niet
Vijf minuten babbelen
tien &onnen we.gü
Amundsen of zijn dubbelganger?
Ontmoeting bij de Eskimo's.
(Van een V.P.B.-medewerker).
OSLO. November. Is de verdienen kapitein
Amundsen dood? of leeft hij nog, als opperhoofd
van een of anderen Eskimostam? Zooals men zich
zal herinneren, is hij in 1928 niet teruggekeerd van
een tocht per vliegmachine, ondernomen om den
Italiaanschen kapitein Nobile op te sporen. Eiikele
jaren later verspreidde zich in de Noordelijke gebie
den van Amerika het gerucht dat Amundsen niet
dood was. Twee Amerikanen, die uit het hooge Noor
den kwamen, beweerden dat zij den dood gewaanden
Noorsehen Poolreiziger hadden aangetroffen onder
een Eskimostam, die verbliji hield bij Ford Bay.
Hoewel dit verhaal zeer ongeloolwaardig klonk,
besloot de Alaska Trading Company.de zaak te on
derzoeken en vaardigde een van haar beambten af
naar Fort Bay met de opdracht een onderzoek in te
stellen. Veel geluk had de man aanvankelijk niet.
Toen hij in Fort Bay aankwam, bleek hem dat de
bedoelde stam, die maandenlang in de nabijheid haar
tenten had opgeslagen, naar elders was vertrokken
waarheen kon niemand zeggen.
De beambte stond reeds op het punt de zaak op te
geven en terug te keeren, toen hfj toevalligerwijze
een troep Indianen aantrof die hem wist te vertel
len dat zij de Eskimo's hadden aangetroffen en dat
hun opperhoofd een oude man was die zich „kapi
tein Anfundsen" noemde en die bij gelegenheid had
verteld dat hij genoeg had van zijn beroemdheid en
de rest van zijn leven in rust en vrede wilde slijten.
Daarop hervatte de beambte van de Alaska Tra
ding Company zijn nasporingen en op een dag leid
den deze tol het gewenschte resultaat: hii stond voor
het opperhoofd van 'de Eskimo's. „Ja, werkelijk: dat
was Amundsen en geen ander die voor mij stond",
vertelde hij later. „Hetzelfde karakteristieke profiel,
de scherpe adelaarsneus, het met groeven doorploeg
de gezicht".
Op de vraag wie hii was antwoordde de oude Es
kimo: ik ben Amundsen. Ik ben wel naar beneden
gestort, doch, zooals gij ziet, niet doodgevallen". La
ter moet de „kapitein" deze woorden hebben herroe
pen. Wie de dubbelganger van Amundsen is heeft
men nooit ^kunnen vaststellen.
Duitsch-Spaansche wapenbroederschap. In de
kaartenkamer van de Blauwe Divisie aan het
Oostfront werken Duitsche en Spaansche onder
officieren aan de gemeenschappelijke taak.
(Orbis-Holland)
Mutaties bij de Engelsche weermacht
Sir John Dill treedt af als chef van
den generalen staf
BERLIJN, 19 November (D.N.B.). Generaal
Sir John Dill, de chef van den generalen staf van
het Britsehe rijk, zal op 25 December van zijn post
aftreden, zoo 'meldt de Engelsche berichtendienst.
Zijn opvolger is generaal Sir Allen Brooke, opper
bevelhebber der strijdkrachten in het moederland.
Dill, die 60 jaar «wordt, is benoemd tot veldmaar
schalk en aangewezen óm als gouverneur van
Bombay de opvolger te worden van Sir Roger
Lumley, wanneer diens ambtsperiode is verstreken.
Lt. generaal B. C. T. Paget, opperbevelhebber van
het Zuidoostelijke commando, wordt opvolger van
Brooke en lt. generaal B. L. Montgomery wordt be
last met het commando in Engeland, „den invasie-
hoek" als opvolger van Paget.
Dill en liet kabinet Churchill.
NEW YORK, lfl November (DNB) Betreffende de
mutaties in de Britse he legerleiding meldt de Lon-
densche correspondent van de „New York Times"
dat Dill In een voor de Britsehe officieren onge
wone verklaring heeft gewezen op de noodzakelijk
heid van een jonger ópperbevel. Dill Is herhaalde
lijk geeritiseerd. zoo meldt de Amerikaansche jour
nalist verder; omdat hij niet voldoende lust tot on
dernemingen toonde. Er bestaat geen openlijk
meenincsverschll tussehen Dill en Churchill, maar
het is zeker dat het bereiken van de leeftijdsgrens
door Dill het kabinet Churchill zeer gelegen is ge
komen. Do correspondent wijst er op dat Dill's op
volger. Brooke, al lang groot vertrouwen van Chur
chill geniet.
SJANGHAI, 18 Nov. (D.N.B.) Nederlanders, die
verblijf houden op Malakka en in het Verre Oosten,
hebben, naar uit Singapore gemeld wordt, de uitnoo-
diging ontvangen om zich aan te melden voor den
militairen dienst bij het Nederlandsche legioen in
Engeland. Men vermoedt, dat een aantal der dienst
plichtigen naar Canada wordt verscheept
Britsehe strijdkrachten op Malakka
versterkt
SJANGHAI. 18 November. (D.N.B.) Volgens een
officleele mededeeling uit Singapore hebben de in
Malakka liggende Britsch-Indische troepen nieuwe
versterkingen uit Brltsch-Indië gekregen. Deze ver-
Sterkingen zijn Maandag te Singapore aangekomen.
IRAK VERBREEKT DE BETREKKINGEN MET
FRANKRIJK EN JAPAN.
NEW-YORK, 18 November. (D.N.B.) De Ameri
kaansche pers publiceert een bericht van Unite'd
Press, volgens hetwelk de Iraksche regeering bekend
heeft gemaakt dat de diplomatieke betrekkingen met
Frankrijk en Japan zijn verbroken. De Iraksche re
geering, zoo wordt in het bericht gezegd, motiveert
dezen stap met de nauwe betrekkingen der beide mo
gendheden met de landen i der spil tijdens den oj*-
stand in Irak. De gezantschappen- van Frankrijk en
Japan in Bagdad zijn terstond gesloten en de gezant
van Irak te Vichy is teruggeroepen.
LUCHTLIJN BERLIJN—HELSINKI GEOPEND.
BERLIJN, 18 November. (A.N.P.) Tussehen Ber
lijn en Helsinki is een luchtlijn geopend. H$t eerste
vliegtuig is Zondagavond te Helsinki geland. De
dienst zal drie maal per week in beide richtingen
worden onderhouden.
HARM MAX IX LONDEN AANGEKOMEN
BERLIJN. 18 Nov. De bijzondere afgezant van
president Roosevelt, H&rrlman, is Dinsdag in Lon
den aangekomen, zoo meldt de Engelsche Nieuws
dienst. Hij verklaarde dat dc Ver, Staten niet alleen
Engeland, doch ook de Sovjet-Unie willen helpen.
Hoofdredacteur R. W. P. Pcereboom, Heemstede.
Plaatsvervangend hoofdredacteur C. J. van Tilburg,
Heemstede.
Engelsche aanval op de Fransche
kust
Spitfire neergehaald
Het D. N. B. meldt: Dinsdagmiddag heeft een vrij
sterke formatie Britsehe jagers een aanval prober—
ren te ondernemen op de Noord-Fransche kust. De
vijandelijke aanvalspoging werd door Duitsche ja
gers tijdig verijdeld, lien vliegtuig van het type
Spitfire werd door Duitsche jagers neergehaald.
Luchtaanvallen op Engeland
Haven van Lowestoft bestookt
BERLIJN. 19 November. (D.N.B.) Duitsche
gevechtsvliegtuigen hebben in den afgeloopen nacht,
naar het D.N.B. verneemt, de haven van Lowestoft
en andere voor den oorlog belangrijke doelen in
Zuidoost Engeland met succes aangevallen.
Roosevelt in de persconferentie
WASHINGTON, 19 November (D.N.B.) Roo
sevelt heeft in een persconferentie geweigerd te
antwoorden op vragen betreffende de onderhande
lingen met Japan.
Herdenking der sancties
Artikel van Dino Alfieri
De „Völkischer Beobachter" bevatte Dinsdag, naar
het ANP meldt, ter gelegenheid van den zesden ver
jaardag der sancties een hoofdartikel van den Ita
liaanschen ambassadeur te Berlijn Dino Alfieri.
Daarin wordt onder het opschrift „Ttalië's weg" de
ontwikkeling op buitenlandsch-politiek gebied van
Italië sedert den 18den November 1935, den dag der
sancties, o.a. als volgt geschilderd:
„De terugkeer Van den lSden November is voor
het fascistische Italië een zéér gedenkwaardige dag.
Zes jaren zijn verloopen sedert den dag, waarop in
Genève een laffe meerderheid besloot Italië econo
misch te belegeren. Ons volk, dat naast het be
vriende. Verbonden Duïtschland van Adolf Hitler
aangetreden staat voor een geweldigen beslissenden
strijd, herdenkt vandaag den verjaardag der sancties.
Op partijbijeenkomsten godenken de zwarthemden
dezen dag met een tweeledig doel: aan den eenen
kant willen zij zichzelf herinneren met gerechtvaar
digden trots aan de prestaties van her fascistische
leger, die met de overwinning werden bekroond. Dit
leger veroverde onder persoonlijke aansporing van
den Duce- op 5000 KM afstand van het moederland
een imperium. Aan den anderen kant willen zij
anderen die niet zoo een goede herinnering hebben
als wij er aan herinneren wie destijds vijand of
vriend is geweest.
De achttienden November 1935 werd Italië in
Genève veroordeeld door denzelfden Volkenbond
die zoogenaamd behoeder van internationale orde
rechtvaardigheid was, doch die integendeel, zich
buigend voor de gewelddadigheid der plutocratieën,
niet aarzelde onwettige maatregelen te nemen om
to beproeven een prachtig jong en trotsch op zijn
armoede zijnd volk te worgen. Tweeënvijftig staten
sloten zich bij deze schandelijke poging aan, groote
en kleine landen, nabije, doch ook zeer ver verwij
derde landen, wier belangen door ons optreden in
Abessynië ook niet in het geringste geschonden of
op een of andere wijze in gevaar werden gebracht".
,In die Novembermaand van 1935 begrepen
slechts een staatshoofd en een enkel volk geheel en
zonder eenig voorbehoud onze positie: Adolf I-Iltler
en het nationaal-socialistische Duitschland. Zij voel
den niet alleen de gemeenschappelijkheid van het
lot op groAd der belevenissen, waardoor het Duit
sche volk zijn nationale eenheid had verworven en
op grónd der noodzakelijkheden die voor het Duit
sche evenals voor het Italiaansche volk bestonden,
zich de toekomst te verzekeren. Zij waren er
echter ook van overtuigd dat de beide revoluties, de
nationaal socialistische en de fascistische, de voor
waarden hadden geschapen voor een diepgaande
en duurzame Duitsch-Italïaansche solidariteit. De
F Li hr er heeft meermalen aan dit alles herinnerd, het
laatst nog op den 9den November, toen hij met on
vergetelijke woorden de lotsgemeenschap met Italië
in herinnering bracht.
De sancties waren ook voor Duitschland een
alarmsignaal. „De 18e November", zoo zeide Musso
lini vandaag een jaar geleden, „is een beslissende
datum in de geschiedenis van Europa". Het was de
eerste en definitieve poging tot een stormloop op
breede basis ondernomen van de oude wereld uit.
vertegenwoordigd door den Volkenbond met zijn
egoïstische motieven en verouderde ideologieën die
door de nieuwe en jonge krachten van Italië en
Duitschland werd overwonnen".
„Het conflict is zeker nietveroorzaakt door het
een of ander tijdperk óf den een of anderen plaat
selijk begrensden eisch, waarvan de rechtmatigheid
streng genomen nauwelijks kon worden aangevoch-
Het had diepere, verder reikende wortels. Reeds
toen. den 18den November 1935. moest men er op
voorbereid'zijn, want reeds toen had men immers
gezien wat een volk dat niets bezat, dat echter óm
zijn kinderen te kunnen voeden, deel moest hebben
>.nn de rijkdommen der wereld, verwachten kon van
jen huichelachtige internationale vergadering, die
buigingen maakte voor de bezittende staten".
„Terugziend op den 18en November 1935 her
denken wij de vijanden met en zonder masker, doch
ook den grooten vriend van toen en bondgenoot van
thans, met wien wij zonder onderbreking den strijd
zullen voortzetten, vast besloten ook verder de
zwaarste offers op ons te nemen, in de overtuiging
dat wij niet alleen voor ons, doch ook voor onze kin
deren en kleinkinderen strijden, om door de over
winning van onze vlaggen niet alleen onzen volken
vrede en welvaart te verzekeren, doch oók de sociale
rechtvaardigheid en de geestelijke en politieke ver
nieuwing in een Europa dat zich opnieuw bewust is
van zijn eeuwenoude waardigheid en cultureels
missie de wereld".
Plichtsgetrouw en onverschrokken
Wij lezen het in de geschiedenisboeken van ons
land. hoe onze voorvaderen op de bres stonden voor
de toekomst van ons land en volk. Plichtsgetrouw en
onverschrokken waren zij. Door deze eigenschappen
is ons volk door de eeuwen heen een voorbeeld ge
weest voor vele andere.
Natuurlijk, lezer, u bent dat met ons eens, want het
is mode geworden, in de geschiedenisboeken te dui
ken. voorbeelden aaii te halen en zich dan op de borst
te slaan, trotsch over wat onze voorvaderen tot stand
brachten, maar.... landgenoot, daarmede zijn wij er
Die roemrijke geschiedenis legt ons verplichtingen
op. want nog nimmer dankte ons volk zijn plaats aan
anderen: altijd waren wij het zelf die. desnoods met
de wapenen in de vuist, deze plaats veroverden.
Zoo is het ook nu. Weer luidt de alarmklok over
Nederland, weer moet onze plaats bevochten wor
den en weer zijn het de besten onder ons, die hun
plicht kennen en zich inzetten ter wille van ons lahd
en volk.
Reeds duizenden vertrokken naar het Oosten, de
wapenen in de vuist, want ons volk zal leven, ons
volk en vaderlaftd zullen zich handhaven,. Wij willen
niet parasiteeren; wij willen onze traditie hoog hou
den, die traditie van een vrij en moedig volk, plichts
getrouw en onverschrokken
Vooruit, landgenooten, onze geschiedenis vraagt
daden van u. Meldt u aan bij het Vrijwilligerslegioen
„Nederland", Koninginnegracht 22 te 's-Gravenhage.
HET HOOFDKWARTIER VAN HET
VRIJWILLIGERSLEGIOEN
„NEDERLAND".
Valsclie brandstoffenbonnen
Uitgebreide handel opgespoord
De politie te Ede en Ederveen en de maréchaussee
hebben een om'vangrijken handel In valsche en ge
stolen brandstoffenbonnen aan het licht gebracht.
Dezer dagen bleek, dat S. B. uit Ederveen bij een
.steenkolenhandelaar aldaar vier valsche bonnen had
ingeleverd. B., die gearresteerd werd, bekende deze
bonnen te hebben gekocht van J. van der W. te Eder
veen en K. van D. uit Renswoude en wel tegen drie
gulden per stuk.
Uit het onderzoek bleek voorts, dat ook een partij
bonnen in omloop was, afkomstig van diefstal te
Renswoude. De dader, C. W. van P. uit Renswoude,
werd gearresteerd. Hij bekende tachtig bonnen te
hebben ontvreemd. Deze verkocht hij a 75 ct. per
stuk, waarna de volgende eigenaren ze tegen veel
hoogere prijzen, tot zelfs f 2.25 en f 2,40 per stuk, van
de hand deden. K. van D. had te Utrecht 300 val
sche bonnen gekocht van A. J. S. aldaar. Hoewel deze
bonnen in tal van plaatsen in den lande waren te
recht gekomen, slaagde de politie er toch in, ze te
achterhalen. In totaal zijn 28 personen geverbaliseerd,
van wie zeven in verzekerde bewaring zijn gesteld.
(A.N.P.)
De 47-jarige houwer A. de Vos is in de Staatsmijn
Maurits om het leven gekomen.
De 64-jarige mej. V. te Delft is vermoedelijk door
de duisternis misleid, te water geraakt en verdron-i
ken.
Geen officieele schoenenbeurzen
Het Centraal Distributiekantoor wil zich
afzijdig houden
•s-GRAVENHAGE, 18 Nov Het ANP. meldt:
Iedere maand opnieuw worden de distribuliediensten
voor de moeilijke vraag gesteld hoe zij-de schoenen
bonnen die beschikbaar zijn rechtvaardig kunnen ver-
deelen.
In de eerste plaats wordt gezorgd voor diegenen,
die op doktersvoorschrift, wegens voetgebreken, bij
zonder schoeisel moeten hebben, daarna komt in aan
merking de categorie die werkschoenen noodig heeft
en vervolgens de jeugd. Dit is zeer zeker een billijke
regeling. Dat er niettemin vele klachten worden ver
nomen, is niet te verwonderen, want, het is allesbe
halve prettig, nul op het request te krijgen, als men
er vast op had gerekend, geholpen te worden.
Beter dan kritiek op de toekenning van schoenen
bonnen is het initiatief van hen, die in schoenenruil
de oplossing zien en daarom schoenenbeurzen stichten,
zooals ons land er al verscheidene telt.
Over de werkwijze van een dezer instellingen is
nogal het een en ander geschreven en dit heeft aan
leiding gegeven tot de vraag, waarom het C.D.K. niet
regelend optrad. Zou het niet op den weg der distri
butiediensten liggen de schoenbeurzen onder hun hoede
te nemen?
Tegen schoenenbeurzen heeft het C.D.K. niet het
minste bezwaar. Integendeel, het juicht alles toe, wat
er toe bijdraagt in de meest dringende behoefte' aan
schoeisel te voorzien.
Het C.D.K. heeft echter een zuiver administratieve
en controleerende taak. Het is geen handelsinstelling
en het kan ook geen ruilhandelsinstituut worden.
Er moet dus voor gewaakt worden, dat deze schoe
nenbeurzen geen gelegenheden worden, waar onder
het mom van ruilhandel, clandestiene practijken wor
den uitgeoefend.
Daarom is het wel voorgeschreven, dat het C.D.K.
in de oprichting gekend moet worden. Het moet zijn
goedkeuring hechten aan de organisatie en werkwijze
van alle nieuw op' te richten schoenenbeurzen. Ook
reeds bestaande schoenenbeurzen moeten, indien zij
dit nog niet hebben gedaan, deze goedkeuring aanvra
gen. Dit dient schriftelijk te geschieden.
Overigens houdt het C.D.K. zich afzijdig, evenals
de plaatselijke distributiediensten.
Schoenenruil kan alleen op bevredigende wijze ge
schieden. als deze het karakter draagt van onderling
hulpbetoon. Geen liefdadigheid, geen ambtelijkheid,
maar vooral ook geen winstbejag. Daarom is het beter,
dat de schoenenbeurzen geen overheidsinstelling
worden.
De regeling kan het beste ter hand worden genomen
door plaatselijke vereenigingen of instellingen, die
zich op maatschappelijk terrein bewegen, haar mede
werking bij de oplossing van het schoenenprobleem
wordt dopr de distributie-autoriteiten ten zeerste op
prijs gesteld!
Voor de kinderen
De Avonturen van Barrabas de Rode Bosmier.
(Teekenlngen van F Wagner). 61. Het Feest WOfdt VerStOOfd
de
I 61. Eindelijk brak
I grote avond aan. Alles
wachtte, op het opkomen
- van de maan. En pas, toen
die z'n volle maan-gezicht
boven de horizon vertoon
de kon 't feest beginnen
De koning zat fier op z'n
troon, z'n feestmantel hing
ln plooien om hem heen
en maakte, dat hij' er trot
ser en indrukwekkender
uitzag dan ooitl Naast hem
stond Barrabas in stramme
houding. Een lange speer
hield hij in zijn rechter poot. Zo nu en dan wisselde de
negerkoning enkele woorden met hem en dan boog Bar
rabas zich aandachtig naar voren om beleefd te kunnen
antwoorden. Want ,hlj was een goed opgevoede mier en
in zijn vroegere positie als koninklijk wachter had hij wel
leren omgaan met koningen. Op een platform, midden op
het plein, was het muziekcorps opgesteld. Hein stond er
voor en sloeg de maat. En vol geestdrift speelden de ne
germuzikanten hun pas geleerde dansmuziek. Als bijzon
der attractie zou deze avond het feest opgeluisterd wor
den door het dansen van de kleine Oebi, 's konings
dochter. Barrabas had haar nog nooit eerder gezien en
keek vol bewonderlhg naar het elegante beweeg van de
kleine mierenprinses. De eene dans volgde na de andere,
men speelde muziek, men zong en ieder was blij en vro
lijk. En juist zou het hoogtepunt van het feest bereikt
worden en allen lekker gaan eten en drinken, toen er iets
onheilspellends gebeurde Ëen der wachters kwam hijgend
toelopen, wierp zich aan de voeten van den koning en
vertelde, hortend en stotend dat een vreselijke sluipwesp
een van zijn kameraden had overvallen en meegesleurd,
Allen verdrongen zich om den onheilsbode heen, die, nu
wat kalmer geworden, het hele verhaal nog eens en
duidelijker kon vertellen, 't Feest was vergeten: allen
keken slechts naar den koning, wat deze_ zou beslissen.
Adriaan
Er verscheen Dinsdag een dame als getuige
voor den vrederechter te Amsterdam, die zich
niet zoo gauw wist te herinneren, hoe haar man
heette. Het bleek een kras staaltje van vergeet-
achtigbeid en het deed denken aan een- verhaal
van den verstrooiden man, die na een groote
avondpartij aan een dame vroeg, of hij haar zijn
geleide mocht aanbieden. Goed, zeide zij, we zijn
immers de vorige week getrouwd.
Zoo erg was het hier voor den vrederechter
dus niet. Toch schoot ieder in een lach, toen' zij
in verwarring geraakte over de vraag van den
rechter: „Hoe heet uw echtgenoot?"
Ze lachte een beetje verlegen en draaide zich
om naar de publieke tribune, en riep: „Hoe heet
je ook alweer?"
„Adriaan", klonk het prompt terug. Haar man
zat inderdaad op de publieke tribune en de rech
ter herhaalde voldaan: „Dus hij heet Adriaan".
(Telegr.)
De boerenkool stamppot
's GRAVENHAGE 18 November. Het Voorlichtings
bureau van den Voedingsraad deelt mede: De bereiding
van stamppotten, zooals die in de meeste gezinnen plaats
vindt, is voor verbetering vatbaar, wil men zoo min moge
lijk voedende bestanddeelen verloren laten gaan.
Deze oud-vaderlandsche gerechten behooren geregeld op
tafel te verschijnen, want zij bieden voor dezen tijd, het
niet te onderschatten voordeel, dat de bereiding eenvou
dig is, weinig brandstof vraagt en weinig afwasch geeft.
De bereiding van den stamppot van boerenkool heeft
door de nieuwe inzichten, die zich op voedingsgebied baan
breken, wel de radicaalste verandering ondergaan. Van
deze zoo gezonde groente, welke rijk is aan vitaminen en
mineralen en een hoog gehalte aan eiwit, suiker en z'et-
meelstoffen heeft, worden tegenwoordig ook de nerven
gebruikt, omdat daar een groote hoeveelheid van deze
voedingsstoffen worden aangetroffen.
Dé fijn gesneden kool wordt met een bodempje water
opgezet en een kwartier voorgekookt. Dan worden de
schoongeboende en in stukken gesneden aardappelen
toegevoegd en in een goed gesloten pan nog een l/, uur
gekookt. Vervolgens worden kool en aardappelen kort
doorgestampt, even geroerd om wat taptemelk en wat bo
ter of vet erdoor te mengen, zoo noodig nog een enkel
oogenbllk doorgewarmd (niet meer nagestoofd) en meteen
opgediend.
Het lang stampen en flink doorroeren van den stamppot
is verkeerd. Het ls n.l. béter de bestanddeelen door elkaar
te „hutselen" dan ze flink te stampen, omdat men moet
voorkomen, dat er veel lucht in den stamppot komt, waar
door de vitaminen uit groenten en aardappelen in waarde
achteruit gaan.
Men moet niet denken, dat de aldus toebereide stamppot
minder smakelijk is dan de ouderwetsche, Vooral wan
neer men er wat taptemelk en havermout en gort aan toe
voegt, wordt de stamppot zeer smeuiïg.
Uit voedingsoogpunt is zij beter, want de voedingsstof
fen zijn zooveel mogelijk behouden gebleven, in tegen-
stellink met vroeger, toen men de kool afkookte en met de
aardappelen 2 2i/° uur zachtjes liet stoven.
Boerenkool als groente ls wellicht niet zoo bekend, doch
heel geschikt voor dagen, dat men geen .stamppot wenscht
te geven.
Recepten voor 4 personen:
STAMPPOT VAN BOERENKOOL, - li U/2 kg. boe
renkool, 2 kg aardappelen (of 13/4 kg. aardappelen en 50
g. havermout), 4 d.l, taptemelk, 200 g. gekookte worst (2
rantsoenen), zout, boter of vet.
De boerenkool met de dunne nerven klein snijden, (de
dikke bladnerven schillen en het rnerg in dunne plakjes
gesneden gebruiken) en wasschen.
De kool pl.m. 10 min. voorkoken in weinig kokend wa
ter met zout. De schoon geboende, in stukken gesneden
aardappelen (havermout) toevoegen met zooveel pokend
water als er noodig is, om het gerecht zonder aanbranden
gaar te koken. Kool en aardappelen vlug aan de kook
brengen en in een goed gesloten pan zachtjes gaar laten
worden. Kooktijd i/« uur.
Alles dooreen stampen of mengen, de gekookte tapte
melk. de plakjes worst en wat boter of vet er door roeren.
BOERENKOOL ALS GROENTE. 1 kg. boerenkool, 4
preien, 20 g. havermout, zout.
De boerenkool klein snijden, ook de dunne nerven, de
dikke bladnerven schillen en het merg ln dunne plakjes
gesneden, gebrujken. De prei fijn snijden. De kool en de
prei wasschen en opzetten met wat zout en een bodempje
water, niet meer dan noodig is, om het gerecht zonder
aanbianden gaar te koken. De havermout ertusschen
strooien.
De groente vlug aan de kook brengen en in een goed
gesloten pan zachtjes gaar koken. Kooktijd 30 k 40 min.
De groente zoo mogelijk vermengen met een stukje boter
en dadelijk opdoen.
(Polygoon-Seym)
Het Nederlandselie orkestwezen
De reorganisatie
's-GRAVENHAGE, 16 November. Het A.N.P.
meldt: In de tqt voor kort heerschende ongezonde
toestanden in het Nederlandsche orkestwezen heeft
de"5verheid aanleiding gevonden om binnen het kader
van de reorganisatie van het muziekleven over te
gaan tot de uitvoering van een saneeringsplan, dat
gebaseerd is op sociale, economische, cultureele en
historische overwegingen. Deze overwegingen zijt)
samen te vatten in een viertal punten, die thans, nu
de saneering inmiddels grootendeels een feit is ge
worden, voor nadere toelichting in aanmerking ko
men.
De orkestbegrootingen zijn herzien en in verband
hiermede is een schema van de bezetting en salaiiee-
ring van de orkesten ontworpen, dat tot doel heeft
bepaalde kunstzinnige leemten aan te vullen en dat
terstond aan de algemeen bekende slechte econo
mische positie van de orkestmusici op redelijke wijze
tegemoet komt.
De staat dient het inkomen van de musici te ga
randeeren.
In verband met deze garantie is het tenslotte niet
meer dan billijk, dat het oppertoezicht op de groote
orkesten op een van staatswege controleerend lichaam
overgaat.
De bestaande orkesten zijn vérdeeld in drie salaris
klassen t.w.
Eerste klasse: Het Residentie-orkest.
Tweede klasse: Rotterdamsch Philharmonisch or
kest en Ufrechtsch Stedelijk orkest.
Derde klasse: Groningsche Orkest Vereeniging,
Haarlemsche Orkest Vereeniging, Arnhemsche Or
kest Vereeniging en Maastrichtsch Stedelijk Orkest.
Als laagste salarisgrenzen werden aangenomen voor
de eerste klasse f 183, voor_de tweede klasse f 166,
voor de derde kïasse f 150 per maand.
.Dat het Concertgebouw Orkest buiten deze regeling
valt het vormt een klasse op zichzelf vindt zijn
oorzaak in het feit, dat de salarieering bij deze instel
ling grootendeels boven de thans geldende normen
valt en dus geen aanleiding geeft tot onmiddellijk
ingrijpen in den bestaanden toestand.
De nieuwe salarisregeling, welke door toedoen van
de afd. muziek van het departement van Volksvoor
lichting en Kunsten op 1 October 1941 van kracht is
geworden, is de vervulling van jarenlang door de
musici en hun bonden gekoesterde redelijke wenschen
en zij stemt de betrokkenen alom tot groote tevreden
heid.
De wijze, waarop de reorganisatie van het muziek
leven en de hiermede hand in hand, gaande saneering
van het orkestwezen zijn aangepakt, dient zeer zeker
niet gezien te worden als een daad van politieke of
propagandistische strekking, maar als een logische
gevolgtrekking uit den historischen ontwikkelings
gang van het muziek gebeuren.
In een achter ons liggend tijdperk werden deze or
kesten opgericht door en voor de gegoede, muziek-
lievende bjirgerij. Vaak stonden zij in dienst van so
ciëteiten van notabelen, die tot hun „vermaak" de
musici goede muziek lieten uitvoeren. Doch de hier
bestaande band raakte bij den muzikalen ontwikke
lingsgang steeds losser en het in 1898 door Wouter
Hutschenruyter genomen initiatief tot hét geven van
volksconcerten bracht de orkesten meer en meer bui
ten de kringen, die hen uit eigen belang honoreer
den. De opbrengst van de volksconcerten was ni;n-
mer voldoende om de -dagkostenfvan een exploitatie,
door. een grooter aantal concerten met hoogere lasten
bezwaard te dekken. Daartegenover daalde door de
toenemende kwaliteit van het programma der volks
concerten de belangstelling voor het „dure" concert.
Waarom voor veel geld gaan luisteren naar datgene,
wat men ook goedkooper kon genieten? De orkestbe-
sturen legden zich bij de hieruit ontstane onherroe-
peuijke tekorten in de exploitatie neer, pasten deze
tekorten zelf bij of lieten als tegenwicht vermogende
stadgenooten in het bestuur kiezen, die deze „eer"
op hun beurt weer met „bijpassen" mochten betalen.
Dat deze toestand op den duur hoogst onhoudbaar
was, werd in 1918 ook door de toenmalige regeering
erkend, toen zij aan een viertal orkesten in den lande
een bescheiden subsidie toekende. Geleidelijk werd
dit bedrag verhoogd en sinds 1927 werd het over alle
acht groote Nederlandsche symphonie-orkesten ver
deeld. Hgt Rotterdamsch Philharmonisch orkest viel
hier toen nog guiten. Doch in feite aanvaardde de re
geering met deze subsidieregeling geen verantwoor
delijkheid vopr het bestaan van de orkesten.
Elk orkestbestuur exploiteerde naar beste weten
doch geheel onafhankelijk t.o.v. de andere orkesten
en dikwijls in concurrentie daarmede.
Het moment, waarop de laatste bestaanszekerheid
den orkestmusici ontnomen dreigde te worden, heeft
de overheid ingegrepen.
Het nieuw ontworpen schema van de orkestbezet
tingen en van de salarieering van de musici is in over
eenstemming gebracht met de normale en redelijke
cultureele en sociale eischen.
Ten aanzien van de salarieering van de musici werd
overwogen, dat de werkzaamheden als orkestlid den
geheelen mensch vergen, een volledige dagtaak vor
men.
Voor orkestmusici, die ten minste zeven jaar ernstige
studie achter den rug hebben, werd een minimum
salarieering vastgesteld, welke gezien den huidigen
levensstandaard niet' anders dan matig is te noemen,
maar die niettemin voor talloozen een verdubbeling
van het tot heden gangbare salaris uitmaakt.
Om de nieuwe salarisschema's in de practijk te
kunnen doorvoeren, nam het rijk de verplichting op
zich om het verschil tussehen de oude en de nieuwe
loonlijsten te garandeeren. In deze. kwestie heeft het
aan medewerking van de zijde van „de Nederlandsche
Omroep" niet ontbroken.
De orkesten treden thans vaker dan voorheen tot
het verrichten van werkzaamheden voor den omroep
op. Tegenover de verleejiing van de gelden door de
oVerheid aanvaarden de orkesten enkele voorwaarden,
welke te beschouwen zijn als de eerste maatrgelen
tot reorganisatie van het muziek- en concertwezen in
ons land en het van staatswege controle uitoefenen
op het besturen Van de orkesten. In het kort kunnen
deze voorschriften als volgt worden samengevat: voor
belangrijke aangelegenheden en maatregelen, betrek
king hebbende op de,.exploitatie, de economische en
sociale belangen, alsmede op de artistieke en cultu
reele belangen van het orkest en van de met de or
kesten verband houdende vereenigingen en instellin
gen, dient ov.erlegte worden gepleegd met het de
partement. Voorts zijn de orkesten gehouden de wer
ken van Nederlandsche componist.en meer dan voor
heen in hun programma's recht te doen wedervaren
en 20 a 30 pet. van de totale programma's voor deze
werken in te ruimen. Dat dé nadruk moet.worden
gelegd op het engageeren van Nederlandsche solisten,
spreekt wel. van zelf. Tenslotte bevatten de voor
waarden nog éenige regels voor de repetitie-uren en
de werkzaamheden van de musici buiten hun dienst
uren in het orkest. Dit laatste om te voorkomen, dat
eenerzijds het verhoogde ■salaris een aanleiding zal
worden tot extra verzwaring van een thans reeds
zwaren geestelijken arbeid en dat anderszijds de ver
hoogde materieele welstand van den musicus volle
dig aan zijn orkestrale prestaties ten goede zal ko
men zonder dat deze gevaar loopen door het verrich
ten van nevenwerkzaamheden te worden veronacht
zaamd. Het belangrijke gevolg hiervan zal zijn, dat
vele instrumentalisten, die van „losse werkzaamhe
den" moeten leven, thans een behoorlijk stuk brood
zullen verdienen, zoodat de werkloosheid oncfer deze
categorie zal worden ingekrompen.
Aangezien deze laatstgenoemde bepalingen nog de
mogelijkheid van uitzonderingen voor speciale geval
len openlaten, kan gezegd worden, dat het departc-
■•it in deze met de hoogst toelaatbare soepelheid en
.njkheid te werk is gegaan. Elk uitzonderingsgeval
zal individueel wordgn bezien, niet door een ambte-
naar, maar door een kunstenaar, die zijn deskundig
oordeel baseert op de practijk.
Het departement zal een wakend oog houden op
de artistieke en cultureele belangen van het orkest
wezen, terwijl de zakelijke aangelegenheden zullen
worden behartigd door het centrale bureau voor het
orkestwezen, dat de werkzaamheden van de orkest
administrateurs zal omvatten en aldus ten nauwste
voeling zal houden met het orkest-apparaat in het ge-
heele land om dan onder deskundige leiding alle han
delingen van de orkesten te stimuleeren en te con
troleeren.
Een nieuwe en ruimere taak valt den orkestbe-
sturen toe, met name kan deze nieuwe taak in het
bijzonder bestaan uit het creëeren van de behoefte
aan muziek, het kweeken en opvoeren van de slui
merende en reeds bestaande belangstelling voor het
werk van de orkesten in het rayon van hun werk
zaamheden, het vormen en uitbreiden van vereeni
gingen van „vrienden van het orkest" en van jeugd
verenigingen, gelijk deze reeds in vele steden be
staan, het voeren van een intensieve concertpropa-
ganda in de pers, het organiseeren van de voorlich
ting, het samenvoegen van andere muzikale uitings
vormen tot een harmonisch stedelijk en provinciaal
muziekleven door koren en kunstkringen in een rui
mer plan te betrekken enz.
Prijsopdrijving
Groenten en kachelhout
De Inspectie voor de Prijsbeheersching te Amster
dam deelt mede:
De koopman E. H. V. te Beverwijk heeft een partij
blikken appelmoes tegen te hoogen prijs verkocht,
waardoor hij in strijd met de prijsvoorschriften han
delde en deswege door den Inspecteur voor de Prijs
beheersching te Amsterdam, is veroordeeld tot éen
boete van f 25.
De kleinhandelaar in groenten M. F. te Haarlem
verkocht andijvie aan consumenten voor een te hoo
gen prijs. Dit soort prijsopdrijving wordt op het oogen
bllk streng beoordeeld, omdat het levensmiddelen be
treft. F. is derhalve voor dit enkele feit veroordeeld
tot f 60 boete.
Ook in den handfel in kachelblokken en andera
brandstoffen komen gevallen van prijsopdrijving voor.
De opperman E. M. te Haarlem, die voor 1000 kg,
houtblokken f 47.50 rekende, terwijl f 40 de maximum
prijs is, werd door den Inspecteur voor de Prijsbe
heersching veroordeeld tot een boete van f 50.
OUDE VROUW VERBRAND.
ROTTERDAM, 18 November. Vanmorgen ont
dekte een mede-bewoner van een pand in de Tol
lensstraat te Rotterdam dat in haar kamer de 76-
jarige vrouw A. W. S., die 's.-mo'rgens vroeg de kachel
had willen aanmaken, op den grond lag en geen tee
kenen van leven meer gaf. De G.G.D. kon slechts den
dood vaststellen. Het vrijwel verkoolde lichaam is
naar het ziekenhuis aan den Bergweg overgebracht.
Kerstpakketten naar het Oostfront
's-GRAVENHAGE, 18 November. (A.N.P.) Van
wege het hoofdkwartier van het Vrijwilligers-Iegioen
Nederland worden thans aan de daar bekende adres
sen van familieleden de binnendoozen verzonden voor
de standaard-kei'stpakketten, die aan elk der bij het
legioen, de Waffen S.S., de N.S.K.K., de Nachrichten-
troepen dienstdoende Nederlanders op naam zullen
worden toegezonden.
Deze binnendoozen kunnen door de familie naar
wenscjh worden gevuld, doch bij voorkeur met een
wollen kleedingstuk. Ontraden wordt, aan bederf on
derhevige eetwaren bij te pakken.
Een brief kan worden bijgevoegd, enveloppe niet
sluiten.
Door enkele families werden reeds geschenken in
eigen verpakking aan het hoofdkwartier toegezonden.
Indien daarbij de naam van een vrijwilliger werd
genoemd, werd het gezondene voor zooveel mogelijk
overgepakt in een modeldoos. Wat hiervan overbleef,
werd bestemd om te verdeelen in pakken aan vrij
willigers, die niets van familie of bekenden toege
zonden krijgen.
Aangenomen is, dat allen hiermede accoord gaSn.
Aan familie of bekenden in Nederland van Ne
derlandsche vrijwilligers, wier laatste woonplaats in
het buitenland was. wordt mede verzocht eeh bin-
nendoos aan te vragen eA vooi de vulling zorg te
dragen, daar de ledige doozen niet eerst naar het
buitenland gezonden kunnen worden.
Tenslotte wordt er de aandacht op gevestigd, dat
voor alles wat betreft deze kerstpakketten, het adres
uitsluitend is:
HOOFDKWARTIER VRIJWILLIGERS
LEGIOEN NEDERLAND,
Koninginnegracht 22, Den Haag.
Pantserslagen - Springende granaten -
oprukkende infanterie.
Steunt de Nederlandsche ambulance v. li. Oostfront,
Koninginnegracht 22 Giro: 87600 's-Gr.avenhage
3Kadio
togxamma
DONDERDAG 20 NOVEMBER 1941.
HILVERSUM I, 415.5 M.
7.15 Morgengesprekken voor den boer. 7.30 Gramofoonr
muziek. 7,45 Ochtendgymnastiek. 7.55 Gramofoonmuziek.
8.00 B. N. O. Nieuwsberichten. 8.15 Gramofóonmuziek. 8,33
Ochtendgymnastiek. 8,45 Gramofoonmuziek. 0.15 Voor de
hulsvrouw. 9.25 Gramofoonmuziek. 11.00 Voor de kleutert.
11.20 Zang met pianobegeleiding en gramofoonmuziek. 12.00
De Mejodisten. 12,40 Almanak. 12.45 B. N. O. Nieuws- en
economische berichten. 13.00, De Romancers en solist. Als
intermezzo: Orgelspel. 14.00 Viool en plano. 14.30 Gramo
foonmuziek. 15.00 De Mandolinlsten. 15.30 Voor de zieken.
16.00 Bijbellezing. 16,20 Het Spaarne-sextet en gramofoon
muziek. 17.15 B. N. O. Nieuws-, economische- en beursbe
richten. 17.30 Amusementsorkest en solist, afgewisseld
door zang met pianobegeleiding. 18.30 Cyclus „Sociale
zorg". 18,45 Gramofoonmuziek. 19.00 Actueel halfuurtje.
19.30 Omroeps.vmphonie-orkest en soliste. (Vanaf 20.15
alleen voor de Radio-Centrales, die over een lijnverbinding
met de studio beschikken). 20.30 Gramofoonmuziek. 20.45
Causerie „Cultuur in nood". 21.00 Omroepsymphonie-
orkest. 21.30 Gramofoonmuziek. 21.45 B. N. O. Nieuwsbe-
'chten. 22.00 B. N. O. Engelsche uitzending: „National
Features of the Netherlands" of Gramofoonmuziek. 22.15—
24,00 Gramofoonmuziek.
HILVERSUM II, 301.5 M.
7.15 Gramofoonmuziek. 7.30 Gramofoonmuziek. 7.45 Och
tendgymnastiek. 7.55 Gramofoonmuziek. 8,00 B. N. O.
Nieuwsberichten. 8.15 Gramofoonmuziek. 8.35 Ochtend
gymnastiek. 8.45 Gramofoonmuziek. 10.00 Morgenwijding.
10.15 Pianovoordracht. 10.40 Voor de plattelandsvrouw.
11.00 Ensemble Joan Lancé, 11.45 Gramofoonmuziek. 12.06
Alfredo Spezialet.fi en zijn orkest. 12.45 B. N. O. Nieuws-
en ecoonmische berichten 13.05 Frans Wouters en zijn
orkest. 13.45 Voordracht. 14.00 Boyd Bachman en zijn or
kest en gramofoonmuziek. 15.00 Voor de vrouw. 15.30 Zang
met pianobegeleiding en gramofoonmuziek. 18.00 Gramo
foonmuziek. 16.45 Voor de jeugd. 17.15 B. N. O. Nieuws-,
economische- en beursberichten. 17.30 Viool met pianobe
geleiding. 18.15 Sport en lichamelijke opvoeding. 1.30
Orgelconcert. 19.00 B. N. O. Wat Nederland schrijft. 19.10
B. N. O. Nieuwsberichten. 10.20 Gramofoonmuziek. 19.45
Causerie „Brandende kwesties". 20.00 Gramofoonmuziek.
20.15 Orgelconcert en Klaver Drie. 20.40 Radlotooneel. 21.00
De Ramblers. 21,30 Gramofoonmuziek. 21.45 B. N. O.
Nieuwsberichten. 22.00 B. N. O. Toelichting op het weert
machtsbericht. 22.10—22.15 Avondwijding.
