Haarlem's Dagblad
De nieuwe
verkeersregeling
Duïtsche troepen dringen bij Moskou diep in het
verdedigingsstelsel der bolsjewisten.
I)e opgravingen op het Wilsonsplein
te Haarlem
59e JAARGANG No. 17934
'Uitgave lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem Drukkerij N V. Bureaux: Groot©
Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdrad 15054, Redactie
1C600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825 Soendaplein 12230
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directeur: P. W. PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM, Heemstede
WOENSDAG 3 DECEMBER 194Ï
Abonnementen per week f 0.26, per maand 1.15,
per 3 maanden 3.42, franco per post 3.73, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentlën: 1-5 regels
2.eike regel meer 0.40. Reclames 0.65 per
regel Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels 0.70, elke regel meet
0.17 y2 Groentjes rie rubriek.
Reproductie van een teekening uit 1798, voorstellend
de Raampoort en Doclmolen. Op den voorgrond de
huizen van de Bereiderstraat, thans Sophiastraat.
In ons vorig nummer hebben wij medegedeeld, dat
de deskundigen van Openbare Werken Dinsdag den
stand van het opgravingswerk op het Wilsonsplein
te Haarlem in oogenschouw genomen hebben. Er
zijn nog geen vold«nde aanwijzingen gevonden om
te kunnen vaststellen welke gebouwen op de bloot
gelegde fundeeringen hebben gestaan.
Op de plek waar nu de werklieden van den dienst
voor den Hout en de Plantsoenen aan het graven
zijn hebben vroeger verschillende gebouwen gestaan.
Wij noemen de Raampoort, den Doehnolen en den
Schutterstoren.
Hierboven geven wij een reproductie van een tee
kening die op het Haarlemsche Gemeente-archief
aanwezig is, dateerend van 1798. Daarop staat de
Doelmolen afgebeeld, alsook de Raampoort. Op den
voorgrond ziet men de huizen van de Bereiderstraat,
die later in Sophiastraat herdoopt is. De oude ves
tinggracht, de Zijlsingel, liep waar nu' de Wilhel-
minastraat gevonden wordt. Het plantsoentje waar
men nu aan het graven is ligt dus juist in den hoek
die omsloten werd door den nu gedempten Zijlsingel
tn den Raamsingel.
Aan de zuidzijde van het Wilsonsplein staat (aan
de achterzijde grenzende aan de perceelen op den
Raamsingel) een rij huizen. Eén daarvan is in 1917
jebouwd door den bewoner, den architect J. Jansen,
aan den voorgevel staat boven de deur een zand
steen. waarin de hierboven afgedrukte teekening ge
beiteld is. Daarnaast leest men:
Gij ziet .op dezen steen
Zooals 't eens was voorheen.
Anno 1798.
De vader van den heer Jansen (ook een bouw.
kundige) woonde in een der huizen die op dezen
gevelsteen zijn uitgehouwen. Uit de teekening is
wel af te leiden dat de Doehnolen ongeveer op de
olaats moet hebben gestaan waar men nu aan het
graven is. De Schutterstoren heeft vermoedelijk
eenige meters meer naar de stad toe gestaan, halver
wege de plaats waar de Raamgracht (nu ook ge
dempt) in den Raamsingel uitmondde.
Deze schutterstoren was een gröbt en zwaar stee-
nen gebouw, gesticht bij den bouw van de vesting
muren omstreeks 1400; hij diende om den Zuid-Wes
telijken kant van de stad tegen aanvallen te be
schermen. Omstreeks 1610, toen aan dien hoek der
stad een brug (de Raambrug) geslaget} werd over
de singelgracht, is de Schutterstoren gesloopt. Wij
hebben een week geleden reeds er aan herinnerd,
dat in 1870, bij het afgraven van de stadsvest, over
blijfselen van dit oude vestingwerk zijn gevonden,
namelijk gedeelten van een keldertrap en de resten
van de buitenfundeering en twee waterpütten. Het
is evenwel niet' bekend meer waar in 1870 precies
die resten gevonden zijn,valthans de deskundigen van
Openbare Werken die zich nu voor de opgravingen
op het Wilsonsplein interesseeren, hadden er nog
geen kennis van kunnen nemen. Ook op het Ge
meente-archief is hiervan niets meer te vinden. De
eenige aanwijzing is dat de vondsten gedaan werden
toen op de zoogenaamde Molenwerf gegraven werd.
De aanteekeningen die Allan over dit graafwerk
van 1870 geeft zijn slechts spaarzaam. Toch is het
wel als zeker aan te nemen, dat de nu gevonden fun
deeringen geen overblijfselen zijn van- den Schut
terstoren, want de steenen die gebruikt zijn werden
veel later gemaakt. Er zijn alleen hier en daar wat
„kloostermoppen" gevonden, maar dat kan ver
klaard worden door te veronderstellen datbij het
maken van die fundeeringen oude en nieuwe steenen
tezamen verwerkt zijn.
Vlak bij den voormaligen Schutterstoren werd in
1610 de Raampoort gebouwd. Die poort was noodig
om een snelle verbinding te verkrijgen met de Ra
men der lakenwevers, die, toen de binnenstad rond
om den Vijfhoek meer en meer bebouwd raakte,
voor een gedeelte werden opgericht op het weide
land aan de overzijde van den Raamsingel,
Die Raampoort kon vergeleken bij de andere poor
ten van Haarlem, moeilijk den naam van poort dra
gen. Zooals de heer C. J. Gonnet haar beschreef be
stond zij uit een portiek van baksteen, gedekt met
een vlakke, sterk vooruitspringende lijst van berg
steen. De opgaande muren ter weerszijden waren in
afwisseling met breede en smallè bergsteenen kant-
Stukken gebouwd. In het midden van de bovenlijst
was een sluitsteen (vrouwenkopje) gedragen door
een console, welke op den toog1 van den bergsteenen
doorgangsboog rustte.
De Raampoort is in 1849 gesloopt.
Kostbare bontjassen te Haarlem
gestolen
Totaal waarde 1200.
De politie te Haarlem tracht de daders op te spo
ren van een inbraak, die dezer dagen in een mode
magazijn is gepleegd, waarbij twee bontjassen tot
een gezamenlijke waarde van f 1200 werden gesto
len. Verder werden nog eenige overhemden en
eenige andere kleedingstukken gestolen.
Prijzenbeschikking groenten en fruit
1941
's-GRAVENHAGE, 3 December. Het A.N.P. meldt:
In de Nederlandsche Staatscourant van heden is een
nieuwe prijzenbeschikking voor groenten en fruit ge
publiceerd. In deze publicatie heeft de prijsregeling
voor groenten en fruit haar afronding verkregen.
Met het tot. stand komen van deze beschikking zal
(ie scherpe controle op de naleving van de gestelde
prijzen met kracht voortgezet worden.
De meening, welke een deel van den handel hul
digt, dat men straffeloos de prijsvoorschriften kon
overtreden, zal nog meer dan tot nu toe blijken ten
«enen male onjuist te zijn.
Bijzondere aandacht wordt geschonken aan de
handhaving van de wekelijks gepubliceerde prij-
*en voor de consumenten. De handel moge wel de
gelijk toezien, dat niet tegen hooger dan de toege-'
stane prijzen ingekocht wordt, daar argumenten van
dezen aard niet in aanmerking genomen kunnen wor
den. De noodzakelijkheid om het publiek te bescher
men, gebiedt een straf optreden. Het publiek doet
goed in zijn belang mede te werken tot de handha
ving van de gestelde maximumprijzen.
W. RUS.
In den leeftijd van 62 jaar is te Haarlem' overleden
de lieer W. Rus, in leven controlenr van den Ar
beid ter standplaats Haarlem.
De overledene, die ridder in de orde van Oranje
Naasau.\vius._ heeft zich o-ni. op het terrein der vak
organisatie bewogen.
po teraardebestellingzal plaats bobben o-p de
A'e Begraafplaats--'aan dc fclévéïtaah. Vrijdag 5
fcacomlber des middags 12 uui\
NOG EENS: DE FIETSER.
De nieuwe verkeersregeling stelt den wielrijder
- en natuurlijk ook den overigen weggebruikers
vele eischen. Men bedenke echter, dat de door de
politie te geven aanwijzingen altijd moeten worden
opgevolgd. Deze gaan zelfs boven de verkeersrege
lingen, die van overheidswege door verkeersteekens
zijn aangegeven.
Als het teelten „doorrijden" bij een stopplaats
komt is men altijd gerechtigd, rechts af te slaan en
ook naar links, indien daardoor het vrijgegeven
voertuig- en tramverkeer uit tegenovergestelde
richting niet wordt belemmerd. Hierbij dient men
echter wel rekening te houden met het voetgangers
verkeer. Het spreekt vanzelf, dat de voetgan
ger wederkeerig de noodige voorzorgen in acht
moet nemen.
Mocht men voorheen een bij een halte stilstaande
tram niet voorbij rijden indien er geen vlucht
heuvel was, bij het nieuwe voorschrift is dit wel
'eoorloofd, indien het voorbijrijden met matige snel-
leid en op zoodanigen afstand geschiedt, dat geen
gevaai'voor de passagiers ontstaat. Zoo noodig moet'
men stoppen.
Verboden is voor den wielrijder:
Het stuur "onder het rijden met beide handen los
te laten of de voeten van de trappers te nemen:
te blijven rijden naast een tram, alsmede zich
laten voorttrekken door zulk een voertuig.
Wielrijders moeten gebruik maken van de rij
wielpaden. Wanneer zij van het rijwielpad op ae
rijbaan komen, dienen zij met het overige verkeer
rekening te houden.
Op rijwielen met één zitplaats mag de berijder
niemand mee vervoeren. Uitgezonderd zijn kin
deren beneden de tien jaar. Het rijwiel moet dan
echter zijn voorzien van een daarvoor geschikte
zitplaats.
Ten slotte vestigen wij de aandacht op een be
langrijke bepaling. Onder het berijden verstaat
de niéuwe verkeersregeling ook het voortduwen van
een rijwiel. Dit voortduwen is dus voortaan ook ver
boden op wegen die voor rijverkeer gesloten zijn,
alsook op wegen met éénrichtingverkeer, doch dan
natuurlijk alleen voorzoover het voortduwen plaats
heeft in de verboden richting. Zoo zal men, om een
voorbeeld te noemen, de fiets niet meer aan de hand
mogen voortbewegen in Barteljorisstraat, Koning
straat en Gierstraat als men de richting Den Hout-
Station kiest. De Groote Houtstraat daarentegen
zal verboden zijn voor fietsers met hun rijwiel aan
de hand voorzoover zij van den kant van de Groote
Markt tot het Proveniershuis wandelen.
Dr. G. H. Mulder overleden
Welke bonnen zijn thans geldig?
4 6-4 Brood
4
rants.
Brood of gebak
4 6 Brood
Vz
rants.
4 6 Vleesch
Vz
rants.
5Vleesch of
46 VI,waren
l
rants.
(vleëschwaren
46 Melk
tv*
L.
Melk
46A Reserve
m
K.G.
Aardappelen
46B Reserve
K.G.
Aardappelen
Van 30 Novembei
t.m. 27 December:
150 Algemeen
1
K.G.
2e periode Cacao
5
?:r.
Cacao
15 5 Algemeen
250
gr.
Koffiesurrogaat
156
500
gr.
Jam
151-154
1
rants.
Bloem brood of gebak
F en G Rijst
250
gr.
Hijst
1 61 Algemeen
250
gr.
Havermout *bf
Peulvruchten
162
250
gr.
Gort
163
100
gr.
Vermicelli of maïzena
157-160
100
gr.
Kaas
167
100
gr.
Kaas
Van 21 Novembei
t.n
9 December:
5 3-54 Boter
125
gr.
Boter
53-54 Vet
125
gr.
Boter niet reductie
(of vet voor wie bon
53 hebben ingeleverd)
Dr. G. H. Mulder,
(Archief I
D.)
Op 72-jarigen leeftijd is in het Qiaconessenjiuis, waar hij
sinds verleden week werd verpleegd, overleden Dr. G. H.
Mulder, rustend medicus.
De overledene werd op 22 November 1869 te Winschoten
geboren. Hij heeft aan de Gemeentelijke Universiteit te
Amsterdam in de medicijnen gestudeerd: hij werd arts in
1895 en promoveerde in Juli 1897. Gedurende anderhalf
ir heeft hij geassisteerd in een chirurgisch ziekenhuis
Maastricht. In 1897 nam Dr. Mulder, nadat hij daarvoor
reeds eenmaal bedankt had. een benoeming als medicus
aan bij de Ned. Zuid-Afrikaansche Spoorweg Mij.
Transvaal. Ipaar hêeft hij gedurende anderhalfjaar den
oorlog meegemaakt. In Pretoria heeft hij toen een ge
neeskundigen dienst voor de arme Boerenbevolking inge
richt. Daarna richtte hij èen ambulance in en zwierf daar
mee rond. Toen keerde hij naar Holland terug, studeerde
een half jaar in Amsterdam, drie maanden in Parijs en
drie maanden in. Berlijn; daarna (dat was in 1902) vestigde
hij zich als geneesheer te Haarlem, waar hij o.m. leeraar
in de Gezondheidsleer aan de thans verdwenen Nuts-
kweekschool voor onderwijzeressen was, leeraar in de
Anatomie, Physiologie en Hygiëne aan de Rijkskweek
school voor Onderwijzers, specialist voor keel-, neus- en
oorziekten van liet Rotterdamsch Ziekenfonds, gen
kupdige bij „Ziekenzorg", van welk fonds hij tevens
stuurslid was, en penningmeester der afd. Haarlem van de
Maatschappij van Weldadigheid.
In 1931 ,trok h.ij zich uit- dë practijk terug. Toen werd
hij vertrouwensman van „Ziekenzorg". Door de geweldige
uitbreiding van dit fonds werd hij adviseerend geneesheer
te Badhoevedorp. te Haarlemmermeer en Hillegom en van
een particulier ziekenfonds te Hoofddorp. Sinds 1931 woon
de Dr. Mulder in Heemstede, waar hij o.m. voor de groep
Vrijzinnige kiezers het lidmaatschap van den gemeenteraad
heeft bekleed.
Volgens den wensch van den overledene heeft de ter
aardebestelling hedenmorgen in alle stilte plaats gehad.
VERDUISTEREN
Van 17.29 tot 9.31
Maan 3 Dec. op 17.51, 4 Dec. onder 9.33 uur
Voorts:
Petroleum: Bonkaart M. en O 14 tot 27 Dec.
Bon 23 tot 3 Jan. 1942.
Zeep Bon 164 Algemeen en Bon E Zeep der Zeep-
kaarten 1 rantsoen zeep. Bon E Toiletzeep 75 gram
toiletzeep 80 pCt. t.m. 31 Dec. Bon J. Textiel (Man
nen) 50 gram scheerzeep t.m. 31 Dec. 1941.
Australische kruiser verloren gegaan
Bemanning: van 645 koppen wordt vermist
BERLIJN, 2 December. Naar de Britsche Be
richtendienst uit Canberra meldt, heeft de Australi
sche minister-president Curtin medegedeeld 'dat de
Australische kruiser „Sydney" verloren is gegaan. De
bemanning, bestande uit 42 officieren en 603 man,
wordt vermist.
Naar de Britsche Berichtendienst verder meldt
heeft de publicatie van dit verlies in geheel Australië
de gemoederen sterk geschokt. (D.N.B.)
De buitenlandsche journalisten te Berlijn noemen
het door de Britsche Admiraliteit uitgegeven be
richt volgens hetwelk de „Sydney" door een Duit-
schen hulpkruiser tot zinken is gebracht, een opzien
barende gebeurtenis, daar het, naar zij verklaarde,
het eerste geval zou kunnen betreffen dat het een
bewapend koopvaardijschip in een zeegeveeht met
een kruiser, gelukt is de overwinning te behalen.
O.p de vraag waar de „Sydney"-is vergaan, wees
men in bevoegde Berlijnsclie kringen op het feit
dat het op zee opereerende Duïtscheschepen ver
boden is hun positie bekend te maken.
OOK DE AUSTRALISCHE TORPEDO
JAGER ..PARAMATTA" TOT ZINKEN
GEBRACHT.
STOCKHOLM, 2 December. De Australische
minister-president Curtin heeft in een mededeeling
bevestigd, naar de Engelsche Berichtendienst uit
Canberra meldt, dat de Australische torpedojager
„Parmatta" getorpedeerd en tot zinken gebracht is,
toen hij andere schepen begeleidde. 141 officieren
en manschappen van 't 10G0 ton groote schip worden
vermist en aan Engelsche zijde neemt men aan dat
zij dood zijn. Er werd niet bekend gemaakt waar
het schip tot zinken is gebracht. Officieel is echter
medegedeeld dat het sChip in Mei naar een haven
de Middellandsche Zee was vertrokken.
Engelsclie kruiser van 5300 ton tot
zinken gebracht
Een der oorlogscorrespondenten van Stefani meldt
dat Italiaansche vliegtuigen nieuwe, groote successen
hebben geboekt. Zij hebben buiten Tobroek een vijan
delijken kruiser van 5.300 ton, van het type Aurora,
getorpedeerd en tot zinken gebracht. De kruiser was
gewapend met zes kanonnen van 152 m.M., vier ka
nonnen van 102 m.M., vier kanonnen van 47 m.M.,
acht mitrailleurs, zes torpedolanceerbulzen. Hij had
een snelheid van 32.25 knoopen en een bemanning
van 450 man.
Het Italiaansche luchtwapen heeft nog andere suc
cessen behaald. Een der formaties ontmoette een for
matie vijandelijke jagers, die grooter in aantal was.
Ondanks de numerieke minderheid slaagde zij er in
zeven toestellen brandend neer te schieten en ver
scheidene andere te treffen. Zonder verliezen keerde
zij vervolgens naar haar basis terug.'
Samenwerking der Britsche en
Amerikaansche vloten in het
Verre Oosten
Singapore gemeenschappelijk steunpunt
SJANGHAI, 3 December (D.N.B.) Als resul
taat van de besprekingen tusschen Engelsche en
Amerikaansche militaire en marinedeskundigen in
Manilla en Singapore zou, naar in welingelichte
kringen alhier verluidt, een régionale overeenkomst
tot stand zijn gekomen over de samenwerking tus
schen Britsche en Amerikaansche vlootdeelen in
het Verre Oosten. Op de Ver. Staten zou de taak
rusten de wateren rondom de Philippijnen en het
gebied tusschen Manilla en Hongkong te verdedi
gen onder bevel van vice-admiraal Hart. Onder
hem zouden de lichte Britsche vlootformaties, met
inbegrip van de Britsche vliegtuigformaties van
Hongkong staan. De op Singapore steunende Brit
sche vlootformatie zou de beveiliging op zich ne
men van het gebied der Zuid-Chineesche Zee. Wan
neer echter zware Amerikaansche vlootdeelen naar
Oost-Azië verplaatst mochten worden, zouden zij
in hoofdzaak belast worden met de bescherming
van dit gebied. Singapore zal dan een gemeenschap
pelijk Britsch-Amerikaansch steunpunt zijn.
De verantwoordelijkheid van den Britschen be
velhebber ter zee strekt zich, naar verder bekend
Met Duitschland voor een nieuw Europa.
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR EUROPA
Duitsch weermachtsbericht.
Gevechten in het gebied van Rostof duren voort.
Strijd ten Zuidoosten van Tobroek heeft
een voor de As gunstig verloop.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 2 De
cember. (D.N.B.) Het opperbevel der weermöcht
deelt mede:
„Aan het Oostelijk front duren de gevechten in
het gebied van Rostof voort. In het gevechtsgebied
van Moskou zijn de Duïtsche troepen in nieuwe
sectoren diep in het vijandelijke verdedigingsstel
sel doorgedrongen. Voor Leningrad werden ver
scheidene bolsjewistische uitvalspogingen, die door
krachtig artillerievuur waren voorbereid, verijdeld.
De luchtmacht plaatste bomtreffers op een vlieg-
tuigenfabriek bij Rybinsk aan de Wolga, bestookte
vijandelijke transporten op het ijs van het Ladoga-
meer en zette de vernieling van spoorlijnen ten
Oosten van Tichwin voort. Gevechtsvliegtuigen
hebben in den afgeloopen nacht Leningrad en
bolsjewistische vliegvelden in den noordelijken
sector gebombardeerd.
In de Engelsche wateren heeft de luchtmacht een
vrachtschip van 2000 ton tot zinken gebracht. Twee
andere koopvaarders werden door bommen be
schadigd. Andere luchtaanvallen van den afgeloo
pen nacht waren gericht op havenwerken en ravi-
tailleeringsbedrijven.
In Noord-Afrika hebben de gevechten ten Zuid
oosten van Tobroek die vol afwisseling waren, de
taatste dagen een voor de Duitsch-Italiaansche
troepen gunstig verloop gehad. Bij een poging tot
bevrijding van Ingesloten strijdkrachten werd de
vijand met zware verliezen teruggeworpen. Duit-
sche gevechtsvliegtuigen hebben de Britsche ravl-
tailleeringsspoorlijn naar het front van Solloem
met .bommen bestookt en groote schade toege-
braent aan verkeersinstallaties bij Sidi Barani en
Mersa Matroeh.
Volgens de tot dusverre ontvangen berichten zijn
sedert het begin der gevechten meer dan 9000 ge
vangenen gemaakt onder wie 3 generaals Behalve
talrijke stukken geschut zijn 814 Britsche gepant
serde voertuigen buit gemaakt of vernield en 127
Britsche vliegtuigen neergeschoten.
De Britsche marine heeft in de maand November
gevoelige verliezen geleden. In totaal zijn door
Duitsche strijdkrachten ter zee en in de lucht tot
zinken gebracht: 1 vliegkampschip. 1 kruiser, 3
torpedobootjagers, 4 motortorpedobooten, 1 bewa-
kïngsvaartuig en 1 patrouillevaartuig. Bovendien
werden 2 slagschepen, 2 torpedobootjagers, 7 mo
tortorpedobooten en 3 andere oorlogsvaartuigen
zwaar beschadigd.
In den strijd tegen de Britsche ravitailleerings-
scheepvaart hebben marine en luchtmacht in de
maand November 48 vijandelijke koopvaardijsche
pen met een gezamenlijken inhoud van 231.870 ton
tot zinken gebracht. Verder werden 39 schepen
beschadigd, voor een deel ernstig. Voorts leed de
vijand scheepsverliezen door ondernemingen in
verschillende zeeën.
De gordel rondom Leningrad is nauw toegehaald.
Bebewakingsposten signaleeren iedere poging
van de ingesloten bolsjewisten om door den hech
ten ring heen te breken. De wacht in een der
loopgraven. (Atlantic-Holland)
wordt, uit tot de beveiliging der wateren ten Westen
van Singapore, den zeeweg naar Australië en de
wateren rondom Malakka. Voor eventueele ge
meenschappelijke operaties zou de organisatie der
uitwisseling van opperbevel in een overeenkomst
zij'n vastgelegd. In dit verband zou Sir Geoffrey
Layton teruggeroepen zijn uit zijn functie van chef
van het Britsche Oost-Aziatische eskader, ongeveer
een jaar' voor het einde van zijn diensttijd, aange
zien sterke tegenstellingen bestonden tusschen
hem en den Britschen bevelhebber in het Verre
Oosten Sir Brooke Popham.
Italiaansch weermachtsbericht
„Voor het kind". De jaarlijksche propaganda-campagne voor den verkoop van de
kinderpostzegels is begonnen. In de hal van het hoofdpostkantoor te Amsterdam
is een speciale stand ingericht. CPax-Holland-De Haan-m)
Verbitterde gevechten in de
Marmarische woestijn.
1500 gevangenen op één dag in
het gebied van Sidi Rezegh.
ROME, 2 December. (Stefani) Het Italiaansche
weermachtbericht van heden luidt:
„De slag in de Marmarische woestijn duurt in ver
schillende afzonderlijke heftige en verbitterde ge
vechten voort. Aan h'et front van Tobroek bedrijvig
heid van vooruitgeschoven afdeelïngen en levendig
vuur der artillerie aan weerskanten. Aan het front
van Solloem heeft onze verdediging hardnekkigen
tegenstand geboden tegen herhaalde vijandelijke aan
vallen. In Sidi Omar afwisselende gebeurtenissen. In
den centralen sector botsingen in het gebied van Sidi
Rezegh, waar in den loop van den dag in totaal on
geveer 1500 gevangenen gemaakt werden, onder
generaal Miles Reginald. De Italiaansch-Duïtsche
luchtmacht was zeer actief en deed doeltreffende aan
vallen op troepenafdeelingen, concentraties van auto's
en ravitaüleeringskampen. Doelen in de vesting To
broek en spoorwegen in de omgeving van Sidi Ba
rani en Mersa Matroeh werden gebombardeerd, waar
bij branden en ontploffingen ontstonden. Tijdens lucht
gevechten werden 15 vliegtuigen neergeschoten, waar
van elf door onze jagers en vier door Duitsche jacht
vliegtuigen. Voorts werden nog tal van andere vijan
delijke toestellen getroffen en beschadigd-
De vijandelijke luchtmacht heeft aanvallen onder
nomen op plaatsen in Libië en herhaaldelijk enkele
onzer veldlazaretten gebombardeerd en gemitrail
leerd ofschoon deze zeer zichtbaar de onderschei
dingsteekenen van het Roode Kruis vertoonden. Hier
bij werden onder de patiënten personen gedood en
gewond. Te Benghazi werd het ziekenhuis Principe
de Piemonte getroffen. Een vijandelijk toestel werd
door de luchtdoelartillerie te Derna brandend neer
geschoten.
Ter hoogte van Tobroek heeft een van onze for
maties torpedovliegtuigen met drie torpedo's een
vijandelijken kruiser van 5000 ton getroffen, waarna
deze zonk".
De huurprijzen blijven gestabiliseerd
Alleen in bijzondere gevallen wijziging
mogelijk
's-GRAVENHAGE, 3 December. In de Staatscou
rant van heden is afgekondigd het huurprijsuitvoe
ringsbesluit 1941. Dit besluit maakt het mogelijk, dat
in zeer bijzondere gevallen huurverhooging wordt toe
gestaan, terwijl daarnaast huurverlaging kan worden
opgelegd. Beoordeeling van gevallen vindt plaats door
een aantal prijzenbureaux, welker uitspraken bindend
zijn.
Blijft het doel van de huurprijspolitiek en handha
ving van het niveau van 9 Mei 1940, het huurprijs
uitvoeringsbesluit opent de mogelijkheid om in zeer
bepaalde gevallen de huursommen te verhoogen zoo
wel als te verlagen. Het streven zit daarbij voor. met
handhaving van het huurpeil op 9 Mei 1940 tbt eèn
eenheids-prijs-niveau te komen, zulks mede met het
oog op andere maatregelen, die op dit gebied kunnen
worden verwacht, nl. de regeling van de maximimi-
prijzen van onroerende goederen.
Daar de woningmarkt sterk plaatselijk georiën
teerd is, is bij het huurprijsuitvoeringsbesluit een
sterke decentralisatie doorgevoerd. Het land Is daar
toe verdeeld in een zestigtal gebieden, welker gren
zen samenvallen met die van de rechtsgebieden van
de kantons.
In elk dezer (ambts-) gebieden is een prijzenbureau
voor onroerende zaken gevestigd, dat geleid wordt
door het hoofd van den dienst of den ambtenaar be
last met het bouw- en woningtoezicht in de gemeente,
waar het prijzenbureau is gevestigd. Als regel is dit
de gemeente alwaar ook het kantongerecht gevestigd
is. Teneinde bij deze decentralisatie zooveel mogelijk
eenheid van uitvoering en toepassing voor het ge-
heele land te verzekeren, zijn voor de prijzenbureaux
richtlijnen vastgesteld.
Beroep van beslissingen van de prijzenbureaux
staat niet open.
Voor zoover het niet gaat om herstel van de huur
tot het huurpeil van 9 Mei 1940 houden de richtlijnen
een redelijke vergoeding in voor hoogere lasten en
grooter risico indien deze het gevolg zijn van door
den verhuurder geleverde hoogere prestaties.
Op te merken is, dat de verhuurders niet vpor alle
gevallen voor verhooging van het huurbedrag goed
keuring aan het prijzenbureau behoeven te vragen, al
blijven zij uiteraard te allen tijde verantwoordelijk
voor de wet.
Bij woningverbetering b.v. kan de verhuurder op
grond van art. 4 vaij het huurprijsbesluit 1940 de
huur eigener beweging met 10 procent per jaar van
de kosten der verbetering (geen onderhoud of ver
nieuwingen) verhoogen.
Bij woningsplitsing ontstaan twee of meer nieuwe
objecten en is van toepassing art. 2, lid 3, eerste zin
van het huurprijsbesluit 1940. De verhuurder kan dan
op eigen gezag en verantwoordelijkheid de huur vast
stellen op het huurbedrag van 9 Mei 1940 voor soort
gelijke objecten
Ook bij wijziging van bestemming uitsluitend door
verbouwing b.v. van een woning tot bedrijfsobjèct
kan eveneens van een nieuw object worden ge
sproken en is eveneens art. 2, lid 3. eerste zin van
het huurprijsbesluit 1940 van toepassing.
Een belangrijk punt is de kwestie van onderver
huur, welke eveneens in het huurprijsuitvoeringsbe
sluit is geregeld. Een hieruit voortkomende huurver
hooging zal uiteraard steeds een tijdelijk karakter
dragen en slechts geldeq zoolang de onderverhuur
duurt,
Van bijzondere heteekenis is voorts'art. 1, lid 2 van
het huurprijsuitvoeringsbesluit 1941. Op grond van
het daarin bepaalde is het prijzenbureau bevoegd in
individueele gevallen ambtshalve den juisten huur
prijs te bepalen. In geval b.v. een woning ernstig ver
waarloosd wordt, moet. de verhuurder geècht worden
in zijn verplichtingen ten opzichte van den huurder
tekort te schieten en is het redelijk den huurprijs
dienovereenkomstig lager te stellen.
Ook in gevallen, waarin als gevolg van het groote
woningaanbod de huurovereenkomsten vaak onder
zeer bijzondere omstandigheden en voorwaarden tot
stand komen, zoodat de huursom niet altijd kan wor
den beschouwd als een juiste waardemeter van de
wederzijdsche verplichtingen, kan het prijzenbureau
den op 9 Mei 1940 redelijken gebruikelijken huurprijs
bepalen.
Voorts wordt er de aandacht op gevestigd, dat de
nieuwbouw volgens velen onder geen enkele prijs
regeling zou vallen; dit is echter geheel t.en onrechte.
Op dezen bouw is van toepassing het prijsvormings-
besluit. In de toekomst zullen de prijzenbureaux er
op toezien, dat ook bij dezen bouw een redelijke huur-
zetting plaats vindt, in dier voege, dat van het eigen
in den bouw gestoken kapitaal niet meer dan een re
delijk rendement wordt verkregen.
Uiteraard is bij de uitvoering van het. huurprijsbe
sluit de medewerking der belanghebbenden van groot
belang, welke ook daarin kan bestaan, dat men zich
onthoudt van het doen van verzoeken, die niet vol
doende gemotiveerd zijn. Dit voorkomt overbelas
ting van de prijzenbureaux. Van verzoeken, alleen
geïnspireerd door de gedachte eenige verbetering van
rendement te verkrijgen zonder dat hiervoor een re
delijke grond aanwezig is, kan reeds bij voorbaat
worden gezegd, dat dit vergeefsche moeite is.
(A.N-J».)
Het vierjarig meisje G. van der Boom te Delft
is, toen het met papier bij de kachel speelde, in
brand geraakt. Met ernstige brandwonden werd het
kind naar het gasthuis overgebracht, waar het ij
overleden.
