Haarlem's Dagblad
Amerikanen trekken zich op twee baaien terug.
Boter op bon 02
Bolsjewisten in zware gevechten aan het
Oostelijk front teruggeworpen.
!9e JAARGANG No. 17958 X X
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem Drukkerij N.V. Bureaux: Groote
Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij: Zulder Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directeur: P. W. PEEREBOOM
MAANDAG 5 JANUARI 1942
Abonnementen per week 0.26, per maand 1.15,
per 3 maanden 3.42, franco per pdst 3.73, losse
nummers 6 cent per ex Advertentiën. 1-5 regels
2elke regel meer 0.40 Reclames f 0.65 per
regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels 0.70, elke regel mee?
f O.UV2 Groentjes zie rubriek.
De strijd op de Philippijnen.
Het eiland Fort Corregidor door de Japansche
luchtmacht bestookt.
Welke bonnen zijn thans geldig?
4 Januari
10 Januari 194 2:
I Uit Tokio meldt het DNB: De jongste berichten
toer den militairen toestand op de Philippijnen too-
jen aan dat de kern der uitManilla en omgeving
Jachtende Amerikaansche troepen zich hebben te-
toegetrokken in den vestinggordel binnen de baai
fen Manilla en in de oorlogshaven Olongapo in d<
laai van Soebig ten Noorden van de Baai van Ma
nila. Beide baaien zijn met mijnen bezaaid en to
er in den omtrek omgeven door sterke formaties
in de Japansche löot. De Japansche troepen te
nd hebben de. volgende punten afgesloten:
De haven van Olangapo, waar IS stellingen
tare vijandelijke artillerie zijn waargenomen.
2. De zuidpunt van het schiereiland Balanga aan
■n Westelijken uitgang van de Baai van Manilla
3. Het tegenoverliggende eiland Hiab aan den
iuidelijken uitgang van de Baai van Manilla tegen-
ver de eilandvesting Corregidor.
Op Corregidor bevinden zich alle gevluchte com-
landoposten, terwijl in Cavite resten van het Ame-
|kaansche eskader in Azië gestationneerd zijn. D<
ipansche luchtmacht heeft reeds aanvallen op deze
inten geopend.
Zondagochtend hebben verscheidene formaties
luchtmacht van Jiet leger voortdurend aanvallen
aan op colonnes vijandelijke vrachtauto's, die
ings de Westkust van het schiereiland Balai
ichtten te ontkomen naar het Zuiden. Hierbij werd
groot aantal vrachtauto's vernietigd.
Tegen het eiland Fort Corregidor treden sedért
terdagavond vooral marine-Sfuka's op, wier taak
istaat in vernietiging van artilleriestellingen lucht-
eer en andere belangrijke installaties.
Andere Japansche formaties zijn doende land:
jen van Balanga uit op Corregidor te beletten.
I Verwacht- moet worden, aldus de rapporten, dat
jp Balanga nog meer gevechten zullen worden ge~
•erd; daar vooral de havensteden Balanga en Ma-
eles benevens andere plaatsen aldaar krachtig
jn versterkt. Wellicht zal de tegenstand overigens
"e Japanners te spoedigpr worden gebroken,
aar zij ook in dezen sector de bijna onbeperkte
eerschappij in de lucht bezllteif.
ZWAAR .TAPAXSCH OFFENSIEF OP
MALAKKA.
Domei meldt dat de Japansche strijdkrachten.
op 1 Januari des ochtends een hevig offensief
topend hebben op Malaltka aan de overzijde
rivier de Perak, op den avond van 2 Januari
'langrijke sleutelpositie in Centraal Malakka heb-
ingenomen, nadat zij in de voorafgegane ge-
tchten aan de achtste^ Anzac-divisie (Australisch-
uw Zeelandsche legercorps) zware verliezen had-
1 berokkend. Bij de vermelde gevechten, waardooi
Japansche troepen ondanks intensief vijandelijk
tillerievuur de rivier hebben weten over te steken,
-erd het grootste deel der Australische divisie in de'
gehakt. Ondanks de vernieling van ruim een
jozijn bruggen door.den wijkenden vijand, trokken
Japanners den stroom over en wierpen zich met
folie kracht op de Britsehe strijdkrachten. De Ja-
anners trekken thans op naar een ander belang-
jk punt der Britsehe verdediging aan de West-
list, vanwaar Singapore dan nog slechts op geringen
fstand ligt. De gevechtswaarde van de Britsehe
•oepen is door het-verlies van de achtste Anzac-
ivisie sterk achteruitgegaan. Inmiddels wordt thans
eméld dat Japansche legervliegtuigen Zaterdag bij
len aanval op het Britsehe vliegveld van Moulmein
1 Birma oen gevechtsvliegtuig in brand hebben
eergesehoten en drie andere machines op den be-
anen grond bobben vernield.
Een door den Engelschen Nieuwsdienst verspreid
cricht uit Singapore over den militairen toestand
d Malakka méldt aldus een DNB-bericht uit
■issabon dat de Engelsche troepen zich in den
top van den nacht van Zaterdag op Zondag verder
Juidwaarts hebben teruggetrokken. Japansche pant-
jerwagens achtervolgen hen. Singapore is in den
lacht van Zaterdag op Zondag opnieuw door Japan-
Iche bommenwerpers aangevallen.
Japansche luchtaanval op
Nieuw-Guinee
Nieuwe landingen op West-Borneo
STOCKHOLM, 4 Januari (ANP) De Ja-
I panners zouden vandaag een vliegveld op Noord-
Nieuv-Guinee hebben aangevallen, naar de En-
gelsche Nieuwsdienst meldt.
j Volgens dezelfde bron zijn van West-Borneo
I nieuwe Japansche landingen gemeld.
Ciano over den oorlog
Bij alle fatsoenlijke mcnschcn en
volken staat reeds ondubbelzinnig
vast wie de schuldigen zijn
ROME, 4 Januari. Het D.N.B. meldt: De
Minister van buitenlandsche zaken, graaf Ciano,
jieeft te Bologna een rede gehouden bij de her-
Benking der gebeurtenissen van 3 Januari 1925.
Ciano zeide dat alle pogingen van den Duce om
Be verhoudingen in Europa zuiverder te maken,
jtrandden op de hebzucht der vroegere bondge-
Eooten van Italië. „Wij beschikken over onweer-
;gbare bewijzen die wij te zijner tijd zullen
produceeren dat Engeland, terwijl het met ons
jnderhandelde over de verschillende overeenkom-
iten, samenwerkte met de sluipmoordenaars te
flthene en Belgrado en de samenzwering voor
bereidde, die Italië in zijn eigen zee moest ver
pinken.
Na de stichting van het keizerrijk is Italië zón-
Her eenige win- of veroveringszucht Spanje te
iulp gesneld om de door het Bolsjewisme be-
Jreigde Europeesche beschaving te redden. Daar-
loor ontstond de moreele en kameraadschappe-
ijkc solidariteit met het nationaal-socialistische
)uitschland, dat eveneens den strijd tegen de
lolsjewistische arglist had aanvaard.
Men behoeft niet in de archieven naar de ver-
ntwoordelijkheid voor den oorlog te zoeken: Bij
jlle fatsoenlijke menschen en volken staat reeds
Ondubbelzinnig vast *wie de schuldigen zijn. In
ieder geval zal Italië, wanneer het historische pro
fes over de verantwoordelijkheid zal plaats heb
ben, niet op de bank der beklaagden, maar op die
ban den aanklager zitten. De strijd tegen het
bolsjewisme is de belangrijkste voorwaarde voor
bet behoud van huis. gezin en kerk in Italië. Wie
het Kremlin vernietigt, redt de beschaving der
fc'ereld. Daarover behoeft niemand zich illusies te
tnaken, ook Engeland en de Vereenigde Staten
biet".
Ciano richtte een groet tot de Duitsche, Finsche,
RUëmeensche, Hongaarsche, Slowaaksche en
Kroatische medestrijders en tot de leden der
Bpaansche blauwe divisie. Hij begroette voorts den
1,nieuwen roemrijken Japanschen bondgenoot, die
tijn vlekkelooze materieele voorbereiding vergezeld
Boet gaan van zijn traditioneele offervaardig
heid".
„Wij weten", aldus besloot de minister, ..dat de
Itrijd nog hard en lang zal zijn. dat wij met een
iterken en vastberaden tegenstander te doen heb-
aen. Maar wij zullen nog sterker en vastberadener
tijn dan hij. Op dezen historischen dag dragen wij
In ons hart de zekerheid dat wij eens in het eeuwige
Rome de heilige veldteekenen der fascistische re
solutie gekroond zullen zien met de lauwerkrans
der overwinning".
VERDUISTEREN
Van 17.41 tot 9.49
Maan 5 Jan op 21,04, 6 Jan. onder 11.35
Britsehe troepen trekken verder
Zuidwaarts op Malakka terug
LISSABON, 5 Jan. (A.N.P.) De Londensche
'Nieuwsdienst verspreidt een communiqué met de
mededeeling dat de Britsehe troepen zich in het ge
bied ten Zuiden van Ipoh nog verder Zuidwaarts heb
ben teruggetrokken. De Japansche strijdkrachten vol
gen hen op den voet. De strijd begint zich thans te
ontwikkelen in de omgeving van Kwala Loempoer.
De „Luistergids" in Hilversum
ten'doop gehouden
Prof. dr. T. Goedewaagen en
dr. J. Smit spreken
AMSTERDAM, 3 Jan. Het A.N.P. meldt: In de
studio van den Nederlandschen Omroep aan den
Schuttersweg te Hilversum is vandaag het doopfeest
geyierd van den luistergids, het orgaan, dat in de
plaats is getreden van de vroegere radioweekbladen.
Het eerste nummer van dezen luistergids is bij den
aanvang van het nieuwe jaar verschenen en dit feit
was van voldoende beteekenis om er de algemeene
belangstelling voor te vragen.
Met. alle waardeering voor de radiogidsen, welke
thans hebben opgehouden te bestaan en van die
waardeering heeft men tijdens de bijeenkomst in de
studio overduidelijk blijk gegeven mag men zich
verheugen over het verschijnen van het nieuwe
weekblad, omdat het een symptoom is van de een
heid, welke langen tijd is nagestreefd en nu op ver
schillend gebied werkelijkheid gaat worden.
De secretaris-generaal van het departement van
volksvoorlichting en kunsten, prof. dr. T. Goedewaa
gen, maakte deze plechtigheid mede en voerde het
woord.
Na een begroeting door den leider van den pers
dienst, den heer H. B. Wolbert, hield de directeur-
generaal van den Nederlandschen Omroep, ir. Her-
weijer, een inleiding, waarin hij er op wees. dat de
omroep niet vreemd' en los van het volk wil staan, doch
integendeel wil werken voor ons volk. De noodzaak
tot papierbezuiniging heeft geleid tot het uitgeven
van één gids. Maar daardoor is tevens een band ge
legd tusschen luisteraars en omroep. In het eerste
nummer van het nieuwe blad hebben verschillende
krachten van den omroep artikelen geschreven en
zoo zal het blijven. Wat vroeger gescheiden was, zal
nu één zijn. Zoo zal een innig contact ontstaan tus
schen luisteraar en omroep, een contact, zonder welk
'e omroep onmogelijk is.
Prof.^ dr. T. Goedewaagen, die hierna het woord
voerde en zijn blijdschap erover uitte de pers en de
radio hier vereend te mogen zien. noemde de samen
smelting der radiobladen een belangrijk evenement.
Het Nederlandsche volk, zoo zeide de* secretaris
generaal, bestaat wel uit deelen, maar voor de. men
schen van den nieuwen tijd vormt, het op de eers.te
plaats toch één geheel. En daarom is elke poging tot
het brengen van meerdere eenheid belangrijk.
Wat de oude bladen hebben gedaan is zier zeker
van groote beteekenis en men kan erop voortbouwen.
Maar zooals er één rad.io ontstond, zoo moest er ook
één radioblad komen. Er zou over te twisten zijn of
men naast de radio ook nog een radioblad noodig
heeft. Maar de goede voorlichting en leiding zijn zulke
belangrijke elementen, dat het departement van
volksvoorlichting en kunsten zeer dankbaar is voor
het initiatief dat genomen werd om tot de uitgave van
dit blad té komen. Het depaetement zal ook medewer
ken en steunen, omdat het weet hoe belangrijk de
radio is uit een oogpunt van volksvoorlichting. Vroe
ger was de volksvoorlichting slecht, zoo zeide hij, en
eigenlijk is het zoo dat men nu eerst practisch kan
spreken over volksvoorlichting. Daarom hoopte de
secretaris-generaal het initiatief te kunnen steunen
en stimuleeren. Hij sprak tenslotte zijn beste wen-
sehen uit over de toekomst van het omroepblad, dat
ongetwijfeld aan de behoefte zal beantwoorden en
nieuwe behoeften zal scheppen.
De hoofdredacteur van d.e ..Luistergids" dr. J. Smit,
wethouder van onderwijs en kunstzaken te Amster
dam, gaf hierna een uiteenzetting. Hij zeidq^ dat dit
blad uit nood geboren is, mam dat hier dan toch uit
nood iets goeds geboren is. want hier ontstond' de
eenheid, die men lang reeds nastreefde en die door
gezet op andere gebieden, ons volk sterk in saam-
hoorigheid moet maken. Voor het w.erk dat is gedaan
door hen, die vroeger hun beste krachten gaven voor
hun overtuiging, moet men eerbied hebben. Zij heb
ben immers goede bedoelingen gehad. En de onder
linge waardeering, die in dezen tijd moet ontstaan,
zal de eenheid slechts kunnen bevorderen.
Als noodzakelijke beginselen voor het nieuwe blad,
wilde dr. Smit, die vaststelde dat ons volk een chris
telijk volk is, noemen: het gebod van Christus „Heb
God liff boven alles en uw naaste gelijk u zelf" en de
wetenschap, dat wij één volk zijn, die eenheid, zpo
zeide hij, behoeft niet te dooden. wat ons tot aparte
menschen maakt.
De medewerkers van de vroegere bladen, zoo zij van
goeden wille zijn, zullen welkom blijven. Zij' moeten
begrijpen dat ons volk een hoog cultuurvolk is en dat
h'ét behoefte heeft aan geestelijk voedsel, dat goed
verteerbaar is.
Wanneer dat in het oog wordt gehouden, zal de
„Luistergids" ongetwijfeld tot een belangrijk blad
kunnen uitgroeien.
De heer Veldhuys sprak tot slot over de technische
zijde, wees daarbij op de huidige moeilijkheden en
stelde een spoedige verbetering van de uitgave in het
vooruitzicht.
02A Brood 4 rants.
02B Brood *J2 rants.
02A Vleesch 1 rants.
02 B Vl.waren */A rams.
02A Aardappelen 1-Ü K.G.
02B Aardappelen Vto K.G.
Brood of gebak
Vleesch of
vleeschwaren
Aardappelen
Aardappelen
Van 28 December t.rr. £4 Januari 1942:
184 Algemeen 1 K.G.
01C of 01D reserve 50 gr.
180 Algemeen
1S5-18S
02D-03D reserve
190 Algemeen
193.
011-04A Melk I
01B-04B Melk I
500 gr.
1 rants.
250 gr.
250 gr.
250 gr.
100 gr.
1 00 gr.
3 V? L.
i-ki L.
Suiker
Cacao
Jam
Bloem brood of gebak
Rijst
Havermout of
Peulvruchten
Gort
Vermicelli of maïzena
Kaas
Melk
Melk
28 December t.)
i Januari 1 94 2:
01 Boter 125 gr
01 Vet 125 gr.
Van 15 t.m. 23 Januari
Boter
Boter met reductie
Februari 1942:
Koffiesurrogaat.
03 Vet 20,0 gr.
Van 28 December t.m. 21
193 Algemeen 250 gr.
BIJZONDERE RANTSOENEN:
Van 21 December t.m. 31 Januari 1942:
57 Boter 125 gr. Boter
57 Vet 125 sr. Boter met reductie
Voorts:
Petroleum: Bon 15 en 23 Petroleum: 2 L. tot 21
Maart 1942. Bon 26: 2 L. tot 14 Februari.
Zeep Bon 194 Algemeen en Bon F Zeep der Zeep-
kaaaten 1 rantsoen zeep. Bon E Toiletzeep 75 gram
toiletzeep 80 pCt. t.m. 31 Jan. Bon L Textiel (Man
nen) 50 gram scheerzeep t.m. 30 April.
De bonnen 01A en 01B voor brood, vleesch cn
aardappelen alsmede de"" bonnen 01 voor boter en
et blijven geldig tot en met 10 Januari.
's-GRAVENHAGE, 5 Januari. De secretaris-gene
raal van het departement van Landbouw en Vissche-
rij maakt bekend? dat gedurende het tijdvak van
Dinsdag 6 Januari a.s. tot en met Woensdag 14 Januari
1942 de met „02" genummerde bonnen van de boter-
zoowel als van de vetkaart elk recht geven op het
koopen van 125 gram boter. Per twee bonnen van de
vetkaart zal de gebruikelijke reductie van 22\'2 cent
per 250 gram boter worden verleend.
Distributie van vermicelli en maizena
's-GRAVENHAGE, 3 Januari. Van bevoegde
zijde wórdt er voor zoover noadig nogmaals de aan
dacht op gevestigd dat hët publiek er bij het koo
pen met de voor maizena e.d. en vermicelli e.d. be
stemde bonnen genoegen mededient te nemen
voor een gedeelte maizena e.d. em voor een ge
deelte vermicelli e.d. te ontvangen.
De winkeliers zijn, daar zij op de bij hen inge
leverde bonnen vóór vijftig procent toewijzingen
voor maizena en voor vijftig procent toewijzingen
voor vermicelli ontvangen, niet steeds in staat de
door 'de klanten gewenschte hoeveelheid maizena «>f
vermicelli ten volle te leveren.
Inbreker op heeterdaad betrapt
Had zich onder matrassen en dekens
verborgen
De recherche te Haarlem heeft Zaterdag aange
houden een 2 5-jarigen man, die op heeterdaad be
trapt werd bij inbraak in een woning aan de Mid
denlaan. De inbreker werd in een perceel gevonden,
erborgen onder een stapel matrassen en dekens. Het
bleek een bekende van de politie te zijn, die zich al
eerder aan inbraak heeft schuldig gemaakt.
DIEFSTAL VAX STEENKOLEN.
De recherche te Haarlem heeft Zaterdag bon 25-
jarigen man aangehouden, die pl.m. anderhalf H.L.
steenkolen van een fabrieksterrein had gestolen.
DIEFSTAL VAN f 200.
De recherche te Haarlem heeft Zaterdag een 30-
jarigen man aangehouden, die te zanten met een reeds
eerder aangehouden 43-jarigen man op 22 December
j.l. in een woning een bedrag van f 200.gestolen
heeft: zij waren in die woning binnengekomen, door
dat zij den bewoner sigaretten te koop aanboden.
Van die gelegenheid hebben ze gebruik gemaakt om
het geld weg te nemen.
DISTRIBUTIE-OVERTREDINGEN TE HAARLEM.
Door de Haarlemsche politie is tegen 3 personen
proces-verbaal opgemaakt wegens het koopen en ver- i
koopen van aardappelen zonder bon.
Tegen een 39-jarigen Haarlemschen sigarenwinke
lier werd proces-verbaal opgemaakt, omdat hij shag
van 58'4 cent en 72 cent per 100 gram voor f 1.70 ver
kocht. Zijn voorraad tabak, sigaren en sigaretten, n.l.
185 pakjes shag, 160 pakjes sigaretten, 23 pakjes rook
tabak en 880 sigaren, zijn in beslag genomen.
De kooper had de shag weer voor f 2.50 per 100
gram verkocht; die werd eveneens bekeurd en de
man, die f 2.50 heeft betaald, kreeg ook een proces
verbaal.
DR. F. MALAN.
's GRAVENHAGE 3 Januari. Van bevoegde zijde
wordt er opmerkzaam op gemaakt dat de in Zuid-Afrika
overleden heer Malan, de heer F. S. Malan is, een neef
van di". F. Malan. den bekenden leider der Zuid-Afri-
kaansche nationalistische beweging en dus niet deze lei
der zelve. (A. N. P.).
Zondagmiddag is voor de eerste maal in de Vleeschhal te Haarlem een muziek
uitvoering gegeven. Do uitvoering geschiedde door het Haarlemsch Mozartkoor
met medewerking van de H.O.V. en eenige solisten en stond onder leiding van
Albert de Klerk. Het eerste concert in dit historisch gebouw kan als zeer geslaagd
beschouwd worden. (Foto-Stevens)
Met Duitschland voor een vrij Nederland
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR EUROPA
Duitsche weermachtsberichten
Bombardementen op Feodosia, het gebied
van Moskou en de Moermanlijn.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 4 Jan.
(D.N.B.) Het opperbevel der weermacht deelt
mede:
„In de Zuidelijke zóne van het Oostelijke front
bleef de gevechtsactle bij strenge vorst beperkt tot
plaatselijke verkenning en storingsvuur der artille
rie. In de centrale en deNoordelijke zóne zette
de vijand zijn aanvallen voort. Zij werden in zware
gevechten, deels bij tegenaanvallen, afgeslagen.
Plaatsen, waar de vijand was binnengedrongen,
werden gegrendeld.
De luchtmacht heeft overdag en des nachts ha
venwerken, schepen en het vliegveld van Feodo
sia aangevallen. Verscheidene vliegtuigen werden
op den grond vernield of beschadigd. In-de haven
zonk een klein koopvaarijsehip, dat door bommen
was getroffen. Een grootere koopvaarder en een
drijvende bok werden ernstig beschadigd Andere
aanvallen, welker zwaartepunt in het gebied om
Moskou lag, waren gericht op marcheerende en
rijdende colonnes, gereedstaande pantserwagens,
garnizoensplaatsen, spoorwegen en vliegvelden der
bolsjewisten. De vijand leed daarbij aanzienlijke
verliezen aan menschen en materiaal. In het hoo-
ge Noorden werd de Moermanlijn op verschei
dene plaatsen door bommen vernield.
In Noord-Afrika levendige verkenningsbedrijvig
heid aan weerskanten. In het gebied van Agedabia
mislukten eenige Britsehe aanvallen. Tenten- en
barakkenkampen en colonnes voertuigen dercEn-
gelschen werden met succes bestookt met bommen -
en schietwapens. Geslaagde luchtaanvallen werden
voorts gedaan op Tobroek. Op een vliegveld bij
Benghazi konden talrijke bomtreffers worden ge
plaatst tusschen geparkeerde vliegtuigen. Voor
Benghazi werd een vijandelijke torpedojager door
bommen beschadigd.
De dag en nacht voortgezette aanvallen van ster
ke afdeelingen Duitsche gevechtsvliegtuigen en
jagers hebben groote verwoestingen aangericht op
de Engelsche vliegvelden op Malta. Bomtreffers op
vliegloocsen ^n tusschen geparkeerde vliegtuigen
veroorzaakten hevige branden en ontploffingen.
Van 27 December 1941 tot 2 Januari 1942 verloor
de Sovjetluchtmaeht 98 vliegtuigen, waarvan 72
werden neergeschoten in luchtgevechten en 13
door luchtdoelgeschut. De rest werd op den grond
vernield. In dezelfde periode gingen aan het Ooste
lijke front 12 Duitsche vliegtuigen verloren.
Dd Britsehe marine heeft ook in December zwa
re verliezen geleden. Duitsche strijdkrachten ter
zee en in de lucht brachten tot zinken: 3 kruisers,
een vliegkampschip, 3 torpedobootjagers, 3 motor-
torpedobooten. een kanonneerboot en een duikboot.
'Bovendien werden ten deele zwaar beschadigd: 6
kruisers, 5 torpedobootjagers, 4 motortorpedoboo-
ten, een mijnlegger, 2 bewakingsvaartuigen en 2
duikbooten.
In den strijd tegen de Britsehe ravitailleerings-
scheepvaart zijn in December 1941 74 vijandelijke
koopvaardijschepen met een gezamenlijken inhoud
van 257.1)00 ton tot zinken gebracht waarvan 23
schepen met een gezamenlijken inhoud van 115.700
ton door dc duikbootvloot".
ZATERDAG.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 3 Jan.
(D.N.B) Het opperbevel der weermacht deelt
mede:
In den Zuidelijken en den Noordelijken sector
van het Oostelijke front slechts plaatselijke ge
vechtshandelingen. De afweergevechten in den cen-
tralen sector duren bij felle koude voort. Talrijke
aanvallen van den tegenstander zijn op den vast
beraden weerstandswil van onze troepen ge
strand.
Het luchtwapen heeftmet formaties gevechts
vliegers en jagers ingegrepen in de gevechten op
den grond en op verscheidene plaatsen in scheer-
vlucht het gereed stellen van Sovjetstrijdkrachten
uiteengedreven.
Bij nachtelijke aanvallen op Moskou hebben
Duitsche gevechtsvliegtuigen voltreffers geplaatst
op een station en op opslagloodsen.
In Noord-Afrika is na een *heldhaftigen tegen
stand van Duitsch-Italiaansche troepen van ver
scheidene weken Bardia door den vijand bezet. In
het gebied van Agedabia levendige wederzijdschc
verkennïngsactiviteit. Britsehe colonnes auto's zijn
door luchtaanvallen uiteengedreven. Doeltreffende
luchtaanvallen zijn gericht op Britsehe vliegvelden
op Malta".
Ondanks de hevige gevechten in Noord-Afrika is het Italiaansche ingenieurscorps
onafgebroken bezig met het hérstellen en instandhouden der strategisch belang
rijke verkeerswegen in de Marmarica. (Atlantic-Holland)
Mozart-herdenking in de Vleeschhal
Een proefneming in dubbele beteekenis was het, wat
Zondagnamiddag in de aloude, gerestaureerde Vleesch
hal plaats had: de geschiktheid van deze 544 zitplaat
sen bevattende ruimte experimenteel te bepalen en
de waarde van twee van Mozart's kerkelijke compo
sities voor onzen tijd te beoorceelen. Wat de ruimte
der sinds onheuglijken tijd vleeschlooze Vleeschhal
betreft: gezellig is die allerminst met haar lage ge
welven en haar pilaren in het midden, en vele plaat
sen waren wegens het ontbreken van zijgangen moei
lijk te bereiken, doch de acoustiek viel erg mee; de
klank is wel wat aan den drogen kant maar alles komt
duidelijk tot de hoorders.
Het was „Haarlemsch Mozartkoor", dat deze ruim
te inaugureerde. Dit koorensemble presenteerde zich
als zoodanig voor 't eerst. Het schijnt een loot van den
stam der R.K. Oratoriunu-ereeniging te zijn.£ De
H.O.V., een solistenkwartet en een organist werkten
mede; het geheel stond onder leiding van den jongen
musicus Albert de Klerk.
De uitgevoerde werken waren de Missa brevis in F,
K.V. 192 en Vesperae solennes de Confessore, K V. 339.
Van de 18 Missen van Mozart is de laatste, in c. kl.
t. muzikaal de meest betcekenende, doch die is on
voltooid gebleven. Bovengenoemde in F schreef Mo
zart op 18-jarigen leeftijd. Dit in aanmerking geno
men is ze zeer merkwaardig: een absolute behcer-
sching van de polyphone schrijfwijze spreekt uit vele
koorgedeelten, in de solistische komt de melodieus tot
uiting. Een mooi Andante voor 4 solostemmen in het
Sanctus en een ander in f mineur in het Agnus
Dei toonden ons den meester der melodie, dien we uit
zoo vele van zijn latere werken kennen. En het hoofd
thema van het Credo is o.a. uit de doorwerking van
het eerste Allegro der Vioolsonate in Es, K.V. 481 en
uit de finale der Jupiter-Symphonie bekend.
Wie hu echter een iryiige verwantschap van de mu
ziek mot den tekst verwachtte zal teleurgesteld ge
weest zijn.i Het Kyrie eleison dezer Mis klinkt aller
minst als een smeekbede, doch ondanks den gefu-
geerden stijl zeer vergenoegd, het Gloria grooter.deels
als een gezellige minuet. In het Credo komt één mo
ment van treffende versombering voor, nl. bij het
„Crucifixus", het woord „Ecclesiam" is door een span
nende fermate gereleveerd. Het Sanctus begint plech
tig, maar het Hosanna is een fugatische marsch. Het
Agnus Dei, dat b.v. in Beethoven's Missa solemnis
zoo'n geweldigen, haast dramatischen inhoud heeft,
klinkt in deze Mis van Mozart weer als een vriende
lijke mehuet. Men nam destijds met dergelijke toon
zettingen genoegen: wij kunnen dat niet meer over
ons verkrijgen.
Later geschreven in 1780 -#en muzikaal expres
siever zijn de Vesperae, waarvan het Confitebor een
zekere grandezza heeft en het Laudate Dominum wel
het mooiste deel is. Ook het Magnificat bevat mooie
momenten; het Laudate pueri is een ernstige fuga.
De uitvoering was over 't geheel genomen zeer
goed, het koor vooral in het Laudate Dominum uit
stekend. Het solistenkwartet, gevormd door Gerda
Pons, Annie Hermes, Albert Dana en»Johan Lammen
vormde een mooi evenwichtig geheel De sopraan
Gerda Pons had de meeste solopartijen; haar slem en
zangkunst schitterden hierin. Ook de zang van de alt
Annie Hermes pof- weer door schoonheid en uitdruk
kingskracht. De beide mannenstemmen hadden min
der gelegenheid om solistisch op den voorgrond te
treden.
Albert de Klerk leidde het geheel met groote des
kundigheid.
K. DE JONG.
DE VLEESCHHAL ALS CONCERTZAAL.
Gistermiddag heeft dan de eerste muziekuitvoering
plaats gehad in het benedengedeelte van de Vleesch
hal te Haarlem. De belangstelling voor de beide con
certen was zeer bevredigend, waaruit blijkt, dat velen
zich persoonlijk hebben willen overtuigen van deze
interessante proefneming.
Re heer A. de Klerk, die de uitvoeringen leidde,
vertelde ons vanmorgen, dat een en ander hem bijzon
der was meegevallen. De acoustiek bleek uitnemend
te zijn, van hel verkeer tramgeraas en straatge
rucht had men niet den minsten last gehad, hei
publiek toonde zich voldaan, de verwarming was naar
den eisch, zoodat de heer De Klerk de verwachting
durfde uitspreken, dat uitvoeringen als die van gis
teren nog wel eens meer plaats zullen hebben in het
eerwaardige bouwwerk van den grooten Lieven de
Key.
Onze muziekrecensent Karei de Jong roemt .in zijn
bespreking van het concert die men elders ln dit
nummer vindt, ook de acoustiek, doch werd getrof
fen door de ongezellige sfeer van het interieur. In
derdaad wil het oog ook wat. Men zou zeggen: Met
een paar gobelins of schilderijen, is in dat opzicht al
veel te bereiken. Ook de kachelverwarming zou, werd
de Vleeschhal tot concertzaal gepromoveerd, zeker
door centrale verwarming moeten worden vervangen.
Dan zou ook de kwestie van één of meer voetpaden
onder het oog dienen te worden gezien.
