'iS
Geef haar, ook hem
Nieuwe Uitgaven
H.O.V.
Jtaliaansch weermachtsbericht
Britten bombardeerden Derna.
Rust aan de fronten in N.-Afrika
en bij Condar.
ROME, 17 November. (Stefani). Het Italiaansche
weermachtsbericht luit als volgt:
„Aan de fronten in Noord-Afrika niets van belang.
Ook aan het front van Gondar was de dag na de reeds
gemelde hevige gevechten rustig.
De 'vijandelijke luchtmacht heeft Derna gebombar
deerd. Er ontstond eenlge schade aan gebouwen. Een
lazearet werd getroffen. Er zijn geen slachtoffers
te betreuren. In de Marmarica is een vijandelijk
vliegtuig brandend neergeschoten".
Doodstraf voor bonnenliandel
Voormalige employés van Berlijnsche
distributiekantoren voor het gerecht
BERLIJN, 17 November (ANP) Vier voorma
lige employés van Berlijnsche distributiekantoren'
hebben zich voor de buitengewone rechtbank alhier
met een aantal anderen moeten verantwoorden we
gens handel in distributiebescheiden. De hoofddader
had zich door bemiddeling van zijn medeplichtigen
in het bezit gesteld van vrij groote hoeveelheden
bonnen voor levensmiddelen en textielpunten, die
hij aan handelaars overdeed- Aanvankelijk was het
hem slechts om bonnen voor eigen gebruik te doen
geweesïj' maar later verkocht hij de bonnen. Van de
opbrengst, die hem in staat stelde tot een leven
van uitspattingen, droeg hij slechts een gering deel
af aan zijn medeplichtigen, maar spoorde hen toch
steeds aan tot nieuwe onregelmatigheden.
De hoofddader werd ter dood veroordeeld, zijn drie
medeplichtigen tot 10, 5 en 3 jaar tuchthuis en
evenveel jaar eerverlies. De afnemers ten getale
van dertien kregen straffen tusSchen drie maanden
en acht jaar tuchthuis. Sommige met eerverlies.
De Turksche officieren, dje een bezoek aan het
Oostfront brengen, in gesprek op een der vlieg
velden. Op den achtergrond overste Mölders.
(Orbis-Holland)
Twee Britscbe motortorpedobooten
tol zinken gebracht
Na nachtelijk gevecht met Duitsche
patrouillevaartuigen
Het D. N. B. meldt: Ongedeerd teruggekeerde Duitsche
patrouillevaartuigen hebben omtrent hét nachtelijke ge
vecht tusschen Duitsche partouillevaartuigen en Britsche
motortorpedobooten. naar het D. N. B. van militaire zijde
verneemt, medegedeeld dat ook de tweede Britsche mo-
tortorpedoboot. is gezonken. Nadat de eerste motortorpedo
boot door treffers in den grond was geboord, concen
treerden de patrouillevaartuigen liet vuur op de tweede
boot die ln brand geschoten werd. Patrouilleschepen heb
ben gezien dat het schip eveneens is gezonken.
Bommen op Deensch gebied
Materieele schade
KOPENHAGEN, 17 November. Engelsche vlieg
tuigen Ijebben in den nacht van Zaterdag op Zondag
op verscheidene (plaatsen in Denemarken bommen
neergeworpen. Naar Ritzau verneemt werd materieele
schade aangericht aan èenige landbouwbezittingen.
(D.N.B.)
ITALIë'S .TEUGDIGSTE GROOTOUDERS.
ROME, 17 November (Stefani). De jeugdigste
grootouders van Italië zijn Luigi en Maria Manzi uit
Fiume. respectievelijk 37 en 34 jaar oud, die tien
zoons hebben, van wie er een, Salvatore, op 18-jarigen
leeftijd reeds vader is van een kind van zeven, maan
den.
INSTALLATIE COMMISSARIS W. B. ENGELBRECHT
UTRECHT. 17 November. Hedenmiddag om drie
uur heeft in de Statenzaal van het Gouvernementsge
bouw hier ter stede onder zeer groote belangstelling
de installatie plaats gehad van den nieuwen com
missaris in de provincie Utrecht, den heer W. B.
Engelbrecht als opvolger van den vorigen commis
saris lr. F. E. Müller.
Aan de rede, die de nieuwe commissaris heeft ge
houden is het volgende ontleend:
„'De uitvoering van mijn taak moet er op gericht
zijn leiding te geven om alle bronnen van energie, die
in het volk en den bodem van dit gewest aanwezig
zijn, aan te boren en tot krachtige ontplooiing te
brengen.
Bij ons gemeenschappelijke streven naar dat ideaal
zullen wij moeten handelen overeenkomstig de na-
tionaal-soeïalistische beginselen ten doel hebbende
den oprechten wil tot samenwerking van allen ter
bereiking van den bloei en de welvaart niet alleen
van dit gewest, maar tevens van ons dierbaar va
derland.
Tk hoop daarbij te mogen rekenen op uw aller
medewerking en verklaar gaarne, dat het van mijn
kant. aan niets zal ontbreken om die samenwerking
in het belang van deze provincie en van haar inge
zetenen zoo aangenaam als mogelijk te maken
''an alle burgemeesters en provinciale ambtenaren
venvacht ik daarbij een uiterst correcte houding te
genover de bezettende overheid. Een dergelijke hou
ding is noodjg om ons allen in deze tijdsomstandig
heden leed en teleurstellingen te besparen, terwijl
wij daardoor tevens reeds thans in staat worden ge
steld om onze medewerking te verleenen bij de voor
bereiding van datgene, wat na den oórlog komen
z?l." (A.N.P.)
LEGEERING VAN GEWICHTEN.
's-GRAVENHAGE, 17 Nov. (A.N.P.) In de Ned.
Staatscourant is opgenomen een besluit van den se-
retaris-generaal van het departement van Handel.
Nijverheid en Scheepvaart, waarbij wordt bepaald,
'at tot een nader vast te stellen tijdstip de gewich-
'en van 25, 20, 10. 5. 2 en 1 kilogram. 500, 200, en 100
•:ram in plaats van van geelkoper vervaardigd mogen
ijn van zinklegeeringen van voldoende vastheid en
i.ardheid.
De aldus vervaardigde gewichten moeten overigens
•vereenstemmen met koperen gewichten van dezelfde
■waarte, behoudens dat de hoogte van den romp een
andere afmeting mag hebben.
Deze beschikking treedt 18 November In werking
Hoofdredacteur R. W. P. Pcereboom, Heemstede.
Plaatsvervangend hoofdredacteur C. J. van Tilburg,
Heemstede.
met Sint 'n artistiek portret
.,R:CHE FOTO ART"
169 GROOTE HOUTSTRAAT, TELEF. 13472
(Adv, Ingez. Med.)
POLDERSTOF BEDEKT URK.
De Tijd meldt: Urk is op het oogenblik geheel als
met een grijzen sluier bedekt. De daken, de huizen,
de straten, alles'ziet zilvergrijs, en men waant £ich
aan den rand der Sahara. Zand, zou men denken?
Helaas, was het maar zand, doch deze kleiachtige
substantie, uitermate fijn en kleverig, is veel erger
dan zand.
In de fijnste kieren dringt zij door, kamers en gan
gen vervuilend in wolken fijn stof, als stuivend ce-
menlpoeder. Het polderstof, door den wind opgejaagd,
geeft heel wat overlast aan de veel geplaagde huis
moeders van Urk.
DE BARNSTEENTENTOONSTELLING.
's-GRAVENHAGE, 17 November. Dr. Hellbeck.'
organisator der barnsteententoonstelling, die Dinsdag
25 November a.s. 's morgens om elf uur in het Rijks
museum te Amsterdam geopend zal worden, deelde
heden op de dagelijksche persconferentie te 's-Gra
venhage een en ander ter zake mede.
Deze tentoonstelling, aldus dr. Hellbeck, zal in de
rij der- tentoonstellingen een zeer bijzondere plaats
innemen. Ze richt zich in het bijzonder tot hart en
gemoed, brengt kunst en toont praetische toepassing
der kunst, gelijk die wel in de eerste plaats het vrou
wenhart bekoren zal en is in hooge mate interessant.
Ze toont de herkomst van het barnsteen, zijn geschie
denis, zijn waarde, zijn gebruik in de kunst enz.
Het centrum der tentoonstelling is het barnsteen-
kog. dat dezer dagen te Amsterdam voor anker is ge
gaan. Dit is geen gewoon zeilschip, doch een zorgvul
dige nabootsing van een oude oorlogskog, gelijk ze ln
de 16e en 17e eeuw de zeeën doorkruisten. Het barn
steenschip komt uit Danzig. Het is echter naar het
bestek en de bouwplannen van een oud Amsterdamsch
admiraalschip gebouwd en zoo nauwkeurig nage
bootst, dat zelfs het kaliber der kanonnen met de ver
houdingen van het origineele schip geheel overeen
komt. Het schip ziet er sprookjesachtig uit. Het schip
heeft reeds bijna de gansche wereld doorreisd en het
wekte overal evenveel opzien. (A.N.P.)
65 JAAR GETROUWD.
HILVERSUM, 17 November. Het echtpaar J. C.
van VelzenA. M. van Mansum, wonende aan de'
Faisantenstraat 13, alhier, zal op 2 December a.s. den
dag herdenken, dat zij 65 jaar geleden in het huwelijk
traden. De oudjes, die beiden 88 jaar zijn, genieten
nog een beste gezondheid.
FRAUDULEUS MENGVOEDERS AFGELEVERD.
's-GRAVENHAGE, 17 Novmber. De centrale
crisis-contröledienst heeft thans een onderzoek be
ëindigd tegen een firma in Terschuur, waarvan 105
verdachten frauduleus mengvoeders hebben betrok
ken.
In de eerste plaats is gebleken, dat er regelmatig"
voerrijst werd afgeleverd, waarvoor door de firma
geen distributiebons in ontvangst werden genomen.
Bovendien is uit de onderzochte bescheiden komen
vast te staan, dat aan een bakker te Amersfoort een
groote hoeveelheid roggemeel meer was geleverd dan
waarvoor de bestelbons toereikend waren. Deze hoe
veelheid was dan ook vervoerd zonder geldige gelei-
debïljetten. Bij nader onderzoek kwam verder aan
het licht dat tusschen de aanwezige voorraden en de
voorraden, die aanwezig moesten zijn, groote ver
schillen bestonden. Zoo werd van het artikel zaaï-
haver een groot tekort geconstateerd, welke hoe
veelheid was vei-werkt tot mengvoeder.
Tenslotte werd vastgesteld, dat er een groot kwan
tum mengvoeders was afgeleverd, zonder inneming van
bestelbons en zonder de vereischtg geleidebiljetten.
Zoowel tegen de koopers als tegen den verkooper
zijn de noodige maatregelen getroffen.
(A.N.P.)
AANMELDING LEERKRACHTEN LICHAMELIJKE
OPVOEDING EN DE SPORT.
's-GRAVENHAGE, 15 November. De secre
taris-generaal van het departement van opvoeding,
wetenschap en cultuurbescherming brengt ter alge-
meene kennis, dat allen, die beroepshalve of tegen
belooning leidinggevend werkzaam zijn, of willen
zijn, op het gebied van de lichamelijke opvoedipg
en de spprt, of dat krachtens hun bevoegdheden
kunnen zijn, zich voor 29 November 1941 schrif
telijk dienen aan te melden bij de afdeeling licha
melijke opvoeding en sport van bovengenoemd de
partement, Jan van Nassaustraat 50 te Graven-
hage, onder opgave van naam en voornamen, ge
boortedatum, adres en de werkzaamheden die op
het gebied van de lichamelijke opvoeding en de
sport door de(n) betrokkene worden verricht.
Deze oproep tot aanmelding geldt derhalve voor
leeraren (essen) en onderwijzers (essen) in de licha
melijke oefening, voor oefenmeesters(essen), spbrt
of spelleiders (essen) al of niet gediplomeerd, voor
eigenaren (essen) van. en leerkrachten, verbonden
aan of werkzaam in particuliere sportscholen gym-
nastiekinstituten, inrichtingen voor heilgymnastiek
of massage e.d.
Tenslotte geldt deze oproep ook voor hen, die
slechts af en toe of periodiek,-tót een der bedoelde
categorieën gerekend kunnen worden (A.N.P.)
GOEDE VANGST VAN DE AMSTERDAMSCHE
POLITIE.
AMSTERDAM, 15 November. In verband
met de inbraak, welke enkele nachten geleden werd
gepleegd in een stoffenzaak in de St. Antonlusbree-
straat, waarbij de politie juist nog kon verhinderen,
dat de buit per auto werd weggebracht, doch vier
mannep in de duisternis konden ontkomen, zijn eer
gisteren twee beruchte inbrekers gearresteerd.
De rechercheurs, die de beide mannnen aantrof
fen in een café in de Anjelierstraat, waren genood
zaakt met hun pistolen te dreigen, daar zij met hun
arrestanten in het gedrang raakten en de kans be
stond, dat de beide inbrekers zouden ontsnappen.
Het onderzoek in deze zaak wordt krachtig voort
gezet en het laat zich aanzien, dat nog meer arresta
ties zullen volgen, alsook, dat dank zij deze aan
houdingen nog meer groote inbraken van den laat-
sten tijd aan het licht zullen komen. (ANP)
JCoct Tlieuws
De 26-jarige verpleegster van de wit-gele kruis-
verpleging te Eindhoven, A. van Loon, is in de Hoog
straat aldaar door een haar achteroprijdende perso
nenauto gegrepen. Zij werd tegen den grond geslin
gerd en met ingedrukte borstkas opgenomen. Een
spoedig ontboden geneesheer achtte overbrenging
naar het Binnengasthuis noodzakelijk. Het slachtoffer
is daar na aankomst overleden.
De burgemeester van Amsterdam heeft benoemd
tot directeur van het marktwezen, C. F. Sixma, hoofd
ambtenaar, tevens plaatsvervangend^ directeur bij
genoemden dienst, welke benoeming wordt gerekend
te zijn ingegaan op 1 September jl.
Aan de werkjes, verschenen in de reeks: Primi
tieve kunst en cultuur, uitgave van Van Loghum
Slaterus' Uitgeversmaatschappij N.V. Arnhem, is
thans toegevoegd: Daemon en masker, in Mela-
nesië.
Sedert dertig duizend jaar danst de mensch met
een masker, beeld van tenminste voor den pri
mitieven mensch diep religieuze beleving. De
maskerade was eens een groot geheim, een heilig
feest en de belangrijkste gebeurtenis van het jaar,
waaraan zich in de eerste plaats de geheime genoot
schappen der mannen wijden. Vooral Melaneslë leent
een groot aantal van dergelijke genootschappen en
waar op dit eilandenrijk het primitieve gebruik en
de hedendaagsche cultuur elkander de hand reiken
is het geen wonder, dat het masker hier nog altijd
in eer is gebleven. Van do vervaardiging, de betee-
kenis en het gebruik van alle soorten van maskers
wordt in dit boekje aan de hand van uitnemende
foto's veel wetenswaardigs verteld. Het is zijn plaats
in de serie dus ten vollo waard.
Tentoonstelüns: van Duitsche
wetenschappelijke hoeken
In Universiteitsbibliotheek te
Amsterdam geopend
AMSTERDAM. 17 November. Het A.N.P. meldt:
In de Universiteitsbibliotheek te Amsterdam is van
morgen in aanwezigheid van een aantal Duitsche en
Nederlandsche autoriteiten een tentoonstelling ge
opend, welke is gewijd aan de Duitsche wetenschap
pelijke litteratuur der laatste tien jaren,
In een der zalen,- waar de genoodïgden bijeen wa
ren gekomen en waar men o.m. zag dr. Plutzar als
vertegenwoordiger van general-lcommissar dr. dr.'V/im
mer, dr. Ruoff als vertegenwoordiger van het Reichs-
ministerium füv Volksauflarung und Propaganda te
B"erlïjn, den - gevolgmachtigde van den Rijkscommis
saris voor de stad Amsterdam, senator dr. Böhmcker,
den secretaris-generaal van het departement van Op
voeding, Wetenschap en Cultuurbescherming, prof. J.
van Dam, den voorzitter van den Nederlandschen
Cultuurkring prof. G. A. S. Snijders, den wethouder
voor Onderwijs en Kunstzaken, dr. J. Smit. sprak se
nator dr. Böhmcker een woord van welkom.
Hij wees er op, dat de tentoonstelling slechts een
kleine greep uit het Duitsche wetenschappelijke werk
toont. Het is niet mogelijk geweest, in deze kleine
ruimte een volledig overzicht van dit werk te geven.
Daarom zal in Januari te Utrecht een tentoonstelling
worden ingericht, welke belangrijk grooter is en
recht doet wedervaren van den arbeid der weten
schappelijke schrijvers.
Na de inleiding door senator dr. Böhmcker hield
dr. Plutzar als vertegenwoordiger van 'general-kom-
missar dr. dr. Wimmer een toespraak.
Dr. Plutzar merkte op. dal: de tentoonstelling in de
Amsterdamsche Universiteitsbibliotheek een onder
deel vormt van de groote tentoonstelling in Den Haag,
welke op haar beurt past in de reeks tentoonstellin
gen, welke sedert het begin van den oorlog door
Duitschland in bijna alle hoofdsteden van Europa zijn
georganiseerd.
Strijd en cultuur sluiten elkaar niet uit, weerbaar
heid en wetenschap gaan integendeel volkomen sa
men, aldus spr. en voor hen, die in deze expositie
geen voldoende bewijs zien, moge er op gewezen wor
den, dat de geleerden thans in het veldgrijs aan het
front staan en met hun volksgenooten voor hun va
derland vechten. Men kan hieruit leeren, dat in
Duitschland de wetenschap niet om de wetenschap
wordt beoefend, doch wel de wetenschap om het volk,
zoo zeide dr. Plutzar.
De beweringen omtrent het gemis aan vrijheid voor
de wetenschappelijke werkers in Duitschland ter
sprake brengen, zeide dr. Plutzar, dat het hiermede
precies is gesteld als met het gemis aan vrijheid op
andere gebieden. De waarheid is, dat het in Duitsch
land niet geoorloofd is te doen met zijn wetenschap
pelijke talenten wat men wil. Men is verplicht die
talenten in dienst te stellen van het volk. En in
Duitschland is er geen dwang noodig om de juist
heid van dit begrip te erkennen, want geheel vrij
willig werkt de geleerde mee.
Tot slot deelde dr Plutzar mede, dat de Rijkscom
missaris' dr. Seyss-Inquart heeft beslist, dat een groot
deel van de op deze tentoonstelling bijeengebrachte
wetenschappelijke boeken ten goede zal komen aan
de Universiteits-bibliotheek van Amsterdam.
Hierna sprak de secretaris-generaal van het depar
tement van Opvoeding, "Wetenschap en Cultuurbe
scherming, prof. dr. J. van Dam, de openingsrede uit.
Met verbazing had spr. "bemerkt, dat midden in
den oorlog de wetenschappelijke publicaties in
Duitschland zonder noemenswaardige storing voort
gang vinden, ofschoon een groot deel der betrok
kenen zoowel van auteurs, als van technisch perso
neel, aan den- oorlog deelneemt.
Verder moet het iedereen opvallen, zoo zeide spr.
verder o.m., hoezeer ook de Duiteche wetenschap door
staatsbelangen wordt beïnvloed: De wetenschap is in
dienst van het vaderland en van het volk gesteld in
een omvang, als hier te lande onbekend is geweest.
Bijzonder op het punt van samenvoeging van alle
beschikbare krachten en van den gemeenschappe-
lijken arbeid aan gemeenschappelijke doelstellingen
kunnen wij van de Duitsche wetenschap veel leeren,
aldus prof. van Dam.
Spreker eindigde met den wensch, dat de bestaan
de goede betrekkingen tusschen de Duitsche en de Ne
derlandsche wetenschap door deze tentoonstelling
bevorderd mochten worden in het belang van beide
volkeren, in het belang ook van hun beider Europee-
sche samenwerking en verklaarde de expositie voor
geopend.
Tentoonstelling van Nederlandsche
Kunst te Oldenburg geopend
's-GRAVENHAGE, 17 November. Aan een A.N.P.
verslag is het volgende ontleend: Op Zondag 16 No
vember heeft te Oldenburg de opening plaats gehad
van een tentoonstelling van Nederlandsche kunst,
waarbij de heer Gerdes, hoofd van de afdeeling
beeldende kunsten van het departement van Volks
voorlichting en Kunsten in Den Haag, een redevoe
ring heeft gehouden.
Het volk van Nederland, aldus de heer Gerdes, kan
zich nog steeds het volk der schilders noemen net-
tegenstaande de geweldige prestaties op dit gebied in
andere landen van Europa. Uit dit zoo Kleine gebied
waar in de 17e eeuw nog geen 2 millioen menschen
woonden komen de honderden werken van eersten
rang die nog steeds de wereld in vervoering bren
gen. Van Eyck, Rembrandt, Frans Hals, Vermeer enz.,
tientallen namen, eeuwen lang, en al deze generaties
hebben het allerbeste geschapen wat men een volk
inplanten, inenten en nalaten kan. Deze traditie heeft
ons door de tijden heen geholpen, waarin de schil
derkunst een kwijnend bestaan leidde, en heeft al
tijd nog een vonk van het ware vuur doen lichten.
De 18de eeuw vertoonde bij ons een verval der
beeldende kunsten dat bijna even groot was als de
opbloei in de 17e eeuw. Van de Nederlandsche kunste
naars werd verlangd, dat zij zich aan den alles be-
heerschenden Franschen smaak zouden onderwerpen
en deze al te verfijnde cultuur lag den Hollander niet.
Maar de traditie heeft'ons gered, aldus spr. Deze was
zoo vast in alle lagen der. bevolking verankerd, dat
geen eeuw van Franschen invloed in staat was haar
te vernietigen. Opmerkelijk is het, dat juist Duitsch
land altijd veel begrip voor onze schilderkunst ge
toond heeft En dat in een tijd, waarin de belangrijk
ste scheppingen van onzen grooten tijd in Holland bij
de leidende kringen bijna geen belangstelling meer
vonden In groote hoeveelheden ging van het aller
beste, dat in de 17de eeuw geschapen was, de grens
over naar Duitschland, naar vorstelijke galerijen en
privé-collecties Bij het levendige verkeer, dat in de
16e en 17e eeuw ook in cultuurkringen tusschen Ne
derland en Duitschland bestond, wist men in Duitsch
land reeds vroeg onze cultureele werken te waar-
deeren en zoodra de Duitschers koopen konden, kocht
men ook veel en, met goeden smaak.
Na nog den wensch van prof. Goedewaagen ombl
ies te doen om de vriendschappelijke betrekkingen
en cultureele uitwisseling tusschen Nederland en
Duitschland te herstellen te hebben gereleveerd, ver-
,'klaarde de heer Gerdes de tentoonstelling voor ge
opend
Voor de kinderen
De Avonturen van Barrabas de Rode Bosmier.
cTeekeningen van F. wagner). 60. Voorbereidselen voor het Feest
60. Tot de nacht van de
volle maan naderde. Dan
was het feest voor de zwar
te mieren en werd er ge
danst en gezongen, gegeten
en gedronken naar harte
lust! Bij deze gelegenheid
begaf de koning met zijn
familie zich temidden van
zijn onderdanen en iedei
Was dan blij en feestelijk
gestemd. Maar dit keer
moest het feest groter en
mooier worden dan ooit!
Ze hadden niet voor niets
zo'n uitstekend muziekmeester in hun midden! Hein was
dan ook de gehele dag bezet. Ijverig studeerde hij met de
Koninklijke muziekkapel nieuwe dansmelodieën in, die,
op de feestavond ten beste zouden worden gegeven. Maar
ook Barrabas haft het drukker dan ooit! De hele dag was
hij met Oebas op jacht, want er moest voor heel wat wild
gezorgd worden voor het grote feestmaal. Hij leefde weer
helemaal op tijdens deze spannende jachtavonturen. Maar
hij dacht ook weer meer aan Livia en hoewel hij zelf wan
hoopte haar ooit weer terug te zien, wist Hein hem, de
L,
WÊsÈÊMMiSb
1
mmbbst""
enkele maal dat ze elkaar spraken toch weer moed ln te,
spreken, Zelfs de koning had 't, druk. Elk ogenblik moest
hij zijn nieuwe feestmantel passen! Trots stond hij dan op.
een verhoging, terwijl de hofkleermaker de zoom rijgde
en met een kennersblik de mantel bekeek. Want de koning
was niet gemakkelijk met passen. En vooral nu het zulk
een groot feest zou worden, wilde hij er extra mooi en
deftig uitzien, De helm had hij weer aan Barrabas terug
gegeven en zelf had hij nu een pauwenveer in z'n kVoon
gestoken.
Binnenvaart op generatorgas
De Staat als promotor
's-GRAVENHAGE, 18 November. Het A.N.P.
meldt:
De binnenvaart gaat zich onafhankelijk maken
van de stookolie, gelijk het autoverkeer bezig is te
doen ten aanzien van de benzine. Zij ondervindt
hiertoe alle medewerking van de overheid, die aan
het departement van handel, nijverheid en scheep
vaart een bureau „generatoren en tankgas" heeft
ingesteld. De secretaris-generaal van het departe
ment van Waterstaat heeft een „Commissie voor
den inbouw van generatoren in vaartuigen" in het
leven geroepen.
In een persconferentie zijn belangwekkende
mededeelingen gedaan over de maatregelen be
treffende inbouw van generatoren in vaartuigen.
Vooroorlogsche statistieken leeren, dat het aantal
motoren in de binnenvaart omstreeks 11.000 be
draagt, met een totaal vermogen van ongeveer
250.000 P.K., ongerekend de honderden motorsleep-
booten, die soms heele sleeptreinen achter zich aan
trékken.
In de tegenwoordige omstandigheden kunnen nog
slechts geringe hoeveelheden gasolie voor deze mo
toren ter beschikking worden gesteld, terwijl ook de
petroleum en de benzine schaarsch zijn. De situatie
moet onder het oog worden gezien, dat deze brapd-
stoffen geheel zouden komen te ontbreken. Toch
moet de binnenvaart haar veelomvattende taak kun
nen voortzetten.
De plaatsing van een generator op een schip is
telkens een probleem op zichzelf. De overheid
achtte zich daarom geroepen deze taak te regelen. Zij
stelde bovengenoemde commissie in en gaf de be
schikking over een credïet.
Wat den financieelen opzet aangaat, deze is als
volgt. De commissie koopt de generatoren en doet
deze plaatsen op de vaartuigen, die uit technisch en
vervoerpolitiek oogpunt voor generatoren-plaatsing
in aanmerking komen. De eigenaar of exploitant
van het vaartuig sluit met den staat een huurkoop
contract, waardoor hij tenslotte den generator met
bijbehooren in eigendom verwerft, en ontvangt voor
de telkens vervallende termijnen een subsidie,
echter onder één voorwaarde, dat hij den generator
behoorlijk verzorgt en zijn schip in de vaart houdt.
Eenerzijds krijgt dus de eigenaar of exploitant den
generator met bijbehoorende installatie cadeau, mits
hij van goeden wille is^ en anderzijds wordt op deze
wijze de noodige waarborg geschapen, dat de ge
nerator inderdaad aan het daarmede beoogde doel
beantwoordt.
Vele technische moeilijkheden moesten worden
overwonnen. Een gering aantal vaartuigen, uitgerust
met generatoren, is daarom nog slechts in de vaart,
doch daarmede worden dan ook bevredigende resul
taten bereikt. Op grond van de behaalde techni
sche resultaten en de verkregen ervaring mag wor
den verwacht, dat thans met groote kracht de bouw
van generatoren in grootere aantallen in vaar
tuigen ter hand kan worden genomen. Uiteraard
mag niet worden verwacht, dat op de vele duizenden
vaartuigen in de binnenvaart generatoren geplaatst
zullen kunnen worden, doch wel mag worden aan
genomen, dat een vitale kern van het bedrijf zal
kunnen worden voorzien.
Als* generatorbrandstof voor scheepsinstallaties
wordt in hoofdzaak anthraciet toegewezen. Hout
komt niet in aanmerking, turf slechte in geringe
mate. In het algemeen kan worden gezegd, dat een
schip zich beter leent voor generatorbedrijf dan een
auto, omdat men in het eerste geval meer met een
continuebelasting heeft te maken.
Een generatorinstallatie bestaat uit een aantal
betrekkelijk eenvoudige constructie-elementen,
zoodat fabrieken en werkplaatsen, welke over een
bescheiden outillage beschikken, in staat zijn gene
ratoren te fabriceeren. Als warmte-technisch appa
raat stelt de generator den ontwerper 'echter voor
vele problemen, voor de oplossing waarvan groote
kennis vereischt wordt en tevens de noodige tech
nische hulpmiddelen, ten einde de onmisbare proef
nemingen te kunnen uitvoeren. Het is dan ook van
den aanvang af het streven geweest van. het
bureau-generatoren en tankgas zooveel mogelijk fa-
bricatievergunningen te verleenen aan diegenen, die
aan de gestelde voorwaarden voldoen kunnen. De
praktijk van ruim een jaar heeft aangetoond, dat de
tot nu tde gevolgde gedragslijn juist is.
Het spreekt vanzelf, dat men steeds de noodige
aandacht blijft besteden aan voorstellen van uitvin
ders. Deze worden nauwkeurig bestudeerd en in
dien noodig getoetst en wanneer de uitvinding
van belang blijkt te zijn wordt medewerking ver
leend.
STAAT EN KERK IN DUITSCHLAND.
's-GRAVENHAGE, 17 Nov. Het A.N.P. meldt: In de
redevoering, die Hitier op 9 November in München
heeft uitgesproken, kwam een passage voor, waarin
de Führer mededeelde, dat een bepaald bedrag was
uitgetrokken voor de kerken in Duitschland. Het be
drag, dat in het verslag, dat toen in de Nederlandsche
bladen is verschenen, werd genoemd, was 9 millioen
R.M. Het blijkt thans, dat dit een fout is geweest. De
Duitsche staat heeft niet 9 millioen R.M., maar 900
millioen R.M. voor de kerken beschikbaar gesteld.
Door technische storing in het overseinen, was de
mededeeling van Hitier foutief in de Nederlandsche
bladen gekomen.
GEM. CONOERTZAAL
HEDENAVOND 7.30 UUR
VOLKS-CONCERT
Dirigent: MARINUS ADAM
Soliste: LIDA LANGERVELD, viool
Programma-bewijs van toegang: 25 cent
(Adv. Ingez. Med.)
„Barnsteen, het goud van de zee". Onder
museum te Amsterdam een tentoonstellm:
model van een oud Danziger Hanse-schi;
barnsteencn kunstwerk is 120 c.M. Het w
jaar vervaardigd en zijn waarde bedraagt
dezen titel wordt Vrijdag in het Rijks-
g van barnsteen geopend. Hierboven het
dateerend uit 1600. De lengte van dit
erd te Königsberg in den tijd van drie
eveer 30.000 R.M.
(Pax-Holland,-Rijkscommissariaat).
Het geheim van den koffer!
Vijfde avontuur
uit de 24 spannende belevenissen va'A
„NEKKIE RAFen APIE SNUIF"
Als je dese week komt smullen kun je
dit vijfde avontuur in 07itvangst nemen
en ook de vorige, als je deze nog niet
mocht hebben ontvangen. Bet kleur
rijke Jnplakboek is nog verkrijgbaar
a 25 cent.
Bufetaria
Kruisweg 22-24, HAARLEM
(Adv. Ingez. Med.)
In den centralen sector
„In den centralen sector van het^Oostfront heb
ben infanterie-afdeelingen, die op taaien tegenstand
stootten, na liardnekkigen strijd een zeer diepe bun
kerstelling der bolsjewisten veroverd...." Zoo, in
een enkel zinnetje staat het in het weermachtsbe
richt, eenvoudig en sober als de Duitsche soldaat
zelve.
Op dezelfde wijze, zonder eenigen ophef te maken
arbeiden de ambulances aan het Oostfront,
In alle stilte verrichten deze mannen en vrouwen
hun menschlievenden arbeid. Maar dat wil niet zeg
gen flat wij hen vergeten mogen, zijn verdienen uw
hulp en steun.
Nederlanders, uw eigen land zendt een ambulance
naar het Oostfront. Aan deze hulpexpeditie kunt
gij in leder geval uw steun niet onthouden.
Stort uw bijdrage, iets meer dan u kunt missen,
op girorekening
8-7-6-0-0
Nederlandsche Ambulance, Koninginne
gracht 22, 's-Gravenhage.
Magen die vragen - maar niets verdragen...
en het antwoord is: Brandend Maagzuur!
Menschen die af en toe gekweld werden door on
dragelijke pijnen van brandend maagzuur bij het
minste of geringste dat ze aten kunnen nu met
gerustheid alles eten. Het gebeurt nu maar al te
vaak, dat juist menschen die hard moeten wer
ken, veel te verzetten hebben, bij het minste of
geringste dat ze gebruiken, last van brandend
maagzuur hebben! Voor deze menschen is Rennie
;emaakt. Voor hen is Rennie een kostelijk
preparaat. Want met een Rennie na tafel
gewoon gesmolten in den mond kunnen ze
zonder bezwaar weer alles eten. Rennie neutrali
seert brandend maagzuur en helpt de maag de
spijsvertering bevorderen. Zoodoende draagt
Rerrnie eigenlijk" bij tot de in stand houding
eener sterke constitutie, die een mensen ih deze
tijden meer dan ooit noodig heeft. Wacht er niet
mee! Neem van nu af aan Rennie. Ge begint er
eigenlijk een nieuw leven mee, want ge voelt U
weer sterk en gezond en tegen alles, bestand,
Rennie is heel gemakkelijk in te nemen zonder
water of wat ook. Vraag Uw apotheker of drogist
Rennie. Proef pakje 41 cent. Groot pak 1.27. -
N.V. Rowntree, Amsterdam
(Adv. Ingez. Med.)
Vijand vernietigd - stad bezet - Burgers in nood.
Steunt de Nederlandsche ambulance v. h. Oostfront.
Koninginnegracht 22 Giro: 87600 's-Gravenhage
Otadio
wgxanma
WOENSDAG 19 NOVEMBER 1941.
HILVERSUM I, 415.5 M.
7.15 Gramofoonmuziek 7.45 Ochtendgymnastiek. 7.59
Gramofoonmuziek. 8.00 B. N. O. Nieuwsberichten. 8.15
Gramofoonmuziek. 8.35 Ochteugymnastiek. .8.45 Gramo-
foanrmmek. 9.lo Voor de huisvrouw. 9.25 Gramofoonmu
ziek. li.oo Voor de kleuters. 11.20 Gerard Lebon en zijn
orkest. 12.00 Orgelconcert. 12.25 Voor den boer. 12.40 Alma
nak. 12.45 B. N. O. Nieuws- en economische berichten. 13.00
Fluit, cello en piano. 14.00 Gramofoonmuziek. 14.15 Ensem-
ri™ ls"00 Voor de vouw. 15.20 Viool en piano.
16.00 Bijbellezing. 16.20 Voor de jeugd. 17.00 Gramofoon
muziek. 17.15 B. N. O. Nieuws-, esonomische-' en beursbB»
richten. 17.30 Nationale Jeugdstorm-kwartier. 17.45 Zang
met pianobegeleiding. 18.15 Causerie „Onze volksgezond
heid 18.30 Klaas van Beeck en zijn orkest en soliste.
19.00 Actueel halfuurtje. 19,30 „Melodie en poëzie". (Vanaf
20.15 alleen voor de Radio-Centrales, die over een lijn
verbinding met de studio beschikken). 20.15 Gramofoön-
1?u,z De Melod'sten en solist. 21.30 Gramofoonmu
ziek. 21.45 B. N. O. Nieuwsberichten. 22,00 B. N. O. Engel
sche uitzending: „The Dutch Achievements in the Ne
therlands Indies" of Gramofoonmuziek. 22.15 Bonte avoi»"*
(opn.). 23.2524.00 Amusementsorkest en solist toon.).
HILVERSUM II, 301.5 M.
7.15 Gramofoonmuziek. 7.45 Ochtendgymnastiek. 7.55
Gramofoonmuziek. <8.00 B. N O. Nieuwsberichten. 8.15
Gramofoonmuziek. 8.35 Ochtengymnastiek. 8.45 Gramo
foonmuziek 10.00 Mórgen wij ding. 10,15 Zang met pianobe
geleiding. 10.40 Voordracht. 11.00 Cello en pianobegeleiding
(opn.) 11.30 Gramofoonmuziek. 12.15 Ensemble W. Kok.
12.45 B. N. O. Nieuws- en economische berichten. 13.05
Otto Hendriks en zijn orkest. 13.45 Sehrammelkwartet en
soliste. 14.15 Voordr'acht. 14.35 Gramofoonmuziek. 16.00 Het
Nederlandsch Pianoduo. 16.35 Gramofoonmuziek. 17.00 Voor
de jeugd. 17.15 B. N. O. Nieuws-, economische- en beursbe
richten. 17.30 Gramofoonmuziek. 18.00 Omroeporkest en
solisten. 19.00 B. N. O. Brabantsch praatie. 19.10 B. N O.
Nieuwsberichten. 19.20 Volkszangkoor met pianobegelei
ding. 19.45 „In en om de N. S B." (Voorbereid door de
N. S. B.>. 20.00 Gramofoonumuziek. (Vanaf 20.15 alleen
voor de Radio-Centrales, die over eèn lijnverbinding met
de studio beschikken). 20.15 Eerste acte van de opera
„Aïda". 21,00 „Ons planetarium". 21.15 Derde acle van de
opera „Aïda". 21.45 B. N. O. Nieuwsberichten. 22.00 Gra
pt ofooumuziek, 22.10-22.i5 Avondwijding,
