FINSCH ANTWOORD
aan de Ver. Staten:
Beëindiging van den strijd
als garanties voor Finland's
veiligheid zijn geleverd.
Over de Flnschc antwoordnota aan de Ver. Staten,
waarvan in ons nummer van Woensdag reeds mede-
deeling is gedaan, meldt een D N.B.-bericht uit Hel
sinki o a. nog de volgende bijzonderheden:
In hoofdstuk 1 van het Finsche antwoord wordt ten
aanzien van den eisch der Amerikaansche regeering
tot staken der krijgsverrichtingen van den kant van
Finland en terugtrekken der Finsche troepen naar de
grenslijn van 1939 gezegd:
,,In de memoranda wordt niets vermeld omtrent een
stopzetting der vijandelijkheden aan den kant van de
Sovjet-Unie. evenmin wordt vermeld of met de uit-
noodiging aan Finland ook een terugtrekken dei-
bolsjewistische troepen verbondon is uit de binnen de
grenzen '/an Finland van 1939 liggende en nog steeds
door de Sovjet-Unie bezette gebieden. Het betreft het
Finsche deel van het Visschersschiereiland, welks ar
tillerie de eenige Oceaanhaven van Finland, Petsamo,
bedreigt, voorts de eilanden in de Finsche Golf en
het schiereiland Hangö. dat de overzeesche verbin
dingen in de Golf van Finland beheerscht."
Ter karakteriseering van den Finsch-bolsjewisti-
schen strijd wijst het Finsche ministerie van buiten-
landsche zaken in zijn antwoord vervolgens op de re
cente notawisscling tusschen Groot-Brittannië en de
Finsche regeering en in het bijzonder op het blauw-
wit-boek no. 2 van de Finsche regeering. In de be
schrijving der gebeurtenissen sedert 30 November
1939 is, naar het Finsche antwoord verder uiteenzet,
punt voor punt verklaard, hoe Finland als nabuur van
de Sovjet-Unie zich voortdurend moest verdedigen
tegen de veroveringslusten der Sovjet-Unie. Verwij
zende naar den afstand en de bezetting van gebieden
volgens den vr&de van Moskou, van waar uit een
nieuwe bolsjewistische aanval onder de allergunstig
ste voorwaarden kon worden ondernomen, constateert
het Finsche ministerie van buitenlandsche zaken dat
uit Hangö nog steeds luchtaanvallen gepleegd worden
op Zuid-Finsche steden en op de burgerbevolking.
De vrede van Moskou was voor de Sovjet-Unie
slechts een wapenstilstand ter voorbereiding van de
definitieve verovering van Finland, zoo constateert de
Finsche antwoordnota aan de Ver. Staten verder. Dit
hoofdstuk eindigde dan ook met een nieuwen militai
ren aanval van de Sovjet-Unie die Finland dwong zijn
zelfverdediging met geweld van wapens voort te zet
ten en welks karakter en doel er uit blijkt dat in het
prominente Moskousche dagblad ,.Prawda" van 23
Juni 1941 verklaard werd: „De Finnen moeten van
den aardbodem verdelgd worden". De gebieden aan
gene zijde van de oude Finsche grens werden even
eens gebruikt als aanvalspositie tegen Finland.
De Finsche nota wijst verder op de pauperiseering
In de gebieden, die reeds voor 1939 aan de overzijde
van dc grens lagen zoowel als in de gewesten, die bij
den vrede van Moskou waren afgestaan, waarvan de
leden van het Amerikaansche gezantschap te Helsinki
en ook tal van Amerikaansche persvertegenwoordi
gers zich ter plaatse hebben kunnen overtuigen.
Het is begrijpelijk dat de Ver. Staten zich slechts
met moeite een beeld kunnen vormen van de stituatie.
waarin ons land zich bevindt, aldus de nota, vooral
daar zij nimmer hebben ondervonden welk een gevaar
het bolsjewisme voor de staten in het Avondland
vormt.
Na gewezen te hebben op de aanzienlijke materieele
hulp die Finland in den winteroorlog van Amerika
heeft ontvangen, benevens op den dank van het Fin
sche volk voor de vriendschap en moreelen steun van
de zijde van het Amerikaansche volk, constateert
Finland in zijn antwoordnota met voldoening het voor
nemen der Amerikaansche regeering ook voortaan voor
de levensbelangen van Finland te werken, maar be
toogt tevens dat de Finsche regeering niet kan inzien
dat overeenstemming kan bestaan tusschen genoemd
edelmoedig grondbeginsel der Amerikaansche regee
ring en den eisch tot terugtrekking van de Finsche
troepen uit de gebieden aan de overzijde van de gren
zen van 1939. welke gebieden uit veiligheidsoverwe
gingen zijn bezet en door de Sovjet-Unie terstond ge
bruikt zouden kunnen worden voor een nieuwen aan
val op Finland Finland moet integendeel constat.eeren
dat het door de Amerikaansche regeering aanbevolen i
optreden noodlottig zou zijn voor de beveiliging van
het land en derhalve niet te rijmen zou vallen met de
Finsche levensbelangen. De houding der Finsche re-
geering in den door de Sovjet-Unie begonnen oorlog
was en is den strijd te beëindigen, zoodra het drei-
gende gevaar is afgewend en garanties zijn geleverd
voor voortdurende veiligheid.
In hoofdstuk 1 herinnert de Finsche antwoordnota
eraan dat ook de in den oorlog van 1939/40 door an
dere neutrale zijden tot de Sovjetregeering gerichte
voorstellen de Sovjet-Unie niet hebben belemmerd in
de voortzetting van haar aanvallen op Finland. De
Finsche nota toont verder aan dat de bevolking in
de gebieden aan gene zijde van de grens van 1939,
welke 23 jaar lang blootgesteld waren aan de bolsje
wistische heerschappij en die de Finsche troepen thans
hebben bezet, voor het allergrootste gedeelte Finsch
is."
In hoofdstuk 3 komt de Finsche antwoordnota te
rug op het onderhoud dat de Finsche gezant in Wash
ington op 18 Augustus heeft gehad met den plaatsver-
vangenden minister van buitenlandsche zaken der
Ver. Staten, Sumner Welles. In dit onderhoud heeft
Welles, zoo zet de Finsche antwoordnota uiteen, een
uitdrukkelijk ontkennend antwoord gegeven op de
vraag van den Finsehen gezant in Washington of de
Sovjetregeerins de Amerikaansche regeering verzocht
had een mededeelïng omtrent de bereidwilligheid der
Sovjetregeering tot onderhandelingen over een nieuw
vredesverdrag aan Finland door te geven.
Ten aanzien van de in de buitenlandsche pers en
'door den Engelschen omroep gelanceerde berichten
omtrent beweerde Finsche plannen tot het sluiten van
een afzonderlijken vrede met de Sovjet-Unie consta
teert de Finsche antwoordnota dat dergelijke of an
dere vredesaanbïedingen van de Ver. Staten noch op
18 Augustus noch later ingediend zijn en dat ook van
andere zijde dergelijke aanbiedingen niet door de Fin
sche regeering zijn ontvangen.
In hoofdstuk 4 weerlegt de Finsche antwoordnota
de In het Amerikaansche memorandum van 30 Octo
ber 1941 voorgedragen lezing, volgens .welke de Fin
sche operaties verklaard werden tot direct gevaar
voor de veiligheid van de Ver. Staten. „De door twee
wereldzeeën en door talrijke steunpunten beschermde
Ver. Staten kunnen door de Finsche weermacht niet
bedreigd worden en de Finsche regeering kan ook
niet gelooven dat een bezetting van die gebieden door
Finsche troepen, van waar uit de Finsche veiligheid
voortdurend werd bedreigd, in tegenspraak zou kun
nen zijn met de eischen van de Amerikaansche vei
ligheid. De bezorgdheid van de Ver. Staten voor hun
eigen veiligheid geeft Finland het recht bij regeering
en volk der Ver. Staten begrip er voor te verwachten
dat Finland den wil heeft zijn leven te beschermen,
zijn veiligheid te vergrooten en zijn oude democrati
sche vrijheid te verdedigen.
Finland hoopt op het begrip van het groote Ameri
kaansche volk voor het feit, dat ook een klein land
recht heeft op leven en verdediging".
In het laatste deel van de Finsche antwoordnota
wordt ten opzichte van de in het memorandum van
27 October cn in ander verband door de Amerikaan
sche regeering tot uiting gebrachte opvatting dat de
vrijheid van handelen of zelfs de onafhankelijkheid
van Finland van Duitsche zijde worden bedreigd, ge
zegd:
„Finland zelf heeft geen reden om aan te nemen
dat. een dergelijk gevaar van den kant van Duitsch-
land dreigt. Finland wil zijn aangelegenheid zelf rege
len en wel in het tecken van de eenheid des volks,
welker grondslag zijn eeuwenoude Noordsche boeren-
en volksdemocratie vormen cn die in het bijzonder in
de gevechtsfazen der laatste jaren gebleken is een
solide kracht te zijn ook bij de verdediging van het
vaderland. Het is duidelijk welke ontzaglijke beteeke-
nis er voor Finland in is gelegen, dat terwijl Fin
land geraakt is in een voortgezetten verdedigings
oorlog tegen de Sovjet-Unie tegelijkertijd ook
Duilschland strijdt tegen dezen vijand van Finland.
Een nieuwe oorlog, waarin Finland wederom alleen
zou hebben gestaan, zou gelijk hebben gestaan met de
vernietiging van Finland en alle Noordsche landen
De Finsche antwoordnota aan de Ver. Staten ein
digt ermede dat de Finsche president op 23 October
1941 den Amerikaanschen gezant in Helsinki heeft
verklaard dat het Finsche volk, dat de rechten van
niemand schendt en niets anders wenscht dan in
vrede te mogen leven en werken, den oorlog tegen
de Sovjet-Unie slechts zoolang voortzet, tot zijn vei
ligheid en zijn vrede tot arbeid definitief gewaarborgd
zijn.
MADRID. 12 November. (D N B.) Op voorstel van
de stad Saragossa zal de heilige „Virgen del Pilar"
(Heilige maagd der kathedraal van Saragossa) uitge
roepen worden tot „Koningin der Hispaniteit".
Italiaansch weermachtsbericht
Luchtaanval op Napels - Britsche vliegtuigen
neergehaald - Aanvalspogingen van
den vijand in Oost-Afrika afgeslagen.
ROME, 12 November. (Stefani). De vijandelijke
luchtmacht heeft nieuwe aanvallen gedaan op Zuid-
Italië en Sicilië. Gistermiddag werd een verken
ningsvliegtuig door onze jagers ter hoogte van Capri
brandend neergeschoten. In de afgeloopen nacht lie
ten vijandelijke vliegtuigen in opeenvolgende golven
brand- en brisantbommen op Napels vallen. Schade
aan woonhuizen en hier en daar een begin van
brand, hetgeen men spoedig meester was. Zes doo-
den en omstreeks dèrtig gewonden. Houding der be
volking steeds kalm en gedisciplineerd. In de eerste
ochtenduren werden vandaag drie Engelsche vlieg
tuigen neergeschoten op .Sicilië: een door het lucht
doelgeschut en twee door onze jagers, De bemanning
van een ander vijandelijk toestel, dat in zee stortte,
werd krijgsgevangen gemaakt. Nog altijd in de eer
ste ochtenduren werden vier zware Britsche jagers
door onze strijdkrachten onderschept en bij Cefalu
stortten zij neer. Drie toestellen verdwenen in zee,
een vierde viel op den grond te pletter en de be
stuurder werd krijgsgevangen gemaakt.
In Noord-Afrika niets bijzonders aan het front van
Tobroek en dat van Solloem. Een luchtaanval op
Bengazi richtte geen schade aan. Een getroffen
Britsch toestel viel te pletter. In Tripolis werd de
bemanning, twee officieren, van een vliegtuig, dat
tevoren neergeschoten was, gevangen genomen.
In Oost-Afrika hebben onze detachementen van de
versterkte stelling van Koelkwabert nieuwe aanvals
pogingen van den vijand afgeslagen.
DE TOESTAND OP IJSLAND.
BERLIJN, 12 November. (D.N.B.) De Deensch-
IJslandsche redacteur Carl Moeyer heeft voor de
Deensche vereeniging Freya te Berlijn gesproken
over den toestand op IJsland sedert de Brit.sch-
Amerikaansche bezetting. Hij zeide, dat deze bezet
ting de bevolking op materieel, zoowel als op moreel
gebied schade doet en dat komende geslachten daar
van nog te lieden zullen hebben. Men kan zich voor
stellen, aldus Moeyer, wat het beteekent, wanneer
een volk van nauwelijks 127.000 zielen door 80.000
soldaten wordt overweldigd. En men kan zich ge
makkelijk een voorstelling van de verwoestende ge
volgen maken, wanneer men bedenkt, dat een groot
deel der Engelsche soldaten afkomstig is uit White-
chapel en andere beruchte streken. Nog erger is het
geworden na de aankomst der Amerikaansche sol
daten, onder wie zich Joden, negers en halfbloeden
bevinden. Geen vrouw gevoelt zich veilig. Een actief
verzet was de natuurlijke reactie. Daarop werden
vele IJslanders gedood, naar Amerika gevoerd of in
gevangenkampen opgesloten. Vele anderen zijn naar
het binnenland gevlucht, De IJslanders, aldus Moeyer,
zijn een volk van zuiver ras en groote beschaving. De
bezetting van hun land door minderwaardige solda
ten is een ware schande voor de beschaving
Hoofdredacteur R. W. P. Pecreboom, Heemstede.
Plaatsvervangend hoofdredacteur C. J. van Tilburg,
Heemstede.
Generaal Heinrich reikt aan het Swirfront Fin
sche onderscheidingen uit aan de Duitsche solda
ten, die zich bij de gevechten in Oost-Karelië
dapper gedragen hebben. (Orbis-Holland)
KORT NIEUWS.
BOEKAREST, 12 November. (D.N.B.) Medege
deeld is dat de volksstemming is verlengd tot en met
15 November.
SALONIKI, 12 Nov. (D.N.B.) Het voormalige
hoofd der Iraansche politie, generaal Moektari, is
op initiatief van de pro-Engelsche regeering gear
resteerd.
Volgens Reuter heeft de Britsche Admiraliteit
medegedeeld, dat de torpedojager „Cossack" tot zin
ken is gebracht.
De staat helpt jonge componisten
's-GRAVENHAGE, 13 November. Het. departe
ment van Volksvoorlichting en Kunsten deelt mede:
Het initiatief door „Maneto" (manifestatie Nederland-
sche toonkunstenaars) genomen, waarbij jonge com
ponisten in de gelegenheid werden gesteld hun beste
werken, die nog nimmer een uitvoering hadden be
leefd, in besloten kring te hooren uitvoeren, heeft in
de practijk niet tot die resultaten geleid, welke in
overeenstemming waren met de loffelijke bedoeling
van de onderneming.
Allereerst kan worden gezegd, dat het aantal van
deze „studieeoncerten" veel te gering is geweest om
aan de practische eischen te voldoen en voorts heeft
de tot nu toe gevolgde methode haar principieele be
zwaren. Voor zoover zij er op was gericht de vak
kennis van den aankomenden componist met betrek
king tot de coloristische klankmogelijkheden te per-
fectionneeren en juist te oriënteeren, was de geheele
opzet doeltreffend en prijzenswaardig.
Het argument voor de toepassing van de tot heden
gevolgde methode werd gevonden door het composi
torische orkestreeren voor te stellen als een kunst
zinnige worsteling met de materie, terwijl het in feite
ging om een onvoldoende technische beheersching.
Wat in wezen nog leergang was, kon zoo den schijn
wekken, van een louter opdoen van ervaring en het
zou diegenen als kunstenaar kunnen exalteeren, die
eigenlijk nog leerling zijn.
Onder zulke omstandigheden was het ondoelmatig
en tot op zekere hoogte onverantwoord den compo
nist. wiens werk op een „stüdieconcert" werd uitge
voerd, na afloop weer aan zichzelf over te laten,
want de hem, tijdens repetitie of concert, door den
dirigent, verstrekte summiere toelichtingen, waren
uiteraard onvoldoende om hem over, zich eventueel
bij de uitvoering openbarende, doode punten in zijn
partituur heen te helpen.
Dusdanige overwegingen hebben er toe geleid, dat
de afdeeling muziek van het departement van Volks
voorlichting en Kunsten zich thans voorstelt de taak
van „Maneto" in deze aangelegenheid voorloopig
over te nemen en op een gewijzigde basis tot uit
voering te brengen, totdat de vakgroep componisten
haar taak in het muziekgilde van de Nederlandsche
cultuurkamer l.o. ter hand kan nemen.
Een der eerste verbeteringen zal zijn het aantal or
kesten, dat voor deze „studie-concerten" met voor
afgaande repetitie ter beschikking van den jongen
componist zal staan, uit te breiden, opdat niet slechts
verschillende composities aan bod zullen kunnen ko
men, maar ook met verschillende bezettingseischen
en verdere bijzondere omstandigheden rekening zal
kunnen worden gehouden. De tweede vernieuwing
zal gelegen zijn in het feit, dat een commissie van
erkende vakmusici den componist, wiens werk tot de
uitvoering van een „studie-concert" wordt toegela
ten, ook daarna met raad en daad bijstaat, door
het verstrekken van adviezen en faciliteiten op mu-
ziek-aesthetisch. paedagoglsch en propagandistisch,
c.q. commercieel terrein.
Het departement van Volksvoorlichting en Kunsten
stelt zich ook voor dusdanige „studie-concerten" op
het gebied van de kamermuziek zoo spoedig mogelijk
te organisceren. (A.N.P.)
Beide tabletten dra
gen het »Bayer«-
kruis en beide zijn
ze even goed.
Aspirin-tabletten
hebben steeds dezelfde
goede werking, dezelfde
houdbaarheid. Zonder uit
zondering vallen ze gemak
kelijk uit elkaar. Kortom - ze
hebben alle dezelfde goede
hoedanigheid.
aspiein
Buisje a 20 tabletten 55 ct.
Zakje a 2 tabletten 7 ct.
(Adv. lngez. Med.)
Behandeling van Duitsch
consul-generaal en zijn gezin in
Engeland
Het D.N.B. meldt: Voor de Duitsche en buiten
landsche pers te Beerlijn hebben dezer dagen do ge
wezen Duitsche gezant te Teheran Ettel en de
gewezen Duitsche consul-generaal te Reykjavik
prof. Gerlach rapport uitgebracht over het optreden
van Britten en Sovjets tegenover diplomatieke ver
tegenwoordigers van Duitschland en tegenover de
Duitsche kolonie te Iran.
Het rapport van Ettel was een lange aanklacht
tegen de Britsche regéering, die schuld draagt aan
het lot van Duitsche mannen en vrouwen, wier loyale
houding jegens het gastland door de Iraansche re
geering meer dan eens uitdrukkelijk voorbeeldig is
genoemd.
Bij deze maatregelen tegen de Duitsche kolonie,
aldus de gezant, was de Britsche regeering de drij
vende kracht en de Sovjet-ambassadeur steeds een
gewillige dienaar, die op den voorgrond trad, als
bepaalde maatregelen de „goede reputatie" van
Engeland zouden kunnen schaden. Het voornaamste
deel van Ettel's rapport is vroeger al gepubliceerd,
naar men zich zal herinneren.
Gerlach deelde mee dat hij 10 Mei 1940 uit zijn
consulaat gezet en met de andere Duitschers op
IJsland aan boord van den Engelschen kruiser
„Glasgow" werd gebracht. In tegenstelling tot de
Engelsche belofte werd hij niet naar Duitschland,
maar na.ar Liverpool gebracht. Op 12 Mei werd hij
van zijn gezin gescheiden. Den volgenden dag werd
Gerlach met een arrestantenauto naar de gevangenis
van Liverpool overgebracht, waar hij in een donkere
cel werd opgesloten.
Nadat l.em alle identiteitspapieren met inbegrip
van zijn diplomatenpas waren afgenomen, werd zijn
verzoek om onmiddellijk bezoek te mogen ontvangen
van den vertegenwoordiger, die de Duitsche belangen
in Engeland behartigt, afgewezen. Zoo smerig de 'ge
vangeniscellen, de stroozakken en dekens waren, zoo
smerig waren het waschvertrek, dat tevens voor de
andere arrestanten diende, en de handdoek. Scheer
gerei, kam, borstel, zeep en tandenborstel werden den
consul-generaal geweigerd. Op 15 Mei werd Gerlach
naar Londen en wel voorloopig voor 14 dagen in een
school die als interneeringsgebouw was ingericht en
later naar den Tower overgebracht.
Gedurende de eerste maanden was het den ver
tegenwoordiger van het Duitsche rijk niet geoorloofd
dagbladen of berichten te ontvangen. Ook mocht hij
geen brieven schrijven. Op herhaald nadrukkelijk
verzoek werd hem tenslotte toegestaan tusschen de
muren, welke rondom den Tower liggen, to wande
len, waarbij hij echter steeds bewaakt en vergezeld
werd door een cipier met geweer aan den schouder,
Op 19 September werd Gerlach na 2i/2 maand zware,
eenzame opsluiting, lichamelijk en geestelijk ge
heel gebroken, naar het eiland Man overgebracht.
Op 7 October werd hij eindelijk met zijn gezin ver-
eenigd.
Aan het slot van zijn uiteenzetting meldde Ger
lach dat hij was uitgewisseld tegen den Britschen
ambassadeur Oliphant die in Duitschland op heel
wat behoorlijker wijze is behandeld. In een brief
hierover geeft deze uiting aan de „erkentelijkheid
van het geheele reisgezelschap voor de bewonderens
waardige organisatie van dë reis" en het slot luidt
woordelijk: „Door al hetgeen u zoo vriendelijk voor
ons hebt gedaan, zal deze reis in aangename her
innering blijven".
De echtgenoote van consul-generaal Gerlach
heeft haar ervaringen in Engeland neergelegd in
een rapport. Met haar dochters van 19 en 11 jaar
kwam zij te Liverpool in een gevangenis terecht,
waar de behandeling ongelooflijk was: dunne stroo-
matrassen, gore dekens, slecht of ongenietbaar voed
sel, steeds lcoud en onhygiënische toestanden die
met elke. beschrijving spotti-n. Het jongste dochter
tje werd ten slotte ondergebracht in een soort te
huis voor vondelingen, moeder en oudste dochter in
een vrouwengevangenis tusschen misdadigsters. Bij
zonder stuitend noemde mevr. Gerlach het. optreden
van den gevangenis-directeur die haar van spion-
nage probeerde te beschuldigen. Bij de visitatie die
volgde, werd haar ondergoed opengetornd en de
.zolen van haar schoenen en de hakken beklopt. Ten
slotte kregen zij de inbeslaggenomen eigendommen
weer terug, met inbegrip van de diplomatieke pas.
Tenslotte werden de dames in een pension onder
gebracht, maar daar woonachtige officieren namen
aanstoot aan haar en daarop werden zij naar een
rendez-vous huis gevoerd, waar den heelen nacht
groote drukte heerschte. Via een vrouwenkamp
op Man, waar voornamelijk Jodinnen waren, werd
mevrouw Gerlach hereenïgd met man en jongste
dochter.
ISTANBOEL, 12 Nov. (D.N.B.) De Turksche pre
mier. Sayda, zal om gezondheidsoverwegingen een
maand vacantie nemen. De ministerraad benoemt in
zijn zitting van heden den plaatsvervanger.
Hel Rederij kers loon eel
„Landjuweel" zal ingesteld worden
•s-GRAVENHAGE, 12 November. (V.P.B.) Tof de
serie maatregelen, die in dc toekomst genomen zullen
worden ter ordening van het tooncel, zullen ook die
behooren, welke betrekking hebben op hel dilettan-
tentooneel Hiertoe zullen enkele duizenden vereeni-
gingen in den lande betrokken zijn en daarom heb
ben de V.P.B. zich tot den heer F. Primo, hoofd van
de afdeeling theater en dans van het departement
van Volksvoorlichting en Kunsterï, gewend, met het
verzoek de V.P.B. hierover een en ander te willen
mededeelen.
De heer Primo bleek geen bewonderaar van het
woord „dilettantentooneel", dat hij gaarne zou ver
vangen door „rederijkerstooneel".
Dc overheid, aldus de heer Primo, staat vol belang
stelling tegenover het rederijkerstooneel dat zij zoo
veel mogelijk zal beschermen, steunen en stimulee-
ren. om het tot grooter activiteit, bloei en ontwik
keling te brengen, overtuigd als zij is dat het hier
gaat om een heel bijzondere uiting van volkscultuur.
Daarom zal een sterke band met de overheid gelegd
moeten worden. Het rederijkerstooneel zal in zijn
geheel opgenomen worden in de Ned. Cultuurkamer,
welke in oprichting is. Het zal in dat groote lichaam
ondergebracht worden in het theatergilde en zal daar
een aparte afdeeling vormen. Een vakgroep lean het
niet zijn, omdat het hier niet gaat om vakmenschen,
om kunstenaars van beroep.
De 3000 a 4000 vereenigingen in den lande die het
tooneelspel beoefenen zullen zich dus aanstonds als
lid hebben aan te melden, als waren zij een persoon
lijkheid. Of zij alle zullen toegelaten worden, hangt
af van de waarde en de beteekenis der vereenigingen.
Het zal ook wel voorkomen, dat in eenzelfde plaats
vereenigingen met gelijke strekking en doel beter ge-
fusionneerd worden, vereenigd tot een groote en
sterke groep. Het zal er dus op aankomen te hergroe-
peeren, te ordenen, te coördineeren.
Regel moet zijn, dat in een plaats of gouw alle
vereenigingen saamgevat worden in één bond of
groep. Binnen dien bond of groep blijft iedere ver
eeniging natuurlijk zelfstandig.
De plaatselijke bond of gewestelijke bond staat on
der de leiding van één persoon, een plaatselijk of
gewestelijk leider met om zich heen een aantal ad
viseurs, vertegenwoordigers meestal uit de verschil
lende in den bond saamgevatte vereenigingen. Deze
plaatselijke of gewestelijke groepen kunnen zeer veel
zaken onderling regelen, zaken van locaal belang.
Binnen hun beperkt gebied zullen deze plaatselijke
of gewestelijke bonden of groepen een zekere zelf
standigheid hebben, echter met dien verstande, dat de
leiding van die groepen op haar 'beurt weer verant
woordelijk is tegenover een hoogere leiding en dat
is de centrale, de algemeen leider van het rederij
kerstooneel in Nederland. Want uiteindelijk heeft een
man in het land de algeheele leiding en dat zal zijn
de leider der afdeeling, die op zijn beurt weer onder
den leider staat van het theatergilde- De leider der
afdeeling heeft om zich heen een raad van adviseurs,
die meestal vertegenwoordigers zullen zijn van de
diverse plaatselijke of gewestelijke groepen.
Om de activiteit der vereenigingen te stimuleeren
zullen zij ingedeeld worden in klassen: een eerste,
tweede, derde klasse, volgens verdienste. Dit is een
zaak die geregeld wordt door den toekomstigen lei
der van de afdeeling en zijn raad van advies. Teder
jaar zullen onder de vereenigingen competitiewed
strijden worden gehouden? Zóodoende zal onder de
ernstig werkende vereenigingen een drijfveer ont
staan om b.v. van de derde in de tweede, van de
tweede in de eerste klasse over te gaan. Dat kan
slechts op grondslag van verdienste en prestatie.
Vereenigingen. die in kwaliteit afnemen, zullen in
tegendeel zakken of tenslotte geheel verdwijnen. De
bekroning van deze wedstrijden zal tenslotte zijn,
„Het Landjuweel", dat zal ingesteld worden. Dus ook
hier weer aansluiting bij het verleden. Voor het
Landjuweel mogen alleen meedoen de beste vereeni
gingen van iedere stad of gouw. Het Landjuweel zal
bestaan uit een aanzienlijken prijs in geld en een
herinneringsmedaille,
Zooveel mogelijk zal de eisch gesteld worden, dat
aan het hoofd van iedere vereeniging een goed re
gisseur komt te staan bij voorkeur een vakman. In
principe moet het spelen zonder erkende leiding te
gengegaan worden.
De scholing van den rederijker zal in de toekomst
van zeer groot belang blijken te zijn.
Wanneer de vereenigingen onder behoorlijke lei
ding moeten komen, dan zullen leiders moeten ge
vormd worden, die eenige scholing hebben. Dat kan
alleen op „scholen" gebeuren. Die bestaan in ons
land niet.
Een systeem zal gevonden moeten worden, waarbij
het mogelijk is, dat in de toekomst in vele plaatsen
van ons land opleidingscursussen worden gehouden,
b.v. aan de muziekscholen e.d. door middel van
avondleergangen of iets dergelijks.
's-GRAVENHAGE. 12 November. Het departe
ment van Volksvoorlichting en Kunsten deelt mede:
Ter kennis van de besturen van rederijkers
(dilettanten) vereenigingen wordt gebracht, dat het
ongewenscht is zich schriftelijk of telefonisch in
verbinding te stellen met de afdeeling theater en
dans van het departement van volksvoorlichting en
kunsten betreffende vergunningen voor tooneel en
cabaretavonden e.d.
Bedoelde vergunningen dienen minstens acht we
ken te voren te worden aangevraagd bij de gemeente
telijke autoriteiten (burgemeester of politie der be
treffende gemeente) onder overlegging van een
exemplaar van den tekst van het op te voeren too-
neelstuk, cabaret, revue, enz.
Gewezen woi'dt op tijdige aanvrage, teneinde door
zending zonder vertraging van het tooneelstuk, enz.
door de politie aan de afdeeling theater en dans van
het departement van volksvoorlichting en kunsten
te kunnen verzekeren.
Briefwisseling met de vereenigingen hieromtrent
kan alleen door bemiddeling van de gemeentelijke
overheid geschieden (A.N.P.)
Anderen gingen reeds
Deze week heeft men in het filmjournaal kunnen
zien hoe de Zwitsersche ambulance naar het Oost
front vert'okken is. Moedige mannen en vrouwen
hebben hun vaderland, familie en vrienden verlaten
om ginds in het Oosten de lijdende mensch te hel
pen en het leed van duizenden te verzachten, binnen
kort zal ook de Nederlandsche ambulance naar het
Oostfront vertrekken.
Dit moet de beste en grootste ambulance zijn, die
ooit door ons land werd uitgezonden. Daarom is het
de plicht van iederen Nederlander mede te helpen,
opdat deze hulpexpeditie ook inderdaad aan de spits
kan gaan en de eer van ons land kan hoog houden.
Stort uw bijdragen op girorekening:
8—7—6—0—0.
NEDERLANDSCHE AMBULANCE,
Koninginnegracht 22, 's-Gravenhage.
Hel einde van den oorlog
Zal niet het slot van het Winterhulp-werk be-
teekenen. Nooddruftige Nederlanders moeten im
mers te allen tijde geholpen worden.
Uw gift heeft dezen oorlogswinter echter dub
bele waarde. Koop daarom a.s. Vrijdag of Zaterdag
een aardewerkspeldje engeef gul.
WINTERHULP NEDERLAND.
Voor de kinderen De Avonturen van Barrabas de Rode Bosmier.
56. De mislukte Overval
56, Gewapend met een
van de speren, die hij ver
overd had, trok Barrabas
er op uit, om zijn vriend
Hein te gaan zoeken. De
sporen wezen ln alle mo
gelijke richtingen; maar
toen viel hem tussen de
vele afdrukken van poten
een eigenaardig gevorm
de streep op, die zich steeds
herhaalde. En wetende, dat
de krekel, zelfs in de groot
ste gevaren, niet zou ver
geten om hem op een of
andere wijze te tonen, ln welke richting hij zou moeten
zoeken, volgde hij het vreemde spoor. Maar oppassen was
de boodschap, want er stond zeer veel op 't spel. Hoe zou
hij zijn vriend daar aantreffen, zou hem enig kwaad zijn
overkomen? Deze en nog andere vragen gingen door Bar
rabas z'n kop, toen hij voorzichtig voortsloop. Plotseling
hoorde hij gezang, het geluld was nog zwak, maar werd
elke minuut sterker. En de Rode Bosmier begreep, dat
hij het dorp van de negermieren naderde. Hij durfde niet
meer rechtop te lopen, maar kroop dicht over de grond
I voort, lot hij ineens een eindje beneden zich een wacht
post zag staan.. Nu kwam het er op aan, om deze zwarte
mier te overvallen en zo vlug te overmeesteren, dat hij
geen gelegenheid kreeg om de anderen te waarschuwen!
Langzaam sloop hij naderbij. Hij duwde z'n helm vast op
z'n kop, legde z'n speer, die hem nu alleen hinderde, naast
zich neer en richtte zich ln zijn volle lengle op. 't Volgen
de moment vloog hij met een reuzensprong omlaag, op
de rug van de niets vermoedende wachter. Maar hij kon
toch niet verhinderen, dat de negermier een doordringen
de gil slaakte. Die kreet om hulp werd door de anderen
gehoord en het volgende oogenblik vlogen ettelijke krijgs
lieden met hoog opgeheven speren achter den vluchten
den Barrabas aan. Maar al liep de Rode Mier wat hij lo
pen kon, de Zwarte Hepen veel sneller cn hadden hem
in enkele minuten ingehaald.
Half jaar rijksarbeidsbemiddeling
Invoering arbeidsboek spoedig te
verwachten
In een interview met het A.N.P. over de arbeids-
bemiddeling heeft de dir.-gen. van het dep. van Sot
Zaken ir. R. Verwcij o.a. mededeeling gedaan van de
spoedig te verwachten invoering van het arbeids
boek Hiermede is een ontzaglijk werk gemoeid. He;
wordt uitgereikt aan ieder, die het werkende leven
ingaat. Dan zal het reeds bevatten de gegevens, welke
bekend zijn door de rapporten van schoolhoofd en
schoolarts Het boek zal later moeten bevatten een
summier overzicht van het arbeidende leven van den
houder of de houdster. In verband hiermede kan op.
gemerkt worden, dat aan het schoolartsenwezen een
grocte uitbreiding zal worden gegeven.
„Er :s toch vroeger ook reeds gepleit voor zulk
een arbeidsboek?" werd opgemerkt.
Ja zeker antwoordde de heer Verwey, er is in Ne.
dcrland reeds lang naar gevraagd en nu zal het aan-
sluiten bij de ervaring, daarmede opgedaan in Duitsch
land. waar het in 1935 is ingevoerd door staats-
sekretar Syrup van het rijksarbeidsministerie te
Berlijn, die toen leider was van den Duitschen rijks
dienst der arbeidsbemiddeling en werkloosheidsver
zekering. Aan zijn werk is het mede te danken, dat
Duitschland den veldtocht tegen de werkloosheid heeft
gewonnen.
Ir. Verwey was van meening, dat het arbeidsboek
twee groote voordeelen zal brengen, namelijk exacte
kennis omtrent iedere individu, waardoor het hem
gemakkelijker wordt gemaakt den weg naar de on
derneming te vinden en voorts de centrale kennis,
die het departement waar een geregeld registratie
van deze boekjes zal worden bijgehouden op deze
wijze vergaart.
Het spreekt vanzelf, dat, wanneer de arbeidsmarkt
goed gekend wordt, de werkloosheid beter kan wor
den tegengegaan. De invoering van dit arbeidsboek
zal ook een goeden grondslag vormen voor weer een
verderen stap, namelijk de voorlichting bij beroeps-
keuze tot groote ontwikkeling te brengen.
De beroepskeuze-voorlichting is tot dusver overge-
laten aan plaatselijke organisaties, gemeentelijke en
particuliere, alle bij elkaar nog geen 40 in het ge
heele land In de nieuwe organisatie zal in dit op-
zicht ook beter kunnen worden samengewerkt met
den medischen dienst en in verband met psychotech
nische onderzoekingen. De registratie van de gege
vens uit deze boekjes op het departement zal worden
verricht door middel van hollerith machines.
Duitsche boekententoonstelling
's-GRAVENHAGE, 32 November. Op 15 November
a.s. te 15 uur zal in het Mauritshuis te 's-Graven
hage een tentoonstelling van Duitsche boeken ge-
opend worden Deze tentoonstelling staat onder be
schermheerschap van der Rijkscommissaris.
In het kader van de tentoonstelling zal de Duitsche
dichter Moritz Jahn op Zondag IR November dej
ochtends li uur in het gebouw Kneuterdijk 20 voor
lezen uit werken van Duitsche kunstenaars.
(A.N.P,)
Weet u nog?
Herinnert, u zich nog die bijzondere bekoring die
er uit ging van een postpakket, dat u gezonden werd
door vrienden en waarin u een prettige verrassing ver
moedde en ook vond?
Hoe verder van huig. hoe grooter»de bekoring is die
van zoo'n pakket uitgaat en met des te meer vreugde
wordt uitgepakt.
Kunt u zich voorstellen wat het straks voor onze
Nederlandsche vrijwilligers aan het Oostfront betee
kent, uit het vaderland een Kerstpakket te ontvangen?
Ver van huis, met hun gedachten steeds bij hun
vrienden en verwanten, levende onder de moeilijkst?
omstandigheden, iederen dag weer hun leven wagend?
voor de toekomst van ons volk en ons vaderland,
haken zij naar berichten van het thuisfront.
Voor die mannen worden 12.000 Kerstpakketten ge-
reed gemaakt. Speciale vrachtauto's zullen er voor
zorgen dat onze mannen met Kerstmis een pakket uit
het vaderland ontvangen.
Weet gij nog, landgenoot, hoe gelukkig gij waart met
uw pakket en kunt gij het nu over uw hart verkrij-
gen niet mede te helpen om onze vrijwilligers hun
Kerstpakket te bezorgen?
Neen dat kunt gij niet. De gedachte dat u niet
plicht deed, zou heel uw Kerstfeest grondig bederven,
want u verzuimde dan een Christenplicht.
Landgenoot, stort uw biidragen op girorekening
432100
t.n. Verzorgingsfonds Vrijwilligers Legioen „Neder
land", Koninginnegracht te 's-Gravenhage.
Aanmelding bij Waffen S.S. en
Vrijwilligerslegioen Nederland
Van 14 tot 22 November
's-GRAVENHAGE, 8 Nov. Het Erganzungsamt de:
Waffen-SS, Erganzungsstelle Nordwest, den Haag,
Stadhouderslaan 132, deelt mede, dat in den tijd van
14 tot 22 November in Nederland admissie-onderzoek
zal plaats vinden voor de Waffen-SS en het Vrijwil
ligerslegioen'Nederland in de volgende plaatsen.
Mannen van 17 tot 40 jaar worden aangenomen voor
den duur van den oorlog, 2 of 4 jaar. Voor de onder
steuning van het gezin voorzoover het kostwinners
betreft wordt gezorgd. Vrijbïljetten voor de reis
van de woonplaats naar het admissie-onderzoek moe
ten aangevraagd worden bij de Erganzungsstelle
Nordwest, den Haag, Stadhouderslaan 132. Biljetten
voor de terugreis worden bij het onderzoek overhan
digd, onverschillig of de candidaat aangenomen wordt
of niet.
De aanmelding kan geschieden:
op 14 November, 9 uur in den Haag, Stadhouders
laan 134 en om 15 uur in Rotterdam, Deutsches Haus;
op 15 November om 10 uur in Utrecht, Deutsches
Haus en om 15 uur in Amsterdam, Deutsches Haus
en op 16 November om 11 uur in Leeuwarden, Huize
Schaaf, Breedstraat, en om 16 uur in Groningen, Con
certhuis, Poelestraat:
op 17 November om 11 uur in Hengelo, Deutsches
Haus en om 16 uur in Arnhem, Deutsches Haus;
op 18 November om 10 uur in 's-Hertogenbosch,
Prins Hendrikkazerne en om 16 uur in Tilburg, Werk-
liedenvereeniging, Tuinstraat 68;
op 19 November om 10 uur in Eindhoven, Huis Ma
ria, Kruisstraat en om 16 uur in Maastricht, hotel
Momus, Vrijthof;
op 22 November om 9 uur in den Haag, Stadhou
derslaan 134.
Extra bericht - groote getallen krijgsgevangenen en
gewonden.
Steunt de Nederlandsche ambulance v. h. Oostfront.
Koninginnegracht 22 Giro: 37600 's-Gravenhaqe
VRIJDAG 14 NOVEMBER 1941.
HILVERSUM I, 415.5 M-
6.45. Gramofoonmuziek. 6.50 Ochtendgymnastiek, 7.M
Gramofoonmuziek. 7 45 Ochtendgymnastiek. 8.00 B. N. 0.
Nieuwsberichten. 8.15 Christelijke Oratoriumvereeniglng l«
Amsterdam (opn.). 8.30 Gramofoonmuz. 9.15 Voor de huis
vrouw. 9.20 Gramofoonmuziek. 11.00 Voor de kleuters. 11,M
Ensemzle Jack der Kinderen en gramofoonmuziek. 12.0
Almanak. 12.45 B, N. O, Nieuws- cn economische berichten.
13.00 Koemeensch orkest Gregor Serban. 13.30 Orgelconcert
en zang. 14.00 Het Nedcrlandsch Kamerorkest en solist en
gramofoonmuziek. 16.00 Bijbellezing. 16.20 Gramofoonmu
ziek. 17.15 B. N. O. Nieuws-, economische- en beursbe
richten. 17.30 Voor de jeugd. 17.45 Utrcchtsch Stedelijk
orkest (opn 18.15 Sportwetenswaardigheden. 18.30 Orgel
concert. 19.00 Actueel halfuurtje. 19.30 Cabaretprogramma,
(Vanaf 20.15 alleen voor de Radio-Centrales die over een
lijnverbinding met de studio beschikken). 20.15 Gramofoon
muziek. 20.45 Herdenking van den geboortedag van René
de Clercq. 21.15 Gramofoonmuziek. 21.45 B. N. O. Nieuws
berichten. 22.00 B. N. O. Engelsche uitzending: Economie
News from Holland" of Gramofoonmuziek. 22.15 Klaas
van Beeck en zijn orkest. 22,45—24.00 Gramofoonmuziek.
HILVERSUM II, 301.5 M.
6.45. Gramofoonmuziek 6.50 Ochtendgymnastiek. 7.01
Gramofoonmuziek. 7 45 Ochtendgymnastiek, 8.00 B. N. 0.
Nieuwsberichten. 8.15 Gramofoonmuziek. 10.00 Morgenwij
ding. 10.15 Gramofoonmuziek. 10.40 Voordracht. 11.00 Gra
mofoonmuziek. 12.00 De Melodisten en soliste. 12.45 B. N.
O. Nieuws- en economische berichten. 13.00 De Ramblers.
13.30 Gevarieerd middagprogramma. 15.00 Voor de vrouw.
15.45 Molto Cantabile. 16.30 Voor de jeugd. 17.00 Grafofoon-
muziek. 1715 B. N. O. Nieuws-, economische- en beurs
berichten. 17.30 Otto Hendriks en zijn orkest en gramofoon
muziek. 18.30 Causerie „Onze volkshuishouding". 18.6
Gramofoonmuziek. 19.00 Actueel halfuurtje. 19.30 Piano;
soli. 19.45 Reportage. 20.00 Gramofoonmuziek. (Vanaf 20.6
alleen voor de Radio-Centrales die over een lijnverbin
ding met de studio beschikken) 20 15 Piano, fluit en kla
rinet. 20.35 Gramofoonmuziek, 20 40 Causerie „Een nieuwe
taak voor oude monumenten". 21.00 Piano, hobo en fagot.
21.15 Gramofoonmuziek. 21.45 B. N O. Nieuwsberichten-
22.00 Gramofoonmuziek. 22.10—22.15 Avondwijding.
