Haarlem's Dagblad
Bolsjewisten op de Krim vluchten in twee groepen.
Veertien koopvaarders
tot zinken gebracht.
59e 5 AARGANG No. 17909
Uitgave Lourens Cosier, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem Drukkerij N V Bureaux: Groots
Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
dienst 34810. Drukkerij: Zuidei Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825. Soendaplein 12230
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directeur: P. W. PE.EREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM, Heemstede
DINSDAG 4 NOVEMBER 1941
Abonnementen per «eek 0.26, per maand 1.19^
per 3 maanden 3.42, franco per posl f 3.73, losse
nummers 6 cent per ex Advertentiën: 1-5 regelt
2.—. elke regel meer 0.40. Reclames 0.65 per
regel Regelabonnementstarleven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels 0.70, elke regel meet
0.17V2 Groentjes zie rubriek.
De eerste dag van de nieuwe
[Textielkaart
Veel winkelende dames te Haarlem
De nieuwe Textielkaart was al officieel met 1 Noi»-
irember geldig, maar Zaterdag kon er practisch nog
ieen gebruik van gemaakt worden, omdat de win-
.cels toen gesloten waren wegens inventarisatie. Maan
dag kon dus voor het eerst op de nieuwe kaart ge-
[ocht worden. Van die gelegenheid is veel gebruik
gemaakt, want al was het weer niet aanlokkelijk, er
ogen heel wat dames naar de stad om het eerste par-
jjtje punten te bestelden. Het was daardoor drukker
n de stad dan op andere Maandagen.
De electrische tram en de autobus hadden vooral ii
je middaguren zooveel passagiers te vervoeren dat
jij het vervoer af en toe zelfs niet aan konden en er
^achtenden aan de halten moesten blijven staan
een volgenden wagen af te wachten.
Dit wachten werd nog veregerd doordat een tram
een aanrijding had, waardoor er stagnatie in den
jlenst ontstond.
Oe Haarlemsche industrie
Een nougat-fabriek
den burgemeester van Haarlem is, ingevolge
|e Hinderwet, door W. Stuvé te Haarlem, een aan-
praag ingediend om vergunning tot oprichting van
>en nougat- en dessertfabriek in het perceel aan de
Pieter Maritzstraat no. 43, waarin gebezigd zullen
porden 5 electromotoren met een gezamenlijk ver-
nogen van 12 PK., dienende voor de aandrijving van
jiverse machines, benevens roerketels, kooktoestellen
m een kookketel.
Je Janskerk te Haarlem
Werd 625 jaar geleden gebouwd
In 1316 zoo vermeldt de Kroniek van Haar-
em stichtte de commandeur Jacob van Dene-
larken, Bisschop van Suden, op de plaats van de
n 1310 verworven eigendommen, een vorstelijk
[looster en kerk voor de Sint Jansheeren.
Het is dus thans 625 jaar geleden dat de Jans-
terk werd gebouwd. Ongetwijfeld is in den loop
er eeuwen veel aan de kerk vernieuwd, maar toclf
«jrdt door deskundigen aangenomen dat belang-
ijke resten van het oorspronkelijke zijn bewaard
ebleven. Daarom heeft Monumentenzorg zich in-
ertijd sterk voor het behoud van het gebouw ge-
nteresseerd. Zooals men weet heeft de gemeente
laarlem toen het nu ongeveer 40 jaar geleden
- niet meer als kerk gebruikt werd, aangekocht
n laten verbouwen voor de huisvesting van het
emeente-archief. Uitwendig is het kerkgebouw
oen intact gelaten.
De ouderdom van het gebouw blijkt ook uit den
louwstijl. Aanvankelijk moet de kerk mooier zijn
eweest, want oude geschriften gewagen van „een
choone kerk". Er is reden óm aan te nemen dat
r toen ook een groote toren was, het kleine dak-
ultertje is vermoedelijk na 1573 gebouwd, omdat
e oorspronkelijke toren door het beleg ernstig be-
chadigd was.
EXAMENS
LANDMACHINIST.
Geslaagd: voor diploma A stoombedrijf H. Meente-
Inck. te ÏJmuiden; voor diploma A motorbedrijf Joh.
lieuv/dorp, te Heemstede.
GOUDEN HUWELIJKSFEEST.
Den 18en November hopen J. N. Schuchhard en N.
ehuchhard-Hes den dag te herdenken waarop zij
oor 50 jagr in het huwelijk werden verbonden Het
chtpSar, dat in de Lange Begijnestraat 3 te Haar-
em woont, geniet nog een goede geapndheid.
HAARL. WEER- EN STERREKUNDIGE KRING.
De Haarlemsche Weer- en Sterrekundige Kring
oudt Zaterdagmiddag 8 November een vergadering
i het Ned. Herv. Wijkgebouw aan de Ged. Oude
Iracht De heer D. A. Beekhuis uit Rijswijk zal spre-
»n over het onderwerp: „Astronomische instrumen-
sn".
In Januari hoopt Prof. Dr. M. G. J. Minnaert uit
Itrecht een voordracht te houden over: „Het onder-
oek van het maanoppervlak".
A. DE VOS t
Hier ter stede is tengevolge van een verkeersonge-
uk overleden, de heer A. de Vos, Vergierdeweg 10.
laarlem-Noord.
De overledene genoot bekendheid in de kringen van
iet Haarlemsche Amateur-Tooneel, in het bijzonder
lij de tooneelvereeniglng „Vriendschap zij ons doel",
'an welke vereeniging hij jarenlang penningmeester
geweest.
De teraardebestelling zal Woensdag 12 uur op de
loorderbegraafplaats geschieden.
CURATOREN LEIDSCHE UNIVERSITEIT.
's-GRAVENHAGE, 3 November. Bij beschik
ing van den secretaris-generaal van het departe-
nent van opvoeding, wetenschap en cultuurbe-
cherming is aan mr. P. E, Briet, mr. N. C. M.
van den Dries en ihr. mr. Rh. Feith. op
iun verzoek eervol ontslag verleend als lid van
et college van curatoren der rijksuniversiteit te
leiden.
Tot lid van het colleèe van curatoren dezer uni-
'ersiteit zijn met ingang van heden benoemd
irof. dr. J. van Loon te 's-Gravenhage en dr.
P. Krantz te Leiden (A.N.P.)
Haal- en menginriclitingen voor liet
bereiden van gemengd voeder
•GRAVENHAGE, 3 Nov. Ingevolge het meng-
oederbesluit 1939 I is het voorhanden of in voorraad
ebben van een niet-verzegelde maal- of meng-
nrichting, welke kan worden gebruikt voor het be
dden van mengvoeder, verboden. Dit verbod geldt
ebter niet voor een persoon, die het vermalen van
ranen voor menscheliike consumptie als* bedrijf uit-
etent, voor een bereider van mengvoeder, die in het
ezit is van een mengvergunning en voor een persoon
)t wiens bedrijf het vervaardigen, herstellen of ver-
andelen van maal- of menginriehtingen behoort.
Zij. die deze installaties vervaardigen, herstellen
f verhandelen zullen bovendien een voorraadsregis-
tr moeten bijhouden. Voorts is thans ook het ver-
andelen en afleveren van deze inrichtingen beperkt
n nog slechts toegestaan, indien de kocper in het
ezit is van een hem door de Nederlandsche Meel-
entrale uitgereikte aankoopvergunning. (A.N.P.)
Huis te Blaricum afgebrand
Bibliotheek verloren gegaan
BLARICUM, 3 November. Maandagmorgen
foeg is te Blaricum het huis van den Amster-
amsehen hoogleeraar prof. dr. L. E. J. Br(ouwer
eheel uitgebrand. Professor Brouwer woont in
en houten, met riet gedekt, buitenhuis aan de
orenlaan. De brand ontstond omstreeks 8.15 uur
ten een van de huisgenooten een gaskachel wilde
ansteken. waarbij een gordijn vlam vatte. In een
«igwenk had het vuur zich medegedeeld aan de
louten wand en het rieten dak en toen de Blari-
"msche brandweer even later met haar motor-
Puit op het terrein arriveerde, brandde het geheele
"is reeds als ean fakkel. Met twee stralen van
motorspuit was het vuur spoedig gedoofd, maar
e woning was toen reeds geheel uitgebrand. Van
en inboedel heeft men slechts een gedeelte kunnen
edöen, doch de bibliotheek van prof. Brouwer, die
en wiskundige van internationale vermaardheid
'i ging grootendeels verloren.
Huis en inboedel waren niet verzekerd.
VERDUISTEREN
tan 18.06 tot 8.42
Maan 4 Nov. op 18.45, 5 Nov. onder 9.45
Gein. Universiteit van Amsterdam
Prof. mr. dr. G. M. Verrijn Stuart en
prof. dr. M. J. Langeveld tot buiten
gewoon hoogleeraar benoemd
De burgemeester van Amsterdam heeft in de vaca
ture, ontstaan door het aan prof. dr. D. van Embden
verleende ontslag, benoemd tot buitengewoon hoog
leeraar in de staathuishoudkunde aan de gem. uni
versiteit prof. mr. dr. G. M. Verrijn Stuart, aldaar.
Voorts heeft de burgemeester van Amsterdam ter
voorziening in de vacature-prof. dr. Ph. Kohnstamm,
benoemd tot buitengewoon hoogleeraar in de paeda-
gogiek aan de gem. universiteit prof. dr. M. J. Lan
geveld. buitengewoon hoogleeraar aan de rijksuni
versiteit te Utrecht.
Martinus Jan Lange ve ld is 30 October 1909
te Haarlem geboren. Hij heeft aan de universiteit te
Amsterdam letteren gestudeerd en is daar in
cum laude gepromoveerd op een proefschrift dat Taal
en Denken tot titel droeg. Zijn belangstelling ging
vooral uit naar paedagogiek, psychologie en philoso-
fie.
In tijdschriften en andere periodieken heeft hij
verscheidene artikelen gepubliceerd Ook boeken voor
schoolgebruik heeft hij samengesteld. Van zijn ge
schriften noemen wij: Op weg naar wijsgeerig den
ken (1933) en Inleiding tot de studie der paedago-
^ische psychologie (1939). Voordat hij tot buitenge
woon hoogleeraar te Utrecht werd benoemd was hij
privaat docent geweest aan de universiteit van Am
sterdam en leeraar aan het Baarnsche lyceum.
Uit de Staatscourant
- Bij besluit van den secretaris-generaal van
het departement van Justitie van 30 October 1941
is mr. dr. W. M. Westerman te 's-Gravenhage be-
nbemd tot raad-adviseur bij de zesde afdeeling
van het departement van Justitie in vasten dienst.
De secretaris-generaal van het departement van
opvoeding, wetenschap en cultuurbescherming
maakt bekend, dat de nationale bibliotheek te
's-Gravenhage, in verband met de kolenschaarschte
tot nadele aankondiging des Woensdags zal zijn
gesloten, te beginnen met den 5en November a.s.
De wnd. secretaris-generaal van de departe
ment van Financiën heeft benoemd tot directeur
van het herstelfonds 1940 F. L. Rambonnet, alge
meen gemachtigde voor de oorlogs- en defensie-
schaden; ingesteld een administratie van het her
stelfonds 1940; benoemd tot administrateur van
het herstelfonds 1940: J. Bakker, administrateur
bif het departement van financiën; ingesteld een
raad van bijstand voor het Herstelfonds 1940; be
noemd tot lid van den raad van bijstand: mr. A.
J. van Soest, diresteur en J. Bakker, A. Vogel er
dr. J. Ridder, allen administrateur bij 't departe
ment van Financiën: toegevoegd aan den raad
van bijstand als secretaris: mr. Ph. C. M. van
Campen. referendaris bij hel departement van
Financiën.
BERUCHT OPLICHTER GEARRESTEERD.
Het is de Amsterdamsche politie gelukt, in een
café aan het Leidscheplein aldaar een oplichter te
arresteeren, die voor tallooze zwendelzaakjes ge
zocht werd. De man, Hendrik Borgers geheeten,
wiens adres luidde: Marnixstraat 80, maakte er
zijn werk van allerlei aankoopen speciaal van fiet
sen, stofzuigers, schrijf- en andere kantoormachi
nes, te doen, welke hij dan met een chèque op de
gemeentegiro placht te „betalen". Echter bevatte
zijn rekening aldaar geen cent, zoodat nimmer be
taling volgde. Op het adres, dat op de chèques ver
meld- stond, was hij reeds lang niet meer woon
achtig. Bij herhaling had de politie dan ook reeds
tegen dezen brutalen oplichter gewaarschuwd.
(A.N.P.)
MGR. A. VAN DE VENNE OVERLEDEN.
BEEK (L.) 3 Nov. Op Allerzielen, des middags om
uur, is mgr. A. van de Venne, oud-directeur van
Rolduc, in het ziekenhuis te Sittard overleden. Sinds
zijn aftreden in 1940 genoot mgr. van de Venne een
rustigen ouden dag in de gemeente Beëk. Zijn ge
zondheidstoestand was evenwel bedenkelijk; een on
geneeslijke kwaal bracht dan ook Zondagmiddag het
nog vrij onverwachte einde
Mgr. van de Venne bereikte den leeftijd van
jaar. Na zijn priesterwijding werd hij benoemd tot
professor aan het college te Rolduc waar hij achter
eenvolgens als leeraar, prefect en directeur 40 jaren
onafgebroken zijn beste krachten heeft besteed aan
den groei en bloei dezer onderwijsinrichting. Mgr. van
de Venne maakte deel uit van het kathedrale kapit
tel te Roermond en was geheim kamerheer van den
Paus.
C.AJD. VOOR HET HEERENKLEEDÏNGBEDRIJF.
Het college van rijksbemiddelaais heeft het verzoek
tot algemeen bindend verklaring der collectieve ar
beidsovereenkomst voor het maatkleedingbedrijf en
het maat- annex confectiebedrijf (heerenkleeding) 1941
d.d. 30 Juni 1941 voor het tijdvak 30 Juni 1941 tot 15
Februari 1942, op juridische gronden afgewezen en
tegelijkertijd de voornaamste bepalingen dier collec
tieve arbeidsovereenkomst behoudens daarin nood
zakelijk gebleken wijzigingen voor het geheele
maatkleedingbedrijf en het maat- annex confectie
bedrijf (heerenkleeding) bindend vastgesteld.
Het betreft hier bepalingen uit het z.g ..kleine"-
of „nood"-contract, dat in afwachting van de tot
standkoming der nieuwe collectieve arbeidsovereen
komst voor het maatkleeding- en het maat- annex
confectiebedrijf, waaromtrent onderhandelingen tus-
schen partijen gaande waren, met een geldigheidsduur
tot 15 Februari 1942 is aangegaan.
De voornaamste bepalingen dezer overeenkomst,
welke behalve de uur-loonen voor mannelijke hulpen
en halfwassen en volslagen atelierwerkers in de on
derscheiden gemeente-loonklassen en andere arbeids
voorwaarden. in hoofdzaak betrekking hebben op de
garantie-loonen voor thuiswerkers, zijn thans door het
college van rijksbemiddelaars bindend vastgesteld voor
den geheelen bedrijfstak en wel voor den termijn
aanvangende 10 November 1941 en eindigende 15 Fe
bruari 1942. (A.N.P.)
Velen kennen den conducteur J. Gouwentak, die
veertig jaar werkzaam is bij de N.Z.H.T.M. op de
lijn HaarlemLeiden. Op bovenstaande afbeel
ding kan men zien, op welk een opgewekte wijze
hij zijn taak vervult. (Foto J. A. Stevens)
Welke bonnen zijn thans geldig
van 2 t.m. 8 November:
Brood of gebak
42-4 Brood 4 rants.
42 Brood Vt rants.
42 Vleesch Vï rants. (Vleesch of
42 VI.waren 1 rants. vleeschwaren
42 Melk 1 3/4 U Melk
42A Reserve 13/4 K.G. Aardappelen
42B Reserve Vï K.G. Aardappelen
van 5 Oct. t.m. 1 November:
136 Algemeen 1 K.G. Suiker
137 250 gr. ICoffiesurrogaat
138 500 gr. Jam
139-142 Algemeen 1 rants. Bloem brood of gebak
D en E Havermout 250 gr. Rijst
143 Algemeen 250 gr. Havermout
144 250 gr. Gort
149 100 gr. Vermicelli of maïzena
145-148 Algemeen 100 gr. Kaaa
van t t.m. 20 November:
125 gr. Boter i
12 5 gr. Boter met reductie.
51-52 Boter
51-52 Vet
Voorts:
Petroleum: Bonkaart M en O Bon 14 (2 1.) tot 27 Dec.
Zeep Bon 135 Algemeen en Bon D Zeep der >Zeep-
kaarten 1 rantsoen zeep. Bon D Toiletzeep 75 gram
toiletzeep 80 pet. t.m. 30 Nov. Bon J Textiel (Man
nen) 5 0 gram scheerzeep t.m. 31 Dec. 1941.
Uitreiken van distributiebescheiden
in de Groote Kerk in Den Haag
's-GRAVENHAGE, 4 November. Hét Rijkscom
missariaat deelt mede:
Aangezien de lokalen van den Dierentuin in Den
Haag noodig waren voor een tentoonstelling, heeft
men het daar ondergebrachte Nederlandsche distribu
tiekantoor moeten verplaatsen. Dit kantoor heeft
daarop tijdelijk gebruik gemaakt van de Groote Kerk
in Den Haag.
Uitdrukkelijk wordt verklaard, dat het hierbij een
maatregel betreft van de Nederlandsche overheid, die,
na het bekend worden, van Duitsche zijde terstond
ongedaan is gemaakt.
Het Haagsche bruiloftsmaal
Van gestolen Heemsteedsche konijnen
In Den Haag zou een paartje in het huwelijks
bootje stappen, en familie en kennissen zouden
bij de huwelijksplechtigheid als gebruikelijk te
genwoordig zijn, ook op het feestmaal.
Nu is een feestmaal bereiden niet zoo moeilijk
als -men er de noodige artikelen maar voor heeft.
Vooral vleesch en vet is voor zulk een gelegenheid
schaarsch. Twee kennissen, jonge mannen van
resp. 21 en 22 jaar, waarvan de één een geboren
Zandvoorter was, wisten raad. Zij trokken in den
avond van 7 October er op uit naar Heemstede en
bemachtigden 5 konijnen die zij in een plantsoen
aan het J. M. Molenaersplein doodden, zochten
daaraa een schuilplaats in een hooiberg in de
buurt, waar zij een gonjezalt „vonden" om de buit
in te doen. In den vrofegen morgen van den 8sten
October vertrokken zij per eerste tram in de rich
ting Leiden vanwaar de konijnen verder naar Den
Haag werden getransporteerd en aan het bruilofts
maal een bijzondere bekoring verleenden.
Dank zij uitstekend recherchewerk zijn thans,
een maand later, de dieven opgespoord. En zoowel
zij als de kooper van de gestolen langooren zullen
zich straks voor den rechter te verantwoorden heb-
ken. Want zelfs op een bruiloftsmaal behoort men
eerlijk aan zijn konijnenbout te komen.
TEXTIELHANDELAREN.
De afd. Haarlem van de Federatie van Middenstands
Textiel Organisaties houdt Donderdagmiddag een verga
dering in café-rest. Brinkmann. waar een toelichting zal
worden gegeven op de nieuwe handleiding No. 6.
JEUGDIGE DIEVENBENDE ONTMASKERD.
De politie van Noord-Scharwoude. Zuid-Scha.r-
woude en Oudkarspel heeft een dievenbende ont
maskerd. bestaande uit vijf jongens van 17 tot 20
jaar. Door een der hoofddaders, verdacht van dief
stal van een hoeveelheid bruine boonen werd
Uedige bekentenis afgelegd. Behalve diefstal van
n kwantuirt benzine kwam nog aan het licht, dat
de dader met vier anderen ook een reeks rijwiel
diefstallen in genoemde omgeving gepleegd heeft.
Deze rijwielen werden aan een handlanger verkocht.
De vijf schuldigen zijn naar het huis van bewaring
te Alkmaar overgebracht.
's-GRAVENHAGE, 4 November (ANP) De
aandacht van het publiek wordt er op gevestigd, dat
in artikel 4 van de Prijzenbeschikking invoergoe-
deren no. 1 bepaald is, dat iedere verkooper van
buitenlandsche goederen, waarvan de verkoopprij
zen op grond van de bepalingen van deze beschik
king zijn verhoogd, op iedere offerte en verkoop
factuur moet vermelden: „invoergoed", benevens
den datum waarop de prijsverhooging heeft plaats
gehad.
Uitgezonderd van deze verplichting zijn de klein
handelaar en de handelaar, die producten verkoopen.
■aarvoor een maximum prijscegeling is vastgesteld.
Evenmin is bovengenoemde regeling toepasselijk,
indien aan den afnemer prijsbladen zijn gezonden,
waarop bovenbedoelde vermelding heeft plaats ge
had. Indien op de offertes, facturen en prijsbladen
verschillende artikelen voorkomen, moet duidelijk
blijken, op welk artikel de vermelding betrekking
heeft.
Overtredingen zullen door de Inspecteurs voor de
prijsbeheersching worden gestraft, onafhankelijk
van de vraag, of de berekende prijzen wettelijk ge
oorloofd zijn.
PRIJZEN VOOR VEEREN VASTGESTELD.
'S-GRAVENHAGE, 3 November. Den laatsten
tijd heeft zich een ongeoorloofde prijsstijging voor
gedaan ten aanzien van het artikel bedveeren. Thans
zijn, naar de gemachtigde voor de prijzen mededeelt,
maatregelen genomen de prijzen, voor veeren aan
banden te leggen. In de Staatscourant van 31 Octo
ber 1941 is een beschikking opgenomen, waarin de
maximumprijzen voor veeren zijn vastgesteld.
Het betreft prijzen voor ongezuiverde kippen-, een
den- en ganzenveeren bij levering uit de opslagplaats
van den verkooper. (A.N.P.)
Duitsche minister van financiën
in Bulgarije
Uit Sofia meldt het D.N.B.: De Duitsche minister
van Financiën, Graaf Schwerin von Krosigk, heeft
Maandag een bezoek gebracht aan den Bulgaarschen
minister-president en aan de ministers van Buiten
landsche Zaken en Financiën. De Bulgaarsche mi
nisters beantwoordden deze bezoeken. Des middags
hield minister-president Filof een ontvangst, ter eere
an den gast
De Bulgaarsche minister van Financiën, Bosjilof,
heeft des avonds ter eere van zijn Duitsche ambt
genoot een maaltijd aangeboden, waarbij o.a. de leden
der regeering, de Duitsche gezant en de diplomatieke
vertegenwoordigers der landen van het driemogend-
hedenverdrag aanzaten.
In een toespraak zeide Bosjilof o.a.: „Het lijden dat
Duïtschland en Bulgarije door de onrechtvaardigde
vredesverdragen was opgelegd heeft de betrekkingen
tusschen beide volken nog enger doen worden. Het
economische en financieele leven van Groot-Duitsch-
land is, als alles in dat land. wegens de ideale or
ganisatie een voorbeeld voor Bulgarije.
In zijn antwoord zeide Schwerin von Krosigk dat
uit de overeenkomst in de politieke ontwikkeling der
beide volken en uit de wapenbroederschap gedu
rende den wereldoorlog een nieuwe vriendschap is
geboren. Uit de natuurlijke reactie op de onrecht
vaardige vredesdictaten is de economische toenade
ring tusschen Duïtschland en Bulgarije voortgekomen.
Thans is de vriendschap nog grooter geworden. Dat
is bewezen door de ontvangst die de Duitsche sol
daten in Bulgarije hebben genoten.
duïtschland strijdt voor europa
Duitsch weermachtsbericht.
In den centralen sector werd Koersk bezet.
Tien transportschepen der bolsjewisten
tot zinken gebracht.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 3 No
vember. (D.N.B.) Het opperbevel van de weermacht
maakt bekend:
„Onder den druk van de felle achtervolging door
Duitsch-Roemeensche formaties is de op de Krim
verslagen vijand in twee groepen gesplitst, waar
van de eene via Sebastopol en de andere via
Kertsj tracht te ontsnappen.
Bij een aanval op de transportschepen, welke
voor de vlucht vfn deze strijdkrachten werden
gereed gehouden, heeft de luchtmacht 10 koop
vaardijschepen met een gezamenlijken inhoud van
ongeveer 38.000 br.t. door bomtreffers tot zinken
gebracht. 14 andere schepen werden zwaar be
schadigd. Andere gevechtsvliegtuigen bombardeer
den Sebastopol en het havengebied van Jalta. als
mede militaire doelen In de straat van Kertsj en
aan de Noord-Oostkust van de Zwarte Zee. Een
groot drijvend dok kreeg bomtreffers van zwaar
kajiber. Bij de doorbraak- en achtervolgingsge
vechten op de Krim werden tot dusver in totaal
53.175 gevangenen gemaakt, alsmede 230 pantser
wagens. 218 stukken geschut, verscheidene pantser-
treinen en groote hoeveelheden ander oorlogsmate
riaal werden buitgemaakt of vernietigd. Verder
werden meer dan 13.000 mijnen verwijderd, welke
waren gelegd om onzen opmarsch te verhinderen.
Italiaansche troepen namen in het Donetzbekken
nieuwe industrieplaatsen na strijd in bezit. In den
centralen sector van het Oostelijk front werd gis
teren de districtshoofdstad Koersk, een belangrijk
spoorwegknooppunt en industriecentrum door in
fanterie- en gepantserde formaties ge,nomen.
In de wateren om Engeland brachten gevechts
vliegtuigen een .vrachtschip van 4.000-br.t. tot zin
ken en troffen zes schepen zoo ernstig dat nog
meer verliezen genoteerd kunnen worden. In
Noord-Afrika verstrooiden Duitsche gevechtsvlieg
tuigen concentraties Britsche automobielen bij Sol-
loem. Bij luchtaanvallen op de reede van Suez
werd een koopvaardijschip van 6000 brt vernietigd'.
Gevechtshandelingen van den vijand boven het
gebied van het Duitsche rijk vonden niet plaats".
De doorbraak op de Krim. Achter de resten van
stukgeschoten huizen vindt de Duitsche infanterie
dekking tegen het vijandelijk machinegeweervuur.
(Atlantic-Holland
Bolsjewistische troepen op de
Krim samengedrongen.
Hopelooze positie der stellingen aan
de zuidpunt van het eiland.
Van militaire zijde wordt aan het D.N.B. gemeld'
Van de 14 bolsjewistische divisies, die zich op cfe
Krim hadden geïnstalleerd voor de defensie en die
voor een deel reeds vernietigd of getroffen zijn, lee-
ren thans ook de aan de zuidspits opgestelde troepen-
deelen de zwaarte van de Duitsche aanvallen kennen.
Tevergeefs trachten zij zich in de bergstellingen te
verdedigen, alle voorbereidingen worden door Duit
sche bommen teniet gedaan.
In aanvulling op het weermachtsbericht van Maan
dag verneemt het D.N.B. nog het volgende:
De bolsjewistische troepen op de Krim. die steeds
meer op elkaar worden gedrongen, hebben nog
slechts twee mogelijkheden: óf te worden gevangen
genomen, óf te vluchten over de Zwarte Zee De
transportschepen worden door bommen vernield en
het wegvoeren van troepen wordt onmogelijk ge
maakt. Opdat de bolsjewistische leiding ook geen
schepen uit het Oosten zou kunnen aanvopren, wer
den militaire doelen in de Straat van Kertsj en aan
de Noordoostkust van de Zwarte Zee gebombardeerd
De aanvallen, welke de luchtmacht verder nog deed
op spoorlijnen die naar den Kaukasus en de Bene-
den-Wolga leiden, vormden een ondersteuning van
de aanvallen, welke de Duitsche weermacht reeds uit
het gebied ten Öosten van Tasanrog doet.
De Duitsche luchtmacht heeft haar aanvallen op
bolsjewistische transporten ter zee ook Zondag voort
gezet. In de Straat van Kertsj hebben gevechtsvlieg
tuigen een koopvaarder van 1000 ton tot zinken ge
bracht en een ander schip beschadigd. Op een vlieg
veld dat zich nog in het bezit der bolsjewisten be
vond. werden zes vliegtuigen vernield.
Aan het geheele Oostelijke front werden dezen dag
de achterwaartsche verbindingen van de bolsjewie
ken doeltreffend bestreden. Troepenconcentraties en
colonnes in den Zuidelijken sector van het front wer
den met bommen en de boordwapens uiteengedreven
en uiteengeslagen. Verscheidene toestellen wierpen hun
bommen midden op belangrijke rails en verbraken
daarmede belangrijke trajecten van de bolsjewisti-
.ch-> -•"^'-Uinen. Een gevechtsvliegtuig slaagde er In
een voltreffer te plaatsen op. een vollen transport
trein.
MISLUKTE POGINGEN DE NEW A
OVER TE STEKEN.
Denzelfden dag hebben de bolsjewieken, naar het
D.N.B. verder meldt, weer een wanhopigen aanval
via de Newa ondernomen die evenals den vorigen dag
op een mislukking uitliep.
Bij de eerste poging deden de bolsjewisten met 40
a 50 booten een uitval tegen den door de Duitschers
bezetten Newa-oever en hoopten onder bescherming
van hun zware artillerie door de Duitsche omsinge
ling heen te breken. Toen de bolsjewisten hun vuur
naar voren moesten brengen om hun troepen de
landing mogelijk te maken/zette het Duitsche afweer-
vuur met groote kracht Ih. Lichte artillerie en mi
trailleurs wierpen een hagel van projectielen op de
bolsjewistische booten die bij tientallen zonken. De
overigen moesten terugkeeren. waarbij de vijand nog
tal van gesneuvelden door het machinegeweervuur
verloor.
De Zondag ondernomen poging om strijdkrachten
over te zetten bezweek op dezelfde wijze in het vuur
van de Duitsche afweer. Ditmaal kwamen in de och
tendschemering 17 bolsjewistische booten in snelle
vaart de Newa af, maar stonden reeds dadelijk bij de
afvaart aan welgericht artillerievuur bloot, zoodat
zij de rivier zelfs niet halverwege konden oversteken..
Zoo mislukte ook deze aanval met zware verliezen
voor de bolsjewieken.
Extra bericht van het
Duitsche opperbevel.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 4 No
vember. (D.N.B.) Het opperbevel van de weer
macht maakt bekend:
„De marine en de luchtmacht hebben de BriU
sche ravitailleeringsscheepvaart wederom zware
slagen toegebracht. Duikbooten hebben op den
Atlantischen Oceaan 11 vijandelijke koopvaarders
met een gezamenlijken inhoud van 53.000 br.t. als-
medé een torpedojager tot zinken gebracht. Drie
andere schepen en een torpedojager werden door
torpedotreffers zwaar beschadigd.
Gevechtsvliegtuigen hebben in den afgeloopen
nacht ten Oosten van Aberdeen drie koopvaarders
met een gezamenlijke inhoud van 20.000 br.t. ver
nietigd. Bovendien werd bij de Shetland-eilanden
een vrachtschip door bomtreffers zwaar bescha
digd".
„Olievraagstuk eischt een zeer
snelle oplossing"
Japansch blad richt een waarschuwing
tot de Ver. Staten
TOKIO, 3 November. (D.N.B.) De „Tokio
Nitsji Nitsji" richt in verband met de verklarin
gen van den woordvoerder der Japansche ambas
sade te Washington dat de Japansch-Amerikaan-
sche onderhandelingen thans onder alle omstan
digheden op welke wijze dan ook tot een beslis
sing moeten leiden, tot Amerika de dringende
waarschuwing de onderhandelingen niet op de lan
ge baan te schuiven. Het blad constateert dat het
olievraagstuk een zeer snelle oplossing vereischt.
Indien Japan niet in staat is deze olie van Ameri
ka of Nederlandsch-Indië langs den normalen weg
te verkrijgen, dan zal het gedwongen zijn zich olie
te verschaffen op een ongebruikelijke manier,
zelfs wanneer dit gevaren met zich zou medebren
gen. Een dergelijke, zij het ook drastische stap, zou
in het kader der zelfverdediging een legitieme
maatregel zijn. Roosevelt weet dit zeer goed,
want hij heeft zelf eenige .maanden geleden ver
klaard dat er op den Stillen Oceaan oorlogsgevaar
bestaat indien Amerika Japan van de olie'everan-
ties zou uitsluiten. Ditzelfde geldt voor andere
noodzakelijke grondstoffen.
Onder dergelijke omstandigheden, zoo verklaart
het blad, kan niemand voorspellen wat er kan ge
beuren. De verantwoordelijkheid ligt echter uit
sluitend bij de Vereenigde Staten.
Tojo wenscht nauwer samenwerking
met de bondgenooten
Opbouw van het hinnenlandsche
verdedigingsfront in Japan
TOKIO, 4 October (D.N.B.) De bladen vestigen
de aandacht op de vastbeslotenheid van Japan om
het hoofd te bieden aan de vijandig gezinde landen.
De Tokio Asahi Sjimboen" noemt In dit verband het
kernpunt van de komende Rijksdagzitting de te ver
wachten verklaring van den eersten minister Tojo,
die. naar het blad schrijft, drie belangrijke punten zal
behelzen.
Ten eerste zal Tojo nieuwe wegen aanwijzen ter
versterking van de Japansche politiek. Om de vast
staande doeleinden van Japan ten uitvoer te leggen
moet een nog nauwer verband tot stand gebracht
worden met de bondgenooten van Japan en moet het
blnnenlandsche verdedigingsfront worden opgebouwd
op den grondslag van een volstrekte eenheid tusschen
de regeering en de weermacht Door dit eenheids
front zal Japan vastberaden het hoofd kunnen bieden
aan alle vijandige landen
Ten tweede zal de minister-president een duidelijke
uiteenzetting gevenbetreffende de onderhandelingen
met de Ver Staten, wijzen op de boodschap van Ko-
noje aan Roosevelt cn daarbij in het bijzonder in het
licht stellen dat Japan er naar heeft gestreefd "de
crisis op den Stillen Oceaan uit den weg te ruimen,
terwijl de V. S den druk op Japan voortdurend heb
ben opgevoerd en het door het rekken der onder
handelingen economisch, politiek en strategisch heb
ben trachten te verzwakken.
Ten derde zal Tojo een uitbreiding van het strljd-
front voorstellen. De regeering zal in den Rijksdag
aanvullende weermachtsuitgaven voorstellen, bene
vens belastingverhoogingen en nieuwe wetten ter ver
grooting van de rijstprodu.ct.ie. De regeering is vast
besloten een „totaal" economisch en voedingsfront
op te stellen. Het volk zal geestelijk worden voor
bereid op den crisistijd.
ONDERHANDELINGEN TE WASHINGTON
NOCH STOPGEZET, NOCH AFGESNEDEN.
TOKIO, 4 November (Domei). Op een vraag, in
houdende of de besprekingen te Washington op het
doode punt zijn aangekomen, heeft de woordvoerder
van het bureau voor de inlichtingen heden ten over
staan van de buitenlandsche persvertegenwoordigers
geantwoord: „Zij zijn noch stopgezet noch afgesne
den". Op de vraag wie thans het eerst een antwoord
moet geven, zeide Isjii dat elk van beide partijen een
antwoord kan geven. Isjii herhaalde dat Japan alles
uiteengezet heeft en hoopt dat de Ver. Staten een die
per begrip zullen toonen voor de Japansche positie.
..Op hét oogenblik worden er te Washington tusschen
Japan en de Ver. Staten geen besprekingen gevoerd",
zeide Isjii, waaraan hij toevoegde dat Kaname Waka-
soegi, de diplomatieke adviseur van ambassadeur No-
moera. slechts éénmaal van gedachten heeff gewisseld
met staatssecretaris Cordell Huil sedert de vorming
van het kabinet-Tojo. Op de vraag of de gedachten-
wisselingen hervat zouden worden, antwoordde Iritiï
„Dat weet ik niet".