Haarlem's Dagblad
Felle strijd in Noord-Afrika.
Nieuwe terreinwinst in den centralen sector van het
Oostelijk front.
Amerika bezet Nederlandsch
koloniaal gebied.
Uitbreiding van het
anti-kominternpact.
59e JAARGANG No. 17927
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem Drukkerij N.V. Bureaux: Groote
Houtstraat 93, bijkantoor Soendapiein 37. Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdrad 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825 Soendapiein 12230
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directeur: P. W. PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM, Heemstede
DINSDAG 25 NOVEMBER 1941
Abonnementen per week 0.23, per maand 1.15,
per 3 maanden 3.42, franco per post 3.73, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels
2.—"elke regel meer 0.40. Reclames f 0.65 per
regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels 0.70, eike regel mee»
0.17% Groentjes rle rubriek.
Distributie van tabaksproducten.
Gewijzigde richtlijnen.
Normale handel moet ingeschakeld blijven.
i-GRAVENHAGE, 24 November. Het Rijksbu
reau voor Tabak en Tabaksproducten heeft aan in
geschreven fabrikanten van en grossiers in tabaks-
iroducten nieuwe richtlijnen voor de distributie van
abaksprodueten toegezonden, zooals in een officiee-
e publicatie werd bekend gemaakt. g
Deze richtlijnen bevatten de volgende algFmeene
regelen: 4
Fabrikanten en grossiers zijn verplicht er voor te
zorgen dat de bepalingen der tabak- en tabakspro-
juctenbeschikking 'worden nagêleefd en dat dus de
abaksprodueten op basis van de in 1939 geleverde
ioeveelheden worden gedistribueerd, zoodat zij via
Ie gebruikelijke kanalen ten goede komen aan den
moker. Als algemeene regel geldt, dat de tabakspro-
jucten moeten worden afgeleverd aan die afnemers,
lie in 1939 hebben betrokken en op 28 Mei 1940 nog
ot de regelmatige klanten konden worden gere
iend. Was een afnemer op 28 Mei 1940 geen vaste
dant meer, dan mag aan hem normaliter niet meer
geleverd worden. Niet-nalevipg van dezen regel, d.
iv, z. levering aan zoodanige afnemers hetgeen
dus neerkomt opwandelen in strijd met de van over
heidswege gegeven voorschriften kan, afgezien
van andere maatregelen, aanleiding geven tot schor
ing dan wel schrapping van de insohriiving van den
etrokkene bij net Rijksbureau voor Tabak en Ta-
iksproducten.
De verdeeling der tabaksproducten dient te ge-
«chieden op basis van hoeveelheden, uitgedrukt in
Stuks, resp. gewicht. Distributie naar geldswaarde is
niet toegestaan, tenzij in bijzóndere gevallen, ter be
oordeeling van het Rijksbureau, distributie naar
stuks of gewicht niet mogelijk is. Voorts dient afge
leverd te worden in verhouding tot de prijsklassen
waarin in de basisperiodewerd geleverd, daarbij
rekening houdend, met de sedert plaats gehad heb
bende goedgekeurde prijsverhoogingen en toegela
ten prijsklasseregelingen.
Aan de bijzondere bepalingen wordt nog het vol
gende ontleend:
DE COMBINATIE GROSSIER-WINKELIER
-Indien, van de combinatie grossier-winkelier mis
bruik zou worden gemaakt, zal ongeachteven
tueel e andere maatregelen van de zijde van het
rijksbureau de levering aan de grossiersklanten
van een dergelijken grossier-winkelier rechtstreeks
door fabrikanten of door andere in overleg met het
rijksbureau aan te wijzen grossiers geschieden en
wordt de toewijzing teruggebracht tot de afneming
'139 ten behoeve van dit winkelbedrijf alleen.
LEVERING AAN SHIPCHANDLERS
In verband'mei het feit dat deze groep van dïstri-
luanten in bepaalde gevallen een groot deel van de
afnemers (schepelingen) verloren heeft, moeten
dachten van of over shipchandlers eveneens van
'eval tot geval worden onderzocht. In geen geval
an zonder meer de toewijzing worden verminderd
aar verhouding van het verloren afzetgebied, aan-
ezien de bestaansmogelijkheid van een shipchand-
er ook thans zooveel mogelijk moet worden ge
waarborgd.
In geval van verkoop van sigarenwinkels of gros-
..erszaken na 28 Mei 1940 heeft de kooper van, een
zaak de verplichting, de afnemers van den vorigen
eigenaar te blijven bedienen.
Hieruit volgt, dat hij dus ook aanspraak kan ma
ken op de hoeveelheden tabaksproducten, die de vo
rige eigenaar in de basisperiode heeft betrokkert. Is
de kooper eigenaar van één of meer reeds bestaan
de zaken, zoodat dus de nieuw gekochte zaak een
filiaal wordt, dan blijft de toewijzing' op het filiaal
rusten.
Teneinde te voorkomen dat in zulke gevallen de
nieuwe eigenaar de mede overgenomen toewijzing
zou gebruiken voor de zaak, die hij reeds vroeger
dreef, b.v. door opheffing van het nieuwe filiaal,
dienen de tabaksproducten te worden afgezonden
lan het adres, waar ze aan het "publiek zullen wor
den verkocht. Aan den nieuwen eigenaar dient de
verplichting te worden opgelegd de tabaksproducten
niet centraal te betrekken, doch rechtstreeks door
de aangekochte zaak. Wordt dus eventueel het nieu
we filiaal opgeheven, dan zal de leverancier zulks
nmiddellijk kunnen constateeren door het als on-
estelbaar terugkomen van de zending. Hij is dan
verplicht de op den winkel rustende toewijzing ter-
tond in te trekken, onder mededeeling daarvan aan
iet rijksbureau en aan de centrale klachtencom-
bissie.
OPHEFFING DETALLZAKEN
Er mag alleen geleverd worden aan winkeliers,
die in het bezit zijn van een tabaks vergunning en
die voldoen aan de eischen, welke de tabakswet
1821 aan hen stelt:
Aan winkeliers, die dus hun winkel opheffen en
lun tabaksproducten in een gesloten huis verkoo-
pen, mag niet meer geleverd worden, tenzij zij toe
stemming hebben van het departement van finan
ciën om in een gesloten huis te verkoopen.
Bij opheffing*van een detailzaak wegens liquida-
..e dient de op de zaak rustende toewijzing door den
abrikant of grossier onder zijn resteerende klanten
worden verdeeld in verhouding tot hun afneming
ft het basisjaar.
Indien door detaillisten de geoorloofde aflevering
van tabaksproducten in de hoogere prijsklassen
Wordt geweigerd, mag geen aanyulling plaats vin
den met tabaksproducten in de lagere prijsklassen.
VUDELIJKE UITKEERINGEN INGEVOLGE DE
ONGEVALLENWET.
's-GRAVENHAGE. 24 November Nadat de secre
taris-generaal van het departement van sociale zaken
In Maart van dit jaar reeds had voorzien in de weg
neming van onbillijkheden, die zich in bepaalde ge-
Vallen konden voordoen bij de berekening van voor-
loopige renten, blijvende renten en renten aan nage
laten betrekkingen ingevolge de Ongevallenwet, is
thans ook wat dit betreft een nadere regeling getrof
fen voor de berekening van toe te kennen tijdelijke
uitkeeringen, waaronder worden verstaan de utikee-'
lingen, die gedurende de eerste zes weken na het on-
leval worden verstrekt.
De Ongevallenwet 1921 bepaalt ter zake, dat voor
vaststelling van een tijdelijke uitkeering als dag
loon wordt aangenomen het loon, dat in de kalender-
week voorafgaande aan het ongeval gemiddeld ver
diend is door een aan den getroffene gelijksoortigen
srbelder. Ten einde op vlotte wijze te kunnen voor
zien in gevallen, waarin toepassing van dezen alge-
meenen regel tot onbillijkheden zou kunnen leiden,
Is echter aan het bestuur van de Rijksverzekerings
bank de bevoegdheid verleend om, bij een door het
departement van sociale zaken goed te keuren besluit
voor alle arbeiders of voor bepaalde groepen van
Arbeiders het dagloon op andere wijze te bepalen.
Van deze bevoegdheid is thans gebruik gemaakt om
een speciale regeling te treffen voor de arbeiders in
de havenbedrijven te Rotterdam, Schiedam, Vlaardin-
gen, Maassluis, Amsterdam en Zaandam, terwijl te
vens een regeling is getroffen voor andere arbeiders,
wier tijdelijke uitkeering door bijzondere omstandig
heden bij toepassing van den algemeenen regel zou
worden berekend naar een te laag dagloon, met als
onvermijdelijk gevolg een schadeloosstelling, die niet
Hs een billijke vergoeding voor hun loonverlies kan
worden beschouwd.
De getroffen voorziening verzekert dezen arbeiders
een redelijke uitkeering. Het dagloon, waarnaar de
Uitkeering zal geschieden is namelijk vastgesteld op
ten minste het bedrag, dat voor de gemeente, waar Öe
arbeider woonplaats heeft, als dagloon voor de bij
Wijze van werkverruiming tewerkgestelde arbeiders is
vastgesteld. De nieuwe regeling treedt op 1 December
a.s. in. werking. (A.N.P.)
VERDUISTEREN
Van 17.35 tol 9.18
Maan 95 Nov. op 14.24, 24 Nov. ondet
1.07 (E. K.)
Tien jaar wegens poging tot doodslag Welke bonnen zijn thans geldig?
Vonnis Haarlemsehe rechtbank bevestigd
's GRAVENHAGE 24 November. De 31-jarlge landarbei
der F. W. te Amsterdam was in cassatie gekomen van een
arrest van het Gerechtshof te Amsterdam, waarbij beves
tigd was een vonnis der rechtbank te Haarlem, hem
veroordeelde tot 10 jaren gevangenisstraf wegens poging
tot doodslag. Het betrof hier een ruzie te Zaandam op 13
September 1940, waarbij hij mej. A. D. met een mes in het
hart heeft trachten te steken. Hij trof haar echter niet
doodelljk, doordat de aangevallene bijtijds ontzet werd.
Als er zieken zijn
Een verzoek van den Geneeskundigen
Dienst te Haarlem
Reeds verleden jaar werd er de aandacht op geves
tigd, dat door de benzineschaarschte en door de ver
duisteringsvoorschriften voor de Haarlemsehe huis
artsen groote moeilijkheden zijn gerezen. De Direc
teur van den Gemeentelijken Geneeskundigen- en
Gezondheidsdienst verzoekt daarom het publiek drin
gend:
le. 's-morgens tijdig op de spreekuren der doktoren
aanwezig te zijn;
2e. tijdig, dus 's-morgens vóór 9 uur visites
aan te vragen; en
3e. 's avonds en des nachts alleen in ernstige ge
vallen den huisarts te ontbieden.
H.O.V.
De dirigent van de H.O.V. Marinus Adam is door
de directie van het Nederlandsch Tooneel uitgenoo-
digd op 1 December te Groningen, met de Groning-
sche Orkestvereeniging en op 7 December met de
Haarlemsehe Orkestvereeniging te Amsterdam „L'Ar-
lésienne" te dirigeeren.,
NED. NATUURHIST. VEREENIGING.
De afdeeling Haarlem van de Ned. Natuurhistorische
Vereeniging maakte een excursie naar de ingraving,
welke voor den tunnelbouw te Velsen ontstaan is. On
geveer zestig leden hadden zich bij de directiekeet bij
de Velserpont verzameld. Daar werd hun de gelegen
heid gegeven in de openlucht een korte uiteenzetting
van het technisch gebeuren aan te hooren van ir. Van
Kerk, van den Rijks Waterstaat. De rijksgeoloog Dr.
J. F. Steenhuis te Haarlem gaf eenige beschouwingen
ten beste over den ondergrond van de plaats, waar
eerlang de nieuwe tunnel onder het Noordzeekanaal
zal doorgaan. Daarna ging het gezelschap naar den
werkput, die aan de overzijde van den weg Velsen-
Amsterdam onmiddellijk aan het Noordzeekanaal is
gelegen.
Bij den rondgang langs werkput en werkkuip was
de directie vertegenwoordigd door ir. Van Kregten.
Deze gaf technische en Dr. Steenhuis geologische toe
lichtingen.
EXAMENS.
Academische opleiding.
Geslaagd aan de Gem. Universiteit te Amsterdam
voor het doet. examen rechten de heer P. R. van
Heynsbergen.
PERSONALIA.
Bij beschikking van den Secretaris-Generaal van
het departement van Sociale Zaken zijn, te rekenen
van 1 Mei 1941, bij het Gewestelijk Arbeidsbureau te
Haarlem benoemd tot hoofdcommies in vasten dienst
de heer L. Zaayer en tot commies in vasten dienst
de heeren C. Blom, C. Kuyper en M. H. Koelen.
Bij het bijkantoor te IJmuiden is benoemd tot hoofd
commies in vasten dienst de heer Th. Op der Heijde,
en tot commies in vasten dienst de heer J. van dei-
Kuil; bij het bijkantoor te Hoofddorp tot commies in
vasten dienst de heer G. J. Borman.
TEXTIELGOEDEREN TE DUUR VERKOCHT.^
Hooge boeten aan de manufacluricrs opgelegd.
's-GRAVENHAGE, 22 November. Het A.N.P.
meldt: Dezer dagen is een Amsterdamsche fabrikant
van heerenconfectie tot f 20.000 boete veroordeeld.
Hij had met zijn prijzen zoo gemanipuleerd, dat het
winstpercentage het laatste jaar belangrijk hooger
was dan voor den oorlog waartegen de prijsbeheer-
schingsautoriteiten met recht bezwaar maakten.
Een heerenkleedingmagazijn te Zwolle heeft even
eens zijn prijzen verhoogd Ten tijde der scherpe con
currentie nam men- met matige, winst genoegen. Nu
dit niet meer noodig is, meende men een veel groo-
tere winst te kunnen maken. Ook hier moest hooge
'boete en wel van f 12.000 worden opgelegd.
Een handelaar in manufacturen in Amsterdam had
niet alleen, zijn prijzen met meer dan 100 pet. ver
hoogd, maar verkocht bovendién regelmatig zonder
textielpunten in te nemen. Hij kocht ook nog in den
zwarten handel en beging dus alle overtredingen, die
er op dit gebied te begaan zijn. Hij kreeg een boete
van f 8.000.
Het hoofd van de prïjsbeheersching bevestigde ver
der hog het vonnis, gewezen tegen een raanufactu-
rier in Friesland, die in eerste instantie tot f 9.000
boete was veroordeeld. Deze winkelier had sinds den
zomer van 1940 zijn prijzen regelmatig verhoogd, zoo
dat zij tenslotte 70 tot 90 pet. hboger lagen dan op
9 Mei 1940. Een verhooging, die voor het grootste deel
niet door de voorschriften werd gerechtvaardigd en
waarvan de man dus nu de gevolgen moet dragen.
H. J. Vlooswijk overleden
Op ruim 60-jarigen leeftijd is in den afgeloopen
nacht in het Canisiusziekenhuis te Nijmegen over
leden de heer H. .T. .Vlooswijk, sinds 1933 hoofdredac
teur van het dagblad „De Gelderlander" te Nijmegen.
Hij heeft zeer veel gedaan voor het behoud van de
schoonheid m de natuur, niet alleen om Nijmegen,
maaï in het geheele gewest.
De begrafenis zal a.s. Vrijdag 10 uur geschiedden op
het kerkhof van de St. Dominicuskerk in de Éroer-
straat te Nijmegen.
Van 23 t.m, 29 November:
Brood of gebak
45-4 Brood 4, rants.
45 Brood Va rants.
45 Vleesch Va rants. jvleesch of
45 VI.war en 1 rants. if vleeschwaren
45 Melk 1 3/4 L. Melk
4 5A Reserve 13/4 K.G. Aardappelen
45B Reserve V» K.G. Aardappelen
van 2 Nov. t. m. 29 November.
136 Algemeen l K.G. Suiker
le periode Cacao 50 gram Cacao
137 250 gr. Koffiesurrogaat
138 500 gr. "-Jam
139-142 Algemeen 1 rants. Bloem brood of gebak
D en E Havermout 250 gr. Rijst
143 Algemeen 250 gr. Havermout
144 250 gr. Gort
149 100 gr. Vermicelli of maïzena
145-148 Algemeen 100 gr. Kaas
van 21 Nov. t.m 9 Dec.:
Boter
Boter met reductie
(of vet voor wie bon
53 hebben ingeleverd)
Voorts:
Petroleum: Bonkaart M en O Bon 14 (2 1.) tot 27 Dèc.
Zeep Bon 135 Algemeen en Bon D Zeep der Zeep-
kaarten 1 rantsoen zeen Bon D Toiletzeep 75 gram
toiletzeep 80 pet. t.m. 30 Nov. Bon J Textiel (Man
nen) 50 gram scheerzeep t.m. 31 Dec. 1941.
EKREDIiONST EN KERKBOUW.
Gisteren, Maandag, heeft ds. D, E. Boeke te Haar
lem ter conferentie „Eeredienst en Kerkbouw" een
inleiding gehouden over „Eeredienst en Kerkbouw
volgens het Nieuwe Testament".
Spr. gaf vooraf eenige definities, begripsbepalin
gen van eeredienst.,
De eeredienst in' het Nieuwe Testament is niet
slechts openbarft godsdienstoefening, volgens in
leider, doch ziet meer op de gemeenschap der ge-
loovigeii. Deze is in de Christelijke kerk dan niet
slechts naar een oude definitie „kerkelijk georgani
seerde zelfopbomving", maar eeredienst jegens God.
Volgens dr. Kuyper's bekender boek „Eeredienst"
noemt spreker kortelijlts de liturgische elementen:
votum en zegen, wetslezing, schuldbelijdenis, ge
loofsbelijdenis, Schriftlezing, gebed, prediking, ge
zang, nagebed, maar ook de collecte (liefdedienst
der gemeente), doop en avondmaal, en bevestiging
in ambt en huwelijk.
Van dit*alles vindt men in het Nieuwe Testament
echter slechts weinig.
Wat de plaatsen van samenkomst betreft, de
voorhof van Salomo (Hand. 5:12) wordt eerst later
genoemd, doch de samenkomsten in de huizen gaan
vooraf (2:46) en in de huisgemeenten heeft men
zich niet slechts vereenigd voor samensprekingen
en gezang en gebed, maar ook voor het broodbreken.
Spreker zou liefst in aansluiting bij Calvljn dage
lijks prediking en wekelijks gelegenheid imor het
Heilig Avondmaal wenschen.
Echter zou in den dagelijkschen dienst dan het
algemeen priesterschap der geloovigen tot uiting
kunnen worden gebracht.
Wat Kerkbouw betreft, wil spreker het woord
liever laten aan den architect, hoewel hij uit heb
Nieuwe Testamant slechts enkele wenken geeft over
de plaatsen van samenkomst en aanbidding.
Deze architect, de heer Ferd, B. Jantzen F.G.zn.
behandelde het streven om tot modernen kerkbouw
to komen en .ging na, welke richtlijnen daartoe ge
volgd moeten worden.
Wat plan en opbouw-van het moderne kerktype
betreft, zal voor de maatverhouding van het geheel,
het drie-eenheids motief den grondslag vormen,
waaruit ds ruimte zich zal ontwikkelen. Daarnaast
treden naar voren de verhoudingen van 7, 10 en 12
met de daaruit voortkomende modulatie.
Bij toepassing dezer verhoudingen, op vhythmisch
symbolische wijze gevarieerd, zal een massawerking
en ruimtesfeeï- ontstaan, die zich duidelijk zal on
derscheiden van die der profane bouwwerken. De
overwelving eener kerkruimte, gedragen door 12
zuilen zal uitdrukking kunnen geven van de sym
bolische gedachte aan de discipelen als de Nieuwe
Testamentische geestelijke stamvaders, de 12 patri
archen, drager en kern van' de strijdende kerk.
Werden in het verleden de meeste Christelijke
kerken volgens de lengteas naar het Oosten gepro
jecteerd. voor een afwijkende oriëntatie in Noord-
Zuidelijke richting bestaat geen bezwaar: voor de
belichting van het interieur zijn daaraan Sfclfs prac-
tische voordeelen verbonden. Met den kansel in
het Noorden, valt de belichting uit het Zuiden, het
welk men symbolisch zou kunnen zien als de ver
kondiging van het Woorl onder den vollen opgang
van het Evangelie.
Vanzelfsprekend, dat in de kerkruimte naast
doopvont en kansel ook de Avondmaalstafel weder
de centrale beteekenis dient te verkrijgen. Zij zou
den moeten worden opgesteld in de hoofdas der
.kerk met de Avondmaalstafel op het podium.
ZESTIG JAAR DIACONES.
Op 7 December a.s. is Zuster Neeltje Klaassen, ver
bonden aan het Rusthuis Haarlem's Diacone'sse, Ged.
Raamgracht 75, zestig jaar als diacones werkzaam.
LANDELIJKE LOONRELING BETON-INDUSTRIE.
's-GRAVENHAGE, 24 November. De beton-
industrieelen hebben een voorstel ingediend, waar
bij de loonen en andere arbeidsvoorwaarden in lan
delijk verband worden geregeld. Het college van
rijksbemiddèlaars heeft blijkens de Staatscourant
van 24 dezer thans aan de hand van dit voorstel
een regeling bindend vastgesteld.
Het heeft daarbij de gemeenten in vijf klassen
ingedeeld en voor elke klasse een minimumloon
bepaald, dat, naar gelang van de gemeenteklassen
varieert van 42 tot 54 cent per uur.
Ook voor de overige arbeidsvoorwaarden is een
regeling getroffen.
Italiaansche weermachtsberichten
Britsch pantserwapen lijdt nieuwe verliezen.
ROME, 24 November. (Stefani). Het 540ste com
muniqué van het Italiaansche hoofdkwartier luidt:
„Ook gisteren, op den vijfden dag van den grooten
slag in de Marmarische woestijn lusschen de Duitsch-
Italiaansche en de Britsche strijdkrachten, rustten de
wapenen geen oogenblik van den ochtend tot den
avond: in den vierhoek woestijn van Tobroek-Bir el
Gobi-Sidi Omar-Siiloem .werden opnieuw hardnek
kige gevechten te land en in de lucht geleverd. Nieu
we uitvallen uit de vesting Tobroek, door den vijand
ondernomen met vele gepantserde strijdmiddelen,
werden op doeltreffende wijze bestreden door onze
infanterie en artillerie, in nauwe samenwerking met
Duitsche detachementen. In dezen sector leed de
vijand zware verliezen aan manschappen, terwijl min
stens 50 pantserwagens en andere gepantserde strijd
middelen reeds buiten gevecht werden gesteld. Ten
Zuiden en Zuidwesten van de vesting hebben Ita
liaansche divisies in samenwerking met Duitsche
pantserafdeelingen en gesteund door afdeelingen van
de luchtmacht der spilmogendheden aanzienlijke
vijandelijke pantserafdeelingen vernietigd, waarbij
vele pantserwagens en auto's vernield of zwaar be
schadigd werden. Er werdefi gevangenen gemaakt,
terwijl de vijand aanzienlijke verliezen leed.
Ten Westen van Solloem hebben de Britsche strijd
krachten bij üe, gevechten, op 22 en 23 November te
gen Duitsche pantserafdeelingen geleverd, aanzien
lijke verliezen geleden. Eenige Britsche afdeellïigen
hadden zeer te lijden of werden geheel vernietigd,
zooals de vierde pantserbrigade, welker commandant,
generaal Sperling, gevangen werd genomen
Aan het front van Solloem, waar de divisie Savona
sedert den namiddag van den 22sten'onafgebroken in
gevecht is met vijandelijke strijdkrachten, die worden
gesteund door hevig artillerievuur, gepantserde afdee
lingen en luchtmacht, volgden aanval jen tegenaanval
elkaar voortdurend op. Talrijke gepantserde voertui
gen van den vijand zijn reeds vernietigd of onbruik
baar gemaakt. Onze strijdkrachten, die hardnekkig
verzet bieden, hebben 'den aanvaller groote verliezen
toegebracht. Het afweergeschut der divisie heeft twee
vijandelijke vliegtuigen neergeschoten. In talrijke
luchtgevechten hebben volgens de tot dusverre ont
vangen rapporten Duitsche jachtvliegers tien vijan
delijke vliegtuigen neergeschoten. Onze jagers heb
ben veertien vijandelijke vliegtuigen neergeschoten
en vele andere met succes bestookt met machinege
weervuur.
De gemotoriseerde Britsche colonne, die In de
woestijn van Cyrenaïca was doorgedrongen, heeft een
aanval gedaan op een onzer kleine vooruitgeschoven
stellingen ten Zuiden van de oase Dzjala, welker be
zetting na een hardnekkige verdediging, waarbij den
vijand verliezen werden toegebracht, werd overwel
digd.
In den sector van Gondar in Oost-Afrika plaatse
lijke gevechten van onze vooruitgeschoven afdeelin
gen en doeltreffend artillerievuur uit Gondar. Onze
jachtvliegers hebben Vijandelijke tentenkampen ten
Zuiden van Azozo met machinegeweervuur bestookt.
Ten Westen van Mersa Matroeh is een groot vijan
delijk stoomschip, dat. door vier torpèdobootjagers
begeleid werd, door twee torpedo's van onze torpe-
dovliegluigen getroffen. Onze torpedovliegtuigen heb
ben ook een vijandelijk vliegtuig neergeschoten en*
keerden ofschoon zij zwaar beschadigd waren, op
hun basis terug. Het stoomschip bleef met slagzij
liggen. Ten Westen van Tobroek is een gewapend
Engelseh motorvaartuig opgebracht. De bemanning
is gevangen genomen".
DU1TSCHLAND STRIJDT VOOR EUROPA
Duitsch weermachtsbericht.
Duitsche troepen bezetten 50 kilometer ten N.W.
van Moskou gelegen stad.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 24 No
vember. (D.N.B.) Het opperbevel der weermacht
deelt mede:
„In den' centralen sector van het Oostelijke front
heeft onze aanval opnieuw terrein gewonnen. Na
verbitterde gevechten is de stad Solnetsjnogorski,
50 kilometer ten Noordwesten van Moskou, door
pantsertroepen genomen. Geslaagde luchtaanvallen
zijn gedaan op spoorweginstallaties in het gebied
om Moskou Verscheidene spoorlijnen werden
door bomtreffers onderbroken.
Voor Leningrad zijn uitvalspogingen van den
vijand wederom onder zware verliezen rpislukt.
Daarbij werden 8 vijandelijke pantserwagens, .waar
onder 7 van het zwaarste kaliber, vernietigd. De
bestrijding van v,oor den oorlog belangrijke doelen
te Leningrad door zware artillerie van het leger
wordt voortgezet.
In den afgeloopen nacht zijn verschillende ha
vens aan de Zuidwestkust van Engeland gebom
bardeerd. Bij aanvalspogingen van formaties Brit
sche jachtvliegers aan de kanaalkust zijn 7 vijan
delijke vliegtuigen neergeschoten.
In Noord-Afrika had de tegenaanval, die in be
proefde wapenbroederschap door de Duitsch-Ita-
liaansche leger- tn luchtmachtafdeelingen onder
nomen wordt, ook gisteren een succesvol verloop.
Opnieuw zijn talrijke pantserwagens vernietigd.
Het aantal gevangenen en de omvang van den
buit nemen toe. De slag ten Zuiden van Tobroek
en de aanvallen van sterke Britsche strijdkrachten
op het front Solloem-Bardia, duren nog voort".
Voor Leningrad. De Duitsche infanterie is dag en nacht op haar post en bespiedt
onafgebroken de stellingen van den vijand, die van tijd tot tijd tevergeefs
probeert djjor den hechten ring rondom de stad heen te breken. (Orbis-Holiand)
f
Thans ook Suriname in bescherming"
genomen
STOCKHOLM, 24 Nov. (A.N.P.) De naar Londen
uitgeweken voormalige Nederlandsche regeering heeft
een communiqué gepubliceerd, waarin verklaard
wordt, dat de bauxiet-mijnen in Suriname, die ruim
zestig procent van de behoeften der Amerikaansche
aluminum-industrie dekken, onder bescherming van
de Vereenigde Staten zullen worden gesteld.
Amerikaansche troepen zullen naar Suriname wor
den gezonden.
WASHINGTON GEEFT DE BEZETTING TOE.
NEW YORK, 24 Nov. (D.N.B Het Witte Huis
heeft officieel bekend gemaakt, dat de Amerikaan
sche regeering een contingent troepen naar Neder
landsch Guyana (Suriname) zal sturen. Het optreden
wordt gemotiveerd met de verklaring, dat de bauxiet-
mijnen aldaar „beschermd" moeten worden. Deze%
bauxietmijnen zijn voor de Amerïkaansche alumi-
nium-industrie van groote beteekenis.
Het A.N.P. verbindt aan deze berichten de volgen
de beschouwing:
„In zijn op 26 October jongstleden te Utrecht ge
houden redevoering ter gelegenheid van de scholings
bijeenkomst van functionarissen der N.S D.A.P. en
der N.S.B. heeft ir. M.ussert geprotesteerd tegen de
verkwanseling van de Nederlandsche koloniën door
de Nederlandsche emigrantenregeering te Londen. Of
schoon ir. Mussert in deze rede voorloopig alleen van
Cuxagao sprak, bleek hij met vooruitzienden geest
terstond het gevaar te hebben ingezien van deze on
verantwoordelijke'politiek, welke tSt noodlottige ge
volgen aanleiding moet geven. Hoe goed de leider
der N.S.B. destijds heeft ingezien dat na Curaeaa
andere deelen van het Nederlandsche rijk aan he®
Amerikaansche imperialisme ten prooi zouden val
len, blijkt uit een communiqué, dat_ door Gerbrandy,
den leider van het Nederlandsche emigrantencomité
te Londen, is uitgegeven en dat den volgenden in
houd heeft.
„De bauxietmijnen in Suriname leveren goed zestig
procent der behoeften van de Amerikadnsche alumi-
niumindustrie, die van vitaal belang is voor de ver
dediging der Ver. Staten, van het Westelijke halfrond
en van de volkeren die zich actief tegen de agressie
verdedigen. Dientengevolge is het noodzakelijk de
veiligheid van deze mijnen volkomen te waarborgen
in verband met de eischen welke de toestand van dit
oogenblik stelt. In normale omstandigheden zou de
regeering van het Koninkrijk der Nederlanden voor
de verdere versterking der verdediging van Suriname
een beroep gedaan hebben op de in Ned. Indië be
schikbare strijdkrachten. Gezien den toestand van dit
oogenblik in het Zuid-Westelijke deel van den Stillen
Oceaan was het evenwel niet aanbevelenswaardig
dien weg in te slaan. Ook schijnt het niet aanbeve
lenswaardig strijdkrachten te onttrekken aan het Ne
derlandsche Legioen in Engeland, dat gereed moet
blijven voor de taak der bevrijding van het Moeder
land.
Om bovenstaande redenen hebben de regeeringen
van Nederland en van de Ver. Staten overleg ge
pleegd en dit heeft er toe geleid, dat de regeering der
Ver. Staten troepen naar Suriname zal sturen om
daar met de Nederlandsche troepen samen te werken.
Tevens heeft de Nederlandsche regeering de regee
ring van Brazilië verzocht, aan deze defensieve
maatregelen deel te' nemen en men kwam overeen,
dat Brazilië voor dit gemeenschappelijke doel bij
zondere militaire maatregelen zal treffen op zijn aan
Suriname grenzend gebied en een delegatie naar
Paramaribo zal sturen. Deze delegatie heeft tot taak
van gedachten te wisselen en tot een accoord te ge
raken over alle andere maatregelen die geschikt zijn
om aan de gemeenschappelijke veiligheidsmaatrege
len der Nederlandsche, Amerikaansche en Braziliaan-
sche troepen een zoo groot mogelijk effect te geven".
Tot zoover Gerbrandy. Het spreekt vanzelf, d§t het
Nederlandsche volk de poging om recht te praten wat
krom is, terstond zal doorzien. Het Nederlandsche
volk zal zich geen zand in de oogen laten strooien.
Immers, uit niets in deze verklaring van Gerbrandy
blijkt, waaruit de zoogenaamde bedreiging van de
bauxietmijnen bestaat, tenzij gedacht is aan het Ame
rikaansche imperialisme of aan een nieuwen aanval
van de Britten, die er destijds nlot voor terugge
schrokken zijn Curagao te bezetten. Blijkbaar heeft
Gerbrandy zich niet kunnen verzetten tegen den
machthonger van den Dollar-moloch, en heeft hij nu
deze uitvlucht verzonnen ten op_zichte van de onver
vreemdbare bezittingen van het Nederlandsche volk.
Het spreekt vanzelf dat het Nederlandsche volk zijn
recht op zijn overzeesche bezittingen niet prijs zal
geven, zooals dit, door ir. Musèert in zijn te Utrecht
gehouden rede nadrukkelijk en duidelijk is verklaard.
Een krachtig protest tegen deze willekeurige handel
wijze van het „Nederlandsche" emigrantencomité zal
in geheel Nederland eenparig opklinkenI"
Plechtige bijeenkomst der Europeesche
staatslieden te Berlijn
begint hedenmiddag.
Befthlve graaf Ciano en de Hongaarsche minister
Von Bardossy zijn gistererf te Berlijn aangekomen
de Bulgaarsche minister van Buitenlandsehe Zaken
Popof en zijn ambtgenoOten prof. Tuka (Slowakije)
en Baron Witting (Finland). De Deensche minister
van Buitenlandsehe Zaken Scavenius heeft zich even
eens naar Berlijn begeven, alsmede de gevolmach
tigde van Duitschland in Denemarken gezant 'Ir. Von
Reuthe-Eink. 1
Ter ontvangst van de buitenlandsehe gasten waren
op het vliegveld van Berlijn o.a. verschenen de Duit
sche minister van Buitenlandsehe Zaken Von Rib-
bentrop, de chef van het protocol gezant Freiherr
von Dörnberg en staatssecretaris Von Weizsiicker.
Hedenmiddag 12 uur 30 zou in de nieuwe*rijkskan-
selarij de plechtige bijeenkomst beginnen, waaraan
de in Berlijn aanwezige buitenlandsehe staatsliedatt
deelnemen.
Het A.N.P. meldt uit Berlijn: De groote plechtig
heid waardoor heden *het anti-Komintern pact ver
lengd zal worden, wordt in politieke kringen van de
rijkshoofdstad met groote voldoening begroet, daar
dit een bezegeling vormt van het defensieve bond
genootschap tegen de vernielende machten in de we
reld die zich in het bolsjewisme openbaren. Hierdoor
wordt de voorwaarde gewaarborgd voor de nieuwe
ordening van* Europa en de beginselen van. de nieuwe
orde. Om misverstand te voorkomen, werd Maandag
In de Wilhelmstrasse er zeer nadrukkelijk op gewe
zen dat door de verlenging van het anti-Kominterrt
pact het driemogendhedenpact op geen enkele wijze
iets van zijn actueele karakter inboet. Het driemo
gendhedenpact berust op het activistische beginsel
van de nieuwe ordening in Europa en het Verre Oos
ten, terwijl het anti-Kominternpact de defensieve
bedoeling in den strijd tegen het bolsjewisme tot
uiting brengt.
Geen nieuws van de
onderhandelingen te Washington
TOKIO, 25 November (D.N.B.). Ten aan
zien van de onderhandelingen tusschen de Ver
eenigde Staten en Japan te Washington heeft de
woordvoerder van de regeering opgemerkt dat hij
voor het oogenblik slechte kon verklaren dat geen
nieuws aanwezig was. Op de vraag of het weder
om zenden van het Japansche stoomschip „Tat-
suta Maru" naar de Vereenigde Staten op eeni-
gerlei wijze in verband staat met de conferentie
in Washington, antwoordde de woordvoerder dat
hij dat niet zou kunnen zeggen*
