Haarlem's Dagblad
Duitsche troepen trekken de fabrieksplaats
Kramatroskaja in het Donetzbekken binnen
59e JAARGANG No. 17904
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groot»
Houtstraat 93, bijkantoor Soendapleln 37. Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdrad. 15054, Redact!»
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825. Soendapleln 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directeur: P. W. PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM, Heemstede
WOENSDAG 29 OCTOBER 1941
Abonnementen per week f 0.26, per maand 1.15,
per 3 maanden 3.42, franco per post» 3.73, loss»
nummers 6 cent per ex. Advertentiën 1-5 regel»
2.-—, elke regel meer 0.40. Reclames f 0.65 per
regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels 0.70, elke regel meei
0.17Vfc. Groentjes zie rubriek.
Het groote rioleeringsplan
van Haarlem.
Er is een urgentie-verklaring
gevraagd.
Het is bekend dat indertijd een schema is opge
let voor de afwerking van het groote rioleerings
plan van..Haarlem, dat 8 a 10 jaar zou duren. De
[jjdsduur zou beïnvloed worden door den omvang
van de werkloosheid; omdat de uitvoering van het
object gekoppeld was aan de werkloosheidsbestrij
ding. In tijden met veel werkloozen, zou ge
tracht worden zooveel mogelijk arbeiders aan het
rioleeringswerk te zetten. Het object werd gefi
nancierd door het Werkfonds.
Al eenige jaren is aan het rioleeringsplan ge
werkt, verschillende stukken zijn gereed. Er moe
ien er evenwel nog meer onder handen genomen
worden. Bovendien moet ook de zuiveringsinstalla
tie in den Waarderpolder gebouwd worden.
Het zal evenwel opgevallen zijn dat in den laat-
:ten tijd het rioleeringswerk vrijwel stop staat,
:erwiji men ook tevergeefs heeft uitgezien naai
de aanbesteding van nieuwe deelen.
Wij vernemen evenwel dat hier slechts sprake is
van een tijdelijke onderbreking. In verband met
de yoorschriften die uitgevaardigd zijn voor de
verkrijging van materialen, heeft het gemeente
bestuur voor het verdere rioleeringswerk bij de
daarvoor aangewezen instantie een urgentieverkla
ring inzake de materialen-voorziening aange
vraagd. De verwachting is dat die zal worden ge
geven. Dan kan met de afwerking van het riolee-
■jngsplan weer worden voortgegaan.
[taliaansche Opera te Amsterdam
Trams na afloop naar Haarlem
Naar wij vernemen, zullen na afloop der voor
tellingen, die de Italiaansche Opera gedurende
Jovember zal geven, te Amsterdam stadstrams
naar alle richtingen beschikbaar zijn. Bovendien
uilen N.Z.H.-trams rijden van Spuistraat naar
laarlem. (Tempeliersstraat)
Ds. H. W. Wierda
Van Vijfhuizen naar Soest
Naar wij vernemen heeft Ds. H. W. Wierda,
vroeger te Haarlem woonachtig, thans predikant
van de Gereformeerde kerk te Vijfhuizen, het be
roep naar Soest (vacature ds. H. van Andel) aan-
jenomen.
Colleges Duitsche universiteiten
's-GRAVENHAGE, 28 October. Naar van be
voegde zijde wordt medegedeeld, zullen de colleges
tan de Duitsche universiteiten in het a.s. Winterse
mester eerst op 18 November beginnen. Inlichtingen
hierover verstrekt de Duitsche academische uitwis-
lelingsdienst, Den Haag, Waalsdorperweg 12.
ORGELBESPELING
In de Groote of St. Bavokerk te Haarlem, op Don
derdag 30 October 1341, des namiddags 3-4 uur
door den heer George Robert.
Programma:
1. Choral IV, H. AndrieSSen.
2. Twee Ricercare's, J. K. F. Fischer.
S. Preludium en Fuga C gr. t., J. S. Bach.
(Peters Bd. IV no. 1).
4. Sonate I, P. Hindemith.
5. Patria, Jan Brandts Buys.
DE ALLEDAG-KERK OP HERVORMINGSDAG
Vrijdag 31 Ocrtober des middags /'an 3-4 uur zal
Ie dienst der AUedag-Kerk gewijd zijn aan de her
denking. van de Kerkhervorming.
Als sprekers zullen optreden Ds. C. H. Brandt,
juthersch predikant en Ds. H. J. van Rooyen, Ned.
Herv. predikant. Mevr. Rie Roosjen-Ott zal eenige
ren zingen. 1-Iet orgel wordt bespeeld door den
heer W. H. Biele.
BEëEDIGING VAN NOTARISSEN TE HAARLEM.
Door de Rechtbank te Haarlem werden Dinsdag als
Botaris binnen het Arrondissement Haarlem, resp. ter
ilandplaats Haarlem -en Haarlemmermeer beëedigd de
:eren J.< Brants, te Haarlem en J. Scholten té Overveen.
H. O. V. LEDEN-CONCERT.
Vrijdagavond a.s. zal de H.O.V. het tweede Vrijdag-
ivond-concert in dit seizoen geven.
Het Concert dat onder leiding van Marinus Adam
wordt uitgevoerd vangt aan met de Symphonie No. 2
In D gr. terts. Op. 36 van L. van Beethoven. De
soliste van dit concert, de bekende sopraanzangeres
Corry Bijster, zingt hierna van denzelfde componist
Primo Amore" aria voor sopraan en orkest.
Na de pauze wordt het concert vervolgd met de
slotscène uit „Beatrijs" voor sopraan en orkest van
Willem Landré.
Het. concert wordt besloten met „Les Illuminations"
van Johanna Bordewijk-Roepman. De sopraan-solo in
dit werk wordt eveneens gezongen door Corry Bijster.
HAARLEMSCHE KANTON.
RECHTER.
VERBODEN LIGPLAATS INGENOMEN.
Hedenmorgen stond voor den Kantonrechter te Haarlem
terecht een bewoner van een woonschuit, die beschuldigd
werd. voor zijn schuit ligplaats in de Ringvaart te hebben
(ekozen, waarvoor hij van het polderbestuur geen toe
slemming had gekregen.
Verdachte beweerde, dat hij al vier jaar met zijn schuit
daar gelegen had en dat hij er nooit een aanmerking over
gehoord had.
Een getuige deelde echter mede, dat er al eens een ver
volging t.eg€h verdachte was ingesteld, maar tot een ver
oordeeling was het nooit gekomen.
De'Ambtenaar hield rekening met laatstegenoemd feit.
Verdachte kon daardoor in de meening verkeeren, dat hij
gerechtigd was, deze ligplaats in te nemen. Dit mocht
tvenwel niet. Rekening houdende met de omstandigheden,
llschte hij slechts f 2 boete of 1 dag hechtenis.
Verdachte vond dit nog te veel.
De Kantonrechter veroordeelde hem tot f 1 boete of 2
<agen hechtenis.
AANRIJDING VEROORZAAKT.
Een 47-jarig chauffeur te Amsterdam had in September
lp den Sloterweg in de Haarlemmermeer rijdend met een
Vrachtauto, geen voorrang verleend aan een andere auto
in daardoor een aanrijding veroorzaakt. Bovendien ha£
hij daarna niet op bevel van de politie gestopt.
De Ambtenaar eischte voor beide overtredingen f 10
hoete of vijf dagen hechtenis.
6e Kantonrechter veroordeelde hem conform den eisch.
AANVARING IN DE MEER.
In September voer een 54-jarige kapitein uit Leiden met
"n stoomvrachtboot door de Ringvaart van den Haarlem-
tnermeerpolder.
Hij werd er van beschuldigd, niet rechts gevaren
te hebben, waardoor hij een motorvlet, waarop een paar
maréchaussees zaten, aanvoer. Deze twee mannen geraak
ten te water, maar konden zich zwemmende redden.
De verdachte beweerde, dat het dien avond heel donker
op het water was; toch was hij er van overtuigd, dat hij
niet links, maar midden op het water had gevaren.
Dit werd door de maréchaussees, die als getuigen ge
hoord werden, met stelligheid ontkend. Zij zelf hadden
hun onverlicht motorvlet geheel rechts gevaren eiy
plotseling zagen zij vlak voor zich de stoomvrachtboot,
die zóó links voer, dat een aanvaring niet meer te voor
komen was.
Verdachte vond het zeer onverantwoordelijk van de
maréchaussees, om op zoo'n stikdonkeren avond zonder
licht te varen.
De Kantonrechter vond dit eigenlijk ook.
De Ambtenaar achtte de schuld van verdachte bewezen
De omstandigheden waren wegens de duisternis wel heel
moeilijk, maar verdachte had toch niet den verkeerden
wal mogen houden. Spreker eischte f 10 boete of vijf dagen
hechtenis
De Kantonrechter veroordeelde den verdachte tot f10
boete of drie dagen hechtenis.
VERDUISTEREN
Van 18.17 tot 8,51
Maan 29 Oct. op 18.19, 80 Oct. onder 8.19
Premiën ingevolge het
Ziekenfondsbesluit
Doorberekening niet toegestaan
's-GRAVENHAGE, 29 October. In verband
met de 1 November a.s. ingaande heffing van pre
miën, ingevolge het ziekenfondsbesluit, deelt de
gemaditigde voor de prij'zen mede, dat het den
werkgevers niet is toegestaan het door hen te beta
len premiebedrag in de prijzen voor de door hen
verkochte producten tot uitdrukking te brengen.
Deze premiën moeten derhalve doos de werkge
vers zelf gedragen worden. Uiteraard blijft de mo
gelijkheid open, dat werkgevers, die van meening
zijn, dat de hen aldus opgelegde verplichtingen van
dien aard zijn, dat jftj deze niet zelf kunnen dra
gen, langs den gebruikelijken weg bij de daar
voor aangewezen instanties een verzoek tot prijs-
verhooging indienen.
De broodprijzen
's-GRAVENHAGE, 29 October. Naar uit de
praktijk gebleken is. heerscht er nog eenig mis
verstand t.a.v. de berekening van de prijzen voor
luxe-witbrood en luxe-brood.
Door sommige bakkers worden, vaak geheel te
goeder trouw, prijzen voor luxe-witbrood ge
vraagd, die veel te hoog zijn. Zoo is het voorgeko
men, dat een groote bakkerij in den Haag voor
casinobrood 26 ct. berekende, terwijl deze prijs in
werkelijkheid slechts 20 ct. mag bedragen.
De gemachtigde voor de prijzen vestigt er thans
de aandacht op, dat voor luxe-witbrood slechts
een prijs mag worden berekend, die .gelijk is aan
den prijs voor volkswitbrood, vermeerderd met 1
ct. Onder luxe-witbrood word verstaan brood,
dat slechts in vorm of bewerking afwijkt van volles-
witbrood, terwijl onder luxebrood verstaan wordt
krentenbrood, rozijnenbrood en dergelijke brood
soorten, die ook in de samenstelling zichtbaar af
wijken van volkswitbrood. Voor luxe-brood mag
een hoogere prijs worden gevraagd, indien deze
prijs voor het inwerking treden van de beschikking
ook reeds hooger was dan die voor volkswitbrood.
In dat geval mag men den bestaanden prijs aan
houden vermeerderd met 1 ct.
Ook is het nog niet voldoende tot allen doorge
drongen, dat de thans geldende broodprijzen vast
gestelde prijzen zijn, waarboven, maar ook waar
beneden, men niet mag verkoopen. Het spreekt
dus vanzelf, dat het geven van kortingen aan de
klanten in strijd is met de bepalingen van de ver
ordening. Voor gestichten, ziekenhuizen e.d., welke
vroeger, omdat zij groote hoeveelheden tegelijk
afnamen, een extra korting genoten, bestaat de
mogelijkheid een korting van beperkte hoogte te
verkrijgen, indien zij een voldoend groote afname
hebben en een verzoek richten tot het Rijksbu
reau voor de voedselvoorziening in oorlogstijd te
'siGravenhage.
(A.N.P.)
Huishoudpersoneel valt niet onder
de ziektewet
Geen verplichte verzekering
De aandacht wordt er -op gevestigd, dat dienst
boden en inwonend mannelijk huispersoneel niet
onder de ziektewet vallen. Die bevolkingsgroep
komt dus niet in de verplichte ziekteverzekering;
zijzelf behoeven zich niet bij een ziekenfonds aan
te melden en de werkgevers behoeven voor hen niet
te storten. (N. R. Ct.)
PERSONALIA.
W. A. Krijger, candidaat, thans hulpprediker bij
de Gereformeerde kerk te Abbenes, Haarlemmer
meer, staat op een drietal voor predikant te Mont-
foort.
EXAMENS
Academische opleiding.
Geslaagd aan de Leidsche Universiteit voor het doet.
ex. indologie F. J. C. van Boeckel, Haarlem.
Welke bonnen zijn thans geldig?
Oct.1 November:
Brood of gebak
41-4 Brood 4 rants.
41 Brood Vs rants.
41 Vleesch Vï rants. jVleesch of
41 VI. war en 1 rants. vleeschwaren
41 Melk 1 3/4 L. Melk
41A Reserve 13/4 K.G.Aardappelen
41B Reserve l/g K.G. Aardappelen
van 5 Oct. t.m. 1 November:
121 Algemeen 1 K.G. Suiker
122 25 0 gr. Koffiesurrogaat
123 500 gr. Jam
124-127 Bloem 1 rants. Bloem brood of gebak
D en E Rijst 250 gr. Rijst
128 Havermout 250 gr. Havermout
129 Algemeen 250 gr. ..Gort
130 Algemeen 100 gr. Vermicelli of maïzena
131 t.m. 134 Kaas 100 gr. Kaas
van 14 Oct. t.m 1 November:
39-40 Boter 250 gr. Boter
39 Vet 250 gr. Boter met reductie of
200 gram vet
40 Vet 250 gr. Boter met reductie.
Voorts:
Petroleum: Bonkaart M en O Bon 14 (2 1.) tot 27 Dec.
Zeep Bon 120 en Bon C Zeep der Zeepkaarten P en
Q tot 31 Oct.. Scheerzeep Bon J (Textielkaart) t.m.
31 December.
De schooltijden bij het
V. H. O. en M. O.
Wij ontvingep een overzicht van de schooltijden
bij het middelbaar en gymnasiaal onderwijs te Haar
lem gedurende den tijd, dat de verduisteringsvoor
schriften tot wijziging der lesuren noodzaken.
Daaruit blijkt, dat de ochtendschooltijden deze
week te 8.45 zijn begonnen en te 12.15 eindigen. Deze
tijdstippen worden regelmatig verlaat, zoodat in de
periode 15 December10 Januari eerst om 10 uur
wordt begonnen en om 1 uur wordt geëindigd. Daar
na keert men allengs weer tot de normale school
tijden terug, zoodat. te beginnen met 2 Maart de
scholen weer om half negen kunnen beginnen.
Overeenkomstig hiermede begint de middagschool
tijd deze week om twee uur en duurt tot 4.15 uur.
Van 1 December tot 7 Februari wordt school gehou
den van half drie tot half vijf (het laatste lesuur geldt
niet voor alle klassen) en daarna worden ook de mid
dagtijden weer vervroegd, totdat na 2 Maart de mid
dagschooltijden weer op de gewone tijdstippen gehou
den kunnen worden.
OUD-KATHOLIEKE GEESTELIJKEN IN
VERGADERING
Gisteren heeft te Haarlem een vergadering plaats
gehai} van de Oud-Katholieke geestelijkheid in het
bisdom Haarlem.
Op deze vergadering, die geleid werd door deken
J. v. d. Oord is gesproken door pastoor P. J. Co-
nijn over „Kerkdiensten voor afzonderlijke perso
nen", door pastoor Th. Nftileman van IJmuiden over
„Inleidende gedachten omtrent onze liturgie en de
beleving daarvan" en door pastoor A. B. Heylïgers
te Aalsmeef over ,.Het ontwerp-statuut kerkrecht".
TUINBOUW EN PLANTKUNDE.
Onder leiding van Dj. A. J. Verhage, vergaderde
de afdeeling Haarlem van bovengenoemde Maat
schappij Dinsdagavond. Mededeeling werd gedaan
van liet oprichten van een voorbereidenden cursus,
die later toegang geeft tot den Tuinbouwwintercur-
sus. Het diploma 2de'knecht Bloemisterij werd uit
gereikt aan H. Halstein, J. Th. Hoeboer, L. Lagen
dijk en D. den Dekker. Voor het Tuiniersvak aan
II, D. Landwehr Johau. o. Zweegman, W. E. Iluner,
H. J. de Haan. H. Koel. J. Leuven en G. J. A. Smit.
De heer C. Sipkes hield een interessante lezing
over den plantengroei in de Zwitser'sche en Tiroler,
Alpen. Ook besprak hij de cultuur van deze flora in'
onze kweekerij'en en zei iets over onze beifeflora in
Zuid-Limburg. De zeer mooie gekeurde lichtbeelden
en de vlotte wijze van voordracht droegen er het
hunne toe bij/ om veel succes bij de druk bezochte
vergadering te oogsten.
Vuur. Zware artillerie is aan den Oostelijken rand van de Sovjet-stad Kaluga
in stelling gebracht en bestookt den wijkenden vijand. (Atlantic-Holland)
Tegen vorst beschermd worden nu de voederbieten ingekuild, om in de komende
wintermaanden als voedsel voor het vee te worden gebruikt. Het Zuiden-Fonteyn,
DU1TSCHLAND STRIJDT VOOR EUROPA
Duitsch weermachtsbericht
Andere industrieplaatsen door
Hongaarsche formaties genomen
HOOFDKWARTIER VAN DEN FtillRER. 28
October (DNB) Het opperbevel vsus <le weer
macht maakt bekend:
„In het Donetzbekken wordt de achtervolging
van den terugwijkenden vijand voortgezet. Duit
sche troepen zijn gisteren in Kramatroskaja bin
nengerukt. De Sovjet Unie heeft hiermede een
van haar grootste fabrieken van gevechtswagens
verloren. Andere belangrijke industrieplaatsen
werden door Hongaarsche formaties genomen.
,Ook aan het overige front maken de operaties
vorderingen.
De luchtmacht heeft met goede uitwerking het
havengebied van Kertsj gebombardeerd en hier
bij een koopvaarder van 3.000 b.r.t. tot zinken
gebracht.
Ten Oosten van Great Yarmouth brachten ge
vechtsvliegtuigen overdag uit een convooi twee
vijandelijke kóopvaarders met een gezamen-
lijken inhoud van 11.000 b.r.t. tot zinken. Een
ander groot vrachtschip werd in den afgioloopen
nacht ten Oosten van Bridlington door bommen
zwaar beschadigd.
Voor de Nederlandsche kust en in het Kanaal-
gehied verloor de Britsche luchtmacht gisteren
overdag 13 vliegtuigen.
In Noord-Afrika hebben Duitsche duikbom
menwerpers Britsche kazematstellingen bij To-
broek vernield.
De vijand heeft geen vijandelijke acties boven
het Duitsche rijksgebied ondernomen".
Fraude met aardappeltoewijzingen
Enkele verdachten staan terecht
Het A.N.P. meldt: In de maand September is op
het bureau waar te Utrecht de toewijzingen voor
de aardappelenvergunningen voor handelaren in
aardappelen werden gedistribueerd en gecontroleerd
een lek ontdekt. Men wist, dat er bepaalde personen
met toewijzingen in hun zak liepen, die op onrecht
matige wijze daaraan waren gekomen. Aanvankelijk
gelukte het de recherche niet uit te vinden, waar
het lek zat. Doch na verloop van tijd kreeg men
•erdenking tegen den assistent-administrateur J. M.
te Maartensdijk, wiens gangen geruimen tijd werden
nagegaan. Op een dag vond men in een la van zijn
bureau een aantal toewijzingen en daar het zijn
plicht was allef toewijzingen af te dragen werd deze
"1-jarige employé voorloopig ingesloten.
In het huis van bewaring echter kwam verdachte
toevallig met nog twee andere gedetineerden in een
cel en zoo onder het praten liet een van hen. de
40-jarige kellner J. J. uit Utrecht zich ontvallen,
dat hij in hechtenis zat, omdat men bij hem een
aa.rdappeltoewijzing had gevonden, waarop hij als
kellner zeker geen recht had. De assistent-admini
strateur vroeg belangstellend, hoe hij aan deze toe
wijzing was gekomen en toen zou deze verdachte
hebben geantwoord, „die heb ik in de stad van
iemand gekocht, maar ik zal voor den rechter blij
ven volhouden, dat lk de toewijzing, rechtgevend op
200 rantsoenen aardappelen (ongeveer 600 KG) op
straat heb gevonden".
De eerste verdachte vroeg hierop direct een on
derhoud aan bij den rechter-commlssaris om hem
te vertellen, dat hij waarschijnlijk wist waar het
bewuste lek bij de aardappelorganisatie zat.
Dinsdag hadden zoowel de assistent-administra
teur als de kellner zich te verantwoorden voor de
Utrechtsche rechtbank.
Uit het verhoor van den eersten verdachte kwam
vast te staan, dat deze het met r^p controle op de
bonnen, welke ingeleverd werden nadat de toewij
zingen waren verstrekt, niet zoo nauw nam. Hij bleek
bij verschillende» kleinhandelaren als een goede be
kende geregistreerd te staan, althans verschillenden
van hen legden voor de rechtbank voor verdachte
bezwarende verklaringen af. Het kwam in het kort
hierop neer, dat verdachte weieens wat toewijzingen
bulten de distributie om aan den man bracht, daar
voor ïn ruil dan weer boonen en bessen kreeg, om
zichzelf zo.odoende rijkelijk te bevoordeelen. "Want
wat hij voor de frauduleus-verhandelde toewijzingen
terug kreeg, verkocht hij weer aan anderen, zoodat
het op den duur een heele zwendelzaak werd. Zijn
chef, ook als getuige gehoord, had hem verschillende
malen gewaarschuwd voorzichtig te zijn, maar blijk
baar leverde zijn frauduleus handeltje hem zoo-
eel op, dat hij dien goeden raad in den wind sloeg
en rustig voortging met het verhandelen van toe
wijzingen enz. tot hij tegen de lamp vloog. In ver
band met het feit, dat de verschillende getuigen
nogal tegenstrijdige verklaringen aflegden, werd de
zaak aangehouden tot over veertien dagen.
Doch de zaak tegen den kellner vond wel door
gang. Deze verdachte hield, ondanks' positieve ver
klaringen van zijn beide celgenooten, strak en stijf
vol, dat hij de bewuste toewijzingskaart had gevon
den. hetgeen de president mr. Veen evenwel ernstig
in twijfel trok. Ook de officier van justitie meende
dat. het rechtsgeldig bewijs geleverd was en eischte
vijf maanden gevangenisstraf. Tenslotte stond nog
terecht de schoonzuster van den kellner. die had ge
tracht op de „gevonden" kaart 200 rantsoenen
aardappelen te koopen. Zij beweerde zich vaiu geen
schuld bewust te zijn. waarop de president haar uit
legde dat zij op het begrip eerlijkheid niet veel kijk
had. Tegen haar werd een maand geëischt.
65-jarig aufhtsjubileum Ds. C. Veen
Vandaag herdacht Ds. C. Veen, emeritus-predikant
bij de Ned. Herv. Gemeente te Haarlem, den dag
waarop hij 65 jaar geleden in zijn ambt werd be
vestigd.
Bij deze gelegenheid heeft Ds. Veen véél belang
stelling mogen ondervinden. Hij ontving vele bezoe
ken, schriftelijke felicitaties, zoowel van het college
van Kerkvoogden der Ned. Herv. Gemeente te Haar
lem als van elders en een groot aantal bloemstukken
werd in den loop van den dag te zijnen huize be
zorgd.
Namens den Kerkeraad is Ds. Veen vanmiddag
door Ds. H. E. Beker, Praeses, en Dr. E. Emmen.
Scriba, gecomplimenteerd.
HET ST. NICOLAASFEEST VOOR DE SCHOOL
JEUGD.
De Haarlemsche Ouderraad richt zich tot de ouders
van schoolgaande kinderen met een oproep, waar
aan wij het volgende ontleenen:
Ondanks de moeilijke tijdsomstandigheden zal de
Commissie van het Onderwijzers St. Nicolaasfeest
ook dit jaar het St. Nicolaasfeest weer organiseeren.
Reeds lang te voren wordt dit gebeuren door de
jeugd hoopvol tegemoet gezien. Juist nu, in dezen
moeilijken tijd, hebben zij een ontspanning als dit
feest hun biedt, hard noodig, vooral omdat voor vele
ouders de St. Nicolaasviering dit jaar een probleem
zal zijn.
Intusschen brengt de viering van het bekende
feest door de onderwijzersorganisaties groote kosten
mede.
Daarom neemt de Haarlemsche Ouderraad de
vrijheid zich tot u te wenden- met het vriendelijke
verzoek: geeft mild uw gave voor dit bij uitstek ge
liefde kinderfeest en stuur de collectanten of collec-
trices (die voorzien zijn van een legitimatiebewijs)
niet onverrichterzake heen.
Verliezen van de Britsche luchtmacht
BERLIJN, 29 October (D.N.B.) De Engelsche Be
richtendienst heeft tot dusver toegegeven dat de Brit
sche luchtmacht gisteren overdag tien vliegtuigen ver
loren heeft.
Tweede crediet voor Engeland
Wet door den Amerikaanschen
president onderteekend
WASHINGTON, 29 October (D.N.B.) President
Roosevelt heeft een wet onderteekend, waardoor het
tweedé crediet van 5.895 milliard dollar voor de
hulpverleening aan Engeland in werking treedt. Ver
der heeft hij een verordening geteekend, volgens
welke het tenuitvoerleggen van de wet tot hulpver
leening aan Engeland in het „Office of emergency
management" wordt gecentraliseerd.
Roosevelt verlangt uitgebreider
herziening der neutraliteitswet.
Voorstel Amerikaansche koopvaardij
schepen de havens van oorlogvoerende
landen te laten aandoen
Uit New-York meldt het D.N.B.: President
Roosevelt heeft ter gelegenheid van den vloot
dag der Vereenigde Staten voor de radio een
propagandaredevoering gehouden, waarin hij
opkwam voor een uitgebreidere herziening van
de neutraliteitswet en vooral de commissie Diea
verzocht Amerikaansche koopvaardijschepen
ook de havens van oorlogvoerende landen te
laten aandoen.
De koopvaardij, zoo meende Roosevelt, moet d«
vrije hand hebben om Amerikaansche goederen naar
de haveng van Amerikaansche vrienden te vervoeren.
De koopvaarders moeten door de vloot beschermd
worden. Roosevelt beweerde dat Amerika is aange
vallen, waarbij hij vooral zinspelingen maakte op
het incident met, de Kearny". Zijn eisch inzake
opheffing van de oorlogszónes voor Amerikaansche
koopvaardijschepen en de bewapening van deze
schepen motiveerde de president verder met de be
wering dat hij in het bezit is van geheime stukken,
die. naar hij betoogde, van de Duitsche regeering
afkomstig zouden zijn. Het zou hier een document
betreffen, waarin geëischt zou worden Zuid-Anierika
in vijf vazalstaten van Duitschlajid te splitsen en
een ander document, waarin de afschaffing van alle
godsdiensten van Duitsche zijde geëischt zou wor
den. Dit plan zou dan behelzen de afschaffing van
den katholieken, den mohamedaanschen, den Jood-
schen, den Boeddistischen en den Hindoeschen
godsdienst.
Ter ondersteuning van zijn eischen in zake de
hulpverleening aan Engeland beweerde Roosevelt
ten slotte dat Duitschland's bedoelingen niet alleen
tegen Zuid-Amerlka. doch ook tegen de Ver. Staten
zelf gericht zijn. „Wij zijn verplicht", zoo meende
hij. „onze rol te spelen bij de vernietiging van het
Hitlerianisme".
Tot slot van zijn propagandarede vqor opheffing
van de neutraliteitswet vermeldde Roosevelt het
reeds door den vlootvoogd der V.S. bekend gemaakte
bevel aan de Amerikaansche vloot om door een
heden van de V.S. te laten schieten op schepen van
de as-mogendheden, zoodra zij in zicht komen.
Voor een beschouwing van de Wilhelmstrasse over
de rede van Roosevelt zie men pag. 2.
Rede van Mussolini
Bij de herdenking van den marscta
naar Rome
ROME, 28 October. Het D.N.B. meldt: Ter gele
genheid van den 19en verjaardag van den opmarsch
naar Rome had zich een groote menigte des avonds
verzameld op het Piazza Venezia, die met aanhou
dend Duce-geroep Mussolini op het balkon riep. peza
sprak de menigte als volgt toe;
„Kameraden. Gij zijt gekomen om den aanvang van
het nieuwe jaar, het twintigste jaar der fascistische
tijdrekening te vieren. Wij gaan het tegemoet met on-
bedwingbaren moed. met rotsvast vertrouwen en met
diepe ovetruiging, dat hef volk, eng geschaard rond
den lictorenbundel, in elk geval staat op de hoogte
zijner traditie en opgewassen is tegen de taak der
toekomst, en dientengevolge de overwinning waardig
is. Het bolsjewisme, waar wij twintig iaar geleden de
eerste gevechten tegen leverden, ligt reeds door de
wapens van het verbonden Duitschland, door onze
wapens en door die der jonge verbonden volken, mid
den in het hart getroffen in doodsstrijd en wacht op
de hulp van zijn Europeesche en Amerikaansche geal
lieerden. De coalitie van brutale, egoïstische aanma
tiging zalverslagen worden door de kracht der re
volutie Noch Churchill noch de andere samenzweer
ders zullen onzen opmarsch kunnen stuiten. Wij zet
ten door."
De rede werd door stormachtige toejuichingen van
Führer en Duce onderbroken.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER, 28 Octo
ber. De Führer en opperste bevelhebber der weer
macht heeft in zijn hoofdkwartier de Turksche gene
raals AH Foead Erden en Hoessin Erkilet ontvangen,
die terugkeerden van een tocht naar het Oostelijk
front.
De generaals brachten bovendien een bezoek aan
den opperbevelhebber van het leger, generaal-veld-
maarschalk von Brauchitsch en aan den chef van he%
oppercommando der weermacht, generaal-veldmaa*-
schalk Keitel. (D.N.B.)
Saydam over de Turksche politiek
Uit Ankara meldt het D.N.B.: Ter gelegenheid van
den 18den verjaardag der uitroeping van de Turk
sche republiek.#heeft minister-president Tewfik Say
dam, een openbare rede uitgesproken.
Ten aanzien van de buitenlandsche politiek zeida
hij o.a.: De toestand in de wereld is somber en ver
ward en is er verre van verwijderd verwachtingen
te wekken. In Europa, Azië en Afrika strijden de
landen met vollen inzet om hun bestaan. Daaronder
lijden ook die volken die niet aan den oorlog deel
nemen. Tot die volken behoort ook Turkije, hoewel
het zich vergeleken met de thans heerschende toe
standen in een rustiger positie bevindt. In zijn na
tionale eenheid vindt het land evenwel de kracht om
alle moeilijkheden te boven te komen. Wij gelooven,
zoo vervolgde de minister-president, dat wij aan de
gebeurtenissen die nog komen het hoofd zullen kun
nen bieden dank zij onze eenheid, teneinde aldus de
toekomst van het land te waarborgen. Daarop be
reiden wij ons voor. Wij willen echter dat elke Turk'
weet dat er een gevaar bestaat en dat dit gevaar
nog niet geweken is. Ons heldhaftige leger is heden
sterker dan het nog gisteren was. Het zal morgen
nog sterker zijn. Wij hebben volledig vertrouwen ia'
het leger.