Dooden-herdenking.
JLOEKlJ
Vanadium
Loodglans
Zout
lllllllllll Wijnbauw
mmzjfd
vruchten
r~~iZwarte aardi
Steenkool
Koper
Ijzer
Mangaan
Zilver
Wolfram
[CHARKOW-
tarwe
PÖ LTAWÉ
1GRAD
Jrement- \J
SJOEG
SDNJEPROPETROW:
UEBEDIN,
Iloegansk
worostsjilowgaro
ijzererts
I STALINO
IAPORQZJE
iTarwe
NOVO-TSJERKASK I
iGANROG^>w_^
(NKOLAJEF
jalatz
t'oenï
:upatori/
fsOÈLINA
WOROSJI-
ïf^LOWSK
■iva6IAS==nowOrOssiiS|'
itAIKOPi 1 «S
.Petroleum
&.KAUKASUS
TkwiböelyV^
bekken
WLADIKAZ/KAS
(ORDJONIKIOZE)
^ADRIANOPEL-
SINOPE
Petroleum/
Tabak
(P) 4 TRAPEZONT
4 Petroleum
De Proclamatie.
De Proclamatie die op 28 October door de drie
secretarissen-generaal aan de Nederlanders werd ge
richt men zie ons vorig nummer zal ongetwijfeld
de aandacht getrokken hebben die zij verdient
In eén aan de pers verstrekt commentaar op deze
Proclamatie wordt er allereerst op gewezen dat een
overheid reeds in normale tijden geen vergrijpen
duldt tegen de rechtsorde en de wettelijke
voorschriften. Een bezettende overheid eischt in
nog veel scherper zin de eerbiediging van de na
tionale rechtsregelen en van de nadere voorschriften
die zij geeft. Inbreuk daarop kan door haar niet
worden geduld. In oorlogstijd kunnen onwettige han
delingen die tot wanorde en chaos voeren en uitein
delijk tot misdaad, niet worden getolereerd. „Die elsch
zoo wordt verder opgemerkt is zoo primair, dat
zij vanzelfsprekend is voor ieder die het welzijn van
het Nederlandsche volk wenscht te dienen".
Het werd noodzakelijk geacht een waarschuwing
tot het publiek te richten. Wij vernemen dat de Pro
clamatie is op te vatten als eenv laatste appèl
op het Nederlandsche volk van de zijde van
hen, die de dragers zijn van de gezagsbevoegdheden
der overheid in Nederland. Dit moet duidelijk zijn
voor ieder, opdat niemand in het onzekere zij omtrent
hetgeen zou kunnen gebeuren, indien in dit tijdsge
wricht vol spanningen deze aanmaning geen gehoor
zou vinden.
In het buitenland, in andere bezette gebieden, zijn
reeds scherpe maatregelen genomen tegen sabotage
en daden van terreur. Dientengevolge hebben daar
velen moeten boeten voor de handelingen van enke
lingen. die waanden hun land een dienst te bewijzen
maar door hun aanvallen op bezettingsautorïteiten en
het belemmeren van door de overheid genomen maat
regelen. in wezen hun volk groote schade hebben toe
gebracht.
Zoo ver moet het dat is de beteekenis der Pro
clamatie in Nederland niet komen.
Er zijn in ons land al eenige bedenkelijke symp
tomen, die naar de uitvaardigers der Proclamatie
verklaren getuigen van verblinding en een onjuist
begrip omtrent den toestand. In de Proclamatie wor
den er enkele genoemd, evenzoo in de Verordening
Van 17 October betreffende sabotagehandelingen,
waarbij niet alleen de daad, maar ook de ppging, niet
alleen de dader, maar ook de medeplichtige zelfs met
den dood wordt bedreigd.
Deze Proclamatie stelt de bevolking tegenover twee
groepen van misdrijven. Allereerst die. welke de
openbxire orde of veiligheid van het openbare leven
aanranden, naar in de tweede plaats de zeer tal
rijke economische vergrijpen welke, tot nadeel van de
bevolking, worden begaan op het gebied van de
voedselvoorziening, prijsvoorschriften, bevoorrading
en ongeoorloofden handel.
De jongste maatregelen bewijzen dat de gevolgen
van onbezonnen daden nog veel verder om zich
heen zullen kunnen grijpen dan wij tot nu
toe hebben ervaren. De Proclamatie waarschuwt:
Een daad van onbezonnenheid of politiek onverstand
kan groot, zwaar en onherstelbaar leed brengen over
velen. Den raad van de secretarissen-generaal ter
harte te nemen is niet alleen een eisch van persoon
lijk zelfbehoud, maar ook een plicht tegenover de
geheele bevolking. De eenling zou immers in omvang
rijke mate leed aan het geheel kunnen berokkenen.
De Proclamatie eindigde met het volgende drin
gende beroep op allen:
„Help mee, opdat ons volk niet benadeeld wordt
door de daden van onbezonnen en misdadige ele
menten. Brengt anderen zoo min als u zelf in niet te
overziene moeilijkheden.
Wij kunnen niet gelooven, dat men dit woord onop
gemerkt aan zich voorbij zal laten gaan. Wij blijven
vertrouwen op het gezonde verstand van ons volk.
De overheid maakt aanspraak op uw aller mede
werking".
Dienstnemen van^ciiolieren in de
Waffen-S.S.
's-GRAVENHAGE, 28 October. In den laatsten
tijd hebben verscheidene leerlingen van de hoogste
klasse van scholen van voorbereidend hooger en
middelbaar onderwijs en van middelbare landbouw
scholen dienst genomen bij de S S. of het Nederland
sche legioen: anderen zijn voornemens zulks te doen.
Verhinderd moet worden, dat deze jongelingen, die
hun leven inzetten in den strijd tegen het Bolsjewis
me, in hun verdere loopbaan daarvan nadeel zullen
ondervinden.
Daarom heeft de Rijkscommissaris bepaald, dat
degenen hunner, van wie op grond van den stand
van huo kennis bij het verlaten van de school kon
(kan) worden verwacht, dat jij aan het einde van
het schooljaar met goed gevolg het eindexamen zou
den (zullen) afleggen, van den secretaris-generaal van
het departement van Opvoeding, Wetenschap en Cul
tuurbescherming een beschikking zullen ontvangen,
krachtens welke zij worden toegelated tot de exa
mens aan universiteiten en hoogescholen.
Betreft de bedoelde dienstneming leerlingen van
genoemde scholen, die in een lagere dan de hoogste
klasse waren (zijn) gezeten en van wie op grond van
den stand hunner kennis bij het verlaten der school
kon (kan) worden verwacht, dat zij aan htet einde
van het schooljaar tot een hoogere klasse zouden zijn
(zullen wórden) toegelaten, dan zullen deze -leerlin
gen bij hun terugkeer zonder nader onderzoek tot
de desbetreffende hoogere klasse worden toegelaten.
De secretaris-generaal van het departement van
Opvoeding, Wetenschap en Cultuurbescherming is
belast met de uitvoering hiervan. (A.N.P.)
Bij Moskou valt reeds sneeuw
Bij Moskou valt reeds sneeuw: de winter staat voor de
deur. Dat wil dus zeggen, dat de nood van de betroffen
burgerbevolking nijpender wordt, dat het lijden van den
gewonden strijder erger wordt. Daarom moet de hulp. die
aan deze menschen verleend wordt, intensiever worden.
Daarom zal het arbeidsterrein van de Nederlandsche
ambulance vergroot worden. Maar daarom zal het ook
noodig zijn, dat deze ambulance volkomen beslagen ten
ijs komt. Het is uw plicht, Nederlanders, daaraan mede te
helpen, opdat straks gezegd kan worden, dat Nederland
niet achter bleef toen het ging om in nood verkeerende
medemenschen te helpen.
Wie snel helpt helpt dubbel.
Stort daarom nog vandaag uw bijdrage voor de Neder
landsche ambulance op girorekening.
8—7—6—0—0
Nederlandsche Ambulance, Koninginnegracht 22,
's Gravenhage.
cilië bij een kluizenaar, die hen bijzonder gastvr
ontving. Deze was hun op allerlei wijzen behulpzaa:
en toen zij, door het noodweer "gedwongen, hun vei
blijf moesten rekken, begon de pelgrim van zijn re
te vertellen. Hij sprak over alles, wat hij te Jeruza
lem gezien had en zeide, dat hij nu op zijn terugwt
was naar Frankrijk.
„Naar Frankrijk?Kent gij daar het klooster t
Cluny en den Abt Odilo?" vroeg de kluizenaar.
„Dat zou ik denken", antwoordde de pelgrim, „h
is een vriend uit mijn jeugd, maar waarom vraa;
ge dit?"
„Ge moet weten, dat ik in de nabijheid woon va
een vulcaan, waar menschenzlelen gepijnigd wordt
en ik heb de duivels er herhaaldelijk over hoort
klagen, dat zij gestoord worden in het pijnigen dt
zielen door de offers en gebeden van vrome mee
schen. Zij waren vooral verbitterd op den abt e
de monniken uit het klooster te Cluny. die hun voort
durend groote scharen van zielen ontnamen, waarq
zij zelf recht meenden te hebben. En daarom smeei
ik u innig", ging de kluizenaar voort, „om zoodra g
thuis komt, naar den abt Odilo te gaan en hem 1
verzoeken, met zijn monniken nog vuriger dan t
voren te bidden voor de zielen die gepijnigd woi
den en missen voor h^n te* laten lezen". De pelgrin
vergat dit verzoek niet.
Zoodra hij in Frankrijk voet aan wal gezet had
ging hij naar den abt van. het? klooster te Cluny. Dez
kwam diep onder den indruk van wat de pelgrim her
meedeelde en liet dadelijk de monniken bij elkaa
roepen om te beraadslagen en te bidden. Toen wer
besloten, dat te Cluny en in alle nonnenkloosters, d
2e November plechtig gevierd zou worden; dat d
psalmen gezongen, aalmoezen uitgedeeld en misse
opgedragen zouden worden.
Het feest zou gevierd worden op de volgende wijze
De deken moest, in overleg met den broeder, die
keuken bestuurde, aalmoezen uitdeden, bestaande ui
brood en wijn, aan iederen arme, die zich aanmelddt
zooals de gewoonte reeds was op Goeden Vrijdag
Daags tevoren moesten de kerkklokken luiden en e
zou een avonddienst worden gehouden, ter herlnnc
ring aan de afgestorvenen. Na de-vroegmis moest c-
weer geluid en een mis gelezen worden voor de doo
den. De ochtendmis moest zeer plechtig zijn. All
klokken moesten luiden en er zou een mis geleze
worden voor den zielevrede van alle gestorven ge
loovigen.
Langzamerhand werd het voorbeeld op andere plaat
sen gevolgd, tot het feest in de Christelijke lande
algemeen werd. En al zijn het nu ook plechtig!
kerkfeesten geworden, oorspronkelijk waren het toe!
niets anders dan feesten voor de dooden.
Uit de oudste tijden is in vele streken nog he
nuttigen van symbolisch gebak behouden gebleven. I:
België bakte men zielekoekje en zooveel koekjes al
men met vromen zin at. zooveel zielen redde men ui
het vagevuur. In Rhode bakte men amandelkoeken, li
Frankrijk de doodenkoeken, en zoo was het gebruil
op verschillende plaatsen weer anders.
Naast het oude spijsoffer kende men het kaars
of lichtoffer, als een algemeen gebruikt middel to
verlossing- der zielen. In de plaatsen, waar men than
algemeen op den jaarlijkschen herdenkingsdag d
graven der afgestorvenen bezoekt, brandt men kaars
jes op het graf, gewoonlijk één op eiken hoek, e
versiert men de graven met bloemen. Deze gewoonl
heeft zich over geheel Europa verspreid.
JQH. CHR. W.
WARME MAALTIJDEN VAN waNTBRHXTLP
's GRAVENHAGE, 28 October. Naar het AM
verneemt zullen de gemeenschappelijke maalti.ide
vanwege de Stichting Winterhulp Nederland dit sel
zoen voor het eerst weder worden gehouden 0|
Zondag November althans in de meeste daarvoo
in aanmerking komende plaatsen des lands.
WEER EEN SPEELHOL TE AMSTERDAM
ONTDEKT.
Een brigadier en eenige agenten van politie heb
ben Dinsdagmiddag een inval gedaan in een percet
aan de Prinsengracht te Amsterdam, waar gelegen
heid tot kansspel werd gegeveji. Het was een on
aangename gewaai wording voor de 20 aanwezige:
op zoo onverwachte wijze een einde aan hun samen
zijn te zien gemaakt. De exploitant, een werklooz
kaslooper werd gearresteerd en de kas, die een bo
drag van f 300 bevatte, alsmede do roulette ei
andere speelbenoodigdheden, werden in beslag go
nomen. De overige personen kónden, nadat op he
hoofdbureau proces-verbaal tegen hen was opge
maakt, huiswaarts keeren.
Besprisorny
Zoo noemt men de zwervende kinderen in de Sovje
Unie. Deze kinderen, het resultaat van de ongelooflijk
wantoestanden in het „paradijs" der arbeiders en boerei
zwerven rond, worden misdadigers van de ergste soon
zonder dat er iemand is, die er zich ook maar iets vsi
aantrekt.
Besprisorny. Dat zouden ook uw kinderen zijn, indie:
er geen Adolf Hitler geweest was, die nog juist op tijd
ingreep, de horden van Stalin terugwierp en vernietigdt
Nederlandsche nationaal-socialisten gingen. Terwijl 1
dit leest strijden duizenden aan het Oostfront. Zij zettes
hun leven in terwille van .ons volk en land. Zij vechtea
opdat Nederland zijn plaats, een eervolle plaats krijgt li
het niéuwe Europa. Zij vernietigen de bolsjewisten, opda
uw kinderen, inplaats van besprisorny te worden, er
gelukkige toekomst tegemoet gaan.
Bedenkt dit landgenoot. Vraagt af of u het kunt veran!
woorden hier te blijven, instede van uw plaats in te neme:
in de gelederen van het legioen.
U kunt dit niet verantwoorden. U behoott schouder aai
schouder te staan met de Nederlandsche strijders In he
Oosten, u behoort u aan te melden bij het Vrijwilligers
legioen „Nederland", Koninginnegracht 22, Den Haag.
HOOFDKWARTIER. VRIJWILLIGERS
LEGIOEN NEDERLAND.
RADIOPROGRAMMA.
DONDERDAG 30 OCTOBER 1941.
HILVERSUM I, 415.5 M.
6.45 Gramofoonmuziek. 6.50 Ochtendgymnastiek. 7.M
Gramofoonmuzlek. 7.15 Morgengesprekken voor den boe;
7.30 Gramofoonmuziek. 7.45 Ochtendgymnastiek. 8 00 B S
O. Nieuwsberichten. 8.15 Causerie over het landbouw!*/
leid. 8.40 Gramofoonmuziek. 9.15 Voor de hulsvrouw. 9.8
Gramofoonmuziek. 10 40 Planovoordracht. 11.00 Voor ds
kleuters. 11.20 Viool en plano. 12.00 Ensemble Jonny Kroon
12.40 Almanak. 12.45 B. N. O. Nieuws- en economische be/
richten. 13-00 Klaas van Beeck en zijn orkest en ht ensem
ble Bandi Balogh. 14.00 4-handige planovoordraeht ea
gramofoonmuziek. 15 00 Gramofoonmuziek. 15.30 Voor dt
zieken. 16.00 Cyclus „De eeredlenst der Kerk". 16.20 Gra]
mofoonmuziek. 16.30 Otto Hendriks en zijn orkest. 17.1»
B. N. O. Nieuws-, economische- en beursberichten. 17.8
Omroeporkest en solist. 10.30 Sport en lichamelijke opvow
ding. 18.45 Gramofoonmuziek. 19 00 Actueel halfuurtje]
19.30 Concertgebouworkest. 20.00 Fluit en piano. 20 30 Gr»
mofoónmuziek 20.45 Causerie „Het volkskarakter in onzfl
Saksische streken". 21.00 Gramofoonmuziek. 21.45 B. w
O. Nieuwsberichten. 22.00 B. N. O. Engelsche uitzending]
..National Features of the Netherlands" of Voor de ouder*
22.15 Omroeporkest, gemengd koor en solisten (opn.). 23.ll
Pianoduo (oun.). 23.30—24.00 De Ramblers, (opn.).
HILVERSUM n, 301.5 M.
6.45 Gramofoonmuziek. 6.50 Ochtendgymnastiek. 7.01
Gramofoonmuziek. 7.45 Ochtendgymnastiek. 8.00 B: N. 0,
Nieuwsberichten. 8.15 Gramofoonmuziek. 10.00 Morgen
wijding. 10.15 Gramofoonmuziek. 10.40 Voor de plattelands
vrouw. 11.00 Gerard Lebon en zijn orkest en gramofoon
muziek. 12.00 De Melodlsten en solist. 12.45 B. N. O. NieuwJ-
en economische berichten. 13.00 Salonorkest. 13.45 Voor
dracht. 14.00 Amabile-sextet en zang met orgelbegeleiding
15.00 Voor de vrouw. 15.20 Zang met pianobegeleiding en
gramofoonmuziek. 16.00 Musette-orkest en gramofoonmu
ziek 16.30 Voor de jeugd. 17.00 Gramofoonmuziek. 17.15 B.
N. O. Nieuws-, economische- en beursberichten. 17.30 Orgel
concert. 19.15 Causerie ..Sociale zorg - ook voor U". 18*
Zang met pianobegeleiding. 19.00 Actueel halfuurtje. 19 J*
Gramofoonmuziek. 19.45 „Brandende kwesties", causerie
20.00 Gramofoonmuziek. 20.40 Radiotooneel. 21.00 Gramo
foonmuziek. 21.45 B. N. O. Nieuwsberichten. 22.00 B. N. 0
Toelichting op het weennachtsbericht. 22.10—22.15 Avond
wijding.
Beide zenders sluiten om 20.15. Het programma loopt
door, alleen voor de Radio-Centrales: op Hilversum I tal
24.00; op Hilversum II tot 22.15.
Voor de kinderen
Een kleine sneeuw-
heuvel redde Hcin's leven
en ook dat van Barrabas
Want doordat de slee in
vliegende vaart "net heuvel
tje overging, wipte ze om
hoog, raakte Barrabas nog
van op zij, zodat die ach
terover in de sneeuw rolde,
vloog over de diépe spleet
heen en kwam aan de over
kant veilig en wel in een
dikke sneeuwlaag terecht
Geen der beide vrienden
had kunnen na-vertellen,
hoe het eigenlijk gebeurd was. maar Akaba. gewaarschuwd
door de kreten van Barrabas. zag alles zich voor haar ogen
afspelen en met een diepe zucht van verlichting bemerkte
hoe goed het nog afliep. Barrabas lag half versuft op
de grond met z'n poten allerdwaast in de lucht, terwijl
Hein. met z'n neus diep in de koude sneeuw, niet meer
wist of» de wereld onder of boven hem was. En de slee
wonder-boven-wonder, zo netjes terecht gekomen,
dat de zak er zelfs niet afgerold was. Langzaam kwam
Hein bij. Hij tilde z'n neus voorzichtig uit de sneeuw en
keek rond. Maar toen hij zag. hoe dicht hij nog bij de
grond lag en dat z'n poten zelfs nog half en half over i
rand hingen, begreep hij. dat er nog altijd gevaar dreigc
Heel voorzichtig trok hij z'n poten naar zich toe i
kroop toen voetje voor voetje verder de sneeuw op, I
pas toen hij ver genoeg van de rand verwijderd wi
durfde hij overeind te komen. Maar hij was nog zo di
zelig, dat hu dadelijk weer ging zitten en een beej
suizebollerig voor zich uitkeek.
De Avonturen van Barrabas de Rode Bosmier.
(Teekeningen van F. Wagner) 43. Nog goed
(Foto-Polygoon)
Reiniging van het Panthéon
en de Allerheiligendag.
Jtaliaansch weermachtsbericht
Doelen ie Tobroek gebombardeerd.
Slachtoffers bij Engelsche
bombardementen
ROME. 2S October (Stefani) Het Italiaansche
weermachtsbericht van heden luidt als volgt:
„Gistermiddag hebben Britsche vliegtuigen eenige
bommen neergeworpen in de streek van Giro Marina
(Oatanzaro) en op de plaats Campana (Cosenza).
Drie personen werden géwond. geringe schade is ver
oorzaakt.
In Noord-Afrika geen bijzondere gebeurtenissen
aan de fronted te land. Het vijandelijke luehtwapen
heeft Benghazi aangevallen en een aantal bommen
uitgeworpen die voor een deel in zee en voor een
deel op de nurkt en op de stadswijk der Arabieren
neerkwamen. Eenige huizen werden beschadigd. On
der de bevolking zijn drie slachtoffers gedood en
twaalf gewond.
In Oost-Afrika levendige verkëhningsactivltelt van
onze vooruitgeschoven afdeelingen aan do fronten
Van Gondar".
Wilhelmstrasse over Roosevelt's rede
Geen schaduw van bewijs voor
zijn beweringen
Het D N B. meldt: Het Duitsche standpunt ten aan
zien van Roosevelt's bewering in zijn jongste rede
voering, volgens welke hij in het bezit zou zijn van
documenten, waaruit duidelijk de Duitsche verove
ringsplannen tegen Zuid-Amerika en het plan tot af
schaffing van alle bestaande godsdiensten zouden
bli'.ken. heeft niet lang op zich laten wachten.
In de Wilhelmstrasse werd in antwoord op een des
betreffende vraag uit kringen der buitenlandsche
pers verklaard dat de kaarten, we^e den laatsten
tijd van Duitsche zijde zijn gepubliceerd omtrent im
perialistische plannen der Ver. Staten tegen Zuid-
Amerika. Roosevelt en zijn adviseurs heel duidelijk op
de zenuwen zijn gaan werken en men daarginds niets
beters weet te vinden dan dergelijke argumenten
thans Duitschland in de scnoenen te schuiven
Roosevelt, zoo verklaart men, is hiet in staat om
ook maar de schaduw van een bewijs te leveren voor
ziin bewering, zoodat men mag vragen of hij wellicht
aan die kaart gedacht heeft die de steunpuntenpoli-
tiek der Ver. Staten in Zuid-Amerika verduidelijkt
of wellicht aan een kaart met Amerikaansche lucht
lijnen in het Zuidelijke deel van het Westelijke half
rond. waarop de grenzen van de staten afzonderlijk
reeds zijn "weggelaten en de indeeling nog slechts vol
gens gco-politieke en andere gezichtspunten is ge
schied. Wellicht heeft de president der Ver. Staten
een van deze of dergelijke kaarten in zijn sbhuiflade
gevonden en haar thans gebruikt om een bewering
te doen die gewoonweg dwaas aandoet.
Nog duidelijker echter wordt de gebrekkigheid der
theorieën van Roosevelt aan de hand van zijn be
wering dat Duitschland voornemens is de bestaande
godsdiensten te ontbinden. Het door hem aangehaalde
beweerde Duitsche document over de oprichting eener
nationale kerk is, naar in de Wilhelmstrasse aan
vertegenwoordigers van de buitenlandsche pers werd
meegedeeld, den Duitschen autoriteiten sinds begin
October bekend. Het betreft hier een door de Royal
Ai'rfórco" in Noord-Diiitschland uitgeworpen pamflet
met dienovercenkomstigen inhoud dat in het bezit is
van de Duitsehe luchtafweer. Het is dus niets meer
dan een Duitschland binnengesmokkeld tendenzbe-
rieht van de vijandelijke propaganda dat thans door
den president dor Ver. Staten als bewijsstuk voor zijn
bepaald groteske bewering is gebruikt.
„DISCUSSIEEREN OVERBODIG".
Het A.N.P. verneemt uit Berlijn: ..De rede van
Roosevelt overtreft in schaamteloosheid, gemeenheid
en onbeschaamdheid alles wat tot dusver een mo
dern denkend en gevoelend volk is opgediend". Deze
uitspraak van politieke kringen der rijkshoofdstad
is voor vertegenwoordigers der buitenlandsche pers in
de Wilhelmstrasse nog onderstreept met de verkla
ring dat de uit deze rede sprekende geestelijke ver
warring ieder dénkend mensch en de wereldmeening
voor de vraag stelt of men te doen heeft met een
geestesziek of met een politieken misdadiger. Eigen
lijk is het overbodig om ten aanzien van deze rede
in discussie te treden. Wanneer Rdosevelt van mee
ning is dat de Duitsche pers en de officieele Duit
sche sprekers zijn bekeringen zouden dementeeren,
vergist hij zich Men spreekt een dwaas niet tegen.
Volgens een andere meening moet de rede van
Roosevelt aldus geïnterpreteerd worden, dat. wan
neer het hier niet een uitvloeisel van aanvangenden
waanzin betreft, de rede slechts kan worden be-,
schouwd als een wanproduct van een politiek gang-
sterdom.
In de Wilhelmstrasse is men van meening dat Roo
sevelt het vermogen tot oordeelvorming en de geeste
lijke mondigheid van zijn volk buitengewoon laag
schijnt te schatten, aangezien hij anders niet in staat
zou zijn het steeds weer bakersprookjes op te dis-
schen. De krampachtige zucht om een incident tot
stand te' brengen, verteert dezen man waarlijk. Het
is Duitschland voldoende te weten wie de aanvaller
in dezen oorlog is. Men weet ook wat achter de
schandalige uiteenzettingen van Roosevelt verbor
gen is.
Deze rede, evenals alle pogingen om het volk der
Ver. Staten in deh Europeeschen oorlog te verwik
kelen, is afkomstig uit de' vervalscherswerkplaats van
het Amerikaansche Jodendom Daarmede heeft het
Amerikaansche volk evenmin iets gemeen als andere
fatsoenlijke volken met de oorlogsopruiers en oor-
jogsintriganten. Het zal de zaak zijn van h<?t volk der
Ver. Staten thans of eens zijn vonnis uit te spreken
over de politiek, de doelstellingen en de methodes
van een man die aan het hoofd van een misdadige
kliek met alle middelen tracht om in strijd met zijn
woord het Amerikaansche volk op het slagveld te
tyengen om zijn in dienst van het Jodendom staande
machtsbegeerte te bevredigen ea den onvermijde-
1 ijken ondergang van het Jodendom t£gen te houden
of zelfs te verhinderen.
De „Berliner Börsenzeitung" schrijft met betrek
king tot de zoogenaamde documenten omtrent Duit
sche plannen tot verdeeling van Zuid-Amerika in vijf
Vazalstaten en aangaande de afschaffing van alle
-odsdiensten dat deze blijkbaar in het bureau van
-len politicken flesschentreklcer Donovan zijn ont-
taan.' Ieder, die nog zijn vijf zinnen bij elkander
heeft, heeft heusch geen officieele Duitsche verkla
ring noodig om te weten dat dit geheele plan niets
.mders is dan stumperig maakwerk van de handlan
gers van Roosevelt".
Het „Hamburger Fremdenblatt" zegt: „Niet een
taatsman doch een demagoog in hemdsmouwen is aan
bet woord geweest en heeft met onwaarheden gesme
ten om de \V:ld-West manieren van zijn politiek te
bedekken met een manteltje van recht".
Hoofdredacteur R. W. P. Peereboom, Heemstede.
Plaatsvervangend hoofdredacteur C. J. van Tilburg,
Hcemsteder
Allerzielen en een
vrome legende.
Dat verschillende kerkelijke feesten hun oorsprong
ontleenen aan een tijdperk, waarin het Christendom
nog niet bestond, is van algemeene bekendheid. Maar
niettemin zullen velen eenigszins verbaasd opzien,
als zij vernemen, dat^ok de Allerheiligendag. waar
voor tenminste in Hoofdzaak de le November is
aangewezen, feitelijk een voortzetting is van den
dooden-cultus, welken lal van volkeren lang vóór
het Christendom met een zekere devotie in eere
hielden.
De heidenen waren er bij' voorkeur op bedacht, om
door het brengen van offers, in den vorm van kost
bare spijzen en dranken, de goden gunstig voor zich
te stemmen en er had bij die overweging tegelijker
tijd een zekere gedachten-associatie plaats, waardoor
ook de geesten der afgestorvenen in die offeranden
betrokken werden. Deze doodenfeesten warn vrij
algemeen: de Indiërs, Egyptenaren, Grieken en Ro
meinen dachten bij deze feesten zoowel aan de doo
den. als aan de geheele natuur. Zelfs tot in het hooge
Noorden kende men doodenfeesten, welke met maal
tijden gepaard gingen: o.a. bij de Germanen en ook
bij de Slaven, Scandinaviërs, Finnen en Esten. Deze
feesten nu zijn blijven bestaan, evenwel hebben zij
een andere beteekenis gekregen, zoodat men den
ouden vorm nauwelijks meer herkennen kan. 1
Na de invoering van het Christendom zijn de Al
lerheiligen- en Allerzielen-dagen voor de goden- en
doodenfeesten in de plaats gekomen. De Roomsch-
Katholieke kerk onderscheidt, zooals men weet, twee
doodenfeesten, Allerheilingen (op 1 November), ter
eere van hen, die reeds in de hemelsche zaligheid
zijn opgenomen, en Allerzielen (op 2 November),
waarbij men aan diegenen denkt, die nog in hpt rei
nigend vagevuur vertoeven en de gebeden van de
achtergeblevenen behoeven.
Bii dit fëest treedt vooral de dooden-eultus op den
voorgrond. De vergelijkende volkenkunde leert, dat
men het doödenfeest in den regel tegen het einde van
het jaar placht te vieren. Voor het Romeinsche rijk
viel dit in Februari, daar Maart, de eerste maand
van het oude Romeinsche jaar was. (Daarom wordt
b.v. in Napels Allerheiligen en Allerzielen in Fe
bruari gevierd). Toen men den 25en December als
begin van het kerkelijk jaar aannam aldus schrijft
Hermina Grolman in haar „Nederlandsche Volksge
bruiken" scheen men het noodig gevonden te heb-j
ben, het doodenfeest tevens te verschuiven. Men koos
toen hiervoor de Novembermaand en liet het' nu sa
menvallen met het begin van den winter.
In verband met dit tijdstip verdient ook nog ver
melding het ajade biigéloof. dat bij den aanvang van
den winter, op 1 November, de poorten der onder
wei eld geopend werden, om de zielen tijdelijk het
vagevuur te laten verlaten. Dan waarden zij op de
kerkhoven rond, verspreidden zich over velden en
wegén en bezochten hun vroegere woonplaatsen.
Daarom aldus het oude volksgeloof mocht men
op dien dag geen goed te bleeken leggen en de koeien
mochten dien dag niet naar de weiden geleid worden,
omdat de geloovigen zielen op de boomen en in de
struiken zaten.
In Bretagne en andere landen zorgde men er voor.
dat allerlei spijzen in huis gereed stonden, opdat de
zielen zich zouden kunnen laven. In sommige streken
luidde men de klok in den nacht van den 2en No
vember. om de geesten te verdrijven, die hun om-
metocht over het kerkhof hielden. De zielen der voor
vaderen zouden dus aldus de straks genoemde
schrijfster reeds booze geesten geworden zijn.
In Rome werden de publieke doodenfeesten gehou
den óp 24 Augustus, 5 October en 8 November, terwijl
ook menige familie haar eigen doodenfeest hield,
waarop al de familie-leden zich bij het graf der dier
bare afgestorvenen verzamelden en er geschenken
brachten en een feestmaaltijd hielden.
In 610 liet Paus Bonifacius IV het Panthéon te
Rome, den tempel, welke aan alle afgoden gewijd was.
openen en reinigeh, om dien voortaan te wijden aan
de Heilige Maagd en alle Martelaren. Dit moest be
schouwd worden als de oorsprong van den Allernei-
ligendag, die in 835 door Lodewijk den Vron^en, op
bevel van Gregorius IV, werd vastgesteld op den
len November. De feestdag van Allerzielen werd op
den 2den Nov«ber bepaald, maar was van veel la-
teren datum, met vöór het jaar 1000 schijnt het Al-
lerzielenfeest algemeen in zwang te zijn gérajakt; de
oorsprong van dien feestdag zou gezocht moeten wor
den in de volgende vrome legende:
Een pelgrim werd op zijn terugreis van het Hei
lige Land door een storm overvallen en met de be
manning van het schip gedwongen, een toevlucht te
zoeken op een klein .eiland in de nabijheid van Si-
De Krim een nieuw
„Kreta"?
Bolsjewistische Zwarte Zee-
vloot in het nauw
BERLIJN, 28 October. De A.N.P.-
correspondent meldt: De situatie van
de roode vloot wordt langzamerhand
ook in de Zwarte Zee reeds précair.
Men mag aannemen dat de Duit-
schers met hun wonderbaarlijk snelle
organisatie ook in de Zwarte Zee een
niet te onderschatten zeestrijdmacht
bijeen hebben weten te brengen die
echter hoofdzakelijk zal bestaan uit
mijnenvegers en -leggers, een aantal
duikbooten en misschien nog de Donau-
flottielje: klein materiaal, waarmede zij
veel kunnen uitrichten, gelijk aan ver
schillende andere fronten bereids ge
bleken is. Maar tegen de Sovjetvloot
zouden zij toch niet op kunnen, indien
.er geèn luchtwanen was. Zoo zal men
misschien binnenkort een herhaling
van het drama van Kreta beleven,
waarin de rootte vloot de rol van de
Britsche schepen in de baai van Soeda
moet spelen.
Nog altijd is de Krim in roode han
dden, een schiereiland van grooter op
pervlakte dan Nederland, waarop zich
de voornaamste marinehavens bevin
den. De vorst zal ook bij de verovering
van de Krim voor de Duitschers voor-
deelig blijken.
Maar afgescheiden daarvan zijn de
Sovjet-oorlogsschepen te Sebastopol.
Eupatoria. Feodosia en Kertsj evenzeer
aan de Stuka's blootgesteld als in de
Zee van Azof en de Straat van Taga-
rog, welker kusten reeds voor het
grootste deel in Duitsche handen zijn.
Dan resten de roode marine nog
slechts de kleine havens aan de kust
van den Kaukasus. waarvan het de
vraag is of zij een goede ligplaats bie
den. Daar beschikt men niet over ko
len, wel over olie (Batoem), doch dc
Sovjetschepen zijn niet op het stoken
van olie Ingericht.
Mislukte poging tot herovering
van Kalinin
Het D.N.B. meldt: In de omgeving van Kalinin
zijn wanhopige bolsjewistische aanvallen met groo
te verliezen voor den tegenstander afgeslagen. Ge
vangenen melden dat Stalin heeft gedreigd alle
commandanten der Sovjet-troepen in deze streek
te laten doodschieten, als zij Kalinin niet jiiteriijk
Maandag heroverd zouden hebben. Maar Kalinin
is nog steeds onwrikbaar in Duitsche handen.
Naar het D.N.B. voorts van militaire zijde ver
neemt, heeft een Duitsch legercorps in den Noor
delijken sector van het Oostelijk front gerappor
teerd in de periode van 16 tot 27 October 12.500
bolsjewisten gevangen te hebben genomen. In on-
vermoeiden strijd waren de formaties van dit
corps door de onbegaanbare bosch- en moerassige
gebieden in het gevechtsgebied opgerukt en had
den zij of wel de bolsjewistische stellingen in een
directén aanval opgerold of wel door een omsinge
ling deelen van de bolsjewistische formaties af
gesneden en gevangen genomen. Goed gecamou
fleerde bolsjewistische batterijen werden door
Duitsche stoottroepen buiten gevecht gesteld, waar
bij 66 stukken geschut buitgemaakt of onbruikbaar
gemaakt werden. Verder werden tallooze mitrail
leurnesten der bolsjewisten onschadelijk gemaakt
en 297 mitrailleurs en een talrijke noeveelheid an
der oorlogsmateriaal buitgemaakt.
Ook verneemt het D.N.B. van militaire zijde da'
de in Leningrad ingesloten bolsjewisten Maan
dag opnieuw een landingspoging hebben gedaan
Ook ditmaal werd deze poging onder zware ver
liezen voor de bolsjewisten verijdeld.
DE ECONOMISCHE EN STRATEGISCHE BETEEKEN IS VAN DE ZUIDELIJKE OEKRAÏNE MET DE OM
LIGGENDE GEBIEDEN. Het grootste deel van het Donctwekken is nu door de Duitsche troepen bezet.
Bijna geheel het Europeesche Rusland was voor zijn metaal- en machine industrie op het Do tetzgebied
aangewezen. Na den val vair Charkow worden de Done tzbekken langs de rivieren Don en Dorietz door de
Duitschers omsingeld. De kaart geeft het rijke gebied der „zwarte aarde" aan, waarvan het grootste ge
deelte door de vereenigde Duitsche troepen ls veroverd.
Een spoorwegknooppunt bij Leningrad, dat tij
dens een stuka-aanval volkomen vernield werd
en voor den vijand onbruikbaar werd gemaakt.
(Atlantic-Holland)
