Haarlem's Dagblad
De nieuwe
verkeersregeling
Bolsjewistische aanvallen in de Zuidelijke zone van
het Oostelijk front mislukt.
Engeland in oorlog met Finland, Hongarije en Roemenië
59e JAARGANG No. 17937
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem Drukkerij N V Bureaux: Groote
Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
dienst 38810, Drukkerij: Zuider Buiten .Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825. Soendaplein 12230
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directeur: P. W. PEEREBOOM
ZATERDAG 6 DECEMBER 1911
Abonnementen per week 0.26, per maand 1.15,
per 3 maanden 3.42, franco per post 3.73, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels
2 elke regel meer 0,40. Reclames 0.65 per
regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels 0.70, elke regel meel
0.17 V2. Groentjes zie rubriek.
De Haarlemsche begrooting
voor 1942
ïlet tekort niet meer dan 251.166 hooger
dan voor 1941. Gezien de omstandig
heden acht het gemeentebestuur dit niet
ongunstig. Er is 3.025.000 geraamd
voor werkverruiming.
In den loop1 der laatste weken hebben wij eenige
keeren artikelen gepubliceerd over de voorbe
reiding van de Haarlemsche begrooting voor 1942.
Nu de begrooting naar den drukker gezonden is en
dus eerstdaags openbaar gemaakt zal worden achtte
de wethouder van Financiën mr. dr. F. A. Bijvoet,
den tijd gekomen namens het gemeentebestuur eenige
officieele mededeelingen te doen, die een bevesti
ging waren van het door ons gepubliceerde.
Medegedeeld werd dat de uitgaven voor den gewo
nen dienst van 1942 geraamd zijn op f 20.587.194 en de
Inkomsten op f 18.211.028, zoodat er een ongedekt: te
kort is van f 2.376.166.
Voor 1941 waren deze cijfers: uitgaven f 20.304.639,
Inkomsten f 18.179,639, nadeelig saldo f 2.125.000.
Het nadeelige slot is dus voor 1942 f 251.166 hooger
geraamd dan voor 1941.
Bij de beoordeeling van het geraamd tekort ad
f 2.376.166,— dient in aanmerking te worden genomen,
dat sedert 1941 geen inkomsten meer kunnen worden
geraamd wegens extra- en belastingbedragen uit het
Werkloosheidssubsidiefonds. Voor groote gemeenten
als Haarlem, die in ruime mate door het euvel der
werkloosheid werden geteisterd, waren deze bijdragen
vaste posten op de begroot,ing geworden, zoodat de
desbetreffende cijfers nauwelijks meer als een werke
lijk tekort konden worden aangemerkt.
Volgens de tot en met 1940 geldende regeling zou
den de inkomsten uit'dezen hoofde voor 1942 f 1.535.536
hebben bedragen en zou het werkelijke tekort, dat
wij zeggen het tekort, waardoor de gemeente naar de
oorspronkelijk geldende -begrippen onder de rubriek
„noodlijdende gemeente" zou zijn gerangschikt,
f 840.630 bedragen.
Natuurlijk betreuren wij zoo zei mr. Bijvoet
dat de begrooting een belangrijk tekort aanwijst,
zoodat er dan ook geen termen zijn om juichtonen
aan te heffen, maar het gemeentebestuur is toch
overtuigd dat er, gezien de omstandigheden waarin
wij thans verkeeren, reden tot tevredenheid is over
het bij het ontwerpen van deze begrooting verkre
gen resultaat.
Twee factoren dragen in bijzondere mate bij tot
de verhooging van het tekort namelijk.de stijging der
uitgaven voor openbare veiligheid (Politie en Lucht
bescherming) en de teruggang van het batig saldo
van het gemeente-electriciteitsbedrijf.
De geraamde uitgaven voor openbare veiligheid
overtreffen die van het vorig jaar met niet minder
dan f 175.000, terwijl de teruggang van het batig saldo
van het gemeente-electriciteitsbedrijf zelfs f 305.927
bedraagt.
De belangrijkste bedrijven geven de volgende cij
fers:
batig saldo: nadeelig saldo:
1942: 1941: 1942: 1941:
Electrïciteitsbedrijf f 572.171 f 878.098
Grondbedrijf f 100.163 f 86.568
Gasbedrijf f 133.196 f 108.323
Waterbedrijf f 10.419 f 76.100
Openbaar Slachthuis f 59.894
Gemeente-reiniging f 394.947 f 382.160
Ontsmettingsdienst f 6.711 f 6.288
Woningbedrijf f 242.852 f 238.800
Maatsch. Hulpbetoon :fl.681.500 fl.676.500
Nieuw is de raming van een bedrag van f 25.000 we
gens kosten van de Centrale Keuken.
De ten laste der gemeente komende kosten van den
Distributiedienst zijn geraamd op f 34.000 of f 15.092
hooger dan de raming voor 1941.
Het hoofdstuk Belastingen geeft een hoogere op
brengst van f 107.410. De vermakelijkheidsbelasting
levert hiervan alleen reeds een bedrag van f 40.000
(f 150.000 tegên f 110.000 voor 1941).
Een bemoedigend verschijnsel is het terugloopen der
uitgaven voor valide armlastigen.
Tegenover het terugloopen van de uitgaven voor
werkloozenzorg staat een belangrijke verhooging van
de kosten voor werkverruiming. Wegens kosten van
werkverruiming wordt voor 1942 geraamd een bedrag
van f 3.025.000. Voor 1941 bedroeg de raming f 1.822.500.
Ook de subsidie aan industrieele wachtgeldregelingen
geeft een belangrijke verhooging aan. Voor 1942 wordt
nl. f 150.000 geraamd tegen eep raming van f 60.000
voor 1941.
De bijdrage uit het Werkloosheidssubsidiefonds in
deze uitgaven wordt geraamd op 85 pet.
De invoering van de Vereveningsheffing beteekent
een uitgaaf van ruim f 50.000.
Het is zoo deelde de wethouder verder mede
niet het voornemen van het gemeentebestuur op de
burgerij zwaardere lasten te leggen om een gedeelte
van het tekort te dekken. Nu er een wijziging in de
belastingheffing gekomen is kromp het terrein waar
op de gemeente belasting kan heffen belangrijk in.
Alleen twee verhoogingen zouden mogelijk zijn, na
melijk van de Straatbelasting en van de opcenten op
de Personeele Belasting. Beide acht het gemeentebe
stuur ongewenscht. Het zou ook niet redelijk zijn de
Straatbelasting te verhoogen omdat de huiseigenaars
die verhooging niet op de huurders mogen verhalen.
De huiseigenaars zelf zijn al verleden jaar getroffen
door de verhooging van de Grondbelasting met 100 pet.
Evenmin ligt het in de bedoeling van het gemeente
bestuur de tarieven voor gas, electriciteit en water
te verhoogen, omdat er reeds zware lasten op de bur
gerij zijn gelegd door de stijging van het levenson
derhoud.
Het is nog niet bekend hoeveel het rijk van het te
kort van f 2.376.166 voor zijn rekening zal nemen om
dat er een nieuwe regeling van de financieele verhou
ding tusschen rijk en gemeenten in bewerking is.
De subsidies zijn gelijk gebleven. De H.O.V. krijgt
evenals voor 1941 f 25.000 uit de gemeentekas
Het bestuur der Provincie heeft aan Haarlem toege
staan (evenals in 1941) ook in 1942 de verplichte 5-
jaarlijksche taxatie van de eigendommen van het Ge
meentelijk Grondbedrijf uit te stellen omdat in dezen
tijd geen geschikte normen kunnen worden gesteld
voor de waardeering der gronden,
Maatregelen tegen Joden
's-GRAVENHAGE, 5 December. Het Rijks
commissariaat deelt mede:
„Er bestaat aanleiding nogmaals te wijzen op het
strenge in acht nemen van de verordening van den
commissaris-generaal voor het veilïgheidswezen van
15 September 1941, -betreffende het zich ln het open
baar vertoonen van Joden. De organen van het vei
ligheidswezen hebben opdracht, op te treden tegen
iedere overtreding van deze verordening.
Bovendien wordt medegedeeld, dat verzoeken van
Joden om een vergunning tot verhuizen te ont
vangen moeten worden ingediend bij den Joodschen
raad, Lijnbaansgracht te Amsterdam. Deze raad
zendt deze aanvragen door naar de desbetreffende
Duitsc.he insta,nties.
Verzoeken, welke niet langs dezen weg worden
ingediend, worden niet behandeld".
De bonnen 165 en 166 zijn ongeldig
's-GRAVENHAGE, 5 December. De secretaris
generaal van het departement van Landbouw en Vis-
scherij maakt, in verband met berichten welke in de
pers zijn verschenen betreffende het inleveren van
de bonnen 165 en 166 van de bonkaart algemeen door
het publiek bij de winkeliers, bekend, dat de publi
catie van deze bonnummers onjuist is.
Het inleveren van genoemde bonnen door het pu
bliek in den winkel en het in ontvangst nemen van
die bonnen door de winkeliers heeft derhalve geen
zin.
Aangezien gebleken is, dat in bepaalde gevallen het
publiek reeds de met 165 en 166 genummerde bonnen
van de bonkaart algemeen bij de winkeliers heeft
ingeleverd, wordt er op gewezen, dat deze nummers
niet voor het koopen van distributie-artikelen zullen
worden aangewezen en derhalve waardeloos zijn.
Degenen, die de bonnen 165 en 166 aan hun winke
lier hebben doorgegeven, behoeven zich derhalve
geen moeite te geven om deze weer in hun bezit te
krijgen.
De bonnen hebben voor de detaillisten die deze in
ontvangst hebben genomen, evenmin waarde, aange
zien daarop geen toewijzingen zullen worden uitge-
teikt.
VEILIGHEID OP DEN WEG.
Dg bestuurder van een voertuig is verplicht, weg
gebruikers, die aan gevaar bloot staan, door het ge
ven van signalen op de nadering van zijn voertuig
opmerkzaam te maken. I-Iet geven van waarschu
wingssignalen uit anderen hoofde in het bij
zonder om zelf op een roekelooze wijze te kunnen
blijven rijden of meer dan noodig is, is verbo
den. Hij, die wenscht in te halen mag dit door het
geven van signalen te kennen geven.
Het parkeeren is o.a. verboden op nauwe wegge
deelten en waar geen voldoende zicht is, alsmede in
scherpe bochten, naast verkeersheuvels, voor de in-
en uitritten van perceelen en binnen 10 Meter voor
oi' na kruisingen of vereenigingen van wegen of
halteborden van openbare vervoermiddelen. Rij
en trekdieren en vee in het verkeer moeten een gè-
schikten bestuurder of geleider hebben, die in vol
doende mate invloed op deze kan uitoefenen. Voor
het gebruik onder den zadel of als trekdieren mo
gen op den weg alleen dieren worden gebezigd, wel
ke voor het verkeer geschikt zijn. Paarden mogen
slechts aan elkaar gekoppeld worden geleid. Op elk
viertal paarden moet ten minste een geleider aanwe
zig zijn.
Het is verboden op den weg zeisen te vervoeren,
die niet voldoende beschermd zijn.
De rente van leeningen
Een mededeeling van het Provinciaal
Bestuur van Noord-Holland
De Commissaris der Provincie Noord-Holland deelt
mede:
In verschillende bladen is onlangs melding ge
maakt van een besluit van den Commissaris der
Provincie Noord-Holland, inhoudende, dat te zijner
tijd tot dekking van bepaalde uitgaven leeningen
zullen worden gesloten tegen een reëele rente van
ten hoogste 4'/2 pet.
Het boven dat persbericht geplaatste opschrift
„Nieuwe leening van de Provincie Noord-Holland"
heeft tot misverstand aanleiding gegeven. Daaruit
is namelijk afgeleid, dat de Provincie Noord-Holland
thans of in de naaste toekomst tot het betalen van
een rente van 4y2 pet. bereid zou worden gevon
den, hetgeen geenszins het geval is.
De gekozen formuleering duidt op de mogelijkheid
van het voor de gestelde objecten opnemen van lee-
ningeld ook indien daartoe eerst na verloop van
jaren zou worden overgegaan, in verband waarme
de op de gebruikelijke wijze een ruime marge ge
nomen is.
Vaststaat, dat de provincie Noord-Holland voor
alsnog geen plannen tot het sluiten van een leening
heeft en dat zij, indien eerlang de behoefte aan
leeninggeld zich mocht doen gevoelen, er niet aan
denken zal schuldbrieven uit te geven met een hoo
ger rentetype dan 3V2 pet.
Beschikbaar zijn van motorrijtuigen
's-GRAVENHAGE, 5 December. Het A.N.P.
meldt: Als gevolg van de toenemende moeilijkheden
bij de ontwikkeling van het wegverkeer is het nood
zakelijk, nauwkeurig toezicht te oefenen op de voer
tuigen der districten.
Reeds volgens de thans geldende wettelijke bepa
lingen behoorde het tot de taak der rijksinspecteurs
van het verkeer, de noodige vervoergelegenheid voor
vitale transporten te garandeeren, hetzij door requisitie
van auto's, hetzij langs den weg van overleg.
Daarbij is evenwel geblëké'ri, dat tal van onderne
mers'en tusschenpersonen, veelal met voorbijgaan van
Verordening no. 86/1940 van 5 Augustus 1940 over wis
seling van verblijf, voertuigen hebben verkocht of
door hun bemiddeling hebben doen vertrekken naar
andere districten of ook naar het buitenland, zoodat
in gevallen, waarin deze voertuigen noodig waren,
daarover niet meer kon worden beschikt.
Dergelijk eigenmachtig optreden kan onder de hui
dige omstandigheden leiden tot ernstige moeilijkhe
den bij de ontwikkeling van het wegverkeer, dat in
het algemeen belang ligt. en moet worden verhinderd.
Een nieuwe verordening van den secretaris-generaal
van het departement van Waterstaat, afgekondigd in
Verordeningenblad 49 van 5 December 1941 onder
nummer 220/1941, bepaalt derhalve, dat voortaan elke
verkoop of andere vervreemding, iedere wisseling van
meer dan vijf dagen in het verblijf, elke uitvoer en
elke verhuren of andere vorm van beschikbaarstel
ling van vrachtauto's van een ton laadvermogen en
meer of van autobussen naar het buitenland, goed
gekeurd moet worden door den rijksinspecteur van
het Verkeer.
Deze verordening vindt niet slechts toepassing op
den eigenaar of houder van den vrachtauto, maar ook
op personen, die voor dergelijke handelingen hun
medewerking of bemiddeling verleenen. Ook heeft zij
betrekking op handelingen ter voorbereiding hiervan;
zoo wordt met name het opgeven van advertenties, die
genoemde verboden handelingen beoogen, eveneens
onderworpen aan de goedkeuring van den bevoegden
verkeersinspecteur.
Voor de verleening van dergelijke vergunningen is
bevoegd de rijksinspecteur van het verkeer, in wiens
district de standplaats van de auto is gelegen.
Overtreding van de bepalingen dezer verordening
kan worden gestraft met hechtenis van ten hoogste
een jaar of boete van ten hoogste f 3000, terwijl bo
vendien de betrokken auto in beslag genomen kan
worden.
Tegen overtreders zal met strengheid worden opge
treden.
De Rijkscommissaris (commissaris-generaal voor
Financiën en Economie) maakt hieromtrent bekend,
dat ook toestemming noodig is, wanneer sprake is
van een handeling ten gunste van een persoon, die
de Duitsche nationaliteit bezit, of ten gunste van een
Duitsche firma of een Duitsche instantie in en buiten
Nederland. Verzoeken van dezen aard worden door-
den verkeersinspecteur voorgelegd aan den gemach
tigde voor het Verkeer over den korten afstand.
VERDUISTEREN
6 Dèc. van 17.28 tot 9.35
Maan 6 Dec. op 20-07, 7 Dec. onder 11.50
7 Dec. Van 17.28 tot 9.36
Maan 7 Dec. op 21.04, 8 Dec. onder 12.29
Te hooge prijzen voor groenten
en fruit
Ook de Haarlemsche huisvrouw
betaalde te veel
De hooge, te hooge groenten- en fruitprijzen, die
thans in ons Jand en ook in Haarlem worden ge
vraagd en vaak ook betaald, hebben den districts
commandant voor de Prijsbeheersching in Noord
holland aanleiding gegeven in Haarlem Donderdag
en Vrijdag een intensieve controle uit te oefenen.
Daai'bij bleek, dat vele groentenhandelaren en gros
siers te hooge prijzen berekenden. Zoo werden er
spruitjes van 13 voor 22 cent verkocht, druiven van
65 cent gingen voor 80 en 90 cent van de hand, ap
pelen van 40 cent per kilo (de appelprijzen zijn per
kilo!) werden voor 80 cent verkocht. De Haarlem
sche politie heeft in verband hiermede 7 groente
winkels leeggehaald en beslag gelegd op den voor
raad van 4 grossiers. Eén grossier had zelfs een pak
huis vol groente en fruit welke uitsluitend voor den
clandestienen handel bestemd was. Al deze over
treders zullen ook nog voor den Inspecteur van de
Prijsbeheersching terecht moeten staan. De overtre
ders die Donderdag en Vrijdag werden geverbali
seerd stonden Zaterdag reeds terecht. Met het oog
op de te hooge prijzen is het wel goed de huisvrou
wen nog eens op het hart te drukken regelmatig de
vastgestelde maximumprijzen voor groenten en
fruit, die elke week in de krant vermeld worden, te
raadplegen. Zoowel voor de veiling als voor de gros
siers en de winkeliers zijn maximum prijzen vast
gesteld, Elke winkelier in groente en fruit is bo
vendien verplicht zijn artikelen te prijzen en wel
zoo volledig mogelijk. Dus niet b.v.: appelen 40 ct.,
doch: appelen, eerste kwaliteit, 40 ct. per kilo. In
dien de huisvrouw hier goed op let kan zij zelf con
troleeren of haar te veel berekend wordt.
Men verzocht nog mede te deelen dat het
voor den winkelier geen excuus is als hij de veiling-
briefjes voor de gekochte groenten en fruit eerst
aan het einde van de week krijgt, er dan voor die
week maar een slag naar te slaan. Een dergelijke
verontschuldiging wordt niet geaccepteerd.
Aanmelding van ondernemingen
in handel en ambacht
's-GRAVENHAGE. 5 December. De organi
satie-commissie voor het bedrijfsleven brengt in her
innering haar beschikking van 10 October 1941,
waarbij de aanmelding van alle ondernemingen,
werkzaam in handel en ambacht, is voorgeschreven,
Hoewel de termijn van aanmelding is verstreken,
wordt alsnog de gelegenheid gegeven ondernemin
gen als hier bedoeld aan te melden en wel binnen
10 dagen na het verschijnen van deze aankondiging.
Alle inlichtingen omtrent de aanmelding, alsmede
daartoe strekkende formulieren zijn verkrijgbaar bij
de bureaux van de Kamers van Koophandel en Fa
brieken.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat de aan
melding van bedoelde ondernemingen verplicht is,
terwijl nalatigheid kan worden gestraft met een boe
te tot f 10.000 of gevangenisstraf van ten hoogste
een jaar. (A.N.P.)
WEER CITROENEN VERKRIJGBAAR.
's-GRAVENHAGE, 6 December. Natuurlijk is in
oorlogstijd de aanvoer van zuidvruchten in ons land
niet te allen tijde verzekerd en zal er slechts van tijd
tot tijd. als de omstandigheden het toelaten, een be
perkte hoeveelheid in den handel kunnen worden ge
bracht.
Om voor deze aanvoeren redelijke prijzen te waar
borgen heeft de gemachtigde voor de prijzen voor de
verschillende soorten versche, zuidvruchten een z.g.
mantelbeschikking ontworpen, welke thans is gereed
gekomen. Volgens deze mantelbeschikking zal aan de
hand van de invoerprijzen de prijs voor elke aange
voerde hoeveelheid afzonderlijk worden vastgesteld.
De prijzenbeschikking voor versche zuidvruchten
is voor het eerst in werking getreden, nu dezer dagen
een lading Italiaansche citroenen is aangevoerd, die
voldoende is om gedurende geruimen tijd in de be
hoefte aan deze vruchten te voorzien. Bovendien is
de distributie ervan onder de grossiers en winkeliers
zoodanig geregeld, dat het publiek de zekerheid heeft
ruimschoots tot het koopen van citroenen in de ge
legenheid te zullen worden gesteld. De vastgestelde
prijs wordt nader bekend gemaakt. Opmerking ver
dient hierbij, dat de aanvoer van kleine citroenen,
waarvoor een lage prijs werd opgesteld, gering is,
zoodat de verkrijging van deze goedkoopc citroenen
niet overal is gewaarborgd. (A.N.P.)
De moord op den koopman van As
Vijftien en vijf jaar gevangenisstraf
geëischt
DORDRECHT, 5 December. Voor de arrondisse-
ments-rechtbank stonden terecht de 39-jarige H. H.
K. en de 32-jarige chauffeur D. F. W., beiden uit
Dordrecht, die er van waren beschuldigd op 3 Fe
bruari den koopman P. van As aan de Tweede Wantij
haven te hebben vermoord en beroofd.
Van As werd begin Februari vermist en eerst op
19 Maart daaropvolgend werd zijn lijk in zeildoek ge
wikkeld in het Wantij gevonden nabij de Ottersluis.
Het spoor van dit misdrijf leidde naar K., die in een
woonschuitje zijn verblijf hield. Hij werd gearres
teerd evenals W.
Aanvankelijk bekende K. van As te hebben dood
gestoken met een dolk, toen deze op zijn uitnoodi-
ging 's avonds naar de Tweede Wantijhaven was ge
komen om gouden tientjes te verhandelen. Tezamen
met W. had hij het lijk in zeildoek gewikkeld en
onder zijn woonschuit aan een touw vastgelegd. De
daders wachtten daarna op een gelegenheid om het
lijk naar open water te vervoeren, welke gelegenheid
zich veertien dagen later voordeed. Zij sleepten hun
lugubere last achter de boat aan en lieten die in het
Wantij los, na het lijk eerst behoorlijk met steenen
verzwaard te hebben.
Verdachte K. trachtte voor de rechtbank de portée
van zijn daad te verklaren en zijn aanvankelijke ver
klaringen voor den rechter-commissarois te herroepen.
De Officier van Justitie eischte vijftien jaar gevan
genisstraf met aftrek der preventieve hechtenis en
daarna ter beschikkingstelling van de regeering
Tegen verdachte W-, die bij den moord zelf niet
handelend is opgetreden, eischte mr. Kronenberg 5 jaar
gevangenisstraf met aftrek van de preventieve hech
tenis.
Uitspraak over veertien dagen.
Wegens het bereiken van den pensioengerech
tigden leeftijd zal de hoofdinspecteur van de volles-
gezondheid, tevens directeur van den veeartsenij-
kundigen dienst, prof. dr. H. C. L. E. Berger, op 31
December a.s. den dienst verlaten.
De gemeentelijke opera te Amsterdam opende Donderdagavond in den Stads
schouwburg het seizoen met Johan Wagenaar's opera „De Doge van Venetië", ge
volgd door „Gianni Sicchi" van Puccini. De medespelenden danken voor de
bloemenhulde en het applaus. (Pax-Holland-De Haan-m)
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR EUROPA
Duitsch weermachtsbericht.
Drie Sovjetschepen in mijnenvelden vergaan.
Luchtaanvallen in het gebied van
Moskou en Leningrad.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 5 De
cember (D.N.B.) Het opperbevel der weermacht
deelt mede:
„In de Zuidelijke zóne van het Oostelijke front
zijn nieuwe aanvallen van den vijand mislukt. Bij
de beschieting van voor den oorlog belangrijke doe
len te Leningrad werden in een munitie-opslag
plaats hevige ontploffingen en groote branden ver
oorzaakt.
Na de vlucht uit HangÖ zijn met het troepen
transportschip „Stalin'' nog verscheidene andere
Sovjetschepen op Duitsch-Finsche mijnenvelden ge-
loopen. Daarbij zijn een troepentransportschip van
3.000 ton, een stoomschip van 700 ton en een bols
jewistische motortorpedoboot gezonken.
Sterke formaties der luchtmacht hebben in het
Zuidelijke deel van het front en in het gebied om
Moskou aanvallen gedaan op stellingen en veldver-
sterkingen van den vijand. De bolsjewisten leden
zware verliezen en verloren een aanzienlijk aantal
stukken geschut c-n voertuigen. De luchtmacht heeft
geslaagde nachtelijke aanvallen gedaan op Moskou
en Leningrad.
In Noord-Afrika hebben de Duitsch-Italiaansche
troepen aanvallen van vijandelijke verkenningsaf-
deelingen afgeslagen. Duitsche en Italiaansche for
maties duikbommenwerpers hebben Britsche pant
serconcentraties in het Zuiden der Marmarische
woestijn verstrooid. Des nachts werden bomtreffers
geplaatst op vliegvelden en ravitailleeringswegen
van den vijand in het gebied van Sidi Barani en
Mersa Mathroeh. Tijdens luchtgevechten hebben
Duitsche jagers zeven Britsche jachttoestellen neer
geschoten. Een Duitsche duikboot heeft voor de
kust van Cyrenaïca een Britschen torpedojager door
torpedo's beschadigd."
Londen verzendt nota's.
BERLIJN, 6 December. (D.N.B.) Reuter heeft
in den nacht van Vrijdag op Zaterdag het vol
gende speciale bericht uitgezonden:
Aan de Finsche, de Hongaarschc en Roeraeen-
schc regeeringen worden officieele nota's gezon
den, als gevolg waarvan de oorlogstoestand tus
schen deze regeeringen en Groot-Brittannië zal
bestaan.
Het D.N.B. meldt uit Boedapest: De minister-presi
dent en minister van Buïtenlandsche Zaken Von Bar-
dossy heeft Vrijdagmiddag om 17 uur 10 in het par
lement medegedeeld dat de Engelsche regeering door
bemiddeling van het Amerikaansche gezantschap in
Boedapest de Hongaarsche reegering een ultimatieve
oorlogsverklaring heeft doen overhandigen.
In het Engelsche ultimatum wordt gezegd: Enge
land acht zich met Hongarije van 6 December af om
middernacht in staat van oorlog te bevinden, indien
Hongarije tot middernacht van den vijfden December
zijn troepen niet van het Oostelijk front terugtrekt
De Hongaarsche regeering heeft deze ongerecht
vaardigde verklaring van Engeland voor kennisge
ving aangenomen en is er van overtuigd dat het ge-
heeïe Hongaarsche volk achter zijn regeering staat.
De verklaring van den minister-president werd
door het Huis van Afgevaardigden met groote geest
drift begroet. Daarmede heeft het wetgevende college
van het Hongaarsche volk de houding van de regee
ring van Hongarije, die den Engelsche ultimatieven
eisch van de hand heeft gewezen, eenstemmig goed
gekeurd.
Uit Boekarest verneemt het D.N.B. dat de Roemeen-
sche regeering Vrijdag aan den zaakgelastigde van de
Ver. Staten het antwoord van Roemenië heeft over
handigd op het 1 December ingediende Engelsche
ultimatum. De Roemeensche regeering wijst daarin
den eisch van de Britsche regeering, haar gevechts
handelingen tegen het bolsjewisme te staken en haar
troepen tot den Dnjestr terug te trekken van de
hand.
OOK OORLOGSVERKLARINGEN
VAN CANADA.
NEW-YORK 6 December. (D.N.B.) Naar de Asso
ciated Press uit Ottawa meldt, zal Canada waarschijn
lijk het voorbeeld van Engeland volgen en' eveneens
een verklaring afleggen, volgens welke de oorlogs
toestand bestaat met Finland, Hongarije en Roemenië.
Japanscli antwoord te Washington
overhandigd
Koeroesoe hoopt op voortzetting der
besprekingen
Het D.N.B. deelt mede: De Japansche onderhan
delaars in Washington, zoo meldt de Britsche
Nieuwsdienst, hebben het antwoord van Tokio op
de vragen van president Roosevelt inzake de troe
penbeweging in Fransch Indo China overhandigd.
Volgens genoemden nieuwsdienst zou ambassadeur
Koeroesoe verklaard hebben te hopen dat de be
sprekingen tusschen beide landen worden voortge
zet.
Naar uit Washington wordt gemeld heeft het de
partement van buitenlandsche zaken aangaande het
Japansche antwoord op de vragen van president
Roosevelt bekend gemaakt dat men het nemen van
eenïg standpunt te dien aanzien aan het Witte Huis
moet overlaten.
President Roosevelt heeft, naar Associated Press
meldt, in de persconferentie van Vrijdag verklaard
dat hij met zijn minister van buiteniandsche zaken
Cordell Huil beraadslaagd heeft, alvorens deze mei
de Japansche onderhandelaars in conferentie ging.
Naar Associated Press omtrent de bespreking van
Vrijdag van de Japansche onderhandelaars met Huil
nog mededeelt, waren Nomoera en Koeroesoe nog
niet in het bezit van een antwoord op het memo
randum van Hull van 26 November. Toen het ant
woord-van Tokio óp de vragen van president Roose
velt inzake de Japansche troepenbewegingen in
Fransch Indo China aan Huil overhandigd was,
weigerde Koeroesoe aan de pers eepige aandui
dingen te verstrekken, welke inlichtingen Roosevelt
gewenscht had.
Omtrent de persconferentie van Vrijdag wordt
nog bekend, dat president Roosevelt daarin zeer te
rughoudend was. Inzake de sensationeele onthulling
van de „Chicago Tribune" en de „Washington Ti
mes Herald" over de plannen der Ver. Staten om
een reusachtig expeditiecorps naar Europa te stu
ren, weigerde Roosevelt eiken commentaar en ver
klaarde hij slechts dat de minister van oorlog Stim-
son daarover iets te zeggen zou hebben. Aangaande
de crisis in het Verre Oosten zeide de president dat
Cordell Huil hem na den middagmaaltijd het dooi
de Japansche ambassadeurs ontvangen antwoord
zou overhandigen en dat hij geen vermoeden had
elk karakter het Japansche antwoord had.
TOKIO, 5 Dec. (Domei). De woordvoerder van het
bureau voor de inlichtingen Tomokazoe Hori, heeft
heden in de persconferentie voor de buitenlandsche
correspondenten verklaard dat Japan en de V.S. zullen
voortgaan te onderhandelen „in een geest van oprecht
heid met het doel een gemeenschappelijke formule te
vinden waardoor wij er in zouden kunnen slagen een
vreedzamen toestand aan den Stillen Oceaan tot stand
te brengen."
Hori gaf geen nadere bepaling van het woord „op
rechtheid". doch hij voegde er aan toe dat een lange
re duur der diplomatieke besprekingen niet noodig
was, tenzij aan weerskanten een geest van oprechtheid
bestond. i
Weinig verandering in de fronten
Geen vorderingen der bolsjewisten
in den Zuidelijken sector van het
Oostelijk front
BERLIJN, 5 December. Naar het D.N.B. ver
neemt is Vrijdag geen opmerkelijke verandering in
de situatie aan de fronten ingetreden. De bolsjewis
tische massa-aanvallen in de Zuidelijke zóne heb
ben ondanks de grootste krachtsinspanning geen
vorderingen meer gebracht. De eerste gevolgen van
de geweldige verliezen die dé bolsjewisten hier ge
leden hebben schijnen reeds zichtbaar te worden.
De frontlijn loopt nog steeds ten Oosten van Tagan-'
rog. De Duitsche luchtmacht heeft in het gebied
ondom Rostof een waarlijk vernietigende actie ont
plooid en alle vijandelijke concentraties reeds in de
kiem onder een hagel van bommen bedolven. De
luchtactie der bolsjewisten neemt steeds meer af.
In den centralen sector bij Moskou vriest het weer
fel, terwijl er sneeuw valt. Maar zelfs een koude
van 25 graden kon het opdringen der Duitsche troe
pen niet noemenswaard belemmeren.
Leningrad wordt door het zware Duitsche geschut
bestookt, 1-Ioog oplaaiende vlammen toonden giste
ren dat er munitie-opslagplaatsen van den vijand
getroffen waren. Nieuwe uitvalspogingen der bele
gerden werden verijdeld.
In Noord-Al'rika is het betrekkelijk rustig. De
Engelschen trachtten verkenningsaanvallen te doen,
daar zij elk overzicht van de situatie verloren heb
ben. Met nieuwe verliezen aan menschen en mate
riaal werd de vijand afgeslagen. Buiten hun hulp
volken hadden de Engelschen hier ook een Engel
sche brigade opgesteld: de 22e Engelsche garde bri
gade. Deze had echter alleen tot taak de ravitail
leering te beveiligen, zoodat zij ver' achter de strij
dende afdeelingen lag. Bij de gevechten is zij nor»*
ten tooneele verschenen.
Brittrn moeten Thailand verlaten
Naar Domei uit Bangkok meldt, heeft het Brit
sche gezantschap Donderdag allen Britschen on
derdanen, ook den Britsch-Indiërs, opdracht ge
geven Thailand zonder verwijl te verlaten. Deze
bekendmaking is onmiddellijk gevolgd op een
soortgelijk bevel dat de Amerikaansche gezant heeft
gegeven. Naar verluidt wonen in Thailand 300
Britsche onderdanen, terwijl het aantal Britsch-
Indiërs 30.000 bedraagt.
Amerikaansch plan
Stimson spreekt van „onvoltooide studie"
WASHINGTON, 5 December. Het D.NB. meldt:
De minister van oorlog Stimson heeft Vrijdag in de
persconferentie de echtheid van het door de Chicago-
Tribune" gepubliceerde document toegegeven. Hij be
weerde evenwel dat het hier een onvoltooide studie
der wapenbehoeften voor de verdediging betrof, welke
door den generalen staf was uitgewerkt. Het. betrof
hier echter, naar Stimson hieraan toevoegde, niet een
door de regeering aanvaard program.
De publicatie van het document zal wellicht, de
verdediging bemoeilijken. Het ergste van deze publi
catie is evenwel het feit dat er een groep Amerika
nen bestaat wien het zoozeer aan vaderlandsliefde en
loyauteit jegens de regeering mankeert dat zij der
gelijke documenten publiceeren.
(Dé „Chicago Tribune" had, zooals gemeld, een plan
gepubliceerd voor een expeditiecorps van vijf millioen
man dat een offensief zou willen ondernemen op het
Europeesche continent).
Uitvoering Vogel wet 1936
's-GRAVENHAGE, 5 Dec. Bij verordening nr.
211/1940 van den Rijkscommissaris \foor het bezette
Nederlandsche gebied werd de zorg voor de natuur
bescherming toevertrouwd aan het departement van
opvoeding, wetenschap en cultuurbescherming. Daar
onder de natuurbescherming mede valt de bescherming
van onze fauna, is thans ook de uitvoering van de
vogelwet 1936, die in de eerste plaats in het leven is
geroepen tot bescherming van de in ons land in het
wild levende vogelsoorten, door het departement van
landbouw en visscherij aan het departement van op
voeding, wetenschap en cultuurbescherming over
gedragen.
Na de overdracht, welke op 30 October 1941 ge
schiedde, worden althans voorloopig bij de uitvoering
dezelfde richtlijnen aangehouden, die tot heden door
het departement van landbouw en visscherij werden
gevolgd. Dit beteekent dus geen onbeperkte vogelbe
scherming. De vogelwet zelfs, hoewel er van uitgaan
de, dat in beginsel aan alle vogels bescherming ver
leend dient te worden, laat toch bij verschillende
artikelen de mogelijkheid open om ter voorkoming
van overlast of schade aan den land-, tuin- of bosch-
bouw, aan de jacht of de visscherij, bepaalde vogels
te vangen of te dooden en hun nesten en eieren te
verstoren.
DE PRIJS VAN VOLKORENBROOD.
's-GRAVENHAGE, 6 December. In verschillende
plaatsen van ons land komt het voor. dat volkoren
brood tegen een hoogeren prijs wordt verkocht dan
den voor het z.g. volksbrood vastgestelden prijs. Dc ge
machtigde voor de prijzen vestigt er natdrukkelijk de
aandacht op, dat dit ten onrechte geschiedt. Het vol
korenbrood mag niet duurder zijn dan het volksbrood.
(A.N.PJ
