doen geweest en als we
ons niet vergissen is deze zaak ook thans nog niet
geheel in orde.
Een groot deel van de 58 H.A. is inmiddels reeds
verkocht aan Papierfabriek en Hoogovens. Aan de
gemeente behoor,en thans nog het kasteel, dat ver
huurd wordt en de daaromheen liggende terreinen.
Een bebouwing heeft tot dusver niet plaats gehad;
wel is een deel van het boschterrein door bovenge
noemde verkoopeh verloren gegaan.
Met Velserbeek en ook met Rooswijk is het heel
anders geloopen. Van eerstgenoemd landgoed werd
een deel en wel de grootste helft in het uit
breidingsplan opgenomen; de rest bleef als park be
houden. Van het boschterrein van Spaarnberg bleef
ca. 9 H.A. als „Burgemeester Rijkenspark" behou
den. De rest werd geëxploiteerd als bouwterrein en
is inmiddels een der mooiste villawijken van de ge
meente geworden.
Het was vooral oud-burgemeester Rykens, die
den aankoop van genoemde landgoederen gestimu
leerd heeft.
