Haarlem's Dagblad Duitsche troepen trekken de fabrieksplaats Kramatroskaja in het Donetzbekken binnen 59e JAARGANG No. 17904 Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant- Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groot» Houtstraat 93, bijkantoor Soendapleln 37. Postgiro- dienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082, Hoofdrad. 15054, Redact!» 10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724, 14825. Soendapleln 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directeur: P. W. PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM, Heemstede WOENSDAG 29 OCTOBER 1941 Abonnementen per week f 0.26, per maand 1.15, per 3 maanden 3.42, franco per post» 3.73, loss» nummers 6 cent per ex. Advertentiën 1-5 regel» 2.-—, elke regel meer 0.40. Reclames f 0.65 per regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels 0.70, elke regel meei 0.17Vfc. Groentjes zie rubriek. Het groote rioleeringsplan van Haarlem. Er is een urgentie-verklaring gevraagd. Het is bekend dat indertijd een schema is opge let voor de afwerking van het groote rioleerings plan van..Haarlem, dat 8 a 10 jaar zou duren. De [jjdsduur zou beïnvloed worden door den omvang van de werkloosheid; omdat de uitvoering van het object gekoppeld was aan de werkloosheidsbestrij ding. In tijden met veel werkloozen, zou ge tracht worden zooveel mogelijk arbeiders aan het rioleeringswerk te zetten. Het object werd gefi nancierd door het Werkfonds. Al eenige jaren is aan het rioleeringsplan ge werkt, verschillende stukken zijn gereed. Er moe ien er evenwel nog meer onder handen genomen worden. Bovendien moet ook de zuiveringsinstalla tie in den Waarderpolder gebouwd worden. Het zal evenwel opgevallen zijn dat in den laat- :ten tijd het rioleeringswerk vrijwel stop staat, :erwiji men ook tevergeefs heeft uitgezien naai de aanbesteding van nieuwe deelen. Wij vernemen evenwel dat hier slechts sprake is van een tijdelijke onderbreking. In verband met de yoorschriften die uitgevaardigd zijn voor de verkrijging van materialen, heeft het gemeente bestuur voor het verdere rioleeringswerk bij de daarvoor aangewezen instantie een urgentieverkla ring inzake de materialen-voorziening aange vraagd. De verwachting is dat die zal worden ge geven. Dan kan met de afwerking van het riolee- ■jngsplan weer worden voortgegaan. [taliaansche Opera te Amsterdam Trams na afloop naar Haarlem Naar wij vernemen, zullen na afloop der voor tellingen, die de Italiaansche Opera gedurende Jovember zal geven, te Amsterdam stadstrams naar alle richtingen beschikbaar zijn. Bovendien uilen N.Z.H.-trams rijden van Spuistraat naar laarlem. (Tempeliersstraat) Ds. H. W. Wierda Van Vijfhuizen naar Soest Naar wij vernemen heeft Ds. H. W. Wierda, vroeger te Haarlem woonachtig, thans predikant van de Gereformeerde kerk te Vijfhuizen, het be roep naar Soest (vacature ds. H. van Andel) aan- jenomen. Colleges Duitsche universiteiten 's-GRAVENHAGE, 28 October. Naar van be voegde zijde wordt medegedeeld, zullen de colleges tan de Duitsche universiteiten in het a.s. Winterse mester eerst op 18 November beginnen. Inlichtingen hierover verstrekt de Duitsche academische uitwis- lelingsdienst, Den Haag, Waalsdorperweg 12. ORGELBESPELING In de Groote of St. Bavokerk te Haarlem, op Don derdag 30 October 1341, des namiddags 3-4 uur door den heer George Robert. Programma: 1. Choral IV, H. AndrieSSen. 2. Twee Ricercare's, J. K. F. Fischer. S. Preludium en Fuga C gr. t., J. S. Bach. (Peters Bd. IV no. 1). 4. Sonate I, P. Hindemith. 5. Patria, Jan Brandts Buys. DE ALLEDAG-KERK OP HERVORMINGSDAG Vrijdag 31 Ocrtober des middags /'an 3-4 uur zal Ie dienst der AUedag-Kerk gewijd zijn aan de her denking. van de Kerkhervorming. Als sprekers zullen optreden Ds. C. H. Brandt, juthersch predikant en Ds. H. J. van Rooyen, Ned. Herv. predikant. Mevr. Rie Roosjen-Ott zal eenige ren zingen. 1-Iet orgel wordt bespeeld door den heer W. H. Biele. BEëEDIGING VAN NOTARISSEN TE HAARLEM. Door de Rechtbank te Haarlem werden Dinsdag als Botaris binnen het Arrondissement Haarlem, resp. ter ilandplaats Haarlem -en Haarlemmermeer beëedigd de :eren J.< Brants, te Haarlem en J. Scholten té Overveen. H. O. V. LEDEN-CONCERT. Vrijdagavond a.s. zal de H.O.V. het tweede Vrijdag- ivond-concert in dit seizoen geven. Het Concert dat onder leiding van Marinus Adam wordt uitgevoerd vangt aan met de Symphonie No. 2 In D gr. terts. Op. 36 van L. van Beethoven. De soliste van dit concert, de bekende sopraanzangeres Corry Bijster, zingt hierna van denzelfde componist Primo Amore" aria voor sopraan en orkest. Na de pauze wordt het concert vervolgd met de slotscène uit „Beatrijs" voor sopraan en orkest van Willem Landré. Het. concert wordt besloten met „Les Illuminations" van Johanna Bordewijk-Roepman. De sopraan-solo in dit werk wordt eveneens gezongen door Corry Bijster. HAARLEMSCHE KANTON. RECHTER. VERBODEN LIGPLAATS INGENOMEN. Hedenmorgen stond voor den Kantonrechter te Haarlem terecht een bewoner van een woonschuit, die beschuldigd werd. voor zijn schuit ligplaats in de Ringvaart te hebben (ekozen, waarvoor hij van het polderbestuur geen toe slemming had gekregen. Verdachte beweerde, dat hij al vier jaar met zijn schuit daar gelegen had en dat hij er nooit een aanmerking over gehoord had. Een getuige deelde echter mede, dat er al eens een ver volging t.eg€h verdachte was ingesteld, maar tot een ver oordeeling was het nooit gekomen. De'Ambtenaar hield rekening met laatstegenoemd feit. Verdachte kon daardoor in de meening verkeeren, dat hij gerechtigd was, deze ligplaats in te nemen. Dit mocht tvenwel niet. Rekening houdende met de omstandigheden, llschte hij slechts f 2 boete of 1 dag hechtenis. Verdachte vond dit nog te veel. De Kantonrechter veroordeelde hem tot f 1 boete of 2 <agen hechtenis. AANRIJDING VEROORZAAKT. Een 47-jarig chauffeur te Amsterdam had in September lp den Sloterweg in de Haarlemmermeer rijdend met een Vrachtauto, geen voorrang verleend aan een andere auto in daardoor een aanrijding veroorzaakt. Bovendien ha£ hij daarna niet op bevel van de politie gestopt. De Ambtenaar eischte voor beide overtredingen f 10 hoete of vijf dagen hechtenis. 6e Kantonrechter veroordeelde hem conform den eisch. AANVARING IN DE MEER. In September voer een 54-jarige kapitein uit Leiden met "n stoomvrachtboot door de Ringvaart van den Haarlem- tnermeerpolder. Hij werd er van beschuldigd, niet rechts gevaren te hebben, waardoor hij een motorvlet, waarop een paar maréchaussees zaten, aanvoer. Deze twee mannen geraak ten te water, maar konden zich zwemmende redden. De verdachte beweerde, dat het dien avond heel donker op het water was; toch was hij er van overtuigd, dat hij niet links, maar midden op het water had gevaren. Dit werd door de maréchaussees, die als getuigen ge hoord werden, met stelligheid ontkend. Zij zelf hadden hun onverlicht motorvlet geheel rechts gevaren eiy plotseling zagen zij vlak voor zich de stoomvrachtboot, die zóó links voer, dat een aanvaring niet meer te voor komen was. Verdachte vond het zeer onverantwoordelijk van de maréchaussees, om op zoo'n stikdonkeren avond zonder licht te varen. De Kantonrechter vond dit eigenlijk ook. De Ambtenaar achtte de schuld van verdachte bewezen De omstandigheden waren wegens de duisternis wel heel moeilijk, maar verdachte had toch niet den verkeerden wal mogen houden. Spreker eischte f 10 boete of vijf dagen hechtenis De Kantonrechter veroordeelde den verdachte tot f10 boete of drie dagen hechtenis. VERDUISTEREN Van 18.17 tot 8,51 Maan 29 Oct. op 18.19, 80 Oct. onder 8.19 Premiën ingevolge het Ziekenfondsbesluit Doorberekening niet toegestaan 's-GRAVENHAGE, 29 October. In verband met de 1 November a.s. ingaande heffing van pre miën, ingevolge het ziekenfondsbesluit, deelt de gemaditigde voor de prij'zen mede, dat het den werkgevers niet is toegestaan het door hen te beta len premiebedrag in de prijzen voor de door hen verkochte producten tot uitdrukking te brengen. Deze premiën moeten derhalve doos de werkge vers zelf gedragen worden. Uiteraard blijft de mo gelijkheid open, dat werkgevers, die van meening zijn, dat de hen aldus opgelegde verplichtingen van dien aard zijn, dat jftj deze niet zelf kunnen dra gen, langs den gebruikelijken weg bij de daar voor aangewezen instanties een verzoek tot prijs- verhooging indienen. De broodprijzen 's-GRAVENHAGE, 29 October. Naar uit de praktijk gebleken is. heerscht er nog eenig mis verstand t.a.v. de berekening van de prijzen voor luxe-witbrood en luxe-brood. Door sommige bakkers worden, vaak geheel te goeder trouw, prijzen voor luxe-witbrood ge vraagd, die veel te hoog zijn. Zoo is het voorgeko men, dat een groote bakkerij in den Haag voor casinobrood 26 ct. berekende, terwijl deze prijs in werkelijkheid slechts 20 ct. mag bedragen. De gemachtigde voor de prijzen vestigt er thans de aandacht op, dat voor luxe-witbrood slechts een prijs mag worden berekend, die .gelijk is aan den prijs voor volkswitbrood, vermeerderd met 1 ct. Onder luxe-witbrood word verstaan brood, dat slechts in vorm of bewerking afwijkt van volles- witbrood, terwijl onder luxebrood verstaan wordt krentenbrood, rozijnenbrood en dergelijke brood soorten, die ook in de samenstelling zichtbaar af wijken van volkswitbrood. Voor luxe-brood mag een hoogere prijs worden gevraagd, indien deze prijs voor het inwerking treden van de beschikking ook reeds hooger was dan die voor volkswitbrood. In dat geval mag men den bestaanden prijs aan houden vermeerderd met 1 ct. Ook is het nog niet voldoende tot allen doorge drongen, dat de thans geldende broodprijzen vast gestelde prijzen zijn, waarboven, maar ook waar beneden, men niet mag verkoopen. Het spreekt dus vanzelf, dat het geven van kortingen aan de klanten in strijd is met de bepalingen van de ver ordening. Voor gestichten, ziekenhuizen e.d., welke vroeger, omdat zij groote hoeveelheden tegelijk afnamen, een extra korting genoten, bestaat de mogelijkheid een korting van beperkte hoogte te verkrijgen, indien zij een voldoend groote afname hebben en een verzoek richten tot het Rijksbu reau voor de voedselvoorziening in oorlogstijd te 'siGravenhage. (A.N.P.) Huishoudpersoneel valt niet onder de ziektewet Geen verplichte verzekering De aandacht wordt er -op gevestigd, dat dienst boden en inwonend mannelijk huispersoneel niet onder de ziektewet vallen. Die bevolkingsgroep komt dus niet in de verplichte ziekteverzekering; zijzelf behoeven zich niet bij een ziekenfonds aan te melden en de werkgevers behoeven voor hen niet te storten. (N. R. Ct.) PERSONALIA. W. A. Krijger, candidaat, thans hulpprediker bij de Gereformeerde kerk te Abbenes, Haarlemmer meer, staat op een drietal voor predikant te Mont- foort. EXAMENS Academische opleiding. Geslaagd aan de Leidsche Universiteit voor het doet. ex. indologie F. J. C. van Boeckel, Haarlem. Welke bonnen zijn thans geldig? Oct.1 November: Brood of gebak 41-4 Brood 4 rants. 41 Brood Vs rants. 41 Vleesch Vï rants. jVleesch of 41 VI. war en 1 rants. vleeschwaren 41 Melk 1 3/4 L. Melk 41A Reserve 13/4 K.G.Aardappelen 41B Reserve l/g K.G. Aardappelen van 5 Oct. t.m. 1 November: 121 Algemeen 1 K.G. Suiker 122 25 0 gr. Koffiesurrogaat 123 500 gr. Jam 124-127 Bloem 1 rants. Bloem brood of gebak D en E Rijst 250 gr. Rijst 128 Havermout 250 gr. Havermout 129 Algemeen 250 gr. ..Gort 130 Algemeen 100 gr. Vermicelli of maïzena 131 t.m. 134 Kaas 100 gr. Kaas van 14 Oct. t.m 1 November: 39-40 Boter 250 gr. Boter 39 Vet 250 gr. Boter met reductie of 200 gram vet 40 Vet 250 gr. Boter met reductie. Voorts: Petroleum: Bonkaart M en O Bon 14 (2 1.) tot 27 Dec. Zeep Bon 120 en Bon C Zeep der Zeepkaarten P en Q tot 31 Oct.. Scheerzeep Bon J (Textielkaart) t.m. 31 December. De schooltijden bij het V. H. O. en M. O. Wij ontvingep een overzicht van de schooltijden bij het middelbaar en gymnasiaal onderwijs te Haar lem gedurende den tijd, dat de verduisteringsvoor schriften tot wijziging der lesuren noodzaken. Daaruit blijkt, dat de ochtendschooltijden deze week te 8.45 zijn begonnen en te 12.15 eindigen. Deze tijdstippen worden regelmatig verlaat, zoodat in de periode 15 December10 Januari eerst om 10 uur wordt begonnen en om 1 uur wordt geëindigd. Daar na keert men allengs weer tot de normale school tijden terug, zoodat. te beginnen met 2 Maart de scholen weer om half negen kunnen beginnen. Overeenkomstig hiermede begint de middagschool tijd deze week om twee uur en duurt tot 4.15 uur. Van 1 December tot 7 Februari wordt school gehou den van half drie tot half vijf (het laatste lesuur geldt niet voor alle klassen) en daarna worden ook de mid dagtijden weer vervroegd, totdat na 2 Maart de mid dagschooltijden weer op de gewone tijdstippen gehou den kunnen worden. OUD-KATHOLIEKE GEESTELIJKEN IN VERGADERING Gisteren heeft te Haarlem een vergadering plaats gehai} van de Oud-Katholieke geestelijkheid in het bisdom Haarlem. Op deze vergadering, die geleid werd door deken J. v. d. Oord is gesproken door pastoor P. J. Co- nijn over „Kerkdiensten voor afzonderlijke perso nen", door pastoor Th. Nftileman van IJmuiden over „Inleidende gedachten omtrent onze liturgie en de beleving daarvan" en door pastoor A. B. Heylïgers te Aalsmeef over ,.Het ontwerp-statuut kerkrecht". TUINBOUW EN PLANTKUNDE. Onder leiding van Dj. A. J. Verhage, vergaderde de afdeeling Haarlem van bovengenoemde Maat schappij Dinsdagavond. Mededeeling werd gedaan van liet oprichten van een voorbereidenden cursus, die later toegang geeft tot den Tuinbouwwintercur- sus. Het diploma 2de'knecht Bloemisterij werd uit gereikt aan H. Halstein, J. Th. Hoeboer, L. Lagen dijk en D. den Dekker. Voor het Tuiniersvak aan II, D. Landwehr Johau. o. Zweegman, W. E. Iluner, H. J. de Haan. H. Koel. J. Leuven en G. J. A. Smit. De heer C. Sipkes hield een interessante lezing over den plantengroei in de Zwitser'sche en Tiroler, Alpen. Ook besprak hij de cultuur van deze flora in' onze kweekerij'en en zei iets over onze beifeflora in Zuid-Limburg. De zeer mooie gekeurde lichtbeelden en de vlotte wijze van voordracht droegen er het hunne toe bij/ om veel succes bij de druk bezochte vergadering te oogsten. Vuur. Zware artillerie is aan den Oostelijken rand van de Sovjet-stad Kaluga in stelling gebracht en bestookt den wijkenden vijand. (Atlantic-Holland) Tegen vorst beschermd worden nu de voederbieten ingekuild, om in de komende wintermaanden als voedsel voor het vee te worden gebruikt. Het Zuiden-Fonteyn, DU1TSCHLAND STRIJDT VOOR EUROPA Duitsch weermachtsbericht Andere industrieplaatsen door Hongaarsche formaties genomen HOOFDKWARTIER VAN DEN FtillRER. 28 October (DNB) Het opperbevel vsus <le weer macht maakt bekend: „In het Donetzbekken wordt de achtervolging van den terugwijkenden vijand voortgezet. Duit sche troepen zijn gisteren in Kramatroskaja bin nengerukt. De Sovjet Unie heeft hiermede een van haar grootste fabrieken van gevechtswagens verloren. Andere belangrijke industrieplaatsen werden door Hongaarsche formaties genomen. ,Ook aan het overige front maken de operaties vorderingen. De luchtmacht heeft met goede uitwerking het havengebied van Kertsj gebombardeerd en hier bij een koopvaarder van 3.000 b.r.t. tot zinken gebracht. Ten Oosten van Great Yarmouth brachten ge vechtsvliegtuigen overdag uit een convooi twee vijandelijke kóopvaarders met een gezamen- lijken inhoud van 11.000 b.r.t. tot zinken. Een ander groot vrachtschip werd in den afgioloopen nacht ten Oosten van Bridlington door bommen zwaar beschadigd. Voor de Nederlandsche kust en in het Kanaal- gehied verloor de Britsche luchtmacht gisteren overdag 13 vliegtuigen. In Noord-Afrika hebben Duitsche duikbom menwerpers Britsche kazematstellingen bij To- broek vernield. De vijand heeft geen vijandelijke acties boven het Duitsche rijksgebied ondernomen". Fraude met aardappeltoewijzingen Enkele verdachten staan terecht Het A.N.P. meldt: In de maand September is op het bureau waar te Utrecht de toewijzingen voor de aardappelenvergunningen voor handelaren in aardappelen werden gedistribueerd en gecontroleerd een lek ontdekt. Men wist, dat er bepaalde personen met toewijzingen in hun zak liepen, die op onrecht matige wijze daaraan waren gekomen. Aanvankelijk gelukte het de recherche niet uit te vinden, waar het lek zat. Doch na verloop van tijd kreeg men •erdenking tegen den assistent-administrateur J. M. te Maartensdijk, wiens gangen geruimen tijd werden nagegaan. Op een dag vond men in een la van zijn bureau een aantal toewijzingen en daar het zijn plicht was allef toewijzingen af te dragen werd deze "1-jarige employé voorloopig ingesloten. In het huis van bewaring echter kwam verdachte toevallig met nog twee andere gedetineerden in een cel en zoo onder het praten liet een van hen. de 40-jarige kellner J. J. uit Utrecht zich ontvallen, dat hij in hechtenis zat, omdat men bij hem een aa.rdappeltoewijzing had gevonden, waarop hij als kellner zeker geen recht had. De assistent-admini strateur vroeg belangstellend, hoe hij aan deze toe wijzing was gekomen en toen zou deze verdachte hebben geantwoord, „die heb ik in de stad van iemand gekocht, maar ik zal voor den rechter blij ven volhouden, dat lk de toewijzing, rechtgevend op 200 rantsoenen aardappelen (ongeveer 600 KG) op straat heb gevonden". De eerste verdachte vroeg hierop direct een on derhoud aan bij den rechter-commlssaris om hem te vertellen, dat hij waarschijnlijk wist waar het bewuste lek bij de aardappelorganisatie zat. Dinsdag hadden zoowel de assistent-administra teur als de kellner zich te verantwoorden voor de Utrechtsche rechtbank. Uit het verhoor van den eersten verdachte kwam vast te staan, dat deze het met r^p controle op de bonnen, welke ingeleverd werden nadat de toewij zingen waren verstrekt, niet zoo nauw nam. Hij bleek bij verschillende» kleinhandelaren als een goede be kende geregistreerd te staan, althans verschillenden van hen legden voor de rechtbank voor verdachte bezwarende verklaringen af. Het kwam in het kort hierop neer, dat verdachte weieens wat toewijzingen bulten de distributie om aan den man bracht, daar voor ïn ruil dan weer boonen en bessen kreeg, om zichzelf zo.odoende rijkelijk te bevoordeelen. "Want wat hij voor de frauduleus-verhandelde toewijzingen terug kreeg, verkocht hij weer aan anderen, zoodat het op den duur een heele zwendelzaak werd. Zijn chef, ook als getuige gehoord, had hem verschillende malen gewaarschuwd voorzichtig te zijn, maar blijk baar leverde zijn frauduleus handeltje hem zoo- eel op, dat hij dien goeden raad in den wind sloeg en rustig voortging met het verhandelen van toe wijzingen enz. tot hij tegen de lamp vloog. In ver band met het feit, dat de verschillende getuigen nogal tegenstrijdige verklaringen aflegden, werd de zaak aangehouden tot over veertien dagen. Doch de zaak tegen den kellner vond wel door gang. Deze verdachte hield, ondanks' positieve ver klaringen van zijn beide celgenooten, strak en stijf vol, dat hij de bewuste toewijzingskaart had gevon den. hetgeen de president mr. Veen evenwel ernstig in twijfel trok. Ook de officier van justitie meende dat. het rechtsgeldig bewijs geleverd was en eischte vijf maanden gevangenisstraf. Tenslotte stond nog terecht de schoonzuster van den kellner. die had ge tracht op de „gevonden" kaart 200 rantsoenen aardappelen te koopen. Zij beweerde zich vaiu geen schuld bewust te zijn. waarop de president haar uit legde dat zij op het begrip eerlijkheid niet veel kijk had. Tegen haar werd een maand geëischt. 65-jarig aufhtsjubileum Ds. C. Veen Vandaag herdacht Ds. C. Veen, emeritus-predikant bij de Ned. Herv. Gemeente te Haarlem, den dag waarop hij 65 jaar geleden in zijn ambt werd be vestigd. Bij deze gelegenheid heeft Ds. Veen véél belang stelling mogen ondervinden. Hij ontving vele bezoe ken, schriftelijke felicitaties, zoowel van het college van Kerkvoogden der Ned. Herv. Gemeente te Haar lem als van elders en een groot aantal bloemstukken werd in den loop van den dag te zijnen huize be zorgd. Namens den Kerkeraad is Ds. Veen vanmiddag door Ds. H. E. Beker, Praeses, en Dr. E. Emmen. Scriba, gecomplimenteerd. HET ST. NICOLAASFEEST VOOR DE SCHOOL JEUGD. De Haarlemsche Ouderraad richt zich tot de ouders van schoolgaande kinderen met een oproep, waar aan wij het volgende ontleenen: Ondanks de moeilijke tijdsomstandigheden zal de Commissie van het Onderwijzers St. Nicolaasfeest ook dit jaar het St. Nicolaasfeest weer organiseeren. Reeds lang te voren wordt dit gebeuren door de jeugd hoopvol tegemoet gezien. Juist nu, in dezen moeilijken tijd, hebben zij een ontspanning als dit feest hun biedt, hard noodig, vooral omdat voor vele ouders de St. Nicolaasviering dit jaar een probleem zal zijn. Intusschen brengt de viering van het bekende feest door de onderwijzersorganisaties groote kosten mede. Daarom neemt de Haarlemsche Ouderraad de vrijheid zich tot u te wenden- met het vriendelijke verzoek: geeft mild uw gave voor dit bij uitstek ge liefde kinderfeest en stuur de collectanten of collec- trices (die voorzien zijn van een legitimatiebewijs) niet onverrichterzake heen. Verliezen van de Britsche luchtmacht BERLIJN, 29 October (D.N.B.) De Engelsche Be richtendienst heeft tot dusver toegegeven dat de Brit sche luchtmacht gisteren overdag tien vliegtuigen ver loren heeft. Tweede crediet voor Engeland Wet door den Amerikaanschen president onderteekend WASHINGTON, 29 October (D.N.B.) President Roosevelt heeft een wet onderteekend, waardoor het tweedé crediet van 5.895 milliard dollar voor de hulpverleening aan Engeland in werking treedt. Ver der heeft hij een verordening geteekend, volgens welke het tenuitvoerleggen van de wet tot hulpver leening aan Engeland in het „Office of emergency management" wordt gecentraliseerd. Roosevelt verlangt uitgebreider herziening der neutraliteitswet. Voorstel Amerikaansche koopvaardij schepen de havens van oorlogvoerende landen te laten aandoen Uit New-York meldt het D.N.B.: President Roosevelt heeft ter gelegenheid van den vloot dag der Vereenigde Staten voor de radio een propagandaredevoering gehouden, waarin hij opkwam voor een uitgebreidere herziening van de neutraliteitswet en vooral de commissie Diea verzocht Amerikaansche koopvaardijschepen ook de havens van oorlogvoerende landen te laten aandoen. De koopvaardij, zoo meende Roosevelt, moet d« vrije hand hebben om Amerikaansche goederen naar de haveng van Amerikaansche vrienden te vervoeren. De koopvaarders moeten door de vloot beschermd worden. Roosevelt beweerde dat Amerika is aange vallen, waarbij hij vooral zinspelingen maakte op het incident met, de Kearny". Zijn eisch inzake opheffing van de oorlogszónes voor Amerikaansche koopvaardijschepen en de bewapening van deze schepen motiveerde de president verder met de be wering dat hij in het bezit is van geheime stukken, die. naar hij betoogde, van de Duitsche regeering afkomstig zouden zijn. Het zou hier een document betreffen, waarin geëischt zou worden Zuid-Anierika in vijf vazalstaten van Duitschlajid te splitsen en een ander document, waarin de afschaffing van alle godsdiensten van Duitsche zijde geëischt zou wor den. Dit plan zou dan behelzen de afschaffing van den katholieken, den mohamedaanschen, den Jood- schen, den Boeddistischen en den Hindoeschen godsdienst. Ter ondersteuning van zijn eischen in zake de hulpverleening aan Engeland beweerde Roosevelt ten slotte dat Duitschland's bedoelingen niet alleen tegen Zuid-Amerlka. doch ook tegen de Ver. Staten zelf gericht zijn. „Wij zijn verplicht", zoo meende hij. „onze rol te spelen bij de vernietiging van het Hitlerianisme". Tot slot van zijn propagandarede vqor opheffing van de neutraliteitswet vermeldde Roosevelt het reeds door den vlootvoogd der V.S. bekend gemaakte bevel aan de Amerikaansche vloot om door een heden van de V.S. te laten schieten op schepen van de as-mogendheden, zoodra zij in zicht komen. Voor een beschouwing van de Wilhelmstrasse over de rede van Roosevelt zie men pag. 2. Rede van Mussolini Bij de herdenking van den marscta naar Rome ROME, 28 October. Het D.N.B. meldt: Ter gele genheid van den 19en verjaardag van den opmarsch naar Rome had zich een groote menigte des avonds verzameld op het Piazza Venezia, die met aanhou dend Duce-geroep Mussolini op het balkon riep. peza sprak de menigte als volgt toe; „Kameraden. Gij zijt gekomen om den aanvang van het nieuwe jaar, het twintigste jaar der fascistische tijdrekening te vieren. Wij gaan het tegemoet met on- bedwingbaren moed. met rotsvast vertrouwen en met diepe ovetruiging, dat hef volk, eng geschaard rond den lictorenbundel, in elk geval staat op de hoogte zijner traditie en opgewassen is tegen de taak der toekomst, en dientengevolge de overwinning waardig is. Het bolsjewisme, waar wij twintig iaar geleden de eerste gevechten tegen leverden, ligt reeds door de wapens van het verbonden Duitschland, door onze wapens en door die der jonge verbonden volken, mid den in het hart getroffen in doodsstrijd en wacht op de hulp van zijn Europeesche en Amerikaansche geal lieerden. De coalitie van brutale, egoïstische aanma tiging zalverslagen worden door de kracht der re volutie Noch Churchill noch de andere samenzweer ders zullen onzen opmarsch kunnen stuiten. Wij zet ten door." De rede werd door stormachtige toejuichingen van Führer en Duce onderbroken. HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER, 28 Octo ber. De Führer en opperste bevelhebber der weer macht heeft in zijn hoofdkwartier de Turksche gene raals AH Foead Erden en Hoessin Erkilet ontvangen, die terugkeerden van een tocht naar het Oostelijk front. De generaals brachten bovendien een bezoek aan den opperbevelhebber van het leger, generaal-veld- maarschalk von Brauchitsch en aan den chef van he% oppercommando der weermacht, generaal-veldmaa*- schalk Keitel. (D.N.B.) Saydam over de Turksche politiek Uit Ankara meldt het D.N.B.: Ter gelegenheid van den 18den verjaardag der uitroeping van de Turk sche republiek.#heeft minister-president Tewfik Say dam, een openbare rede uitgesproken. Ten aanzien van de buitenlandsche politiek zeida hij o.a.: De toestand in de wereld is somber en ver ward en is er verre van verwijderd verwachtingen te wekken. In Europa, Azië en Afrika strijden de landen met vollen inzet om hun bestaan. Daaronder lijden ook die volken die niet aan den oorlog deel nemen. Tot die volken behoort ook Turkije, hoewel het zich vergeleken met de thans heerschende toe standen in een rustiger positie bevindt. In zijn na tionale eenheid vindt het land evenwel de kracht om alle moeilijkheden te boven te komen. Wij gelooven, zoo vervolgde de minister-president, dat wij aan de gebeurtenissen die nog komen het hoofd zullen kun nen bieden dank zij onze eenheid, teneinde aldus de toekomst van het land te waarborgen. Daarop be reiden wij ons voor. Wij willen echter dat elke Turk' weet dat er een gevaar bestaat en dat dit gevaar nog niet geweken is. Ons heldhaftige leger is heden sterker dan het nog gisteren was. Het zal morgen nog sterker zijn. Wij hebben volledig vertrouwen ia' het leger.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1941 | | pagina 1