Haarlem's Dagblad
Amerikanen trekken zich op twee baaien terug.
Boter op bon 02
Bolsjewisten In zware gevechten aan het
Oostelijk front teruggeworpen.
JAARGANG No. 17958 x
gave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
gaven en Algem Drukkerij NV Bureaux: Groote
jutstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
jnst 38810. Drukkerij: Zuidei Buiten Spaarne 12.
jefoon: Directie 13Q82, Hoofdred. 15054, Redactie
fOO. Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
(25. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directeur: P. W. PEEREBOOM
MAANDAG 5 JANUARI 1912
Abonnementen per week 0.26. per maand 1.15,
per 3 maanden 3.42, franco per post 3.73, losse
nummers 6 cent per ex Advertentiën: 1-5 regels
2.elke regel meer 0.40 Reclames f 0^65 per
regel Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels 0.70, elke regel meer
f 0.17V& Groentjes zie rubriek
strijd op de Philippijnen.
Het eiland Fort Corregidor door de Japansche
luchtmacht bestookt.
Tokio meldt liet DNB: De jongste berichteA
ien militairen toestand op de Philippijnen too-
dat de kern der uit Manilla en omgeving
tende Amerikaansche troepen zich hebben te-
trokken in den vestinggordel binnen de baai
fanilla en in de oorlogshaven Olongapo in de
van Soebig ten Noorden van de Baai van Ma-
Beide baaien zijn met mijnen bezaaid en tot
ji den omtrek omgeven door sterke formaties
ie Japansche vloot. De Japansche troepen te
hebben de volgende punten afgesloten:
De haven van Olangapo, waar IS stellingen
vijandelijke artillerie zijn waargenomen.
De zuidpunt van het schiereiland Balanga aan
Westelijken uitgang van de Baai van Manilla.
Het tegenoverliggende eiland Hiab aan den
lijken uitgang van de Baai van Manilla tegen-
de eilandvesting porregidor.
Corregidor bevinden zich alle gevluchte com-
loposten, terwijl in Cavite resten van het Ame-
nsclie eskader in Azië gestationneerd zijn. De
ische luchtmacht heeft reeds aanvallen op deze
in geopend.
ndagochtend hebben verscheidene formaties
ichtmacht van het leger voortdurend aanvallen
:n op colonnes vijandelijke vrachtauto's, die
de Westkust van het schiereiland Balanga
:en te ontkomen naar het Zuiden. Hierbij werd
oot aantal vrachtauto's vernietigd,
ren hot eiland Fort Corregidor treden sedert
dagavond vooral marine-Stuka's op. wier taak
at in vernietiging van artilleriestellingen lucht
en andere belangrijke installaties.
Jere Japansche formaties zijn doende landin-
ran Balanga uit op Corregidor te beletten,
rwacht moet worden, aldus de rapporten, dat
alanga nog meer gevechten zullen worden ge-
S, daar vooral de havensteden Balanga en Ma-
s benevens andere plaatsen aldaar krachtig
ersterkt. Wellicht zal dc tegenstand overigens
de Japanners te spoediger worden gebroken,
zij ook in -dezen sector de bijna onbeperkte
ichappij in de lucht bezitten.
mei meldt dat de Japansche strijdkrachten,
ip 1 Januari des ochtends een hevig offensief
nd hebben op Malaklca aan de overzijde van
•Ier de Perak, op den avond van 2 Januari een
igrijke sleutelpositie in Centraal Malaklca heb-
ingenomen. nadat zij in de voorafgegane ge-
aan de achtste Anzac-divisie Australisch-
w Zeeland sell e legercorps) zware verliezen had-
lerokkend. Bij de vermelde gevechten, waardoor
apansche troepen ondanks intensief vijandelijk
irievuur de rivier hebben weten over te steken,
het grootste deel der Australische divisie in de
gehakt. Ondanks de vernieling van ruim een
bruggen door den wijkenden vijand, trokken
apanners den stroom over en wierpen zich mét
kracht op de 'Britsehe strijdkrachten. De Ja-
ers trekken thans op naar een ander belang-
punt der Britsehe verdediging aan de West-
vanwaar Singapore dan nog slechts op geringen
ad' ligt. De gevechtswaarde van de Britsehe
en is door het verlies van de achtste Anzac-
e sterk achteruitgegaan. Inmiddels wordt thans
•ld dat Japansche legervliegtuigen Zaterdag bij
(aanval op het Britsehe vliegveld van Moulmein
Birma een gevechtsvliegtuig in brand hebben
[geschoten en drie andere machines op den be
en grond hebben vernield.
tn door den Engelschen Nieuwsdienst verspreid
bht uit Singapore over den militairen toestand
Malakka meldt aldus een DXB-bericht uit
jibon (Jat de Engelsche troepen zich in den
van den nacht van Zaterdag op Zondag verder
Iwaarts hebben teruggetrokken. Japansche pant-
ragens achtervolgen hen. Singapore is in den
ht van Zaterdag op Zondag opnieuw door Japan-
f bommenwerpers aangevallen.
bansclie luchtaanval op
euw-Guinee?
Nieuwe landingen op West-Borneo
STOCKHOLM. 4 Januari (ANP) De Ja-
nners zouden vandaag een vliegveld op Noord-
euw-Guinee hebben aangevallen, naar de En-
Tsche Nieuwsdienst meldt.
Volgens dezelfde bron zijn van West-Borneo
euwe Japansche landingen gemeld.
kno over den oorlog:
Bi.i alle fatsoenlijke menschen cn
volken staat reeds ondubbelzinnig
vast wie de schuldigen zijn
'.OME, 4 Januari. Het D.N.B. meldt: De
lister van buitenlandsche zaken, graaf Ciano,
ft te Bologna een rede gehouden bij de her-
king der gebeurtenissen vin 3 Januari 1925.
jno zeide dat alle pogingen van den Duce om
verhoudingen in Europa zuiverder te maken,
Bndden op de hebzucht der vroegere bondge-
>ten van Italië. „Wij beschikken over onweer
bare bewijzen die wij te zijner tijd zullen
iduceeren dat Engeland, terwijl het met ons
Herhandelde over de verschillende overeenkom
st, samenwerkte met de sluipmoordenaars te
hene en Belgrado en de samenzwering voor
leidde, die Italië in zijn eigen zee moest ver-
iken,
la de stichting van het keizerrijk is Italië zon-
eenige win- of veroveringszucht Spanje te
gesneldom de door het Bolsjewisme be-
ligde Europeesche beschaving te redden. Daar-
ontstond de moreele en kameraadschappe-
solidariteit met het naiionaal-socialistische
itschland. dat eveneens den strijd tegen de
;jewistische arglist had aanvaard.
:en behoeft niet in de archieven naar de ver-
■oordelijkheid voor den oorlog te zoeken: Bij
fatsoenlijke menschen en volken staat reeds
dubbelzinnig vast wie de schuldigen zijn. Ir
Ier geval zal Italië, wanneer het historische pro-
f over de verantwoordelijkheid zal plaats heb-
n, niet op de bank der beklaagden, maar op die
n den aanklager zitten. De strijd tegen het
Isjpwisme is de belangrijkste voorwaarde voor
l behoud van huis, gezin en kerk in Italië. Wie
t Kremlin vernietigt, redt de beschaving der
ireld. Daarover behoeft niemand zich illusies te
jken, ook Engeland en de Vereenigde Staten
piano richtte een groet tot de Duitsche, Finsche,
femeensche, Hongaarsche, Slowaaksche en
patische medestrijders en tot de leden der
jaansche blauwe divisie. Hij begroette voorts den
Seuwen roemrijken Japanschen bondgenoot, die
n vlekkelooze materieele voorbereiding vergezeld
et gaan van zijn traditioneele offervaardig-
Ed".
,Wij welen", ald*s besloot de minister, „dat de
[ijd nog hard en lang zal zijn, dat wij met een
Irken en vastberaden tegenstander te doen heb-
in. Maar wij zullen nog sterker en vastberadener
|n dan hij. Op dezen historischen dag dragen wij
(ons hart de zekerheid dat wij eens in het eeuwige
!me de heilige veldteekenen der fascistische re-
flutie gekroond zullen zien met de lauwerkrans
t overwinning".
ERDUISTEREN
Van 17.41 tot 9.49
Maan 5 Jan op 21.04. 6 Jan. onder 11.55
I
Britsehe troepen trekken verder".
Zuidwaarts op Malakka terug
LISSABON, 5 Jan. (A.N.P.) De Londensche
Nieuwsdienst verspreidt een communiqué met de
mededeeling dat de Britsehe troepen zich in het ge
bied ten Zuiden van Ipoh nog verder Zuidwaarts heb
ben teruggetrokken. De Japansche strijdkrachten vol
gen hen op den voet. De strijd begint zich thans te
ontwikkelen in de omgeving van Kwala Loempoer.
De „Luistergids" in Hilversum
ten doop gehouden
Prof. dr. T. Goedewaagen en
dr. J. Smit spreken
AMSTERDAM, 3 Jan. Het A.N.P. meldt: In de
studio van den Nederlandschen Omroep aan den
Schuttersweg te Hilversum is vandaag het doopfeest
gevierd van den luistergids, het orgaan, dat in de
plaats is getreden van de vroegere radioweekbladen.
Het eerste nummer van dezen luistergids is bij den
aanvang van het nieuwe jaar verschenen en dit feit
was van voldoende beteekenis om er de algemeene
belangstelling voor te vragen.
Met alle waardeering voor de radiogidsen, welke
thans hebben opgehouden te bestaan en van die
waardeering heelt men tijdens de bijeenkomst in de
studio overduidelijk blijk gegeven mag men zich
verheugen over het verschijnen van het nieuwe
weekblad, omdat het een symptoom is van de een
heid, welke langen tijd is nagestreefd en nu op ver
schillend gebied werkelijkheid gaat worden.
De secretaris-generaal van het departement van
volksvoorlichting en kunsten, prof. dr. T. Goedewaa
gen, maakte deze plechtigheid mede en voerde het
woord.
Na een begroeting door den leider van den pers
dienst, den heer H. B. Wolbert, hield de directeur-
generaal van den Nederlandschen Omroep, ir. Her-
weijer, een inleiding, waarin hij er op wees, dat de
omroep niet vreemd en los van het volk wil staan, doch
integendeel wil werken voor ons volk. De noodzaak
tot papierbezuiniging heeft geleid tot het uitgeven
van één gids. Maar daardoor is tevens een band ge
legd tusschen luisteraars en omroep. In het eerste
nummer: yan het nieuwe blad hebben verschillende
krachten van den omroepartikelen geschreven en
zoo zal het blijven. Wat vroeger gescheiden was, zal
nu één zijn. Zoo zal een innig contact ontstaan tus
schen luisteraar en omroep, een contact, zonder welk
de omroep onmogelijk is.
Prof. dr. T. Goedewaagen, die hierna het woord
voerde en zijn blijdschap erover uitte de pers en de
radio hier vereend te mogen zien, noemde de samen
smelting der radiobladen een belangrijk evenement.
Het Nederiandsche volk, zoo zeide de secretaris
generaal, bestaat wel uifdeëlen, maar voor de men
schen van den nieuwen tijd vormt het op de eerste
plaats toch één geheel. En daarom is elke poging tot
het brengen van meerdere eenheid belangrijk.
Wat de oude bladen hebben gedaan is zeer zeker
van groote beteekenis cn men kan erop voortbouwen.
Maar zooals er één radio ontstond, zoo moest er ook
één radioblad kotnen. Er zou over te twisten zijn of
men naast dc radio ook nog een radioblad noodig
heeft. Maar de goede voorlichting en leiding zijn zulke
belangrijke elementen. dat het departement van
volksvoorlichting en kunsten zeer dankbaar is voor
het initiatief dat genomen werd om tot de uitgave van
dit blad te komen. Het departement zal ook medewer
ken en steunen, omdat het weet hoe belangrijk de
radio is uit een oogpunt van volksvoorlichting. Vroe
ger was de volksvoorlichting slecht, zoo zeide hij, en
eigenlijk is het zoo dat men nu eerst praotisch kan
spreken over volksvoorlichting. Daai-om hoopte de
secretaris-generaal het inifiatief te kunnen steunen
en stimuleerén. Hij sprak tenslotte zijn beste wen-
schen uit over de toekomst van het omroepblad, dat
ongetwijfeld aan de behoefte zal beantwoorden en
nieuwe behoeften zal scheppen.
De hoofdredacteur van dc „Luistergids"' dr. J. Smit,
wethouder van onderwijs en kunstzaken te Amster
dam, gaf hierna een uiteenzetting. Hij zeide dat dit
blad uit nood geboren is, maar dat hier dan toch uit
nood iets goeds geboren is. Want hier ontstond 'de
eenheid, die men lang reeds nastreefde en die door
gezet op andere gebieden, ons volk sterk in saam-
hoorigheid moet maken. Voor het werk dat is gedaan
door hens die vroeger hun beste krachten gaven voor
hun overtuiging, moet men eerbied hebben. Zij heb
ben immers goede bedoelingen gehad. En de onder
linge waardeering. die in dezen tijd moet ontstaan,
zal de eenheid slechts kunnen bevorderen.
Als noodzakelijke beginselen voor het nieuwe blad,
wilde dr. Smit, die vaststelde dat ons volk een chris
telijk volk is, noemen: het gebod van Christus „Heb
God lief boven alles en uw naaste gelijk u zelf' en dc
wetenschap, dat wij één volk zijn, die eenheid, zoo
zeide hij, behoeft niet te dooden, wat ons tot aparte
menschen maakt.
De medewerkers van de vroegere bladen, zoo zij van
goeden wille zijn, zullen welkom blijven. Zij moeten
begrijpen dat ons volk een hoog cultuurvolk is en dat
het behoefte heeft aan geestelijk voedsel, dSt goed
verteerbaar is.
Wanneer dat in het oog wordt gehouden, zal de
,-,Luistergids" ongetwijfeld tot een belangrijk blad
kunnen uitgroeien.
De heer Veldhuys sprak tot slot over de technische
zijde, wees daarbij op de huidige moeilijkheden en
stelde een spoedige verbetering van de uitgave in het
vooruitzicht.
Welke bonnen zijn thans geldig?
4 Januacj Lm. 10 Januari 194
M2A Brohd 4 rants.
i2B Brood tfo rants.
)2A Vleesch 1 rants,
'2.B VI.waren rants.
i2A Aardappelen ij k g.
>2B Aardappelen y7 k.g.
Broqd of gebak
Vleesch of
vleeschwaren
Aardappelen
Aardappelen
i 28 December t.tr. 24 Januari 1942:
184 Algemeen
1
K.G.
Suiker
01C of 01D reserve
50
gr.
Cacao
189 Algemeen
500
gr.
Jam
185-188
1
rants.
Bloem brood of gebak
02D-03D reserve
250
gr.
Rijst
190 Algemeen
250
gr.
Havermout of
Peulvruchten
191
250
gr.
Gort
192
100
gr.
Vermicelli of maizena
179-1S3
100
gr.
Kaas
01A-04A Melk I
31/P
L.
Melk
01B-04B Melk I
Wi
L.
Melk
Van 28 December
t.m
5 Januari 1942:
ul Boter
125
gr.
Boter
01 Vet
125
gr.
Boter met reductie
Yan 15 t.m. 23 Januari:
03 Vet
200
gr-
Vet
Van 28 December
t.m
21 Februari 1942:
19 3 Algemeen
250
gr.
Koffiesurrogaat.
BIJZONDERE RANTSOENEN:
Van 21 December t.m, 31 Januari 1942:
57 Boter 125 gr. Boter
57 Vet 125 gr. Boter met reductie
Voorts:
Petroleum: Bon 15 en 23 Petroleum: 2 L. tot 21
Maart 1942. Bon 26: 2 L. tot 14 Februari.
Zeep Bon. 194 Algemeen en Bon F Zeep der Zeep-
kaarten 1 rantsoen zeep. Bon E Toiletzeep 75 gram
toiletzeep 80 pCt. t.m. 31 Jan. Bon L Textiel (Man
nen) 50 gram scheerzeep t.m. 30 April.
De bonnen 01A êq 01B voor brood, vloesch en
aardappelen alsmede de bonnen 01 voor boter en
vet blijven geldig tot en niet 10 Januari.
's-GRAVENHAGE, 5 Januari. De secretaris-gene
raal van het departement van Landbouw en Vissdhe-
rij maakt bekend, dat gedurende het tijdvak van
Dinsdag 6 Januari a.s. tot en met Woensdag 14 Januari
1942 de met „02" genummerde bonnen van de boter-
zoowel als van de vetkaart elk recht geven op het
koopen van 125 gram boter. Per twee bonnen van de
vetkaart zal de gebruikelijke reductie van 22V2 c^nt
per 250 gram boter worden verleend.
Distributie van vermicelli en maïzena
's-GRAVENHAGE, 3 Januari. Van bevoegde
zijde wordt er voor zoover noodig nogmaals de aan
dacht op gevestigd dat het publiek er bij het koo
pen met de voor maïzena e.d. en vermicelli e.d. be
stemde bonnen genoegen mede dient te nemen
voor een gedeelte maizena e.d. en voor een ge
deelte vermicelli e.d. te ontvangen.
De winkeliers zijn, daar zij op de. bij hen inge
leverde bonnen voor vijftig procent toewijzingen
voor maizena en voor Vijftig procent toewijzingen
voor vermicelli ontvangen, niet steeds in staat de
door de klanten gewensehte hoeveelheid maizena of
vermicelli ten volle te leveren.
Inbreker op heeterdaad betrapt
Had zich onder matrassen en dekens
verborgen
De recherche te Haarlem heeft Zaterdag" aange
houden een 25-jarigen man. die op heeterdaad be
trapt werd bij inbraak in een woning «aan de Mid
denlaan. De inbreker werd in een perceel gevonden,
verbolgen onder een stapel matrassen en dekens. Het
bleek een bekende van de politie te zijn. die zich al
eerder aan inbraak hoeft schuldig gemaakt.
DIEFSTAL VAN STEENKOLEN.
Do recherche te Haarlem heeft Zaterdag een 25-
jarigen man aangehouden, die pl.ni. anderhalf h.L.
steenkolen van een fabrieksterrein had gestolen.
DIEFSTAL VAN f 200.
De recherche to Haarlem heeft Zaterdag een 30-
jarlgen man aangehouden, die te zaïnen met een reeds
eerder aangehouden 43-jarigen man op 22 December
J.l. in een woning oen bedrag van f 200.gestolen
hooft: zij waren in die woning binnengekomen, door
dat zij den bewoner sigaretten te koop aanboden.
Van die gelegenheid hebben ze.gebruik gemaakt om
hot geld weg te nemenv
DISTRIBUTIE-OVERTREDINGEN TE HAARLEM.
Door de Haarlemsche politie is tegen 3 personen
proces-verbaal opgemaakt wegens het koopen en ver-
koopen van aardappelen zonder bon.
.Tegen een 39-jarigen Haarlemschen sigarenwinke
lier werd proces-verbaal opgemaakt, omdat hij shag
van 58\'2 cent en 72 cent per 100 gram voor f 1.70 ver
kocht. Zijn voorraad tabak, sigaren en,sigaretten, n.l.
185 pakjes shag, 160 pakjes sigaretten, 23 pakjes rook
tabak en 880 sigaren, zijn in beslag genomen.
De koo'per had de shag weer voor f 2.50 per 100
gram verkocht: die werd eveneens bekeurd en de
man, die f 2.50 heeft betaald.'kreeg ook een'proces
verbaal:
DR. F. MALAN.
's GRAVENHAGE 3 Januart. Van bevoegde zijde
wordt er opmerkzaam op gemaakt dat de Jn Zuid-Afrika
overleden heer Malan, de heer F. S. Malan is. een neef
van dr. F. Malan, den bekenden leider der Zuid-Afri-
kaansche nationalistische beweging en dus niet deze lei
der zelve. (A. N. P.).
Zondagmiddag is voor de eerste maal in de Vleeschhal te Haarlem een muziek
uitvoering gegeven. De uitvoering geschiedde door het Haarlemsch Mozartkoof
met medewerking van de H.O.V. en eenige solisten en stond onder leiding van
Albert de Klerk. Het eerste concert in dit historisch gebouw kan als zeer geslaagd
beschouwd worden. (Foto-Stevens)
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR EUROPA
Duitsche weermachtsberichten
Bombardementen op Feodosia, het gebied
van Moskou en de Moermanlijn.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 4 Jan.
(D.N.B.) Het opperbevel der weermacht deelt
mede:
„In de Zuidelijke zóne van het Oostelijke front
bleef de gevechtsactie bij strenge vorst beperkt tot
plaatselijke verkenning en storingsvuur der artille
rie. In de centrale en de Noordelijke zóne zette
de vijand zijn aanvallen voort. Zij werden in zware
gevechten, deels bij tegenaanvallen, afgeslagen.
Plaatsen, waar de vijand was binnengedrongen,
werden gegrendeld.
De luchtmacht heeft overdag en des nachts ha
venwerken, schepen en het vliegveld van Feodo
sia aangevallen. Verscheidene vliegtuigen werden
op den grond vernield of beschadigd. In de haven
zonk een klein koopvaarijschip, dat door bommen
was getroffen. Een grootere koopvaarder en een
drijvende bok werden ernstig beschadigd Andere
aanvallen, welker zwaartepunt in het gebied om
Moskou lag, waren gericht op marcheerende en
rijdende colonnes, gereedstaande pantserwagens,
garnizoensplaatsen, spoorwegen en vliegvelden der
bolsjewisten. De vijand leed daarbij aanzienlijke
vex-liezen aan mehschen en materiaal. In het hoo-
fe Noorden werd de Moermanlijn op verschei-
ene plaatsen door bommen vernield.
In Noord-Afrika levendige verkenningsbedrijvig
heid aan weerskanten. In het gebied van Agedabia
mislukten eenige Britsehe aanvallen. Tenten- en
barakkenkampen cn colonnes voertuigen der En
gelschen werden met succes bestookt met bommen
en schietwapens. Geslaagde liichtaanvallen werden
voorts gedaan op Tobroek. Op een vliegveld bij
Benghazi konden talrijke bomtreffers worden ge
plaatst tusschen geparkeerde vliegtuigen. Voor
Benghazi werd een vijandelijke torpedojager door
kiommen beschadigd
De dag en nacht voortgezette aanvallen van ster
ke afdeelingen Duitsche gevechtsvliegtuigen en
jagers hebben groote verwoestingen aangericht op
de Engelsche vliegvelden op Malta. Bomtreffers op
vliegloodsen en tusschen geparkeerde vliegtuigen
veroorzaakten hevige branden en ontploffingen.
Van 27 December 1941 tot 2 Januari 1942 verloor
de Sovjetluchtmacht 98 vliegtuigen,
werden neergeschoten in luchtgevechten en 13
door luchtdoelgeschut. De rest werd op den grond
vernield. In dezelfde periode gingen aan het Ooste
lijke front 12 Duitsche vliegtuigen verloren.
De Britsehe marine heeft ook in pecember zwa
re verliezen geleden. Duitsche strijdkrachten ter
zee en in de lucht brachten tot zinken: 3 kruisers,
een vliegkampschip, 3 torpedobootjagers, 3 motor-
torpedobooten, een kanonneerboot en een duikboot.
Bovendien werden ten deele zwaar beschadigd: 6
kruisers, 5 torpedobootjagers, 4 motortorpedoboo-
ten, een mijnlegger, 2 bewakingsvaartuigen en 2
duikbooten.
In den strijd tegen de Britsehe ravitailieerings-
scheepvaart zijn in December 1WI 74 vijandelijke
koopvaardijschepen met een gezamenlijken inhoud
van 257.000 ton tot zinken gebracht waarvan23
schepen met een gezamenlijken Inhoud van 115 700
ton door de duikbootvloot".
ZATERDAG.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 3 Jan.
(D.N.B.) Het opperbevel der weermacht deelt
mede:
In den Zuidelijken en den Noordelijken sector
van het Oostelijke front slechts plaatselijke ge
vechtshandelingen. De afweergevechten iri den cen-
tralen sector duren bij felle koude voort. Talrijke
aanvallen van den tegenstander zijn op den vast
beraden weerstandswil van onze troepen ge
strand.
Het luchtwapen heeft met formaties gevechts-
vlïegers en jagers Ingegrepen in de gevechten op
den grond en op verscheidene plaatsen in seheer-
vlucht het gereed stellen van Sovjetstrijdkrachten
uiteengedreven.
Bij nachtelijke aanvallen op Moskou hebben
Duitsche gevechtsvliegtuigen voltreffers geplaatst
op een station en op opslagloodsen.
In Noord-Afrika is na een heldhaftigen tegen
stand van Duitsch-Ilaliaansche troepen van ver
scheidene weken Bardia door den vijand bezet. In
het gebied van Agedabia levendige wederzijdsche
verkenningsactiviteit. Britsehe colonnes auto's zijn
door luchtaanvallen uiteengedreven. Doeltreffende
luchtaanvallen zijn gericht op Britsehe vliegvelden
op Malta".
Ondanks de hevige gevechten in Noord-Afrika is het Italiaanschc ingenieurscorps
onafgebroken bezig met het herstellen en instandhouden der strategisch belang
rijke verkeerswegen in de Marmarica. (Atlantic-Holland)
Mozart-lierdenjking in de Vleeschhal
Een proefneming in dubbele beteekenis was het, wat
Zondagnamiddag in de aloude, gerestaureerde Vleesch
hal.plaats had: dc geschiktheid van deze 544-zitplaat
sen bevattende ruimte experimenteel te bepalen en
de waarde van twee van Mozart's kerkelijke compo
sities voor onzen tijd te beoordee^en. Wat de ruimte
der sinds onheuglijken tijd vleeschlooze Vleeschhal
betreft: gezellig is die allerminst met haar lage ge
welven en haar pilaren in het midden, en vele plaat
sen waren wegens het ontbreken van zijgangen moei
lijk te bereiken, doch de acousliek viel erg mee; de
klank is wel wat aan den drogen kant maar alles komt
duidelijk tot de hoorders.
Het was „Haarlemsch Mozartkoor", dat deze ruim
te inaugureerde. Dit koorensemble presenteerde zich
als zoodanig voor 't eerst. Het schijnt een loot van den
stam der R.K. Oratoriumvereeniging te zijn. De
H.O.V.een solistenkwartet en een organist werkten
mede: het geheel stond onder leiding van den jongen
musicus Albert de Klerk.
De uitgevoerde werken waren de Missa brevis in F,
K.V. 192 en Vesperae solennes de Confessore. K.V. 339.
Van de 18 Missen van Mozart is de laatste, in c. kl.
t. muzikaal de meest beteekenende; doch die is on
voltooid gebleven. Bovengenoemde in F schreef Mo
zart up 18-jarigen leeftijd. Dit in aanmeVklng geno
men is ze zeer merkwaardig; een absolute beheer-
sching van de polyphonc schrijfwijze spreekt uit vele
koorgedeelten, in de solistische komt de melodieus tot
uiting. Een mooi Andante voor 4 solostemmen in het
Sanctus en een ander in f mineur in het Agnus
Dei toonden ons den meester der melodie, dien we uit
zoo vele van zijn latere werken kennen. En het hoofd
thema van het Credo is o.a. uit de doorwerking van
het eerste Allegro der Vioolsonate in Es, K.V. 481 en
uit de finale der Jupiter-Symphonie bekend.
Wie nu echter een innige vèrwantsehap van do mu
ziek met den tekst verwachtte zal teleurgesteld ge
weest zijn. Het Kyrie eleison dezer Mis klinkt aller
minst als een smeekbede, doch^pndanks den gefu-
geerden stijl zeer vergenoegd, her Gloria grootendeels
als een gezellige minuet. In het Credo komt één mo
ment van treffende versombering voor, nl. bij het
Crucifixus", het woord „Ecclesiam" is door een span
nende- fermate gereleveerd. Het Sanctus begint plech
tig, maar het Hosanna is een fugatische marsch. Het
AgnusDei, dat b.v. in Beethoven's Missa solemnis
zoo'n geweldigen, haast dramatischcn inhoud heeft,
klinkt in deze Mis van Mozart weer als een vriende
lijke menuet. Men nam destijds met dergelijke toon
zettingen genoegen: wij kunnen dat niet meer over
ons verkrijgen.
Later geschreven in 1780 en muzikaal expres
siever zijn de Vesperae, waarvan het Confitebor een
zekere grandezza heeft en het Laudate Dominum wel
het mooiste deel is. Ook het Magnificat bevat mooie
momenten: het Laudate pueri is een ernstige fuga.
De uitvoering was over 't geheel genomen zeer
goed, het koor vooral in het Laudate Dominum uit
stekend. Het solistepkwartet, gevormd door Gerda
Pons, Annie Hermes, Albert Dana en Johan Lammen
vormde een mooi evenwichtig geheel. De sopraan
Gerda Pons had de meeste solopartijen; haar stem en
zangkunst schitterden hierin. Ook de zang van de alt
Annie Hermes trof weer door schoonheid en uitdruk
kingskracht. De beide mannenstemmen hadden min
der gelegenheid om solistisch op den voorgrond ta
treden.
Albert de Klerk leidde het geheel met groote de««
kundigheid.
K. DE JONG.
DE VLEESCHHAL ALS CONCERTZAAL.
Gistermiddag heeft dan de eerste muziekuitvoering
plaats gehad in het benedengedeelte van de Vleesch
hal te Haarlem. De belangstelling voor de beide con
certen was zeer bevredigend, waaruit blijkt, dat velen
zich persoonlijk hebben willen overtuigen van deze
interessante proefneming.
De heer A. de Klerk, die de uitvoeringen leidde,
vertelde ons vanmorgen, dat een en ander hem bijzon
der was meegevallen. De acoustiek bleek uitnemend
te zijn, van het verkeer tramgeraas en straatge
rucht had men niet den minsten last gehad, het
publiek toonde zich voldaan, de verwarming was naar
den eisch, zoodat de heer De Klerk de verwachting
durfde uitspreken, dat uitvoeringen als die van gis
teren nog wel eens meer plaats zullen hebben in het
eerwaardige bouwwerk van den grooten Lieven de
Key.
Onze muziekrecensent Karei de Jong roemt in zijn
bespreking van het concert die men elders in dit
nummer vindt, ook de acoustiek. doch werd getrof
fen door de ongezellige sfeer van het interieur In
derdaad wil het oog ook wat. Men zou zeggen: Met
een paar gobelins of schilderijen, is in dat opzicht al
veel te bereiken. Ook de kachelverwarming zou, werd
de Vleeschhal tot concertzaal gepromoveerd, zeker
door centrale verwarming moeten worden vervangen.
Dan zou ook de kwestie van één of- meer voetpaden
onder het oog dienen te worden gezien.
I
